دانلود تحقیق نقش اینترنت در دنیای نوجوانان

گسترش روزافزون تکنولوژی‌ های جدید ارتباطات در سالهای اخیر، تمام جنبه ‌های فرهنگ و حیات اجتماعی را با چالش روبرو کرده است .

در این میان تحولات اجتماع و گروههای انسانی نیز از این امر مستثنی نشدند.

گروه های دارای مرزهای سخت سنتی، جای خود را به گروه های مجازی با مرزهای منعطف داده اند و به همین دلیل امکان مبادله هر چه بیشتر اطلاعات و پیام ها، منجر به کاهش و در مواردی حذف فاصله میان گروه های مختلف شده است.

با نفوذ فزاینده اینترنت به درون خانه‌ها، امکان اشتراک در تجارب گروه های مختلف ایجاد شده است.

از منظر سخت افزارهای ارتباطی، تعداد سایت‌ها و تکنولوژی‌های وابسته به آنها نیز در حال گسترش است و این امر ردپای خود را در تمام حوزه‌های زندگی بشری بر جا گذاشته است.

تأثیرات این تحولات، حتی در حوزه پیچیده ای مانند دین و مباحث مربوط به آن نیز دیده می‌شود.

طبق دیدگاه "جبرگرایی تکنولوژیک" که منتج از دیدگاه "مک لوهانی انیسی" است، هر تکنولوژی با ظهورخود، باعث تغییرات گسترده ای می‌شود و جامعه را با تغییرات فرهنگی روبرو می‌کند.

بنابراین تأمل در جنبه‌های مختلف فضای مجازی آن، می‌تواند در درک پدیده‌های نوین اجتماعی و فرهنگی مثمرثمر باشد.

فضای مجازی در واقع محیطی است، مشتمل بر شبکه‌ های آن- لاین (on line) کامپیوتری، که در لحظه، به مبادله اطلاعات با یکدیگر می پردازند.

این فضا مشتمل بر فرهنگی است، که میان کاربران آن ایجاد می‌شود.

طبق دیدگاه جبرگرای رسانه‌ای و آنگونه که "کاستلز" مطرح می کند، ارتباطات کامپیوتری، (Computer Mediated Communication: CMC) یک تکنولوژی، یک رسانه و در نهایت موتور تغییرات اجتماعی است.

این ارتباطات نه تنها روابط اجتماعی را می سازد، بلکه فضایی است که در آن روابط اجتماعی رخ می‌دهد.

یک سیستم اطلاعاتی که بر خلاف تجربیات تاریخی قبلی "مجاز واقعی" را ایجاد می کند، سیستمی است که در آن خود واقعیت (یعنی وجود مادی- نمادین) کاملاً در متنی مجازی و در جهانی واقع نما غرق شده است.

چیزهایی که بر روی صفحه ظاهر می شوند، فقط تصاویری از تجربه نیستند، که تجربه از طریق آنها منتقل شود، بلکه خود به تجربه تبدیل می شوند.

این فضا، تنها زمینه‌ای (context) برای ایجاد روابط اجتماعی نیست.

زیرا به شکل خیالی توسط فرایندهای نمادین (symbolic processes) از طریق نرم‌افزارها و سخت‌افزارها، توسط افراد بیشمار طراحی و تغییر می‌یابد.

فضا و زمان در این ساخت مبنای قبلی خود را از دست داده است و به پدیده‌ای که "دیوید هاروی" (David harvey) آن را فشردگی فضا زمان می نامد، تبدیل شده است.

تا کنون زیست ‌ جهان انسان اجتماعی، به شدت مقید به زمان و مکان بوده است.

به عبارتی دیگر، ساختار فضا‌ زمانی زندگی اجتماعی، چگونگی کنش اجتماعی و روابط اجتماعی فرد را مشخص می‌کرد.

در حالیکه در فضای "سایبر" زمان و فضا دچار تغییر و تحول شده‌اند.

فواصل مکانی و جغرافیایی کاملاً بی‌معنی شد‌ه‌اند و زمان نیز به واسطه ارتباطات آنی و لحظه ای از معنای قبلی جدا شده است و نهایتاً حس تحرک بی‌سابقه‌‌ای را به درون فضای اجتماعی تزریق کرده است.

حس تحرک در این فضا دارای دو معنی است: اولین نکته به توانایی حرکت از یک نقطه به نقطه دیگر بدون مسافرت واقعی و فیزیکی اشاره می کند و از سوی دیگر با تحرک در وضعیت، طبقه، نقش اجتماعی و شخصیت روبرو هستیم.

در فضای مجازی تعامل به شکل چهره به چهره به معنای واقعی آن صورت نمی‌گیرد، ولی با پیشرفت‌های فناوری ارتباطی در آینده امکان برقراری ارتباط چهره به چهره، دور از دسترس نمی باشد.

البته در مورد کیفیت این نوع رابطه و تعاریف واقعیت و امر مجازی، بحث‌های فلسفی و روانشناختی مختلفی صورت گرفته است و نگرانی عمده‌ای از تأثیرات غیر قابل پیش بینی این نوع تعامل بر زیست جهان اجتماعی بشر وجود دارد، که "هربرت دریفوس" در نگاهی فلسفی و با استفاده از آرای "میشل فوکو" و سایر اندیشمندان، به گوشه‌ای از این مباحث تحت عنوان "نگاهی فلسفی به اینترنت" پرداخته است و به فقدان درک واقعیت افراد و اشیاء در نتیجه ی غیبت بدن اشاره کرده است.

اشکال گسترده‌ای از تعامل با واسطه، از نوع دیالوگ در فضای اینترنتی دیده می‌شود.

پدیده‌هایی چون گپ اینترنتی (chatting)، پست الکترونیکی (e.mail) جزء این گروه‌اند.

ارتباطاتی چون گپ اینترنتی و کنفرانس از راه دور، که در آنها شرکت‌کنندگان به شکل همزمان به فرستادن و دریافت پیام مشغولند، جزء ارتباطات همزمانند.

از طرف دیگر پست الکترونیکی و گروه‌های مباحثه جزء ارتباطات ناهمزمان نیز قرار می‌گیرند.

زیرا متضمن نبود فرد است.

در فضای مجازی سایت‌های وب (website) و صفحات شخصی (personal homepage) جزو ارتباطات شبه - تعاملی هستند، که شکل گسترده‌ی امروزی آن در وبلاگ‌ها متجلی شده است.

اگر چه در این صفحات امکان پاسخ مستقیم وجود دارد ولی مخاطبین بی‌شمار آن، از پاسخ مستقیم به فرستنده، به میزان بسیار کمی استفاده می‌کنند.

جماعت در تعریف سنتی عبارت است از: جمعی از افراد در یک محدوده خاص ،در حالی که این افراد علایق مشترک و پیوندهای تقریباً محکمی با هم دارند و با هم به تعامل می‌پردازند.

جماعتهای مدرن عصر ارتباطات در قرن بیستم تحت تأثیر رسانه‌ها، به اجتماعاتی با کمترین حس تعلق و همبستگی اجتماعی تبدیل شده‌اند، که با تأثیرگذاری در افکار عمومی، رفتارهای همگان یا عامه را تا حدودی پیش‌بینی‌پذیر و قابل تبیین می کنند.

جماعت‌های مجازی، در واقع از طریق محاوره متنی میان تعداد قابل توجهی از افراد بوجود می‌آید.

افراد بسته به نیازهای شغلی، تجاری یا عاطفی، گروههایی را تشکیل می‌دهند و در آن به تعامل متنی می‌پردازند.

آنها از کلمات روی صفحه کامپیوتر استفاده می‌کنند، تا تجربیات خود را با هم مبادله کنند.

در دنیای واقعی (غیرمجازی) موانع فراوانی باعث محدودیت قدرت انتخاب می‌شود.

اساسی‌ترین مانع، همانا وجود ساختهای قدرت است.

برای اولین بار، به نظر می‌رسد، فضای مجازی به شکل جمعی دیده می شود، که در آن سلسله مراتب قدرت به مفهوم سنتی آن وجود ندارد و موقعیت اجتماعی همه‌ی افراد در آن برابر و مشابه است.

هیچ شخص حقیقی یا حقوقی صاحب اینترنت نیست.

در این فضا هیچ شخص یا گروه یا جماعتی نمی‌تواند اراده خود را بر دیگران تحمیل کند.

هر فرد یا جماعتی می‌تواند بخشی از این فضا را در اختیار بگیرد و به نشر آرا و عقاید خود بپردازد.

مراکز قدرت سنتی به شکل متمرکز در اینترنت وجود ندارند و گروه‌های حاشیه‌ای و اقلیت‌ها همانقدر امکان ابراز وجود در برابر مخاطب جهانی را دارند، که دیگران دارند.

اعتبار و اصالت پیامها به مراکز قدرت وصل نیست.

البته اگر واقع بینانه در نظر بگیریم، مطالب بالا شاید بیش از اندازه خوش‌بینانه به نظر برسد.

امروزه در کشورهای در حال توسعه و حتی توسعه‌یافته ‌، دولتها در مورد میزان حضور در اینترنت تصمیم می‌گیرند و سیاست‌های کلی در مورد زیرساختهای اطلاعاتی و ارتباطی، کاملاً و بطور انحصاری در اختیار دولت است.

به همین دلیل در سطح کلان، دولتها هنوز با ابزارهای فیلترینگ، تعیین‌کننده هستند.

با توجه به این مطالب، شاید بهتر باشد، به جای حذف ساختار قدرت، از "نظامهای قدرت متفاوت" سخن بگوئیم.

به نظر می‌رسد که با گسترش فضای مجازی، منشأ اعمال قدرت و مشروعیت از سیستم‌های مبتنی بر دولت- ملت گرفته شده است و به مجموعه‌ای از توافقات و تفاهمات جهانی منتقل گردیده است.

در این مجموعه، اگر کنترلی هم وجود داشته باشد، کنترل‌ی بیرونی است.

به همین دلیل، در داخل فضای مجازی، اعمال کنترل به دلیل ماهیت سیال فضای مجازی از بین رفته است.

آنچه در فضای مجازی مشهود است، گسترش اهمیت فرد و حیطه خصوصی در برابر جمع و حوزه عمومی است.

افراد در فضای مجازی در عین حال که می‌توانند، در گروه ها حضور داشته باشند،- از آن جایی که می‌توانند هویت واقعی خود را پنهان کنند- می‌توانند خود را جدا از دیگران و تنها نیز حس کنند.

نبود مراتب قدرت در فضای مجازی باعث می‌شود، فردیت افراد در جمع حل نشود.

در جهان واقعی قدرت انتخاب افراد، همواره تحت تأثیر عواملی چون جبر مکان، زمان، فرهنگ، حکومت و ...

محدود بوده است.

اما در جهان مجازی مرزهای محدود‌کننده از میان برداشته می‌شود و شخص در مقیاس جهانی با گزینه‌های فراوانی برای انتخاب روبروست.

دیدگاه‌های آلترناتیو در این زمینه، افزایش تضادهای روز‌افزون و تنوع بیش از حد در فرهنگ دیجیتالی را نه تنها مثبت نمی‌داند، بلکه معتقد است، این حالت سبب ایجاد "حیرت انتخاب" شده است و توسعه دانش و آگاهی‌ها سبب افزایش ریسک و منشأ تولید اضطراب برای بشر گردیده است در دنیای واقعی (غیرمجازی) موانع فراوانی باعث محدودیت قدرت انتخاب می‌شود.

دیدگاه‌های آلترناتیو در این زمینه، افزایش تضادهای روز‌افزون و تنوع بیش از حد در فرهنگ دیجیتالی را نه تنها مثبت نمی‌داند، بلکه معتقد است، این حالت سبب ایجاد "حیرت انتخاب" شده است و توسعه دانش و آگاهی‌ها سبب افزایش ریسک و منشأ تولید اضطراب برای بشر گردیده است.

هرزه نگاری اینترنتی کودکان هرزه نگاری پورنوگرافی( Pornography) بر روی سایت‌ها یکی از موضوعاتی است که باید به آن توجه خاص نشان داد، به‌ویژه اگر این هرزه نگاری منحصر به کودکان باشد.

صنعت هرزه‌نگاری در ابعاد وسیعی بدون هیچ مرز و محدوده‌ایی بر روی شبکه‌های اینترنت وجود دارد هیچ مبارزه و قانونی برای چنین پدیده شوم و ویرانگری صورت نگرفته است و شاید هم توانایی مقابله با چنین گسترشی وجود ندارد.

هزاران نمونه از تبلیغات هرزه‌نگاری در اینترنت وجود دارند.

بیشتر این تبلیغات می‌گویند، استفاده کننده‌های آنها باید بالاتر از 18 یا 21 سال باشند.

البته واقعاً سن و سال و خواسته‌های افراد در این سایت‌ها بررسی نمی‌شود.

به همین سادگی که یک فرد بالغ می‌تواند وارد این سایت‌ها شود، یک کودک 10 ساله هم می‌تواند؛ چرا که می‌تواند بنویسد من 18 سال دارم و هیچ کس هم بر این ادعا نظارت نمی‌کند.

تحقیقات انجام شده در این راستا حاکی از آن است که هزاران سایت اینترنتی هرزه‌نگاری وجود دارد و هزاران نفر در روز برای تماشا وارد آنها می‌شوند.

هرزه‌نگاری کودکان در اینترنت ممنوع است، ولی با این وجود سایت‌هایی که هرزه‌نگاری کودکان را نشان می‌دهند، بسیار است.

برخی از این سایت‌ها با انواع و اقسام هرزه‌نگاری‌ها گسترده تر هستند و برخی نیز تنها منحصر به کودکان در گروه‌های سنی متفاوت و حتی به صورت رایگان هستند.

آمارگیری‌های موجود هم نشان می‌دهد که 76% از کودکان و نوجوانان به اینترنت دسترسی دارند.

آنان برای ارتباطات تفریحی از طریق پیام‌های فوری و یا اتاق‌های گپ استفاده می‌کنند و یا از شبکه برای جستجوی سرگرمی و یا تحقیقات مربوط به مدرسه و یا آموزش‌های عمومی به وسیله دانلود کردن (download) کتاب‌ها، موسیقی، فیلم و دیگر فعالیت‌های مربوط به اوقات فراغت استفاده می‌کنند.

نگرانی والدین، حامیان کودکان و مسئولان اینترنت این است که چگونه می‌توان از اثرات مخرب و سوء پدیده‌ی هرزه نگاری اینترنتی که کودکان را به سوی خود می‌کشاند، جلوگیری کنند.

برخی از محققان بر این باور هستند که تنها راه جلوگیری از اثر تخریبی هرزه نگاری اینترنتی، آگاه کردن مردم از خطرات آن است.

آنها می‌گویند:" اگر مردم بدانند نهایت کار اینترنت چیست، جلوی هرزه‌نگاری را می‌گیرند.

باید این مسأله را برای مردم روشن کرد." برخی دیگر، گروه‌هایی از سارقین کامپیوتری (هکرها) هستند که به منظور مبارزه با هرزه نگاری اینترنتی کودکان شکل گرفته‌اند.

سایت‌های هرزه‌نگاری کودکان از این گروه‌ها (هکرها) بیشتر از عاملین قانونی می‌ترسند.

چرا که در برخی موارد، این گروه ها برخی سایت‌های غیر قانونی را از بین برده و تهدید کرده‌اند که در صورت تکرار، آدرس‌های اینترنتی، گزارش فعالیت‌ها و حتی گزارش مطالبی را که از طریق این سایت‌ها در دسترس مراجعین قرار می‌گیرد را در اختیار مراجع قانونی خواهند گذاشت.

این در حالی است که فعالیت بسیاری از این گرو‌ها (هکرها) غیر‌قانونی است.

"فیلیپ جنکینز" ( Philip Jenkins ) استاد تاریخ و مطالعات دینی، در کتاب خود تحت عنوان "مسئله‌ی غیر قابل تحمل هرزه‌نگاری کودکان در اینترنت ( Beyond Tolerance: Child Pornography on the Internet ) در سال 2003 راه کارهایی را در خصوص کاهش هرزه نگاری اینترنتی کودکان ارائه می دهد.

به نظر او تنها پاسخ مؤثر، هدف قرار دادن بنیاد خرده فرهنگ هرزه‌نگاری اینترنتی یعنی از بین بردن تابلوهای پیام رسانی و گروه‌های خبری منتشر کننده‌ی هرزه‌نگاری کودکان است.

از بین بردن تابلو‌های پیام رسانی باید مطابق قوانین هر کشور صورت پذیرد تا دستیابی به چنین اطلاعاتی به تدریج مشکل‌تر شود.

منظور "جنکیز" ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی است.

جهت تحقیق در خصوص خرده فرهنگ‌های اینترنتی فعال در حوزه‌های ممنوع می‌توانید به کتاب یادشده از "جنکینز" و سایر مقالات در رابطه با این موضوع، مراجعه کنید.

دنیای مجازی اینترنت، فرصت ها و تهدیدات هر یک از بچه ها در دیدارهای روزانه خود با یکدیگر، از دوستان جدیدی که پیدا کرده اند می گویند.

سخنان آن ها به شدت او را وسوسه می کند.

به دنبال فرصتی است تا شاید او هم بتواند در جمع دوستانش آیدی هایی را که با آنها ارتباط برقرار کرده، بازگو کند...

به گذشت زمان توجهی ندارد.

کمتر در جمع خانواده و میهمانی ها حاضر می شود و بیشتر اوقات را در اتاق خود در خلوت به سر می برد.

صدای زنگ برقراری تماس ها و ضربه هایی که او به صفحه کلید رایانه اش می زند تنها صدایی است که از بیداری او در اتاق خبر می دهد...

رنگ پریده، چشمان گود افتاده و رفتار و گفتار عصبی او خانواده را نگران کرده است.

مادر و پدر با کمی مراقبت بیشتر از فاجعه ای که فرزندانشان را تهدید می کند آگاه می شوند...

داد و فریاد مادر و دختر از چند خانه آن طرف تر هم شنیده می شود.

- این چه قیافه ای برای خودت درست می کنی؟

ما در این محله آبرو داریم.

- مگه چی شده؟

این که کمی به سر و وضعم بیشتر می رسم ناراحت تون می کنه؟

- قیافه خودت را در آینه می بینی؟

از وقتی پای اون دستگاه لعنتی نشستی حرف ها و کارهات هم فرق کرده، چرا به حال و روز ما توجهی نداری...

- چه ربطی به دستگاه داره؟

خب برای بهتر فهمیدن درسام باید تو اینترنت بچرخم یا نه؟

مطالب علمی را ببینم یا نه؟

- خودت هم بهتر می دونی که کسی با پژوهش و تحقیق مخالف نیست اما قیافه ای که برای خودت ساختی نشون می ده چقدر اهل تحقیقی؟

صدای بغض آلود مادر به فریاد تبدیل شده است.

دختر هم حاضرجوابی می کند اعصاب مادر به هم می ریزد و صدای شکستن ظروف با صدای محکم بسته شدن در آپارتمان به هم می آمیزد...

دام الکترونیکی ورود رایانه به عرصه زندگی، رفتار و گفتار بسیاری از افراد را تغییر داده است.

رایانه و به تبع آن فضای مجازی اینترنت، دنیای انسان را چنان کوچک کرده که در قاب یک مانیتور چند اینچی قابل رویت است!

استفاده از اینترنت، پیامدهای مثبت و منفی متعددی را در پی دارد.

اگر چه نباید فرصتهای مثبتی که از طریق اینترنت ایجاد شده را نادیده گرفت اما از طرفی نمی توان از کنار معضلات، ناهنجاری ها، بزهکاری ها و...

به وجود آمده از این طریق نیز به سادگی و با بی توجهی گذر کرد.

پایان یک دوره تحصیلی و آغاز فصل تعطیلات مدارس و مراکز آموزش عالی بار دیگر فرصت بیشتری را برای استفاده جوانان و نوجوانان از رایانه ها و فضای اینترنت فراهم کرده است.

این فرصت آسیب ها و تهدیدات جدی را نیز به همراه دارد.

اخبار سوء استفاده از احساسات کاربران اینترنتی در داخل و خارج کشور مهمترین بخش صفحات حوادث و گزارش های خبری را به خود اختصاص داده است.

میزان جرایم اینترنتی در فصل تابستان بیشتر از زمان های دیگر است.

به هنگام تهیه این گزارش اخباری در این باره به صفحات حوادث مطبوعات راه یافت: «6 دختر جوان پس از ارتباط اینترنتی و فرار از خانه، هنگامی که سرگردان بودند از سوی ماموران انتظامی دستگیر و تحویل دادسرای جنایی تهران شدند.» این دختران که میانگین سنی شان 14 تا 19 سال اعلام شده است از یک نقطه مشترک در انگیزه های مربوط به فرار برخوردار بودند.

آنها پس از برقراری ارتباط اینترنتی از منازل خود متواری شده و به فساد کشیده شده اند.

«پرونده فساد دو دختر جوان در دادسرای جنایی در حال بررسی است.» آنها پس از آشنایی با تعدادی کاربر اینترنتی از خانه گریخته اند و پس از ماه ها در یک خانه فساد بازداشت شده اند.

اخباری با موضوع مذکور به اخبار ثابت مطبوعات و رسانه های گروهی تبدیل شده اند باید با بازنگری در شیوه استفاده جوانان و نوجوانان از رایانه و اینترنت خانواده ها با حساسیت و توجه بیشتری رفتار آنان را مراقبت کند.

18 میلیون کاربر اینترنتی در ایران حبیب الله فرجاد، کارشناس و پژوهشگر حوزه فناوری ارتباطات با اشاره به فعالیت حدود هجده میلیون کاربر اینترنت در ایران می گوید: «بالغ بر 27.

5درصد کل جمعیت ایران از کاربران اینترنت محسوب می شوند این در حالی است که سهم ایران از تعداد کاربران اینترنت در خاورمیانه 53درصد است و میزان رشد اینترنت در آن 7.

1درصد است که بالاترین سهم و میزان رشد را در خاورمیانه دارد.

زیرا تنها در فاصله هفت سال از دسامبر 2000 که میزان کاربران اینترنت 250هزارنفر بود تا دسامبر 2007 رشدی چشمگیر داشته است.

همچنین، نزدیک به هشتصدهزار و بلاگ فارسی بیش از شصت و پنج درصد از محتوای وب فارسی را تشکیل داده اند.» وی ادامه می دهد: «سرعت تحول و نوآوری و دامنه بازخوردهای وسیع و تأثیراتی که در عرصه سیاست، فرهنگ و اجتماع برجای می گذارد، آن چنان گسترده است که قابل مقایسه با هیچ رسانه دیگری نیست، این دگردیسی و درهم ریختن نظم سنتی، سبب شده است تا فضای تازه ای شکل بگیرد که دمکراسی دیجیتال مشخصه آن است.

نوع تازه ای از دمکراسی که از تعامل و پویایی شبکه ها و تقسیم دانایی شکل گرفته و چنان پرشتاب و مدام در حال تغییر است که تا پنج سال آینده بسیاری از چشم اندازهای کنونی ما از نظام ارتباطات را تغییر خواهد داد.» اینترنت حرکت روی لبه تیغ رایانه و اینترنت به همان اندازه که دنیا را تکان داده است، ارتباطات را دگرگون ساخته و به یکی از مهمترین ابزارهای روز دنیا تبدیل شده و در مجموع جامعه اطلاعاتی جهانی را تشکیل داده است، پیچ وخم و دالان های مبهم نیز بسیار دارد.

کارشناسان عرصه اینترنت که نیم نگاهی هم به مسئله اخلاق و هنجارهای اینترنتی دارند، چاقوی دولبه را بهترین مثال برای این فناوری می دانند.

حجت الاسلام احمد نجفی که در زمینه وبلاگ نویسی فعالیت گسترده ای دارد در این باره می گوید: «اینترنت به همان اندازه که راهگشای بسیاری از مسائل است و برای تعداد زیادی از مراکز علمی و اطلاع رسانی به یک پدیده حیاتی تبدیل شده، می تواند در صورت عدم استفاده صحیح و یا سوءاستفاده برخی افراد به یک چاقوی برنده که دست صاحبش را می برد تبدیل شود.» در همین راستا، خانم زهره علی عسگری کارشناس امور اجتماعی و فرهنگی، اینترنت را مرکب از دو کلمه intern به معنای وارد شدن و وارد کردن و net به معنای شبکه و تور و دام دانسته و می افزاید: به این ترکیب کلمه اینترنت را می توان ورود به تور و دام و گرفتار تار عنکبوت شدن یا ورود به شبکه ای با شاهراههای بزرگ که می توان در هر راهی به اطلاعات نو و تازه برخورد تعبیر کرد!

راهی برای کوچک کردن دنیا و یا جاده ای برای عبور و رسیدن به دنیایی وسیع تر و پرگنجایش تر!

خانم علی عسگری، کارشناسان امور اجتماعی با تأکید براینکه همانگونه که دین را با زور نمی توان به رگ و پی کسی تزریق کرد و در عین حال نمی توان به سادگی ایمان را از دل کسی بیرون آورد به نحوه استفاده از اینترنت اشاره کرده و می افزاید: ارتباط با اینترنت اگر به معنای ورود به شبکه های منحرف و معاند و مفسد درنظر گرفته شود، به خودی خود نمی تواند از کسی سلب ایمان کند و یا حتی موجب تضعیف پایه های اعتقادی او شود.

کسی که به اعتقاد و باور محکمی رسیده باشد صرف استفاده از اینترنت او را به شبکه های تار عنکبوتی نمی کشد و موجب تضعیف ایمان او نمی شود.

بنابراین با تقویت زمینه های اجتماعی و فردی در مسیر تربیت و خودسازی، می توان افراد را در برابر نکات منفی اینترنت بیمه کرد.

به گونه ای که با عبور از شبکه های عنکبوتی در دام نیافتاده و به سلامت در شبکه های اطلاع رسانی اینترنت غواصی کنند.

ماهیت مبهم اینترنت علی تقی زاده که در فضای وب وبلاگ نویسی فعالیت دارد.

با اشاره به کاربردهای مثبت فراوان و سوءاستفاده های گسترده ای که از فناوری اینترنتی شده است، می گوید: «از جمله فواید اینترنت، دسترسی آسان و سریع به دریایی از اطلاعات و آگاهیهای مختلف در زمینه های گوناگون از سیاسی و اقتصادی و علمی و فرهنگی گرفته تا تفریحی و هنری و ادبی است که با فعالیت طبقه بندی و زمان ارائه آن، می توان به پژوهشهای گسترده ای دست زد.

در اینترنت می توان به کتابخانه های بزرگ دنیا سرزد و کتابهای مورد علاقه خود را مطالعه کرد، می توان در منزل بود و در دانشگاههای بزرگ مجازی ثبت نام کرد و ادامه تحصیل داد، می توان حسابهای بانکی خود را چک کرد و با دوست، فامیل و آشنایی در شهرها یا کشورهای دور ارتباط مستقیم و چهره به چهره برقرار کرد و اطلاعات و داده های متنی، صوتی و تصویری خود را مبادله کرد.

با اینترنت، تجارت بسیار آسان، سریع و امن شده و بسیاری از فعالیت هایی که مستلزم صرف وقت و هزینه های فراوان است، با چند کلیک در منزل انجام می شود و دهها کاربرد دیگر که هر یک در راستای آسان سازی امور انسان قرن بیست و یک صورت می پذیرد.» وی در ادامه به مضرات گسترده ای که اینترنت به همراه دارد اشاره کرد و می افزاید: «این مضرات بهداشتی، اخلاقی، حقوقی اجتماعی و...

هستند.

نتیجه گیری شخصی در این مقاله اعتیاد اینترنتی از منظر دو نگرش علوم ارتباطات و روان شناسی بررسی گردید.

در این میان هم چنین با توجه به هرم نیازهای مازلو که طبقه بندی وسیعی از نیازهای بیولوژیک تا نیازهایی چون خودشکوفایی را در بردارد به تبیین این اعتیاد پرداخته شد.

با توجه به رویکرد رفتاری در روان شناسی، هرگاه فرد در پی انجام کاری با پاداش های بی شماری روبرو گردد، به سمت انجام بیشتر آن عمل، سوق خواهد یافت.

اینترنت نیز پاداش های بی شماری را چون دوست یابی و تعاملات مجازی، آموختن مهارت های جدید، امکان تولید در این فضا، فعال بودن و مواردی که در مقاله بدان اشاره شد، برای افراد فراهم می کند تا آنجا که در پی استفاده مکرر، فرد دیگر چاره ای جز بازگشت به این فضا ندارند زیرا این فضا بدل به جانشینی غریب و راهی برای جبران مشکلات واقعی زندگی و گریز از آن می شود.

در بررسی هرم نیازهای مازلو و تبیین اعتیاد به اینترنت، نیز آشکار شد این فضا توانسته اکثر نیازهای بنیادین بشر را رفع نموده و آنها را تامین کند.

دنیای مجازی اینترنت به گونه ای نیازهای بشری را برآورده می سازد که دیگر برای فرد رهایی از آن امکان پذیر نیست.

از آنجا افراد بشر همگی در پی تامین نیازهایشان (نیازهای بیولوژیک تا نیازهای معنوی) هستند، در این مسیر به هر آنچه که این نیازها را به یک باره برای آنها تامین کند پناه خواهند برد.

اینترنت به عنوان یک چند رسانه ای خاصیت جذب کنندگی فراوان دارد و این رسانه توانسته تمامی قابلیت های رسانه ها را با هم یک جا داشته باشد و از این حیث موجب می شود کاربران بیشتری به سمت آن بروند و نیازهای خود را تامین نمایند.

با توجه به رویکرد استفاده و خشنودی و بررسی نیازهای گوناگونی که منجر به استفاده مخاطبان از رسانه ها می شوند، می توان گفت به هر میزان که رسانه ای در تامین نیازهای خواسته شده مخاطبان کارآمد تر باشد، تمایل مخاطب بدان سمت افزایش خواهد یافت.

بنابراین با رشد فراگیر رسانه های نوین چون اینترنت، که همه نوع نیاز مخاطب اعم از نیازهای اجتماعی، نیاز های شناختی، نیاز های عاطفی، نیازهای گریز از تنش، نیازهای غیر اجتماعی (فرار کردن و تنها بودن)، تفریح، سرگرمی و شادی های عاطفی را تامین می کند، به طور حتم به خرسندی بیشتر او دامن خواهد زد و انتخاب اول برای گزینش رسانه ای او خواهد بود.

با توجه به این رویکرد که معتقد است به هر میزان که فرد خشنودی بیشتری در تعامل با رسانه ای به دست آورد، بیشتر به آن سمت خواهد گروید، می توان گفت میزان گرایش افراد به سمت اینترنت با امکانات بی شماری که برای مخاطبان خود فراهم می کند، هر روز بیش از پیش افزایش خواهد یافت به طوری که افزایش این گرایش خود می تواند منجر به اعتیاد و وابستگی بیش از اندازه گردد.

منابع:  امیدوار، ا.، صارمی، ع.

ا.

(1381).

اعتیاد به اینترنت (توصیف، سبب شناسی، پیشگیری، درمان و مقیاس های سنجش اختلال اعتیاد به اینترنت).

مشهد: انتشارات تمرین.

 حسینی، ح.

(1384).

تحلیل جامعه شناختی رابطه اینترنت و اعتیاد به مواد مخدر.

فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره اول، شماره پیاپی 2و3، صص17-1.

 دهقان، علیرضا.

قماربازی اینترنتی.

فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره اول شماره پیاپی 2و3، صص72-45  سورین، و.، تانکارد، ج.

نظریه های ارتباطات.

ترجمه علیرضا دهقان.

تهران: انتشارات دانشگاه تهران.