دانلود مقاله راهکار های توسعه کارآفرینی در ایران با توجه به تجربیات دیگر کشور ها

سابقه کارآفرینی در ایران علی‌رغم اینکه در کشورهای پیشرفته دنیا از اواخر دهه 1970 به بعد به موضوع کارآفرینی توجه جدی شده و حتی در بسیاری از کشورهای درحال توسعه نیز از اواخر دهه 1980 این موضوع را مورد توجه قرار داده‌اند، در کشور ما تا شروع اجرای برنامه سوم توسعه، توجه چندانی به کارآفرینی نشده بود.

حتی در محافل علمی و دانشگاهی نیز به جز موارد بسیار نادر، فعالیتی در این زمینه صورت نگرفته بود.

مشکل بیکاری و پیش‌بینی حادتر شدن آن در دهه 1380 موجب شد که در زمان تدوین برنامه سوم توسعه، موضوع توسعه کارآفرینی مورد توجه قرار گیرد.

در برنامه مذکور، توسعه کارآفرینی در سطح وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فنّاوری(کاراد)، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ‌جهاد کشاورزی، صنایع و معادن و همچنین سایر مؤسسه‌ها همچون جهاد دانشگاهی به دلیل ارتباط با فعالیت‌های آنها، مطرح شده است.

متأسفانه واژه کارآفرینی که ترجمه‌ای از کلمه Entrepreneurship است، موجب گردیده است که معنی ایجاد کار و یا اشتغال‌زایی از این واژه برداشت ‌شود، در حالیکه کارآفرینی دارای مفهومی وسیعتر و با ارزشتر از اشتغال‌زایی است.

این برداشت ناصحیح از مفهوم کارآفرینی و همچنین وجود نیروی انسانی بیکار در جامعه بویژه در بین دانش‌آموختگان دانشگاهی، موجب شده در بسیاری از سیاست هایی که برای توسعه آن اتخاذ شده ، صرفاً جنبه اشتغال‌زایی برای آن در نظر گرفته شود، حال آنکه کارآفرینی دارای پیامدهای مثبت و مهم دیگری همانند: بارورشدن خلاقیت‌ ها ترغیب به نوآوری و توسعه آن افزایش اعتماد به نفس ایجاد و توسعه تکنولوژی تولید ثروت در جامعه و افزایش رفاه عمومی است.

اکنون در کشور ایران ، به رغم داشتن جمعیتی هوشمند، مستعد و برخوردار از منابع طبیعی فراوان، تولید ناخالص داخلی (GDP) در سطحی پائین بوده، شمار قابل توجهی از نیروهای جوان و حتی تحصیلکرده از امکان اشتغال بی‌بهره‌اند و بر اولویت ایجاد کار در دیگر فعالیت های دولتی در سطوح گوناگون تأکید می‌شود.

افزون بر این بسیاری از شرکت‌ها، به سبب بهره‌وری اندک، فقدان تقاضا و ...

در آستانه تعطیلی هستند و رقابت کشور هم در بازارهای جهانی اندک است.

از این رو، امروزه «توسعه کارآفرینی» رویکردی بسیار ضروری برای جامعه است.

ضرورت توجه به کارآفرینی در کشور در کشور ما مراکز حمایت از کارآفرینان بسیار محدود و کارآفرین با تمام مشکلات، ضمن تلاش جهت تبدیل ایده به محصول باید تمام خطر سرمایه گذاری را خود عهده دار باشد.

مراکز حمایت از کارآفرینان به دلیل نداشتن پشتوانه مالی و عدم حمایت جدی از طرف نهادهای ذیربط قادر نیستند پاسخگوی نیازهای مالی کارآفرینان باشند.

کارآفرینان با ایجاد «SME‌ها» با سرمایه محدود خود و گاهی با دریافت وام اندکی وارد یک حرکت اقتصادی و صنعتی می‌شوند و در بسیاری از مواقع زندگی و امکانات خود را در راه توسعه صنعتی از دست می‌دهند.

با تولید دانش فنی یک محصول توسط کارآفرین، شرکت‌های تولیدی خارجی توسط عوامل خود در کشور از این توانایی‌ها اطلاع یافته و قیمت محصول خود را چنان پائین می‌آورند که کارآفرین داخلی توان رقابت را از دست داده و در مدت کوتاهی ادامه فعالیت آنها متوقف می‌شود.

در این مواقع اگر کارآفرین حمایت نشود نمی‌توان انتظار داشت کارآفرینی و ایجاد « SMEها » در کشور توسعه یابد.

مهمترین آثار توسعه کارآفرینی عبارتند از : افزایش نوآوری، ارتقای سطح فنّاوری، افزایش تعداد ثبت اختراعات و ابداعات، تولید دانش فنی، ایجاد اشتغال، تولید و توزیع درآمد در سطح جامعه است که در نتیجه می‌تواند افزایش ثروت ملی را در برداشته باشد.

در این خصوص لازم است تا از تجربه ارزنده دنیا با توجه نیروهای مساعد فراوان در کشور به خوبی استفاده و با جدیت برای توسعه کارآفرینی برنامه ریزی نمود.

از سال 1997، با همکاری مراکز معتبر دانشگاهی در برخی کشورها، مدل«جی.ای.ام» (Global Entrepreneurship Monitor) برای ارتباط بین کارآفرینی و رشد اقتصادی طراحی شد و در سال 1999 این الگو در ده کشورجهان مشتمل بر: آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، کانادا، فنلاند، دانمارک و رژیم اشغالگر قدس بررسی شد و در سال 2000 کشورهای آرژانتین، استرالیا، بلژیک، برزیل، هند، ایرلند، کره‌جنوبی، نروژ، سنگاپور، اسپانیا، و سوئیس هم به آنها پیوستند.

که دستاوردهای این پژوهش را به این شرح می‌توان بیان کرد: فعالیت‌های کارآفرینانه در کشورهای مختلف بسیار متفاوت است.

سیاست های مناسب و افزایش توان کارآفرینی یک جامعه (از جمله مهارت ها و انگیزه‌ها)، بیشترین تأثیر را در گسترش کارآفرینی دارد.

شرکت زنان در کارآفرینی ضرورتی دراز مدت برای اقتصاد است.

برای رسیدن به دستاوردهای پایدار و بلندمدت، سیاست‌ها باید جوانان زیر 25 سال و افراد بالای 44 سال را به کارآفرینی فراخواند و تشویق کند.

هر دولتی که متعهد به پیشرفت اقتصادی است، باید زمینه حمایت های لازم را از کلیه جنبه‌های اقتصادی که هادی و حامی افزایش بسترهای کارآفرینی هستند از جمله کاهش مالیات‌ها، دسترسی به نیروی کار، کاهش هزینه‌های نیروی انسانی(غیر حقوق‌بگیر)، روان سازی مقررات و آسان‌سازی کسب و کار را فراهم سازد.

سیاست ها باید راهگشای گسترش سرمایه‌گذاری های مخاطره‌آمیز و برانگیزاننده انگیزه‌ افراد برای سرمایه‌گذاری بهینه در مراحل نخست هر گونه کسب و کاری باشد.

سرمایه گذاری سرمایه گذاری خطرپذیر یکی از عوامل مهم در توسعه کارآفرینی و منابع تامین آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

در کشورهای مورد مطالعه، سرمایه مورد نیاز کارآفرین از دو منبع اصلی زیر تامین می‌گردد: 1- سرمایه خطر پذیر رسمی : این سرمایه‌ها از طریق منابع رسمی کشور تامین و در اختیار کارآفرین قرار می‌گیرد.

مانند سازمان‌های حمایت کننده از کارآفرینان و بانک‌های مرتبط با توسعه صنایع.

2- منابع مالی غیررسمی : این بخش از سرمایه توسط خود کارآفرین، بستگان، دوستان و سایر افرادی که می‌خواهند در پروژه مشارکت داشته باشند تامین می‌گردد.

این بخش از منابع مالی در سراسر جهان از اهمیت بیشتری برخوردار است.

به طور متوسط به ازای هر یک دلار سرمایه گذاری از نوع سرمایه خطر پذیری رسمی مقدار 6/1 دلار سرمایه گذاری از نوع منابع مالی غیررسمی وجود دارد میانگین سرمایه گذاری غیررسمی در کشورهای مورد مطالعه %1/1 از تولید ناخالص داخلی (GDP ) کشورهاست که حداکثر آن %7/3 در کره و حداقل آن %14/0 در برزیل است.

شاخص های توسعه کارآفرینی در کشورهای برگزیده در مطالعه‌GEM شاخص های توسعه کارآفرینی در کشورهای خاصی، بررسی و مقایسه شده است.

این کشورها بر اساس شاخص های مهم اقتصادی مرتبط با کارآفرینی، مقایسه و رتبه‌بندی شده‌اند.

در ارتباط با این شاخص ها می‌توان گفت که صرفا" پرداختن به زیرساخت‌ها و فراهم نمودن محیط تجاری، به ارتقای کارآفرینی منجر نمی‌شود، بلکه علاوه بر آن معیارهایی نظیر: اندازه بازار، مردم‌نگاری، دامنه تغییرات درآمدی، فرهنگ، دسترسی به اینترنت در منزل نیز در محاسبه کارآفرینی مدنظر قرار می‌گیرند در مطالعه‌GEM شاخص های توسعه کارآفرینی در کشورهای خاصی، بررسی و مقایسه شده است.

در ارتباط با این شاخص ها می‌توان گفت که صرفا" پرداختن به زیرساخت‌ها و فراهم نمودن محیط تجاری، به ارتقای کارآفرینی منجر نمی‌شود، بلکه علاوه بر آن معیارهایی نظیر: اندازه بازار، مردم‌نگاری، دامنه تغییرات درآمدی، فرهنگ، دسترسی به اینترنت در منزل نیز در محاسبه کارآفرینی مدنظر قرار می‌گیرند.

جدول 1.

شاخص چارچوب کارآفرینی سال 2002-2006 شاخص های کارآفرینی به واسطه 70 مشخصه کمی و کیفی در 10 بخش جداگانه ارائه شده است که مهم‌ترین بخش‌های آن به شرح زیر می‌باشد: اثر بخشی سیاست‌های عمومی: مواردی که جهت این بخش در نظر گرفته شده‌اند عبارتند از: کارایی دولت، میزان مقررات دست‌وپاگیر، بوروکراسی، راهبرد حقوقی، جرم و فساد و ارتشاء سیاست‌های مرتبط با موسسات خصوصی: برخورداری از حقوق مالکیت فردی و خصوصی، انضباط بخش عمومی، آزادی رقابت، سیاست رقابتی، حفاظت از مالکیت معنوی، کنترل و نظارت بر قیمت ها، اعمال نفوذ و کنترل دولت بر بخش خصوصی.

نظام مالیاتی: اندازه مالیات شرکت‌ها، مالیات نهایی، مالیات بر ارزش افزوده، سهم‌الشرکه الزامی تأمین اجتماعی، سیاست رقابتی، مشوق‌های مالی و سرمایه‌گذاری.

مالی: تخمین و ارزیابی درجه بازبودن بخش بانکی، کیفیت راهبرد و قوانین مالی و دسترسی به منابع مالی برای سرمایه‌گذاری.

بازار کار و مهارت‌ها: شامل سال‌های تحصیلی، انعطاف‌پذیری نیروی کار، محدودیت‌های قوانین کار، میزان مقررات و دستمزد و هزینه زندگی.

زیر ساخت: تراکم خط تلفن، خرابی تلفن، توزیع زیر ساخت، تعداد کامپیوتر، سهم مخارج تحقیق و توسعه ازGDP و اجاره دفتر کار.

همچنین شاخص‌های زیر در بررسی‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند: سرانه تولید ناخالص داخلی به ازای هر نفر شاغل: شاخص سرانه تولید ناخالص داخلی، به ازای هر نفر شاغل، نشان‌دهنده اهمیت رشد و توسعه کارآفرینی و شرکت‌های کوچک و متوسط در کشور است.

در کشورهای پیشرفته، از جمله آلمان، هلند، فرانسه و ایتالیا، حدود 60 درصد و در دیگر کشورها حدود 40 تا 50 درصد اشتغال، دستاورد «کارآفرینی» و شرکت‌های کوچک و متوسط است که بیش از نیمی از تولید ناخالص داخلی این کشورها را دربرمی گیرند.

توانایی سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز برای توسعه کسب و کار: در واقع، هرچه توانایی سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز در کشوری بیشتر باشد، توسعه کسب و کار و در نتیجه کارآفرینی در آن کشور بیشتر خواهد بود.

چگونگی درک مدیران کشور از کارآفرینی: با توجه به اهمیت عملکرد مدیران در تدوین خط مشی‌ها و اجرای برنامه‌ها که در گسترش و ترویج کارآفرینی مهم و کارساز است، شاخص چگونگی درک مدیران کشور از کارآفرینی می‌تواند اثر بسزایی در تحقق این هدف داشته باشد.

هزینه کل تحقیقات تحقیق و توسعه می‌تواند پدیدآورنده فرصت های تجاری جدید باشد و سبب رشد کارآفرینی و شرکت‌های کوچک و متوسط شود.

بر این اساس، کشورهای اروپایی پیشرفته که در شمار 7 کشور صنعتی جهان هستند(آلمان‏، فرانسه، انگلستان و ایتالیا) اهمیت ویژه‌ای به تحقیق و توسعه می‌دهند و هزینه‌های هنگفتی را صرف آن می‌کنند.

نقش دولت در توسعه کارآفرینی با توجه به نقش محوری دولت در تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه در کشور اسلامی ایران، ضرورت رشد شتابان کشور و همنوا شدن با تغییر و تحولات روز افزون فنّ آوری برای دستیابی به سهم بیشتری از این انقلاب نرم افزاری، توسعه کارآفرینی را به امری اجتناب ناپذیری برای کشورها بدل ساخته است.

زیرا بر اساس پژوهش های موسسات تحقیقاتی دنیا، سطح کارآفرینی با سطح توسعه یافتگی برابر و به رابطه مستقیمی بین رشد ناخالص داخلی و بسترسازیها و حمایتهای دولت ها از کارآفرینان پی برده اند.

کارآفرینی پدیده‌ای راهبردی است؛ علی‌رغم اینکه این پدیده به عنوان نیروی هدایت‌کننده تحول مدیریت محسوب می‌شود، رفتار نیست بلکه فعالیت به حساب می‌آید.

دولت لزوماً باید ساختار کاری، راهبردی و فرهنگی را ایجاد کند که بر نوآوری تأکید کند.

ابتکار در مدیریت امور عمومی و پیگیری برای ایجاد فرهنگی خلاق، به ارتقای عملکرد و ابتکار منجر می‌شود.

ابتکارهای اجتماعی بزرگ مستلزم همزمان شدن با اقتصاد مدرن است که بتوان سیاست‌های اجتماعی و مؤسسات قدیمی ارائه‌دهنده خدمات عمومی را به طور منظم جهت واگذاری سازماندهی کرد.

مؤسسات دولتی وقتی کارآفرین هستند که نسبت به تغییر هوشیار باشند، فرصت‌ها را کشف و با اقدام خلاقانه از آنها بهره‌برداری کنند.

بخش دولتی لزوماً به دلایل ظاهری به خلاقیت، مدرنیزاسیون و مشتری‌مداری روی نمی‌آورد، بلکه دلیل اصلی پاسخگویی به تغییرات محیطی است.

همچنین، کارآفرینی پاسخی است به این موارد: دولت ناتوان (صرف نظر از بزرگی و کوچکی).

منافع ناکافی و تخصیص ناصحیح.

اولویت‌بندی نامناسب.

پیش‌بینی رفتار شهروندان.

علیرغم موانع بسیار جدی که دولت برای کارآفرینی در پیش روی دارد ولی ضرورت پرداختن به موضوع کارآفرینی و احیای کارآفرینی در مؤسسات دولتی نتایج مطلوبی به همراه خواهند داشت.

تعیین سیاست‌ها، اهداف، روش ها و الگوهای مناسب و اجرای برنامه‌های حمایتی و تشویقی می‌تواند مهمترین وظایف محوری دولت در زمینه توسعه کارآفرینی باشد.

سیاست‌های دولت‌ها در یک تحول سه مرحله‌ای از حمایت از کسب و کارهای کوچک به حمایت از توسعه نوآوری و سپس به توسعه کارآفرینی تغییر می‌یابد.

به طور کلی این اقدامات می‌باید با دو جهت گیری کلی انجام شود: حذف و کاهش محدودیت‌ها و موانع کارآفرینی.

ترغیب و تشویق کارآفرینی.

به طور کلی مواردی را که دولت‌ها برای توسعه کارآفرینی در آن دخالت می‌کنند عبارتند از: توسعه قابلیت‌های کارآفرینی، ایجاد ساختارهای حمایتی و ایجاد زمینه‌ها.

دلایل توجه دولت به کارآفرینی بهبود کیفیت زندگی فردی و اجتماعی: اعتقاد بر آن است که انسان با دانش، مهارت و نگرش کارآفرینی زندگی بهتری خواهد داشت.

عدالت اجتماعی: در طول تاریخ، تبعیض باعث فقر بخش هایی از جوامع شده است.

برای جبران این عقب ماندگی راهبرد توسعه کارآفرینی ابزار خوبی است.

توسعه کارآفرینی به توزیع درآمدها در جوامع کمک می‌کند و نابرابری ها را کاهش می‌دهد.

مسئولیت اجتماعی: اعضای جامعه برای ایفای درست مسئولیت‌های اجتماعی خود به قابلیت کارآفرینی نیاز دارند.

توسعه ظرفیت تولید جامعه: کارآفرینان با ایجاد کسب و کارهای جدید وبا نوآوری در توسعه کسب و کارهای موجود به توسعه ظرفیت تولید جامعه کمک می‌کنند و رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی را به ارمغان می‌آورند.

حل مشکلات جامعه: کارآفرینان با نوآوری و تلاش موثر، مسایل و مشکلات اجتماعی را حل می‌کنند.

راهکارهای ساختاری توسعه کارآفرینی در ایران راهکارهای ساختاری مربوط به اقدامات و برنامه‌هایی است که زیرساخت‌های دولتی و سازمانی را برای توسعه کارآفرینی فراهم می‌سازند.

ارائه تسهیلات فنی، فن آوری، حمل و نقل و ارتباطات برای صنایع کوچک و متوسط.

تعیین سازمان ها و نهادهای متولی برای توسعه کارآفرینی و کسب و کارهای کوچک و متوسط.

ارائه کمک ها و حمایت های مالی در قالب سوبسید.

ارائه وام یا بهره‌های کم و حداقل وثیقه در زمینه تکمیل سرمایه .

ارائه حمایت های مالی برای خرید ماشین‌آلات و تجهیزات، راه اندازی واحدها، تعویض خطوط تولید، خرید مواد اولیه، راه اندازی واحدهای جدید.

ایجاد بانک و موسسات پولی و مالی دولتی ویژه کسب و کارهای کوچک و متوسط.

ایجاد شرکت های سرمایه گذ اری مخا طره پذیره ویژه کسب و کارهای کوچک و متوسط.

ارائه معافیت های مالیاتی.

ارائه معافیت‌ ها و تخفیف های ویژه در تعرفه های گمرکی و سود بازرگانی .

ایجاد و تقویت همکاری های بین دولت، کسب و کارهای کوچک و متوسط و سازمان های بزرگ.

ایجاد، توسعه و تقویت پارکهای فناوری، مراکز رشد و پارک های صنعتی /علمی.

ایجاد مراکز رشد در دبیرستان ها و دانشگاه ها .

تغییر و اصلاح سیستم های ارائه دهنده خدمات اداری به کسب و کارهای کوچک و متوسط .

کاهش الزامات و مراحل اداری ثبت شرکت ها.

کاهش الزامات و مراحل اداری ثبت اختراع .

تدوین برنامه ها، سیاست ها و اهداف ویژه توسعه کارآفرینی و کسب و کارهای کوچک و متوسط .

تصویب قوانین حمایت از کسب و کارهای کوچک خوداشتغال .

ایجاد مراکز خدمات مشاوره ای در تهران و مراکز شهرهای بزرگ.

ایجاد مراکز خدمات مشاوره ای در پارک های فناوری، مراکز رشد و شهرک های صنعتی.

توسعه واحدهای خوداشتغالی.

تدوین برنامه حمایتی برای تقویت همکاری بین کسب وکارهای کوچک ومتوسط و مراکز تحقیقاتی .

ایجاد کلینیک های مشاوره کسب و کارهای کوچک در دانشگاه ها .

ایجاد بانک ایده تجاری در سطح ملی .

ایجاد بنیاد ملی توسعه کارآفرینی ایران .

ایجاد شبکه های کارآفرینی .

ایجاد واحدهای مشاوره کارآفرینی در بانک ها .

ایجاد مراکز کارآفرینی در شهرداری ها در کشور.

ایجاد شرکت های مخاطره پذیر جهت حمایت از کارآفرینان .

راهکارهای زمینه ای توسعه کارآفرینی در ایران راهکارهای زمینه‌ای شامل کلیه برنامه‌ها و اقداماتی است که هدف‌شان افزایش آگاهی عمومی‌ و ایجاد زیرساخت‌های فرهنگی- اجتماعی لازم برای توسعه کارآفرینی در کشور می‌باشد.

تهیه و روزآمد سازی اطلاعات مورد نیاز صنایع کوچک و متوسط برای صادرات و واردات.

ارائه اطلاعات مورد نیاز صنایع کوچک و متوسط برای صادرات و واردات به صورت اینترنتی و .Online ایجاد شبکه سراسری اطلاع رسانی و ارائه اطلاعات مورد نیاز صنایع کوچک و متوسط.

ایجاد و توسعه ارتباط علمی- تحقیقاتی و پژوهشی بین کارآفرینان صنایع کوچک و متوسط با مراکز تحقیقاتی داخلی و خارجی.

تدوین برنامه حمایتی برای تقویت همکاری بین کسب و کارهای کوچک و متوسط.

مستند سازی و انتشار تجربیات کارآفرینان.

عضویت در انجمن های بین المللی کارآفرینی.

ایجاد بازارچه های کارآفرینی در مناطق شهری .

تربیت کارآفرینان جوان ویژه کسب و کارهای کوچک و متوسط این عامل به ترتیب اولویت، شامل راهکار های زیر است: ارائه آموزش‌های ویژه کارآفرینی برای صاحبان صنایع کوچک و متوسط و کارکنان شاغل در SME .

ارائه دوره‌های تربیت کارآفرین .

ارائه آموزش‌های کارآفرینی در قالب بسته آموزشی (برنامه ظرفیت سازی) برای جوانان.

آموزش مبانی کارآفرینی و انگیزش موفقیت ویژه دانش‌آموزان، والدین و مربیان.

ارائه دوره های آموزشی مبانی کارآفرینی، تفکر خلاق برای دانش‌آموزان در مدارس.

ارائه دوره آموزشی کار گروهی برای دانش آموزان در مدارس .

ارائه آموزش مبانی کارآفرینی برای معلمین مدارس.

ارائه آموزش انگیزه پیشرفت برای دانش آموزان .

ارائه برنامه آموزشی مبانی کارآفرینی برای والدین دانش آموزان در مدارس .

حمایت های آموزشی- مشاوره‌ای ارائه مشاوره‌های مالی و اقتصادی ( در زمینه سرمایه‌گذاری، و جذب سرمایه خارجی) به واحدهای کوچک و متوسط .

ارائه خدمات آموزشی در مراکز مشترک ایجاد شده با دانشگاه ها و مراکز فنی و تخصصی .

ایجاد، توسعه و تقویت نمایشگاههای صنعتی و تخصصی .

ارائه مشاوره‌های فنی و تخصصی در زمینه بازاریابی به واحدهای کوچک و متوسط .

ارائه مشاوره‌های تخصصی مدیریتی به واحدهای کوچک و متوسط.

ارائه مشاوره‌های فنی و تخصصی در زمینه روشهای تولید به واحدهای کوچک و متوسط .

ارائه حمایت‌های مدیریتی از کسب و کارهای کوچک و متوسط.

برگزاری سمینارهای تخصصی در حوزه بازاریابی کارآفرینانه.

ایجاد برنامه تولید مبتنی بر سفارش.

تدوین سند ملی و برنامه‌ استراتژیک ویژه توسعه کارآفرینی و کسب و کارهای کوچک و متوسط.

تصویب قوانین حمایت از کسب و کارهای کوچک خوداشتغال.

راهکارهای توسعه کارآفرینی توسط دولت الف)کوتاه مدت: شناسایی ظرفیت های موجود بر اساس آمارها و کمک به کسب و کارهایی که ظرفیت خالی دارند و مشکل بازار ندارند.

اتمام پروژه‌های نیمه تمام و رفع موانع و مشکلات آنها.

شناسایی افرادی که مهارت، تمایل و آمادگی ایجاد کسب و کار را دارند.

شناسایی مراکز توانمند آموزش کارآفرینی.

تشکیل ستاد برنامه ریزی آموزش کارآفرینی.

تعیین مجری، ناظر و مشاور طرح.

برقراری مکانیزم تشویق های مالیاتی و معافیت های تامین اجتماعی جهت کسب و کارهای کوچک به عنوان مثال تعیین میزان مالیات برای صنایع کوچک و متوسط بر حسب میزان تولید انجام گرفته (حجم نقدی تولید) پس از کسر میزان ضایعات و همچنین همراه با محاسبه بحران‌های مالی از قبیل عدم فروش کالا، عدم پرداخت و میزان ارزش پولی که باید کارآفرینان بابت اقساط وام‌ها پرداخت نمایند.

حمایت های مالی و بازار از کسب و کارهای موجود.

ب) میان مدت: تهیه برنامه ( زمانبندی، هزینه ، مکان) شهرک های خوشه پذیر اقتصادی با توجه به راهبردهای توسعه.

توسعه مراکز آموزش کارآفرینی در سطح کشور .

تدوین قوانین و مقررات مورد نیاز.

تبیین و تعیین فرصت‌های کسب و کار.

ایجاد مراکز مشاوره و توسعه کارآفرینی.

ایجاد شهرک های صنعتی همراه با کلیه امکانات فیزیکی، تسهیلاتی، ارتباطی و تحقیقاتی برای استقرار خود اشتغالان فعال.

ج) بلند مدت: تداوم ایجاد و تکثیر شهرک های خوشه پذیر.

سالم‌سازی، شفا‌سازی و افزایش کارآمدی بازار و عناصر آن.

توسعه علمی ـ فنی در زمینه صنایع با ارزش افزوده بالا نظیر فنّاوری اطّلاعات و زیستفنّاوری.

ترویج و توسعه کارآفرینی به عنوان راهکار اصلی استفاده تجاری از دستاوردهای علمی و فنی در افزایش رقابت‌پذیری بازار و نظام اقتصادی.

تداوم آموزش‌ها .

تداوم تاسیس کسب و کارهای جدید.

شایان ذکر است دولت ها برای توسعه کارآفرینی اقداماتی انجام می‌دهندکه این اقدامات بر اساس شرایط خاص هر جامعه و کشور انتخاب می‌شوند.

برخی از اقدامات مهم توسعه کارآفرینی عبارتند از: نوآوری و تحقیق و توسعه: منظور از نوآوری، کاربرد و بکارگیری یک ایده جدید در فعالیت‌ها یا محصولات شرکت است.

نوآوری مرهون وجود افراد خلاق، مبتکر و خطر پذیر است و تا حد زیادی به ظرفیت جامعه هم بستگی دارد.

از سوی دیگر تحقیق و توسعه (R&D) نیز یکی از عواملی است که نقش مهمی را در فرآیند نوآوری و ارتقاء سطح کمی و کیفی موسسات ایفاء می‌کند و خود یک شاخص و معیار برای فعالیت نوآورانه به شمار می‌رود.

طرح‌های دولت در رابطه با افزایش نوآوری معطوف به پذیرش فنّاوری جدید، بهبود طراحی و تحقیق و افزایش سطح نوآوری بهینه در سازمان می‌باشد.

معرفی الگوهای موفق کارآفرینی به جامعه.

ایجاد تسهیلات لازم برای توسعه قابلیت‌های حرفه‌ای و کارآفرینی.

افزایش دسترسی کارآفرینان به منابع، بخصوص منابع مالی.

شناسایی فرصت‌های پایدار کارآفرینی در بخش‌های مختلف اقتصادی – اجتماعی و انجام خدمات حمایتی در این مورد.

ایجاد پایگاه شناسایی و اطلاع‌رسانی در امور بازاریابی.

عرضه خدمات مشاوره‌ای، فنی و مدیریتی.

چاپ سالانه کتاب «وضعیت کسب و کارهای کوچک و متوسط در ایران».

تمهید وام‌های ترجیحی برای ایجاد محل‌های کاری جدید (این وام‌ها به بیکاران جهت خود اشتغالی و افزایش فرصت‌های شغلی در دفاتر کار (در شهرها) داده ‌شود.) معافیت کامل عوارض گمرکی و سود بازرگانی برای واردات ماشین‌آلات مدرن، فنّاوری جدید، تجهیزات تحقیق و توسعه، مواد اولیه منحصر به فرد برای تولید و ساخت کالاهایی که 100 درصد قابل صادرات هستند.

ایجاد شبکه اطّلاعات کسب و کار.

این شبکه با تاسیس مراکز انتشار ناحیه‌ای، گزارشات اطّلاعاتی، سازمان‌های حامی SME ها و تعاونی ها، مشاوره و...

را در اختیار تشکل های مذکور قرار می‌دهند.

ایجاد مدل‌های همکاری صنایع کوچک با صنایع بزرگ از طریق: 1- پیمانکاری شبکه‌ای (همکاری بین صنایع کوچک و متوسط و بزرگ ) دولت با امکانات مناسبی از جمله راه‌اندازی یا تعیین صندوق ویژه اعتبارات تضمینی مبادرت به قانونمند کردن وظایف هر یک از طرفین قرارداد نسبت به یکدیگر می نماید.

2- همکاری تولیدی ـ صنعتی مشترک طبق این مدل کارخانه بزرگ به همراه تعداد مشخصی از واحدهای صنعتی کوچک، شرکت مستقل تولیدی تاسیس خواهند کرد که با استفاده از امکانات فنی ـ فنّاورانه، نیروی انسانی و نوآوری‌های صنعتی هر دو طرف نسبت به تولید یک کالا یا محصول خاصی تحت یک نام جدید اقدام خواهند کرد.

سرمایه‌گذاری در شرکت جدید به صورت 40 درصد از طرف صنایع کوچک و 60 درصد از طرف کارخانه بزرگ تامین را دریافت می‌نمایند.

دولت تخفیف‌های ویژه مالیاتی، آموزش نیروی انسانی،‌ حمایت از بازاریابی،....

را به عنوان مشوق‌های لازم در این زمینه انجام ‌دهد.

3-شرکت‌های سهامی متشکل از صنایع کوچک براساس این مدل واحدهای کوچک صنعتی مبادرت به ایجاد شرکت تولیدی با مالکیت سهامی می‌کنند که 40 درصد از سرمایه لازم توسط عرضه سهام و فروش به افراد حقیقی تامین خواهد شد و 60 درصد مابقی توسط واحدهای کوچک صنعتی تامین خواهد شد.

4- توسعه صنایع کوچک خرد (خود اشتغال) عمده برنامه‌ حمایتی دولتی در این بخش عبارتند از: - تامین سرمایه اولیه برای راه‌اندازی پروژه تولیدی و نیمه تولیدی تا 75 درصد کل هزینه پروژه.

- آموزش نیروی انسانی در مراکز‌ آموزش‌ فنی و حرفه‌ای .

- آموزش مدیریتی برای کارآفرینان واحدهای صنعتی کوچک خود اشتغال.

- تامین ماشین‌آلات از طریق اجاره بلندمدت یا فروش ماشین‌آلات دولتی دست دوم به این واحدها.

- ایجاد بانک اطّلاعاتی و انجام مشاوره‌های مختلف.

- فعالیت‌های اجباری درون رشته‌ای (کارآموزی اجباری) در تمام رشته‌های دانشگاه.

برنامه‌ آموزشی فوق برنامه برای آماده‌سازی دانشآموختگان دانشگاهی برای تاسیس کسب و کارهای خود و تبدیل آنها به افراد کارآفرین که شامل سه مرحله زیر می‌باشد اجرا می‌گردد: الف) پیش آموزش(به کار آموزان اطلاع داده می‌شود و از میان داوطلبان آنهایی که بیشترین انگیزه را داشته‌اند و نمره خوبی کسب کرده‌اند، انتخاب می‌شوند).

ب) آموزش (حداقل 144 ساعت).

ج) بعد از آموزش (مشکلات عمومی که در حین اجرای طرح‌ها بروز می‌کنند مانند مجوز، گواهی‌نامه، تامین مالی، بازاریابی و...

مشاوره داده می‌شود).

توسعه راهبرد بازاریابی برای صنایع کوچک و روستایی از طریق ارتقای استانداردهای کیفیت محصول، طراحی محصول و ارتقاء تنوع بازار.

تشویق انستیتوهای تامین مالی خصوصی و دولتی جهت توسعه اعتبارات برای صنایع روستایی و به ویژه‌ برای پوشش دادن تعداد بیشتری از صنایع کوچک و روستایی.

انتشار اطّلاعات صنعتی و بازاریابی برای کارآفرینان روستایی از طریق ارتقای نقش سازمان‌های کسب و کار خصوصی در هر دو ناحیه روستایی و شهری.

توسعه قابلیت‌های مدیریتی و اداری کارآفرینان روستایی از طریق تدارک سمینارهای آموزشی در مورد بازاریابی، دارایی و اداری.

اجرای دوره‌‌ آموزشی مربیان برای توسعه کارآفرینی کوچک (جهت آموزش افراد روستایی).

افزایش بهره‌وری صنعتی و حرکت تدریجی به سوی محصولات با ارزش افزوده بالاتر از طریق ارتقای فنّاوری و مهارت‌ها.

خلق کسب و کار: (برای کارآفرینان بالقوه) در این دوره کارآفرینان بالقوه قادر خواهند بود ایده‌های کسب و کار خود را ارزیابی کنند و شایستگی‌های خود را توسعه دهند.

مدت زمان این دوره تمام وقت 4 تا 6 هفته می‌باشد که به صورت فشرده و کوتاه مدت ارایه خواهد شد.

مدیریت کسب و کارهای کوچک (برای کارآفرینان موجود).این رشته به توسعه و ارتقای دانش، مهارت و تکنیک‌های مدیریت کارآفرینان موجود تمرکز خواهد داشت.

صادرات در ارتباط با خط‌مشی‌ها و برنامه‌های صادراتی ، کمک به صادرکنندگان بالقوه جهت آماده نمودن موسسات خود و ورود به صحنه اقتصادی ودسترسی به فرصت‌های فروش در بازار.

برای تعقیب راهبردهای صدرالاشاره تشکیلات مختلف دولتی در سطوح فدرال، منطقه‌ای، ایالتی و محلی به همراه بخش خصوصی این کشورها چتری حمایتی تحت عنوان مجمع صنعت ایجاد نموده‌اند، کلیه سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه و از آن جمله سیاست‌های توسعه کارآفرینی توسط این مجمع هماهنگ شده و توسط هر یک از اعضاء مسئول به اجرا گذاشته می‌شود.

کارآفرینی، جستجو فرصت‌های بالقوه اقتصادی، تعیین آنها، تدوین راهبرد خلاق و نوآورانه برای بهره‌برداری از آنها، سازماندهی و مدیریت منابع برای رسیدن به اهداف راهبرد است.

جستجوی فرصت‌های بیش از هر چیز به انگیزش و اطّلاعات نیاز دارد و بنابراین ایجاد انگیزه و تأمین اطّلاعات برای آحاد جامعه جهت جستجوی فرصت‌ها و تعیین آنها جزئی از راهبرد توسعه کارآفرینی در کانادا می‌باشد.

تدوین یک راهبرد خلاق و نوآورانه برای بهره‌برداری از فرصت‌ها مستلزم خطرپذیری و استفاده از دستاورد‌های علمی در زمینه منابع و مواد تولید، روش‌ها، سازمان و محصولات (کالا و خدمات) است .

مؤلفه آخر از کارآفرینی تجهیز، سازماندهی و مدیریت منابع در جهت علمی ساختن راهبرد است .

خود اشتغالی پدیده خود اشتغالی از جهات متعددی حائز اهمیت است.

در متون ادبیات پژوهشی کارآفرینی از علل محیطی گرایش و همت افراد به کارآفرینی به مواردی همچون بیکار شدن و یا عدم تکافوی درآمد نیز اشاره شده است.

در دوره‌های رکود و بحران اقتصادی که بسیاری از کسب و کارهای بزرگ ناگزیر از کاهش نیروی کار می‌باشند، خود اشتغالی می‌تواند در تأمین بخشی از نیازهای معیشتی نیروی کار مؤثر باشد و از عوارض اجتماعی دوره رکود بکاهد.

سیاست‌های حمایت از خود اشتغالان همچون تغییر بیمه‌های بیکاری به کمک‌های نقدی برای شروع کسب و کاری جدید و یا صندوق‌های تغییر وام و اعتبار، این تجربه جدید را برای بسیاری از نیروهای کار قبلی کسب و کارها جذابتر نموده و میل به کارآفرینی را در کل جمعیت افزایش می‌دهد.

به نظر می‌رسد نیروی کار اخراج شده از کسب و کارهای بزرگ در دوران رکود و بحران اقتصادی که بتوان با سعی و تلاش دوره مذکور را گذرانده و در دوره رونق کسب و کار خود را رشد دهید به الگوهای موفقی از کارآفرینی در جامعه تبدیل گردد.

مشاغل خانگی نکته قابل توجه در بررسی مشاغل خانگی کشورهای مورد مطالعه این است که بیش از 46 درصد از آنها بیش از 3 نفر را در استخدام خود دارند.

مؤسساتی نظیر مهدهای کودک، مراقبت از سالمندان، خدمات مهندسی و بیمه و نظایر آن در مشاغل خانگی منطقه مورد مطالعه حائز اهمیت می‌باشند.

جذابیت‌های اصلی این شیوه اشتغال، علاوه بر ابعاد فردی همچون نزدیکی شخص به محیط خانه و امکان حضور همزمان در کار و مسئولیت‌های خانوادگی در ابعاد کلان نیز قابل تصور است.

این مشاغل به دلیل تسهیم هزینه‌های سرمایه‌گذاری لازم برای تأسیس و راه‌اندازی با سرمایه مورد نیاز برای خرید یا اجاره محل سکونت، نوعی مزیت رقابتی در مؤلفه هزینه‌ها ایجاد می‌کند.

همچنین ظهور فنّاوری‌های جدید ارتباطی این امکان را فراهم می‌کند تا افراد از داخل منازل بتوانند تخصص و مهارت خود را عرضه کنند و در مراکز پر تراکم جمعیتی کاهش بار ترافیکی از مزایای مشاغل خانگی است.

مشاغل خانگی در حکم ایجاد مرکزرشد کسب و کارهای کارآفرینانه و موفق بعدی نیز می‌توانند باشند.

به عنوان مثال شرکت اَپل از گاراژ یک خانه مسکونی قد برافراشته و استفاده از اصطلاح فضای تعمیرگاهی برای تشویق کارآفرینان جهت استفاده از فضاهای مرده و بلااستفاده متداول است این شیوه کار میتـواند یک شیوه مستمر کار برای کارآفرینان با ویژگی‌های معین نظیر ناتوانی جسمی نیز باشد.

در مطالعات مؤسسه ACOA مشخص شده است که 35 درصد از مشاغل خانگی واقع در نمونه بیش از 10 سال سابقه فعالیتی داشته و بخش قابل توجهی از آنها دارای ناتوانی جسمی بوده‌اند.

مطالعات این مؤسسه نشان می‌دهد که این مشاغل با محدودیت‌های اصلی زیر مواجه می‌باشند: قوانین ناسازگار شهری.

عدم حمایت دولتی.

این در حالی است که 80 درصد از کارآفرینان مشاغل خانگی اظهار داشته بودند که در جستجوی بازارهای جدید و محصولات جدید می‌باشند.

همکاری بین کسب و کارهای کوچک و متوسط هدف از تشویق همکاری بین کسب و کارهای کوچک و متوسط ایجاد هم‌افزایی بین منابع تحت مالکیت و کنترل این کسب و کارها و افزایش توان چانه‌زنی آنها در مناسبات اداری ـ‌ اقتصادی است.

اعطاء مشوق‌های مالیاتی برای ارجاع کار از سوی شرکت‌های بزرگ به کسب و کارهای کوچک و متوسط و بسط فرهنگ پیمانکاری جزء در چارچوب برنامه دنبال شده است همچنین موارد ذیل از جمله اهداف و برنامه های این طرح می باشد: مساعدت در ورود کسب و کارها به بازارهای جهانی.

مساعدت به صادر کنندگان کوچک و متوسط.

آموزش صادرات، مطالعات بازارهای خارجی، مساعدت در طراحی محصولات مناسب بازار جهانی .

پشتیبانی از حضور شرکت‌های کوچک و متوسط در نمایشگاه‌های بین‌المللی .

راه‌اندازی وبگاه در اینترنت برای معرفی شرکت‌های کوچک و متوسط.

مساعدت در جلب سرمایه‌های خارجی.

اعطاء معافیت‌های مالیاتی.

مساعدت مالی و تأمین محل برای شرکت‌های خارجی سرمایه‌گذار .

تهیه فهرست از شرکت‌های موفق جهت معرفی به سرمایه‌گذاران خارجی.

حمایت‌های فنی و مشاوره‌ای ارایه تسهیلات در امکانات مشاوره‌ای از طریق پنج سازمان عمده و تخصصی دولتی به واحدهای صنایع کوچک در زمینه‌های «تولیدی، فنّاورانه، طراحی، مونتاژ، کاربرد روش‌های تولیدی، بازاریابی و مسائل اقتصادی نظیر سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه خارجی» تامین نیروهای متخصص و زبده مورد نیاز واحدهای صنعتی کوچک و متوسط ایجاد تسهیلات لازم برای واحدهای صنعتی کوچک و متوسط و تشویق آنها به استفاده از فنّاوری اطلاع‌رسانی در زمینه‌های گوناگون منابع تجارب حاصل از برنامه‌های توسعه کارآفرینی در کانادا ،گزارش‌های مؤسسه ACOA کانادا digital.Smba.

go.

Kr.

تجربیات عملی دولت تایوان در توسعه و ترویج کارآفرینی، وب‌سایت خانه کارآفرینان موانع و محدودیت‌های توسعه کارآفرینی در کانادا، وب‌سایت خانه کارآفرینان نقش و تأثیر کسب و کارهای کوچک در توسعه اقتصادی کره جنوبی، وب‌سایت خانه کارآفرینان تجربیات عملی دولت مجارستان در توسعه و ترویج کارآفرینی، وب‌سایت خانه کارآفرینان راهکارهای توسعه توسعه شرکت‌های کوچک و متوسط در سنگاپور، وب‌سایت خانه کارآفرینان.

توسعه کارآفرینی و کسب و کار در روسیه.

تجارت ایالات متحده آمریکا در توسعه کارآفرینی Http:/www.sba.gov راهکارهای توسعه کارآفرینی و کسب و کار در استرالیا و اقیانوسیه.

تجربیات عملی دولت تایلند در توسعه و ترویج کارآفرینی وب‌سایت خانه کارآفرینان..

هفته نامه جامع http://jame.uast.ac.ir.

پایگاه جامع اطلاع رسانی مدیران ایران http://www.modiriran.ir/.

دیده بان جهانی کارآفرینی.(GEM) کشوررتبهامتیازکشوررتبهامتیازهلند144/8تایلند4309/5دانمارک239/8مصر4407/5سوئیس534/8هند4605/5تایوان1756/7روسیه4704/5هنگ‌کنگ2026/7ونزوئلا4962/4ژاپن2104/7چین5041/4مالزی3268/5پاکستان5238/4عربستان سعودی3538/5اندونزی5435/4فیلیپین3736/5آذربایجان5535/4آفریقای جنوبی4110/5ایران5628/4ترکیه4210/5اکراین5815/4