موقعیت و تاریخچه
روستای کنگ از توابع بخش شهرستان مشهد با مختصات جغرافیایی 59 درجه و 13 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 19 دقیقه شمالی در 19 کیلومتری غرب طرقبه و 29 کیلومتری مشهد قرار گرفته است. روستای کوهستانی کنگ در دامنه جنوبی رشته کوههای بینالود قرار دارد. کوه روخی در شمال و کوه تیغ میان در جنوب غربی روستا واقع شده اند و رود خانه های نروی و دیوار از جنوب شرقی روستا عبور می کنند . روستای کنگ از سطح دریا 1700 متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن معتدل کوهستانی است . کنگ یکی از روستاهای زیبا و ییلاقی شاندیز است که به شکل پلکانی د ر دامنه کوه بینالود استقرار یافته است . قدمت این روستا به پیش ا ز اسلام مربوط است گورستان قدیمی روستا ، مسجد ، تکیه ها و رباط شاه عباسی از تاریخ کهن ان حکایت دارد .
در سفر نامه چالز ادوارد در مرد این روستا آمده است :
از جا غرق از تپه ها عبور کردیم به کنگ رسیدیم این دهکده نزدیک 9 میل د ر شمال غرب جا غرق واقع شده است 200 خانوار د ران زندگی می کنند. ارتفاع دهکده 1605 متر بود در باغ سیب اردو زدیم این ناحیه تقریبا خشک ترین قطعه ا ز مسیرمان را تشکیل می داد . جا غرق هوای بسیار مرطوب یداشت دست به هر چیزی می زدیم خیس بود.
مردم روستای کنگ به زبان فارسی و با لهجه محلی سخن می گویند مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند .
خصوصیات اقلیمی
کنگ به دلیل وجود کوه های مرتفع درختان فراوان و نوزیدن باد های خشک از اب و هوای معتدل بر خو ر دار است.
میانگین هوای منطقه روزانه 4-3 درجه سانتی گراد خنک تر از هوای مشهد است . نحوه استقرار خانه ها با توجه به اقلیم و جهت باد و جهت تابش خورشید در راستای شمال شرقی جنوب غربی تعیین شده که بیشترین بهره گیری از انرژی و صرفه جویی در مصرف آن را در پی خواهد داشت .
شیب عمومی جنوب غربی و شمال شرقی و میانگین شیب آن حدود 7% است . کوه ها و ارتفاعات و چشم انداز های زیبا کنگ یکی از جاذبه های طبیعی و دیدنی حومه مشهد به شمار رفته و برای فعالیت های تفریحی و ورزشی بسیار مناسب است .
سباط در ساختمان های روستای کنگ
برای اتصال بین دو خانه
مقاومت بیشتر
عدم نفوذ گرما و سرما در تابستان و زمستان
کاهش خطر سیل
جنس مصالح از خشت خام و گل
جنس سقف از آجر پخته شده کوره
جاذبه های گردشگری
روستای زیبای کنگ از ییلاق مشهد و طرقبه است که به دلیل بافت مسکونی پلکانی جذاب ، آب و هوا ی معتدل و طبیعت سر سبز و خرم در میان مردم مشهد و زائران این شهر مشهور شده است .
چشم انداز ارتفاعات باغهای سر سبز و حاشیه رودخانه به ویژه در فصول بهار تابستان و پاییز بسیار جالب توجه و تماشایی است .
علاقه مندان به طبیعت ، کوهنوردان و صخره نوردان بسیاری جهت صعود به ارتفاعات منطقه هر ساله به روستای کنگ مراجعه می کنند .
قسمتی از این ارتفاعات صخره ای و فاقد پوشش گیاهی است و قسمتی دیگر پوشش مرتعی دارد که انواع گیاهان دارویی و مرتعی از قبیل پر سیاوشان گل گاو زبان گیاهان بالشتی گل سفید و صورتی (که در زبان محلی به آ ن خار کوله می گویند ) و همچنین نوعی گیاه شبیه به گل گلایل (که درزبان محلی به آن سرشک میگویند و مصرف صنعتی دارد ) در آن می روید.
درختچه های طبیعی این ارتفاعات را نلک گویند و میوه ترشی شبیه به گیلاس دارد . از دیگر جاذبه های طبیعی روستای کنگ باغهای انبوه و سرسبز میوه آن است.
چشم انداز این باغها در فصول بهار تابستان و پاییز بسیار تماشایی است و گردشگران بسیاری را به سوی خود جلب می کند .
رودخانه های نروی و دیوار از ارتفاعات اطراف روستا سر چشمه می گیرند و در میان دره ای سرسبز جریان می یابد . حواشی این رود خانه ها محل گذران اوقات فراغت گردشگران به خصوص در فصل تابستان است از جاذبه های تاریخی روستای کنگ می توان به اثار زیر اشاره کرد:
مسجد و تکیه روستا که مسجد آن قدمتی 150 ساله دارد و از بناهای قدیمی روستا است. این روستا 2 تکیه داشته که یکی از آنها در آتش سوزی سال های اخیر از بین رفته و تکیه باقی مانده از جمله دیگر بنا های قدیمی روستاست .
قبر خانمی به نام آمنه در داخل تکیه دیده می شود .
قلعه تیغ نیان نیز که در میان روستای کنگ قرار دارد از بناهای کهن روستاست .
رباط پای کوه کنگ یا رباط شاه عباسی در انتهای دره کنگ و بر روی دامنه ای مشرف به رودخانه کنگ واقع شده است. این رباط دو مسیر دسترسی دارد؛ یکی از سمت دره و دیگری از سمت کوهستان . فاصله این رباط تا روستای کنگ با پای پیاده حدود یک ساعت و نیم است .
رباط شاه عباسی از رباطهای کوهستانی و فاقد حیاط است. رباط در زیر زمین کنده شده است وسقف آن تقریباً هم تراز با شیب دامنه کوه است .
بنا به گفته مردم روستا راه قدیم نیشابور به مشهد از طریق همین رباط و رباط جاغرق عبور می کرده است .
الگوی معیشت و سکونت
بر اساس نتایج سر شماری سال 1375 روستای کنگ در حدو د هزار نفر جمعیت داشته است که در سال 1385 به بیش از 1500 نفر افزایش یافته است. جمعیت روستا در فصل بهار و تابستان افزایش چشمگیری می یابد.
بیشتر در آمد مردم روستای کنگ از باغداری تامین می شود . گروهی از مردم د ر امور خدماتی ، تولید صنایع دستی ، فعالیتهای زراعی و دامداری اشتغال دارند .
انواع میوه ها مانند گردو ، بادام ، توت خشک ، گیلاس ، البالو و سیب از محصولات باغی روستای کنگ است و برخی از انها اشتهار منطقه ای دارند. .
دامداری و پرورش گوسفند در روستا رواج دارد .
روستای کنگ بافت متراکمی دارد . این روستا در دامنه کوه و به شکل پلکانی استقرار یافته و کوچه های پیچ در پیچ و باریک و پر شیب هستند . برخی کوچه ها سنگ فرش شده اند .
جمعیت روستای کنگ در سر شماری سال 1380 حدود 1800 نفر است که از این تعداد 1468 نفر که به 772 نفر ان مرد و 696 نفر زن هستند در روستا سکونت دارند و سایرین به شهر های اطراف مهاجرت کرده اند معمولا تعداد جمعیت ساکن در روستا در اواسط تابستان به اوج خود می رسد.
سقف خانه ها ، معمولا مسطح و دیوار ها گلی ا ست . مصالح به کار رفته در ساخت خانه ها غالبا از گل ، سنگ ، خشت و چوب است .
این روستا که به شکل پلکانی ساخته شده است به " ماسوله خراسان " شهرت یافته است . د ر ساخت خانه ها ی جدید از مصالحی مانند سیمان ، گچ ، آجر و تیر آهن استفاده شده است .
کار و پیشه مردم روستا باغداری دامداری کارگری و فرشبافی است . همچنین مشاغلی نظیر نجاری و تراشکاری نیز موجود می باشد .
به دلیل نبود زمین مسطح بر ای کشاورزی و وجود زمین های شیبدار اکثرا باغداری و مشاغل وابسته به ان جز فعالیتهای زراعی روستا محسوب می شوند.
این روستا 2 مدرسه راهنمایی 1 دبستان 1 انجمن ده 2 حمام و 8 مسجد دارد . از جمله مسائل اجتماعی فرهنگی روستای کنگ نحوه ارائه اجتماع روستایی ان است .
قبرستان کنگ که بر روی تپه مشرف به روستا واقع شده است سنگ قبر های با ارزشی دارد . اکثر سنگ قبرها از جنس شیت است و بر روی هر قبر دو سنگ قبر قلوه ای شکل قرار داده شده است . تاریخ قبر ها عموما به هجری و قمری می باشد و علامت مخصوص هر متوفی به شکل های گوناگون از جمله شانه و صورت بر روی ان حک شده است .