دانلود تحقیق انسان و موسیقی

انسان و موسیقی موسیقی درمانی خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد.

رسول اکرم (ص) ادیان و نژادها بی شمارند اما زبان و روح یکی است، زبان عشق.

موسیقی نوعی زبان عشق است.

انسان و موسیقی ‌‌‌‌}کاربرد موسیقی برای درک زیبایی و سلامت زندگی اجتناب ناپذیر است{ مقدمه ای برای موسیقی درمانی شاید تاکنون مطالبی در روزنامه ها، مجلات، محل کارتان یا در بین مردم درباره "موسیقی درمانی" خوانده یا شنیده باشید.

موسیقی درمانی یک رشته جدیدی است و فقط به مدت پنجاه سال است که به عنوان یک تخصص کلاسیک و حرفه ای توسعه پیدا کرده است.

بر طبق تعریفی که "انجمن ملی موسیقی درمانی" (NAMT) ارائه داده است، موسیقی درمانی عبارتست از "کاربرد موسیقی تامین، حفظ و بهبود سلانمت جسمانی و روانی در واقع موسیقی درمانی کاربرد منظم موسیقی است، بطوریکه موسیقی درمانگر مستقیما"در یک محیط درمانی، تغییرات دلخواه را در عواطف و رفتار درمانجو ایجاد می کند...) به طور خلاصه در موسیقی درمانی با استفاده از موسیقی، که یک رسانه هنری خلاق است، به افرادی دارای مشکلات گوناگون، به منظور دستیابی به بهداشت روانی و جسمی انان کمک می شود.

موسیقی درمانی در درمان افرادی که ناتوانی های مختلفی از جمله عقب ماندگی ذهنی، تاخیر یافتگی رشدی، معلولیت جسمی، بیماری روانی و...

داشته اند، به طور موفقیت امیزی جواب داده است.

موسیقی درمانگر، اهداف و مقاصد را بر اساس نیازهای خاص درمانجو دنبال می کند.فنون مختلفی برای پیشبرد این اهداف استفاده می شود.

برای مثال اواز خواندن می تواند به افراد مبتلا به بیماری الزایمر کمک کند تا حافظه دراز مدتشان را به کار اندازند، نواختن الات موسیقی با همسالان یا درمانگر می تواند مهارت های میان فردی را افزایش دهد و کارکردهای اجتماعی را بهبود بخشد.

از همه مهمتر اینکه افراد احساساتشان را در روشی مطمئن و لذت بخش بوسیله نواختن موسیقی، گوش کردن به موسیقی و رقصیدن به همراه موسیقی بیان می کنند.

البته موسیقی درمانی فقط در خدمت افرادی که دارای انواع مختلف ناتوانی ها هستند به کار برده نمی شود، بلکه در شرایط مختلف پزشکی نیز سودمند است.

از جمله کاهش فشار روانی یا درد،زایمان، توانبخشی بیماران سکته‌ای و مبتلایان به بیماری پایانه (بیماری‌هایی که علاج‌ناپذیر و مرگبار هستند، مثل ایدز).

مساله عمده که در اینجا برای درمانگر مطرح است کاهش درد و تحمل ان در شیوه درمان است و یا کمک به بیمار برای دستیابی به کارکردهای بهینه.

موسیقی درمانی رشد فزاینده ای در کشورهای مختلف جهان و در عرض سال‌های اخیر داشته است و کارهای درمانی متعددی توسط موسیقی درمانگران صورت پذیرفته است و این امر تاکید گردیده که اساسا موسیقی در درمان اشخاص مبتلا به وضعیت‌های مختلف پزشکی کارائی بسیاری دارد.

این مقاله کوتاه به شما یک دید کلی درباره این که «موسیقی درمانی چیست؟» ارائه داده است.

این مقاله فقط بخش کوچکی از این رشته حرفه ای عظیم را معرفی کرده است و به عنوان یک کلیت در این باره نمی تواند نتیجه گیری شود.

موسیقی سنتی ما با اصالت و ریشه های عمیق فرهنگی قابلیت بسیاری برای گسترش و تدوین های تازه‌ای از جانب استادان موسیقی دارد.

دکتر داریوش صفوت موسیقیدان برجسته معاصر نقل می‌کرد که مرحوم عبدالحسین شهبازی بیست دقیقه در کنار بستر بیماری که پزشکان از او قطع امید کرده بودند سه‌تار نواخته و پس از بیست دقیقه حال بیمار بهبود یافته و خطر رفع شده است.

(همشهری10/8/1379) اگر شما به این رشته علاقه‌مندید، می‌توانید برای گرفتن اطلاعات بیشتر در اینباره با سازمان‌های حرفه‌ای به رایزنی بپردازید، یا می توانید با هر بیمارستان یا مدارس اموزش ویژه که خدمات یا برنامه‌های موسیقی درمانی را تدارک می‌بینند مشورت کنید.

تاریخچه پیدایش قدمت استفاده از موسیقی به منظور تحت تاثیر قرار دادن سلامت و شیوه رفتاری حداقل به زمان ارسطو و افلاطون برمی‌گردد.

اما در قرن بیستم استفاده از ویژگی‌های درمان‌گرانه موسیقی به طور ابتدایی به دوران جنگ جهانی اول مربوط می‌شود.

زمانی که موسیقی‌دانان حرفه‌ای و اماتور برای هزاران بیمار بستری در بیمارستان‌های ارتشی، که از جراحات روحی و جسمی ناشی از جنگ رنج می‌بردند، برنامه اجرا کردند.

عکس‌العمل قابل توجه بیماران به موسیقی، پزشکان و پرستاران را تشویق کرد از مسئولین بیمارستان بخواهند تعدادی نوازنده استخدام کند، اما به زودی متوجه شدند که موسیقیدانی که بخواهد به چنین کاری مشغول شود نیازمند تعلیم و تربیت خاصی خواهد بود.

مراکز آموزشی و انجمن های اولیه در 1944 دانشگاه ایالتی میشیگان (MICHIGAN STATE UNIVERSITY) به این نیاز پاسخ داد و اولین برنامه تحصیلی موسیقی درمانی جهان را پایه گذاری نمود.

در 1950، انجمن موسیقی درمانیNATIONAL ASSOCIATION FOR MUSIC THERAPY یاNAMT به طور رسمی به کار مشغول شد.

در 1971 انجمن موسیقی درمانی امریکا (AMERICAN ASSOCIATION FOR MUSIC THERPY) یا AAMT ایجاد شد که امروز دارای بیش از 5000عضو از درمانگران، اعضای حقوقی و اعضای انجمن های وابسته در سطح جهان است.

هدف AMTA، بالا بردن سطح اگاهی افراد از مزایای موسیقی درمانی و افزایش امکان دسترسی هرچه بیشتر به مراکز موسیقی درمانی مجهز در جهان است.

وضع شاخص استانداردهای تحصیلی و اموزشی نیز، از جمله فعالیت های این انجمن بوده است.

در سال 1985 ، فدراسیون جهانی موسیقی درمانی یا (WFMT) برای ترویج موسیقی درمانی در سطح بین المللی، به ثبت رسید.

موسیقی و درمان از ابتدای تاریخ، بشر از موسیقی برای شفای بیماران استفاده کرده است.

برای مثال، ریتم طبل ها در مراسم شفا بخش جادوگران و درمان گران نقش مهمی داشته است.

ارسطو می گوید: از موسیقی می توان در بسیاری از شئون زندگی، تربیت، سرگرمی، درمان، خوشگذرانی و تعدیل احساسات و عواطف استفاده کرد.

(منتهی تصریح می کند که گرچه پرکردن اوقات فراغت، امری لازم است، لیکن باید با نوعی از موسیقی مفید و تعالی بخش پر شود).

فارابی موسیقی را به سه خاصیت مطرح می ساخت : احساس انگیز، نشاط انگیز، خیال انگیز و یا تحت شرایطی هر سه خصوصیت را دارا می باشد.

نغمه های موسیقی بر حسب ترکیب فواصل و ریتم دارای ارتعاشات خاصی هستند که با تحریک ارتعاشات سلول های عصبی احساس و انگیزه‌ای را تقویت، تضعیف و یا منتقل می سازند.

اگرچه فواید درمان با موسیقی از دوران های قبل مطرح بوده است، اما تا قبل از این که در قرن اخیر به عنوان یک رشته تخصصی شناخته شود خوب معرفی نشده است.

امروزه از تاثیر و فواید موسیقی در مراحل مختلف رشد و زندگی انسان (از دوره جنینی تا سالمندی) گیاهان و جانوران سخن به میان می‌آید، و از تغییرات ان بر روی سیستم‌های حسی حرکتی، هیجانی- عاطفی، ترشح غدد، هوشیاری و آگاهی و شناخت فرد بحث می‌شود.

به گفته پژوهشگران مرکز پزشکی نیویورک، شنیدن موسیقی های کلاسیک و حتی موسیقی مجاز موجب کاهش اضطراب و افزایش تحمل درد بیماران می‌شود.

(تنسی ویلیامز) از بدو خلقت انسان، نیازهای متنوعی (اعم از جسمی و روانی) با او همراه بوده که برای براورده ساختن این نیازها سازگاری با محیطش به ابزارهایی نیاز داشته است.

هنر به عنوان یکی از وسایل اولیه سازگاری بشر در خدمت نیازهای کمال جویی و زیبا طلبی و از طرف دیگر، آرامبخش ناراحتی ها و سختی های زندگی او بوده است.

موسیقی شکلی از هنر است که احساس، عاطفه، ادراک و شناخت انسان را بدون نیاز به تکلم و زبان منتقل می‌کند.

استفاده بشر از موسیقی، امری اسان و قابل دسترس بوده است، چون ریتم و ملودی، به عنوان دو رکن اساسی موسیقی، در سرشت انسان وجود داشته و از طرفی اواگریها و حرکات ریتمیگ نیز نیازی به تکلم نداشته است.

از این رو در بیشتر قبایل ابتدایی مراسم و ایین‌های مختلف موسیقایی که وسیله ای برای ابراز همبستگی جمعی و از بین بردن ترس ها و غم ها و ایجاد ارامش و شادی و اراده در بین افراد قبیله بوده برگزار می‌شده است.

موسیقی زبان ارزوها، انتظارها و عواطف بشری است و هر قوم و ملتی بر حسب ویژگی های عاطفی و فرهنگی خود، موسیقی خاصی دارد.

با درک موسیقی، عواطف زیبا، همدردی و تفاهم بیشتر قلبی میسر خواهد شد.

پژوهشگران توصیه می کنند که والدین روزانه یک ساعت برای فرزندان کوچک خود موسیقی پخش کنند.

این عمل موجب بهتر شدن وضعیت تغذیه، خواب و افزایش وزن انها می شود.

(تله تکست شبکه دو سیما) موسیقی درمانی به استفاده مستقیم و غیر مستقیم از موسیقی برای بازیافت، نگهداری و قدرت بخشیدن به سلامت روحی، جسمی، احساسی و درونی گفته می شود که توسط فرد متخصص تجویز شده باشد.

این تعریف کوتاه تمام عناصر اصلی موسیقی درمانی را در بر گرفته است و ما در این جا به توضیح هر یک از این عناصر می پردازیم.

1-موسیقی درمانی باید توسط اعضای تیم درمانگر شخص تجویز شود.

اعضای این گروه می توانند شامل پزشکان، متخصصین خدمات اجتماعی، روان شناسان، معلمین، مددکاران یا والدین باشند.

2- موسیقی ابزار درمانی عمده این شیوه درمان است.

درمانگر از موسیقی برای رسیدن به حس اعتماد متقابل استفاده می کند، سپس برای بهبودی بخشیدن به شرایط روحی و جسمی بیمار، یک سری فعالیت های بدقت برنامه ریزی شده را تجویز می کند.این فعالیت ها می توانند مواردی مانند اواز خواندن، شنیدن موسیقی، نواختن ساز، اهنگ سازی و انجام حرکاتی ورزشی یا رقص با موسیقی باشند.

3- موسیقی تحت نظر یک موسیقی درمانگر تعلیم دیده برای بیمار در نظر گرفته می شود.

موسیقی درمانی، رشته گسترده ای است و درمان های موسیقایی که توسط این اشخاص انجام می گیرد بر پایه دانش وسیع انها از تاثیرات موسیقی بر رفتار، نقاط قوت و ضعف بیمار و اهداف درمانی، بنا شده است.

4- موسیقی درمانی برای رسیدن به اهداف خاص درمان شناسی به کار می رود.

این اهداف شامل : بهبودبخشیدن به مهارت های ارتباطی، علمی، حرکتی، احساسی و اجتماعی است.

باید توجه داشت که ممکن است بیمار در طی دوران درمان به مهارت ها و دانش تازه ای در موسیقی دست یابد اما برای درمانگر، کسب این مهارت ها چندان اهمیت ندارد.

انچه مهم است تاثیر موسیقی بر سلامت روح و جسم بیمار است.

موسیقی درمانی: موسیقی درمانی چیست؟

در یونان قدیم ارتباط نزدیکی بین موسیقی و شفا وجود داشت.

این همبستگی به یکی از خدایان یونان «آپولو» شخصیت و شکل داده است.

آپولو هم خدای موسیقی و هم خدای طب بود.

یونانیان معتقد بودند که امراض نتیجه عدم هارمونی در وجود فرد است وموسیقی با قدرت روحی و اخلاقی خود می‌تواند با برگرداندن هارمونی و نظم در بدن سلامتی را برای فرد مورد استفاده به ارمغان آورد.

پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد که غده تالاموس به عنوان مهم‌ترین غده در مغز انسان محرک‌ های صوتی را به وسیله سیستم‌های عصبی دریافت و در کنار حافظه و تخیل به آن‌ها پاسخ می‌دهد.

غده هیپوفیز نیز که از غده تالاموس فرمان دریافت می‌کند به محرک‌های صوتی موزون پاسخ می‌دهد موجب بروز ترشحاتی می‌شود که نتیجه آن آزادسازی ماده آرام‌بخش به نام آندروفین خواهد بود در یونان قدیم ارتباط نزدیکی بین موسیقی و شفا وجود داشت.

پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد که غده تالاموس به عنوان مهم‌ترین غده در مغز انسان محرک‌های صوتی را به وسیله سیستم‌های عصبی دریافت و در کنار حافظه و تخیل به آن‌ها پاسخ می‌دهد.

غده هیپوفیز نیز که از غده تالاموس فرمان دریافت می‌کند به محرک‌های صوتی موزون پاسخ می‌دهد موجب بروز ترشحاتی می‌شود که نتیجه آن آزادسازی ماده آرام‌بخش به نام آندروفین خواهد بود.

با توجه به این که مهم‌ترین اثر ماده مزبور، تسکین درد در انسان است به سادگی می‌توان به ارزش موسقی درمانی که عملا موجبات آزادسازی ماده آندروفین که علاوه بر تسکین درد، موجبات انبساط و شادی را در انسان فراهم می‌سازد پی برد.

تحقیقاتی که توسط کولن در سال هزار و نهصد و نه و دو در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان «سنت جرج» لندن صورت گرفته نشان می‌دهد که موسیقی به میزان قابل توجهی در تسکین و تقلیل وضعیت بحرانی بیماران که در بخش آی- سی- یو بستری بوده‌اند تأثیر داشته است.

زیرا ثابت شده است که سیستم اعصاب انسان به محرک‌های موزیکال پاسخ مثبت می‌دهد.

موسیقی درمانی یک فرآیند فعال است.

در موسیقی درمانی ما انتظار داریم که موسقی ما را در برگرفته و در تمام وجودمان جریان پیدا کند.

یادتان باشد که از قوه تخیل مغز استفاده کنید.

به خاطر داشته باشید «انرژی در پی اندیشه می‌آید» هر جا که فکر باشد انرژی هم وجود دارد.

برای بهتر گوش کردن به موسیقی دو مطلب را به خاطر بسپارید: 1- صدای موسیقی در حدی باشد که شما با آن راحت هستید؛ 2- خودتان را تسلیم موسیقی کنید.

در این جا به کاربرد مواردی چند از موسیقی درمانی اشاره می‌شود: کاربرد موسیقی درمانی برای کمک به افراد عقب‌مانده با حرکات ریتمیک موزیکال می‌توان مهارت در هماهنگی‌های حرکتی را بهبود بخشید.

اشعار آوازهای مخصوص را می‌توان نوشت که از طریق آن مراحل و روش‌های مهارت‌های خودیاری مثل لباس پوشیدن و مسواک زدن را یاد بگیرند و به خاطر بسپارند.

موزیک تراپیست‌ها برای این که برنامه‌های درمانی و روش‌های مؤثر برای در حال جریان ایجاد کنند باید برنامه‌ریزی دقیقی را به کار گیرند.

جریان برنامه‌ریزی شامل چهار مرحله کلی است: 1- تعریف مشکل درمانجو یا زمینه نیاز آن (سنجش)؛ 2- فراهم کردن هدفی برای درمانجو که به رفع مشکل یا نیاز او کمک کند؛ 3- برنامه‌ریزی مناسب فعالیت‌های موزیکی؛ 4- تکمیل روش‌ها و فعالیت‌ها و ارزشیابی واکنش‌های درمانجو.

مشاهدات و تجربیات اخیر نشان داده است که کاربرد موسیقی دردرمان ناتوانی‌های یادگیری اشخاصی که آسیب‌های شنوایی دارند، اشخاصی که آسیب‌های بینایی یا آسیب‌های گفتاری دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاربرد موسیقی درمانی در نارسایی‌های گفتاری افرادی که در ارتباط کلامی مشکل دارند با خواندن آوازها و سرودهای مخصوص می‌توانند در شمرده تلفظ کردن اصوات، گفتار مورد نیاز و مهارت در تشخیص لغات رشد و تمرین کنند.

ریتم و صدای موسیقی هم‌چنین می‌تواند تقویت جریان تکلم را در اختلالات گفتاری مانند لکنت زبان آسان سازد.

از موسیقی برای اشخاص زبان پریش (آفازیک) به عنوان روش برای برقراری رابطه کلامی می‌توان استفاده کرد.

تکنیک شناخته شده درمان آوازی ملودیک این تکنیک، در اوایل دهه هفتاد میلادی به عنوان یک روش ترمیمی برای بخشی از مسائل گفتاری بزرگسالان زبان پریش به وجود آمده است.

در این روش جملات کوتاه در نمونه‌های ساده آهنگین، با آواز خوانده می‌شود.

به موازاتی که بیماران عبارات و جملات را یاد می‌گیرند آهنگ‌ها کم‌رنگ‌تر و محو‌تر می‌شوند.

این روش بر پایه این نظریه قرار گرفته که وقتی نیم‌کره سمت چپ، آسیب می‌بیند می‌توان به وسیله اغراق در آواز (ریتم، با تأکید بیان کردن و جملات ملودیک) با کمک نیم‌کره راست مغز، تکلم را کمک، تحریک و تسهیل کرد.

کاربرد موسیقی درمانی در درمان معلولیت‌های ارتوپدی بنابر نظر «رودنبرگ» (هزار و نهصد و هشتاد و دو) از موسیقی می‌توان در چند منظور درمانی برای معلولین ارتوپدی استفاده کرد: 1- کاهش حواس پرتی؛ 2- رهایی از تنش‌ها و حساسیت‌های شدید؛ 3- تقویت تمرین‌های عضلانی؛ 4- افزایش احساس ارزش شخصی.

فعالیت‌های مختلف موسیقی درمانی می‌تواند جهت بهبود وضعیت مفاصل و ماهیچه‌ها و افزایش هماهنگی حرکات آن‌ها کمک کرد.

مثلا نواختن سازهای انتخاب شده با شیوه‌های مخصوص می‌تواند تحرک و استقامت مفاصل را افزایش دهد و با هماهنگی قسمت‌هایی از بدن را بهبود بخشد.

مثلا نواختن پیانو برای حرکت وخم کردن و کشش انگشت‌ها و از ریتم سازها برای افزایش دامنه حرکات و منبعی برای الگوهای حرکتی از نواختن ساز دهنی برای کنترل بهتر دست‌ها و هماهنگی آن‌ها با دهان و تقویت ظرفیت‌های حیاتی می‌توان استفاده کرد.

یکی دیگر از منافع یادگیری نواختن ساز برای معلولین، احساس کامیابی و رضایت است.

نواختن ساز، احساس ارزش شخصی را افزایش می‌دهد و اگر به صورت گروهی نواخته شود رشد اجتماعی‌شان تقویت خواهد شد.

کاربرد موسیقی‌درمانی در درمان سالمندان سالمندی معمولا با درجاتیاز زوال کارکرد جسمی و ذهنی همراه است.

که این درجات در افراد مختلف متفاوت است.

بیشتر افراد مسن خصوصا آن‌هایی که در خانه‌های سالمندان زندگی می‌کنند علائمیاز اختلالات فکری و بدنی دارند.

بسیاری از سالمندان مشکل پزشکی مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، سرطان و یا فشار خون دارند.

به علاوه عده‌ای نیز به دلایل عاطفی دچار افسردگی و تنهایی می‌شوند.

موسیقی درمانی می‌تواند در زمینه تقویت کارکرد جسمی و روحی این افراد مؤثر واقع شو.

به عنوان مثال موسیقی همراه با تمرینات و ورزش‌های روزانه، می‌توان احساس دردی را که غالبا با این ورزش‌هاست از ذهن دور ساخته و یا انگیزه و محرک لازم را برای شرکت در انجام این قبیل ورزش‌ها و فعالیت‌های حرکتی فراهم کرد.

دست زدن نشاط‌انگیز و موسیقی ریتمیک می‌تواند ورم مفاصل انگشتان را صاف کند اعتماد به نفس او را افزایش داده و انرژی مثبت را در این گونه افراد تقویت کند.

مهم است به خاطر بسپاریم که موسیقی مورد علاقه سالمندان مانند دیگر اقشار مردم دامنه وسیعی دارد.

علاقه آنظها متناسب با سنشان تغییر می‌کند.

معمولا افراد مسن به آهنگ‌های معروفی که در دوران جوانی حوالی سنین هجده تا بیست و پنج سالگی گوش می‌دادند علاقه نشان می‌دهند.

برای به دست آوردن شفا آفتاب موسیقی درمانی به معنی به کار گرفتن موسیقی و سلامت جسمی و روحی است.

طبق مطالعات مستدل و شواهد علمی یک موسقی درمان تعلیم دیده و دارای مدرک علمی معتبر می‌تواند از روش موسیقی برای نیل به این اهداف استفاده کند درمانی دادن به موسیقی، ساختن آن و یا جلسات موسیقی درمانی می‌تواند شامل گوش دادن به آن‌ها باشد.

تاکنون تحقیقات گسترده‌ای صورت گرفته که مشخص می‌شود موسیقی چه طور می‌تواند موجب شفای روحی یا جسمی افراد شود.

موسیقی درمانی برای چه منظوری به کار گرفته می‌شود؟

شما می‌توانید از روش موسیقی درمانی برای کمک به سلامت روحی و جسمی استفاده کنید.

این روش به افراد کمک می‌کند که خودشان را ابراز کنند خودتان تازه‌ای پیدا کنند و بدن و ذهنشان را از طریق ریتم، نظم و قابلیت پیش‌بینی خاطرات آرام کنند.

این روش هم‌چنین می‌تواند عارضه فراموشی را از راه بهبود ارتباط‌گیری شما با دیگران کمک به مغز در تولید ماده آرامش دهنده ملاتونین بهبود نحوه صحبت کردن، بهبود حافظه بلندمدت و میان‌مدت درمان کرده و ترمیم کند.

آیا روش موسیقی درمانی یک روش ایمن و بی‌خطر است؟

بله موسیقی درمانی به عنوان روشی ایمن و بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود با این حال محققان توصیه می‌کنند که برای استفاده از هر نوع روش درمانی جایگزین و یا حال برای استفاده از ترکیبی از این شیوه‌ها حتما با پزشک معالج خود مشورت و تصمیم‌گیری کنید.

امروزه روانشناسان این راز را درک کرده و بدین ابزار سعی در علاج جسم و روان بیماران گرفته‌اند.

بیمار با شنیدن اصوات موسیقی درمانگر بر دامان امواج آن سوار می‌شود و ذره ذره وجود خویش را با آن هماهنگ می‌سازد تا گره از بیماری نهفته در اعماق وجودش باز گشته و بیماری به تدریج از ضمیر وی ناپدید شود.

این محو گشتن با ریتم درونی‌ای حاصل می‌شود که آهنگساز آن را بر اساس روابط علم موسیقی و تلفیق آن با زوایای روانشناسی پیشرفته که با اعمال انسان‌ها سر و کار دارد آفریده است.

در حقیقت معنایی که انسان از درون خویش و با همنوایی موسیقایی از بستر پنهان به عرصه وجود خویش عیان می‌کند آنی است که در نهانی بدان در آویخته و عوارض جسمانی از آن روان‌پریشی حاصل آمده که موسیقی سعی در گشایش ان گره دارد.

موسیقی درمانی امروزه چنان مورد توجه قرار گرفته است که در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی جهان در طول مدت مداوا و در بحران‌های حاصل آمده از بیماری‌ها، در موارد اضطراری قلبی و مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا تنش و اضطراب چنین بیماری‌های طاقت‌فرسا و کاهنده را تخفیف دهند!

موسیقی به همان اندازه که اثر مثبت دارد در سوی مقابل و در سبک‌های دیگر از موسیقی، روح و روان را می‌آزارد و تأثیرات نامطلوب از خود بر جای می‌نهد.

از دیدگاه روانشناسی برتر که با سطوح روانی انسان سر و کار دارد موسیقی ابزار مطلوبی است که هزینه‌ای نه چندان زیاد می‌طلبد که این خود نشانه تأییدی بر هارمونی درونی انسان و موسیقی طبیعت می‌باشد.

اثر آموزش موسیقی بر توانایی‌های هوشی خردسالان در این مطالعه تأثیر آموزش موسیقی در افزایش توانایی‌های شناختی کودکان بررسی شده است.

روش 30 کودک پنج و شش ساله که در ترم‌اول کلاس‌های موسیقی کودک در آموزشگاه‌های موسیقی درجه یک و دو شهر تهران شرکت می‌کردند با 30 کودک گروه گواه مقایسه شدند.

گروه گواه از نظر سن، جنس، میزان تحصیلات مادر و سطح درآمد خانواده با گروه آزمایشی همانسازی شد.

در ابتدا همه کودکان تحت آموزش هوش استنفورد- بینه قرار گرفته شد.

آیا می‌دانید طب مکمل چیست؟

طی مکمل به طور خلاصه و بدون توضیحات اضافی، یعنی درمان بدون استفاده از داروهای شیمیایی، مثلا استفاده از طب سوزنی، داروهای گیاهی و موسیقی و ...

امروزه موسیقی درمانی جای خود را در طب مکمل باز نموده است چرا که استفاده از موسیقی موجب آرامش، بهبود محاسبه ذهنی و کاهش اثرات ذهنی ناشی از استرس‌های وارده می‌شود.

موسیقی انسان‌ها را در برقراری ارتباط، اتحاد و تطابق توانا می‌کند.

صدای موسیقی باعث ارتباط مؤثری بین پزشک و بیمار خصوصا در درمان بیماری‌های روانی می‌شود.

برای مثال بیماری که نمی‌تواند یا نمی‌خواهد افکارش را ابرازکند وقتی که به همراه پزشکش به موسیقی گوش می‌دهد احساس می‌کند که رابطه خاصی با پزشک پیدا نموده و درنتیجه افکار واحساساتش را با صداقت بیان می‌کند.

از این گذشته ثابت شده است که موسیقی حتی افکار یک بیمار کومایی را به جاهایی که دوست دارد می‌برد.

موسیقی در بیماران سایکوتیک و حتی نروتیک آرامش خاصی ایجاد می‌کند.

موسیقی فقط برای بیماران مفید نیست بلکه فرد سالم نیز احساسات خود را از طریق نواختن ساز و یا نوشتن یک قطعه شعر بهتر بیان می‌کند.

هم‌چنین موسیقی در تجدید خاطرات گذشته و پناه بردن به تخیلات مثبت نقش دارد.

خواندن سرود و آوازهای دسته‌جمعی باعث نشاط و یادگیری بهتر می‌شود و کودکان باعث ایجاد حس کسب امنیت و تقویت نیروی ابتکار در آنان می‌شود.

پخش موسیقی آرام (نه تکنو و اکسیژن) در حمام سونا و استخر و حتی کلینیک‌های درمانی و تشخیصی باعث ایجاد بهتر ارتباط کلامی و گفتاری می‌شود.

دانشمندان معتقدند که شاید ترشح اندورفین‌ها در لذت بردن از موسیقی نقش داشته باشند.

یافته‌ها تحلیل نتایج نشان داد که گروه آزمایشی از نظر میزان افزایش توانایی استدلال عمومی (که با معیار ضریب هوشی و با نمره کل آزمون هوش استنفورد- بینه سنجیده شد) با گروه گواه تفاوت معنی‌داری دارد.

در ارزیابی خرده آزمون‌ها نیز مشاهده شد که آموزش موسیقی سبب افزایش توانایی استدلال کلامی و تقویت حافظه کوتاه‌مدت کودکان گردیده است.

ولی در مورد توانایی استدلال دیداری/ انتزاعی، با وجود افزایش میانگین نمره‌های خام هر دو گروه در پس آزمون در میزان تغییرات دو گروه متفاوت معنی‌داری دیده نشد.

نتیجه‌گیری از این مطالعه می‌توان نتیجه گرفت که آموزش موسیقی ممکن است در رشد برخی توانایی‌های شناختی کودکان مؤثر باشد.

نتایج یک پژوهش نشان داد گوش دادن به موسیقی هنگام انجام فعالیت‌های هدفمند در کودکان کم توان‌ذهنی بر بهبود تمرکز و عملکرد آن‌ها مؤثر است.

به گزارش سرویس پژوهشی خبرگزاری دانشجویان ایران رزی زینعلی، کارشناس ارشد کار درمانی دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، میترا اشتری و طیبه دلشاد، کارشناسان کاردرمانی در تحقیقی تأثیر گوش دادن به موسیقی را بر دامنه توجه و تمرکز کودکان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر 7 تا 14 ساله بررسی کردند.

در بخشی از این تحقیق امده است: یکی از مهم‌ترین مشکلات کودکان کم‌توان ذهنی اختلال توجه و مرکز می‌باشد که بر اساس پژوهش‌های موجود در بیش از نیمی از آن‌ها مشاهده می‌شود.

موسیقی در افراد کم‌توان ذهنی به شکل‌های مختلف نظیر گوش دادن، نواختن و انجام فعالیت‌ها و حرکات خلاق برای افزایش یادگیری، سازگاری اجتماعی، هماهنگی عضلانی، ثبات عاطفی و انگیزش هیجانی به کار رفته است.

بنابراین به نظر می‌رسد افزایش تمرکز کودکان کم‌توان ذهنی بتواند بر بهبود یادگیری و سازگاری اجتماعی انان مؤثر باشد.

محققان در راستای اجرای این پژوهش تعداد 11 دختر و 14 پسر از کودکان کم‌توان ذهنی 7 تا 14 ساله مرکز توانبخشی رشد را که مشکل شنوایی نداشته و توسط روانشناس مرکز در گروه آموزش‌پذیر قرار گرفته بودند مورد ارزیابی قرار دادند.

سپس سه روز بعد آزمون حین گوش دادن به موسیقی تکرار شد.

لازم به ذکر است که موسیقی انتخاب شده از ساخته‌های ثمین باغچه‌بان به نام گربه پشمالو بود که برای کودکان آشنا، دارای متنی ساده و تا حدی برانگیزاننده بود.

نتایج مقایسه میانگین تعداد دوایر سوراخ شده در آزمون تمرکز با موسیقی و بدون موسیقی با آزمون تی‌زوج نشان داد که گوش دادن به موسیقی حین انجام آزمون تمرکز نمونه‌های مورد بررسی را افزایش داده است.

محققان در خاتمه خاطرنشان کرده‌اند جهت کار درمانی کودکان کم‌توان ذهنی می‌توان از گوش دادن به موسیقی به طور مؤثر بهره برد.

بنابر تحقیقات جدید موسیقی درمانی می‌تواند بعضی از علایم اسکیزوفرنی را تخفیف داده و بهبود بخشد.

این پژوهش که در مجله روانپزشکی Journal of Psychiatry British منتشر شده است اولین موردی است که در آن موسیقی درمانی برای افرادی که دچار اسکیزوفرنی حاد هستند به کار گرفته شده است و توسط محققینی از کالج سلطنتی لندن و درمانگرانی از مرکز سلامت روانی North West London رهبری و اداره می‌شود.

در این تحقیق کوچک 81 بیمار مقیم در چهار بیمارستان لندن به طور تصادفی انتخاب شده‌اند تا از موسیقی درمانی یا درمان عادی بهره‌مند شوند این افرا د بین 8 تا 12 جلسه به صورت یک بار در هفته و به مدت 45 دقیقه از موسیقی درمانی بهره‌مند شده‌اند در طی جلسات بیماران به سازهای مختلف دسترسی داشته و از طرف درمانگران به ابراز درونیات خود با موسیقی تشویق می‌شوند.

در ابتدا درمانگر با دقت به موسیقی بیمار گوش فرا می‌دهد و از نزدیک با او همراهی می‌کند و در پی یافتن چگونگی وضعیت احساسی او که به شکل موسیقی ابراز می‌شود، است.

سپس درمانگر روش‌ها و فرصت‌هایی برای بسط یا تغییر ماهیت این فعل و انفعال موسیقایی پیشنهاد می‌کند.

محققین علایم اسکیزوفرنیک را محاسبه کرده و متوجه شدند که در میان بیمارانی که از موسیقی درمانی بهره‌مند شده بودند پیشرفت‌های بسیار بیشتری از بیمارانی که تنها به روش معمول معالجه می‌شدند صورت گرفته است.

از جمله موارد و علائم عمومی که تحت تأثیر موسیقی درمانی شدت خود را از دست داده بود می‌توان به اضطراب، افسردگی و علایم منفی اسکیزوفرنی مانند انزوای احساسی اشاره نمود.

با این حال محققین هشدار دادند از آن جایی که این تحقیق در اندازه کوچک و محدود انجام گرفته است این امکان وجود دارد که عوامل دیگری چون شدت بیماری بر میزان کاربرد این روش تأثیر داشته باشد.

این تحقیق نشان می‌دهد که موسیقی درمانی راهی برای کار کردن با افرادی که به شدت بدحال هستند فراهم کرده است.

در چنین مواقعی بیماران یافتن کلماتی که بتواند موقعیت درونی او را توصیف کند با مشکل مواجه می‌شوند اما با اتکا به مهارت درمانگر این امکان برایشان فراهم می‌شود که از طریق تأثیرات موسیقی شیوه بیان تازه، سودمند، خلاقانه و نشاط‌آوری را تجربه کنند.

اسکیزوفرنی یک بیماری مغزی، مزمن، شدید و ناتوان کننده است و بنابر مطلب مندرج در وب سایت Schizophernia.com یک درصد جمعیت بریتانیا و آمریکا به این بیماری دچارند.

به خوبی می‌دانیم که موسیقی بر روی وضع روانی و حالت روحی ما تأثیر می‌گذارد.

برخی از موزیک‌ها زودگذر هستند و اگر به گوش ما بخورند و آن‌ها را دوست نداشته باشیم ممکن است اذیت شویم.

از سوی دیگر موسیقی که به آن علاقه داشته باشیم و با گوش دادن امور به آن احساس آرامش کرده و انرژی بگیریم در ما احساس خوبی ایجاد می‌کند.

البته همه بستگی به ضرب آهنگ موزیک دارد محققان از این مطلب در تحقیقات خود استفاده کرده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که گوش دادن سلامت افراد را ارتقا می‌بخشد.

موسیقی امواج مغزی را تحریک می‌کند.

موزیک آرام هم ضرب آهنگ تند را آرام نموده و آن را ریلکس می‌کند و هم‌چنین بر روی عملکرد خودکار سیستم عصبی تأثیر ذهن را کامل می‌گذارد.

منابع و مآخذ 1- انجمن درمانگران ایران؛ آدرس: ساری، خیابان سلمان فارسی، میدان سلمان فارسی، دانشکده پیراپزشکی ساری، گروه مدارک پزشکی؛ کد پستی: 48189؛ تلفن: 3259801-0151؛ فاکس: 0151-3260840.

2- انجمن درمانگران ایران؛ از سایت IranHealers؛ سی‌ام فروردین هشتاد و پنج.

3- مقاله دانشجویی تایوانی از دانشگاه ایالات می‌شی‌گان؛ ترجمه علی مددیان پاک و حسین خضر شبانی‌نژاد.

4- زاده محمدی، علی؛ (1371) مقالات مترجم وارده در کتاب مقدمه‌ای بر موسیقی درمانی؛ نوشته ژاکلین اشمیت پترز؛ تهران.

5- مقاله دکتر حسن عشایری و دکتر شیوا دولت‌آبادی در مورد موسیقی درمانی از دیدگاه عصب‌شناختی؛ وارده در مجله روانشناسی امروز؛ مهر 1379.

6- ایرانی، اکبر (1374)؛ موسیقی در مسیر تلاقی اندیشه‌ها؛ تهران، انتشارات حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.

7- Taiwanese Student Association Michigan State University با عنوان Introduction To the Music Therapy.