دانلود تحقیق بودجه جامع

بودجه ریزی از متداول ترین ابزارهای حسابداری است که سازمانها برای برنامه ریزی و کنترل مورد استفاده قرار میدهند .سیستم بودجه ریزی نگاه مدیران را متوجه اینده میسازد مدیران از زاویه نگاه به اینده و برنامه ریزی میتوانند مشکلات بالقوه را پیش از وقوع پیش بینی و علاج کنند سپس مدیران میتوانند به جای مبارزه با مسایل روزانه درصدد بهره برداری از فرصتهای بالقوه بر ایند به گفته یک صاحب نظر به ندرت شرکتی برای شکست برنامه ریزی میکند ولی بسیاری از شرکتها به سبب برنامه ریزی نکردن سرنگون میشوند.

با استفاده از بودجه میتوان اثار مالی فعالیت ها را با هدف بهبود مستمر و کاهش هزینه ها به صورت کمی بیان کرد همچنین درک ردیابی هزینه ها و تخصیص هزینه ها به مدیران این امکان را میدهد که اثار ناشی از مبالغ مختلف فروش و هزینه های پیش بینی شده را بر صورت سود و زیان بودجه ای و ترازنامه بودجه ای بررسی کنند .

بودجه یک طرح مقداری مشروح و کامل به منظور استفاده از منابع واحد تجاری در دورهای معین است و یا اینکه پیش بینی برنامه عملیات اینده است بر اساس روند گذشته و اطلاعات موجود در غالب اطلاعات کمی به واحد پول.ذکر این نکته اساسی است که برنامه ریزی مالی سالانه در یک شرکت یا واحد تجاری با تهیه بودجه جلمع صورت میگیرد .

سیستم های بودجه بندی، بیشتر در سازمانهای بزرگی وجود دارند که دارای تکنیک های رسمی و پیچیده هستند با این حال نباید فایده های را که بودجه بندی به سازمانهای کوچک میرساند نادیده گرفت .

بسیاری از مدیران مدعی اند که عدم اطمینانی که ویژه سازمانشان می باشد مسئله بودجه بندی را درآن سازمان غیر ممکن می سازد با این وجود تقریباٌ همیشه در هرنوع صنعتی ، سازمانهایی وجود دارند که از نوعی سیستم بودجه بندی استفاده می کنند.

معمولاٌ این سازمانها در زمرهء پیشتازان آن صنعت بخصوص بوده و موضوع بودجه بندی را امری الزامی به حساب می آورند .

هواداران سیستم بودجه بندی براین باورند که فایده های حاصل از بودجه بندی تقریباٌ بر هزینه هایش می چربد بدیهی است که در بیشتر سازمانها وجود نوعی برنامه بودجه بندی مفید می باشد .بطور کلی بودجه یک برنامه مالی است .

شامل کلیه فعالیتهای عملیاتی و مالی بوده که برای یک دوره معین ( معمولاً یک سال مالی ) در نظر گرفته می شود.

مقاصد بودجه بندی : 1.ایجاب طرح ریزی دوره ای: کلیه فعالیت های واحد تجاری برای استفاده کارآمد و اثربخش از منابع کمیابی که در اختیار دارد مستلزم نوعی طرح ریزی می باشند 2.ترویج هماهنگی و همکاری: فرآیند بودجه بندی وسیله ای برای تبادل نظر و ایجاد هماهنگی بین هدف های مدیران سطوح مختلف واحد تجاری فراهم می سازد.

3.الزام به مقدار درآوردن پیشنهادها: اندازه گیری فعالیت های واحد تجاری مستلزم به مقدار درآوردن منافع و مخارج آن است.

4.فراهم ساختن چارچوب ارزیابی فعالیت ها: چون بودجه برآوردی از فعالیت های آینده است می توان از آن به عنوان معیاری برای ارزیابی فعالیت های واحد تجاری استفاده کرد.

5.آگاهی از اقلام بهای تمام شده: مدیران مالی و حسابداران مدیریت معمولا نتایج تصمیم گیری ها و فعالیت ها را از نقطه نظر بهای تمام شده آن ارزیابی می کنند در حالی که ممکن است این امر در مورد سایر مدیران صادق نباشد،اما در هنگام تنظیم بودجه همه مدیرانی که مسئولیت برآورد بودجه دارند ناگزیر مخارج و منافع حاصل از فعالیت ها را مقایسه می کنند.آگاهی از بهای تمام شده مبنای مشترکی را برای برقراری ارتباط بین مدیران مختلف فراهم می سازد.

6.تأمین الزامات قانونی یا قراردادی: بسیاری از سازمان ها از لحاظ قانونی ملزم به تهیه بودجه می باشند و برخی از واحدهای تجاری نیز هنگام عقد قراردادهای وام ملزم به تهیه و اجرای برخی از بودجه ها می شوند.

7.هدایت فعالیت ها به سمت اهداف سازمانی: پیشنیاز مهم در برآورد بودجه تعیین هدف های عملیاتی برای واحد تجاری است اگر چه فرآیند تدوین هدف ها مشکل و مستلزم مشارکت مدیران در تمامی سطوح سازمانی است اما با انجام آن تهیه یک بودجه مؤثر بسیار آسان خواهد شد.

اهداف به دو هدف کلی تقسیم می شود: 1.

تحصیل سود مورد انتظار 2.

نگهداری نقدینگی کافی وضایف بودجه بندی : 1.طرح ریزی: طرح ریزی کلیه مراحل بودجه بندی را از نقطه شروع فکر تا مرحله برآورد بودجه شامل می شود و چارچوبی برای وظیفه دوم بودجه بندی فراهم می کند.

2.کنترل: کنترل عبارتست از مقایسه نتایج واقعی با پیش بینی های بودجه که این مقایسه را معمولا گزارش عملیات می نامند.وظیفه کنترل تنها به حداقل کردن بهای تمام شده محدود نمی شود بلکه در صورت وجود اختلاف بین نتایج واقعی و ارقام بودجه،موجب اعمال نظارت بر عملیات و اتخاذ تدابیر اصلاحی نیز می گردد.

برخی از فرآیند ها و مکانیسم هائیکه در این راستا (بودجه بندی ) با اهمیت می باشند به شرح زیر بیان می گردند: مبنا قرار دادن اطلاعات سال قبل وپیش بینی اطلاعات سال بودجه محاسبه‌ی بهای تمام شده‌‌ی استاندارد واحد محصول برآورد هزینه‌ها به تفکیک عوامل در سطح مراکز تفکیک هزینه‌های ثابت و متغیر و تفکیک نحوه‌ی پرداخت هزینه‌ها تعریف استاندارد مصرف مواد و استاندارد‌های زمان ساخت تولید در هر ایستگاه‌کاری پیش‌بینی فروش محصولات و موجودی اول و آخر دوره محصولات محاسبه‌ی میزان تولید محصولات و کالا‌های نیمه‌ساخته محاسبه‌ی میزان خرید مواد براساس سیاست هر مرکز تولیدی محاسبه‌ی مصرف استاندارد مواد بر‌مبنای میزان تولید تعیین موجودی اول و آخر دوره‌ی مواد اولیه‌ی دوره‌ برآورد و محاسبه ظرفیت اضافی و ظرفیت بدون استفاده و کسر ظرفیت تعیین سیاست‌ها و روش‌های وصول فروش محصول و پرداخت خرید مواد پیش‌بینی پروژه‌های سرمایه‌ای و مخارج اجرای پروژه‌ها به همراه درصد پیشرفت آنها تهیه گزارش صورت سود و زیان تهیه گزارش ترازنامه پیش‌بینی شده سال بودجه تهیه گزارش دریافت و پرداخت پیش‌بینی شده تهیه گزارش صورت بودجه مخارج سرمایه‌‌ای تهیه گزارش پیش‌بینی قیمت تمام شده هر واحد محصول تهیه گزارش نقطه سربه‌سر کل محصولات تهیه گزارش حاشیه فروش نسبت حاشیه‌ی فروش محصولات حاشیه فروش کل تهیه گزارش صورت بودجه مقداری فروش تهیه گزارش بودجه مقداری تولید(ماهیانه) تهیه گزارش بودجه مصرف مواد به تفکیک ماه تهیه گزارش بودجه خرید مواد به تفکیک ماه تهیه گزارش صورت گردش موجودی کالا(ماهیانه) تهیه گزارش بودجه‌ی فروش کل تهیه گزارش بودجه قیمت تمام شده کل تهیه گزارش بودجه ظرفیت بدون استفاده یا ظرفیت اضافی مراکز تولیدی بوده بندی (طرح ریزی سود )برنامه توسعه یافته انالیز cvp است این روش یک طرح واقعی برای ایده است که بر پایه های کمی بنا شده است .

یک مدیریت اصولی بر بودجه این است که برای اینده طوری طرح ریزی شود که بین اهدافاینده و واقعیت های موجود ارتباط بر قرار کند در تمام سطوح سازمان دهی و همچنین برای کارکنان انگیزه ایجاد کند و فعالیت های سازمان دهی شده را کنترل کند و همچنین پیشرفت کار را ارزیابی کند یک بودجه سالیانه باید بر یک سری مقاصد سازماندهی شده و اهداف بنا شده باشد بنا بر این بودجه سالیانه معمولا مجموعه ای از معیارهای مالی ومعیارهای کیفی و معیارهای کمی بنا شده بودجه سالیانه معمولا مجموعه ای از معیارهای مالی ومعیارهای کیفی و معیارهای کمی بنا شده است بودجه به عنوان یک طرح حیاتی به سازمان کمک میکند زیرا به سازمان نوعی توانایی داده میشود که مسائل را قبل از اینکه اتفاق بیفتد تشخیص بدهد .بنا براین اهداف و پیش بینی های دقیقی به شکل بودجه قادر خواهد بود که تصمیمات بهتری را اتخاذ نماید بودجه استراتژیک شکلی از بودجه است که بر اساس طرحی طولانی مدت می باشد که ان نیز بر اساس تشخیص اهداف اختصاصی برنامه ریزی و اینده نگری است نقاط ضعف و قوت سازماندهی بر اساس سطح مخاطرات ارزیابی میشود .

اثار عوامل داخلی و خارجی بررسی میشود که بدین وسیله بهترین استراتژی برای رسیدن به اهداف اینده سازماندهی شده بدست می اید .عوامل خارجی شامل شرایط اقتصادی عمومی و روند مورد انتظار ما و همچنین معیارهای تنظیمی دولتی و بازار کارگری در شرکت مربوطه و فعالیت رقبا بودجه همچنیین یک وسیله کنترل است برای مراحل بودجه بندی به منظور کنترل موثر عملیات بایستی بر سیستم درامد و ساختار سازمان متکی باشد این مطلب باعث پیشرفت سیستم های کنترل به وسیله انتقال اطلاعات و طراحی تنوع اطلاعات به سازمان های زیر دست میشود .بودجه برای کنترل قیمت ها به ماکمک میکند که میزان کارایی امور به دست اید .یک مدیر کمتر دست به هزینه های غیر ضروری میزند و این در صورتی میتواند اتفاق بیفتد که هزینه را با بودجه مقایسه نماید با این روش میتوان چنانچه هزینه های قابل کنترل اضافه گردد محاسبات لازم را انجام داد زیرامیزانه کار را بودجه تعیین میکند کارکنان نباید با دید منفی به بودجه نگاه کنند بودجه اشکالات مدیر را میپوشاند به علاوه یک مدیر میتواند بودجه را به عنوان یک ابزار ارزیابی به کار گیرد.

بودجه ظرفیت بلا استفاده باید استفاده شود (ارزیابی کمتر بودجه برای انجام کار ).تمایل طبیعی یک مدیر این است که کمتر برای کار بودجه بگذارد تا بدین وسیله از تنوع نا مناسب هزینه ها و انتظار بیش از حد اجتناب نماید اگر چنین مشکلی پیش امد حمل بر کم کاری و یا پایین امدن شان مدیر میشود .

بودجه وسیله ای است که ایجاد انگیزه میکند و کارکنان اگر به انها کمک شود که بودجه را نگهداری کنند دارای انگیزه میشوند .مدیری که از او خواسته میشود که بودجه را برای بخش خودش تهیه کند به سختی تلاش میکند که بودجه اش بر قرار بماتد .علاوه بر این بودجه بایستی به طور واقعی توسط کارکنان مشاهده شود .

متاسفانه همیشه بودجه به عنوان یک روش مثبت دیده نمیشود بعضی از مدیران بودجه را به عنوان یک وسیله محدود کننده در نظر میگیرند از این گذشته کارکنان مایلند که یک احساس مثبت به طرف بودجه داشته باشند که شرط ان این است که درجاتی ازانعطاف پذیری به انها داده شود.

هدف بودجه ایجاد ارتباط است بودجه میتواند به کارکنان کمک کند که سعی کنند شرکت به اهدافش برسد اگر شرکت هماهنگ کننده بودجه داشته باشد ممکن است هر قسمت شرکت فکر کنند شرکت اهداف متفاوتی دارد .برای مثال ممکن است واحد فروش بخواهد تا میتواند موجودی کالای بیشتری داشته باشد بنا براین هیچ گونه فروش از دست رفته ای نداریم اما متصدی صندوق (خزانه دار )بخواهد تا میتواند موجودی کالای کمتری نگهداری کند بنابراین پول نقد لازم نیست که به محض فروش پرداخت شود .

بودجه جامع برنامه های مالی و عملیاتی مدیریت برای یک دوره زمانی اتی است که در قالب مجموعه ای از صورت های مالی خلاصه شده و در بر گیرنده کلیه عملیات و سطوح مدیریت واحد تجاری است .به عبارت دیگر بودجه جامع معرف طرح کلی واحد تجاری برای دستیابی به اهداف نهایی ان در بودجه است که انتظارات مدیریت را درباره درامدها وهزینه ها و سود خالص و جریان نقدینگی و وضعیت مالی به صورت مقداری نشان میدهد .این بودجه اثار تصمیمات عملیاتی و تصمیمات تامین مالی را در بر میگیرد و از دو بخش بودجه عملیاتی و بودجه مالی تشکیل میشود .به عبارت دیگر میتوان گفت بودجه جامع تصویر فراگیر برنامه های مالی و عملیاتی مدیریت برای یک دوره زمانی اینده است که در قالب مجموعه ای از صورت های مالی تلخیص شده بیان میشود .

محصول نهایی فرآیند برآورد و تهیه بودجه یک واحد تجاری،بودجه جامع است که شامل بودجه های جداگانه هر یک از بخش های تابعه آن واحد می باشد.این بودجه معرف طرح کلی واحد تجاری در دوره بودجه است.بودجه جامع به دو بخش اصلی یعنی بودجه مالی و بودجه عملیاتی تقسیم می گردد.در بودجه عملیاتی اقلام بهای تمام شده،هزینه های عملیاتی و درآمدهای دوره بودجه مورد بررسی قرار می گیرد و در نتیجه سود خالص عملیات بودجه بندی می شود بودجه مالی مشتمل بر بودجه بندی وضعیت مالی و سایر بودجه های مورد نیاز مدیریت مالی است.

ضمنا،بودجه مالی تا حدود زیادی به بودجه عملیاتی و وضعیت مالی اول دوره بودجه بستگی دارد.

این بودجه اثار تصمیمات عملیاتی و تامین مالی را در بر میگیرد.تصمیمات عملیاتی حول کاربرد منابع کمیاب میگردد و تصمیمات تامین مالی بر شیوه تامین وجوه برای تهیه این منابع متمرکز میشود .

در سازمان های مختلف برای بودجه و شرح ان از وازگان فنی گوناگونی استفاده میشود .برای مثال صورت های مالی بودجهای را صورت های مالی پیش بینی شده مینامند .برخی سازمان ها به جای واژه بودجه ریزی از واژه هدف گذاری استفاده می کنند .

بودجه و چرخه بودجه ریزی: بودجه تصویر کمی برنامه های پیش بینی شده مدیریت برای یک دوره زمانی اتی و ابزاری مفید برای هماهنگی و اجرای برنامه ها است .بودجه جنبه های مالی و غیر مالی این برنامه را پوشش میدهد و برای سازمان همانند نقشه ای هماهنگ کننده است که در اینده باید مطابق با ان عمل شود در بخش مالی بودجه انتظارات مدیریت درباره سود و زیان و جریان های نقدی و وضعیت مالی اتی به صورت کمی منعکس میشود .همانگونه که برای گذشته صورت مالی تهیه میشود برای اینده نیز میتوان صورت های مالی را تهیه کرد برای مثال صورت سود و زیان بودجه ای –ترازنامه بودجه ای –صورت جریانات وجوه نقد بودجه ای .

بودجه های غیر مالی زیر بنای بودجه های مالی است.تعداد تولید یا فروش و تعداد محصولات جدیدی که به بازارمعرفی شده اند نمونه هایی از ارقام غیر مالی است که در محاسبه ارقام مالی استفاده میشود معمولا سازمان ها با مدیریت عالی دارای چرخه بودجه ریزی زیر میباشند -برنامه ریزی عملکرد کل سازمان و واحدهای تشکیل دهنده ان (همه اعضای تیم مدیریت درباره انچه مورد انتظار است به توافق میرسند ) -ارائه یک چهار چوب مرجع (مجموعه ای از انتظارات ویژه که با نتایج واقعی قابل مقایسه است ) -بررسی انحراف از برنامه ها و در صورت لزوم انجام اقدامات اصلاحی -برنامه ریزی مجدد با در نظر گرفتن بازخورد و تغییر شرایط مبنا ی بودجه بندی : 1-1.بودجه مفهومی مقداری است: کلیه فعالیت های طرح ریزی شده واحد تجاری با یک واحد مشترک مانند پول یا تعداد محصولات تولید شده تشریح می شود - 2.بودجه مربوط به واحد تجاری مشخصی است: - واحد تجاری در بودجه بندی ممکن است یک پروژه معین ،یک واحد تجاری یا در مفهومی وسیع تر یک ارگان دولتی یا کل دولت باشد قبل از شروع مرحله تنظیم بودجه لازم است که واحد بودجه دقیقا مشخص شود.

3- 3.بودجه مربوط به دوره معینی است: بودجه باید نتایج مالی برنامه ها و فعالیت های طرح ریزی شده را در یک دوره معین(سالانه،بلند مدت یا کوتاه مدت) ارائه کند.بودجه های سالانه متداول تر است زیرا بسیاری از گزارش های واحد های تجاری نیز سالانه می باشد و به این ترتیب مقایسه نتایج واقعی با نتایج مالی طرح ریزی شده امکان پذیر خواهد بود.بودجه های بلند مدت جزئیات مشروح کمتری را در بر دارد و در مقابل بودجه های کوتاه مدت معمولا امکان واکنش های سریع تری را در مقابل مسائل فرا هم می کند.

مزایای بودجه بندی : 1-به وجود اوردن ضرورت برنامه ریزی شامل اجرای برنامه ها برای مدیریت 2-معیار ارزیابی عملکرد –بودجه برنامه مشخصی را براورده نموده و چار چوبی برای ارزیابی فعالیت های انجام شده است 3-بهبود هماهنگی و ارتباط با سازمان –بودجه ابزاری برای ارزیابی –تبادل نظر و هماهنگی برنامه ها بین کلیه بخش های واحد تجاری بوده و موجب بهبود ارتباطات و هماهنکی بخش های مختلف واحد تجادی میشود .

محدودیت های بودجه بندی : 1-بودجه از لحاظ علمی دقیق نبوده و همواره برخی قظاوت های شخصی در ان دخیل است 2-برخی از برنامه های بودجه به دلیل عدم حمایت یا حمایت سطحی مدیران اجرائی ممکن است با شکست مواجه شود 3-بودجه بندی ممکن است باعث شود مدیران احساس کنند که در تنگنا قرار گرفته اند و فاقد اختیارات لازم میباشند لذا باعث نادیده گرفتن وظایف محوله به انها میشود .

4-از انجایی که فرایند بودجه بندی نیاز به زمان دارد لذا با گذشت زمان ممکن است مدیران واحد تجاری علاقه خود را نسبت به بودجه از دست بدهند .

دوره زمانی بودجه : هر بودجه میتواند دوره زمانی مختلفی را در بر بگیرد و در این طول دوره زمانی مشخص وجود ندارد اما متداول ترین دوره بودجه دوره یک ساله است در اغلب موارد بودجه سالانه برای سه ماه اول سال به طور ماهانه و برای بقیه مدت سال به طور سه ماهه تهیه میشود .

اصولا دوره بودجه باید دارای ویژه گی های زیر باشد.

1-تکمیل محصولات مختلف در دوره مورد نظر امکان پذیر باشد.

2- در مورد شرکت هایی که فعالیت انها فصلی است حداقل یک فصل کامل را در بر بگیرد 3-از لحاظ زمانی به اندازه کافی طولانی باشد به نحوی که قبل از مواجه شدن با نیازهای واقعی تولید امکان تامین منابع مالی مورد نیاز برای این نیاز ها وجود داشته باشد .

نکته قابل توجه این است که در طول سال پس از رویارویی با واقعیت ها در داده ها یا اعداد بودجه تجدید نظر میشود برای مثال در پایان سه ماه نخست با توجه به اطلاعات جدید بودجه سه دوره سه ماهه بعد تغییر خواهد کرد .همچنین یک بودجه نقد 12 ماهه را میتوان به 12دوره ماهانه تقسیم کرد تا بتوان بدین وسیله جریان های ورودی و خروجی را به شیوه بهتری هماهنگ کرد .

شرکت ها به صورت فزاینده ای از بودجه چرخشی استفاده میکنند .مقصود از بودجه چرخشی بودجه یا برنامه ای است که همیشه برای یک دوره خاص اینده در دسترس است یعنی پس از سپری شدن یک ماه یک فصل ویا یک سال ارقام بودجه ای یک ماه یک فصل یا یک سال دیگر به بودجه اضافه میشود .

مثلا یک شرکت که برنامه راهبردی سه تا پنج سال را دارد و یک بودجه چرخشی مبتنی بر چهار دوره سه ماهه .

بودجه چرخشی چهار دوره سه ماهه برای تیر ماهx2 13تا خرداد ماه x313تبدیل به بودجه چرخشی برای چهار دوره سه ماهه از مهرx213تا پایان شهریور ماه x313(سه ماهه بعد )میشود و این روند به همین شکل ادامه مییابد بنا بر این همیشه یک بودجه 12ماهه (برای سالی که درپیش است )وجود دارد .

بودجه چرخشی به صورت دائم مدیریت را ناگزیر میسازد بدون توجه به سه ماهه کنونی در اندیشه 12ماهه اتی باشد .

اجزای کلی بودجه جامع : همانطور که قبلا گفته شد بودجه جامع به دو قسمت بودجه عملیاتی و بودجه مالی تقسیم میشود .

بودجه عملیاتی : بودجه عملیاتی زیربنای بودجه های مالی است و نتایج مورد انتظار از اجزلی عملیات اتی واحد تجاری را تشریح میکند و در بر گیرنده صورت سود و زیان بودجه ای و اجزای ان است .بودجه عملیاتی با تهیه بودجه فروش اغاز و با تهیه صورت سود و زیان بودجه ای خاتمه میبابد بودجه عملیاتی مشتمل بر برآوردها و بودجه بندی فعالیت های تولیدی و غیر تولیدی واحد تجاری یا به عبارتی دیگر،اجزای صورت سود و زیان آن است اجزای بودجه عملیاتی به شرح زیر است : 1-بودجه فروش : این بودجه که معمولا در اولین مرحله از فرآیند بودجه تهیه می شود یکی از مهمترین اجزای بودجه عملیاتی است زیرا بودجه های دیگر تا حدود زیادی به آن وابسته است یا از آن منتج می شود.بودجه فروش معمولا به عوامل گوناگونی مانند وضعیت کلی اقتصادی،تصمیمات قیمت گذاری،واکنش های رقبای تجاری،وضعیت صنعت و ...

بستگی دارد.اگر چه بودجه نهایی فروش بر حسب ریال است اما باید حاوی جزئیات مشروح و کافی درباره ترکیب محصولات و الگوهای فروش نیز باشد تا بتوان بر مبنای آن تصمیمات لازم را درباره تغییر سطوح موجودیها و مقادیر تولید اتخاذ نمود.

بودجه فروش بیانگر فروش مورد انتظار است و نقطه اغاز بودجه جامع و پایه بودجه عملیاتی است چرا که بودجه های دیگر تا حدود زیادی به ان بستگی دارد .اساس و شالوده بودجه فروش و دیگر بخش های بودجه جامع مبتنی بر تخمین حجم فروش است تهیه بودجه فروش بر حسب نوع مشتریان میتواند ابزاری مهم جهت تجزیه و تحلیل مناطق احتمالی فروش جدید تلقی شود .این بودجه همچنین برای تشخیص دلایل کاهش فروش به گروه های مختلف مشتریان موثر است به طوری که میتوان در اسرع وقت کاهش های مذکور را شناسایی کرده و اقدامات اصلاحی لازم را به وجود اورد به طور کلی سه روش برای پیش بینی فروش وجود دارد : 1-استفاده از تحلیل های اماری و بر اساس شرایط و اوضاع اقتصادی محصولات تولیدی 2-پیش بینی فروش بر مبنای تخمین مدیران و مسئولین فروش 3-تحلیل عوامل مختلف موثر بر فروش و پیش بینی گرایش های این عوامل در اینده ممکن است فشار هایی برای کم نمایی و یا فزون نمایی فروش در جریان باشد .

برخی از سازمان ها هدف های بلند پروازانه و یا چالش خیز برای فروش در نظر میگیرند .در واقع این هدف ها فزون نمایی درامد مورد انتظار است ونیت ان تحریک کارکنان به تلاش مضاعف و دستیابی به عملکرد بهتر است بر عکس برخی از کارکنان این بودجه را محافظه کارانه تهیه میکنند و از روی عمد یا اگاهانه درامدهای مورد انتظار را کم نمایی میکنند تا به راحتی بتوانند به ارقام بودجه ای دست یابند .

کیار بودجه ای عمل کم نمایی درامد های بودجه ای (یا فزون نمایی هزینه های بودجه ای )است تا هدف های بودجه ای اسان یاب شود .

این شیوه غالبا زمانی اعمال میشود که از انحرافات بودجه ای (تفاوت بین نتایج واقعی و مبالغ بودجه ای )برای ارزیابی عملکرد استفاده میشود .کیار بودجه ای در مقابل شرایط نامساعد غیر منتظره برای مدیران جنبه حفاظتی دارد .مرحله یک ازپیش بینی درامد بر مبنای تقاضای مورد انتظار شروع میشود .ولی گاهی عاملی غیر از درامد پیش بینی شده نقطه شروع است برای مثال هنگامی که تقاضااز ظرفیت تولیدی بیشتر باشد یا یکی از اقلام مورد نیاز به میزان کافی عرضه نشود بودجه درامد بد مبنای حداکثر ظرفیت تولید تعیین میشود .

2-بودجه مقدار تولید : پس از تهیه بودجه فروش اولین گام تعیین مقدار تولید میباشد.بودجه مقدار تولید با استفاده از رابطه زیر به دست می اید : بودجه مقدار فروش +موجودی کالای ساخته شده اخر دوره --- موجودی کالا ساخته شده ابتدای دوره =بودجه مقدار تولید بودجه مقدار تولید بایستی با بودجه فروش و سطح موجودی پایان دوره هماهنگ باشد چرا که عدم هماهنگی ممکن است منجر به این موضوع شود که هنگام نیاز به محصولات هیچگونه محصولی در دسترس نباشد و بهنگام عدم نیاز محصولات زیادی در انبار موجود باشد 3-بودجه هزینه های تولید : مجموع بودجه مواد مستقیم دستمزد مستقیم و سر بار ساخت است و پس از تصمیم گیری درباره تعداد محصولاتی که باید تولید شود براساس بودجه مقدار تولید تهیه میشود 4-بودجه مواد مستقیم : که شامل 1-بودجه مصرف مواد مستقیم 2-بودجه خرید مواد مستقیم بودجه مصرف مواد مستقیم بیانگر مقدار مواد مستقیم مورد نیاز برای تولید پیش بینی شده میباشد این بودجه معمولا اولین بودجه هزینه ای است که تهیه میشود .

بودجه خرید مواد مستقیم که بیانگر مقدار و مبلغ مواد اولیه ای است که باید خریداری شود این بودجه با توجه به مقدار مواد مورد نیاز در ابتدا و انتهای دوره تهیه میشود و از رابطه زیر به دست می اید بودجه خرید =بودجه مصرف مواد +موجودی براورد شده مواد انتها –موجودی براورد شده مواد ابتدا بودجه دستمزد مستقیم : برای تهیه این بودجه بایستی ساعات کار بودجه شده را بدست اورد .با توجه به مقدار تولید و اینکه هر واحد تولیدی چه مقدار زمان میبرد تهیه میشود .بودجه هزینه دستمزد مستقیم نیز از حاصل ضرب ساعت کار مستقیم بودجه شده در هزینه بر اورد شده دستمزد مستقیم برای هر ساعت کار به دست می اید .

بودجه سربار ساخت : بودجه سربار ساخت نشانگر مبلغ هزینه های سربار ساخت در دوره بودجه میباشد .این بودجه به دو بخش ثابت و متغیر تقسیم میشود که ریز اقلام تشکیل دهنده بر اساس روش های براوردی تخمین زده میشود .مجموع این هزینه ها به رابطه بین هریک از هزینه های سربار و عامل هزینه بستگی دارد .

بودجه سربار متغیراز حاصل ضرب مقدار تولید بودجه شده در نرخ پیش بینی شده سربار متغیر برای هر واحد به دست می اید.و سربار ثابت نیز با استفاده از تجربیات گذشته و با در نظر گرفتن تغییرات مورد انتظار بر اورد می شود بودجه موجودی کالای آخر دوره: این موجودیها بخش عمده ای از داراییهای جاری بسیاری از واحدهای تجاری تولیدی را تشکیل می دهد و تصمیم گیری در مورد آن یکی از وظایف مهم مدیریت محسوب می گردد.این بودجه از طریق تعیین بهای تمام شده هر واحد محصول و ضرب ان در موجودی مورد انتظار در پایان سال به دست می اید .در رابطه با موجودی ابتدای دوره نیز به همین صورت عمل میکنیم بهای تمام شده کالای فروش رفته بودجه شده: در واحد های تولیدی بهای تمام شده کالای فروش رفته معرف بهای تمام شده تولید این کالاها نیز می باشد.در نتیجه بهای تمام شده کالای فروش رفته بودجه شده مستقیما از بودجه تولید به دست می آید.اختلاف بین بودجه بهای تمام شده کالای فروش رفته و بودجه تولید نیز مربوط به میزان موجودی کالا در اول و آخر دوره بودجه است.و از زابطه زیر به دست می اید .

بهای تمام شده کالای فروش رفته بودجه شده = هزینه مواد مصرفی بودجه شده +دستمزد مستقیم بودجه شده +سربار ساخت بودجه شده +موجودی کالای ساخته شده بودجه شده اول دوره- موجودی کالای ساخته شده بودجه شده پایان دوره بودجه هزینه های اداری: این بودجه شامل هزینه فعالیتهای غیر تولیدی واحد تجاری است.

در پاره ای از موارد برخی هزینه های ثابت نیز در این بودجه وجود دارد که می توان در صورت لزوم آن را کم یا حذف کرد.این قبیل هزینه های قابل اجتناب هزینه های ثابت اختیاری نامیده می شود.هزینه های ثابتی که در طول دوره بودجه غیر قابل اجتناب است به عنوان هزینه های ثابت تعهد شده شناخته می شود.

بودجه هزینه های فروش و بازاریابی: فعالیت های فروش و بازاریابی به نحو مؤثری بر مبلغ فروش اثر می گذارد.

بنابراین بودجه هزینه های فروش و بازاریابی باید در مراحل اولیه فرآیند بودجه بندی یعنی همزمان با بودجه فروش تهیه گردد.

بوجه مالی : اجزای مختلف بودجه مالی عبارتند از : 1- سودوزیان خالص بودجه شده: هنگامی که کلیه بودجه های مذکور تهیه گردد به آسانی می توان سود خالص را بودجه بندی کرد این رقم کلیدی که معرف هدف واحد تجاری در مورد سود خالص است بسیاری از فعالیت های این واحد را در دوره بودجه منعکس می کند.

در مواقعی که واحد تجاری انتظار ارقام غیر عملیاتی مؤثر بر سود را دارد این ارقام در بودجه بندی سود خالص منظور می شود.اگر چه مالیات بر درآمد بر مبنای سود واقعی محاسبه می شود اما به منظور به دست آوردن سود خالص بعد از مالیات می توان رقم مالیات بر درآمد را نیز برآورد و از سود خالص بودجه شده کسر کرد .

بودجه عملیاتی واحدهای خدماتی به دلیل اینکه حاوی بهای تمام شده محصولات نیست با بودجه واحدهای تجاری تولیدی متفاوت است .اجزای اصلی بودجه عملیاتی این گونه واحد ها درآمد حاصل از ارائه خدمات و هزینه های عملیاتی آن است.

بودجه عملیاتی مؤسسات غیرانتفاعی مشابه بودجه واحدهای خدماتی است.

2-صورت جریانات وجوه نقد بودجه ای این بودجه بندی آخرین جزء بودجه جامع است که در فرآیند طرح ریزی مالی وسیله ای مفید و کمک مؤثری به مدیریت محسوب می شود.صورت گردش وجوه نقد معمولا با استفاده از ارقام منعکس در بودجه صورت سود و زیان و تغییرات مانده های ترازنامه های برآوردی در اول و آخر دوره بودجه تهیه می گردد.

3-ترازنامه بودجه ای این بودجه بندی با استفاده از ترازنامه اول دوره بودجه و تغییرات مورد انتظار در مانده حسابها که در بودجه های عملیاتی تأمین مالی،مخارج سرمایه ای و نقدی منعکس است،به دست می آید.

4-بودجه نقدی حفظ نقدینگی کافی به منظور پرداخت بموقع تعهدات یکی از هدف های اصلی واحدهای تجاری است.

یکی از ابزار های مفید برای اعمال مدیریت بر وجوه نقد تهیه بودجه نقدی است.

ضمن تهیه این بودجه گردش وجوه نقد به طور کلی در دوره بودجه برآورد می شود.

نقطه آغاز این فرآیند معمولا برآورد وجوه نقد حاصل از عملیات است که از اصلاح رقم سود خالص بودجه شده به منظور خارج کردن اقلام غیر نقدی مانند استهلاک بدست می آید.کلیه اقلام نقدی غیر عملیاتی نیز در بودجه نقدی منظور می گردد.

بودجه نقدی سالانه برای اعمال مدیریت بر وجوه نقد، بلند مدت و احتمالا غیر مفید محسوب می شود.

بودجه های نقدی ماهانه، هفتگی و حتی روزانه ممکن است برای مقاصد ونیازهای اطلاعاتی مدیران مفیدتر باشد.دوره بودجه نقدی معمولا به نیازمندیهای طرح ریزی، مشکلات و مسائل بالقوه گردش وجوه نقد بستگی دارد.

بودجه نقدی کمک مؤثری برای اعمال مدیریت بر وجوه نقد و ایجاد توازن معقولی بین نقدینگی و سودآوری می باشد.

4-بودجه هزینه های سرمایه ای 1.طرح های تأمین مالی : این طرح ها شامل برنامه های واحد تجاری برای انتشار سهام یا اوراق قرضه از یک سود و بازخرید سهام،باز پرداخت اصل اوراق قرضه یا توزیع سود سهام از سوی دیگر است.

2.بودجه مخارج سرمایه: بودجه بندی سرمایه ای شامل تهیه اقلام عمده مانند ماشین آلات و تجهیزات و در برخی موارد پروژه هایی نظیر اجرای یک برنامه بلند مدت آموزش کارکنان است که معمولا عمر مفیدی بیش از یک دوره مالی دارند.

طرح سود : در مواردی به بودجه جامع اصطلاح طرح سود نیز اطلاق می شود که بخش عملیاتی بودجه جامع رابه خوبی بیان می کند.کل بودجه جامع نیز معرف طرح سود یک واحد تجاری است.بودجه عملیاتی جزئیات بودجه بندی سود را نشان می دهد در حالی که بودجه مالی جزئی از طرح کلی سود واحد تجاری می باشد.

بررسی و تجدید نظر در بودجه : با توجه به اینکه منابع موجود نوعا کمتر از میزان تقاضا است،لازم است که پیشنهادها و پروژه های مطرح شده در بودجه به گونه ای سیستماتیک مورد ارزیابی قرار گیرد،که معمولا این ارزیابی، فرآیند بررسی و تجدید نظر در بودجه نامیده می شود.

این فرآیند در واحدهای تجاری و سازمانهای مختلف متفاوت است، حتی در داخل یک واحد تجاری نیز در بخشهای مختلف ممکن است این فرآیند یکسان نباشد.

اعمال کنترل از طریق بودجه : بخش مهمی از وظیفه کنترل بودجه، مقایسه ارقام بودجه بندی شده با نتایج واقعی عملیات است.

این مقایسه ها معمولا در گزارش های عملکرد دوره ای منعکس می گردد.

تعداد دفعات تهیه این گزارش ها می تواند بر حسب نیاز و تمایل مدیریت افزایش یابد اما همانند اغلب اطلاعات دیگر عامل محدود کننده در این افزایش، هزینه است.

بنابراین دوره این گزارش ها با توجه به منافع و هزینه تهیه آن تعیین می شود.

تفاوتهای بین ارقام بودجه شده و ارقام واقعی اصطلاحا “ انحراف” نامیده می شود، اگر ارقام واقعی کمتر از ارقام بودجه بندی شده باشد انحراف مساعد و در غیر این صورت نامساعد خوانده می شود.

البته جمع انحرافات به تنهایی اطلاعات لازم برای اعمال کنترل را فراهم نمی کند زیرا ممکن است انحرافات نامساعد و مساعد یکدیگر را خنثی نمایند، در این گونه موارد لازم است اقلام جزء انحرافات به طور مجزا بررسی و تجزیه و تحلیل شود.

دفاع از بودجه : دفاع از بودجه به فرآیند فعالیتهایی که به منظور به تصویب رسانیدن طرح های بودجه انجام میشود