فصل اول کلیات کاخک نگینی بر پیشانی سیاه کوه بخش کاخک در ارتفاع 1700 متر از سطح دریا به طول جغرافیایی 58 درجه و 39 دقیقه از نصف النهار گرینویچ و عرض جغرافیایی 34 درجه و 9 دقیقه ، دارای 3 رشته کوه می باشد که از سه طرف شهر کاخک را احاطه می نماید و به این علت دارای آب و هوائی معتدل کوهیایه ایاست این شهر در فاصله 24 کیلومتری جنوب غربی گناباد واقع شده و از طرف مغرب به بخش بجستان ،از سمت جنوب شرقی به شهرستان قاین و از جنوب غربی به شهرستان فردوس بخش سرایان متصل است ، هوای آن معتدل و خشک و آب آن شیرین و گوارا و زیارتگاه مردمی است که از راههای دور و نزدیک به آنجا می آیند ، در گذشته بازار پررونقی داشته که محل داد و ستد شهرستانهای اطراف و مرکز خرید و فروش کالاهای تولیدی و مایحتاج مصرفی بوده است.
کارگاههای پررونق نخ تابی ، پارچه بافی ، رنگرزی ، دباغی ، کفاشی ، آهنگری ، مسگری و تفنگ سازی درکنار بارگاه مقدس حضرت محمد ابن موسی الکاظم (ع) جلوه ویژه ای به شهر می بخشید .
ییلاقات ، آبشارها ، آسیابهای آبی و کارگاههای روغن گیری آن مکانهایی بوده که از راههای دور، جهت تفرج ، زیارت و آرد کردن گندم و روغن گیری از دانه های روغنی به آنجا می آمده اند.
دهستان کاخک دهستان کاخک در بخش کاخک و منطقه کوهستانی و پایکوهی جنوب شهرستان با وسعتی برابر 607 کیلومتر مربع، در سال 1385، 3052 نفر جمعیت روستایی داشته است.
و مرکز آن روستای مرغش است روستاها و آبادیهای دارای جمعیت این دهستان بالغ بر 50 مورد است.
لیکن اغلب آنان کم جمعیت هستند.
بزرگترین روستاهای این دهستان شامل خانیک، دیسفان، پچک و استاد نیز در حفظ جمعیت خود موفق نبوده اند.
بعنوان مثال خانیک و دیسفان که بر اساس سرشماریهای قبلی جمعیت آنان بالغ بر 1000 نفر بوده است امروزه به دلیل مهاجرت وسیع روستائیان دارای جمعیت کم و با نسبت جنسی نامتعادل است.
از ویژگیهای این منطقه کم آبی و مهاجر فرستی شدید است.
لیکن سبقه فرهنگی و آموزشی آن بسیار چشمگیر است و تحصیل کردگان بزرگی داشته و دارد.
بسیاری از کسانیکه در تحول اساسی گناباد در نیمه اولیه قرن اخیر مؤثر بودهاند فرزندان این دهستان هستند.
استاد روستای استاد ، کوهپایه ای و منطبق بر عرض جغرافیایی '08/34 و طول جغرافیایی'46/58 است و 1460 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
11 کیلومتر تا مرکز دهستان و 38 کیلومتر تا مرکز شهرستان فاصله دارد.
روستای استاد از روستاهای خیلی قدیمی دهستان کاخک است.
این روستا آبادیها و مزارع تابعه متعددی دارد.
روستای استاد بزرگترین روستای حوزه شرقی دهستان کاخک است.
از قدیم مردمی دامدار و کشاورز داشته است.
این روستا در زلزله 1347 آسیب فراوانی دیده و مجدداً بازسازی کامل شده است.
استاد از روستاهای مهاجرفرست است و جمعیت قابل توجهی از آنان در مرکز شهرستان سکونت دارند.روستای استاد بر اساس سرشماری 1385، 303 نفر جمعیت داشته است در حالیکه جمعیت آن حتی در اولین سرشماری بعد از زلزله 1347 یعنی سرشماری 1355، 618 نفر بوده اند.
مهمترین محصولات این روستا زعفران، گندم، جو، ارزن، حبوبات، جالیز، چغندر و برخی میوه جات و فرآوردههای دامی است.
امکانات این روستا شامل آب لوله کشی، برق، حمام، خانه بهداشت، پزشک سیار، دبستان، مسجد، حسینیه، کتابخانه، پایگاه بسیج، دفتر مخابرات، فروشندگی مواد نفتی، فروشگاه تعاونی مصرف و نانوایی است و مردم برای رفت و آمد به شهر نیز از مینیبوس و وسیله سواری و غیره استفاده می کنند.
روستای استاد حدود 200 هکتار اراضی کشاورزی و 52 قنات کوچک وابسته و 2 چشمه دارد.
ایدو ایدو روستای کوچکی در دهستان کاخک و در قسمت غربی شهر کاخک است.
منطبق بر عرض جغرافیایی '09/34 و طول جغرافیایی '36/58 است و ارتفاع آن از سطح دریا حدود 1600 متر است.
ایدو روستایی کوهپایه ای است و تا مرکز دهستان 2 کیلومتر و تا مرکز شهرستان 27 کیلومتر فاصله دارد.
ایدو بسیار قدیمی است و مردم آن از قدیم الایام به کشاورزی و دامداری اشتغال داشته اند.
این روستا که در سالهای اخیر در یک طرح مطالعاتی نوسازی و خانه های آن از قسمت جنوبی جاده کاخک کلات به قسمت شمالی آن انتقال یافته است در سال 1385 ، 64 نفر جمعیت داشته است در حالیکه جمعیت آن در آخرین سرشماری قبل از انقلاب اسلامی (1355) 142 نفر بوده است، بنابراین مهاجرفرستی شدید داشته است.
محصولات اصلی آن زعفران، گندم، جو، حبوبات، چغندر، بادام و جالیز و فرآورده های دامی می باشد.
وسعت اراضی دایر آن حدود 25 هکتار و دارای سه قنات کوچک است.
آب لوله کشی، برق، دفتر مخابرات، مسجد و دبستان از امکانات موجود آن است و وسیله اصلی رفت و آمد مردم موتور سیکلت است.
باقرآباد به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
بختار داد: به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
برجوک روستای برجوک از روستاهای کوچک و قدیمی دهستان کاخک است که در فاصله 13 کیلومتری مرکز دهستان کاخک و 25 کیلومتری مرکز شهرستان گناباد در نزدیکی جاده اصلی مشهد بیرجند واقع شده است.
روستایی جلگهای است و مردم آن دامدار و کشاورز هستند.
برجوک منطبق بر عرض جغرافیایی '11/34 و طول جغرافیایی '47/58 است و در ارتفاع 1290 متر از سطح دریا قرار دارد.
در سال 1385 ، 91 نفر جمعیت داشته و جمعیت سال 1355 آن نیز 89 نفر بوده اند.محصولات اصلی روستای برجوک پنبه، زعفران، گندم و جو، جالیز و چغندر و فرآوردههای دامی است.وسعت اراضی این روستا 75 هکتار است و آب آن از قنات تأمین می شود.
آب لوله کشی ، برق حمام، دبستان و مسجد و دفتر مخابرات دارد.
مردم برای رفت و آمد به شهر از وانت و موتورسیکلت استفاده می کنند.
بلوچی به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
بنفش به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
پای گدار به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
پچک روستایی قدیمی و نسبتاً بزرگ در جنوب غربی کاخک است.
منطبق بر عرض جغرافیایی '08/34 شمالی و طول '38/58 شرقی است و 1740 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
از تیپ روستاهای میانکوهی به حساب میآید.
فاصله این روستا تا مرکز دهستان 2 کیلومتر و تا مرکز شهرستان 27 کیلومتر است.
در سال 1385، 275 نفر و در سال 1355، 765 نفر جمعیت داشته است.
مهاجرفرستی آن شدید است و مردم عموماً به کاخک، مشهد و تهران مهاجرت کرده اند.
محصولات اصلی آن زعفران، گندم، چغندر، جو، حبوبات، بادام ، گردو و فرآورده های دامی است.آب آن از قنات تأمین می شود و حدود 270هکتار زمین کشاورزی دارد.
امکانات اصلی و موجود در روستا آب لوله کشی، برق، حمام، خانه بهداشت و پزشک سیار و بهورز ، مدرسه راهنمایی و دبستان، مسجد و حسینیه می باشد: ترنج: به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
تک میدان روستایی کوهستانی و مرتفع در دهستان کاخک است.
منطبق بر عرض جغرافیایی '09/34 شمالی و طول جغرافیایی'30/58 شرقی است و 2160 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.فاصله آن تا مرکز دهستان حداقل 20 کیلومتر و تا مرکز شهرستان حدود 30 کیلومتر است.
در سال 1385 فقط 24 نفر جمعیت داشته و جمعیت آن در سال 1355 ، 98 نفر بوده است.
جمعیت آن به کاشمر، گناباد و تهران و فردوس بیشترین مهاجرت را داشته اند.روستای مذکور باغات خوب و اراضی حاصلخیزی دارد.
روستایی زیبا و ییلاقی و بسیار خنک است در کنار ارگ فرود واقع شده و جاذبههای زیبایی بویژه در تابستان دارد.
آب آن نسبتاً فراوان و کشاورزی در آن پررونق است لیکن راه بسیار نامناسبی دارد و به همین دلیل جمعیت آن مهاجرت کرده اند.
دفتر مخابرات، مسجد و مدرسه و برق روشنایی از امکانات اصلی آن است و مردم برای رفت و امد به شهر اغلب از وانت و موتور سیکلت استفاده می کنند تک زو این آبادی در جنوب کاخک قرار دارد و کوهستانی است.جمعیت تک زو در سال 1385، 39 نفر و در سال 1355، 59 نفر بوده است.
تک زو در عرض جغرافیایی'05/34 و طول جغرافیایی '36/58 واقع شده است و ارتفاع آن 1890 متر از سطح دریا می باشد.
جوونک بالا به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
چشمه سفید به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
حسین آباد روستای حسین آباد از تیپ روستاهای میانکوهی است که در قسمت غربی دهستان کاخک و در غرب جاده گناباد به فردوس واقع شده است.
حسین آباد منطبق بر عرض جغرافیایی'10/34 شمالی و طول جغرافیایی '31/58 شرقی است و ارتفاع آن از سطح دریا 1740 متر است.فاصله آن تا مرکز دهستان حدود 15 کیلومتر و تا مرکز شهرستان حدود 30 کیلومتر است.
مردم آن کشاورز و دامدار هستند.
باغداری در آنجا رونق خوبی دارد.
جمعیت روستا در سال 1385، فقط 7 نفر بوده اند و اغلب مالکین آن در جاهای دیگری ساکن هستند.محصولات اصلی آن زعفران، گندم، جو، حبوبات، انگور و سایر میوه ها و فرآورده های دامی است.
و دارای مسجد و حمام می باشد.
حاجی آباد: به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
خانیک خانیک روستایی دره ای و ییلاقی است که در جنوب دهستان کاخک واقع شده است.
منطبق بر عرض جغرافیایی '08/34 شمالی و طول جغرافیایی '34/58 شرقی است، ارتفاع آن از سطح دریا 1890 متر است.
راه آن آسفالت است و فاصله روستا تا مرکز دهستان 10 کیلومتر و تا مرکز شهرستان 34 کیلومتر است.
اگر چه در سال 1385 به دلیل مهاجرتهای وسیع فقط 350 نفر سکنه داشته است اما جمعیت این روستا حتی در سال 1355، 1142 نفر سرشماری شده اند.
تحصیل کردگان فراوانی در تهران و سایر شهرها دارد و ساکنان فعلی آن، کشاورز و دامدار هستند.
زعفران ، گندم ، جو ، چغندر ، حبوبات، بادام ، گردو ، سماق، جالیز و همچنین فرآورده های دامی و عسل مهمترین محصولات این روستا هستند.
وسعت اراضی آن حدود 310 هکتار و آب آن از قنات و چشمه های متعدد تأمین می شود و چندین آبادی تابعی دارد که اغلب آنان بدون جمعیت است.
آب ، برق، حمام، غسالخانه، خانه بهداشت، پزشک سیار، بهورز، دفترمخابرات ، مسجد، حسینیه و امامزاده و مدرسه، نانوایی، فروشندگی مواد سوختی و فروشگاه تعاونی مصرف دارد.وسیله عمومی مردم برای رفت و آمد به شهر گناباد مینی بوس است.
خون آباد خون آباد از روستاهای کوهستانی دهستان کاخک است این روستا در عرض جغرافیایی '07/34 و طول جغرافیایی '43/58 واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا 1600 متر است.در سال 1385، 59 نفر جمعیت داشته و جمعیت آن در سال 1355 نیز 64 نفر بوده است.
مردم این روستا، اغلب کشاورز و دامدار هستندامکانات موجود در آن آب لولهکشی، برق، دبستان و مسجد و دفتر مخابرات است.
ده نو این آبادی جلگه ای در سال 1385، 17 نفر جمعیت داشته در سال 1355 جمعیت آن 19 نفر بوده است.
راه آن خاکی است.این آبادی در طول جغرافیایی '41/58 و عرض جغرافیایی '09/34 واقع شده و 1525 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
دیسفان دیسفان روستای قدیمی و دارای گذشته ای افتخارآفرین است بسیاری از مردان فرهنگ ساز و تحول آفرین گناباد از مردمان این روستا بوده اند، آیت ا...
فیض، شیخ محسن گنابادی (اولین نماینده گناباد در مجلس شورای ملی) و شیخ محمد علی صلاحی (مؤسس آموزش و پرورش گناباد) از آن جملهاند.این روستا منطبق بر عرض جغرافیایی '10/34 شمالی و طول جغرافیایی '35/58 شرقی است و ارتفاع آن از سطح دریا 1670 متر است.
روستایی میانکوهی است و فاصله آن تا مرکز دهستان 7 کیلومتر و تا مرکز شهرستان 27 کیلومتر است.
جمعیت این روستا که در سال 1385، 285 نفر بوده در سال 1355، 1056 نفر بوده اند.
مهاجرین این روستا اغلب در تهران زندگی میکنند.
هر چند در مشهد و گناباد نیز تعدادشان قابل توجه است.
محصولات دیسفان زعفران، گندم ، جو، حبوبات، بادام ، گردو، جالیز و چغندر و فراوردهای دامی است.
حدود 14 آبادی تابعی دارد، 400 هکتار زمین کشاوری دارد و آب آن از قنات تأمین می شود.
آب لولهکشی، برق ، حمام، غسالخانه، خانه بهداشت، پزشک سیار، بهورز، دبستان، مسجد، حسینیه، امامزاده، کتابخانه و پایگاه بسیج دارد و مردم برای رفت و آمد به شهر از مینی بوس استفاده می کنند.
رزگ رزگ روستایی کوهستانی در شرق دهستان کاخک است که منطبق بر عرض جغرافیایی '06/34 و طول جغرافیایی '44/58 است و ارتفاع آن از سطح دریا 1660 متر است.جمعیت آن در سال 1385، 35 نفر و در سال 1355، 63 نفر بوده است.امکانات موجود آن برق، دبستان و دفتر مخابرات می باشد.و مردم برای رفت و آمد از وسیله شخصی و موتور سیکلت استفاده می کنند رضو سفلی رضو روستایی میانکوهی در شرق دهستان کاخک است، در عرض جغرافیایی '06/34 شمالی و طول جغرافیایی '47/58 شرقی و در ارتفاع 1600 متر از سطح دریا قرار دارد.
فاصله روستای رضو تا مرکز دهستان 13 کیلومتر و تا مرکز شهرستان 36 کیلومتر است.
این روستا بسیار قدیمی است و آثار باستانی آن گویای قدمت فراوان آن است.
در سال 1385، 57 نفر و در سال 1355، 114 نفر جمعیت داشته است.
مردم رضو کشاورز و دامدار هستند.
زعفران، گندم، جو، چغندر و حبوبات ، جالیز و انار و فراوردهای دامی از مهمترین محصولات این روستا است .
از نظر امکانات عمومی داری آب لوله کشی ، برق و حمام، مخابرات و دبستان (غیرفعال) و مسجد است.
مردم برای رفت و آمد به شهر از وانت و موتورسیکلت استفاده می نمایند.
رمکن به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
زقیچ به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
زوصالح آباد زو روستایی دره ای و بسیار قدیمی در غرب دهستان کاخک و در شرق جاده گناباد- فردوس است.
این روستا به دلیل آب و هوای مناسب، آبشار ، زیبا قرارگیری در محدوده جایی که معروف به ارگ فرود است از اشتهار بالایی برخوردار است.
منطبق بر عرض جغرافیایی '09/ 34 شرقی و طول جغرافیایی '30/58 شمالی است.
حدود1990 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
فاصله آن تا مرکز دهستان حدود 13 کیلومتر و تا مرکز شهرستان حدود 30 کیلومتر است.
جمعیت زوصالح آباد در سال 1385، 29 نفر و در سال 1355، 90 نفر بوده است.
علاوه بر مهاجرفرستی به شهرها تعدادی از مالکین روستا نیز در روستای بزرگ کلات ساکن هستند و گاهی فقط در تابستان در روستای زو سکونت دارند.
آب آن از قنات است و محصولات اصلی آنان زعفران، گندم، حبوبات، سیبزمینی، محصولات باغی و سردرختی بخصوص بادام و گردو، به و انگور و غیره است.
دارای برق، حمام، مخابرات، مسجد و آثار باستانی است و مردم برای تردد به شهر از موتور سیکلت و وانت استفاده می کنند.
زیروک زیروک از روستاهای دهستان کاخک است که عرض و طول جغرافیایی آن منطبق بر '05/34 و '37/58 است.
از تیپ روستاهای درهای است و 2000 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
درسال 1357 ، 40 نفر و در سال 1385، 32 نفر جمعیت داشته است.وسیله نقلیه مورد استفاده برای تردد به شهر موتورسیکلت است سارنگ به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
سنجتک روستای سنجدک یا سنجتک، روستایی نسبتاً مرتفع در کوهپایههای جنوبی گناباد و در شرق دهستان کاخک است.
منطبق بر عرض و طول جغرافیایی '11/34 و '34/58 است.
فاصله آن تا مرکز دهستان 9 کیلومتر و تا مرکز شهرستان 24 کیلومتر است.
ارتفاع سنجدک از سطح دریا 1630 متر است.در سال 1385، 34 نفر و در سال 1355، 46 نفر جمعیت داشته است مردم این روستا کشاورز و دامدار هستند و از قدیم الایام در دامداری مشهور بوده اند.
این روستا چند آبادی تابعه نیز دارد.
در حال حاضر و بخاطر خشکسالی های پی در پی محصولات آنها بسیار کم شده است.
گندم، جو، حبوبات و سردرختی ها و فراورده های دامی مهمترین محصولات این روستا است.از امکانات عمومی و رفاهی تاکنون فقط برق و روشنایی و مسجد دارند.
شاهراه شاهراه در شرق کاخک از روستاهای کوهستانی است که در سال 1385، 23 نفر در آنجا ساکن بوده اند.شاهراه منطبق بر عرض جغرافیایی '05/34 و طول جغرافیایی '38/58 میباشد و 2000 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.دارای برق روشنایی میباشد و وسیله نقلیه مورد استفاده اهالی آن موتور سیکلت است .
ششک به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
شمسآباد به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
علی منصوری علیمنصوری از روستاهای کوهستانی دهستان کاخک می باشد.
این روستا در محدوده '05/34 عرض جغرافیایی و '38/ 58 طول جغرافیایی در ارتفاع حدود 2000 متر واقع شده است.
در سال 1385، 82 نفر و در سال 1355 ، 22 نفر جمعیت داشته است.
فخ فخ روستایی در حاشیه غربی جاده فردوس گناباد است.
این روستا منطبق بر عرض جغرافیایی '11/34 شمالی و طول شرقی '33/58 است که 1623 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
فاصله فخ تا مرکز دهستان 8 کیلومتر و تا مرکز شهرستان 23 کیلومتر است.
جمعیت فخ در سال 1385، 62 نفر و در سال 1355، 114 نفر بوده است.
مردم این روستا که بیشتر از سادات هستند و املاک آن نیز عموماً موقوفه است به کشاورزی و دامداری مشغولند.
زعفران، گندم، جو، بادام و گردو و فرآورده های دامی، محصولات اصلی این روستا به شمار می آیند.
آب آن از قنات تأمین می شود و حدود 140 هکتار اراضی کشاورزی دارند.
امکانات موجود در فخ شامل برق، حمام، غسالخانه، مسجد و دبستان است.
وسیله رفت و آمد آنان به شهر، وانت و موتور سیکلت است.
قلعه سفید مراجعه شود به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک.
کال دهیار مراجعه شود به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک.
کبوتر کوه کبوتر کوه، روستایی پایکوهی در عرض جغرافیایی '7/34 شمالی و طول جغرافیایی '55/58 شرقی است و 1610 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
این روستا در منتها الیه شرق دهستان کاخک واقع شده و 24 کیلومتر تا مرکز دهستان و حدود 35 کیلومتر تا مرکز شهرستان فاصله دارد.
و روستایی پایکوهی است.جمعیت کبوترکوه در سال 1385، 111 نفر و در سال 1355، 164 نفر بوده بنابراین مهاجرفرستی بالایی دارد.محصولات اصلی کبوترکوه زعفران، گندم و جو و فرآورده های دامی است، یک معدن خاک نسوز نیز در محدوده روستا وجود دارد.
اراضی کشاورزی کبوترکوه حدود 95 هکتار است و آب آن از قنات تأمین میشود.
این روستا دارای برق، حمام، دفتر مخابرات، دبستان، مسجد وپایگاه بسیج است و مردم برای رفت و آمد به شهر نیز از وانت و موتورسیکلت استفاده می کنند.
کج آباد روستای کج آباد در منتها الیه جنوب غربی دهستان کاخک قرار دارد و به لحاظ عرض و طول جغرافیایی منطبق بر عرض'10/34 و طول '30/58 می باشد که 1860 متر از سطح دریا نیز ارتفاع دارد.
از روستاهای کوهستانی به شمار می آید و در غرب جاده گناباد ـ فردوس در میان کوههای کلات واقع شده است.
کج آباد تا مرکز دهستان 14 کیلومتر و تا مرکز شهرستان 28 کیلومتر فاصله دارد.
آب این روستا از قنات تأمین می شود و چند آبادی تابعی نیز دارد.
محصولات اصلی کج آباد گندم، جو، حبوبات، انواع سردرختی و فرآورده های دامی است.روستای کجآباد در سال 1385، 33 نفر در سال 1355، 81 نفر جمعیت داشته است.
به لحاظ امکانات در این روستا، برق و مخابرات و مسجد وجود دارد که البته از گذشته های دور همواره دبستان نیز داشته است.آخرین کدخدای روستای بزرگ کلات گناباد از مردمان این روستا بوده است.وسیله نقلیه مردم برای تردد به شهر وانت و موتور سیکلت است.
کرشک (کورشک) کرشک آخرین روستای دره کلات و از روستاهای دهستان کاخک در شرق این دهستان است که در قسمت شرقی جاده فردوس ـ گناباد واقع شده است.کرشک در عرض جغرافیایی '09/34 شمالی و طول جغرافیایی'28/58 شرقی قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا 2000 متر است.
فاصله کرشک تا مرکز دهستان 15 کیلومتر و تا مرکز شهرستان 33 کیلومتر است.
این روستا در سال 1385، 55 نفر و در سال 1355، 110 نفر جمعیت داشته است.
آب آن از قنات تأمین می شود و حدود 50 هکتار زمین کشاورزی دارد.
چند مزرعه تابعه نیز دارد.محصولات اصلی کرشک زعفران، گندم، جو، حبوبات، سردرختی و از جمله بادام و گردو و فرآورده های دامی می باشد.
دارای آب لولهکشی، حمام، دبستان و مسجد است و مردم برای رفت و آمد به شهر نیز از موتور سیکلت و وانت استفاده می کنند.
کسک روستای کسک در سال 1385، 20 نفر جمعیت داشته است.
در سال 75، 17 نفر جمعیت داشته است.
کلاته شمس کلاته شمس از روستاهای جلگهای شرق کاخک است.
این آبادی منطبق بر عرض جغرافیایی '09/34 و '44/58 بوده و ارتفاع آن از سطح دریا 1420 متر می باشد.در سال 1385 دارای 83 نفر و در سال 1355 دارای 66 نفر جمعیت بوده است.دفتر مخابرات، دبستان، برق ، آب و مسجد دارد.
کلاته شیخی از روستاهای کوهستانی است و در سال 1385، 130 نفر و در سال 1355، 101 نفر جمعیت داشته است.
در سال 75، 75 نفر جمعیت داشته است.آب آن از قنات تأمین می شود و 42 هکتار اراضی قابل کشت دارد.محصولات اصلی این آبادی گندم، جو و بادام است.
امکانات آن شامل برق، آب و مسجد و مخابرات می باشد.وسیله رفت و آمد مردم به شهر وانت و موتور سیکلت است.
کلاته ملا به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
کلاته نو کلاته نو در فاصله 7 کیلومتری از مرکز دهستان کاخک و فاصله 27 کیلومتر مرکز شهرستان واقع شده است.جمعیت کلاته نو در سال 1385، 115 نفر و در سال 1355، 137 نفر بوده اند.
آب آن از قنات تأمین می شود و حدود 40 هکتار اراضی قابل کشت دارد.
زعفران، گندم، جو ، بادام و گردو و فراورده های دامی مهمترین محصولات آن هستند.
از نظر امکانات دارای مسجد، حمام و مدرسه و برق روشنایی است وسیله نقلیه مورد استفاده اهالی نیز وانت و موتور سیکلت است.
کلاته ولی به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
کوه قلعه روستای مرتفع کوه قلعه که حدود 2200 متر از سطح دریا ارتفاع دارد از روستاهای میانکوهی دهستان کاخک می باشد.
این روستا از نظر عرض و طول جغرافیایی منطبق بر عرض '08/34 و طول '31/58 است.
فاصله کوه قلعه تا مرکز دهستان حدود 17 کیلومتر و تا مرکز شهرستان حدود 37 کیلومتر است.
کوه قلعه مانند تک میدان راه بسیار نامناسبی دارد.
لذا به رغم آب و هوای خنک در تابستان و استعداد کشاورزی نسبتاً خوب، مهاجرفرست است.جمعیت سال 1385 این روستا 52 نفر و جمعیت 1355 آن 65 نفر بوده اند.در این روستا، گندم، جو، حبوبات و انواع سردرختی بویژه بادام و گردو و فراورده های دامی محصولات اصلی به شمار میآیند.امکانات روستای کوه قلعه شامل برق ، روشنایی، دبستان، مسجد، دفتر مخابرات است.وسیله رفت و آمد مردم وانت و موتور سیکلت است.
محمدآباد به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
گل آباد مراجعه شود به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مرغش مرغش مرکز دهستان کاخک است و در شرق شهر کاخک واقع شده است.منطبق بر عرض جغرافیایی '09/34 شمالی و طول جغرافیایی '04/58 شرقی است و ارتفاع آن از سطح دریا 1580 متر است.تا مرکز بخش 2 کیلومتر و تا مرکز شهرستان 26 کیلومتر فاصله دارد.جمعیت مرغش در سال 1385، 104 نفر و در سال 1355، 156 نفر بوده است.مردم مرغش کشاورز و دامدار هستند، اراضی آن حدود 10 هکتار است و آب روستا از قنات تأمین می شود.
محصولات عمده این روستا، زعفران، گندم، جوو بادام و انواع سردرختی و فراوردهای دامی به صورت خیلی محدود است به لحاظ امکانات دارای اب لوله کشی و برق ، حمام ، دبستان ، مسجد ، حسینیه و پایگاه بسیج می باشد.وسیله نقلیه مردم به شهر وانت و موتورسیکلت و سواری است.
مغاث به قسمت سایر مکانهای جمعیتی کاخک مراجعه شود.
ملاآباد ملا آباد از توابع دهستان کاخک در سرشماریی های 1335 و 1345 به ترتیب 61 نفر و 73 نفر و در سر شماریهای 1375 و 1385 به ترتیب 51 نفر و 37 نفر جمعیت داشته و مردم این آبادی نیز دارای شغل کشاورزی ، دامداری هستند و از نظر امکانات رفاهی و خدماتی در مضیقه می باشند مهاباد بالا روستای مهاباد در عرض جغرافیایی '07/34 و طول جغرافیایی '49/58 واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا 1515 متر است.
مهاباد از روستاهای کوهستانی دهستان کاخک است و فاصله آن تا مرکز دهستان حدود 20 کیلومتر است.
مهاباد در سال 1385، 62 نفر و در سال 1355، 146 نفر جمعیت داشته است.
محیآباد پایین به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
میمند میمند روستایی ییلاقی و دره ای است که در جنوب غربی دهستان کاخک و در سمت شرق جاده گناباد ـ فردوس واقع شده است.
از نظر عرض و طول جغرافیایی منطبق بر عرض '09/34 و طول '31/58 است و ارتفاع آن از سطح دریا 1920 متر است.
فاصله میمند تا مرکز دهستان 14 کیلومتر و تا مرکز شهرستان حدود 27 کیلومتر است.این روستا در سال 1385، 17 نفر و در سال 1355، 28 نفر جمعیت داشته است.از آنجا که آبی بسیار گوارا و آب و هوایی مناسب دارد یکی از ییلاقهای گناباد به حساب می آید.
قدمت میمند به قبل از اسلام برمیگردد و اسم آن در شاهنامه به دفعات آمده است.آب میمند از قنات تأمین می شود و مردم آنها به کشاورزی و دامداری اشتغال دارند.
محصولات اصلی میمند، گندم، جو، حبوبات، انواع سردرختی از جمله گردو و بادام است میمند دارای برق، مسجد و مخابرات است.وسیله نقلیه مردم موتورسیکلت و وانت است.
نجم آباد نجم آباد که در مسیر جاده اصلی گناباد ـ قاین (جاده آسیایی) واقع شده از نظر عرض و طول جغرافیایی منطبق بر عرض '13/34 شمالی و طول '48/58 شرقی می باشد و ارتفاع آن از سطح دریا 1220 متر می باشد.
این روستای جلگه ای در سال 1385، 112 نفر و در سال 1355، 141 نفر جمعیت داشته است.
فاصله نجم آباد تا مرکز دهستان 20 کیلومتر و تا مرکز شهرستان 23 کیلومتر است.
نجم آباد حدود 22 هکتار اراضی کشاورزی دارد و آب آن از قنات تأمین میشود.کشاورزی، دامداری و مرغداری فعالیت اصلی روستائیان را تشکیل میدهد.
معدن بنتونیت نیز در محدوده روستا وجود دارد.
دامداری در نجمآباد بیش از سایر فعالیتهای کشاورزی رونق دارد و علاوه بر دامهای کوچک و بزرگ مرغداریهای گوشتی نیز در این محدوده راه اندازی شده است.امکانات روستا، دبستان، مسجد، حسینیه، آب لولهکشی، برق، غسالخانه، حمام، دفتر پست و دفتر مخابرات، فروشگاه مواد نفتی و امثال آن است.وسیله نقلیه مردم وانت و موتورسیکلت و سواری می باشد.
نهجیز نهجیز همجوار با کوه قلعه و احتمالاً مرتفعترین آبادی مسکونی گناباد است که حدود 2220 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
منطبق بر عرض جغرافیایی '08/34 و طول '31/58 است.راه نامناسب ولی چشمانداز و آب و هوایی خوب دارد.فاصله آن تا مرکز دهستان حدود 18 کیلومتر و تا مرکز شهرستان حدود 37 کیلومتر است.جمعیت نهجیز در سال 1385، 11 نفر و در سال 1355، 14 نفر بوده است.
مردم آنجا کشاورز و دامدارند، آب نهجیز از قنات و چشمه تأمین می شود و محصولات عمده آنان، گندم و جو، حبوبات و سردرختی می باشد.وسیله رفت و آمد مردم موتورسیکلت می باشد.
سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک 1.
باقر آباد در سالهای 1365 و 1375 به ترتیب دارای 17 و 16 نفر جمعیت بوده است قبل از آن جمعیت نداشته است.
2.
بختارداد در سالهای 1335 و 1345 به ترتیب 21 و 45 نفر جمعیت داشته و بعد از زلزله بدون سکنه مانده است.
3.
بلوچی در سرشماریهای 45 تا 75 دارای جمعیت بوده و در سال 1355، 1365 و 1375 به ترتیب 16، 19 و 14 نفر سکنه داشته است.
4.بنفش تا سال 1375 در سرشماریهای مختلف حدود 20 تا 25 نفر جمعیت داشته است.
5.پای گدار تا سال 1375 به تناوب دارای جمعیت بوده و جمعیت سال 65 و 75 آن به ترتیب 13 نفر و 48 نفر سرشماری شده اند.
6.
ترنج تا سال 1375 همواره دارای جمعیت بوده و جمعیت آن در سال 1365 به 88 نفر رسیده و در سال 1375، 75 نفر سکنه داشته است.
7.تک بنستان از سال 1355 به تناوب دارای جمعیت بوده و حتی در سال 1345 ، 15 نفر سکنه داشته و هم اکنون 8 نفر سکنه دارد.
8.
جوونک بالا در سال 75، 37 نفر جمعیت داشته است .
9.
چرک آباد تا سال 1355 دارای جمعیت بوده و در سال 45، 12 نفر سکنه داشته است.
10.
چشمه سفید تا سرشماری 1375 دارای سکنه بوده و در سال 1355، 34 نفر سکنه داشته است.
11.حاجی آباد در سال 75، 9 نفر جمعیت داشته است و در سرشماریهای قبلی نامی ندارد 12.
درقنج در سال 1355، 97 نفر جمعیت داشته و در سال 1375، 6 نفر سکنه داشته.
13.
رمکن تا سال 1375 همواره دارای جمعیت بین 15 تا 30 نفر بوده است.
14.
زقیچ جمعیت آن در سال 1355 ، 45 نفر بوده و تا 1375 از همه سرشماریها دارای جمعیت دائم بوده است.
در سال 75، 26 نفر داشته است .
زیروک 15.سارنگ سفلی تا سال 1375 همواره جمعیت بیش از 65 نفر داشته و جمعیت آن در سال 1365 به 87 نفر رسیده است .
در سال 1375، 55 نفر سکنه داشته است.
16.
ششک در سال 1355، 33 نفر و در سال 1375، 15 نفر جمعیت داشته است.
17.
شمس آباد در سالهای 65 و 75 به ترتیب 35 نفر و 17 نفر جمعیت داشته است.
18.قلعه سفید سفلی تا سرشماری 1375 همواره دارای جمعیت بوده و در سال 1355 ، 44 نفر جمعیت داشته است.
در سال 75، 10 نفر جمعیت داشته است.
19.
کال دهیار تا سرشماری 1375 دارای جمعیت بوده و جمعیت آن در سال 1355، 28 نفر بوده است.
20.
کسک تا سال 1375 دارای جمعیت بوده و حتی در سال 1345 جمعیت آن 34 نفر بوده اند.
21.
کلاته ملا تا سرشماری 1375 دارای جمعیت بوده و جالب آنکه در سال 1335، 77 نفر جمعیت داشته است.
22.
کلاته ولی تا سرشماری 1375 دارای جمعیت بوده و در سال 1365 نیز 35 نفر جمعیت داشته است.
23.
گل آباد تا سرشماری 1355 دارای سکنه بوده و در همین سال 56 نفر جمعیت داشته است.
24.
محمدآباد تا سرشماری 1375 دارای جمعیت بوده و در سال 1365 نیز 23 نفر و در سرشماری سال 75، 18 نفر جمعیت داشته است.
25.
محیآباد بالا تا سال 1375 دارای سکنه بوده و سال 1335 ، 28 نفر جمعیت داشته است.
26.
محیآباد پائین در سال 1375، 25 نفر و حتی در سال 1335، 35 نفر سکنه داشته است.
نامی در سایر سرشماریها نیز دیده نشد.
27.
مغاث در سال 1375، 18 نفر جمعیت داشته است .
فصل دوم مدیریت بحران و نقش فضاهای باز در کاهش خطرات ناشی از زلزله در دهستان کاخک مقدمه ما به مرگ انسانها به هنگام بروز زمین لرزه بیش از حد عادت کرده یم ، حال بید بیاموزیم که چگونه آنان را به هنگام زلزله ، زنده نگاه داریم .
شید بندرت بتوان هنری یافت که به اندازه معماری با زندگی مردم پیوند داشته باشد ، هنر معماری از بارزترین جلوه هی فرهنگ هر قوم و هر دوره تاریخی و نمیشگر فضی زیست آدمی است و در مقوله گفتگوی تمدنها بهترین و کارآمد ترین تکنیک جهت انتقال فرهنگ غنی خودی می باشد .