تعالی سازمانی تغییرات به وجود آمده در اقتصادجهانی و تلاش های انجام شده توسط سازمان جهانی ( WTO ) در راستای جهانی کردن اقتصاد و افزایش رقابت ، کشورهای مختلف اعم از توسعه یافته و یا در حال توسعه را به این باور رسانده است که برای حضور و بقا در بازارهای منطقه ای ، جهانی و حتی داخلی باید توان و قابلیت رقابت پذیری صنایع و سازمان و سازمان های خود را افزایش دهند .
مدل های تعالی سازمانی یا سرآمدی کسب و کار ، بعنوان ابزارهای قوی برای سنجش میزان استقرار سیستم ها در سازمان های مختلف به کار گرفته می شوند .
با بکار گیری اینگونه مدل ها ، ضمن اینکه یک سازمان میزان موفقیت خود را در اجرای برنامه های بهبود در مقاطع مختلف زمانی مورد ارزیابی قرار می دهد ، می تواند عملکرد خود را با سایر سازمان ها و به ویژه بهترین آنها مقایسه نماید .
امروزه اکثر کشورهای دنیا با تکیه بر این مدل ها ، جوایزی را در سطح ملی و منطقه ای ایجاد کرده اند که محرک سازمان ها و کسب و کارها در تعالی ، رشد و ثروت آفرینی است .
در سه قطب بزرگ اقتصادی سده اخیر ( ژاپن – آمریکا – اروپا ) اصلی ترین نمونه این جوایز عبارتنداز : جایزه دمینگ درژاپن ، جایزه بالدریج در آمریکا ، جایزه اروپایی کیفیت که توسط بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت ایجاد شده و به مدل EFQM معروف است و عمومیت و استقبال بیشتری در سطح جهان کسب نموده است دیدگاه سیستماتیک قوی ، توجه دقیق به مدیریت مبتنی بر فرآیند های سازمانی و نتیجه گرایی مدل EFQM برای سازمان های ایرانی که معمولاً در این حوزه ها با مشکلات جدی روبرو هستند ، بسیار آموزنده و اجرایی است .
جهانی شدن از مهمترین مباحث مطرح در دنیای امروز است که گروه صنعتی ایران خودرو ، خواسته و یا ناخواسته در مسیر آن قرار دارد .
برای ورود به عرصه رقابت جهانی خودرو شرایطی لازم است که باید آن را در مجموعه ایران خودرو فراهم نمود .
این امر علاوه بر نیازمندی برعزم و اراده راسخ مستلزم اجرای یکسری برناه های منسجم در مقوله کاهش هزینه ، بهبود کیفیت ، توجه به خواست مشتریان ، بازاریابی نوین ، توسعه صادرات و چالاک شدن کلیه بخش های گروه صنعتی ایران خودرو می باشد.
در روند جهانی شدن ، کسب رضایت مشتریان و کارکنان بعنوان یک مبنای اساسی لحاظ می شود .
امروزه برای رقابت در عرصه جهانی باید به دانش فردا مجهز شد ، تا بتوان به سمت پیشرفت و تعالی حرکت نمود.
دلایل انتخاب مدل تعالی سازمانی تحقق رویکردهای متعالی شرکت ایران خودرو در مباحث جهانی شدن از طریق کسب رضایت مشتریان ، بازاریابی نوین ، بهبود کیفیت و سایر مقولات تعریف شده مستلزم تدارک بستری مناسب برای حرکت سریع و پرشتاب مجموعه فعالیت ها و فرآیندهای عملیاتی در قالبی هدفمند و سنجش اثر بخشی و ارزیابی نحوه عملکرد فرآیند ها با هدف ترسیم چرخه بهبود مستمر و بهره مندی از نتایج حاصله بصورت یک فعالیت یادگیری مستمر در اصلاح رویکردسازمان ، درک نقاط قوت و ضعف آن بصورت چرخه ای دائمی از طریق انجام ارزیابی های مستمر و ارائه اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه می تواند مسیر تعالی سازمان ها و حرکت آنها به جلو را تسهیل و تسریع نماید.
مدل تعالی سازمانی EFQM بعنوان الگویی جامع در سنجش توان عملکردی سازمان ها از طریق طراحی و اجرای نظام ارزیابی عملکرد سازمان ها ، میزان تحرک هوشمندانه آنها را در طراحی مطلوب مسیر حرکتی ،اجرای بهینه اهداف ، بررسی نتایج حاصله و سنجش اثر بخشی اقدامات انجام شده ، را موردتحلیل قرار داده و سطح کامیابی سازمان ها را در نیل به تعالی مشخص می سازد.
انتخاب این مدل به منظور استقرار در شرکت ایران خودرو و نیل به تحقق هرچه بهتر اهداف عالیه شرکت در راستای جهانی شدن می باشد .
بدیهی است تعریف فعالیت های خود ارزیابی بصورت مستمر و تعیین نقاط قوت و ضعف و انجام پروژه های مطالعاتی برای تقویت نقاط مثبت و مرتفع نمودن نقایص و کاستی ها می تواند در گذر زمان و با حمایت و تعهد مسئولین سازمان ، دسترسی چشم انداز تعیین شده را محقق ساخت .
ارزش ها و مفاهیم بنیادی مدل تعالی سازمانی چارچوبی روشمند برای ارزیابی عملکرد سازمان ها در دو حوزه فرآیند ها و نتایج حاصل از این فرآیند ها است.
دستاوردهای حاصل از ارزیابی در این مدل عبارتست از نقاط قوت سازمان و زمینه های قابل بهبود آن که برای دستیابی به بهبودها فهرستی از برنامه های اولویت بندی شده را نیز پیشنهاد می کند.
بر اساس آموخته های مدیریت کیفیت جامع (TQM)، توجه به ارزش ها و مفاهیم بنیادین هشت گانه به شرح زیر، لازمه موفقیت و ایجاد بهبود مستمر سازمان ها است : نتیجه گرایی مشتری مداری رهبری و ثبات در مقاصد مدیریت مبتنی بر فرآیندها و واقعیت ها توسعه و مشارکت کارکنان یادگیری، نوآوری و بهبود مستمر توسعه همکاری های تجاری مسؤولیت های اجتماعی سازمان ارزش ها و مفاهیم هشت گانه فوق پایه های اصلی برنامه ریزی و استقرار سیستم ها را تشکیل می دهند و برای شناخت وضعیت عملکردی سازمان ها باید از معیارهایی بهره گرفت که ارتباط تنگاتنگی با مفاهیم فوق الذکر داشته باشند، معیارهایی که توسط آنها، میزان تحقق هشت مفهوم بنیادین و میزان موفقیت سازمان در دستیابی به نتایج را بتوان اندازه گیری کرد.
تاریخچه EFQM در شرکت ایران خودرو و شرکتهای تابعه حدود 10 نفر از پرسنل مرکز مطالعات منابع انسانی و مدیریت آموزش دوره ارزیابی EFQM را در سازمان مدیریت صنعتی در بهمن سال 1382 گذرانده اند .
سمینار EFQM و مدیریت منابع انسانی درابتدای سال 1382 در ایران خودرو برگزار شده است .
شرکت ساپکو از چند سال پیش با مدل بالدریج شروع به فعالیت نموده و از ابتدای سال 82 مدل EFQM را ملاک تعالی قرار داده و اظهار نامه تدوین شده را برای دبیر خانه جایزه ملی ارسال کرده اند.
شرکت ایساکو نیز از سال گذشته مدل EFQM را ملاک تعالی قرارداده و اظهار نامه نیز تدوین کرده اند.
شکل گیری پروژه در معاونت خدمات مدیریت و سیستم ها: تشکیل تیم اجرایی پروژه ایجاد ارتباط با مشاورین برجسته دعوت از نمایندگان واحدها و ارائه آموزش اولیه جمع آوری اطلاعات از سطح شرکت با کمک نمانیدگان معرفی شده توسط واحدها ( حدود 30 واحد ) برای تدوین اظهار نامه .
تهیه اظهار نامه با توجه به گستردگی شرکت و وقت بسیار اندکی که در دسترسی بوده است .
ثبت نام جهت فرایند جایزه ملی و ارسال اظهار نامه به دبیرخانه جایزه ملی سازماندهی اولیه پروژه با تشکیل کمیته عالی تعالی سازمانی ، تکمیل تیم اجرایی پروژه ( تسهیل گران ) و نمایندگان واحدهای مختلف شرکت .
برنامه ریزی ارزیابی ها و خود ارزیابی نگارش ویراش دوم اظهار نامه تهیه پروژه های بهبود بر اساس ارزیابی قبلی انجام خودارزیابی به روش مشابه سازی جایزه ارایه آموزشی های لازم سطوح مختلف شرکت حدود یک هزار نفر روز .
ارایه آموزشی های لازم سطوح مختلف شرکت حدود یک هزار نفر روز .
برنامه های آتی توسعه مرکز تعالی ایران خودرو با هدف استقرار مدل تعالی ایران خودرو در شرکتهای تابعه و ایجاد رقابت در آنها انجام بهینه کاری (BENCHMARKING) و تبادل تجارت با سازمانهای برتر.
انجام مطالعات و تحقیقات کاربردی تهیه ، انتشار و توزیع کتب و بسته های آموزشی در سطح گروه صنعتی ایران خودرو به منظور توسعه فرهنگی تعالی .
تهیه و تدوین سیستم ها ، نظام ها ، روش ها و استانداردهای لازم جهت تسهیل در استقرار مدل تعالی ایران خودرو.
کسب تندیس زوبین جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمانی و گواهینامه IBEC که نشان دهنده تکامل سطح تعالی سازمانی ایران خودرو خواهد بود اقدامات انجام شده در ارتباط با مدل EFQM تشکیل تیم اجرایی پروژه ( آذر 82) تعیین نمایندگان واحدها در شرکت ( دی 82 ) ارائه آموزش های لازم در سطوح مختلف مدیریت و کارشناسی ( از دی ماه 82 تاکنون ) تدوین اولین اظهار نامه وارائه به موسسه مطالعات بهره وری و منابع انسانی دریافت گواهینامه تعهد به تعالی اسفند ماه (82 ) خود ارزیابی سازمان فروش ( بهار 83 ) تدوین دومین اظهار نامه جهت ارائه به موسسه استاندار و تحقیات صنعتی خرداد و تیر 83 اقدام به خودارزیابی سواری سازی ( از اول تیر ماه 83 )