شهر سوخته (Burned City) در ۵۶ کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان و در حاشیه جاده زابل - زاهدان واقع شده است.
این شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه گذاری شده و مردم این شهر در چهار دوره بین سالهای ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته اند.
تاریخچه این شهر به چهار قرن قبل از میلاد مسیح باز می گردد.
تاریخچه تحقیقات کلنل بیت، یکی از ماموران نظامی بریتانیا از نخستین کسانی است که در دوره قاجار و پس از بازدید از سیستان به این محوطه اشاره کرده و نخستین کسی است که در خاطراتش این محوطه را شهر سوخته نامیده و آثار باقیمانده از آتش سوزی را دیده است.
پس از او سر اورل اشتین با بازدید از این محوطه در اوایل سده حاضر، اطلاعات مفیدی در خصوص این محوطه بیان کرده است.
بعد از او شهر سوخته توسط باستانشناسان ایتالیایی به سرپرستی مارتیسو توزی از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ مورد بررسی و کاوش قرار گرفت.
این شهر یکی از آثار تاریخی استان سیستان و بلوچستان به شمار می آید.
جغرافیا و محیط زیست شهر سوخته بر مبنای یافتههای باستان شناسان شهر سوخته ۱۵۱ هکتار وسعت دارد و بقایای آن نشان میدهد که این شهر دارای پنج بخش مسکونی واقع در شمال شرقی شهر سوخته، بخشهای مرکزی، منطقه صنعتی، بناهای یادمانی و گورستان است که به صورت تپههای متوالی و چسبیده به هم واقع شده اند.
هشتاد هکتار شهر سوخته بخش مسکونی بوده است.
تحقیقات نشان داده است این محوطه بر خلاف اکنون که محیط زیست کاملاً بیابانی دارد و فقط درختان گز در آنجا دیده میشود، در پنج هزار سال قبل از میلاد منطقهای سبز و خرم با پوشش گیاهی متنوع و بسیار مطلوب بوده و درختان بید مجنون، افرا و سپیدار در آنجا فراوان وجود داشته است.
در آن دوران نیز این منطقه بسیار گرم بوده، اما آب رودخانه هیرمند و شعباتش به خوبی زمینهای کشاورزی شهر سوخته را سیراب میکرده است.
دریاچه هامون در ۳۲۰۰ قبل از میلاد دریاچهای بزرگ و پرآب بوده و رودها و شاخههای قوی از آن منشعب میشده و در اطراف آن نیزارهای وسیعی وجود داشته است.
در بررسیهای منطقهای در اطراف شهر سوخته بستر رودخانههای مختلف و آبراههایی پیدا شده که به مزارع کشاورزی شهر سوخته آب میرسانده اند.
در اولین فصل کاوش در شهر سوخته کوچهها و خانههای منظم، لوله کشی آب و فاضلاب با لولههای سفالی پیدا شد که نشان دهنده وجود برنامه ریزی شهری در این شهر است.منطقه گورستان از سال1376 تا 1383 تعداد 14 گمانه به مساحت تقریبی 2300 متر مربع در گورستان شهر ،حفار ی شده و در نتیجه 310 گور کشف شده است.
طی کاوش های بعمل آمده توسط باستان شناسان ،برخی از مردم شهر سوخته را با لباس و پارچه کفنی دفن می کرده اند.در تعدادی از قبرها، آثار پارچه در روی بدن اجساد مردگان دیده می شود.
پارچه ها به سه شکل مختلف در قبرها دیده می شود.
به صورت کفن ،که مرده ها را در آن می پیچیده اند.
به شکل لباس زیر انداز و رو انداز .
کف قبر فرش شده و مرده را با لباس در آن می گذاشتند.
اشیاء سفالی اصلی ترین موادی هستند که تقریبا در همه قبرها وجود دارند در کنار این دسته از اشیاء ،هدایای دیگری ساخته شده از سنگ،چوب، پارچه در قبور دیده می شود.
صنعت و مشاغل در شهر سوخته شهر سوخته مرکز بسیاری از فعالیتهای صنعتی و هنری بوده، در فصل ششم کاوش در شهر سوخته نمونههای جالب و بدیعی از زیورآلات به دست آمد.
در جریان حفاریهای فصلهای گذشته در شهر سوخته مشخص شد که با توجه به صنعتی بودن شهر سوخته و وجود کارگاههای صنعتی ساخت سفال و جواهرات در این منطقه، ساکنان شهر سوخته از درختان موجود در طبیعت محوطه برای سوخت استفاده میکرده اند.
شهر سوخته مرکز بسیاری از فعالیتهای صنعتی و هنری بوده، در فصل ششم کاوش در شهر سوخته نمونههای جالب و بدیعی از زیورآلات به دست آمد.
باستان شناسان با یافتن مهرهها و گردنبندهایی از لاجورد و طلا در یک گور در باره روشهای ساخت ورقهها و مفتولهای طلایی به تحقیق پرداختند و دریافتند صنعتگران شهر سوخته با ابزار بسیار ابتدایی ابتدا صفحههای طلایی بسیاز نازک به قطر کمتر از یک میلیمتر تهیه کرده و بعد آنها را به شکل لولههای استوانهای درمی آوردند و پس از اتصال دو سوی ورقهها به یکدیگر مهرههای سنگ لاجورد را در میان آن قرار میدادند.
در شهرسوخته انواع سفالینهها و ظروف سنگی، معرق کاری، انواع پارچه و حصیر یافت شده که معرف وجود چندین نوع صنعت، به ویژه صنعت پیشرفته پارچه بافی در آنجاست.
تاکنون ۱۲ نوع بافت پارچه یکرنگ و چند رنگ و قلاب ماهیگیری در شهر سوخته به دست آمده و مشخص شده مردم این شهر با استفاده از نیزارهای باتلاقهای اطراف هامون سبد و حصیر میبافتند و از این نیها برای درست کردن سقف هم استفاده میکردند.
صید ماهی و بافت تورهای ماهیگیری نیز از دیگر مشاغل مردمان شهر سوخته بوده است.
شهر سوخته بدون شک جز شهرهای بسیار پیشرفته زمان خود بوده است.
این نکته نه تنها در بقایای آثار معماری و کارهای ظریف دستی وصنعتی دیده می شود بلکه در سازمان دهی اجتماعی شهر نیز دیده می شود.
شهر سوخته دارای تشکیلات منظم و مرتبی بوده است.آثار باقی مانده نشان دهنده این امر است که در این شهر طی هزاره سوم پیش از میلاد، دارای یک نظام مرتب و منظم آبرسانی،تخلیه فاضلاب ودانش پزشکی بوده تا آن حد که پزشکان این شهر نه تنها از علومی چون شکسته بندی آگاه بوده اند ،بلکه می توانسته اند به اجرای اعمال شگفت انگیز جراحی مغز دست بزنند.
از سوی دیگر پیدا شدن تنها لوح نوشته دوران آغاز ایلامی این شهر،همراه با آثار مهرها ، نشان از ارتباطات تجاری و کنترل اقتصادی منطقه از سوی این جامعه دارد .
در یک تقسیم بندی کلی ، اشیاء پیدا شده را می توان به گروهای زیر تقسیم کرد.
اشیاء زینتی اشیاء آیینی اشیاء مربوط به مشاغل اشیاء مورد استفاده در زندگانی روزمره مواد غذایی شهر سوخته" در ۵۶ کیلومتری زابل و در حاشیه جاده زابل - زاهدان واقع شده و بنا بر تخمین ها بیش از پنج هزار سال قدمت دارد.
این شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه گذاری شده و مردم در چهار دوره بین سال های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در این شهر سکونت داشته اند.
شهر سوخته" در ۵۶ کیلومتری زابل و در حاشیه جاده زابل - زاهدان واقع شده و بنا بر تخمین ها بیش از پنج هزار سال قدمت دارد.
بنای کاخ سوخته در شهر سوخته؛ زابل وسعت شهر سوخته و یافته های کاوشگران این محوطه باستانی را از صورت یک محوطه عادی دوران مفرغ خارج کرده و به این نتیجه رسانده که زندگی در شهر سوخته با دوران آغاز شهرنشینی در فلات مرکزی ایران و بین النهرین همزمان است.
سند یا کتیبهای که نام واقعی و قدیمی این شهر را مشخص کند هنوز به دست نیامده و به دلیل آتش سوزی در دو دوره زمانی بین سالهای ۳۲۰۰ تا ۲۷۵۰ قبل از میلاد شهر سوخته نامیده می شود.
بخش بناهای یادمانی شهر سوخته؛ زابل "کلنل بیت"، یکی از ماموران نظامی بریتانیا از نخستین کسانی است که در دوره قاجار و پس از بازدید از سیستان به این محوطه اشاره کرده و نخستین کسی است که در خاطراتش این محوطه را شهر سوخته نامیده و آثار باقیمانده از آتش سوزی را دیده است.
پس از او "سر اورل اشتین" با بازدید از این محوطه در اوایل سده حاضر، اطلاعات مفیدی در خصوص این محوطه بیان کرده است.
بعد از او شهر سوخته توسط باستان شناسان ایتالیایی به سرپرستی "مارتیسو توزی" از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ مورد بررسی و کاوش قرار گرفت.
گورستان شهر سوخته؛ زابل بر مبنای یافته های باستان شناسان شهر سوخته ۱۵۱ هکتار وسعت دارد و بقایای آن نشان می دهد که این شهر دارای پنج بخش مسکونی واقع در شمال شرقی شهر سوخته، بخش های مرکزی، منطقه صنعتی، بناهای یادمانی و گورستان است که به صورت تپه های متوالی و چسبیده به هم واقع شده اند.
تحقیقات نشان داده که این محوطه بر خلاف اکنون که محیط زیست کاملاً بیابانی دارد و فقط درختان گز در آنجا دیده می شود، در پنج هزار سال قبل از میلاد منطقه ای سبز و خرم با پوشش گیاهی متنوع و بسیار مطلوب بوده و درختان بید مجنون، افرا و سپیدار در آنجا فراوان وجود داشته است.
در آن دوران نیز این منطقه بسیار گرم بوده، اما آب رودخانه هیرمند و شعباتش به خوبی زمین های کشاورزی شهر سوخته را سیراب می کرده است.
گورهای شهر سوخته؛ زابل دریاچه هامون در ۳۲۰۰ قبل از میلاد (و دست کم تا زمان ظهور اشو زرتشت) دریاچه ای بزرگ و پرآب بوده و رودها و شاخه های قوی از آن منشعب می شده و در اطراف آن نیزارهای وسیعی وجود داشته است(اهمیت و وسعت این دریاچه در هزاران سال قبل؛ با توجه به اینکه محل ِ وقوع مهمترین اسطوره های اوستایی و پهلوی و مرتبط با ظهور موعود و منجی آخرالزمان زرتشتی (سوشیانس یا سوشیانت) است و نظر به اینکه در قدیمی ترین نوشته های اوستایی که به بیش از سه هزار سال قبل بر می گردند؛ به آن اشاره شده، مورد تاکید قرار می گیرد).
یکی از گورهای گورستان شهر سوخته؛ زابل در بررسی های منطقه ای در اطراف شهر سوخته، بستر رودخانه های مختلف و آبراه هایی پیدا شده که به مزارع کشاورزی شهر سوخته آب می رسانده اند.
در اولین فصل کاوش در شهر سوخته کوچه ها و خانه های منظم، لوله کشی آب و فاضلاب با لوله های سفالی پیدا شد که نشان دهنده وجود برنامه ریزی شهری در این شهر است.
شهر سوخته مرکز بسیاری از فعالیتهای صنعتی و هنری بوده، در فصل ششم کاوش در شهر سوخته نمونه های جالب و بدیعی از زیورآلات به دست آمد.
در جریان حفاری های فصل های گذشته در شهر سوخته مشخص شد که با توجه به صنعتی بودن شهر و وجود کارگاه های صنعتی ساخت سفال و جواهرات در این منطقه، ساکنان آن از درختان موجود در طبیعت محوطه برای سوخت استفاده می کرده اند و طبق برخی گفته ها یکی از دلایل نابودی این شهر، قطع بی رویه درختان برای استفاده از آنان در کوره های سفال سازی بوده است.
باستان شناسان با یافتن مهره ها و گردنبندهایی از لاجورد و طلا در یک گور، درباره روش های ساخت ورقه ها و مفتول های طلایی به تحقیق پرداختند و دریافتند صنعتگران شهر سوخته با ابزارهای بسیار ابتدایی ابتدا صفحه های طلایی بسیاز نازک به قطر کمتر از یک میلیمتر تهیه کرده و بعد آنها را به شکل لوله های استوانه ای درمی آوردند و پس از اتصال دو سوی ورقه ها به یکدیگر مهره های سنگ لاجورد را در میان آن قرار می دادند.
در شهر سوخته، انواع سفالینه ها و ظروف سنگی، معرق کاری، انواع پارچه و حصیر یافت شده که معرف وجود چندین نوع صنعت، به ویژه صنعت پیشرفته پارچه بافی در آنجاست.
تاکنون ۱۲ نوع بافت پارچه یکرنگ و چند رنگ در شهر سوخته به دست آمده است.
مشخص شده مردم این شهر با استفاده از نیزارهای باتلاق های اطراف هامون سبد و حصیر می بافتند و از این نی ها برای درست کردن سقف هم استفاده می کردند.
کشف قلاب و تور ماهیگیری بیانگر این موضوع است که صید ماهی و بافت تورهای ماهی گیری نیز از دیگر مشاغل مردمان شهر سوخته بوده است.
شهر سوخته ابتدا در پی یک بحران سیاسی، کوچک شده و در حدود سال 2000 قبل از میلاد بر اثر خشک شدن دلتای رودخانه هیرمند به کلی از بین رفته است.
دیوارها در معماری دوره اول (قدیمترین دوره استقرار) خشتی است.
ساختمان های دوره دوم و سوم شباهت زیادی به بناهای دوره اول دارند، اما از آنها وسیع تر می باشند.
از دوره چهارم، بقایای یک ساختمان یا کاخ بزرگ به وسعت 650 متر مربع به دست آمد که به احتمال در سال 1800 قبل از میلاد، سوخته و ویران شده است.
قبرستان شهر سوخته که به طور تصادفی در سال 1972 میلادی توسط باستان شناسان شناسایی شد، در بخش جنوب غربی تپه واقع گردیده است.
قبور موجود در این گورستان را حدود 20000 قبر تخمین زده اند.
سفال شهر سوخته از نوع نخودی است که در تمام ادوار چهار گانه استقرار متداول بوده است.
سفال خاکستری نیز یکی دیگر از مصنوعات این شهر به حساب می آید، که نوع خاکستری با نقش قرمز آن تنها در دوره اول، و خاکستری با نقش سیاه با تزیین چند رنگی در دوره های اول و دوم رایج بوده است.
معروف ترین سفال شهر سوخته، نوع ترکمنی یا نوع کویته است که بیش از چهل درصد از سفال ها را تشکیل می دهد و شباهت بسیار نزدیکی به سفال به دست آمده از افغانستان و ترکمنستان دارد.
شکل های رایج ظروف سفالی را لیوان های ساده و کاسه های ساده و قمقمه تشکیل می دهد.
تمام سطح منطقه باستانی شهر سوخته پوشیده از قطعات خرد شده سفال است که ظاهرا بیشتر آن را سفال های شکسته شده در فرایند تولید، تشکیل داده است و به نظر می رسد اهالی شهر به منظور سنگ فرش کردن نقاطی از شهر از آن استفاده نموده اند.
اشیای فراوان به دست آمده از شهر سوخته را بیشتر مهره های سنگی و پیکره های کوچک گلی به شکل حیوانات گوناگون، و ابزارهای ساخته شده از چوب و فلز تشکیل می دهند.
اشیای زینتی از سنگ لاجورد و فیروزه و عقیق نیز، به مقدار فراوان از شهر سوخته بدست آمده است.
از مهمترین کشفیات در این محل ، یک لوح گلی به خط "ایلامی مقدم" است.
پیش از انقلاب، باستان شناسان ایتالیایی حاضر در شهر سوخته به هنگام کاوش در گوری 5 هزار ساله، جامی را پیدا کردند که نقش یک بز همراه با تصویر یک درخت روی آن دیده می شد.
سال ها بعد "منصور سجادی"، باستان شناس ایرانی پس از بررسی این جام دریافت؛ نقش موجود بر آن برخلاف دیگر آثار به دست آمده از محوطه های تاریخی شهر سوخته، تکراری هدفمند دارد، به گونه ای که حرکت بز به سوی درخت را نشان می دهد.
هنرمند نقاشی که جام سفالین را بوم نقاشی خود قرار داده، توانسته است در 5 حرکت، بزی را طراحی کند که به سمت درخت حرکت و از برگ آن تغذیه می کند.
بنابراین؛ این بز متحرک می تواند اولین انیمیشن ساخته شده دست بشر باشد و به همین دلیل در بسیاری از محافل متحرک سازی دنیا مطرح شده است.
در سفال های شهر سوخته، که از متمدن ترین و پیشرفته ترین تمدن های باستانی در پنج هزار سال پیش است، نقش بز و ماهی بیش از هر نقش دیگری دیده می شود.
بررسی و شناسایی دشت سیستان و اطراف شهر سوخته منجر به ثبت و شناسایی 102 تپه 5 هزار ساله شد که روزگاری روستاهای اطراف شهر سوخته بوده اند.
آخرین بررسی های اولیه در اطراف شهر سوخته حاکی از آن بود که احتمال وجود بیش از 700 تپه که روستاهای اقماری بوده اند در اطراف شهر سوخته وجود دارد.
شواهد اولیه از قبیل سفال های سطحی نشان می دهد که این تپه ها قدمتی برابر با شهر سوخته داشته باشند اما این موضوعی است که پس از انجام فعالیت های ثبت و مستند نگاری محوطه آشکار می شود.
معرفی شهر سوخته - شهری با قدمت 3000 سال شهر سوخته (Burned City) در ۵۶ کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان و در حاشیه جاده زابل - زاهدان واقع شده است.
این شهر یکی از آثارتاریخی استان سیستان و بلوچستان به شمار می آید.
تاریخچه این شهر به چهار قرن قبل از میلاد مسیح باز می گرددم.
در اولین فصل کاوش در شهر سوخته کوچهها و خانههای منظم، لوله کشی آب و فاضلاب با لولههای سفالی پیدا شد که نشان دهنده وجود برنامه ریزی شهری در این شهر است.
چشم مصنوعی در شهر سوخته برای نخستین بار در شهر سوخته یک چشم مصنوعی متعلق به ۴۸۰۰ سال پیش کشف شد.
به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، سید منصور سید سجادی سرپرست گروه باستان شناسی شهر سوخته با اعلام این مطلب گفت: این چشم متعلق به زنی تنومند ۲۵ تا ۳۰ ساله است که در قبر شماره ۶۷۰۵ منطقه گورستان مدفون بوده است.
وی با اشاره به مطالعات اولیه که بیانگر وجود آثار آبسه در زیر طاق ابرو است افزود: به علت طول زمان زیادی که بخش زیرین چشم مصنوعی با پلک در تماس بوده آثار ارگانیکی پلک چشم در روی ان قابل رویت است.
سجادی در خصوص جنس چشم مصنوعی اظهار داشت: جنس و ماده چشم یاد شده هنوز مشخص نیست و تشخیص آن به آزمایش های بعدی موکول شده اما به نظر می رسد در ساخت این چشم از قیر طبیعی که با نوعی چربی جانوری مخلوط شده استفاده شده است.
سرپرست هیأت باستان شناسی شهر سوخته خاطرنشان کرد: در روی این چشم مصنوعی ریزترین مویرگ های داخل چشم توسط مفتول های طلایی به قطر کمتر از نیم میلیمتری طراحی شده اند.
وی تصریح کرد: مردمک این چشم در وسط طراحی شده و تعدادی خطوط موازی که تقریبا یک لوزی را تشکیل می دهند در پیرامون مردمک دیده می شود و از دو سوراخ جانبی واقع در دو سوی این چشم مصنوعی جهت نگهداری و اتصال آن به حدقه چشم استفاده می شده است.
سجادی ادامه داد: بررسی های انسان شناسانه نشان داده که به احتمال زیاد این زن دارای سنی بین ۲۵ تا ۳۰سال و دو رگه بوده است.
در این قبر همچنین ظرف های سفالی، مهره های تزیینی، یک کیسه چرمی و یک آینه مفرغی یافته شده است.
قدمت این قبر و چشم مصنوعی یافت شده به حدود ۴۸۰۰ سال پیش از این میرسد بررسی و مطالعه به منظور دستیابی به اطلاعات بیشتر در مورد این چشم و اسکلت ادامه دارد...
اسرار شهر سوخته اسرار شهر سوخته زابل که بهشت باستان شناسان دنیا نام گرفته همچنان برای بشر پنهان مانده است.
شهری که روزگاری مرکز تجاری، صنعتی مردم در پنج هزار سال قبل بود امروز به عنوان محوطه سوخته نام برده شده و هر سال بخشی از اسرارش برای همگان آشکارمیشود.
شهرسوخته زابل شهری پنج هزارساله در دل کویراست که با آشکار شدن اسرار نهفتهاش در هر فصل کاوش توسط باستان شناسان ، مردم دنیا و به خصوص محققان را حیرت زده میکند.
با گذر در محور زابل به زاهدان در کاخ شهر سوخته نخستین بخش از تمدن کهن این محوطه منحصر به فرد است که در زوایای مختلف هر رهگذری را بیگمان به سوی خود میکشاند.
باستان شناسان و محققان داخلی و خارجی با دستان پرتوان و اندیشه خود تاکنون توانستهاند اسرار و رازهای نهفتهای را از نحوه سکونت مردمان پنج هزار سال قبل در محوطهای که معلوم نیست آن زمان چه نام داشت کشف کنند.
شهرباستانی سوخته متعلق به شهرسوخته در همجواری یکی از دلتاهای رود هیرمند قرار دارد و از مهمترین مراکز دوران مفرغ در شرق ایران بشمار میرفت.
این شهر با اندک شهرهای باستانی شامل شوش ، تپه ملیان در ایران و موهنجارو در پاکستان تنها از لحاظ قدمت با شهر شهرسوخته زابل برابری دارند.
بر اساس کاوشهای انجام شده تاکنون شهرسوخته زابل از پنج بخش شامل گورستان، منطقه مسکونی، بناهای یادمانی ، صنعتی و بخش مرکزی تشکیل شده است.
شهرسوخته و تمدن هوشمند و خلاق آن به عنوان بزرگترین استقرار شهرنشینی درنیمه شرقی فلات ایران نمونهای منحصر به فرد و حکایت گر واقعی علم، صنعت و فرهنگ گذشتههای دور سیستان است.
پس از پیروزی شکوهمند انقلاب، کاوشهای جدی این محوطه بینظیر توسط هیات ایرانی به سرپرستی دکتر "سیدمنصور سید سجادی " آغاز شد تا اسرار پنهان شده در کویر سیستان به جهانیان معرفی شود.
شهرسوخته تاکنون با فعالیت باستان شناسان و محققان با انجام این جام نقش بزی را نشان میدهد که با پنج حرکت برای خوردن برگ به بالای درخت میپرد.
خودکفا بودن اقتصاد در شهر سوخته یکی از نکتههای مهم است که کمتر می توان در محوطههایی با قدمت مشابه جست و جو کرد.
شواهد مکتوب نشان میدهد که پیش از آغاز کاوشهای شهر سوخته بسیاری از باستان شناسان بر این باور بودند که مراکز فرهنگی وتمدنی در میان رودان و جنوب غربی ایران واقع شده است.
در واقع دورههای دوم و سوم که مربوط به اواسط دوران مفرغ است دورههای شکوفایی شهر سوخته بشمار میروند.
وجود اشیا و سنگهایی که مواد اولیه آن متعلق به منطقه شهر سوخته نیست نشان میدهد که شهر سوخته در دوره زندگی فعال خود با تعدادی از شهرها و مراکز باستانی همزمان روابط اقتصادی محکمی داشته است.
سرپرست تیم باستان شناسی بینالمللی شهرسوخته زابل در آخرین فصل کاوش در مورد آخرین یافتههای کاوش دراین شهرباستانی به خبرنگارایرنا گفت : تحقیقات بر روی آثار مکشوفه از مناطق مسکونی و گورستان شهر سوخته نشان می دهد مردم این شهر در چهار دوره استقراری بین سالهای سجادی بابیان اینکه کاوش کامل در شهر سوخته چهار نسل به طول میانجامد، گفت: باستان شناسان در طول فصول کاوش تاکنون تنها توانستهاند درصد کمی از این شهر باستانی را مورد کاوش و تحقیق قرار دهند.
وی افزود: برای انجام هر فصل کاوش در شهر سوخته حداقل دو سال مطالعه نیاز است.
وی حضور وی ادامه داد: تحقیقها نشان میدهد که نزدیک به وی ادامه داد: برای نخستین بار با مشخص شدن جایگاه اعتباری ویژه برای پایگاه بینالمللی شهر سوخته این پایگاه و محوطه آن توسعه مییابد.
او اظهارداشت: با پیگیری مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری سیستان و بلوچستان و به خصوص حمایت استاندار اعتبار ویژهای به پایگاه شهرسوخته اختصاص یافته است.
مدیر پایگاه بینالمللی شهرسوخته گفت: بخشی از اعتبار برای ساماندهی محوطه و اجرای طرح جامع مطالعاتی این شهر تخصیص یافته است.
خسروی افزود: پایگاه بینالمللی شهرسوخته بزودی به یک مرکز بزرگ پژوهشی تبدیل خواهد شد.
وی همچنین از تهیه نقشه دیجیتالی شهر سوخته خبر داد و اظهارداشت: پس از شناسایی تپههای اقماری شهر سوخته نسبت به تهیه این نقشه اقدام میشود.
مدیر پایگاه بینالمللی شهر سوخته زابل گفت: تاکنون وی افزود: برای باستان شناسان پوسیدگی و شکسته بودن اسکلتها و اشیا نمی تواند از لحاظ علمی و فنی مانعی در تحقیق باشد.
وی بااشاره به کشف دو سبد حصیری در گورستان شهر سوخته زابل اظهارداشت : این دوسبد نیز در گورستان شهرسوخته در کنار گور دختر جوانی کشف شده است.
وی بااشاره به مشخصههای ظاهری این دو سبد گفت: این سبدها از جنس حصیری با استفاده از نیهای دریاچه هامون بافته شدهاند و به طور کامل سالم است.
سرپرست تیم باستان شناسی بینالمللی شهرسوخته زابل بابیان اینکه این دو سبد یا زنبیل تنها نمونههای واقعی در هزاره سوم قبل از میلاد است، افزود: در داخل این سبدها توده پارچهای بسیار ظریف سوخته و نیز یک کیسه چرمی پیدا شده است.
سجادی دلیل سالم ماندن سبدهای حصیری در گورستان شهرسوخته را خاک مناسب و شرایط آب و هوایی این محوطه ذکر کرد.
وی ادامه گفت: تاکنون کتب متعددی به زبانهای روسی ، فارسی، انگلیسی، آلمانی و فرانسوی از یافتهها و خصوصیات منحصر به فرد شهر سوخته چاپ و منتشر شده است.
شهر سوخته از لحاظ تحقیقات انسان شناسی نیز برای کارشناسان و محققان آزمایشگاهی منحصر به فرد به شمار میرود.
این محوطه تاریخی بهترین پایگاه باستان شناسی دنیا برای انجام تحقیقات بر روی منابع انسانی است.
در گورستان شهر سوخته انواع اسکلتها از یک تا تحقیقات کارشناسان و انسان شناسان نشان میدهد که وجود بیماری ستون فقرات و چسبندگی مهرهها عارضهای مشترک بین زنان و مردان این شهر پنج هزار ساله بوده است.
قدیمیترین اسکلت یافت شده از گورستان شهر سوخته متعلق به مردی با قد یک متر و شهر سوخته، بهشت باستان شناسان کمتر کسی را میتوان سراغ گرفت که نامی از شهر سوخته سیستان و تمدن کهن این سامان نشنیده باشد.
شهرسوخته زابل شهری پنج هزارساله در دل کویراست که نهان شدن اسرار نهفتهاش در هرفصل کاوش توسط باستان شناسان ، مردم دنیا و بخصوص محققان را حیرت زده به سوی خود جلب میکند.
محوطه سوخته با شهرباستانی سوخته متعلق به شهر سوخته در همجواری یکی از دلتاهای رود هیرمند قرار دارد و از مهمترین مراکز دوران مفرغ در شرق ایران نیز بشمار میرود.
کارشناسان میگویند : این شهر در در واقع براساس آثار موجود و مکشوفه باستانی ، سرزمین سیستان و بخصوص شهر سوخته از گذشتههای دور دارای تمدن فرهنگی بسیار شکوفا بودهاست.
سیستان و به خصوص شهرسوخته از لحاظ موقعیت خاص اقلیمی ، سیاسی ، و فرهنگی مرکز ارتباطات تمدنهای بزرگ ماوراء النهرین ، بین النهرین و هند و چین به شمار میرفته است.
اندک شهرهای باستانی شامل شوش ، تپه ملیان در ایران و موهنجارو در پاکستان تنها از لحاظ قدمت با شهر شهرسوخته زابل برابری دارند.
شهرسوخته زابل از پنج بخش شامل ، گورستان ، منطقه مسکونی ، بناهای یادمانی ، صنعتی و بخش مرکزی تشکیل شده است.
شهر سوخته و تمدن هوشمند و خلاق آن با بیش از پنج هزار سال قدمت به عنوان بزرگترین استقرار شهرنشینی درنیمه شرقی فلات ایران نمونهای منحصر به فرد و حکایت گر واقعی علم ، صنعت و فرهنگ گذشتههای دور سیستان می باشد.
پس از انقلاب بود که کاوشهای جدی این محوطه بینظیر توسط هیات ایرانی به سرپرستی دکتر "سیدمنصور سید سجادی " آغاز شد تا اسرار پنهان شده در ریگهای دشت سیستان به جهانیان معرفی شود.
شهرسوخته تاکنون با فعالیت باستان شناسان و محققان با انجام البته کارشناسان معتقدند که تاکنون با انجام این آثار بدست آمده از فصول مختلف کاوش در شهر سوخته وجود علوم و صنایع مختلف را در این مکان برای مردم دنیا به اثبات رسانده است.
علم ریاضیات با کشف خط کشی از چوب آبنوس با دقت نیم میلیمتر ، صنعت جواهرسازی ، هوش بالا با کشف انواع بازیهای فکری ، پزشکی با انجام نخستین عمل جراحی مغز و سزارین ، دامداری و نیز وجود نخستین انیمیشن جهان نمونهای از افتخارات ساکنان سرزمین سیستان و بخصوص شهر سوخته در پنج هزار سال قبل میباشد.
خودکفا بودن اقتصاد در شهر سوخته یکی از نکات مهم است که کمتر میتوان در محوطههایی با قدمت مشابه جستجو کرد.
در واقع دورههای دوم و سوم که مربوط به اواسط دوران مفرغ هستند دوره های شکوفایی شهر سوخته بشمار میروند.
سرپرست تیم باستان شناسی بینالمللی شهرسوخته زابل در مورد آخرین یافتههای کاوش در این شهرباستانی به خبرنگارایرنا گفت : تحقیقات بر روی آثار مکشوفه از مناطق مسکونی و گورستان شهر سوخته نشان میدهد مردم این شهر در چهار دوره استقراری بین سالهای دکتر "سیدمنصورسید سجادی " یکی از دلایل نامگذاری شهرسوخته به این نام را سوختن شهر طی دو مرحله در وی ادامه داد : تا پیش از آغاز کاوش در شهرسوخته ، بسیاری از باستان شناسان و محققان بر این باور بودند که مراکز فرهنگی و تمدنی تنها در میان رودان ، بین النهرین و جنوب غربی ایران قرار دارند.