شهر الکترونیک زمینه ایجاد شهر الکترونیک را می توان در پنج مرحله پیدایش، ارتقاء، تعامل، تراکنش و یکپارچگی در نظر گرفت.
بخشی از شهرهای الکترونیک در کشورهای در حال توسعه در مرحله پیدایش هستند بعضی در این شهرها اقدامات نخستین برای ایجاد شهر الکترونیک در حال شکل گیری است.
اقدامات مزبور با انجام مطالعات راهبردی و تدوین برنامه های جامع توسعه شهر الکترونیک و اطلاع رسانی عمومی آغاز می شوند و به مرور باید زیرساختار فناوری ارتباطات و اطلاعات شهر توسعه یابد.
در مرحله ارتقاء شهرها اقدامات نخستین را پشت سر می گذرانند و خود را توسعه می دهند، بهبود وضعیت وب سایتها، ارائه خدمات ابتدایی برروی وب سایتها، توسعه زیرساختار و آموزش کارکنان از اقدامات اساسی این مرحله می باشد.
تعدادی از شهرها و شهرداری های جهان در این مرحله از توسعه قرار دارند.
در مرحله تعامل وب سایتها امکان برقراری ارتباطات دوطرفه برقرار می گردد و شهروندان به راحتی می توانند با ادارات شهری و مسوولین شهر ارتباط برقرار کنند.
طی این مرحله معمولاً برخی از خدمات شهری نیز از طریق اینترنت ارائه می گردد که از جمله این خدمات می توان از بانک اطلاعات شهری نام برد.
در مرحله تراکنش، انواع پرداختها و انتقالات پولی از طریق اینترنت امکان پذیر می شوند و هیچ محدودیتی در این مرحله در امر دریافت و پرداخت وجود نخواهد داشت.
کارت های اعتباری، کارت های خرید اینترنتی و دیگر گونه های پرداخت الکترونیکی جای تبادلات فیزیکی پول را می گیرند.
شهرهای برتر الکترونیک در دنیا همچون برلبنی و بوستون در این مرحله قرار دارند.
در مرحله یکپارچگی، اغلب خدمات شهری مورد نیاز مردم توسط وب سایتها قابل ارائه هستند و شهرواندان می توانند با استفاده از اینترنت به آنها دسترسی داشته باشند.
این حالت زمینه ساز برپایی اداره الکترونیکی شهر می باشد.
ایجاد سازمانها و ادارات مجازی و سیستم کار از راه دور Teleworking از برنامه های آینده شهرهای الکترونیک است.
با دنبال کردن این برنامه ها مراجعه مردم به ادارات دولتی به حداقل می رسد و کارمندان نیز می توانند در هر مکانی وظایف خود را انجام دهند.
ارایه متد و روشی برای زندگی الکترونیک در خور جامعه اطلاعاتی نیز از دیگر برنامه های شهرهای الکترونیک در جهان است.
سبک زندگی در جامعه اطلاعاتی تضادها و ناهنجاری های خاص را بدنبال خواهد داشت.
بنابراین ارایه یک الگوی مناسب زندگی با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه مورد نظر و همراستا با جامعه اطلاعاتی یکی از برنامه های شهر الکترونیک جهان است.
علاوه بر موارد فوق در سطح بین المللی نیز اقداماتی صورت گرفته است که از آن جمله می توان به طرح اتحادیه اروپا برای یکپارچهسازی سیستم شهرداری های الکترونیک اروپا و ارتباط آنها به یکدیگر اشاره نمود که طی آن یک سیستم یکپارچه برای شهرداریهای اروپایی جهت تسهیل امورشان تهیه و اجرا می شود.
اتحادیه اروپا برای این طرح سرمایه گذاری خوبی کرده است.
اما زمانیکه مشکل بشر در زمینه تولید و دسترسی به دانش حل شود و اطلاعات به شکل گسترده ای در اختیار تمامی مردم قرار گیرد، آیا بشر باز با موج جدیدتری روبرو خواهد بود؟
آیا باز تحولی جدید در انتظار او است؟
به نظر بنده پاسخ این سؤال مثبت و موج چهارمی در راه خواهد بود که عصر مجازی نامیده می شود.
در دنیای آینده بیشتر کارهای روزمره ارفاد به صورت غیرفیزیکی انجام خواهد شد.
در آینده بیشتر کارهای روزمره افراد به صورت غیرفیزیکی انجام خواهد شد.
مثلاً برای خرید از فروشگاهی در کشور دوردست نیاز به حضور فیزیکی نخواهد بود.
دانشجویان برای گذراندن دوره تحصیلی خاص الزامی ندارد به صورت فیزیکی در مدارس و دانشگاه ها حضور یابند بلکه می توانند در منزل یا هر نقطه دلخواه در هر گوشه از جهان به تحصیل بپردازند.
آموزش در این حالت در فضای شهر الکترونیک و عصر مجازی شهر الکترونیک ثمره توسعه دنیای اطلاعات و موج سوم است.
اولین بار آلوین تافر نظریه موج سوم را مطرح نمود.
او معتقد بود که بعد از عصر صنعتی در جهان عصر اطلاعاتی پدید خواهد آمد.
در این عصر فعالیتهای روزانه انسان متحول خواهد شد و دولت الکترونیک، آموزش الکترونیک و تجارت الکترونیک چهره زندگی افراد را متحول خواهند ساخت.
تقریباً از دو دهه قبل موجی که تافلر از آن سخن می گفت عمومیت یافت و زندگی بشر را دستخوش تغییر نمود.
اینترنت به سرعت در جهان گسترش یافت و دولت الکترونیک در کشورها پدید آمد و شهرها نیز به سمت الکترونیکی شدن پیش رفتند اگرچه بیش از چند سال از آغاز این موج نمی گذرد ولی بدون شک جامعه اطلاعاتی و موج سوم طی چند سال آینده جهان را تسخیر خواهد نمود.
صورت می گیرد اما به واسطه فناوری خاص، محیط مجازی فوق، شرایط و حالت یک محیط طبیعی را خواهد داشت.
به گونه ای که حواس پنج گانه انسان همگی در محیط مجازی دقیقاً شبیه دنیای واقعی عمل خواهند کرد.
تجارت مجازی، دولت مجازی و آموزش مجازی در فضای سه بعدی مانند حالت طبیعی موجود شکل خواهند گرفت.
زمانیکه تمامی امور زندگی افراد تحت تأثیر عصر مجازی قرار گیرد، چهره شهرها نیز تغییر خواهد کرد و شهرهای مجازی، پایتخت مجازی و حتی کشورهای مجازی به جای شهرها و کشورهای الکترونیکی ایجاد خواهند شد که در آنها شکل زندگی کاملاً با آنچه امروز دارم متفاوت خواهد بود.
جمع بندی شهر الکترونیک واقعیت آینده شهرهای سنتی ما با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات است.
با مباحث جدیدی که تحت عنوان جامعه اطلاعاتی در جهان مطرح شده است و در اجلاس جهانی ژنو در سال 2003 میلادی اعلامیه اصول و طرح اجرایی آن تصویب شده است.
بحث شهرهای الکترونیکی جدی تر خواهد شد.
تجربیات محدود کشورمان در این زمینه نشان می دهد که هنوز عزم و اراده لازم در بین مسوولین کشورمان برای ایجاد شهرهای الکترونیکی وجود ندارد.
لذا باید با طرح مباحث فرهنگی و ایجاد شهرهای کوچک نمونه در این زمینه تلاش نمائیم تا هرچه زودتر در جامعه اطلاعاتی مورد نظر جهان ما هم جایگاه ویژه ای داشته باشیم و طبق روال سابق جزء آخرین مسافران قطار توسعه ICT نباشیم.
شهر الکترونیکی در ایران موضوع شهر الکترونیک در ایران به پیشنهاد دکتر علی اکبر جلالی و پذیرش آن توسط سازمان منطقه آزاد کیش برمی گردد.
طبق تفاهم نامه ای بین دانشگاه علم و صنعت ایران و سازمان منطقه آزاد قرار بود جزیره کیش به اولین شهر الکترونیکی و اینترنتی ایران تبدیل شود.
پس از طرح موضوع، همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی در جزیره کیش برگزار شد تا ابعاد مختلف موضوع شهر الکترونیک کیش مورد نقد و بررسی قرار گیرد..
در این همایش پیشنهاد ایجاد شهر الکترونیک در جزیره کیش مورد استقبال متخصصان داخلی و خارجی قرار گرفت.
از آن زمان فعالیتهای پراکنده ای جهت اجرایی شدن این طرح صورت گرفت و در آخرین تصمیمات مسئولین قرار شد جزیره کیش به مرکز فناوری و اطلاعات کشور تبدیل شود.
همچنین در سال 1381 موضوع شهر الکترونیک مشهد با محوریت شهرداری مشهد مطرح شد.
پروژه سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد به عهده دانشگاه علم و صنعت ایران قرار گرفت و پژوهشکده الکترونیک مجری این سند بوده است.
این سند در مهلت مقرر تهیه و تحویل شهرداری مشهد شد و فضای فرهنگی لازم برای اجرای شهر الکترونیکی مشهد آماده شده است.
علاوه بر موارد فوق اقدامات پراکنده دیگری مانند شهر الکترونیک اکباتان، شهر الکترونیک کرج و شهر الکترونیک شیراز هم تا کنون در رسانه ها مطرح شده است.
اما به دلایل مختلف که عملاً بی اطلاعی از موضوع و عدم شناخت مسوولین در حمایت از اینگونه طرحها است.
تاکنون هیچکدام از طرح های فوق به مراحل اجرائی نرسیده اند.
شهر الکترونیکی کیش در اردیبهشت ماه سال 1379 پیشنهاد ایجاد اولین شهر الکترونیکی و اینترنتی ایران در جزیره کیش مطرح شد.
شهر کیش با جاذبه ها و پتانسیل های مطلوبی که دارد محل مناسبی برای ایجاد یک منطقه الکترونیکی است.
جزیره کیش پس از بررسی های مفصل و کاملی انتخاب شده بود زیرا به عقیده برخی از محققین کشور، این جزیره به یک کشور کوچک می ماند که همه امکانات را در خود دارا است.
تفاوت شهر اینترنتی کیش با دیگر شهرهای مشابه در این است که در شبکه اینترنتی این جزیره بعلت نو بودن و امکان تغییرات اهداف مختلفی می تواند در فضای محدود و کم هزینه دنبال شده و پایلوت ملی کشور گردد.
اما سایر شهرها این موقعیت را نداشتند و نمی توانستند پایلوت مناسب برای یک شهر الکترونیکی نمونه باشند.
یکی از نخستین اقدامات فراگیر برای ایجاد شهر الکترونیک کیش برپایی «همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی» بوده است که اردیبهشت 1380 در کیش برگزار شد.
در این همایش بیش از 1500 نفر از کارشناسان و متخصصان داخلی و خارجی در مورد شهر اینترنتی کیش و مقوله های جدید فناوری اطاعات به تبادل نظر پرداختند.
این همایش نخستین گردهمایی ملی برای بحث در مورد فناوری اطلاعات در کشور بود و بسیاری از مباحث نوین همچون دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک، بانکداری الکترونیک و آموزش الکترونیک برای اولین بار در آن مطرح شد.
در همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی کیش، برخی از مسوولین عالی رتبه کشور شرکت فعال داشتند و ضمن تایید اجرای پروژه شهر الکترونیکی کیش، قول مساعدی برای همکاری در اجرایی نمودن پروژه دادند.
ویژگی شهر الکترونیک کیش نسبت به سایر شهرهای الکترونیکی جهان بر آن بود که در آن، انجام کلیه امور شهری شهروندان به وسیله رایانه و اینترنت از طریق شبکه های اطلاع رسانی جهانی پیش بینی گردیده بود که در صورت موفقیت اجرای این پروژه کلیه امور اقتصادی، اداری، آموزشی، فرهنگی و بهداشتی شکل جدیدی به خود می گرفت و تجربیات مفید آن بر اساس الگوی ارائه شده جهت توسعه شهرهای الکترونیکی در ایران به سایر نقاط کشور تعمیم می یافت.
اما این امر به دلایل مختلف هیچگاه به وقوع نپیوست.
شاید بزرگترین اثر طرح موضوع شهر الکترونیک کیش در کشو.ر را بتوان ایجاد فضای فرهنگی توسعه ICT در کشور دانست.
تأثیر این فضای فرهنگی در خود جزیره کیش بیشتر مشهود است.
جزیره کیش با نصب دو حلقه فیبر نوری و توسعه ارتباطات، اجرای چندین پروژه کافی نت، توسعه کارت ثمین و کارت های اعتباری دیگر، اجرایی کردن دانشگاه اینترنتی کیش و ایجاد وب سایتهای متنوع در بخش بازرگانی و توریسم شاید یکی از شهرهای توسعه یافته در استفاده از ICT باشد.
به نظر دکتر جلالی هنوز برای اجرایی شدن شهر الکترونیک کیش دیر نیست و باید این پروژه ملی نهایتاً اجرا شود تا از مزایای تجربی آن سایر نقاط کشور بهره مند شوند.
سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد ایده ایجاد شهر الکترونیکی مشهد در اوایل سال 1380، با برگزاری دو سمینار توسط دکتر جلالی در مشهد، مورد توجه مسوولین این شهر و شهرداری مشهد قرار گرفت.
پس از انجام این سمینارها، شهرداری مشهد اقدامات مطالعاتی اولیه را توسط سازمان آمار، اطلاعات و خدمات کامپیوتری شروع نمود.
با درخواست شهردار وقت مشهد، مطالعات اولیه در خارج و داخل کشور از طریق متخصصین ایرانی فناوری اطلاعات انجام شد.
پس از انجام مطالعات اولیه مشخص گردید که اولین قدم در ایجاد شهر الکترونیک مشهود، تهیه سند راهبردی آن است تا صورت مسئله کاملاً مشخص شود و طی آن، موقعیت فعلی، چالش ها و نیازهای شهر مشهد مورد ارزیابی و مطالعه قرار گیرد.
پس از این مرحله لازم بود که محورهای کلیدی شهر الکترونیک مشهد تبیین شده و روش های اجرایی آن بر اساس فرضیات اولیه مشخص گردد.
بنابراین در اواخر سال 1381، زمینه تدوین این سد با پروژهای تحت عنوان «سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد» با محوریت شهرداری مشهد، از طریق پژوهشکده الکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران رفاهم آمد.
انتخاب شهر مشهد به عنوان شهر الکترونیکی با محوریت شهرداری که بیشترین ارتباط را با مردم را دارد، دلایل متعددی را به همراه داشته است.
ازجمله این دلایل می توان به حضور و مسافرت 13 میلیون زائر سراسر کشور به مشهد اشاره نمود که بهترین عامل در اشاعه فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات و آشنا نمودن بخشی از مردم با خدمات مناسب آن خواهد بود و زمینه فرهنگی لازم را برای توسعه این فناوری به سایر نقاط کشور فراهم خواهد نمود.
همچنین اهمیت شهر مشهد به عنوان دومین شهر بزرگ کشور و یکی از چهار نقطه اصلی توسعه وسیع فناوری اطلاعات در برنامههای دولت با پتانسیل های فراوان ازجمله وجود فرصت ها اقتصادی و سرمایه گذاری مناسب وجود فرودگاه بین المللی گمرک،علاقمندی مسوولین دولتی و بخش خصوصی شهر مشهد، همجواری با افغانستان و استقرار در دروازه های آسیای میانه، سابقه اجرای طرح های مختلف به صورت پراکنده در این زمینه و وجود دانشگاه ها معتبر از جمله ده ها دلیل دیگر برای انتخاب این شهر بعنوان یک شهر الکترونیکی بوده است.
مجموعه ای تحت عنوان «سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد» نامگذاری شد، نتیجه مطالعات و تحقیقاتی است که به عنوان اولین مرحله در اجرای شهر الکترونیک مشهد با محوریت شهرداری مورد نیاز بود.
کمیت و کیفیت برپایی یک شهر الکترونیکی دارای آنچنان اهمیتی است که فقط در سایه یک سند راهبردی صحیح، دقیق و منطقی می توان به نتیجه مطلوب و مورد انتظار دست یافت.
در واقع این سند چشم انداز، راهبردها، سیاست ها و طرح های کلان یک شهر الکترونیکی را بگونه ای تنظیم نموده است که توقع شهروندان و اصناف و سازمانهای مختلف شهر مشهد در تشخیص ضرورت استقرار یک شهر الکترونیک برآورده شده و مسیر اجرای آن مشخص باشد.
در زمان تهیه این مطالب سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد به محوریت شهرداری توسط پژوهشکده الکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران تهیه و تحویل شهرداری شده است و مردم در انتظار اجرایی شدن شهر الکترونیک مشهد هستند.
سایت www.e_mashhad.ir سایت رسمی شهر الکترونیک مشهد است.
شهر الکترونیک جایی بهتر برای زندگی به گفته انیشتن تخیل از دانش مهمتر است.
شما نیز قبل از پرداختن به مباحث فوق بد نیست چشمانتان را ببندید و با ایجاد فضای تخیلی در محیط یک شهر الکترونیک به گشت و گذار بپردازید.
شاهد باشید که مردم با طلوع آفتاب از خواب برمی خیزند.
در حالی که خورشید شهر تخیلی شما به آرامی طلوع میکند اکثریت آنها به دور از دغدغه کار و مشغولیت های روزانه، در طول شب مشغول استراحت بوده اند امور شهر طی شب گذشته در جریان بوده و روال عادی خود را طی می کرده است.
فروشگاه ها محصولات خود را عرضه میکردند.
اماکن آموزشی، تفریحی، فرهنگی، ادارات دولتی و تجاری شهر همگی در دسترس بودند.
با آغاز روز در این شهر، با خیابان های خلوت روبرو خواهیم بود.
دانش آموزان و دانشجویان از طریق اینترنت در کلاس های درس حضور پیدا می کنند.
اکثر شاغلین از خانه و توسط شبکه اینترنت وظایف شغلی روزمره خود را انجام می دهند.
زنان خانه دار می توانند خریدهای خود را از طریق فروشگاههای اینترنتی، بدون آنکه به صورت فیزیکی در فروشگاه حاضر شوند انجام دهند و یا قبوض برق، گاز، تلفن و آب خود را از طریق اینترنت بپردازند.
کودکان از امکانات تفریحی و آموزشی شهر الکترونیکی استفاده می کنند.
سخنرانی شهردار به صورت زنده برای شهروندان پخش می شود.
برخی از شهروندان نیز مشکلات و مسایل خود را برای پیگیری از طریق وب سایت شهر الکترونیک به مسئولین شهر انتقال می دهند.
در سالن گفتگوی مجازی شهر نیز عده ای از شهروندان در مورد مباحث گوناگون با یکدیگر مذاکره می کنند.
گردشگران قبل از مسافرت بصورت مجازی از هتل ها و محل اقامت مورد نظر خود بازدید می کنند، بلیط هواپیما رزرو می کنند و برنامه بازدید از اماکن تفریحی و سیاحتی را تنظیم می کنند.
شاید باور این که تمام این اعمال را میتوان تنها از طریق یک وب سایت انجام داد مشکل باشد.
اما جالب است بدانید که تنها نمای بیرونی یک شهر الکترونیک، یک وب سایت است.
وب سایتی که دسترسی به اغلب خدمات شهر را از طریق اینترنت تنها با یک آدرس ممکن میسازد.
از طریق این وب سایت که آن را درگاه شهر الکترونیک گویند میتوان به تمام نقاط شهر دسترسی داشت و در کمتر از چند دقیقه به هرگونه اطلاعاتی که مورد نظر است دسترسی پیدا کرد و به آسان ترین روش ممکن کارهای روزمره اداری و بانکی و سایر کارها را انجام داد.
در مقام مقایسه با شهرهای الکترونیکی، شهر سنتی معضلات زیادی را برای شهروندان به همراه دارد.
فرض کنید که صبح یک روز تابستان است و شما در حال عزیمت از منزل به محل کارتان هستید.
حدود یک ساعت است که از منزل خارج شدهاید ولی خیابان های شلوغ شهر، زمان پیمودن مسیر خانه تا محل کار را چند برابر کرده است.
با صرف یک ساعت برای انجام عملیات بانکی، دو ساعت معطل شدن در ترافیک، یک ساعت جستجو برای خرید کفش دلخواهتان و مقداری معطلی برای پرداخت قبض های آب و برق روز پرمشغلهای را پیش روی خواهید داشت.
با یک محاسبه سرانگشتی خواهید دید که بخش عظیمی از اوقات روزانه خود را صرف کارهای تکراری و غیرضروری می کنید.
با این اوصاف این سوال پیش می آید که آیا واقعاً برای زندگی در یک شهر بزرگ حتماً باید بخش زیادی از وقت خود را صرف کارهای تکراری کنید و بخش دیگری از آنرا در صفوف اماکن عمومی و یا خیابان های شهر تلف کنید؟
آیا راه بهتری برای استفاده بهینه از زمان وجود ندارد؟
آیا نمی توان در شهرهای بزرگ بدون دغدغه های روزمره به راحتی زندگی کرد؟
بد نیست قبل از این که به این سوالات پاسخ دهید سری به یک شهر الکترونیک بزنید، شهری که به ظاهر با شهرهای سنتی ما متفاوت است.
شاید پاسخ سوالات خود را آنجا بیابید.
صبح زمانی که از خواب برمی خیزید، می توانید وضعیت سیستم های امنیتی، تسهیلات و وسایل منزلتان را توسط کنترل کننده مرکزی بررسی کنید.
قبل از دوش گرفتن می توانید از طریق اینترنت به شبکه رادیویی دلخواهتان دسترسی داشته باشد و اخبار روزانه را بشنوید.
هنگام ترک منزل بد نیست که مایحتاج مورد نیاز خود را با مراجعه به وب سایت فروشگاه زنجیره ای سفارش دهید.
فروشگاه پس از گردآوری و بسته بندی اقلام مورد نیاز شما، بهای آن را از کارت اعتباریتان کسر خواهد کرد و آنها را برایتان ارسال خواهد نمود.
در موقع صرف صبحانه نیز می توانید با استفاده از تلفن همراه به منشی نرم افزاری خود سری بزنید، از پیغام ها، قرارهای ملاقات و کارهای روزمره ای که قبلا برای امروز درنظر گرفته اید، مطلع شوید.
وقتی که اتومبیل تان را روشن می کند، از طریق تلفن همراه از آخرین وضعیت رفت و آمد در خیابان های شهر مطلع می شوید و می توانید مسیر مناسبی را برای رسیدن به محل کار انتخاب نمائید.
می توانید آدرس مورد نظر خود را به سیستم موقعیت یاب جغرافیایی اتومبیلتان بدهید تا شما را تا مقصد هدایت کند.
وقتی در یک شهر الکترونیک رانندگی می کنید به ندرت به ترافیک های سنگین برمی خورید.
یک سیستم هوشمند کنترل ترافیک، رفت و آمدهای شهری را طوری کنترل می کند که شما کمترین زمان های انتظار را پشت چراغ قرمز داشته باشید.
اتومبیل ها نیز به یک سیستم کنترل هوشمند مجهز هستند به طوری که حداقل تخلفات شهری را شاهد خواهید بود.
تصادفات در شهر الکترونیک حداقل خواهد بود.
زمانی که در یک شهر الکترونیک تصادفی رخ میدهد اتومبیل به طور هوشمند یک پیغام به مرکز اتفاقات شهری ارسال میکند.
یک سیستم موقعیت یاب جغرافیایی تصویر دقیق و مشخصات محل تصادف را مشخص می کند.
مشخصات تصادف به همراه تصاویر محل تصادفات به اداره پلیس و اورژانس ارسال می شود و فورا اقدامات لازم را برای رسیدگی به تصادف و ارسال مجروحین به بیمارستان صورت می گیرد.
وقتی که آمبولانس در حال عزیمت به محل تصادف است، به طور خودکار پیغام هایی را به چراغ های راهنمای مسیر ارسال می کند تا با تنظیم آنها کمترین توقفات ممکن را در طول مسیر داشته باشد.
در طول مسیر حرکت به سمت بیمارستان نیز وضعیت بیمار به بیمارستان مخابره می شود تا امکانات و تجهیزات لازم برای مداوای او قبل از رسیدن به بیمارستان فراهم شود.
هنگام ورود به شرکت، سیستم هوشمند ورود و خروج شرکت، اطلاعات شما را کنترل می کند و ساعت حضورتان را ثبت می نماید.
شما مثل تمام کارمندان شرکت، پست الکترونیکی ای دارید که تمام نامه های ارجاعی به شما در آنجا نگهداری می شود.
می توانید تک تک نامه های وارده را بررسی کرده و پیگیری نمائید.
در صورتی که نامه ای از یک مشتری خارجی دریافت نموده اید به راحتی می توانید با استفاده از نرم افزار ترجمه الکترونیکی، نامه مورد نظر را به فارسی ترجمه نمائید.
ممکن است روز پرکاری داشته باشید، چند قرار ملاقات و جلسه تمام ساعات کاری شما را پر کند.
ولی برای شرکت در این جلسه ها اصلا محل کار خود را ترک نمی کنید.
سیستم کنفرانس تصویری محل کار، حضور شما را در تمام جلسات ممکن خواهد ساخت.
تمام صورتجلسات نیز به صورت اتوماتیک و تصویری ضبط و نگهداری خواهد شد.
در زمان استراحت بین کار، برای بررسی وضعیت درسی فرزندتان می توانید از طریق سایت مدرسه عملکرد تحصیلی او را بررسی کنید و یا با معلمان او ارتباط برقرار کنید.
برای مسافرت هفته آینده درخواست روادید نمائید.
بلیط هواپیما بگیرید و هتل رزرو کنید.
تمام این کارها چند دقیقه بیشتر طول نخواهد کشید.
مثلاً برای دریافت گذرنامه پس از ارسال درخواست از طریق سایت مربوط، تمام اطلاعات شما توسط سیستم هوشمند بررسی می شود و در صورتی که شما مجاز به دریافت گذرنامه باشید می توانید در عرض کمتر از چند ساعت صاحب یک گذرنامه شوید.
قبل از جلسه با نمایندگان یکی از شرکت های تجاری، می توانید اطلاعات مفیدی در مورد شرکت مورد نظر، حیطه عملکردش، وضعیت بازار و زمینه فعالیت شرکت بدست آورید.
اگر به شبکه پشتیبان تصمیم گیری شرکت دسترسی داشته باشید احتمالا گزارش های آماری و اطلاعات مفید و مناسب دیگری نیز در این زمینه بدست خواهید آورد.
دوره آموزشی که شرکت برای شما در نظر گرفته است توسط یک موسسه آموزشی در کشوری خارجی اجرا می گردد.
برای شرکت در این دوره کافی است که از طریق اینترنت به وب سایت آموزشی موسسه مراجعه کنید و در کلاس های دوره که به صورت زنده برگزار می شود، شرکت کنید.
زمانی که کارهای روزمره تان به پایان رسید،می تواندی تعدادی مقاله و اطلاعات جدید در ارتباط با موضوعات مورد علاقه تان از اینترنت دریافت نمائید و آنها را برای استفاده به کتابخانه دیجیتال اضافه نمائید.
اگر در زمان بازگشت به منزل بخواهید در پمپ بنزین سوختگیری کنید، سیستم موقعیت یاب هوشمند اتومبیلتان نزدیک ترین پمپ بنزین را به شما پیشنهاد میکند.
پس از سوختگیری نیز می توانید با کارت اعتباری، هزینه بنزین را بپردازید.
وقتی که به منزل می رسید، همه چیز مرتب است.
سیستم های تهویه هوشمند هوای خانه را به نحو مطلوبی تنظیم نموده اند.
تسهیلات و وسایل منزل همه طبق برنامه کار می کنند.
شما یک روز پرکار را در شهر الکترونیک پشت سر گذارده اید.
کارهای مختلفی را انجام داده اید ولی به ندرت درگیر کارهای تکراری شده اید.
شما می توانید اوقاتی زیادی را که در شهرهای سنتی در خیابان های شلوغ و یا در صف بانک صرف می کردید، به مطالعه، رسیدن به خانواده، استراحت، تفریح و امور فرهنگی و مذهبی اختصاص دهید و یا به موضوعات مورد علاقه خود بپردازید.
به عنوان مثال می توانید از موزه لوور فرانسه دیدن نمائید.
با شرکت در گروه های گفتگو در مورد موضوعات مورد علاقه تان با دیگران صحبت کنید و یا اگر به نویسندگی علاقه مند هستید، در وبلاگ شخصیتان چند خطی بنویسید.
همانطور که میبینید در شهر الکترونیک بسیاری از کارهایی که در شهرهای سنتی برای انجام آنها زمان و هزینه زیادی صرف می شد، به سادگی و با صرف وقت اندکی صورت می گیرند و افراد می توانند از وقت خود استفاده بهتری را ببرند.
شهر الکترونیک موهبت توسعه فناوری اطلاعات برای بشر است و نوید دهنده محل زندگی بهتری برای کار، تفریح و زندگی انسان ها است.
شهر الکترونیک ما را از دنیای یک بعدی که شهرهای سنتی و امروزه ما هستند، به دنیای دو بعدی می برد که دستاورد فناوری های نوین اطلاعات ارتباطات دنیایی اینترنتی می باشند.
توجه کنیم که فناوری ها همچنان به سرعت توسعه می یابند و بزودی دنیای سه بعدی را عرضه می کنند که در آن صورت، ما شاهد شهرهای مجازی خواهیم بود.
شهرهائی که کلیه رفتارهای جامعه سنتی ما را تغییر خواهد داد.
در ذیل هرکدام از فعالیت هائی که ممکن است یک فرد در یک روز کاری یا غیر کاری خود به آن احتیاج داشته باشد جمع بندی شده و روش انجام هر یک از آنها با آنچه در یک شهر الکترونیک می توان انجام داد مقایسه می گردد.
فعالیتهایی که یک شهروند ممکن است با آنها در زندگی روزمره خود مواجه گردد عبارت از: فعالیت بانکی: مثل پرداخت قبوض، برداشت پول از حساب، انتقال پول و غیره فعالیت اداری: مثل ثبت اسناد و املاک، درخواست پاسپورت و امثال آن.
فعالیت تجاری: مثل خرید و فروش کالا، موسیقی، فیلم و مواد غذایی.
فعالیت تفریحی: مثل بازیهای رایانه ای، بازدید از موزه ها و پارک ها.
کسب اطلاعات: اخبار.
روزنامه ها، نشریات، وضعیت آب و هوا، ترافیک شهری، ساعات پرواز هواپیماها.
فعالیت علمی: تحقیق در مورد پروژه ها، یافتن مقاله ها، دسترسی به منابع معتبر، کتابخانه ها و کتاب ها و تالیفات جدید.
فعالیت های آموزشی: مدرسه، دانشگاه و سایر آموزشگاه ها.
فعالیت های سیاسی: شرکت در انتخابات، اعلام نظر به مجلس و بخشهای سیاسی باز.
فعالیت های مسافرتی: رزرو بلیط سفر، رزرو هتل و کرایه اتومبیل.
کاریابی و درخواست کار: آگاهی یافتن از فرصت های کاری، پر کردن فرم درخواست کار، ارسال و گرفتن نتیجه.
فعالیت های درمانی: مراجعه به پزشک، دریافت دستورالعملهای ایمنی و اطلاع از تازه های پزشکی.
فعالیت های تصمیم گیری: بهترین و خلوت ترین مسیر در شهر برای رسیدن به مقصد، بهترین رستوران برای صرف غذا،: بهترین اماکن تفریحی و سایر بهترین ها.
در ادامه به تشریح موردهای مطرح شده در فوق پرداخته شده است.
فعالیت های بانکی: فعالیت های بانکی یکی از متداول ترین فعالیت هایی هستند که افراد در زندگی روزمره خود تا حد زیادی با آن سر و کار دارند هرچند ممکن است از انجام آنها به صورت فعلی راضی نباشند.
فرض کنید در شرایط فعلی فردی بخواهد برای پرداخت قبض آب خود به بانک مراجعه کند.
اولین کاری که باید انجام دهد آن است که به بانک مراجعه کند که مدت زمان زیادی از وقتش در راه تلف می شود.
سپس هنگامی که به بانک میرسد باید مدت زیادی در صف بانک منتظر شود تا نوبت به او برسد.
پس از اتمام کار باید همان مسیری را که از منزل تا بانک طی کرده دوباره برگردد.
همانطور که می بینید برای انجام آسان ترین فعالیت بانکی نیاز به صرف حداقل چند ساعت وقت و صرف هزینه می باشد.
این در صورتی است که از تمام انرژی تلف شده و خستگی ناشی از این کار و همچنین درگیری های عصبی و ناراحتی هایی که از سیستم موجود در شخص به وجود می آید صرفنظر گردد و اگر بخواهیم این پارامترها را هم در تخمین هزینه ای که پرداخت قبض آن در بر خواهد داشت وارد کنیم رقم بسیار بالایی را خواهیم داشت.
حال درنظر بگیرید که برای پرداخت قبض آب و برق نیازی به مراجعه به بانک نباشد و بتوان از منزل این کار را انجام داد.
در این صورت تمام هزینههای فوق حذف خواهد شد و در وقت نیز صرفه جوئی به عمل خواهد آمد.
در سیستم بانکی شهر الکترونیکی با ورود به سایت آن میتوان با وارد کردن شماره قبض و شماره حساب برروی یک پنجره روی صفحه نمایشگر رایانه، قبض آب، برق یا تلفن خود را پرداخت نمود.
این مسئله بسیار جالب، اقتصادی و مهم می باشد و تا حد بسیار زیادی از انرژی، وقت و هزینه تلف شده برای این کار ساده کاسته خواهد شد.
بانکداری الکترونیک: انجام امور بانکی با استفاده از فناوری اطلاعات است.
فرایندهای بانکداری الکترونیک با فرایندهای بانکداری سنتی تفاوت قابل توجهی ندارند ولی در بانکداری الکترونیک، سرعت و دقت در انجام فرآیندها افزایش می یابد به طوری که افراد در حداقل زمان ممکن می توانند امور بانکی خود را انجام دهند.
به علاوه از هر مکانی و در هر زمانی نیز می توانند به حساب بانکی خود دسترسی داشته باشند.
بانکداری الکترونیکی با کارت های اعتباری و پول الکترونیک ارتباط نزدیکی دارد.
در ایران نیز برخی فعالیت ها در راستای توسعه دولت الکترونیک صورت گرفته است.
سیستم های خودپرداز، سیستم های گویای خودکار، کارت های اعتباری مانند سپهرکارت و شبکه یکپارچه بانکی کشور برخی از این اقدام ها هستند.
کارت های اعتباری توسط بانک ها و موسسات مالی معتبر در ازای شرایطی به متقاضیان عرضه شوند.
دارنده کارت می تواند با استفاده از کد شناسایی فردی جهت دریافت پول از ماشین های خودپرداز و یا خرید از فروشگاههایی که دارای پایانه مخصوص فروش می باشند اقدام نماید و یا از طریق اینترنت خریدهای مورد نیاز خود را با استفاده از این کارت ها انجام دهد ثمین کارت، سیبا کارت بانک ملی ایران و یا کارت سپهر بانک صادرات ایران نمونه هایی از کارت های اعتباری مرسوم در ایران به شمار می روند.
در مفهوم عام و کلی، این کارت جایگزین پول نقد گردیده و دارنده کارت با استفاده از آن این قابلیت را دارد که علاوه بر دریافت پول نقد از سیستم خودپرداز، تسویه حساب و بازپرداخت هزینه های انجام شده مرتبط با خرید از فروشگاه ها و مراکز خدماتی را به موسسه اعتباری بانک صادر کننده کارت محول نماید.
برخی از کارت ها توسط موسسات بین المللی عرضه می شوند و در بسیاری از کشورها دارای اعتبار هستند.
از این نوع کارت ها می توان visa cards و یا Master cards را نام برد.
که در اکثر کشورهای دنیا منجمله ایران می توان از تسهیلات آنها استفاده نمود.
فعالیت های اداری: در جامعه ما یکی از وقت گیرترین فعالیت های روزمره انجام امور گردش کار اداری است.
مراجعه حضوری ارباب رجوع به ادارات، سر و کله زدن مدیران با کارمندان و وجود سیستم های نامنظم رویه های کاری باعث می شود تا انجام یک فعالیت اداری فرایند ثابت و معینی را طی نکند از یک سو و بوروکراسی و نامه پراکنی های گسترده که انجام فرایندهای چرخه کار اداری را کند می کنند و امکان بروز خطا را افزایش می بخشند از سوی دیگر، مسائل و مشکلات عمده ای است که در ادارات در حال حاضر وجود دارد.
حال شرایطی را در نظر بگیرید که در آن دیگر ادارات به صورت واقعی وجود ندارند و تماما بصورت خودکار و مجازی هستند.
در اینگونه ادارات که پایه و مبنای آنها برروی اینترنت قرار دارد، فضای فیزیکی محدود برای ادارات وجود ندارد، و جای خود را به فضای نامحدود اینترنتی می دهد.
در حالت اول برای اداره یک سازمان فیزیکی و واقعی هزینه های زیر وجود دارد: هزینه پرسنلی (مثل حقوق کارمندان، نگهبان و ...) هزینه تدارکات (خرید لوازم و تشکیلات اداری و ...) هزینه های بالاسری (هزینه آب، برق، تلفن و ...) هزینه های تاسیساتی (مانند هزینه های تعمیرات، جایگزینی و ...) در صورتی که سازمان ها و ادارات مجازی به بخش کمتری از هزینه های فوق احتیاج دارند.
هزینه های خرید یا تولید نرم افزار، مدیریت و نگهداری از آنها، نصب و نگهداری شبکه و خرید سخت افزارهای لازم، مخارج جدیدی هستند که در یک سیستم اداره مجازی باید دیده شود.
در اینگونه ادارات، مراجعه کنندگان بجای مراجعه به محل فیزیکی ادارات به محل مجازی آنها بر روی شبکه جهان گستر اینترنت مراجعه می کنند و تنها با وارد کردن آدرس وب سایت های ادارات به سایت آنها متصل شده و تمام کارهای اداری خود را بدون هیچگونه واسطه ای شخصاً انجام می دهند.
جهت تائید امور انجام شده امضاهای لازم را به صورت دیجیتالی دریافت می کنند.
در اینگونه ادارات هیچگاه برای انجام کارها نیاز به مراجعه حضوری به محل ادارات نیست و فرایندهای اداری دارای روال مشخص، معین، و کم عیب و نقص می باشند و به سرعت انجام شوند.