دانلود مقاله پیش فعالی

ADHD بیش فعالی چیست ؟

تعریف : ADHDاختلالی است که در آن پرتحرکی ، بی توجهی و رفتارهای ناگهانی بیشتر و شدیدتر از کودکان دیگر وجود دارد .

۳ تا ۵ درصد کودکان به این اختلال مبتلا هستند و در پسرها شایع تر است .

ممکن است در بعضی بیشتر علائم پرتحرکی و رفتارهای ناگهانی و در گروهی علائم بی توجهی بیشتر دیده شود .

علائم این بیماری قبل از ۷ سالگی شروع می شود ولی اغلب در دوران مدرسه مشکلات جدی ایجاد می گردد .

علت :

این بیماری سالهاست که شناخته شده و وعوامل متعددی در ایجاد آن نقش دارند .

به نظر می رسد علت آن بیشتر قص در تکامل سیستم اعصاب باشد .

کودکان مبتلا احتمالاً در قسمت هایی از مغز که مسئول توجه ، تمرکز و تنظیم فعالیت های حرکتی می باشد دچار نقص جزئی هستند .

توارث و ژنتیک در این اختلال نقش دارد .

همچنین در بعضی موارد در جریان حاملگی یا زایمان یا پس از آن صدمات جزئی به ساختمان مغز وارد می شود که می تواند باعث این مشکل گردد .

علائم :

مشکل اصلی کودکان عدم توانایی آنها در حفظ و تنظیم رفتارشان است ، در نتیجه اغلب نمی توانند رفتار مناسبی که لحظه به لحظه با شرایط محیط هماهنگ باشد نشان دهند .

خوابیدن و غذاخوردن آنها منظم نیست به نظر میرسد در همه چیز دخالت می کنند و مراقبت دائمی نیاز دارند .

از نظر هیجانی ثبات ندارند ، بطور ناگهانی می خندند یا گریه می کنند و رفتارشان غیرقابل پیش بینی یا ارزیابی است .

سریع از کوره در می روند و نمی توانند پیامدهای رفتارشان را پیش بینی یا ارزیابی نمایند .

در فعالیت های خطرناک شرکت می کنند و احتمال صدمه دیدن آنها زیاد است .

قبل از فکر کردن عمل می کنند ،‌قبل از پایان سئوال جواب می دهند ،‌اشیاء را پرتاب می کنند و ناخواسته به دیگران صدمه می زنند ، پرفعالیت و پرتحرک هستند ، هرلحظه در حال رفتن هستند ، انگار موتوری درون بدن آنهاست که آنها را به حرکت دائمی مجبور می کند ، نمی توانند آرام بنشینند و بی قرار هستند .

اختلال تمرکز در این کودکان در کارهایی که فعالیت دائم و جدی مغزی را لازم دارد مشهودتر است .

آنها ممکن است در تماشای تلویزیون ، بازی با کامپیوتر و فعالیتهای لذت بخش با کودکان دیگر تفاوتی نداشته باشند ولی در کارهایی که فعالیت مداوم مغزی و تمرکز لازم دارد ( انجام تکالیف درسی ) تفاوت آنها با کودکان دیگر نمایان می شود .

به نظر می رسد مغز آنها اطلاعات محیطی را بیش از حد لازم می گیرد ، یعنی در انتخاب توجه به اطلاعات ضروری و بی توجهی و حذف اطلاعات غیرضروری ضعف دارند .

رعایت قوانین منزل و مدرسه برای آنان مشکل است و برای پیروی از قوانین توجه بیشتری لازم دارند .

در انجام تکالیف مدرسه ، تمرکز روی درس ، رعایت قوانین مدرسه و داشتن روابط اجتماعی مناسب با همکلاسی ها مشکل دارند .

برای رسیدن به اهداف درازمدت برنامه ریزی نمی کنند.

عوارض

رفتار کودکان روی عملکرد آنها در خانواده ، اجتماع مردم و مدرسه تأثیر سوء می گذارد و باعث واکنش های منفی اطرافیان ، خانواده ، کادر مدرسه و همسالان می شود .

این رفتارها مشکلات جدی در مدرسه و اجتماع ایجاد می کند و باعث کاهش اعتمادبه نفس و احساس بی کفایتی در این کودکان می گردد .

ممکن است آنها از مدرسه و اجتماع متنفر گردند .

کودکان طبیعی به خاطر رفتارهای مناسب و موفقیت های تحصیلی و اجتماعی زمینه زیادی برای تشویق شدن دارند و همین تشویق ها موجب پرورش اعتماد به نفس و عزت نفس در آنها می شود ولی کودکان دچار ADHD کمتر به این موفقیت ها دسترسی پیدا می کنند .

کودکان ADHD ممکن است به صورت ثانویه دچار اختلالات ارتباطی ، مشکلات تحصیلی ، اضطراب افسردگی و بزهکاری شوند .

سیر :

سیر ADHD متنوع است .

بهبودی در صورت وقوع معمولاً بین ۱۲ تا ۲۰ سالگی رخ میدهد و بهبودی قبل از ۱۲ سالگی نادر است .

گاهی علائم در بلوغ بهبود یافته و گاهی نیز تا بزرگسالی ادامه می یابد .

با افزایش سن پرتحرکی کمتر شده ولی اختلال تمرکز و رفتارهای ناگهانی می تواند باقی بماند .

در ۱۵ تا ۲۰ درصد موارد علائم همراه با افزایش سن ادامه می یابد .

بدون درمان تنها یک سوم تا نصف کودکان دچار ADHD می توانند با علائم خود در زندگی سازگار و منطبق باشند و بقیه مستعد بروز مشکلات ثانویه خواهند بود .

درمان :

درمان هایی که برای کودکان ADHD به کار میرود می تواند به چهار گروه تقسیم گردد :

آموزش والدین

آموزش آموزگاران

استفاده از کلاسهای مخصوص

درمان دارویی و درمان های روان شناختی

آموزش والدین و معلمین بخش مهمی از درمان را تشکیل می دهد و شامل دو بخش است ؛

آموزش برای شناخت بیماری

آموزش برای بکارگیری روش های درمانی

والدین باید این بیماری را به عنوان یک نقص خفیف در مراحل اولیه رشد مغز دانسته و به کودک خود به دید کودکی تنبل ، نافرمان ، شرور و فضول که اگر بخواهد می تواند رفتاری طبیعی داشته باشد نگاه نکنند ، بلکه او را کودکی بدانند که تلاش می کند با ناتوانی خود که خارج از کنترلش است ، کنار بیاید .

والدین باید راههای دیگری برای تشویق ، تقویت اعتماد به نفس و ایجاد احساس موفقیت در کودکشان بیابند .

فعالیت ورزشی ، هنری ، فنی ، اجتماعی می تواند فرصت هایی برای نمایان کردن توانائی های این کودکان ایجاد نماید .

این فعالیت ها بالطبع تشویق بیشتری به دنبال داشته و می تواند آثار منفی حاصل از تجربه های بد قبلی ( شکست ها ، طرد شدگی ، تنبیه ها و ...

) را بکاهد و جایگزین آن گردد .

البته والدین نباید تصور کنند که کودکانشان به دلیل این ناراحتی مسئول اعمال نامطلوب و خلاف خود نیستند ، بلکه کودک می باید اینگونه رفتارها را جبران کند .

برای اینکه کودکان قوانین را بیاموزند و از آن پیروی نمایند لازم است قوانین را برای آنها واضح تر ، در فواصل کمتر و دفعات بیشتر بیان کنیم و سیستم تشویق و تنبیه قوی تری را با آن همراه نماییم .

برخورد مناسب با کودکان دچار ADHD به زمان ، پشتکار ،‌ کوشش ، مداومت و همکاری و هماهنگی زیادی نیاز دارد و به همین دلیل مربیان و والدین باید همواره روحیه ای با نشاط ، شاداب ، طنزپرداز و شوخ طبع را در خود حفظ نمایند .

درمان بیش فعالی کودک با غذا

با توجه به تحقیقات انجام شده می توان گفت برای کاهش شیطنت کودکان بیش فعال(ADHD) که خیلی پُر جنب و جوش هستند، و به اصطلاح خیلی شلوغ می کنند، مصرف مواد مغذی زیر مفید است:

- اسیدهای چرب ضروری:

تحقیقات بسیاری نشان داده اند که غلظت اسیدهای چرب "امگا-3" و "امگا-6" در این افراد به مقدار زیادی پایین تر است و این کودکان، علائم کمبود اسیدهای چرب ضروری مانند تشنگی زیاد را نشان می دهند.

کنجد، تخمه ی کدو تنبل و تخمه ی آفتابگردان منابع خوبی از اسیدهای چرب امگا-6 و ماهی آزاد و ساردین، از منابع خوب اسیدهای چرب امگا-3 می باشند.

- ویتامین B6:

ویتامین B6 یک کوفاکتور ضروری برای اغلب مسیرهای متابولیکی اسیدهای آمینه، شامل مسیرهای دکربوکسیلاسیون برای دوپامین، آدرنالین، وسروتونین می باشد.

از این طریق، ویتامین های گروه B سبب بهبود رفتار در برخی کودکان مبتلا به ADHD شده است.

در برخی کودکان بیش فعال، سطح سروتونین خون پایین است، در نتیجه دوز بالای ویتامین B6 با افزایش میزان سروتونین خون سبب بهبود علائم می شود.

- آهن:

کمبود آهن، دقت و توجه را به میزان قابل توجهی کاهش داده و به مکمل یاری پاسخ مثبت می دهد.

برخی مطالعات نشان داد که با مکمل یاری آهن، 30 درصد بهبود در این کودکان مشاهده شده است.

- منیزیم:

برخی بررسی ها نشان داده اند که کمبود منیزیم اغلب در ADHD دیده می شود و با دریافت منیزیم، بیش فعالی به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. 

- روی: چندین مطالعه نشان داده است که این ماده ی معدنی در سرم افراد مبتلا به بیش فعالی کم است که می تواند ناشی از کاهش دریافت یا جذب آن باشد.

بر طبق دیگر مطالعات دریافت روی از طریق تغذیه ممکن است در پاسخ این کودکان به دکستروآمفتامین موثر باشد.

برخی داروهای گیاهی، به دلیل خواص آرام بخش و ضد اضطراب در درمان این کودکان بسیار رایج است، زیرا کودکان بیش فعال،مکررا دچار مشکلات خواب می شوند.از جمله رایج ترین این گیاهان آرام بخش می توان به سنبل الطیب و گل ساعتی اشاره نمود.

غذاهایی که باید از خوردن آن ها اجتناب نمود عبارت اند از: - شکر و غذاهای حاوی آن مانند: بیسکویت، کیک، شیرینی، شکلات و نوشابه های شیرین.

اگرچه اغلب شکر به عنوان علتی برای بیش فعالی ذکر می شود،اما مطالعات کنترل شده، تاثیرات منفی آن را بر روی رفتار اثبات ننموده اند.

گرچه شواهد اندکی موید تاثیر شکر بر روی رفتار است، اما باید فواید کاهش مصرف شکر را مد نظر داشت.

غلات صبحانه، نان جو، برنج، ماکارونی و سیب زمینی از مواد غذایی نشاسته ای هستند که عوارض جانبی ندارند.

- بادام، سیب، زردآلو، کشمش، هلو، آلو، پرتقال، توت، گوجه فرنگی و خیار (حاوی سالیسیلات های طبیعی).

- رنگ ها مانند تارترازین (نوعی رنگ غذایی به رنگ نارنجی) که در غذاهای آماده بسته بندی شده، آدامس، شکلات، آب لیمو، سس ها، کمپوت ها، کنسرو نخودفرنگی، نوشابه های گازدار وجود دارد.

- اسید بنزوئیک (نوعی نگهدارنده مواد غذایی)، در مرباها،پوره میوه ها، آب میوه ها، ترشی ها و سس های سالاد استفاده می شود.

- نوشابه های گازدار که به دلیل محتوای بالای فسفر آن ها و برهم زدن تعادل کلسیم و فسفر بدن می توانند منجر به بیش فعالی شوند.

- قهوه، چای، کولا و سایر نوشیدنی های حاوی کافئین می توانند علائم بیماری را تشدید نمایند.

نکات مهم: تجمع فلزات سمی همانند سرب، آرسنیک، آلومینیوم، جیوه، یا کادمیوم نیز می تواند سبب مشکلاتی در یادگیری و رفتار کودکان شود.

سرب می تواند سبب تخریب ادراک و رفتار کودکان شود.

بر اساس تحقیقات، اصلاح سطح سرب بدن ( از طریق مواد شلاته کننده مانند ویتامین)، در کودکان بیش فعالی که میزان سرب بالاتری داشتند، موجب بهبود رفتار قابل ملاحظه ای گردید.

مصرف مکرر آنتی بیوتیک ها ( به ویژه برای عفونت های گوش) در دوران کودکی می تواند سبب عدم تعادل باکتری های مفید در کودکان و در نتیجه علائم جسمانی و تغییرات رفتاری در آن ها شود.

مصرف پروبیوتیک مناسب به همراه یک رژیم کم شکر و بدون کربوهیدرات های تصفیه شده می تواند در برقراری مجدد این تعادل موثر باشد.

احتمال خطر کمبودهای حاشیه ای برخی ریز مغذی ها در کودکان مبتلا به ADHD، به دلیل عادات غذایی نامعقول و کاهش اشتهای ناشی از درمان با داروهای محرک بیشتر است.

اختلال بیش فعالی در حال حاضر درمانهای متداول بیش فعالی که در مطالعات مختلف تاثیر آنها اثبات شده است شامل درمان دارویی و رفتاردرمانی هستند.

اما ممکن است پزشک کودک شما درمانهای اضافی و مداخلات دیگری بر اساس نیاز کودک تجویز کند.

● درمانهای مکمل : در حال حاضر درمانهای متداول بیش فعالی که در مطالعات مختلف تاثیر آنها اثبات شده است شامل درمان دارویی و رفتاردرمانی هستند.

هر کودک نیازهای متفاوتی دارد.

برای مثال ممکن است به معلم خصوصی و یا کاردرمانی نیاز باشد.

برخی درمانهای مکمل توسط والدین استفاده می شوند.

مانند استفاده از ویتامینها، رژیم غذایی خاص، درمان آلرژی، آموزش تمرکز، آموزشهای بصری، روان درمانی سنتی، سخن گفتن رو در رو و....

تحقیقات نشان می دهند که این روشها موثر نیستند.

بسیاری از این روشها به دقت بررسی نشده و حتی برخی از آنها هرگز بررسی نشده اند.

والدین باید در مورد روشهای درمانی که ادعا می کنند درمان قطعی بیش فعالی هستندآگاه باشند.

اگر والدین می خواهند روشهای جدیدی به کار ببرند قبل از استفاده از آنها باید با پزشک مشورت کنند.

● آموزش والدین : بزرگ کردن هر کودکی به آموزش والدین نیاز دارد.

اما کودک بیش فعال نیروی ویژه ای را می طلبد.

چون در اغلب موارد سابقه ی بیش فعالی در خانواده ها وجود دارد، سازماندهی رفتار والدین و سازگار شدن آنان با این شرایط نیاز به آموزش برخی مهارتها دارد.

متخصصان توصیه می کنند که والدین به صورت گروهی مورد آموزش قرار بگیرند تا بتوانند به کودک کمک کنند تا محیط خود را بشناسد و مهارت حل مشکلات را به دست آورد.

همچنین والدین می آموزند که چگونه پاسخ مناسبی به رفتارهای کودک بدهند و بدون جنجال و به آرامی نظم و انظباط را به اجرا بگذارند.

مشاوره های فردی و خانوادگی کمک کننده هستند.

● بیش فعالی در مدرسه : به عنوان مهمترین حامی کودک خود باید با حقوق کودکتان، چه در زمینه ی درمانی، قانونی و یا آموزشی آشنا باشید.

کودکان بیش فعال باید در مدرسه تحت توجه خاص قرار بکیرند و همچنین بین آنها و سایر کودکان تفاوتی گذاشته نشود.

با معلم کودک در تماس باشید و مسئولین مدرسه باید بر سیر پیشرفت کودک شما نظارت داشته باشند.

آنان را در مورد نیازهای کودک بیش فعال مطلع سازید.

علاوه بر سیستم جایزه برای رفتار خوب برای اداره ی کودک بیش فعال در کلاس درس این موارد را توصیه می کنیم: در اطراف نیمکتی که کودک می نشیند عواملی که موجب حواس پرتی او می شوند را کاهش دهید.

مثلا به جای اینکه نزدیک پنجره بنشیند، جای او نزدیک به معلم باشد.

برای مرتبط شدن والدین با معلم از این روش استفاده کنید که معلم در دفتر تکالیف کودک سیر پیشرفت او را بنویسد و والدین نیز انجام شدن تکالیف در موعد مقرر را بررسی و ثبت کنند.

تکالیف را تقسیم کنید.

دستورات و تکالیف باید مختصر و واضح باشند.

تکالیف زیاد را به بخشهای کوچکتر تقسیم کنید تا بهتر بتوان آنها را کنترل کرد.

به کودک دلگرمی و انگیزه بدهید و او را برای کارهای درست تشویق کنید.

از معلم بخواهید به جای اینکه کودک را برای رفتارهای بدش مورد نکوهش قرار دهد و سرزنش کند، اگر کودک حالت نشسته را حفظ کرد، داد نکشید و یا توانست برای نوبتش منتظر بماند او را تشویق کند.

تکنیکها و مهارتهای مطالعه را به کودک بیاموزید.

خط کشیدن زیر مطالب، توجه کردن و خواندن با صدای بلند به حفظ تمرکز و نگهداری بهتر اطلاعات در ذهن کودک کمک می کند.

بر رفتن تا خود مدرسه و بازگشت از آن به خانه با کتابها و وسایل درست و مورد نیاز نظارت داشته باشید.

می توانید کودک خود را با یک دوست مناسب که بتواند او را در این امر کمک کند همراه سازید.

نسبت به اعتماد به نفس کودک حساس باشید.

از معلم بخواهید که برخورد با کارهای نادرست کودک را به دور از حضور دیگران انجام دهد و انجام کارهای دشوار را در حضور دیگران از او نخواهد.

مشاور یا روانشناس مدرسه را در جریان قرار دهید.

این کار موجب شود که اگر مشکلی در کلاس پیش بیاید با رفتار مناسب و خاص کودک شما آن را حل کنند.

بزرگترین حامی کودک خود باشید : اگر به عنوان والدین کودک، نقش خود را به خوبی در مقابل همه کسانی که در درمان کودک شرکت دارند، مانند معلمان، پزشک، روانشناس و حتی سایر اعضای خانواده ایفا کنید، شما مهمترین و بهترین مدافع کودک هستید.

نتیجه ی این حمایتها و آموزشها این است که می توانید به کودک بیش فعال خود کمک کنید تا به سوی موفقیت گام بردارد.

● بیش فعالی چگونه بالغین را تحت تاثیر قرار می دهد؟

بسیاری از بالغین تا وقتی که بیش فعالی کودکشان تشخیص داده نشده است، از ابتلای خود بی اطلاع هستند.

با تشخیص مشکل در کودک به علائمی که خود دارند توجه می کنند.

این افراد ممکن است برای تمرکز کردن، سر و صورت دادن به کارها و اتمام کار با مشکل مواجه باشند.

بیشتر آنها فراموشکارند ولی اغلب این افراد بسیار خلاق و کنجکاو هستند.

سوال کردن را دوست دارند و دوست دارند که همچنان بیاموزند.

برخی از این افراد آموخته اند که چگونه زندگی خود را اداره کنند و شغلی دارند که به آنان اجازه می دهد از توانائیهایی که دارند به خوبی استفاده کنند.

اما بسیاری از این افراد نیز در خانه و محل کار با مشکل مواجه هستند.

آمار طلاق در این افراد بالاست و احتمال مصرف سیگار و سوء مصرف مواد مخدر نیز در آنها بیشتر است.

تعداد کمی از این افراد وارد دانشگاه می شوند و تعداد کمتری نیز فارغ التحصیل می شوند.

درمان دارویی، مشاوره و رفتار درمانی به بالغین نیز می تواند کمک کند.

بیش فعالی و بیماری های قلبی یکی از اختلالات رفتاری کودکان، بیش فعالی و کمبود توجه است.

تحرک بیش از حد، محدودیت میدان توجه و اجبار درونی برای انجام کار سه خصیصه این اختلال است.

اگرچه تمام کودکان به طور عادی تا اندازه ای بی قرارند، ولی چنانچه این بی قراری شدید و دائمی بوده و در رفتار کودک هماهنگی وجود نداشته باشد در این صورت بی قراری جنبه مرضی پیدا می کند.

ناپایداری در این کودکان از ماه های اول زندگی به صورت حساسیت به نور، صدا، حرارت، گریه زیاد و خواب کم، فرار از آغوش مادر، جیغ زدن و...

ظاهر می شود.اکثر این کودکان از قوای درک و هوش طبیعی و یا حسی بسیار بالا برخوردارند.

خواب و خوراکشان معمولاً عادی است، در منزل بسیار ناراحت و در مدرسه غیرقابل تحملند، در انجام دادن تکالیف تحصیلی نظم و ترتیب خاصی ندارند و به دشواری غذا می خورند.

به علاوه به راحتی نمی توان آنها را حمام کرد، لباس پوشاند و خواباند.حواس پرتی، منفی گری، لجبازی، عدم ثبات عاطفی و هیجان پذیری از دیگر خصوصیات این کودکان است.

مطالعات نشان می دهند که در پسران این اختلال سه تا پنج برابر بیشتر از دختران است.

این کودکان بیشتر احتمال دارد در بزرگسالی به رفتارهایی مانند استعمال دخانیات که برای قلب مضر است روی آورند.

وضع عاطفی افراد مورد مطالعه در سنین ۳ تا ۹ سالگی در اوایل دهه ۱۹۸۰ ارزیابی شد، سپس در سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵، سلامت سرخرگ های افراد شرکت کننده با سونوگرافی مورد مطالعه قرار گرفت.

از این افراد همچنین درباره عادات سلامتی آنها از جمله سیگار کشیدن سؤالاتی پرسیده شد.

نتیجه این بود افرادی که در دوران کودکی خود بیش فعال بوده و از سایر کودکان منزوی بوده اند، روحیه منفی داشته و چندان خویشتن دار نبوده اند، احتمال این که در بزرگسالی به استعمال دخانیات روی آورند بیشتر است.

همچنین احتمال بروز ازدیاد فشار خون و داشتن اضافه وزن در سنین بزرگسالی در این کودکان بیشتر دیده شد.

ممکن است عامل اصلی همه این موارد تنش و نه خود بیش فعالی باشد.

محققان می گویند تذکر مکرر به کودکان بیش فعال که آرام باش، سر و صدا نکن و...

به آنها تنش وارد می کند.

اختلال بیش فعالی یا فزون جنبشی کاملاً عادی است که کودکان جنب و جوش کنند ،تحرک داشته باشند و از بازی کردن لذت ببرند.

گاهی مادران به درمانگاه یا روان شناس مراجعه و اظهار می دارند که فرزندشان- بخصوص پسر- بسیار بی قرار، زیاده فعال، حواس پرت، بی ثبات و تکانشی است.

معلمان معمولاً چنین دانش آموزانی را خوب می شناسند.

برخی از مردم معتقدند که این کودکان باهوش اند، در مقابل برخی معتقدند که آنان از هوش کمتری برخوردارند.

نتایج پژوهش ها نشان می دهد که این کودکان دارای هوش کمتری نیستند اما وجود برخی مشکل ها در عملکرد مربوط به توجه و تمرکز حواس باعث بروز مشکل در عملکرد هوشی این کودکان می شود.

و اغلب این نگرش وجود دارد که این اختلال را ناشی از عوامل زیستی، آسیب مغزی یا وراثت بدانند، ۳ تا ۵درصد کودکان مبتلا به این بیماری هستند که در این میان پسرها سه برابر بیشتر از دخترها مبتلا می شوند.

● پیشینه تاریخی اختلال نارسایی بیش فعالی قدیمی ترین توصیفی که از بیش فعالی یا فزون جنبشی وجود دارد از پزشکی آلمانی به نام هاینریش هافمن در میانه سال های ۱۸۰۰ است.

شکسپیر در یکی از شخصیت های داستانی خود در نمایش نامه «شاه هنری هشتم» به نوعی از این بیماری اشاره کرده است.

در ادبیات توصیفی کودکان با اختلال نارسایی بیش فعالی به نام برخی از افراد معروف برمی خوریم که نویسندگان آن منابع ادعا کرده اند که این افراد، به این اختلال مبتلا بودند.

این ادعا براساس شرح حالی که از زندگی این افراد در تاریخ آمده انجام گرفته است بدون اینکه این ادعا را تأیید بکنیم نام برخی از این افراد را یادآور می شویم.

سقراط، موزارت، ناپلئون بناپارت، جمال عبدالناصر، نیوتون،الکساندر گراهام بل، چرچیل، هانس کریستین آندرسون، آگاتا کریستی ، بتهوون، لئوناردو داوینچی، گالیله، لئو تولستوی، ارنست همینگوی، شاهزاده چارلز، ونگوگ، ادیسون، بیل کلینتون، جرج بوش، جان کندی، جان راکفلر، بیسمارک، داروین، اینشتین، برناد شاو، پیکاسو.

● مشکلات بالینی اختلال بیش فعالی در کودکان دارای این اختلال مشکل های بالینی به قرار زیرند: تکانشگری(رفتار بدون تفکر)، کم توجهی و حواس پرتی، دچار اشکال هنگام بازی با کودکان، بی توجهی به حرف دیگران، مشکل در پیروی از دستورها، انجام کارهای خطرناک بدون آنکه به پیامد آنها فکر کند، رفتارهای آزارشی، نافرمانی و عدم همکاری، خودآزاری (کندن مو و پوست خود)، معمولاً برخوردار بودن از هوشبهر طبیعی(ناتوانی در انجام برخی کارها مثل تکلیف ها و یادگیری در مدرسه)، تصادف کردن به میزانی بیش از دیگران، داشتن عزت نفس پایین و احساس ناکامی، نشان دادن بسیاری از مشکل های خود حتی در خواب(تکان خوردن پیاپی و جابجا شدن)، داشتن مشکل های اجتماعی مانند گوشه گیری یا پرخاشگری، اختلال های زبان و گفتار، اختلال در خواندن و نوشتن، مشکل سازگاری در موقعیت های جدید، نارسائی های شناختی، اختلال های خلقی و افسردگی.

● سبب شناسی اختلال بیش فعالی دانشمندان نمی توانند به طور قطعی مشخص کنند که علت اصلی اختلال نارسایی بیش فعالی چیست؟

تا کنون هیچ مدرکی که نشان دهد عوامل اجتماعی و روش های تربیتی عامل بوجود آمدن بیماری هستند ارائه نشده است و اکثر محققین علت بیماری را عوامل بیولوژیک دانسته اند.

بنابراین می توان با اطمینان به والدین این کودکان گفت که بی جهت خود را مقصر ندانند و خود را سرزنش نکنند.

با این وجود ممکن است عوامل زیر در ایجاد یا تشدید بیماری دخالت داشته باشند: ۱- عوامل طبیعی مصرف سیگار و الکل در دوران بارداری ممکن است رابطه ای با ایجاد بیماری داشته باشد.

مسمومیت با سرب نیز می تواند از علل این بیماری باشد.

به نظر می رسد تماشای زیاد تلویزیون و بازی های کامپیوتری نیز در پیدایش آن دخیل باشند.

۲- صدمات و اختلالات مغزی کودکانی که در اثر تصادف دچار صدمات مغزی می شوند گاهی علائمی مشابه اختلال بیش فعالی و کم توجهی بروز می دهند.

قسمت جلویی مغز مسئول کنترل تفکر، رفتار و احساسات است و در استدلال کردن و حل مسئله نقش مؤثری دارد.

۳- تغذیه شکر و چاشنی های غذا علائم بیماری را تشدید می کنند.

برخی محققین معتقدند که حساسیت های غذایی، مسمومیت با فلزات سنگین، رژیم غذایی کم پروتئین، کمبود مواد معدنی، اسیدهای چرب ضروری، اختلالات تیروئیدی و کمبود ویتامین ها خصوصاً ویتامین های گروه B از عوامل خطر ایجاد اختلال بیش فعالی هستند.

کمبود منیزیوم هم می تواند علائم روانی زیادی از قبیل افسردگی، اضطراب، بی قراری و تحریک پذیری ایجاد نماید به نظر می رسد که کودکان مبتلا به این بیماری دچار کمبود مواد معدنی مثل منیزیوم، روی و آهن باشند.

۴- ژنتیک اختلال بیش فعالی کم توجهی اغلب در افراد یک فامیل دیده می شود ۲۵درصد بستگان نزدیک کودک، مبتلا به این بیماری هستند در حالی که شیوع این بیماری در کل جامعه ۵درصد است.

مطالعه روی دوقلوهای همسان به شدت نقش ژنتیک را تأیید می کند.

امروزه حتی می توان با بررسی ژن ها خطر ابتلای نوزاد را درآینده مشخص نمود.

۵- به هم خوردن توازن شیمیایی و عصبی سلول های عصبی از خود موادی ترشح می کنند که در اندیشیدن، ذخیره و پردازی اطلاعات نقش مؤثری دارند یکی از این مواد ماده ای به نام دوپامین است.

دوپامین در کودکان بیش فعال کم توجه به طور غیرطبیعی پایین است.

محققین فکر می کنند که کم توجهی و مشکلات حافظه این بیماران به علت کم بودن مقدار این ماده در مغز است در ۶۰درصد این بیماران ژن های کنترل کننده دوپامین غیرطبیعی هستند.

ماده دیگری که از سلول های عصبی ترشح می شود و در این بیماری اهمیت دارد استیل کولین نام دارد که در حافظه، توجه، هشیاری، ادراک، استدلال و قضاوت نقش دارد در این بیماران مقدار این ماده نیز غیرطبیعی است.

● سخنی با والدین: * هر چقدر می توانید در مورد این بیماری بیاموزید هر چقدر بیشتر بدانید می توانید به کودکتان کمک کنید.

* مقررات مشخص و ساده ای برای کودکتان وضع کنید و به او بگوئید چه کاری می تواند انجام دهد.

* کودکتان را وقتی کار صحیحی انجام می دهد تشویق کنید.

* با سایر والدین که مشکل مشابه شما را دارند صحبت کنید در این تماس ها می توانید از تجربه و حمایت عاطفی آنها بهره مند شوید.

* مرتباً معلم فرزندتان در تماس باشید.

رفتارهای کودکتان را در منزل به معلم وی اطلاع دهید و از رفتارش در مدرسه بپرسید.

* نیمکت یا صندلی او را کنار پنجره یا جایی که ممکن است باعث حواس پرتی او شود قرار ندهید.

* دانش آموزان با اختلال نارسایی بیش فعالی با روش های عملی بهتر یاد می گیرند تا با روش سخنرانی معلم.

* به آنها این روش را یاد بدهید که به خود بگویند «صبرکن!

کمی بیشتر دقت کن!

حالا انجام بده» این روش رفتاری تکانشی او را کاهش می دهد.

* او را در یک گروه کلاسی عضوکنید تا کارهایش را به صورت گروهی انجام دهد.

* او را زود به زود تشویق کنید او به پاداش های پیاپی در زمان کوتاه نیاز دارد.

* تماس چشمی خود را با او بطور مستمر حفظ کنید و او را زود به زود نگاه کنید.

* سعی کنید از رنگ ها به خصوص مواد دیداری (مثل نقاشی، مجسمه، عکس و فیلم) و مواد لمسی (مثل گچ، کاغذ، خمیر و مانند اینها) بیشتر استفاده کنید نتیجه بررسی ها نشان داده است که این دانش آموزان، در یادگیری از راه دیدن و لمس کردن وضعیت بهتری دارند.

* از حرکات دست و چهره و وسائل کمک آموزشی برای تدریس استفاده کنید.

* به محض شک به این اختلال، سریعاً کودک را به روان پزشک ارجاع دهید.

هوشیاری شما در این زمینه می تواند آینده کودک را دگرگون سازد.

* تا حد امکان درس را مفرح تدریس کنید علاقمندی کودک به درس مانع تشدید کم توجهی او خواهد شد.

* در برخورد با این کودکان صبور و منعطف باشید.

● روش های درمان ▪ روان درمانی: این درمان توسط یک تیم روان پزشک و روان شناس انجام می گیرد و در آن دو مسئله مورد توجه قرار می گیرد، یکی واکنش ها و رفتارهای فرد و دیگری تفکرات و نگرش هایی که علائم را تشدید می کند به بیمار یاد داده می شود که چگونه در شرایط مشکل زا واکنش ها رو رفتارهای خود را کنترل نماید با این شیوه درمان (رفتاردرمانی) واکنش هایی مثل خشم، افسردگی، و آسیب به خود تحت کنترل درآمده و کودک قادر خواهد بود ارتباط بهترین بین فکر و جسمش برقرار سازد.

از سوی دیگر به بیمار نشان داده می شود که چگونه یک مدل فکری و یک نگرش، علائم بیماری را تشدید می کند و براثر آن بیمار بدون علت عصبانی یا مضطرب می شود و این حس منفی منجر به واکنش منفی می شود و در مجموع سعی می شود با این شیوه درمان، مهارت های ذهنی فرد در کنترل رفتار و برقراری روابط اجتماعی افزایش یابد.

▪درمان دارویی: داروهایی که در این بیماری استفاده می شوند آمفتامین و ریتالین مشهورترین داروهای این گروه هستند.

آمفتامین را برای کودکان بالای سه سال و ریتالین را برای کودکان بالای شش سال تجویز می کنند.

عوارض داروها جزئی بوده و بستگی به دوز مورد استفاده دارند.

شایع ترین عوارض این داروها کاهش اشتها، بی خوابی، اضطراب، تحریک پذیری، شکم درد و سردرد است اکثر این عوارض پس از چند هفته از شروع درمان از بین می روند.

در پایان لازم به ذکر است درمان کودک بیمار به تنهایی کافی نیست و لازم است خانواده او نیز آموزش های لازم را فراگیرند.

یکی از راه های حمایت از خانواده، تشکیل گروه های حمایت گراست که از خانواده هایی که فرزندان بیش فعال کم توجه دارند، تشکیل شده است در این گروه خانواده ها در تاریخ مشخصی گرد هم می آیند و نسبت به مشکلات و دستاوردهایشان صحبت می کنند و از حمایت عاطفی و مشورت یکدیگر بهره مند می شوند بسیار مهم است که اولیا مدرسه و معلم کودک نی در جریان بیماری قرارگیرد.

این مسئله به پذیرش کودک در محیط مدرسه کمک شایانی می کند.