دانلود مقاله تصفیه خانه اب شهرک کوشش

تاریخچه تصفیه خانه فاضلاب شوش در سال 1354 توسط وزارت مسکن و شهرسازی (مجری طرح ) و مهندسین مشاور کوانتا (طراح و مشاور ) و شرکت مهندسین میثم و هیدرولیک (ﭘیمانکار ) ساخته و مورد بهره برداری قرار گرفت .

به دلیل فقدان نیروی متخصص در امور راهبری و مشکلات بوجود آمده , تاسیسات در سال 1362 تحویل سازمان آب منطقه ای گردید .

در سال 1371 با تشکیل شرکت های آب و فاضلاب این تاسیسات نیز به شرکت آب و فاضلاب تهران منتقل شد و متعاقب آن از سال 1375 تاکنون توسط شرکت فاضلاب تهران در حال بهره برداری می باشد .

تصفیه خانه فوق به روش لجن فعال , همراه با هوادهی ممتد , فاضلاب ورودی را تصفیه و ﭘساب خروجی را از طریق نهر هاشم آباد به رودخانه سرخه حصار دفع می نماید .

شبکه جمع آوری این تصفیه خانه از نوع مجزا بوده و تنها فاضلاب خانگی را جمع آوری کرده و به صورت کاملا ثقلی به تصفیه خانه هدایت می نماید .

این شبکه در طول 42 کیلومتر مسیر خود دارای 840 آدم رو است و 7200 انشعاب خانگی را ﭘوشش می دهد .

لوله های شبکه جمع آوری فاضلاب از قطر 300 و 400 میلی لیتر آن از جنس آزبست سیمان می باشد .

در حال حاضر بهره برداری و نگهداری از شبکه فوق توسط بخش خصوصی انجام می گردد .

مشخصات کلی تصفیه خانه فاضلاب شهرک شوش : مساحت زمین تصفیه خانه 55000 متر مربع مساحت بنای اداری رفاهی 1000 متر مربع مساحت فضای سبز 5000 متر مربع مساحت تحت ﭘوشش شبکه جمع آوری 53 هکتار واحد اول و 48 هکتار واحد دوم جمعیت تحت ﭘوشش (طراحی) 40000 نفر جمعیت تحت ﭘوشش (فعلی) 100000 نفر دبی متوسط ورودی (طراحی) 170 (hr /m3) دبی ماکزیمم ورودی (طراحی) 340 (hr/m3) دبی متوسط ورودی (فعلی) 425 (hr/m3) دبی ماکزیمم ورودی (فعلی) 625 (hr/m3) سرانه فاضلاب ورودی (طراحی) LPCD 100 سرانه OD5 (طراحی) day/gr 35 طول شبکه جمع آوری km 42 تعداد آدم روها 840 عدد نحوه انتقال از شبکه به تصفیه خانه ثقلی قطر لوله های جمع آوری mm 400 تا 125 جنس لوله p.v.c و آزبست سیمان تعداد ساکنین در هر واحد 5/5 نفر معرفی واحد های تصفیه خانه : ٭ آشغالگیر دستی جهت جلوگیری از ورود آشغال به داخل ایستگاه ﭘﻤﭘاژو صدمه زدن به قسمتهای مکانیکی ﭘﻤپ ها , قبل از ورود فاضلاب به داخل ایستگاه ﭘﻤﭘاژ , یک عدد آشغالگیر دستی دانه درشت تعبیه گردیده است .

٭ ایستگاه ﭘﻤﭘاژ ورودی به علت ﭘاﺋین بودن عمق لوله ورودی فاضلاب به تصفیه خانه که حدود 7 متر ﭘاﺋین تر از سطح زمین قرار گرفته است .

یک ایستگاه ﭘﻤﭘاژ مجهز به 3 عدد ﭘﻤپ کف کش مستغرق مخصوص فاضلاب نصب شده است .

که فاضلاب ورودی را به محل خردکن ﭘﻤﭘاژ می نماید .

از سه ﭘﻤپ موجود یک عدد به عنوان رزرو stand by ) ) می باشد .

٭ واحد خردکن و اندازه گیری دبی جهت جلوگیری از ورود و ته نشین شدن دانه های موجود در فاضلاب به حوض هوادهی یک عدد دستگاه خردکننده به ظرفیت 250 متر مکعب در ساعت در این قسمت نصب گردیده که فاضلاب ورودی را آسیاب کرده و به قسمت اندازه گیری دبی هدایت می کند .

در قسمت اندازه گیری دبی به وسیله ترانسیمتر و ﭘارشال فلوم نصب شده در کانال , فاضلاب ورودی اندازه گیری و ثبت می گردد .

٭ حوض هوادهی فاضلاب ورودی ﭘس از عبور از دستگاه خردکن توسط دو کانال مجزا , وارد دو عدد حوض هوادهی می شود .

ابعاد هر حوض (4.5, 19.5, 19.5 ( بوده و هر حوض مجهز به یک دستگاه هواده سطحی است که به صورت داﺌم در حال هوادهی فاضلاب می باشد .

٭ حوض ته نشینی ثانویه فاضلاب ﭘس از مرحله هوادهی , وارو حوض ته نشینی ثانویه دایرهای شکل (در واحد اول تعداد حوضهای ته نشینی ثانویه دو عدد می باشد) به قطر 14.5 مترکه عمق ماکزیمم آن 3 متر است می گردد و ﭘس از طی زمان ماند لازم ﭘساب تصفیه شده از سرریزها وارد کانال خروجی می شود .

٭ ایستگاه ﭘﻤﭘاژ لجن برگشتی و اضافی به منظور برگشت لجن فعال یک ایستگاه ﭘﻤﭘاژ لجن در نظر گرفته شده است .

در واحد دوم تصفیه خانه برگشت لجن فعات به وسیله یک دستگاه ﭘﻤپ حلزونی انجام می گردد (در واحد اول این کار به وسیله دو عدد ﭘﻤپ سانتریفوژ انجام می شود) و جهت ارسال لجن های اضافی به واحد لجن خشک کن از دو دستگاه ﭘﻤپ سانتریفوژ استفاده می شود.

٭ بستر های لجن خشک کن به منظور آبگیری و خشک کردن لجنهای حاصل از حوضهای ته نشینی ثانویه از بسترهای لجن خشک کن که یکی از روشهای خشک کردن لجن فاضلاب است , استفاده می گردد.

تابش آفتاب , تبخیر و زهکشی آب لجن از کف , باعث خشک شدن لجن می شود .

آب حاصل از زهکشی توسط خط لوله دوباره به ایستگاه ﭘﻤﭘاژ ورودی برگشت داده می شود .

استفاده از فرآورده های تصفیه خانه 1.

ﭘﺴاب خروجی جهت استفاده از ﭘﺴاب خروجی تصفیه خانه , در فضای سبز اطراف یک خط لوله انحرافی از مسیر خروجی به داخل حوضچه ای طراحی و ساخته شده , که دراین مرحله بعد از کلرزنی به وسیله نیروی ﭘﻤﭘاز , ﭘﺴاب حاصله به مصرف جنگل کاری اطراف می رسد .

2.

کود حاصله از لجن خشک شده به دلیل آلوده بودن , لجن های حاصل حاصل از بسترهای لجن خشک کن بلافاصله بعد از جمع آوری قابل استفاده نبوده و به همین دلیل لجن های خشک شده بعد از طی مراحل ﻛﻤﭘوست قابل فروش در فضای سبز (درختکاری) می باشد.

آزمایشگاه فاضلاب مقدمه محدودیت منابع آب , نیاز روزافزون به آب شرب , تولید فاضلابهای حاصل از فعالیتهای گوناگون , آلودگی بیش از ﭘیش آبها و افزایش بیماریهای مرتبط با آب غیربهداشتی , موجب می شود که کیفیت آب جهت مصارف مختلف (بویژه آب آشامیدنی) , مورد توجه بیشتر قرارگیرد .

به همین منظور یکی از برنامه های عمران شهری ﺘﺃمین آب سالم , مطابق با استانداردهای بین المللی , ایجاد سیستم جمع آوری و تصفیه فاضلابها به ویژه فاضلاب شهری است که در صورت عدم جمع آوری و تصفیه می تواند خطر جدی برای آبهای زیرزمینی , سطحی و نهایتا محیط زیست به شمار آیند.

به این ترتیب حفظ کیفیت محیط زیست بویژه منابع آب شرب , ﭘیشگیری از آلودگی آبها و بکارگیری شیوه های مناسب تصفیه آب و فاضلاب , نیازمند یک برنامه ریزی اصولی و عملی در زمینه کنترل منابع آب است .

در راستای اجرای این اهداف , نخستین گام , ایجاد مراکز آزمایشگاهی مجهز و تربیت ﭘرسنل کارآزموده ایست که بتوانند ﻤﺴﺌولیت کنترل کیفیت آب و فاضلاب را در بخشهای مختلف بعهده گیرد کلیات بهداشت محیط بهداشت محیط بهداشت محیط عبارت است از پیشگیری از بیماری­ها در نتیجه کنترل و مرتفع نمودن عوامل محیطی که در انتقال و تولید بیماری­ها مؤثر می­باشد.

رابطه بهداشت محیط با سلامتی انسان بسیار زیاد است و هر موجود زنده تابع دو عامل توارث و محیط است.

محیط از لحاظ بهداشتی مشتمل بر سه سری از عوامل است: محیط فیزیکی شیمیایی مثل: آب، خاک، هوا، سروصدا و غیره.

محیط بیولوژیک شامل: کلیه موجودات حیوانی و گیاهی زنده یا مرده.

محیط اجتماعی شامل: وضع اقتصادی، فرهنگی، تراکم جمعیت و غیره که هرکدام از این عوامل در سلامت یا بروز بیماری­ها دخالت می­کنند مثل محیط بیماریزای فیزیکی از طریق سروصدای زیاد، رطوبت یا گرمای زیاد، فشار کم یا زیاد، محیط بیماریزای شیمیایی مثل تشعشعات، کار با سرب یا سموم، محیط بیماریزای بیولوژیک مانند کلیه بیماری­های میکروبی که ممکن است از طریق آب و یا مواد غذایی آلوده انتقال پیدا کنند و یا به وسیله موجودات زنده مثل پشه­ها و سایر بندپایان انتقال انجام شود.

سوءتغذیه، فقر، کم­غذایی، نداشتن مسکن مناسب، تراکم جمعیت، بی­سوادی، جزو عوامل بیماریزای اجتماعی هستند که بر سلامت اثر می­گذارند.

مثلاً در بیماری سل فقط وجود B.

K یا باسیل سل برای ابتلا کافی نیست بلکه سوءتغذیه، فقر بهداشتی و اقتصادی، کار طاقت­فرسا و عدم استراحت کافی از عوامل مستعدکننده بیماری محسوب می­شوند.

فعالیت­های بهداشت محیط مجموعه فعالیت­هایی که به منظور جنبه­های اجرایی بهداشت محیط به عمل می­آید به نام مهندسی بهداشت نامیده می­شود.

به عبارت دیگر مهندسی بهداشت عبارت است از کنترل نیروهای طبیعت به نیروهای طبیعی در جهت سلامت انسان.

اقدام مطلوب مردم چه به صورت انفرادی، خانوادگی یا گروه­های اجتماعی.

ب.

گردآوری اطلاعات درباره مشکل موردنظر گردآوری همه اطلاعاتی که لازم است درباره مشکل با آن درگیر شد؛ این اطلاعات عبارتند از: آمارهای حیاتی و اجتماعی درباره بیماری یا وضعیت موردنظر.

گروه سنی گرفتار.

عوامل جغرافیایی و اقلیمی.

مراکز بهداشتی موجود و در دسترس و توان بالقوه برای آینده.

میزان پذیرش برنامه توسط جامعه.

ج.

گردآوری اطلاعات درباره جامعه این کار شامل اقدامات زیر است: ساختار اجرایی و اجتماعی جامعه.

میزان آگاهی و شناخت مردم درباره مشکل و تصورات،‌ باورها و خرافات آنها.

رسوم محلی، فرهنگی و عاداتی که بر مشکل اثر می­گذارند.

راه­های ارتباطی.

موانع ارتباطی.

دیگر برنامه­های اجتماعی که در منطقه در حال اجرا است و بینش مردم نسبت به این برنامه­ها.

در دسترس بودن اعتبارات مالی و کارکنان لازم.

د.

تهیه و اجرای برنامه برای این کار نکات زیر در نظر گرفته شوند: گروه­های هدف که باید به آنها دسترسی یافت.

آگاهی که باید رسانده شود.

بینشی که باید ایجاد شود.

واقعیاتی که نیاز به تأکید دارند.

روش­های مورد استفاده.

مطالبی که باید فراهم شود.

فهرست کمک­های اداری و سازمان­های غیررسمی.

پیداکردن و به همراه آوردن رهبران محلی.

نقشی که باید برعهده هریک از کارکنان شرکت­کننده در برنامه واگذار شود.

برای موفقیت برنامه­ریزی آموزش بهداتش باید این کار همراه با نظر مردم و نمایندگان آنها انجام گیرد.

ه.

ارزشیابی همه کارهای آموزش بهداشت مستلزم ارزشیابی مستمر است تا نقاط ضعف و موفقیت برنامه را بتوان یافت.

نباید کار ارزشیابی به پایان برنامه موکول شود.

بلکه، باید هر از چندی ارزشیابی انجام گیرد تا اگر برنامه با موفقیت پیش نمی­رود، دگرگونی­های لازم در آن داده شود.

همچنین لازم است در آغاز برنامه پایه­ای برای اندازه­گیری نتایج برنامه برقرار گردد.

باید ارزشیابی در راستای خطوط عملی و با توجه به اهداف ویژه انجام گیرد.

برای ارزشیابی سه روش شرح داده شده است: ارزشیابی ساختار و سازماندهی، موضوع­هایی که در این روش در نظر گرفته می­شوند عبارتند از داده­هایی درباره شمار کارکنان، بار بیماری، نمودار سازمانی، دستمزدها و آموزش کارکنان.

ارزشیابی فرآیند کار –یعنی چه فرآیندهایی به وسیله سازمان به کار گرفته شده و تا چه اندازه این فرآیندها خوب یا بد بوده­اند، در این باره شاید بهترین شاخص درجه مشارکت مردم در برنامه باشد.

ارزشیابی نتایج یا حاصل کار –این جنبه شامل ارزشیابی میزان دستیابی به اهداف برنامه و اهداف فرعی آن و دامنه فعالیت­های اجرا شده برنامه است.

ابزارهایی که برای ارزشیابی به کار می­روند عبارتند از گزارش­ها، مصاحبه­ها، یادداشت­ها، مشاهده جداول، برنامه­ها و ...

ارزشیابی ممکن است واسطه­ای، پایانی و یا هر دو باشد.

وظیفه پزشک در فعالیت‌های بهداشت محیط یا سالم‌سازی محیط اغلب اطبا، امور مهندسی بهداشت و سالم­سازی محیط را از وظایف خود ندانسته و آن را صرفاً وظیفه مهندسین بهداشت محیط می­شمارند.

در صورتی که هرگاه در یکی از برنامه­های سالم­سازی محیط غفلتی شود مثلاً اگر در اثر بی­توجهی در تصفیه آب آشامیدنی آلودگی در آن ایجاد شود یا در اثر استعمال حشره­کش نامناسبی حشرات ناقل بیماری افزایش یابند.

در این قبیل موارد طبیب اولین فردی است که از نتیجه خطرناک این غفلت باخبر شده و اولین مرجعی است که مورد اعتراض مردم از وضع بهداشت محیط نامناسب قرار خواهد گرفت.

بدین لحاظ دانستن اصول مهم بهسازی و سالم­سازی محیط برای هر پزشکی ضروری است.

پروفسور ادوارد راجر برنامه­های بهداشتی را به ساعت و پزشک را به فنر اصلی آن ساعت تشبیه کرده است و می­گوید هرگاه فنر ساعت از کار بیفتد یا وجود نداشته باشد ساعت کار نخواهد کرد و سپس اضافه می­کند که فنر به خودی خود، بدون قسمت­های دیگر که در بهداشت محیط مهندسی بهداشت و بهسازان می­باشند قادر به انجام کار نخواهد بود.

پس همکاری و کار دسته­جمعی در برنامه­های بهداشتی یکی از اصول پیشرفت کار است.

الف: بهداشت و بیماری­های منتقله از آب مقدمه بعد از انسان، آب شاید یکی از اجزاء بی­نظیر جهان هستی باشد.

آب از دو عنصر اکسیژن و هیدروژن تشکیل شده است که این دو عنصر در شرایط معمولی به صورت گاز می­باشند.

عنصر هیدروژن قابل اشتعال است در حالیکه اکسیژن برای سوختن ضروری است.

با این وجود آب آتش را خاموش می­کند.

انسان و سایر حیوانات و همچنین گیاهان بدون آب نمی­توانند به حیات خود ادامه دهند.

صنایع بدون آب نمی­توانند به موجودیت خود ادامه دهند.

در عین حال آب مشکلات زیادی را در صنایع باعث می­شود.

در بررسی دقیق خصوصیات آب همواره سؤالات زیر مطرح می­گردد: آب چیست؟

چگونه باید با مشکلات ناشی از آب در صنعت مواجه شد؟

سرنوشت آب مصرف شده به کجا می­انجامد و با جریان فاضلاب چه باید کرد؟

آب ماده­ای حیاتی است که حدود 60 تا 70 درصد وزن انسان رشدیافته را تشکیل می­دهد و بعد از اکسیژن مهمترین ماده­ برای زیستن می­باشد سطح زمین را آب فرا گرفته و به طور کلی می­توان گفت که منابع موجود برای آب دو نوع است: 1- آبهای زیرزمینی (چاه-چشمه و قنات)، 2- آبهای سطحی (رودخانه-دریاچه)، آب­های سطحی تغییرات کیفی شدیدتری نسبت به آب­های زیرزمینی دارند.

غلظت مواد آلی و مواد معلق در آب­های سطحی بیشتر از آب­های زیرزمینی است و دمای آب این منابع متناسب با دمای محیط در فصول مختلف تغییر می­کند.

از طرفی در آب­های زیرزمینی به دلیل عبور آب از طبقات مختلف خاک غلظت جامدات محلول در آب بیشتر از آب­های سطحی است و میزان مواد آلی و آلودگی­های میکروبی و بیولوژیکی کمتری نسبت به آبهای سطحی دارند.

در استفاده از آب­های زیرزمینی باید نکاتی رعایت شود، از جمله اگر قرار است از آب چاه استفاده شود نباید چاه کمتر از 15 متر با منبع احتمالی آلودگی فاصله داشته باشد.

ناخالصی­هایی که ممکن است در منابع آب موجود باشند به دو دسته جامدهای معلق و محلول تقسیم می­شوند.

جامدات کلوئیدی و معلق آنهائی هستند که در آب حل نشده و می­توان آنها را با صاف کردن جدا نمود.

این مواد باعث کدری و ایجاد رنگ در آب می­شوند و تا اندازه­ای قابل رؤیت هستند.

مثالی برای مواد معلق، گل­ولای است.

مواد محلول در آب ممکن است مواد معدنی یا آلی باشند که با چشم قابل دیدن نیستند و به وسیله تجزیه­های شیمیایی تعیین می­گردند.

وجود سختی در آب مثالی برای مواد جامد حل شده است.

علاوه بر این مواد، گازهای موجود در هوا نیز در آب وارد می­شوند، ولی به جز در مواقعی که با ناخالصی­های دیگر موجود در آب ترکیب شوند در مواقع دیگر بر اثر جوشاندن از آب خارج می­شوند.

پس آب مایعی است که حاوی مواد معدنی، آلی و گازهای محلول می­باشد.

در نتیجه به طور کلی با دید ظاهری نمی­توان در مورد خوبی و بدی آن قضاوت نمود و زلالی آب دال بر تمیزی آن نمی­باشد و مسئله تصفیه و میکروب­کشی آب، در مواقعی که آب مصرف خوراکی دارد مهم است.

خواص آب به دو دسته فیزیکی و شیمیایی تقسیم می­گردد: خواص فیزیکی آب خوش­طعم و خوشبو بودن آب دلیل بر خوبی آن نمی­باشد.

چنانچه آبی ممکن است خوش­طعم و خوشبو باشد منتهی قابل نوشیدن نباشد و بالعکس برای نوشیدن خوب باشد منتهی خوش­طعم و خوشبو نباشد.

به طور کلی چهار حس انسان در مورد خواص فیزیکی آب قضاوت می­کند: 1- حس بینائی (برای تشخیص رنگ و کدری)، 2- حس چشائی (برای تشخیص مزه)، 3- حس بویائی (برای تشخیص بو)، و 4- حس لامسه (برای تشخیص حرارت آب).

1- حس بینائی (برای تشخیص رنگ و کدری)، 2- حس چشائی (برای تشخیص مزه)، 3- حس بویائی (برای تشخیص بو)، و 4- حس لامسه (برای تشخیص حرارت آب).

رنگ و کدری الف- رنگ: آب دارای رنگ سبز کمرنگ تا آبی میباشد.

هر رنگ دیگری بجز این دلیل وجود مواد آلی به صورت محلول یا معلق میباشد.

رنگ طبیعی آب بسته به مقدار مواد آلی در آن از سبز به زرد یا قهوهای تغییر میکند.

رنگ زرد به علت داشتن مقدار قابل توجهی اسیدهای آلی است و وجود مواد معدنی در آب کم است و بعضی از آنها از جمله آهن باعث تغییر رنگ آب به قهوهای مایل به قرمز میشود، در هر حال امکان دارد که آب به وسیله آهن و منگنز طبیعی و یا آلودگی با فاضلابها و ترکیبات حاصل از خورندگی تغییر رنگ دهد.

آبهای رنگی برای استفاده در منازل مخصوصاً به منظور نوشیدن فوقالعاده مضر و نامطلوب هستند.

مواد رنگی را میتوان با عمل منعقد کردن، جذب به وسیله کربن فعال یا اکسیداسیون جدا نمود.

اندازهگیری رنگ یک آب هیچگونه اطلاعاتی راجع به نوع جسمی که رنگ را ایجاد کرده نمیدهد.

برای اندازهگیری شدت رنگ، مقیاس استاندارد اختیاری به منظور مقایسه شدت رنگ با نمونه آب به کار رفته است.

یک رنگ پنج واحدی بدین معنی است که شدت رنگ آن برابر با شدت رنگ نمونهای از آب مقطر که حاوی 5 میلیگرم از پلاتین (Platinum) به صورت پتاسیم کلر و پلاتینات (Potassium Chlor Platinarte) در لیتر است، میباشد.

رنگ آبهای آشامیدنی باید کمتر از 15 واحد باشد.

ب- کدری: کدری را میتوان به صورت کمبود شفافیت یا درخشندگی تعبیر نمود.

اما نباید با رنگ اشتباه شود.

یک آب ممکن است دارای رنگی تیره باشد اما کدر نباشد.

کدری به دلیل وجود مواد معلق فوقالعاده ریز نامحلول در آب میباشد.

تعداد کمی از آبها به طور مطلق فاقد مواد معلق میباشند ولی این حد ممکن است از مقدار خیلی کم تا آنقدر که باعث تیرگی کامل آب گردد تفاوت کند.

برای جدا کردن ذرات درشت که به آسانی تهنشین میشوند احتیاج به صاف کردن نیست چون با قرار دادن آب در مخازن و تهنشین شدن این مواد، میتوان آنها را از آب جدا کرد.

اما ذرات ریزتر را فقط با صاف کردن میتوان جدا نمود که در بعضی مواقع به حدی این ذرات کوچک هستند که فقط با افزودن یک منعقدکننده یا دلمهکننده (Coagulant) مانند آلومینیوم سولفات، کلرورفریک و سولفات فریک به آب قبل از صاف کردن، امکان جدا نمودن این ذرات کلوئیدی که تهنشین شدهاند و قابل صاف کردن هم نیستند مفید باشد.

کدری آبهای صنعتی باید تا حد امکان کم باشد و این مسئله مخصوصاً در مورد آب دیگهای بخار مهم است، چون کدری که به وسیله ذرات ریز معلق به وجود میآید در آب دیگهای بخار تغلیظ شده و ممکن است به صورت لجنهای سنگین یا گلولای تهنشین گردد.

این ذرات همچنین میتوانند تولید کف نموده و با بخار حمل گردند.

این شرایط را میتوان با زیر آب زدن (Blow Down) به حداقل رساند.

در صنایع غذایی نیز باید کدری آب مورد استفاده کم باشد وگرنه محصولات انتهائی تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.

در سیستمهای سردکننده نیز این جامدات تهنشین شده و مانع از تبادل حرارتی میگردند که درنتیجه باعث حرارت زیاد و بسته شدن لولهها میشوند این رسوبات به دلیل جلوگیری از نفوذ مواد ضدزنگ، میتوانند باعث افزایش زنگزدگی سیستمها گردند.

عوامل ایجاد کدریهای کلوئیدی را میتوان با استفاده از منعقدکنندهها و سپس تهنیشنی جدا نمود.

واحد استاندارد کدری به صورت جلوگیری از عبور نور به وسیله یک قسمت در میلیون سیلیس نامحلول خاک دیاتومهای (Diatomaceous Earth) و یا خاک فولر (Fuller` s Earth) تعریف میگردد که کدری آب قابل شرب باید کمتر از 5 واحد باشد.

بو و مزه منشاء بو و مزه عبارت است از: 1- تحلیل رفتن مواد آلی 2- جلبکهای زنده موجودات ذرهبینی 3- آهن و منگنز و محصولات فلزی حاصل از خورندگی 4- آلودگی با فاضلابها به خصوص آنان که حامل مواد فنلی میباشند.

5- کلر ضدعفونی کننده و ترکیبات دیگری که جایگزین آن میشود 6- مواد سنتزی آلی که از نظر بیولوژیکی قابل تجزیه نمیباشند.

یک آب سالم باید فاقد بو و مزه باشد.

آبی که مزه دارد، معمولاً سخت است.

بوهای مختلفی که در آب وجود دارد به نامهای مختلف خوانده میشود از جمله بوی ماهی، روغنی، خاکی و غیره.

آبی که دارای مقدار زیادی سدیم بیکربنات باشد معمولاً به نام آب صابونی خوانده میشود.

بیمزگی آب اصطلاحی است که بیشتر در مورد چشیدن آب به کار میرود تا بوی آن و در مورد آبهایی که دارای کمبود اکسیژن هستند به کار برده میشود.

درجــه حرارت آب گرم به انسان احساس بیمزگی (Flatness) را میدهد و این مسئله همانطور که گفته شد به علت کمبود اکسیژن است که درنتیجه گرما حلالیتش در آب کم میشود.

درجه حرارت آبهای سطحی با تغییر فصل فرق میکند، درصورتی که آبهای عمقی معمولاً درجه حرارت مشخص در تمام فصول دارند.

خواص شیمیائی آب خواص شیمیائی آب با آزمایشاتی که در روی آن انجام میگیرد مشخص میگردد.

فرمول شیمیائی آب میباشد و مهمترین خواص شیمیائی آن عبارتند از: اسیدی و بازی اسیدی و بازی یک معیار کمی محیط آبی برای واکنش با یونهای هیدروکسیل و هیدروژن تعریف میشود.

اسیدی و بازی در آب در نتیجه تفکیک آب به یونهای هیدروژن و هیدروکسی در اثر انحلال اسید و باز در آب یا هیدرولیز اجسام حل شونده در آب حاصل میشود.

الف: قدرت اسیدی و PH: pH آب، قدرت اسیدی یا قلیائی آب را مشخص میکند.

به طور دقیق PH لگاریتم عکس غلظت یون هیدروژن است.

PH آب مهم است چون نشانگر این میباشد که آب از چه نوع قشرهایی عبور کرده است.

PH آب خنثی برابر 7 است.

آب با PH بالاتر از 7 خاصیت قلیائی و با PH پائینتر از 7 خاصیت اسیدی دارد.

PH بیشتر آبهای طبیعی در حدود 6-8 میباشد اگرچه PH پائینتر نیز در هنگامی که آب دارای غلظت زیاد کربن دیاکسید باشد امکانپذیر است.

بسیاری از واکنشهای شیمیائی و بیولوژیکی که در آب انجام میگیرد به وسیله PH قابل کنترل میباشد.

معمولاً آبهای طبیعی که برای مصرف خوراکی استفاده میشود دارای PH حدود 7 هستند.

PH آب برخی از چشمههای معدنی قلیائی تا 11 و چشمههای اسیدی گرم تا 8/1 میرسد.

از آنجایی که PH نشانگر غلظت نسبی اسیدی و قلیائی آب است بنابراین در تولید رسوب یا ایجاد خورندگی فوقالعاده مهم میباشد.

PH بالا باعث تهنشین شدن کلسیم کربنات از محلول و در نتیجه تولید رسوب در روی لولهها و دستگاههای تبادل حرارتی و مسیرهایی که آب از آن عبور میکنند، میگردد آب دیگهای بخار معمولاً دارای PH حداقل 5/10 میباشد.

این PH از خورندگی اسیدی جلوگیری کرده و به علاوه به اندازه کافی قلیائی است تا املاح مولد رسوب قبل از ورود به دیگهای بخار تهنشین گردد.

ب: قدرت قلیائی (Alkalinity): خاصیت قلیائی آب طبیعی به خاطر وجود سه ترکیب موجود در آن که عبارتند از: کربناتها (Carbonates) () بیکربناتها (Bicarbonates) () هیدروکسیدها (Hydroxides) () مثل سود و آهک.

اگرچه ترکیبات دیگری مانند فسفاتها و سیلیکاتها و براتها ممکن است تولید خاصیت قلیائی نمایند ولی معمولاً برای سادگی همین سه ترکیب بالا را در نظر میگیرند.

در ضمن آبهای طبیعی معمولاً هیدروکیسد نداشته و وجود چنین عاملی دلیل بر آلودگی آب طبیعی با فاضلابهای حاوی مواد قلیائی میباشد.

قلیائی بودن آبهای طبیعی معمولاً به دلیل وجود بیکربنات کلسیم و منیزیم است ولی غالباً مقداری بیکربنات سدیم نیز همراه آنان میباشد.

اساس وجود کلسیم بیکربنات و منیزیم بیکربنات به دلیل خاصیت حلالیت کربن دیاکسید موجود در آبهای سطحی است که مواد معدنی موجود در زمین مانند کلیست (caco3) (Calcite) و دولومیت (Mgco3) (Dolomite) را حل کرده و تولید بیکربنات کلسیم و منیزیم مینماید.

کل مواد محلول در آب (Tltal Dissolved Solid – T.D.S): کل مواد محلول شامل کلیه مواد جامد محلول در آب از قبیل: بیکربناتها، سیلیکاتها، کلرورها، سولفاتها، نیتراتها و غیره میباشند.

این آنیونها معمولاً همراه با کاتیونهای کلسیم، منیزیم، آهن، سدیم، منیزیم، منگنز، روی و غیره میباشند.

وجود این مواد در آبهای طبیعی به دلیل خاصیت حلالیت آب، در هنگامی که در تماس با مواد معدنی موجود در زمین قرار میگیرند، میباشند.

میزان استاندارد TDS در آب آشامیدنی 1500 میلیگرم در لیتر میباشد.

بعضی از این ترکیبات و اثرات آنها در زیر خلاصه شده است: کلسیم و منیزیم بیکربناتها سختی و قلیائیت آب را بالا میبرد.

کربناتها سختی و قلیائیت آب را بالا میبرد.

سولفاتها سختی آب را بالا میبرد و باعث تلخی آب میشود.

کلرورها سختی آب را بالا میبرد و خورندگی در دیگهای بخار را ایجاد میکند.

نیترات و نیتریت غلظت بیش از حد و باعث متهموگلوبین یا بیماری سیانوز نوزادان میگردد.

ســدیم بیکربناتها بالا رفتن قلیائیت کربناتها بالا رفتن قلیائیت سولفاتها ایجاد کف در دیگهای بخار فلئورها کمبود فلئور باعث افزایش پوسیدگی دندان و غلظت مازاد آن باعث فلوئوروزیس یا خالدار شدن مینای دندان میگردد.

کلرورها ایجاد طعم شور در آب اثرات مذکور در اثر مقدار زیاد این مواد در آب، در بدن به وجود میآید وگرنه مقدار کم بعضی از این مواد مانند فلئور و کلسیم، نه تنها برای بدن انسان زیانبخش نیست بلکه لازم نیز میباشد.

آبهای سطحی به طور کلی دارای مواد حل شده کمتری نسبت به آبهای عمقی میباشند.

باید اضافه نمود که اصطلاح کل مواد جامد (Total Solid – T.S) در آب، مجموع کل مواد محلول (Total Dissolved Solid – T.D.S) و کل مواد معلق (Suspended Solid – S.S) در آب را شامل میشود.

آبی با کیفیت خوب دارای T.S حداکثر 500 قسمت در میلیون میباشد و در صورتی که چنین آبی در دسترس نباشد T.S تا حدود 1000 قسمت در میلیون نیز قابل قبول میباشد.

بعضی از مواد جامد حل شده در آب باعث سختی آب میگردند.

کل مواد جامد حل شده در آب را میتوان با استفاده از تعویضکنندههای اسیدی و بازی کاهش داد.

در این تعویضکنندهها، آنیونها با و کاتیونها با جایگزین میشوند.

روش دیگر استفاده از عمل تقطیر است.

سختی آب (Hardness) سختی آب مربوط به املاحی است که در آب حل شده و باعث بالا رفتن سنگینی آن میگردد.

این املاح بیشتر شامل یونهای فلزی مخصوصاً یون کلسیم ()، یون منیزیم () و یون آهن () میباشد.

این یونها معمولاً به صورت بیکربنات، سولفات، کلرید و نیترات در آب وجود دارند.

آبی که شامل مقدار زیادی نمکهای کلسیم و منیزیم باشد آب سخت گویند و آبی مثل باران را که شامل مقدار فوقالعاده کمی مواد حل شده میباشد به نام آب سبک یا نرم مینامند.

صابون در آب سخت خیلی کم کف میکند و آب سخت مقدار زیادی رسوب در دیوار گرمکنندههای آب مثل کتری و دیگهای بخار باقی میگذارد.

سختی آب برحسب مقدار کلسیم کربنات بیان شد و طبق جدول زیر طبقهبندی میشود.

درجه‌بندی آب برحسب سختی سختی آب را به دو دسته تقسیم میکنند: سختی موقت سختی دائم سختی موقت یا سختی کربنات سختی موقت در آب به علت وجود نمکهای بیکربنات کلسیم و منیزیم میباشد.

بی‌کربناتها که سختی موقت را باعث میگردند در اثر جوشاندن آب تجزیه شده و رسوب میکنند.

سختی دائم به علت وجود نمکهایی به جز بیکربنات کلسیم و منیزیم مانند سولفات و کلرید کلسیم و منیزیم حل شده در آب، میباشد که این املاح در اثر حرارت نه گازکربنیک تولید کرده و نه اینکه رسوبی تهنشین میسازند.

درواقع سختی دائم برخلاف سختی موقت در اثر حرارت از بین نمیرود.

در صنعت استفاده از آب سخت جایز نمیباشد.

وجود سختی در آب دیگهای بخار باعث ایجاد رسوب در دیگ و مسیرهای آب میگردد.

در سیستمهای سردکننده، رسوب در دستگاههای تبادل حرارتی، اطراف موتور و لولهها و به طور کلی در تمام نقاطی که آب در آنها جریان داشته و در معرض تغییر درجه حرارت است تشکیل میگردد.

حداکثر سختی برای دیگهای بخار در فشارهای مختلف را میتوان در جدول زیر مشاهده نمود.

حداکثر سختی برای دیگهای بخار در فشارهای مختلف سختی آب را میتوان با نرم کردن به وسیله آهک-سدیم کربنات یا استفاده از تعویضکنندههای یونی و یا مخلوطی از هر دو از بین برد.

تعویضکنندههای یونی سدیم که یونهای سدیم را جایگزین یونهای کلسیم و منیزیم مینمایند، اگرچه مقدار کل مواد محلول در آب را کم نمیکنند ولی سختی را کاهش میدهند.

ممکن است با استفاده از نمکهای معدنی مانند فسفات و کربنات که متصل به مواد آلی فعال میباشند در تصفیه داخلی، سختی را در محلول به صورت لجن مایع غیرچسبندهها تهنشین نمود.

معایب سختی آب سختی آب سبب میشود که مواد پاککننده و صابون بیشتر مصرف شود.

برای گرم کردن آبهای سخت، سوخت بیشتری نیاز است و موجب دوپوسته شدن دیگها و گاهی موجب انفجار دیگ بخار میشود.

غذاهایی که در آب سخت پخته میشوند رنگ و نمای خود را از دست میدهند.

پارچههایی که با صابون در آب سخت شسته شوند دوام چندانی نخواهند داشت.

سختی آب باعث کوتاهی عمر لولهها و اتصالات آب میشود.

در بسیاری از فرآیندهای صنعتی استفاده از آب سخت مناسب نیست و سبب زیان اقتصادی میشود.

ضدعفونی کردن آب آب پس از صاف شدن بایستی ضدعفونی گردد، هرچند که در عملیات تهنشینی و صاف کردن آب مقادیری از باکتریها و موجودات زنده از آن جدا میشود، ولی برای اطمینان از عدم آلودگی آب، به خصوص برای مصارف آشامیدنی و عمومی، ضدعفونی کردن آن لازم است که به سه طریق انجام میشود: ضدعفونی آب با استفاده از کلر و مشتقات آن ضدعفونی آب با استفاده از ازن ضدعفونی آب با استفاده از اشعه ماوراء بنفش ضدعفونی آب با استفاده از کلر و مشتقات آن کلرینه کردن مرحلهای است که در آن گاز کلر یا ترکیبات کلردار مانند هیپوکلریتها را به آب یا فاضلاب جهت ضدعفونی کردن آن، اضافه میکنند.

هدف اصلی از ضدعفونی کردن آب، از بین بردن و یا غیرفعال نمودن کلیه میکروارگانیسم‌های مولد بیماری است.

بنابراین کلرینه کردن عملی اساسی و واجب برای منابع آب عمومی شهرها میباشد.

علاوه بر میکروبکشی، کلر و ترکیبات کلردار به منظور کاهش یا حذف مزه و بوی نامطبوع از آبهای آشامیدنی به کار میرود و همچنین با اکسایش آهن، منگنز و هیدروژن سولفید موجود در آب کمک به خارج نمودن این ترکیبات نموده و نیز در رنگبری و از بین بردن مواد آلی مؤثر میباشد.

استفاده از کلر در فاضلابهای شهری و صنعتی، قبل از ورود آنها به محلولهای مربوطه، نه تنها جهت کاهش باکتریها در این فاضلابها میباشد، بلکه به منظور از بین بردن مواد شیمیائی که ممکن است مستقیماً با اکسیژن ترکیب شوند، مانند سولفیدها، سولفیتها، آهنفرو و غیره نیز به کار میرود.

مصارف دیگر آن در پسابهای صنعتی، کلر معمولاً برای از بین بردن سیانور در حضور نمکهای قلیائی نیز به کار میرود.

مصارف دیگر آن در پسابهای صنعتی شامل از بین بردن هیدروژن سولفیدوفنل میباشد.

در این حالت معمولاً 5/8 قسمت از کلر برای هر قسمت هیدروژن سولفید موجود و حدود بیست قسمت در میلیون کلر برای هر قسمت در میلیون فنل مورد نیاز است.

در اینجا میزان PH از نظر تکمیل واکنش مهم است.

کلر همچنین به مقدار زیاد در سیستمهای سردکننده به منظور کنترل جلبک به کار میرود.

در مراحل حذف مواد معلق از آب، کلر معمولاً همراه با منعقدکنندهها به آب خام اضافه میگردد.

این عمل مزایای زیادی دارد، از جمله: تماس بیشتر با کلر با آب و در نتیجه ضدعفونی کردن بهتر آن، کم کردن بو و مزه و همچنین اکسایش مواد تولیدکننده رنگ و اکسایش آهن و منگنز که کمک به تهنشینی و حذف آنها در مراحل صاف کردن میکند.

علاوه بر آن، کلر مواد آلی را که مزاحم عملیات منعقدشدن هستند از بین میبرد.