ریشه لغوی این کلمه ، از کلمه یونانی atomos ، غیر قابل تقسیم ، که از a- ، بمعنی غیر و tomos، بمعنی برش ، ساخته شده است.
معمولا به معنای اتمهای شیمیایی یعنی اساسیترین اجزاء مولکولها و مواد ساده میباشد.
تاریخچه شناسایی اتم مواد متنوعی که روزانه در آزمایش و تجربه با آن روبه رو هستیم، متشکل از اتمهای گسسته است.
وجود چنین ذراتی برای اولین بار توسط فیلسوفان یونانی مانند دموکریتوس (Democritus) ، لئوسیپوس (Leucippus) و اپیکورینز (Epicureanism) ولی بدون ارائه یک راه حل واقعی برای اثبات آن ، پیشنهاد شد.
سپس این مفهوم مسکوت ماند تا زمانیکه در قرن 18 راجر بسکوویچ (Rudjer Boscovich) آنرا احیاء نمود و بعد از آن توسط جان دالتون (John Dalton) در شیمی بکار برده شد.
راجر بوسویچ نظریه خود را بر مبنای مکانیک نیوتنی قرارداد و آنرا در سال 1758 تحت عنوان: Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium چاپ نمود.
براساس نظریه بوسویچ ، اتمها نقاط بیاسکلتی هستند که بسته به فاصله آنها از یکدیگر ، نیروهای جذب کننده و دفع کننده بر یکدیگر وارد میکنند.
جان دالتون از نظریه اتمی برای توضیح چگونگی ترکیب گازها در نسبتهای ساده ، استفاده نمود.
در اثر تلاش آمندو آواگادرو (Amendo Avogadro) در قرن 19، دانشمندان توانستند تفاوت میان اتمها و مولکولها را درک نمایند.
در عصر مدرن ، اتمها ، بصورت تجربی مشاهده شدند.
اندازه اتم اتمها ، از طرق ساده ، قابل تفکیک نیستند، اما باور امروزه بر این است که اتم از ذرات کوچکتری تشکیل شده است.
قطر یک اتم ، معمولا میان 10pm تا 100pm متفاوت است.
ذرات درونی اتم در آزمایشها مشخص گردید که اتمها نیز خود از ذرات کوچکتری ساخته شدهاند.
در مرکز یک هسته کوچک مرکزی مثبت متشکل از ذرات هستهای ( پروتونها و نوترونها ) و بقیه اتم فقط از پوستههای متموج الکترون تشکیل شده است.
معمولا اتمهای با تعداد مساوی الکترون و پروتون ، از نظر الکتریکی خنثی هستند.
طبقهبندی اتمها اتمها عموما برحسب عدد اتمی که متناسب با تعداد پروتونهای آن اتم میباشد، طبقهبندی میشوند.
برای مثال ، اتم های کربن اتمهایی هستند که دارای شش پروتون میباشند.
تمام اتمهای با عدد اتمی مشابه ، دارای خصوصیات فیزیکی متنوع یکسان بوده و واکنش شیمیایی یکسان از خود نشان میدهند.
انواع گوناگون اتمها در جدول تناوبی لیست شدهاند.اتمهای دارای عدد اتمی یکسان اما با جرم اتمی متفاوت (بعلت تعداد متفاوت نوترونهای آنها) ، ایزوتوپ نامیده میشوند.
سادهترین اتم سادهترین اتم ، اتم هیدروژن است که عدد اتمی یک دارد و دارای یک پروتون و یک الکترون میباشد.
این اتم در بررسی موضوعات علمی ، خصوصا در اوایل شکلگیری نظریه کوانتوم ، بسیار مورد علاقه بوده است.
واکنش شیمیایی اتمها واکنش شیمیایی اتمها بطور عمدهای وابسته به اثرات متقابل میان الکترونهای آن میباشد.
خصوصا الکترونهایی که در خارجیترین لایه اتمی قرار دارند، به نام الکترونهای ظرفیتی ، بیشترین اثر را در واکنشهای شیمیایی نشان میدهند.
الکترونهای مرکزی (یعنی آنهایی که در لایه خارجی نیستند) نیز موثر میباشند، ولی بعلت وجود بار مثبت هسته اتمی ، نقش ثانوی دارند.
پیوند میان اتم ها اتمها تمایل زیادی به تکمیل لایه الکترونی خارجی خود و (یا تخلیه کامل آن) دارند.
لایه خارجی هیدروژن و هلیم جای دو الکترون و در همه اتمهای دیگر طرفیت هشت الکترون را دارند.
این عمل با استفاده مشترک از الکترونهای اتمهای مجاور و یا با جدا کردن کامل الکترونها از اتمهای دیگر فراهم میشود.
هنگامیکه الکترونها در مشارکت اتمها قرار می گیرند، یک پیوند کووالانسی میان دو اتم تشکیل میگردد.
پیوندهای کووالانسی قویترین نوع پیوندهای اتمی میباشند.
یون هنگامیکه بوسیله اتم ، یک یا چند الکترون از یک اتم دیگر جدا میگردد، یونها ایجاد میشوند.
یونها اتمهایی هستند که بعلت عدم تساوی تعداد پروتو نها و الکترونها ، دارای بار الکتریکی ویژه میشوند.
یونهایی که الکترونها را برمیدارند، آنیون (anion) نامیده شده و بار منفی دارند.
اتمی که الکترونها را از دست میدهد کاتیون (cation) نامیده شده و بار مثبت دارد.
پیوند یونی کاتیونها و آنیونها بعلت نیروی کولمبیک (coulombic) میان بارهای مثبت و منفی ، یکدیگر را جذب مینمایند.
این جذب پیوند یونی نامیده میشود و از پیوند کووالانسی ضعیفتر است.
مرز مابین انواع پیوندها همانطور که بیان گردید، پیوند کوالانسی در حالتی ایجاد میشود که در آن الکترونها بطور یکسان میان اتمها به اشتراک گذارده میشوند، درحالیکه پیوند یونی در حالی ایجاد میگردد که الکترونها کاملا در انحصار آنیون قرار میگیرند.
بجز در موارد محدودی از حالتهای خیلی نادر ، هیچکدام از این توصیفها کاملا دقیق نیست.
در بیشتر موارد پیوندهای کووالانسی ، الکترونها بطور نامساوی به اشتراک گذارده میشوند، بطوریکه زمان بیشتری را صرف گردش بدور اتمهای با بار الکتریکی منفیتر میکنند که منجر به ایجاد پیوند کووالانسی با بعضی از خواص یونی میگرددبطور مشابهی ، در پیوندهای یونی ، الکترونها اغلب در مقاطع کوچکی از زمان بدور اتم با بار الکتریکی مثبتتر میچرخند که باعث ایجاد بعضی از خواص کووالانسی در پیوند یونی میگردد.
شرکت در مراسم سالگرد بمباران اتمی هیروشیما مردادماه 1383 نمایندگان " انجمن حمایت از قربانیان سلاحهای شیمیایی" و جمعی از جانبازان معزز شیمیایی به دعوت بنیاد فرهنکی بین المللی هیروشیما و انجمن MOCT و بمنظور حضور در مراسم پنجاه و نهمین سالگرد فاجعه بمباران اتمی هیروشیما روز دوشنبه دوم آگوست 2004 برابر با دوازدهم مرداد 1383وارد توکیو شده و پس از ملاقات با سفیر محترم جمهوری اسلامی ایران وانجام هماهنگی های لازم در روز سه شنبه سوم آگوست وارد هیروشیما شده و مورد استقبال اعضای دو سازمان غیر دولتی میزبان وشهروندان هیروشیما قرار گرفتند.
هیئت مزبور در طی شش روز اقامت در شهر هیروشیما علاوه بر حضور مراسم بزرگداشت قربانیان بمباران اتمی در روز ششم آگوست ، که با حضور بیش از چهل هزار شرکت کننده از 611 شهر جهان و نیز نخست وزیر و سایر مقامات کشور ژاپن در پارک صلح هیروشیما برگزار شد، در جلسات جداگانه ای با مسئولین شهرداری و استانداری هیروشیما، رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه هیروشیما ، رئیس موزه صلح ، مسئولین انجمنهای شهروندان ، رئیس و پزشکان بیمارستان ویژه درمان مصدومین شیمیایی (مربوط به کارخانجات ساخت سلاحهای شیمیایی در زمان جنگ دوم جهانی) و نیز جمعی از بازماندگان بمباران اتمی هیروشیما ملاقات و گفتگو کردند.
در این ملاقاتها طرفین به توافقات دو جانبه ای در زمینه ادامه روابط فرهنگی وعلمی بین NGO های ژاپنی و ایرانی ونیز همکاریهای علمی انجمن حمایت از قربانیان سلاحهای شیمیایی ایران با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی ژاپن و نیز ادامه مراودات فرهنگی با هدف ترویج صلح و خلع سلاح در جهان دست یافتند.
لازم به ذکر است حضور هئیت ایرانی در هیروشیما که پنج نفر از آنان خود از قربانیان سلاحهای شیمیایی (جانباز شیمیایی 70% ) بودند علاوه بر انعکاس وسیع خبری در روزنامه ها و رسانه های منطقه ، مورد توجه مسئولین و شهروندان هیروشیما و نیز سایر سازمانهای غیر دولتی و بین المللی حاضر در مراسم واقع گردید.
این هیئت با انتشار بیانیه ای تحت عنوان پیام صلح در بین شرکت کنندگان در مراسم و میهمانان خارجی از بیش از 106 کشور جهان توجه مجامع جهانی به فاجعه انسانی کاربرد سلاحهای شیمیایی علیه رزمندگان و مردم ایران در طول جنگ8 ساله باعراق را خواستار شدند و نیز پایبندی تمامی دولتها به کنوانسیون ها و معاهدات منع کاربرد سلاحهای کشتار جمعی از جمله کنوانسیون سلاحهای شیمیائی را خواستارگردیدند سادا کو ساساکی ، دخترکی لاغر اندام و مهربان است که به همراه پدر و مادر و برادرش در یکی از مناطق فقیر نشین هیروشیما زندگی می کند.
لاغری او نشان از تغذیه نا مناسب و کمبود مواد غذایی دارد و صورت گوشتالوی او نشان از کودکی و خرد سالیش.
پدر خانواده در همان اولین سپیده دم جنگ،به خدمت فرا خوانده شده و صندوق خانواده را بیش از پیش خالی گذاشته است.
زمانی که ساداکو و برادرش برای تهیه غذا به شهر رفتند، انفجار اتمی هیروشیما رخ می دهد، انفجاری که نه تنها زندگی ساداکو بلکه زندگی میلیونها انسان دیگر را نیز دگر گون کرد.
پس از این واقعه قهر مان خردسال داستان ما علاوه بر فقر و گرسنگی باید با شرایط اجتماعی و اقتصادی ژاپن بحران زده و البته تشعشعات کشنده اتمی( که پس از حادثه انفجار وارد بدنش شده است) مبارزه کند، در حالی که فقط 12 سال سن دارد!کودکی که به واسطه افکار مالیخولیایی انسانهای بالغ اطرافش، باید خیلی زود با جهان کودکیش وداع کند و وارد دنیای بزرگتر ها بشود، سفری زود هنگام از دنیای مملو از آرامش- عشق و صمیمیت و اعتماد به دنیای آکنده از پلیدی- زشتی- خیانت- جنایت!
در جنگی خانمانسوز که توسط افسران راست گرا و به شدت نا سیونالیست ارتش امپراطوری ژاپن طراحی شده است، ساداکو ساساکی و خانواده اش قربانیان اولین و آخرین هستند ساداکوی کوچک در این هنگام با تلخ و شیرینی زندگی در ژاپن آشنا می شود، با روح حساس کود کانه اش حس می کند و در ذهن معصوم و پاکش ارزیابی می کند، یا حتی پناهگاهی می جوید ( مگر نه اینکه تخیلات و دنیای موهوم درونی ما، مفری است برای گریز از واقعیات تلخ و گزنده اطرافمان!) در حالی که پدر در میدان نبرد کشته شده و خانواده فقیر ساساکی بیش از پیش درون ورطه هولناک گرسنگی و فقر سقوط می کند، بیماری کشنده حاصل از تشعشعات اتمی نیز به درون جان ساداکوا رخنه می کند و همانند همتایش( فقر) با سرعتی دیوانه وار وجودش را تسخیر می نماید، گویا این بلاهای بشر ساخته ( فقر و بمب اتمی) در مسابقه ای حساس با یکدیگر رقابت می کنند، مسابقه ای تنها و تنها برای گرفتن جان یک دخترک خردسال ، اما نه، فقط برای گرفتن جانش نیست که با هم می جنگند، برای بلعیدن ، برای دریدن و خرد کردن یک روح حساس و یک ذهن معصوم کود کانه است که این چنین با هم رقابت می کنند ، آری در دنیای مدرن و نوینی آدم بزرگ ها ، جایی برای این صفات و خصوصیات وجود ندارد سادا کو ساساکی ، دخترکی لاغر اندام و مهربان است که به همراه پدر و مادر و برادرش در یکی از مناطق فقیر نشین هیروشیما زندگی می کند.
در جنگی خانمانسوز که توسط افسران راست گرا و به شدت نا سیونالیست ارتش امپراطوری ژاپن طراحی شده است، ساداکو ساساکی و خانواده اش قربانیان اولین و آخرین هستند ساداکوی کوچک در این هنگام با تلخ و شیرینی زندگی در ژاپن آشنا می شود، با روح حساس کود کانه اش حس می کند و در ذهن معصوم و پاکش ارزیابی می کند، یا حتی پناهگاهی می جوید ( مگر نه اینکه تخیلات و دنیای موهوم درونی ما، مفری است برای گریز از واقعیات تلخ و گزنده اطرافمان!) در حالی که پدر در میدان نبرد کشته شده و خانواده فقیر ساساکی بیش از پیش درون ورطه هولناک گرسنگی و فقر سقوط می کند، بیماری کشنده حاصل از تشعشعات اتمی نیز به درون جان ساداکوا رخنه می کند و همانند همتایش( فقر) با سرعتی دیوانه وار وجودش را تسخیر می نماید، گویا این بلاهای بشر ساخته ( فقر و بمب اتمی) در مسابقه ای حساس با یکدیگر رقابت می کنند، مسابقه ای تنها و تنها برای گرفتن جان یک دخترک خردسال ، اما نه، فقط برای گرفتن جانش نیست که با هم می جنگند، برای بلعیدن ، برای دریدن و خرد کردن یک روح حساس و یک ذهن معصوم کود کانه است که این چنین با هم رقابت می کنند ، آری در دنیای مدرن و نوینی آدم بزرگ ها ، جایی برای این صفات و خصوصیات وجود ندارد.
گویا جنگی نا برابر بین دو اقلیم گو نا گون و دو پادشاهی همسایه در جریان است.
تصویری زنده از دنیای یورش آدم بزرگ ها برای تسخیر دنیای کود کانه.
در یکی خیانت فر مانده هنگ سوار است و در دیگری معصومیت شاهزاده و ولیعهد در یکی دروغ پادشاهی می کند و در دیگری صداقت و راستی.
دنیای زشتی ها و پلشتی ها ، این آینه های روشن و تابان زیبایی را تحمل نخواهد کرد، و برای نابودیش تمام قدرت اهریمن را به یاری خواهد طلبید، قدرتی که در منفورترین کلمه تاریخ بشریت تجلی می یابد: جنگ .این دزدان و غارتگران که از دنیای سیاهی و تاریکیها می آیند ، زیبایی محسور کننده شفق و طلوع سپیده را در اقلیم همسایه تحمل نخواهند کرد ، همانگونه که راهبان و رو حانیون یهودی و یوسف قیا فا مسیح را تحمل نکردند، همانگونه که خوارج خفاش صفت پرتو نور وجود علی را نپذیرفتند و در مسجد فرق سرش را شکافتند!
در صف مقابل افسران راست گرای ار تش ا مپرا طوری ، ارتش ایالات متحده آمریکا( این مظهر نوین امپریالیسم) بر آتش میدان نبرد می افزایند، آتشی که جان هزاران انسان بی گناه را گرفت و میلیونها قربانی بر جای گذاشت.
چه کسی پیروز این نبرد شیطانی است؟
فاتحان در برابر خیل میلیونی قربانیان ، اندک هستند شیطان!
مردان و زنان قدرتمندی که برای قدرت بیشتر مبارزه می کنند، ثروتمندانی که به واسطه فروش اسلحه و شرایط بحرانی اقتصاد در هنگام نبرد و البته پس از پایان جنگ سود های کلانی به جیب می زنند و ...
و بشر نوین این اشرف مخلوقات در زیر فشار جنگی که تنها شیطان و بند گان زمینی اش فاتح آن هستند، تقلا می کند و دست و پا می زند و جان می سپارد.
همانطور که ساداکوی کوچک پس از نبردی سنگین با شیطان و لشگر تجلی یافته اش بر روی زمین، به سوی بهشت پرواز کرد.مر غان ماهی خوار کاغذی که سادالکو در بیمارستان و با دستان کوچک خودش می ساخت ( زیرا پزشک به او گفته بود که اگر 100 مرغ ماهی خوار بسازد زنده خواهند ماند!) از ساداکو دور می شدند ، پرواز می کردند و دنیای کود کانه اش را ترک می گفتند همچنان که امید و آرزوهای زیبای دوران کودکی ترکش کردند و تنها چیزی که ماند، سپاه مخوف بیماری بود و یاس که دنیای درون ساداکو را تسخیر می کرد و او را برای فتح کامل آماده می ساخت، حمله نهایی و آخرین پیروزی: مرگ!
در شهر هیرو شیما مجسمه سادا کوساساکی و مرغ ماهی خوار طلائیش( سمبلی از آرزوها و افکار طلایی نسل جدید) به عنوان یاد گار تلخ جنگ بر پاست.
هشداری برای آیند گان تا به دنیای زیبای کود کانه هجوم نیاوردند و با فریاد رعد آسای جنگ و نبرد ، مرغان ماهی خوار طلایی را از این سرزمین های آفتابی نرانند.
این تنها یک یادگار روزگار جنگ نیست، بلکه نگهبان دنیای زیبای کود کانه است ، و دنیایی که پناه بردن به آن تنها دوا برای دردهای کشنده و مهلک روح آدم بزرگ هاست !
تاریخچه نظریههای آلبرت انیشتین(نسبیت عام و خاص) آلبرت انیشتین دو نظریه دارد.
نسبیت خاص را در سن 25 سالگی بوجود آورد و ده سال بعد توانست نسبیت عام را مطرح کند نسبیت خاص بطور خلاصه تنها نظریه ایست که در سرعتهای بالا ( در شرایطی که سرعت در خلال حرکت تغییر نکند--سرعت ثابت) میتوان به اعداد و محاسباتش اعتماد کرد.
جهان ما جوریست که در سرعتهای بالا از قوانین عجیبی پیروی می کند که در زندگی ما قابل دیدن نیستند.
مثلا وقتی جسمی با سرعت نزدیک سرعت نور حرکت کند زمان برای او بسیار کند می گذرد.
و همچنین ابعاد این جسم کوچک تر میشود.
جرم جسمی که با سرعت بسیار زیاد حرکت می کند دیگر ثابت نیست بلکه ازدیاد پیدا می کند.
اگر جسمی با سرعت نور حرکت کند، زمان برایش متوقف می شود، طولش به صفر میرسد و جرمش بینهایت میشود.
نسبیت عام برای حرکتهایی ساخته شده که در خلال حرکت سرعت تغییر می کند یا باصطلاح حرکت شتابدار دارند.
شتاب گرانش زمین g که همان عدد 9.81m/sاست نیز یک نوع شتاب است.
پس نسبیت عام با شتابها کار دارد نه با حرکت.
نظریه ایست راجع به اجرام ی که شتاب ثقل دارند.
کلا هرجا در عالم، جرمی در فضا ی خالی باشد حتما یک شتاب جاذبه در اطراف خود دارد که مقدار عددی آن وابسته به جرم آن جسم می باشد.
پس در اطراف هر جسمی شتابی وجود دارد.
نسبیت عام با این شتابها سر و کار دارد و بیان می کند که هر جسمی که از سطح یک سیاره دور شود زمان برای او کند تر میشود.
یعنی مثلا، اگر دوربینی روی ساعت من بگذارند و از عقربه های ساعتم فیلم زنده بگیرند و روی ساعت آدمی که دارد بالا میرود و از سیاره ی زمین جدا میشود هم دوربینی بگذارند و هردو فیلم را کنار هم روی یک صفحه ی تلویزیونی پخش کنند، ملاحظه خواهیم کرد که ساعت من تند تر کار می کند.
نسبیت عام نتایج بسیار عجیب و قابل اثبات در آزمایشگاهی دارد.
مثلا نوری که به اطراف ستاره ای سنگین میرسد کمی بسمت آن ستاره خم میشود.
سیاهچاله ها هم بر اساس همین خاصیت است که کار می کنند.
جرم انها بقدری زیاد و حجمشان بقدری کم است که نور وقتی از کنار آنها می گذرد به داخل آنها می افتد و هرگز بیرون نمی آیدفرمول معروف آلبرت انیشتین (دست خط خود آلبرت انیشتین) نظریه نسبیت عام همه ما برای یکبار هم که شده گذرمان به ساعتفروشی افتاده است و ساعتهای بزرگ و کوچک را دیده ایم که روی ساعت ده و ده دقیقه قرار دارند.
ولی هیچگاه از خودمان نپرسیده ایم چرا؟
آلبرت انیشتین در نظریه نسبیت خاص با حرکت شتابدار و یا با گرانش کاری نداشت.
اولین موضوعات را در نظریه نسبیت عام خود که در 1915 انتشار یافت مورد بحث قرار داد.نظریه نسبیت عام دید گرانشی را بکلی تغییر داد و در این نظریه جدید نیرو ی گرانش را مانند خاصیتی از فضا در نظر گرفت نه مانند نیرو یی بین اجرام ، یعنی برخلاف آنچه که اسحاق نیوتن گفته بود !در نظریه او فضا در مجاورت ماده کمی انحنا پیدا میکرد.
در نتیجه حضور ماده اجرام ، مسیر یا به اصطلاح کمترین مقاومت را در میان منحنیها اختیار میکردند.
با این که فکر آلبرت انیشتین عجیب به نظر میرسید میتوانست چیزی را جواب دهد که قانون ثقل نیوتن از جواب دادن آن عاجز می ماند.سیاره اورانوس در سال 1781 میلادی کشف شده بود و مدارش به دور خورشید اندکی ناجور به نظر میرسید و یا به عبارتی کج بود !
نیم قرن مطالعه این موضوع را خدشه ناپذیر کرده بود.بنابر قوانین اسحاق نیوتن می بایست جاذبه ای برآن وارد شود.
یعنی باید سیاره ای بزرگ در آن طرف اورانوس وجود داشته باشد تا از طرف آن نیرو یی بر اورانوس وارد شود.در سال 1846 میلادی اختر شناس آلمانی دوربین نجومی خودش را متوجه نقطه ای کرد که « لووریه» گفته بود و بی هیچ تردید سیاره جدیدی را در آنجا دید که از آن پس نپتون نام گرفت.نزدیک ترین نقطه مدار سیاره عطارد به خورشید در هر دور حرکت سالیانه سیاره تغییر میکرد و هیچ گاه دوبار پشت سر هم این تغییر در یک نقطه خاص اتفاق نمیافتاد.اختر شناسان بیشتر این بی نظمی ها را به حساب اختلال ناشی از کشش سیاره های مجاور عطارد می دانستند !مقدار این انحراف برابر 43 ثانیه قوس بود.
این حرکت در سال 1845 به وسیله لووریه کشف شد بالاخره با ارائه نظریه نسبیت عام جواب فراهم شد این فرضیه با اتکایی که بر هندسه نااقلیدسی داشت نشان داد که حضیض هر جسم دوران کننده حرکتی دارد علاوه برآنچه اسحاق نیوتن گفته بود.وقتی که فرمولهای آلبرت انیشتین را در مورد سیاره عطارد به کار بردند، دیدند که با تغییر مکان حضیض این سیاره سازگاری کامل دارد.
سیاره هایی که فاصله شان از خورشید بیشتر از فاصله تیر تا آن است تغییر مکان حضیضی دارند که به طور تصاعدی کوچک می شوند.اثر بخشتر از اینها دو پدیده تازه بود که فقط نظریه آلبرت انیشتین آنرا پیشگویی کرده بود.
نخست آنکه آلبرت انیشتین معتقد بود که میدان گرانشی شدید موجب کند شدن ارتعاش اتمها می شود و گواه بر این کند شدن تغییر جای خطوط طیف است به طرف رنگ سرخ!
یعنی اینکه اگر ستاره ای بسیار داغ باشد و به طوری که محاسبه می کنیم بگوییم که نور آن باید آبی درخشان باشد در عمل سرخ رنگ به نظر میرسد کجا برویم تا این مقدار قوای گرانشی و حرارت ی بالا را داشته باشیم، پاسخ مربوط به کوتوله های سفید است.دانشمندان به بررسی طیف کوتوله های سفید پرداختند و در حقیقت تغییر مکان پیش بینی شده را با چشم دیدند!
اسم این را تغییر مکان آلبرت انیشتینی گذاشتند.
آلبرت انیشتین می گفت که میدان گرانشی شعاع های نور را منحرف میکند چگونه ممکن بود این مطلب را امتحان کرد.اگر ستاره ای در آسمان آن سوی خورشید درست در امتداد سطح آن واقع باشد و در زمان کسوف خورشید قابل رؤیت باشد اگر وضع آنها را با زمانی که فرض کنیم خورشیدی در کار نباشد مقایسه کنیم خم شدن نور آنها مسلم است.
درست مثل موقعی که انگشت دستتان را جلوی چشمتان در فاصله 8 سانتیمتری قرار دهید و یکبار فقط با چشم چپ و بار دیگر فقط با چشم راست به آن نگاه کنید به نظر می رسد که انگشت دستتان در مقابل زمینه پشت آن تغییر جا میدهد ولی واقعاً انگشت شما که جابجا نشده است!
دانشمندان در موقع کسوف در جزیره پرنسیپ پرتغال واقع در آفریقای غربی دیدند که نور ستاره ها به جای آنکه به خط راست حرکت کنند در مجاورت خورشید و در اثر نیرو ی گرانشی آن خم می شوند و به صورت منحنی در می آیند.
یعنی ما وضع ستاره ها را کمی بالاتر از محل واقعیش میبینیم.ماهیت تمام پیروزیهای نظریه نسبیت عام آلبرت انیشتین نجومی بود ولی دانشمندان حسرت می کشیدند که ای کاش راهی برای امتحان آن در آزمایشگاه داشتند.
نظریه آلبرت انیشتین به ماده به صورت بسته متراکمی از انرژی نگاه می کرد به همین خاطر می گفت که این دو به هم تبدیل پذیرند یعنی ماده به انرژی و انرژی به ماده تبدیل می شود.
E = mc²دانشمندان به ناگاه جواب بسیاری از سؤالها را یافتند.
پدیده رادیواکتیو ی به راحتی توسط این معادله توجیه شد.
کم کم دانشمندان متوجه شدند که هر ذره مادی یک پادماده مساوی خود دارد و در اینجا بود که ماده و انرژی غیر قابل تفکیک شدند.تا اینکه آلبرت انیشتین طی نامه ای به رئیس جمهور آمریکا نوشت که می توان ماده را به انرژی تبدیل کنیم و یک بمب اتمی درست کنیم و آمریکا دستور تأسیس سازمان عظیمی را داد تا به بمب اتمی دست پیدا کند.
برای شکافت هسته اتم اورانیوم 235 انتخاب شد.
اورانیوم عنصری است که در پوسته زمین بسیار زیاد است.
تقریباً 2 گرم در هر تن سنگ!
یعنی از طلا چهارصد مرتبه فراوانتر است اما خیلی پراکنده.در سال 1945 مقدار کافی برای ساخت بمب جمـع شـده بود و ایـن کار یعنی ساختن بمب در آزمایشگاهــی در « لوس آلاموس » به سرپرستی فیزیکدان آمریکایی «رابرت اوپنهایمر» صورت گرفت.
آزمودن چنین وسیله ای در مقیاس کوچک ناممکن بود.
بمب یا باید بالای اندازه بحرانی باشد یا اصلاً نباشد و در نتیجه اولین بمب برای آزمایش منفجر شد.
در ساعت 5/5 صبح روز 16 ژوئیه 1945 برابر با 25 تیرماه 1324 و نیرو ی انفجاری برابر 20 هزار تنT.N.T آزاد کرده دو بمب دیگر هم تهیه شد.
یکی بمب اورانیوم بنام پسرک با سه متر و 60 سانتیمتر طول و به وزن 5/4 تن و دیگری مرد چاق که پلوتونیم هم داشت.
اولی روی هیروشیما و دومی روی ناکازاکی در ژاپن انداخته شد.
صبح روز 16 اوت 1945 در ساعت 10 و ده دقیقه صبح شهر هیروشیما با یک انفجار اتمی به خاک و خون کشیده شد.
با بمباران هیروشیما جهان ناگهان به خود آمد، 160000 کشته در یک روز وجدان خفته فیزیکدان ها بیدارر شد!
« اوپنهایمر» مسئول پروژه بمب و دیگران از شدت عذاب وجدان لب به اعتراض گشودند و به زندان افتادند.
آلبرت انیشتین اعلام کرد که اگر روزی بخواهم دوباره به دنیا بیایم دوست دارم یک لولهکش بشوم نه یک دانشمند!
تاریخچه دقیقا در آخرین ثانیه شمارش معکوس ، در ساعت 5:30 دقیقه بامداد روز شنبه ، 16 ژوئیه سال 1945 ، انرژی از هسته اتم آزاد شد.
تاریخ آغاز هیچ عصر جدیدی چنین دقیق به ثبت نرسیده است.
آن انفجار بزرگ ، در پایگاه هوایی آلاموگوردو ، در 120 مایلی جنوب آلبوکوک ، نیومکزیکو ، سرآغازی تاریخی بود که از آن پس باید آغاز آینده بشریت تعیین میشد.
حیات بر روی زمین ، ناگهان و به نحوی غیر قابل برگشت تغییر یافته بود.
آدمی به منبع انرژی جدید ، و به همراه آن به قدرتی دست یافته بود که تکامل انواع خود را بر روی کره زمین مخاطره آمیز کرده و سیاره زیبای خود را به باغ وحشی پرتوزا تبدیل میکرد.
آغاز عصر اتمی در لحظه نخستین انفجار اتمی ، نور ملتهب سفید و شدیدی به وجود آمد.
رابرت اوپنهایمر ، فیزیکدان آمریکایی و مغز متفکر در ساختن آن بمب ، 6/6 کیلومتر آن طرفتر ، در حالی که خود را به میله محکمی چسبانده بود ، منتظر شوک حاصل از انفجار بود.
بعد از انفجار ، بلافاصله گوی آتشینی برخاست.
و در پی آن ابری قارچی شکل ایجاد شد که تا ارتفاع 8/14 کیلومتر بلند شد و به داخل آرام سپهر راه یافت.
برج فولادی که بمب بر روی آن نصب شده بود ، کاملا به بخار تبدیل شد و سطح بیابان پیرامون آن تا شعاع حدود 730 متری گداخته شده و به حالت شیشهای درآمده بود.
این انفجار آزمونی محرمانه بود.
اما در ششم اوت همان سال 1945 ، وقتی یک بمب اتمی معادل 20000 تن ماده انفجاری تی.ان.تی نیرومندترین ماده انفجاری شیمیایی ، بر شهر هیروشیمای ژاپن انداخته شد.
خبرش نیز مانند خودش در سطح جهان پخش شد.
انفجار این بمب بیشتر از 10 کیلومتر مربع از مرکز شهر را ویران کرد.
تعداد بسیار زیادی از مردم این شهر کشته شدند وبیش از 67 درصد ساختمانهای شهر نابود شده یا به شدت آسیب دید در نهم اوت همان سال ، بمب دوم بر شهر ناگازاکی فرود آمد ، که در این بمباران نیز انسانهای بسیاری نابود شدند و حدود 40 درصد از ساختمانهای شهر در هم ریخت.
بر این ویرانیها و کشتارها ، مصیبت دیگری ، یعنی تابش هم اضافه میشد.
که نه تنها بر آنان که در معرض آن قرار میگرفتند تاثیر میگذاشت ، بلکه از طریق جهشهایی ژنتیکی میتوانست نسلهای آینده را نیز متاثر کند.
و به این ترتیب عصر اتمی آغاز شد.
نتایج ویرانگر عصر اتم عصر اتم بدون هیچ گونه آمادگی و اخطاری شروع شد.
زیرا طرح مانهاتان ، که متولی تولید بمب اتمی بود ، در پس دیوارهای سر به فلک کشیده اختفا و بازداری نظامی به مورد اجرا درآمده بود.
مطالعات انجام شده توسط سازمان بهداشت جهانی ، وابسته به سازمان ملل ، نشان داد که نه تنها در کشورهای پیشرفته ، بلکه در میان مردم ساده تر سراسر جهان ، این ماجرا آثار عمیقی برجای گذاشته بود.
یکی از وحشتناکترین جنبههای بمب اتمی در میان مردم جهان ، آثار وخیم ناشی از تابش آن بود.
آثاری که نامرئی ، بدون تاثیر بر چشایی ، نامحسوس ، بدون بو ، اما بسیار وسیع و گسترده بود.
سیر تحولی و رشد بعد از جنگ جهانی دوم ، ایالات متحده آمریکا به آزمایشهای خود در مورد سلاحهای شکافت هستهای در جزایر اقیانوس آرام و صحرای نوادا ادامه داد.
انگلستان ، شوروی سابق ، فرانسه ، چین و هندوستان اقدام به تولید و آزمایش بمبهای هستهای کردند.
در اوایل سال 1950 ، مردم از وجود نوع دیگری بمب ، که به بمب هیدروژنی معروف شد ، باخبر گردیدند.
بمب هیدروژنی با قدرتی معادل 5 تا 7 میلیون تن تی.ان.تی را در اقیانوس آرام آزمایش کرد.
این انفجار جزیرهای را محو و به جای آن حفرهای به عمق 45 متر و قطری بیشتر از 105 کیلومتر ایجاد کرد.
در اول مارس 1952 ، ایالات متحده آمریکا یک بمب هیدروژنی با قدرت 12 تا 14 میلیون تن ، یعنی دو برابر نیروی انفجاری قبلی آزمایش کرد.
علی رغم تصورهایی رسمی مبنی بر اینکه غبارهای رادیواکتیو (پس ماندههای رادیواکتیو ناشی از بمب) منحصر به منطقه انفجار خواهد بود.
خاکستر رادیو اکتیو یک قایق ماهیگیر ژاپنی را در فاصله حدود 96 کیلومتری مرکز انفجار ، پوشانید.
32 ماهیگیر تحت تاثیر این غبارها قرار گرفتند و یکی از آنها در گذشت.
اتحاد شوروی سابق در 12 اوت سال 1953 ، یک بمب هیدروژنی آزمایش کرد.
انگلستان نخستین بمب خود را در جزیره کریسمس واقع در اقیانوس آرام در 17 می سال 1957 به مرحله آزمایش درآورد.
به این ترتیب تولید و تکثیر سلاحهای ویرانگر اتمی به صورت مسابقهوار توسط کشورهای قدرتمند دنیا ادامه پیدا کرد.
به طوری که در حال حاضر این کشورها از عظیمترین ذراتخانههای اتمی بر خوردار هستند.
جالب توجه است که خود این کشورها همواره بر منع تولید و تکثیر این سلاحهای مرگبار اصرار داشته و قوانین بسیار زیادی را در این زمینه وضع کردهاند.
قوانینی که خود ، اولین نقض کنندگان این قوانین بودند.
مشخصه کودکانی که در عصر اتم به دنیا آمدهاند گاز کریپتون رادیو اکتیو حاصل از انفجار بمب هیدروژنی ، به استرانسیم رادیو اکتیو واپاشیده و وارد جو زمین میشود و از طریق جریانهای اقلیمی هوا در تمام نقاط جو زمین پخش میشود تا همراه باران در سراسر دنیا فرود آید.
استرانسیم شبیه کلسیم است.
در غیاب کلسیم میتواند نقش آن را بر عهده بگیرد.
این عنصر میتواند به تشکیل استخوان کمک کند.
بنابراین ، نوع رادیو اکتیو آن یک جوینده استخوان است ، وقتی به بدن موجود زنده وارد شود ، قابل شستشو و یا انتقال به بیرون نیست.
نیم عمر فعال آن 97 سال است.
بنابراین در اثر آزمایش بمب هستهای و سایر آزمایشها ، استرانسیم رادیو اکتیو به همه جا پخش شد و از طریق شیر و گیاهان آلوده به غبار رادیو اکتیو میتواند به بدن موجودات زنده و انسان وارد نشود.
این ماجرا چنان جهانی بود که گفته شده است، هر کودکی که در خلال سالهای بعد از آزمایشهای مکرر بمب هستهای در جو ، استخوانهایش در حال شکل گیری و نشو و نما بوده است، در این استخوانها نشانی از استرانسیم رادیو اکتیو مانده است.
که هر چند لزوما جنبه معاینه بالینی ندارد ، اما مشخصه کودکان عصر اتم است.
بمب اتمی چیست؟
بمب اتمی در اصل یک راکتور هستهای کنترل نشده است که در آن یک واکنش هستهای بسیار وسیع در مدت یک میلیونیم ثانیه در سراسر ماده صورت میگیرد.
بنابراین ، این واکنش با راکتور هستهای کنترل شده تفاوت دارد.
در راکتور هستهای کنترل شده ، شرایط به گونهای سامان یافته است که انرژی حاصل از شکافت بسیار کندتر و اساسا با سرعت ثابت رها میشود.
در این راکتور ، ماده شکافت پذیر به گونهای با مواد دیگر آمیخته میشود که بطور متوسط ، فقط یک نوترون گسیل یافته از عمل شکافت موجب شکافت هسته دیگر میشود، و واکنش زنجیری به این طریق فقط تداوم خود را حفظ میکند.
اما در یک بمب اتمی ، ماده شکافتپذیر خالص است، یعنی یک متعادل کننده آمیخته نیست و طراحی آن به گونهای است که تقریبا تمام نوترونهای گسیل یافته از هر شکافت میتواند در هستههای دیگر شکافت ایجاد کند.
عناصر اصلی سازنده بمب اتمی در طول جنگ جهانی دوم از راکتورهای هستهای برای تولید مواد خام نوعی بمب هستهای ، یعنی برای ساختن 239Pu از 235U استفاده میشد.
هر دو این عناصر میتوانند یک واکنش زنجیری کنترل نشده سریع ایجاد کنند.
بمبهای هستهای یا اتمی از هر دو این مواد ساخته میشوند.
تنها یک بمب اتمی که از 235U ساخته شده بود، شهر هیروشیما در ژاپن را در 6 آگوست سال 1945 میلادی ویران کرد.
بمب دیگری که از 239U در ساختن آن بکار برده شده بود، سه روز بعد شهر ناکازاکی کشور ژاپن را با خاک یکسان ساخت.
عواقب ناشی از بمب اتمی یک مسئله فرعی ، ریزشهای رادیواکتیو حاصل از آزمایش بمبهای اتمی است.
در انفجار بمب اتمی مقدار قابل توجهی محصولات شکافت رادیواکتیو پراکنده میشوند.
این مواد بوسیله باد از یک بخش جهان به نقاط دیگر آن منتقل میشوند و بوسیله باران و برف از جو زمین فرو میریزند.
بعضی از این مواد رادیواکتیو طول عمر زیادی دارند، لذا بوسیله مواد غذایی گیاهی جذب شده و بوسیله مردم و حیوانات خورده میشوند.
معلوم شده است که اینگونه مواد رادیواکتیو آثار ژنتیکی و همچنین آثار جسمانی زیان آوری دارند.
یکی از فراوانترین محصولات حاصل از شکافت 235U یا 239Pu ، که از لحاظ شیمیایی شبیه 4020Ga است.
بنابراین وقتی که 90Sr حاصل از ریزشهای رادیواکتیو وارد بدن میشود، به ماده استخوانی بدن راه مییابد.
این عنصر میتواند با گسیل ذرات بتا با انرژی 0.54 میلیون الکترون ولت (نیم عمر 28 سال) نابود میشوند، که میتواند به سلولها آسیب رسانده و موجب بروز انواع بیماریها از قبیل تومور استخوان ، لوکمیا و ...
، بخصوص در کودکان در حال رشد ، میشود.