دانلود مقاله تعریف بهداشت روان

تعریف بهداشت روان :

بهداشت روان عبارت است از تامین، حفظ سلامت جسمی، روانی و اجتماعی هر فرد به طوری که افراد قادر باشند فعالیتهای روزمره خود را به خوبی انجام دهند، با افراد خانواده و جامعه خود ارتباط مناسب برقرار نمایند و رفتار و گفتار غیر عادی ند اشته باشند.

پنج گروه ازبیماریهای اعصاب و روان در این برنامه مد نظر هستند که عبارتند از:

1- بیماران شدید روانى:

بیمارانی هستند که رفتار و گفتار غیر طبیعی دارند، توهمات بینایی و شنوایی دارند، یعنی چیزهای را می بینند و صداهایی می شنوند که وجود ندارند و افراد سالم آنها را احساس نمی کنند، به بیماری خود آگاهی ندارند و خود را بیمار نمی دانند، احتمال حمله به دیگران و آسیب به خود دارند، بعضی مواقع احساس می کنند افراد مهم و بزرگی شدند.

این بیماران با درمانهای دارویی قابل کنترل و درمان هستند.

هم زمان با مصرف دارو در مواردی هم درمانهای غیردارویی مثل روان ‌ درمانی برای آنها موثر است، درمان آنها می تواند بصورت سرپایی یا بستری انجام شود و با مراجعه به پزشکان عمومی، روانپزشکان (متخصص اعصاب و روان) و روانشناسان بالینی ‏از پیشرفت این بیماری جلوگیری شده و به بهبود آنها کمک می شود.

2- بیماران خفیف روانى:

علامت ‌ های مهم این بیماری عبارت است از: دلهره، ترس، اضطراب و بی ‌ قراری های زیاد، احساس افسردگی، وسواس های فکری وعملی، کاهش لذت از زندگی، عصبانیت و پرخاشگری، احساس ناامیدی و یاس، احساس غصه اندوه و گریه های بی دلیل، احساس سستی و خستگی مداوم، میل به تنهایی و گریز از جمع، بی میلی نسبت به کار و زندگی، شکایت‌های زیاد از دردهای جسمانی، افزایش یا کاهش خواب، افزایش یا کاهش اشتها

بیماریهای خفیف روانی قابل درمان هستند، بهتر است که درمانهای دارویی و غیر دارویی را با هم بگیرند، درصد کمی از این بیماران نیاز به بستری دارند و در اکثر موارد به صورت سرپایی قابل درمان هستند.

برای درمان این بیماران می توان از پزشکان عمومی، روانپزشکان(متخصص اعصاب وروان) و روانشناسان بالینی کمک گرفت.

3- بیماران صرعى:

صرع یک بیماری عصبی مغزی است که به دلیل اختلال در کار سلول‌های مغزی بوجود می آید که مردم آن را به نام غش می شناسند.

در هر شرایطی ممکن است بیمار دچار حمله مغزی ( تشنج ) شود؛ در خواب، بیداری، هنگام کار، رانندگی و...

زمانی‌که این بیماران دچار حمله می‌شوند ناخود آگاه به زمین می افتند، بیهوش می‌شوند، اعضای بدن آنها سفت می‌شود، دست و پا می زنند، ممکن است از دهان آنها کف خارج شود، به همین دلیل احتمال خفگی در آنها زیاد است، دهان آنها قفل مى شود و ممکن است زبان خود را گاز بگیرند، معمولا " پس از به هوش آمدن به یاد نمی آورند که برای آنها چه اتفاقی افتاده است.

با مراجعه به پزشکان عمومی، روانپزشکان(متخصص اعصاب وروان) و متخصصان داخلی مغز و اعصاب می‌توانید به این بیماران کمک کنید.

با تشخیص و درمان به موقع این بیماری قابل درمان است، اما در بعضی از موارد لازم است که برای همیشه دارو مصرف کنند.

توصیه می ‌ شود این بیماران از کار هایی مثل رانندگی، کار در ارتفاع، کار با ابزار واشیاء تیز وبرنده خودداری کنند.

4- بیماران عقب مانده ذهنی:

بیماری عقب ماندگی ذهنی یک بیماری مغزی است که اغلب از هنگام تولد یا در دوران کودکی افراد به آن مبتلا می‌شوند، این بیماری ارثی است، اما می‌تواند به دلیل زایمان سخت، ضربه سر در دوران نوزادی وکودکی، بیماریهای عفونی مثل مننژیت، سرخجه یا تشنج بوجود آ ید.

کودکانی که به این بیماری مبتلا می شوند مراحل رشد آنها مثل: نشستن، راه رفتن، حرف زدن، کنترل ادرارو مدفوع و یادگیریهای آنها نسبت به کودکان هم سن خودشان با تاخیر وکندی صورت می‌گیرد.

معمولا سن عقلی یا هوشی آنها کمتر از سن شناسنامه ایشان است.

این گروه ازبیماران معمولا قابل درمان نیستند، اما می‌توان با تعیین میزان هوش آنها در حد توانشان به آنها آموزش های ویژه داد بعضی از این کودکان که آموزش پذیر هستند می‌توانند در مدارس استثنایی درس بخوانند، بعضی از انها قادرند کارهای ساده دستی را بیاموزند.

5- اختلالات رفتاری کودکان:

اختلالات رفتاری در کودکان بسیار شایع و متنوع است مثل: لکنت زبان، شب ادراری، ناخن جویدن، انگشت مکیدن، تیک، بیش فعالی یا پرتحرکی، اختلال در توجه، تمرکز ویادگیرى.

این اختلالات اغلب قابل درمان هستند، در مواردی استفاده از درمانهای دارویی وغیر دارویی بطور هم زمان ضروری است، بیشترین خدمات برای این بیماران آموزش به خانواده و خود کودکان است که بهتر است توسط روانشناسان ارائه شود.

با مراجعه به پزشکان عمومی، روانپزشکان (متخصص اعصاب و روان) و روانشناسان بالینی می ‌توان از پیشرفت این اختلالات در کودکان جلوگیری نمود و آنها را به سادگی درمان کرد.

گروههایی که در مراکز دولتی خدمات بهداشت روان را ارائه می دهند عبارتند از:

بهورزان: درخانه های بهداشت‏، بهورزان بیماران اعصاب روان را شناسایی می‌کنند و درصورت نیاز به درمانهای دارویی به پزشک معرفی می‌کنند.

بیمارانی که توسط پزشک ویزیت شده اند را پیگیری نموده و به خانواده بیمار و خود بیماران در خصوص نحوه رفتار با او و مصرف داروها آموزش می دهند.

پزشک عمومی: در مراکز بهداشتی درمانی روستایی و شهری پرشکان عمومی وظیفه پذیرش بیماران معرفی شده از خانه های بهداشت و پایگاه های بهداشتی را بعهده دارند، پرونده تشکیل می‌دهند در صورتی‌که در تشخیص و درمان بیمار مشکل نداشته باشند برای آنها درمان دارویی شروع می‌کنند. 

سپس بیمار را تحت نظر قرار می‌دهند به بهورز یا رابط بهداشتی توصیه می‌کنند که درمان آنها را پیگیری کنند.

در صورتی‌که پزشک در تشخیص و درمان بیمار مشکل داشته باشد، موظف است بیمار را جهت بررسی بیشتر به سطح بالاتر ( سطح سوم ) در مرکز شهری ارجاع دهد.

پزشک سطح سوم بهداشت روان: پزشک سطح سوم بهداشت روان، پزشک عمومی است که یک دوره 2 ماهه روانپزشکی را گذرانده است در مراکز بهداشتی درمانی شهری به جای متخصص روانپزشکی بیماران اعصاب و روان را ویزیت می ‌ کند.

کلیه پزشکانی که در مراکز شهری و روستایی ( سطح دوم ) هستند می ‌ توانند بیماران اعصاب و روانی را که در تشخیص و درمان آنها مشکل دارند با فرم ارجاع به پزشک دوره دیده بهداشت روان ( سطح سوم ) معرفی کنند.

توضیح : کلیه بیماران اعصاب و روانی که از طریق فرم ارجاع به پزشک سطح دوم و سطح سوم معرفی می‌شوند رایگان ویزیت می‌شوند.

کارشناس بهداشت روان: در هر مرکز بهداشتی درمانی سطح سوم یک کارشناس روانشناسی حضور دارد که خدمات روانشناسی و مشاوره و راهنمایی را به بیماران ارائه میدهد امروزه در دنیایی به سر می‌بریم که مشکلات اجتماعی و نوسانات روانی نه تنها بر ارتباطات عاطفی افراد با یکدیگر بلکه بر سلامت جسمی و روحی آنها نیز تاثیر بسیار سوئی گذاشته است.

تا آنجا که روانپزشکان خنده درمانی را به عنوان یکی از روش‌های درمانی مؤثر در برطرف کردن اختلالات رفتاری دانسته‌اند.

لبخند زدن تامین کننده شادابی جسم و سلامت روان به گزارش خبرنگار «بهداشت و درمان» خبرگزاری دانشجویان ایران، عادت به خندیدن و خلق خوش داشتن نه تنها با افزایش پذیرش پیام‌ها در ارتباطات مؤثر اجتماعی، یک آرامش روانی را در تعاملات انسانی تامین می‌کند بلکه با آرامش دادن به عضلات، تقویت سیستم ایمنی بدن، زیباتر کردن چهره، تحریک مرکز خلاقیت و ابداع مغز، ایجاد یک حافظه قوی و سازگاری اجتماعی مطلوب و همچنین افزایش جذب اکسیژن به بدن، سلامت، بهداشت و شادابی جسمی را نیز به دنبال دارد.

خندیدن و خلق خوش کارکرد سیستم ایمنی بدن را افزایش می‌دهد تبسم یکی از مهمترین ابزارهای مهرورزی و برقراری ارتباط مؤثرست یک عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس اظهار کرد: خندیدن و خلق خوش داشتن علاوه بر تامین آرامش روانی و افزایش پذیرش پیام در ارتباطات اجتماعی، آرامش عضلات و تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل عوامل آسیب زا را نیز به همراه دارد.

دکتر پرویز آزاد فلاح در گفت‌وگو با ‌خبرگزاری دانشجویان ایران با اشاره به مطلب فوق گفت: ‌در ارتباط‌های انسانی معمولا مبادله پیام‌های هیجانی و عاطفی نقشی مهمتر از محتوای کلامی بر عهده دارند.

به این صورت که در بحث ارتباط مؤثر علاوه بر اظهار پیام، چگونگی افزایش تاثیرگذاری و پذیرش پیام نیز حائز اهمیت است.

وی حالات خلقی خوش را در افزایش تاثیرگذاری و جذابیت پیام بسیار مؤثر دانست و افزود: یکی از مهمترین ابزارهای مهرورزی داشتن روی خوش و متبسم است و گاهی این ارزش کاملا بی بدیل است و هیچ عنصر دیگر توانایی رقابت با آن را ندارد.

این دکترای روانشناسی سلامت تاکید کرد: هنگامی که افراد یک لبخند ناب بر چهره دارند، این امر نشان می‌دهد که آنها فضای پذیرش و فضای الفت را فراهم کرده‌اند و این عامل خود به خود باعث می‌شود که افراد مقابل گاردهای هیجانی منفی که در بسیاری از ارتباطات وجود دارد را کنار بگذارند و راحت تر با دیگران تعامل برقرار کنند.

وی تصریح کرد: لبخند باید ناب باشد یعنی یک لبخند ساختگی و یا سطحی گاهی این حس را به فرد مقابل منتقل می‌کند که افراد نقش بازی می‌کنند لذا افراد می‌توانند با توجه به قابلیت‌های خود حالات هیجانی ناب را هم در ابعاد منفی و هم در ابعاد مثبت شناسایی کنند.

دکتر آزاد فلاح با اشاره به این که در برقراری ارتباطات اجتماعی پیام‌های مورد نظر با فراهم آوردن فضای عاطفی مثبت آسانتر منتقل می‌شود، بیان کرد:‌ خنده رو بودن و خلق خوش داشتن آمادگی افراد مقابل را نسبت به پذیرش پیام‌های اجتماعی افزایش می‌دهد و با توجه به این که در ارتباطات مؤثر پذیرش پیام بسیار حائز اهمیت است لذا خنده یکی از مهمترین عوامل در ایجاد موفقیت در ارتباطات اجتماعی است.

وی همچنین نسبت به تاثیرات جسمی خنده رو بودن و خلق خوش داشتن تاکید کرد و به ایسنا گفت:‌ لبخند زدن و خندیدن علاوه بر این که باعث کاهش فشار بر روی عضلات و رها شدن آنها می‌شود یک احساس عاطفی و خلقی مثبت را به خود فرد می‌دهد و موجب می‌شود که فرد مقابل نیز این احساس آرامش را داشته باشد.

این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان کرد: همانطور که تغییرات زیستی در درون ارگانیسم‌ صورت می‌گیرد بر روی حالات عاطفی و روانی تاثیر گذار است، ‌از سوی دیگر حالات عاطفی و روانی نیز می‌تواند تاثیرات بسزایی بر روی ارگانیسم بدن ایجاد کند.

وی یکی از این تاثیرات را تاثیر بر روی سیستم ایمنی بدن خواند و اظهار کرد: سیستم ایمنی بدن در مقابل پاتوژن‌ها و آسیب زاهایی که در محیط فراوان هستند مثل ویروس‌ها و عفونت‌ها مقابله می‌کند.

بر این اساس تحقیقات نشان داده است که افرادی که خلق خوش دارند، می‌خندند و همیشه متبسم هستند، کارکرد سیستم ایمنی این افراد در مقابل عفونت‌ها بسیار افزایش می‌یابد و لذا این افراد در مقایسه با افرادی که خلق عبوس و گرفته دارند از سیستم ایمنی قوی‌تری برخوردار هستند.

دکتر آزاد فلاح بیان کرد: خندیدن علاوه بر تغییراتی که در وضعیت زیستی و ارگانیک بدن ایجاد می‌کند، یک احساس آرامش روانی را نیز تامین می‌کند.

این در حالیست که حالت عبوس و گرفته یک احساس رنجش را برای افراد به دنبال دارد که این احساس به دیگران نیز منتقل می‌شود.

خنده با تحریک مرکز خلاقیت و درک فوق منطق راندمان کار مغز را افزایش می‌دهد زود فهمیدن، حافظه قوی داشتن و سازگاری اجتماعی مطلوب از تاثیرات روانی خنده خنده با رساندن اکسیژن بیشتر به بدن، شادابی و سلامت جسمی را تامین می‌کند دکتر مصطفی تبریزی دکترای مشاوره در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: خنده علاوه بر افزایش راندمان کار مغز و تامین بیشتر سلامت روانی از طریق تحریک نیمکره راست مغز به عنوان مرکز خلاقیت، درک و ابداع، با رساندن اکسیژن بیشتر به بدن و زیباتر کردن چهره شادابی و سلامت جسمی را نیز تامین می‌کند.

‌مطالعات بسیاری که بر روی تاثیرات خنده صورت گرفته است و یا ابداع فنی به نام «خنده درمانی» ‌یا laughtropy به عنوان یکی از فنون شناخته شده روانشناسی و مشاوره نشان می‌دهد که در هنگام خندیدن علاوه بر این که اکسیژن بیشتری به بدن می‌رسد و سلامت و شادابی جسمی بیشتر تامین می‌شود، با تحریک بخش‌های متعدد خاصی از مغز به ویژه نیمکره راست که مرکز خلاقیت، ابداع و درک فوق منطق است، راندمان کار مغز نیز افزایش پیدا می‌کند.

وی با تاکید بر این که خنده در تامین سلامت روان بسیار مؤثرست، افزود: زود فهمیدن، حافظه قوی داشتن، قدرت استدلال و منطق بیشتر پیدا کردن و سازگاری اجتماعی مطلوب ایجاد کردن نیز از دیگر مزایای خندیدن و ایجاد این عادت به صورت همیشگی در افراد است.

این دکترای مشاوره علاوه بر همه این عوامل نسبت به تاثیر ظاهری خنده، نیز بسیار تاکید کرد و ادامه داد: اصولا یک لب خندان، یک چهره گشاده و حتی خنده‌های بلند جاذبه فرد را برای افراد مقابلش افزایش می‌دهد.

یعنی اگر دو چهره زیبا و نسبتا زیبا در کنار هم قرار بگیرند، خنده جذابیت فردی که چهره نسبتا زیبا دارد را نسبت به فرد کاملا زیبا و فاقد خنده افزایش می‌دهد و این امر از نظر علم روانشناسی کاملا به اثبات رسیده است.

دکتر تبریزی همچنین به تاثیرات منفی عبوس بودن در مقابل خنده‌رو بودن اشاره و خاطرنشان کرد: عبوس بودن به روابط اجتماعی افراد لطمه می‌زند به این صورت که چهره عبوس که حتی بر بعضی حرکات بدن نیز تاثیر می‌گذارد با فرستادن پیام‌های تلفنی در مقابل ایجاد ارتباطات عاطفی مؤثر با دیگران سد ایجاد می‌کند.

لذا عادت به عبوس بودن تعاملات انسانی را به حداقل کاهش می‌دهد زیرا این عارضه به جای تسهیل در برخوردهای اجتماعی، برقراری ارتباط را سخت می‌کند و بازخوردهای منفی از افراد دیگر را نیز نسبت به این عادت ناپسند افزایش می‌دهد.

پس بیاییم با اکسیر خنده بر بیماریهای مختلف جسمی و روحی غلبه کنیم تعریفی دیگر از بهداشت روان بهداشت روان، علمی است برای بهتر زیستن و رفاه اجتماعی که تمام زوایای زندگی از اوّلین لحظات حیات جنینی تا مرگ اعم از زندگی داخل رحمی، نوزادی، کودکی تا نوجوانی، بزرگسالی و پیری را در بر می‌گیرد.

بهداشت روان، دانش و هنری است که به افراد کمک می‌کند تا با ایجاد روش هایی صحیح از لحاظ روانی و عاطفی بتوانند با محیط خود سازگاری نموده و راه حل های مطلوب‌تری را برای حل مشکلاتشان انتخاب نمایند.

تعریف سازمان جهانی بهداشت عبارت است از قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی، عادلانه و مناسب.

نتیجه آنکه مفهوم بهداشت روانی عبارت خواهد بود از: تأمین رشد و سلامت روانی فردی و اجتماعی، پیشگیری از ابتلاء به اختلال روانی، درمان مناسب و بازتوانی آن.

سلامت روانی به نحوه تفکر، احساس و عمل اشخاص بستگی دارد.

به طور کلی افرادی که از سلامت روانی برخوردار هستند، نسبت به زندگی نگرش مثبت دارند.

آماده برخورد با مشکلات زندگی هستند.

در مورد خود و دیگران احساس خوبی دارند.

در محیط کار و روابطشان مسئولیت پذیر می باشند.

زیرا وقتی از سلامت روانی برخوردار باشیم انتظار بهترین چیزها را در زندگی داریم و آماده برخورد با هر حادثه ای هستیم.

ما با آموختن ویژگی های سلامـت روانی بهتر می توانیم به روح و روان متعادل و شاد دست یابیم.

سلامت روانی در بسیاری از موارد مانند سلامت جسمی است و باید به آن توجه کافی داشت.

بسیاری از مردم برخی اوقات احساس افسردگی می کنـند همـان طـور که بسیـاری از آن ها دچار سرماخوردگی می شوند.

از همین رو، نمی توان از همه ناراحتی های روحی جلوگیری کرد، همان طور که از بروز همه بیماری های جسمی نیز نمی توان ایمن بود.

سلامت روانی و جسمی هر دو برای خوشبختی انسان ضروری اند.

رسیدن به سلامت روانی به هیچ وجه تصادفی نیست، نیل به این هدف با صرف زمان و زحمت محقق می شود.

همچنین نباید فراموش کرد که اعتماد به نفس، کلید سلامت روانی است.

وقتی که اعتماد به نفس بالا باشد از زندگی رضایت داریم، هدف های زندگی را مشخص می کنیم و به آنها می رسیم، برای حل مشکلات به خود اتکا می کنیم، روابط سالم و قوی ایجاد می نمائیم و ناملایمات و پستی و بلندی های زندگی را می پذیریم.

طبق آخرین گزارشات منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، بسیاری از کشورها بخش بسیار اندکی از بودجه بهداشتی خود را صرف بهداشت روانی می کنند.

یک پنجم یکصد کشوری که آمارهای خود را به این سازمان ارائه داده اند، کمتر از یک درصد بودجه بهداشتی خود را برای سلامت روانی هزینه می کنند.

در حالی که طبق آمارهای این سازمان، 13 درصد هزینه های درمان بیماریها، به دسته گسترده ای از اختلالات عصبی روانی مربوط می شود.

یافته های جدید حاصل از تحقیقات این سازمان نیز بیانگر این واقعیت است که مراقبت از بهداشت روانی هنوز در اولویت قرار نگرفته است و منابع جهانی برای مبتلایان به اختلالات روانی و عصبی به منظور رفع نیازهای روزافزون بهداشت روانی ناکافی و توزیع آنها در جهان نابرابر است.

سازمان بهداشت جهانی شعار امسال (2006) این سازمان را بمناسبت روز جهانی سلامت روان، "ایجاد آگاهی؛ راهی برای کاهش خطرات ناشی از خودکشی و بیماریهای روانی" اعلام نمود منابع : http://isna.ir/main/NewsView.aspx?ID=News-802577&Lang=P http://www.iums.ac.ir/find.php?a=26.2319.1722.fa http://www.irib.ir/occasions/Mental%20Health/health%20day.fa.htm http://www.al-shia.com/html/far/books/akhlaqh/slmti-tn/fehrest.htm