دانلود مقاله پیشینه ی تاریخی محلات

مقدمه آغاز می کنیم به نام آغازگر هستی در مورد این تحقیق به طورکلی صنعت گردشگری ، به ویژه شهرستان محلات نکاتی قابل ذکر است که در این مختصر ، فهرست وار به برخی از آنها اشاره می شود : اگر باورکنیم که همانند آب ، غذا و تنفس ، پرداختن به گردش و تفریح در اوقات فراغت نیز یک نیاز واقعی است ، بایستی آن را در برنامه زندگی خود بگنجانیم و فارغ از دغدغه های مادی و با پالایش روحی ، به آرامش روانی برسیم .

به ویژه در عصر ماشینی کنونی که ضرورت آن را بیش از پیش نیزکرده است .

برای این منظور، مشاهده عظمت های آفرینش و زیبایی های ذخیره کننده عظمت های آفرینش زیبایی های خیره کننده طبیعی و تدبر در میراث های به جا مانده از پیشنیان ، شادابی و نشاط را به ارمغان می آورد و برای شروعی مصمم تر آماده می سازد درکتاب آسمانی ‹‹قرآن ›› نیز در آیه 137 سوره آل عمران آمده است : ‹‹ قبل از شما ملت هایی بودند و رفتند .

سپس شما در روی زمین گردش کنید، تا ببینید چگونه بود عاقبت آنان که وعده های خدا را تکذیب کردند ›› .

اینک که سیاست های کلان نظام مقدس جمهوری اسلامی، بر توسعه شتابان صنعت گردشگری کشور تأکید دارد و از سوی دیگرر نقش اطلاعات و اهمیت اطلاع رسانی ، به عنوان یکی از ضرورت های اساسی توسعه و خلأ آن را اینک می دانیم ، ضرورت پرداخت به آن متجل گردیده است .

برخورداری شهرستان محلات از قابلیت گردشگری ، امکان بهره برداری از این موهبت خدادادی و پایان ناپذیر را فراهم آورده است .

لیکن برای دستیابی به هدف توسعه پایدار ، توجه به دو شرط اساسی زیر به عنوان شروط لازم ، گریز ناپذیر است .

الف : صیانت از آرمان های انقلابی و فرهنگ ملی ب : حفاظت از محیط زیست .

از آنجا که هدف از پرداختن به مقوله گردشگری توسط گردشگران ، رسیدن به انبساط خاطر ، تمدد اعصاب و تجدید قوا است ، لذا ماهیتا بخشی از آن که در میزان رضایت مندی و یا عدم رضایت مندی گردشگران تأثیر جدی و مستقیمی دارد ، به عوامل رفتاری و اخلاقی مرتبط می گردد و از این رهگذر باید دانست که فرهنگ میهمان نوازی ایرانیان که در جهان شهرت دارد ، دارای جذابیت و قابلیت تأثیرگذاری فوق العاده ای ، در توسعه این صنعت است بایستی آن را بکار گرفت .

در این تحقیق تلاش شده ، تا در آن سیمایی از جاذبه گردشگری شهرستان محلات (خورهه) تصویر شده و اطلاعات آن دارای ویژگی های : جامعیت ، کاربردی بودن ،‌ موضوعی بودن و استفاده حداکثر از عبارات و الفاظ فارسی باشند .

علیرغم اینکه حتی بعضی از خواص نیز جاذبه های گردشگری را به چند اثر تاریخی و طبیعی منحصر می داند اما واقعیت این است که موضوعاتی که برای گردشگران جذاب هستند و در آنها ایجاد انگیزه سفر می کند به گستردگی انواع ذوق و سلیقه های موجود ، فصل اول توضیح اصطلاحات خورهه شیوه یوتیک ( ایونیایی ) : این شیوه معماری به سرزمین ایونیا واقع در ساحل آسیای صغیر ( ترکیه ) منسوب بود وکمتر از شیوه دور یک صلابت و استواری و رسمیت دارد و خاستگاه آن نیز همچون دوریک ناشناخته مانده است .

نخستین بقایای معماری شیوه ایونیک از پرستشگاه هایی است به متعلق به قرن ششم ق .

م است .

از ویژگی هایی این شیوه ستون باریک و بلند و با سر ستونی پیچ خورده ( حلزونی شکل ) است .

طرح ستون این شیوه به بیننده از هر طرف دید مشابهی می دهد .

نسبت ارتفاع به قاعده در این شیوه 9 به 1 و 10 به 1 یعنی نسبت به ستون دوریک بلندتر است و تعداد شیارهای روی بدنه ستون نیز 24 عدد است .

مهمترین عنصری که شیوه ایونیک را از نظام دوریک مجزا می کند ، تغییر شکل سرستون هاست .

ستون سنگی در شیوه ایونیک به جای اینکه مستقیما روی سکویی پله دارد استیلوبات قرار گیرد بر روی پایه ستون دایره شکلی که از سنگ یکپارچه تراشیده شده و دارای فرو رفتگی هایی نیز می باشد قرار می گیرد .

این سنگ مجاری شده روی یک لوحه ی سنگی مربع شکل قرار دارد که به این نوع پایه ستون در شیوه ایونیک ( توروس ) گفته می شود سطح جانبی شیارهای ستون ها در این شیوه در بیشتر موارد ، به صورت صاف و تراشیده شده و فاقد گوشه است .

در صورتی که در شیوه معماری دوریک خلاف این امر دیده می شود .

تعداد شیار های قاشقی بدون گوشه سبک ایونیک بخش پایینی ‹‹ آنتا ›› که به شکل مربع در انتهای دیوارهای مقصوره دیده می شود در صورتی که در شیوه دوریک ساده رها می گردد .

معابد بسیاری در یونان و سرزمین های تابعی آن به شیوه ایونیک برپا شده اند که می توان به معبدا رختئوم در آتن و معبد آرتمیس در افسوس و .

.

اشاره کرد.

( آشنایی با معماری جهان / مؤلف : محمد ابراهیم زارعی / تن آوران 1379 ) .

شیوه ایونی در جزایر دریای اژه و سواحل آسیای صغیر نشو و نماکرد و در نتیجه با عناصری از معماری شرق درآمیخت ( معماری 2 ) تاریخچه ی معماری ، رنگ شتای ، مهندس داوود پور امینی .

آبگرم واقع در شمال خاوری محلات که به بهره برداری از خاک آن جهت کاشی سازی نیلو در اصفهان می باشد ، معادن سرب واقع در سیاه رود 9 کیلومتری باختر محلات نیز وجود دارد .

در این شهرستان تا شعاع 25 کیلومتری 26 معدن که اکثر آنها را معدن سنگ و تراورتن تشکیل می دهد کشف گردیده که بیشتر این معادن در حال استخراج و بهره برداری می باشد این معادن قبل از انقلاب توسط بخش خصوصی که معروف ترین آنها قنبر رحیمی بود مورد بهره برداری قرار داشت که در حال حاضر توسط بنیاد مستضعفان جهاد سازندگی ، ستاد معادن و شرکت تعاونی ها بهره برداری می شود .

نوع سنگ استخراجی آن تراورتن ، مرمریت ، چینی و مرمر می باشد که قسمت عمده آن در کارخانجات سنگبری این شهرستان برش خورده و برای مصرف به بازارهای داخلی کشور عرضه می شود .

مهمترین کارخانجات آن شرکت سنگستان می باشد که تولیدات خود را به خارج از کشور صادر می نماید .

جمعیت نسبی حملات طبق تقسیم بندی جدید 37 / 2079 کیلومتر مربع مساحت دارد و در جنوب استان مرکزی واقع شده و تابع آن می باشد .

در سرشماری سال 1385 دارای 49346 نفر جمعیت بوده که از آن تعداد 41833 در نقاط شهری و 7413 نفر در نقاط روستایی سکونت دارند .

جهانگردی در دوره رنسانس : از سده چهارده تا هفده ، بیشتر مسافرت ها با هدفها با هدف کسب دانش و تجربه آموزی انجام می شد.

در انگلستان ملله الیزابت اول برای تربیت و پرورش نمایندگان خارجی مسافرت هایی را برای آنها فراهم کرد و دانشگاههایی مانند آکسفورد وکمبریج در انگلستان و سالامانکا در اسپانیا به همراه بورس تحصیلی برای دانشجویان ایجاد نمود.

کاروان های مسافرتی دوره الیزابت پس از چندی ، دارای ساختار و سازمان متصلی گردیدند و آن را ‹‹ گراندتور ›› نامیدند .

این کاروان ها کار خود را در نیمه سده هفده شروع کردند و تا نیمه سده نوزده پابرجا بود .

گراندتور یک راهنمای سفر داشت که در سال 1778 توسط توماس گفت تهیه شد و پر فروش ترین کتاب معرفی گردید .

جهانگردی در انقلاب صنعتی انقلاب صنعتی که از سال 1750 تا 1850 ادامه یافت ، پایه و اساس گردش های دسته جمعی را که امروز ما با آن آشنا هستیم به وجود آورد .

در این دوره تغییرات اقتصادی و اجتماعی عمیقی به وجود آورد که از آن جمله مهاجرت کارگران کشاورز از مناطق روستایی و روی آوردن آنها به شهر نشینی بود .

انقلاب صنعتی قدرت بخارا که در قطارها و کشتی ها مورد استفاده قرار می گرفت معرفی کرد .

انقلاب صنعتی که از سال 1750 تا 1850 ادامه یافت ، پایه و اساس گردش های دسته جمعی را که امروز ما با آن آشنا هستیم به وجود آورد .

جهانگردی نوین : جهانگردی امروز به همراه مجموعه ای از تمایلات حرکت ، دسترسی یافتن به امکانات و توانایی های مالی ، مسافرت توده ها را امکان پذیر ساخت .

فناوری های نوین مانند خطوط هواپیمایی ، کامپیوتر ، آدم آهنی و ارتباطات ماهواره ای باعث شد که در سده بیستم شیوه زندگی ، کار، بازی و تفریح افراد دگرگون شود .

تاریخچه صنعت جهانگردی از آنجا که واژه مسافرت و جهانگردی به قدمت تمدن است ، تاریخ نشان می دهد که مسافرت همیشه با تجربه های خوشایندی همراه نبوده است .

در این قسمت به طور خلاصه مروری بر تکامل تاریخچه جهانگردی از عهد باستان تا دنیای امروز انجام می شود و چالش های پیش روی جهانگردی در حالی که دنیا پا به هزاره جدید می گذارد مورد بررسی قرار می گیرد .

مردم تمدن های ماقبل تاریخ با انگیزه به دست آوردن غذا ، دوری از خطر و نقل مکان به آب و هوای مساعد ، مسافرت می کردند .

با افزایش مهارت وکسب متون ، نیاز انسان به زندگی بروی و خانه به دوشی کاهش یافت و دیگر با انگیزه تجارت و معامله کالا ، مسافرت می کرد .

در دوره حکومت خانواده سلطنتی در مصر ، مسافرت با قصد تجارت و تفریح انجام می گرفت که این گونه مسافرت ها رونق زیادی یافت و در نتیجه در مسیرهای طولانی و شهرها برای پذیرایی از مسافرانی که بین قرارگاه های دولت مرکزی و مناطق خارج از قلمرو مسافرت می کردند میهمان خانه هایی ساخته شد .

جهانگردی قرون وسطی تجارت و مسافرت در قرون وسطی ( دوره پنجم تا چهاردهم میلادی ) رونق کمتری داشت ، به صورتی که جاده ها تقریبا از بین رفته و شرایط مسافرت بسیار مشکل و حتی خطرناک شد .

در سده چهاردهم ، مسافرت به قصد زیارت به صورت یک پدیده انبوه و سازمان یافته درآمد و شبکه بزرگی از سازمان های خیریه به کمک طبقات مختلف اجتماعی ایجاد شد .

نخستین مسافرت کاروانی ( دسته جمعی ) مربوط به کاروانی است که در سده پانزدهم او و نیز به بیت المقدس می رفت .

فصل دوم جامعه شناسی توریسم برخی ویژگیهای توریسم :: وجود سطوح بالای نوع آوری و فناوری و سازماندهی :: انواع مختلف و انجام نوآوری های گوناگون از جمله بسته مسافرتی ( packaged trip) :: رشد توریسم مصادف است با رشد جنبش کارگری .

بنابر این مواجه با رشد مسافرت ساحلی برای طبقه کارگر هستیم :: در مقابل در نیمه قرن 20 مسافرت تجملی برای طبقه مرفه و مدیران وجود دارد.

این نوع تمایز مربوط است به ساختار بازار کار و نظام های تولیدی ( مراجعه کنید به مقاله من در باره تعریف فراغت و نظام های تولیدی) :: 1960 به بعد رشد برنامه های توریسم توده ای :: 1960 به بعد استفاده از کامپیوتر برای دادن اطلاعات در صنعت توریسم :: رشد صنعت غذای حاضری fastfood مصادف است با رشد فراغت و توریسم :: رشد توریسم با استفاده از اینترنت برای رزرو همه چیز ( مراجعه کنید به سایت last minute برای دیدن خدمات اینترنتی توریسم از جمله خرید بلیط در آخرین دقایق) اهمیت توریسم :: جزء مهم ایده جامعه مصرفی (مدرن ) مسافرت و گردشگری است :: رفتن به مسافرت جزء مهم زندگی شده است :: صنعت تعطیلات انتخاب و آزادی مختلف را ارائه می دهد :: گسترش صنعت گردشگری ، گسترش اقتصاد و گسترش تعامل انسانی است :: توریسم بزرگترین صنعت جهان بر حسب اشتغال و تجارت است :: 9 درصد رشد سالانه دارد .

رشد توریسم بین المللی 5 درصد بود.

گردشگری :: آیا توریسم پدیده جدیدی است یا زوارها همان توریست های اولیه هستند؟

:: توریسم یک فعالیت توده ای و عامیانه است :: سه نوع مسافرت در گذشته که با توریسم ( مربوط به دنیای مدرن متفاوت است) : زوارها ، تورهای اریستوکرات ها و مسافرتهای شاهان و سیاحان :: تقسیم بندی زوارها ( طبقه پایین tripper ) سیاحان ( طبقه متوسط tourist ) و سفر اریستوکراتیک ( طبقه بالا traveler ) نظریه های جامعه شناختی توریسم جان اوری و مک کانل از جمله جامعه شناسانی هستند که درباره توریسم نظریه دارند.

اوری این بحث را مطرح می کند که چرا توریست عکس جمع می کند و سرمایه دار سرمایه.

اوری می گوید توسعه عکس برداری همراه است با توسعه چشم توریستی Tourist gaze یا شکار لحظه توسط توریست ها .

اما مک کانل می گوید توریست به مثابه فراری از زمان و مکان یا فرار به تاریخ است.

بنابر این سنت ها نقش مهمی برای توریست دارد.

تاریخ محل های توریستی نقش مهمی در توریستی شدن دارد.

بنابر این توریست ها به دنبال یک محل کوچک یک وسیله کوچک هستند.

اگر دنبال مناطق صنعتی هم هستند دنبال یک منطقه صنعتی قدیمی هستند.

بنابر این اگر بخواهیم نقطه توریستی درست کنیم باید آن را تبدیل به مناطق تاریخی کنیم ( برای این کار باید سنت ابداع و جعل کرد.

نگاه کنید به بخش سنت در کتاب جهان رها شده .

سنت های ابداعی و سنت های اصیل درنظریه مک کانل مهم هستند ( برخی سنت های ابداعی برای جلب توریست هاست ) سنت های پایه شناخت مدرنیسم است.

نقاط توریستی باید چگونه باشد؟

:: Urryجان اوری معتقد است توریسم دنبال زرق و برق است .

اما مک کانل می گوید چشم توریست به دنبال قدمت و تاریخ است.

بنابر این ارتقای محل توریستی در صنعت توریسم یعنی تاریخی کردن محل .

لذا نقاط توریستی باید کوچک باشند : شهرهای بزرگ نمی توانند ( بجز موزه ها ) جذاب باشند .

چرا؟

مک کانل می گوید ( بر اساس تقسیم بندی تونیس : اجتماع و جامعه ) شهرهای بزرگ معمولی اند ، زندگی روزمره دارند، گرانند، جنگل وارند ، روابط غیر شخصی دارند ، کثیف اند، غیر دوستانه اند.

:: اما این تفکیک گزلشافت و گمنشافت ( اجتماع و جامعه تونیس ) برای چیست ؟

مک کانل می گوید مردم در دنیای جدید فکر می کنند تحت تسلط بورکراسی و سازمانهای پیچیده زندگی شان کم عمق و سطحی شده و سندیت Authenticity ندارد ، مردم تنها مانده اند ، لذا می روند تا دنبال واقعیت ها بگردند ، دنبال حس واقعیت دزدیده شده از خود هستند ، لذا می روند ان را در جای دیگر جستجو کنند و بدین سان پدید می آید.

پس چون جامعه بورکراتیک است لذا تجربه غیر اصیل دارد.

توریست جائی می رود که معنای واقعیت است.

:: مک کانل برای تقویت استدلال خود از مفهوم گافمن استفاده می کند: یعنی اینکه ما در اجرا با سه نقشه روبرو هستیم : 1.

کسانی که اجرا گرند و اجرا می کنند (بازیگران) 2.

کسانی که اجرای برای آنهاست (تماشاگر ) 3.

کسانی که نه اجرا می کنند و نه مشاهده 4.

اما بازیگرها در عقب و پشت صحنه هستند ، تماشاگر تنها در جلوست :: گافمن می گوید اگر ویژگی هر آنچه در پشت صحنه است جلو بیاید اعتبار نمایش از بین می رود ( در آشپزخانه رستوران ها ، و حتی در برخی اندیشه های به نظر منظم روشنفکران ، … ) نیز این چنین است.

بنابر این جلوی صحنه front stage ظاهر appearance و پشت صحنه back stage واقعیت reality است.

گردش گرهای واقعی sightseers می خواهند همه واقعیت را ببیند، واقعیت زندگی را :: توریست ها تنها در پی دیدن جلوی صحنه هستند ، اما مسافر واقعی واقعیت زندگی را بومی می خواهند.

:: توریست ها تنها شبه رخداد ها pseudo _ events را می خواهند :: باید بین مسافر traveler و گردشگر tourist تمایز قائل شد :: مسافر فکر می کند چیزی از او مخفی شده لذا گرایش به دیدن پشت صحنه دارد: واقعیت واقعی realreality :: مسافر یا سیاح فکرمی کند جسدی درجائی دفن شده که به او نشان نمی دهند وآنچه می بیندظاهر قضیه است :: حالا توریست ها نیز به دنبال همان سندیت ها هستند :: می خواهند با بو می ها دیدار کنند.

:: مک کانل MacCannell مدل 6 مرحله ای را ارائه می دهد یعنی 1.

منطقه علنی یا جلوی صحنه گافمن که البته توریست می خواهد فراتر رود 2.

منطقه علنی توریستی که دکور شده حاوی برخی عناصر پشت صحنه ( رستورانی با ماهی بزرگ حلق آویز یا گوشت چرخ کردن در جلوی چشم ) همه آرایش صحنه هستند 3.

جلوی صحنه که کاملا طراحی شده که پشت صحنه باشد ( تورها به منطق روستایی .

راهنما اطلاع می دهد بومی نماها آماده می شوند 4.

پشت صحنه برای خارجی ها باز است 5.

پشت صحنه باز است اما بازسازی و تمیز شده (تورست ها که می روند دیگر مثلا با ادب نیستند) 6.

منطقه پشت صحنه : نوعی فضای اجتماعی که آگاهی توریست را تحریک می کند.

اگر توریست به ان برسد احساس خوب دارد اما در اندیشه اوری urry چنین دیدی را نمی توان دید .

بجای آن اوری به نگاه خیره توریست یا شکار لحظه ها نظر دارد.

:: اما چه ویژگیهای مختلفی باید در علائم باشد تا امر عادی از خارق العاده متمایز شود و توریسم را وادار کند تا آن را شکارکند.

:: ابژه باید وجود داشته باشد یا بوجود آید .

منحصر بفرد و یگانه باشد، دیدنی و فرهنگی باشد، مانند نقطه ای مقدس و … چیزی که منحصر و یکی است ، تجربه واقعی بودنش باید آسان باشد ، باید طوری باشد که توریست دوربین را در آورد 1.

باید هر منطقه و نقطه نمونه فرهنگی باشد، روستای نمونه انگلیسی 2.

برخی جنبه های ناشناس زندگی روزمره در موزه نیز هستند ( موزه وایکینگ ها : کشتی سازی) 3.

جنبه های معمولی زندگی در برخی پهنه ها غیر عادی می شوند: زندگی کمونیستی :: اندیشه اوری بر نگاه خیره توریست استوار است بر خلاف اصالت و سندیت مک کانل :: توریست به دنبال علایم است :: توریست به دنبال چیزی است که با تجربه روزمره اش فرق کند :: توریست آنقدر ساده نیست که فکر کند تجربه سندیت و واقعیت امری ممکن است :: توریست فرارمی کند تاهمه چیزرااز درون علائم ببیند: درپاریس هرتوریست رمانتیک فرا زمان را نشان می دهد :: توریست خیره بر علائم است :: توریست از علائم عکس می گیرد.

اهمیت توریسم در سیاست گذاری فرهنگی در سیاستهای فرهنگی باتید به چه چیز اهمیت داد : مهمانان یا مقیمان .

آیا باید کار روی اجتماع باشد که مورد توجه مردم بومی است و گردشگران و بازدیدکنندگان بین المللی بسویش نمی آیند :: دشواری گزینش در این دو راهی از حیطه بازسازی شهرها و سرمایه گذاری فراتر می رود و به جریان اصلی سیاست فرهنگی می رسد، زیرا معرف مباحث و مجادلات حادی درباره فرهنگ سطح بالا و فرهنگ عامه است.

:: اهمیت توریسم فرهنگی به چه دلالیلی است ؟

به دلایل اقتصادی یا اجتماعی یا هر دو چرا در برخی مناطق پرجمعیت اروپا مانند ونیز و منطقه دریاچه ای انگلستان ، سیاست جاری مبتنی بر کاستن از تعداد توریست ها است ، نه افزایش آنان .چرا؟

حتی افزایش سریع توریسم در شهرهائی مانند پراگ و تالین تاثیرات شدیدی بر فرهنگ محلی و جامعه گذاشته است.

:: با توجه به ارزش توریسم ، همیشه این گرایش و وسوسه به چشم می خورد که فرهنگ بومی را چنان مدیریت کنیم تا نیازهای توریست ها - یا آنچه تلقی ما از نیازهای آن هاست - برآورده شود.

:: بومی ها این گرایش را به زیان خود می بینند و در نتیجه این امر به حسن روابط بومیان و مهمانان لطمه می زند و در بلند مدت ، قابل دوام نخواهد بود.

این مسایل سبب شده تا مفهوم گردشگری مسئولانه مطرح گردد.

:: توریسم فرهنگی عبارتست از هنر همزیستی در بستر فرهنگی دیگر :: اما بیشتر توریست ها جذب شیوه های زندگی جاری در گردشگاه ها می شوند .

یعنی می خواهند به جاهایی بروند که بومیان می روند و از غذا و تفریحاتی استفاده کنند که بخشی از تشخص ،میراث و فرهنگ آن مکان ها است.

:: یک سیاست حساس فرهنگی برای ارئه خدمات استاندارد مورد انتظار توریست ها با توسعه وسایل در مشارکت با نیازها و منافع محلی راه هایی می یابد.

پروژه هایی که کیفیت زندگی بومیان و توریست ها را بالا می برد باید بخشی از سیاست محلی و راهبردی توسعه باشد، چنانکه در شهرهای اروپای شمالی همگان از بهبود محیط منتفع شده اند و جاذبه های توریستی نوینی پی ریزی شده است .

دخالت هائی مانند فعالیت های رفتگری ، نصب علائم ، نیروی انتظامی بهتر .

حمل و نقل و روشنائی ، ایمنی اتومبیل ها در پارکینگ ها ، هم برای توریست ها و هم برای بومیان جذاب است.

چگونه می توان بر اساس نظریه های جامعه شناسی محل های توریستی درست کرد یا آنها را ارتقاداد؟

در چهار محور می توان این کار را انجام داد: :: خدمات و امکانات = خدمات رفاهی خوب + قدرت پذیرایی از آدم های مختلف :: تاریخ = زیبایی دیروز در خیابانهای امروز + موزه ها داستان می گویند + تصویر طبیعت و تاریخ + تاریخ رنگارنگ :: طبیعت = هوای سرد ، تعارف گرم + صنایع دستی + تصویری از تاریخ + جاذبه های طبیعی :: فرهنگ = جاذبه های ماهیگیری +تعارف گرم و...

درآمدی بر سیاستگذاری جهانگردی نقش اصول نهادینه شده - Institutional arrangements در سیاستگذاری جهانگردی نقش ارزش‌ها در سیاستگذاری جهانگردی نقش گروه‌های ذینفع در فرآیند سیاستگذاری جهانگردی نقش قدرت در سیاستگذاری جهانگردی ارزیابی و نظارت بر سیاستگذاری جهانگردی مطالعه سیاست‌های جهانگردی نقش دولت در مدیریت و سیاستگذاری جهانگردی سیاست عمومى متوسط حکومت یا دولتمردان تبیین مى‌شود.

این سیاست با توجه به منبع آن، نه اثر ان بر مردم، عمومى نامیده مى‌شود.

یکى از اساسى‌ترین فعالیت دولت‌ها، طراحى و تدوین سیاست‌هاى عمومى (کلان) است.

در کشورهاى صنعتى و همچنین در بسیارى از کشورهاى در حال توسعه به هنگام طراحى و تدوین سیاست‌هاى کلان و برنامه‌هاى کشور به جهانگردى به‌عنوان ابزارى مؤثر در ادامهٔ روند توسعه سیاسی، فرهنگى و اقتصادى توجه خاصى مبذول مى‌شود.

با نگاهى کوناه به آمارهاى ارائه شده از سوى سازمان جهانى جهانگردى درمى‌یابیم که این صنعت چه آثار مهمى بر اقتصاد جهانى گذاشته است و این خود بیانگر اهمیت و گسترده بودن نقش آن در کشورها مى‌باشد.

در دنیا بودجه‌اى که به مسافرت و تفریح اختصاص مى‌یابد سه برابر بودجه‌اى است که صرف امور دفاعى مى‌شود.

آمارها بیانگر جایگاه خاص و ممتاز این صنعت در استراتژى‌هاى توسعه کشورهاى مختلف جهان به‌ویژه کشورهاى در حال توسعه مى‌باشند.

بنابراین، ضرورت نگرش نظام‌مند به جهانگردى و بهره‌گیرى از روش‌هاى علمى و مناسب مدیریت این صنعت بیش از هر زمان دیگرى احساس مى‌شود.

در این جا تلاش شده است که چارچوبى جهت مطالعهٔ دو مسئله ارائه شود: - عوامل شکل‌دهندهٔ سیاست‌‌هاى عمومى جهانگردى - پیامدهاى خواسته و ناخواستهٔ ناشى از اجراى سیاست‌هاى جهانگردى با توجه به آثار آنها بر جوامع و نظام‌هاى مختلف.

همچنین موضوعات و مفاهیم کلیدى که در افزایش درک خوانندگان گرامى از فرآیند سیاستگذارى مؤثر مى‌باشند، معرفى مى‌شوند.

این مفاهیم و موضوعات عبارتند از: اصول نهادینه شده، ارزش‌ها، گروه‌هاى ذینفع، قدرت، ارزیابى و نظارت.

با توجه به‌ آنچه گفته شد روشن است که حکومت‌ها و صاحب‌نظران، بیش از پیش به موضوع فرآیند سیاستگذاری، نتایج و آثار اجراء سیاست‌هاى عمومى جهانگردى توجه مؤثر دارند و این خود نشانگر اهمیت ارزیابى تصمیم‌هاى اتخاذ شده و اقدامات انجام شده از سوى دولت و همچنین اهمیت سیاست‌هاى عمومى جهانگردى مى‌باشد..

اهمیت مطالعات سیاست‌گذاری جهانگردی روش‌های مطالعهٔ سیاست عمومی جهانگردى بزرگ‌ترین و پررونق‌ترین صنعت جهان است.

انتظار مى‌رود که در قرن بیست و یکم نیز این صنعت پیشتاز بوده، سیر صعودى آن ادامه یابد.

جهان‌گردى یک قدرت اقتصادی، اجتماعى و زیست محیطى بزرگ و البته پدیده‌اى بسیار سیاسى است (ریشتر - 1989:۲Richter) بنابر عقیدهٔ پک - Peck، و لپی- 1989:۲۱۶Lepie، طبیعت جهانگردى در هر جامعه‌ای، متأثر از عوامل پیچیده و درهم بافتهٔ سیاسى و اقتصادى و همچنین ویژگى‌هاى جغرافیائى است که دیگران را مجذوب خود مى‌کند.

مزایا و منابع اقتصادى حاصل از جهانگردی، جلوه‌هاى جغرافیائى و ویژگى‌هاى مفرح آن (ریان - Ryanرا ملاحظه کنید)، بسیار جالب توجه است و بیشتر مطالعات و تحقیقات انجام شده به این موارد پرداخته‌اند.

اما در زمینهٔ سیاست جهانگردى و به‌ویژه فرآیند سیاستگذاری، کار چندانى نشده است.

در واقع مفهوم ”سیاست عمومی“ و اهمیت آن به‌طور کامل شناخته و درک نشده است (ریشتر ۱۹۸۹:۲).

بنابراین، در این زمینه باید مطالعات بیشترى صورت بگیرد.

در کشورهاى صنعتى و همچنین در بسیارى از کشورهاى در حال توسعه، به هنگام طراحى و تدوین برنامه‌ها و سیاست‌هاى کلان کشور به جهانگردى به‌عنوان ابزارى مؤثر در ادامهٔ روند توسعه، توجه خاصى مبذول مى‌شود.

در عین حال، روز به روز بر تعداد کارشناسان و صاحب‌نظرانى که اثر بخشى مشارکت و دخالت دولت در صنعت جهانگردى و کارآئى سیاست‌هاى دولت در این صنعت را مورد تردید قرار مى‌دهند، افزوده مى‌شود؛ نکتهٔ مهمى که دید نویسندگان پوشیده نمانده است.

مطالعات و تحقیقاتى که در مورد سیاست‌هاى عمومى انجام مى‌شوند، نباید تنها به توصیف فعالیت‌هاى دولت‌ها و حکومت‌ها بسنده کنند.

از آن‌جا که سیاست‌هاى عمومى به‌ویژه سیاست‌هاى جهانگردی، عرصه‌اى جدید در تحقیقات علمى هستند، هنوز روش واحد و استانداردى براى مطالعه آنها طراحى نشده است.

به راستى چرا باید در زمینهٔ سیاست عمومی، مطالعات و تحقیقات بیشترى انجام شود؟

داى معتقد است که سیاست عمومى را باید به ‌سه دلیل مورد توجه و بررسى قرار داد: - دلیل صرفاً علمى که توسط آن مى‌توانیم علل اتخاذ پاره‌اى از تصمیم‌هاى مربوط به سیاست‌هاى خاص را کشف نموده، جامعه و محیط خود را بهتر بشناسیم.

در این‌صورت، سیاست عمومى را یا باید به‌عنوان متغیرى مستقل یا به‌عنوان متغیرى وابسته در نظر بگیریم.

اگر سیاست عمومى را متغیرى وابسته فرض کنیم، کانون تحقیق عبارت است از بررسى این‌که: کدام ویژگى‌هاى بارز سیاسی، اقتصادى و اجتماعى (ویژگى‌هاى محیطی)، محتواى سیاست‌ها را شکل مى‌دهند.

(داى ۱۹۹۲:۴).

اگر به سیاست عمومى به‌عنوان متغیرى مستقل بنگریم، پس مسئلهٔ اصلى تحقیق عبارت است از بررسى این‌که: سیاست‌هاى عمومى (کلان)، چه اثرى (آثاری) بر جامعه (محیط) و بر نظام سیاسى دارد.

- دلیل حرفه‌اى که به‌وسیلهٔ آن مى‌توان انگیزه‌ها و پیامدهاى سیاست‌هاى اتخاد شده را شناسائى کرده، درک نمود.

در این راستا مى‌توانیم از علوم اجتماعى براى حل مشکلات خود بهره گیریم.

- دلیل سیاسى که به‌وسیلهٔ آن مى‌توان بررسى نمود که آیا مردم حاضر هستند براى حصول به آرمان‌هاى -Goals ”صحیح“ را تعریف نموده، مشخص کرد که چه کسانى ”صحیح“ را تعیین مى‌کنند.

در این مبحث بر آن هستیم که دانشجویان را به انجام تحقیقات و مطالعات در مورد ”سیاست عمومی“ تصمیم‌ها و اعمال اتخاذ شده از سوى دولت را شناخته، بهتر درک کنند.

سیاست عمومى نمى‌تواند از فرآیندهاى سیاسى مستقل باشد.

به‌علاوه، سیاستگذارى فعالیتى خنثى از نظر ارزشى نیست، زیرا دیدگاه هر یک از ما نسبت به دنیاى اطراف خود متفاوت است.

این دیدگاه خاص ما، بر اعمال و رفتارهاى‌ ما و بنابراین بر روشى که تحقیقى را انجام مى‌دهیم، اثر مى‌گذارد، اما نباید فراموش کرد که دیدگاه و باورهاى ما و نتایج و یافته‌هاى تحقیقات و مطالعات ما در زمینهٔ سیاست‌هاى عمومى در عمل اهمیتى ندارند، زیرا سیاستمداران، دیوان‌‌سالاران - Bureacrats، و گروه‌هاى ذینفع، نتایج تحقیق‌هاى ما را بر اساس تفسیرها و تعابیر خود از روش و یافته‌هاى تحقیق، تغییر مى‌دهند.

با مطالعهٔ سیاست‌هاى عمومى (کلان)، مى‌توانیم بسیارى از موضوعات مهم را مورد بررسى و تجزیه و تحلیل قرار دهیم؛ موضوعاتى که مورد علاقه و مورد توجه بسیارى از گروه‌ها و افراد مى‌باشد؛ از بخش جهانگردى و سازمان‌ها و دانشجویان جهانگردى گرفته تا آن دسته از پژوهش‌گرانى که در زمینه‌هاى مربوط و حتى به ظاهر غیر مربوط با جهانگردى تحقیق و مطالعه مى‌کنند (اقتصاد، جغرافیا، تاریخ، جامعه‌شناسی).

از جمله این موضوعات مهم، عبارتند از: - طبیعت سیاسى فرآیند سیاستگذارى جهانگردى - مشارکت مردم در برنامه‌ریزى و سیاستگذارى جهانگردى - منابع قدرت درسیاستگذارى جهانگردى - شیوه و نوع انتخاب مدیران دولتى در محیط‌‌هاى سیاسى - اثربخشى سیاست‌هاى جهانگردى ما قصد داریم سطح دانش‌ سیاستگذارى جهانگردى را با بهره‌گیرى از روش‌هاى زیر ارتقاء دهیم: - بحث در مورد انواع مطالعات سیاست‌هاى عمومى و مزایاى آنها براى صنعت جهانگردى.

- شرح و معرفى موضوع‌هاى مهم در سیاست‌هاى جهانگردى.

- معرفى الگوئى براى مطالعه سیاست‌هاى جهانگردى.

سیاست عمومی جهانگردی چیست؟

سیاست عمومی چیست؟

اگر مشکلى به‌سرعت شناسائى شود، پیدا کردن راه‌حلى براى آن آسان خواهد بود؛ اما اگر بگذارید که مشکل بزرگ شود، دیگر کارى نمى‌توان کرد.

پزشکان نیز در مورد بیمارى سل مى‌گویند که معالجهٔ آن در آغاز سهل و امکان‌پذیر است، اما تشخیص بیمارى دشوار است.

اگر بیمارى را تشخیص ندهید و درصدد معالجهٔ آن بر نیائید، با گذشت زمان تشخیص آن آسانتر مى‌شود، اما معالجه و درمان آن دشوارتر ....

مشکلات سیاسى نیز همین گونه هستند، اگر آنها را شناسائى کنید ...

آنها را به‌سرعت مى‌توانید حل کنید؛ اما اگر آنها را تشخیص نداده و اجازه دهید که آنقدر بزرگ شوند که همه آنها را بشناسند، دیگر چاره‌اى وجود ندارد.

(ماکیاولى -machiavelli، درسال ۱۹۸۸:۱۱) بنابر عقیدهٔ کاسترز - Kosters ، (در سال ۱۹۸۴:۶۱۲) ”جهانگردى دانشى چند رشته‌اى است که اگر بدون انجام تجزیه و تحلیل‌هاى سیاسى دقیق، توسعه و تکامل یابد، قطعاً کامل نخواهد بود“ سیاست‌هاى عمومى جهانگردی، همواره در فرآیندى پویا و پایدار تدوین مى‌شوند.

حکومت‌ها -Governments نیز بیش از پیش تلاش مى‌کنند که جهانگردی، آثار و آیندهٔ آن را کاملاً بشناسد و درک کنند و به این وسیله، نقش مؤثرى دراین صنعت ایفاء کنند (پیرس ۱۹۹۲؛ جنکینز -Jenkins، در سال ۱۹۹۴و ۱۹۹۳).

تا چندى پیش، اطلاعاتى اساسى پیرامون جریان ورود و خروج دیدارکنندگان و مخارج جهانگردان وجود نداشت؛ در حال حاضر نیز، در بعضى کشورها و مناطق این اطلاعات چندان دقیق و جامع نیستند.

به‌عبارت دیگر، اطلاعات کیفى مربوط به این صنعت محدود است.

از آن جا که صنعت جهانگردى نوپا بوده و در مقایسه با زمینه‌هائى چون اقتصاد، تولید و رفاه اجتماعی، مدت زمان زیادى از مشارکت دولت در آن نمى‌گذرد، مى‌توان ادعا نمود که طراحان و مجریان سیاست‌هاى جهانگردى نیز از تجربهٔ کافى برخوردار نیستند.

بنابراین، سیاست‌هاى عمومى جهانگردى را باید با دقت و با حوصله طراحى نموده و توسعه داد.

در دهه‌هاى ۷۰ و ۸۰، بسیارى از سیاستگذاران دنیا به صنعت جهانگردى به‌ویژه از بعد آثار اقتصادى آن، اهتمام ورزیده‌اند.

این امر بیانگر اهمیت و جایگاه جهانگردى در دنیاى امروز مى‌باشد.

حکومت‌ها، مسئولیت‌هاى بسیارى را عهده‌دار هستند که از جمله مى‌توان به: دفاع از کشور، تحقق توسعهٔ اقتصادی، آموزش، تأمین بهداشت و ایجاد نظم و حمایت ازقانون، اشاره نمود.

اما اخیراً، حکومت‌ها مسئولیت جدیدى را با نام ”جهانگردى“ عهده‌دار شده‌اند (هال ۱۹۹۴).

بنابراین، تجزیه و تحلیل سیاست‌هاى جهانگردی، تحت‌تأثیر عوامل زیر دشوار شده است: - در مورد تعریف مفاهیمى بنیادى چون ”جهانگردی“، ”جهانگرد“ و ”صنعت جهانگردی“ هنوز اتفاق نظرى وجود ندارد؛ - فرآیندهاى سیاستگذارى جهانگردی، رسماً تائید و پذیرفته نشده و در نتیجه اطلاعات قابل مقایسه در این زمینه وجود ندارد و انجام مطالعات موردى نیز دشوار مى‌باشد؛ - الگوى نظرى و تحلیلى کامل و جامعى در این رابطه وجود ندارد؛ - اطلاعات کمى و کیفى در این زمینه محدود است.

سیاست عمومى جهانگردى چیست؟

براى تعریف سیاست عمومى جهانگردى -Tourism public policy، باید جهانگردى را نیز تعریف نمود.

البته، انجام چنین کارى چندان هم که به‌نظر مى‌رسد آسان نیست.

پیش از این نیز گفتیم که تعریف مشخص و استانداردى از جهانگردى وجود ندارد.

اسمیت (۱۹۸۸:۱۸۰) مى‌گوید: ”دست‌اندرکاران جهانگردى باید تعاریف بى‌شمار و انبوه ارائه شده از جهانگردى را پذیرفته و ودلایل وجود چنین اختلاف نظرهائى را درک نموده و ارج گذارند‌“.

اما نویسندگانى چون لایپر-Leiper، معتقد هستند که باید تعریف واحد، جامع و همه‌پسندى از جهانگردى ارائه شود.

البته ما در این مورد چندان خوش‌بین نیستیم، زیرا صنعت جهانگردى متنوع، پویا و غیرمتمرکز بوده و آن را از زوایاى مختلف مى‌توان مورد مطالعه و بررسى قرار داد.

به هر حال جهانگردى را چنین تعریف مى‌کنیم: پدیده‌ها و روابط حاصل از تعامل جهانگردان، عرضه‌کنندگان و فروشندگان محصول جهانگردی، دولت‌ها و جوامع میزبان در فرآیند جذب و پذیرائى از این جهانگردان و سایر دیدارکنندگان (مک اینتاش- McIntosh و گلوئلدنر - Goeldner۱۹۹۴۰).

پس، سیاست عمومى جهانگردى عبارت است از هر آنچه که حکومت‌ها مى‌خواهند در رابطه با صنعت جهانگردى انجام دهند یا ندهند.