زبان و اهمیت آن
زبان یکی از جلوه های تمدن و فرهنگ است که انسان از دیر باز به آن به عنوان پدیده ای ویژه نگاه می کرده است.
بشود و یکی از خیزش های بزرگ تاریخی خود موفق به اختراع خط و ثبت زبان گفتاری شد ، یکی از مهم ترین و رساترین زبانها زبان عربی است.
مقایسه بین زبان عربی و فارسی که هر دو صاحب ادبیات تاریخی ، پویا و توانمند می باشند مفید فایده است ، در فارسی حروفی داریم که در زبان عربی نیست :
(پ ، ژ ، چ ، گ) ، در زبان عربی هم حروفی هستند که گرچه صورت مکتوب آنها در فارسی هست اما صدا و تلفظ آنها در عربی تفاوت قابل ملاحظه ای دارند.
مثل: ز ، ذ ، ض ، ظ که همگی در فارسی یک صدا دارند اما در زبان عربی دارای تمایز غیر قابل انکاری است.
پس بنابر آنچه گفته شد اهمیت این زبان که زبان قرآن است بیش از پیش مشخص می شود و بر ما مسلمانان لازم است که این زبان را یاد بگیریم و با آن آشنا شویم.
زبان عربی مانند سایر زبانها ما را با ساخت انواع کلمه و تغییراتی که در کلمات داده می شود تا معانی مختلفی از آن به دست آید ، آشنا می کند.
اسم
کلمه در عربی به سه دسته تقسیم می شود فعل
حرف
اسم: کلمه ای است که دارای معانی مستقلی است و همراه یکی از زمانهای سه گانه (حال ، گذشته ، آینده ) نباشد.
مانند: رَجل (مرد) ، کتاب و…
فعل: کلمه ای است که دارای معانی مستقلی است که همراه یکی از زمانهای (گذشته، حال ، آینده) باشد.
مانند: ضَرب (زد) ، یضرب (می زند) و …
حرف: کلمه ای است که به تنهایی دارای معنی نیستند و برای دلالت بر معنی خود باید از کلمات دیگری استفاده شود.
مانند: فی (در)دَخَلت فی المدرسه (داخل در مدرسه شدم)
مانند: فی (در)دَخَلت فی المدرسه (داخل در مدرسه شدم) تقسیمات اسم مذکر یا مؤنث مفرد ، تثنیه ، جمع (متصرف و غیر متصرف) معرفه ، نکره مصدر و غیر مصدر معرب و مبنی جامد و مشتق تقسیمات فعل ماضی مضارع امر اسم مذکر حقیق: اسمی است که حقیقتاً بر انسان یا حیوان مذکر دلالت دارد.
مانند: رجل (مرد) جمل (شتر نر) مذکر مجازی: اسمی است که مجازی و اعتباری به صورت مذکر استعمال می شود (حقیقتاً مذکر نیست) مانند: قلم ، کتاب ، جوار «دیوار» که این کلمات مذکر و مؤنث ندارند اما به صورت مذکر استعمال می شوند.
مؤنث حقیقی: اسمی است که حقیقتاً بر انسان یا حیوان ماده دلالت دارد.
مانند: اِمرأه (زن) ناقه (شتر ماده) مؤنث مجازی: اسمی است که مجازی و اعتباری به صورت مؤنث استعمال می شوند.
سفینه «کشتی» شمس «خورشید» که به صورت مجازی مؤنث استعمال می شوند اسم مؤنث ممکن است به دو صورت دیگر نیز بیاید مؤنث لفظی آن است که آن اسم دارای یکی از علامتهای مؤنث «ه ، اء ، ی » باشد.
مانند: امرأه (مؤنث حقیقی و لفظی) صحراء (مؤنث لفظی و مجازی) صغری (لفظی و حقیقی) مؤنث معنوی آن است که اسم دارای علامتهای مؤنث نباشد.
مانند: مریم (مؤنث حقیقی و معنوی) شمس (مؤنث مجازی و معنوی) نکته: علامتهای مؤنث سه تا است: ه «تامی تأنیث) اء «الف ممدوه) ی «الف متصوره) اسمی که بتوان آن را به صورت مفرد ، تثنیه و جمع در آورد به آن اسم متصرف می گویند.
مانند: رجل (یک مرد) رجلان (دو مرد) رجال (مردان) اسم مفرد اسمی است که فقط بر یک فرد یا یک حیوان یا یک شیئ دلالت دارد.
مانند: قلمٌ (یک قلم) تثنیه اسمی است که برد و فرد یا دو حیوان یا دو شیئ دلالت دارد.
مانند: قلمان (دو قلم) علائم تثنیه جمع اسمی است که بر سه یا بیش از سه دلات می کند مانند: رجال ، مؤمنون انواع جمع جمع مذکر سالم جمعی است که با «ون» و « ـ ین » جمع بسته می شوند و شکل مفرد آن در هنگام جمع بستن تغییر نمی کند.
مانند: مؤمن : مؤمنون ، مؤمنین جمع مکسر جمعی است که دارای علامت مشخصی نیست و شکل مفرد آن نیز هنگام جمع بستن تغییر می کند ، این تغییر شکل مفرد به سه گونه است.
به مفرد آن حرفی یا حروفی اضافه می شود.
رجل: رجال از مفرد آن حرف یا حروفی کم می شود.
مانند: کتاب : کتب یا شکل مفرد تغییر نمی کند فقط حرکات آن تغییر می کند.
مانند: اَسد «شیر» : اسد «شیران» 3- اسم : اسم معرفه اسمی است که بر چیز معین و معلومی دلالت دارد.
مانند: محمد(ص) ، مکه ، القمر اسم نکره اسمی است که بر چیز غیر معین و ناشناخته ای دلالت دارد و دارای یکی از علامتهای ً ٍ ٌ می باشد.
مانند: رجلٌ (مردی) کتابٌ (کتابی) اسم های معرفه شش تا هستند.
1- ضمایر 2- اسم اشاره 3- اسم موصول 4- اسم علم 5- اسمی که دارای «ال باشد 6- اسمی که به اسم دیگر اضافه شده باشد.