دانلود مقاله ورزش و سلامت

1 تغذیه و ورزش

بدن انسان برای بقای حیات و رشد و ترمیم بافتهای خود از موادی استفاده می کند که معمولاً از طریق هان و دستگاه گوارش به آن می رسد.

این عمل را تغذیه می نامند.

عمل تغذیه چهار کار اساسی در بدن انجام می دهد :

نیازهای بافتها را برای رشد برآورده می کند.

مواد لازم برای ترمیم و جایگزین کردن بافتهای فرسوده را تامین می کند.

نیروی لازم برای فعالیتهای جسمی و فکری را فراهم می کند .

تعادل فیزیولوژیکی دستگاههای مختلف بدن را تامین می کند.

غذای مصرف شده به وسیله بافتهای بدن تجزیه می شود.

تجزیه مواد غذایی در بدن تولید حرارت می کند و گرمای طبیعی آن حفظ می شود ( درجه حرارت بدن باید همیشه در حدود 37 درجه سانتیگراد باشد) .

نیروی لازم برای فعالیتهای بدن نیز از تجزیه این مواد تامین می گردد.

در حدود دو سوم از وزن بدن را آب تشکیل میدهد .

روزانه به طور تقریب 5/2 لیتر آب از طریق پوست ، ریه ها ، عرق و ادرار از بدن دفع می شود.

این مقدار آب باید از طریق نوشیدنیها و غذا تامین گردد.

انسان می تواند مدتی بدون غذا زندگی کند ، ولی بدون آب بیش از پنج تا شش روز قادر به ادامه زندگی نخواهد بود.

کالری

ارزش مواد غذایی از نظر تولید نیرو با کالری نشان داده می شود.

یک کالری عبارت است از مقدار گرمایی که باید به یک گرم آب داد تا حرارتش یک درجه سانتیگراد بالا برود.

دانشمندان به تجربه نشان داده اند که :

تجزیه هر گرم چربی تقریباً 9 کالری تولید می کند.

تجزیه هر گرم مواد قندی یا کربوئیدرات 4 کالری تولید می کند

تجزیه هر گرم پروتئین 4 کالری تولید می کند.

مقدار کالریی که بدن برای کارهای روزانه لازم دارد در افراد مختلف با تغییر سن ، وزن ، جنس و نوع فعالیت متفاوت است.

انسان هرچه بیشتر فعالیت کند کالری بیشتری مصرف می کند جدول شماره یک مقدار متوسط کالری مورد احتیاج را برای افراد عادی در سنین مختلف نشان می دهد.

البته مقدار کالریی که به بدن می رسد صرف واکنشهای داخلی و فعالیتهای خارجی بدن می شود.

پس فردی که فعال تر است به همان میزان احتیاج بیشتری به کالری دارد. 

پس فردی که فعال تر است به همان میزان احتیاج بیشتری به کالری دارد.

جدول 1: مقدار کالری مورد نیاز در سنین مختلف در یک شبانه روز کالری اضافی که هنگام کار عضلانی لازم است ، از منابع کالری که در بدن ذخیره شده اند تامین می گردد.

بنابراین اگر انرژی مصرف شده برای فعالیتهای روزانه بیشتر از انرژی کسب شده از طریق إذا باشد بدن مجبور است که این کمبود را از ذخیره موجود در خود جبران کند و در صورت ادامه این عمل از وزن آن کاسته و لاغر می شود.

موادی که از ارزش غذایی مهم برخوردارند عبارتند از : 1ـ پروتئینها که صرف رشد و ترمیم بافتهای بدن می شوند و مقدار اضافی آنها احتمالاً به عنوان منبع انرژی در بدن ذخیره می شود.

2ـ کربوئیدراتها که شامل مواد قندی و نشاسته ها هستند و اولین گروه مواد غذایی هستند که تبدیل به انرژی می شوند.

3ـ چربیها که از طریق موادی مثل شیر و غذاهای سرخ کرده به بدن می رسند.

مقدار زائد این مواد به صورت چربی در زیر پوست و محوطه شکم و دور کمر ذخیره می شود.

ذخیره بیش از حد چربی در بدن باعث بروز امراض قلبی و عروقی می شود.

ویتامینها ویتامینها ترکیباتی هستند شیمیایی که برای سلامت و رشد و بقای حیات انسان ضروری اند.

ویتامینها رشد طبیعی بافتهای مختلف بدن را تامین می کنند ، آنها همچنین باعث می شوند که اعصاب و عضلات به طور صحیح وظایف خود را انجام دهند.

یک رژیم غذایی متعادل باید دارای کلیه ویتامینهای مورد نیاز بدن باشد ، ولی نکته مهم این است که چند درصد از افراد دارای رژیم غذایی مناسب هستند.

تحقیقات نشان داده است که اگر ویتامینها در رفتار و شخصیت افراد نیز اثر می گذارد.

بی اشتهایی ، تحریک پذیری ، بی خوابی از جمله عوارضی است که به واسطه کمبود ویتامینهای C,B1,B2 در رفتار شخص پیدا می شود.

برای پیشگیری از کمبود ویتامین در بدن باید سعی شود که حتی الامکان میوه و سبزیجات را به صورت تازه و خام مصرف کرد و رژیم غذایی متنوع داشت .

جدول شماره 2 نام و منابع و اثرات ویتامینهای مهم را نشان می دهد.

کیفیت غذا هنگام فعالیتهای بدنی ، مصرف انرژی در عضلات زیاد می شود.

پس لازم است که این انرژی از طریق دیگر به بدن برسد.

اگر مصرف انرژی بیشتر از مقداری باشد که به وسیله إذا تامین می شود ، بدن از ذخیره خود استفاده می کند و در صورت ادامه این عمل ، عضلات تحلیل می روند.

تحلیل رفتن بافتهای بدن سبب می شود که اندامهای بدن نتوانند وظایف خود را خوب انجام دهند .

کیفیت إذا برای افراد مختلف با توجه به نوع فعالیتی که انجام می دهند فرق می کند.

جمع انرژی مورد احتیاج روزانه یک فرد فعال ممکن است بین 3000 تا 8000 کالری باشد ، که بستگی به شرایط بدنی ، اندازه جثه وزن ، شدت و مدت فعالیت روزانه او دارد.

کم کردن وزن بدن با تمرینات بدنی و بدون کاستن از مقدار غذای روزانه عملی است ، به شرط آنکه انرژی مصرفی به اندازه کافی زیاد باشد.

تغذیه خوب و تاثیر آن در ورزش هرچه مدت و شدت فعالیت بدنی ما بیشتر باشد ، ما به انرژی بیشتری احتیاج داریم و این احتیاج باید در کالری غذای روزانه در نظر گرفته شود.

اگر شما در ورزشهایی مانند دو های سرعت و پرشهای میدانی ، شیرجه و جز اینها فعالیت می کنید بدن شما احتیاج به انرژی نسبتاً کمتری دارد ،زیرا مدت فعالیت نسبتاً کوتاه است و پیشرفت اضافی ندارد و با کمی دقت در رژیم غذایی کالری مورد نیاز تامین می گردد.

اگر در ورزشهای استقامتی مثل دوهای استقامت ، ماراتن ، فوتبال و از این قبیل شرکت می کنید ، احتیاج به کالری بیشتری دارید.

در این صورت لازم است که در رژیم غذایی خود دقت کافی به عمل آورید، در غیر اینصورت بدن شما بعد از مدتی تحلیل می رود و در پیشرفتهای شما در ورزش وقفه ایجاد می شود.

کسانی که در این گونه ورزشها فعالیت می کنند ، روزانه تا بیش از 6000 کالری احتیاج دارند.

جدول شماره 3 به طور تقریب ریز کالری مورد احتیاج یک فرد به وزن 68 کیلو گرم را در روز نشان می دهد.

اگر شدت فعالیت به حدی باشد که بیش از 900 کالری در ساعت مصرف شود ، شخص دچار بدهی اکسیژن به مقدار زیاد خواه شد.

تحقیقات نشان داده است که در فعالیتهایی که بیش از 700 کالری در ساعت انرژی لازم دارند ، ادامه فعالیت برای افراد معمولی بیش از یک ساعت امکان ندارد.

قهرمانان ماراتن در چنان شرایط عالی بدنی هستند که می توانند بیش از 2 ساعت با سرعتی در حدود 18 کیلومتر در ساعت بدوند ، یعنی 1300 کالری در ساعت مصرف می کنند.

جدول 3 : مصرف انرژی روزانه یک دانشجوی ورزشکار به وزن 68 کیلوگرم به طور تقریب.

انرژی مورد نیاز یک فرد در روز انرژی مورد احتیاج یک روز انسان بستگی به میزان فعالیت او دارد.

اگر شخص در ورزشهای استقامتی فعالیت می کند و مدت طولانی تمرین می کند ، از فردی که تمرینات کوتاه و سبکتری دارد ، مسلماً بیشتر به مواد غذایی و انرژی احتیاج دارد.

برای تامین انرژی لازم باید برنامه أی صحیح با مطالعه برای تغذیه خود تنظیم کنید تا هم به زیادی وزن دچار نشوید و هم از کمبود آن رنج نبرید.

جدول شماره 4 انرژی مورد احتیاج یک فرد 70 کیلویی را برای فعالیتهای گوناگون نشان می دهد.

لازم به تذکر است که اعدادی که در این جدول ذکر شده است تقریبی است و عوامل مختلفی در مقدار مصرف انرژی موثرند که متعاقباً ذکر خواهد شد.

اکسیژن مصرفی که ارزش کالری جدول شماره 4 از روی آن محاسبه شده است به طور تقریب است.

باید توجه داشت که اندازه ، نوع بدن ، سن افراد و تفاوتهای فردی ، آمادگی بدنی و سطح مهارت ، وضع تغذیه و وضع محیط ، عواملی هستند که در مصرف کالری موثرند.

عوامل موثر در مصرف انرژی مصرف انرژی در تمرینات بستگی به مجموعه عواملی دارد که عبارتند از : شدت ، مدت و سرعت تمرین ، حجم و اندازه عضلاتی که مستقیماً در فعالیت شرکت دارند ، درجه خستگی و وضعیت محیط.

اگر شدت تمرینات زیاد باشد و عضلات با شدت منقبض شوند ، تارهای عضلانی بیشتری وارد عمل می شوند و این کار احتیاج به کالری اضافی دارد.

همچنین اگر مدت زمان تمرین طولانی باشد ، وقتی عضله أی خسته شد ، برای انقباض مجدد احتیاج به کمک تارهای عضلانی جدیدی پیدا می کند که در نتیجه انرژی بیشتری مصرف خواهد شد.

در تمرینات دوومیدانی نیز ، اگر سرعت زیاد باشد ، نیاز به انرژی افزون می گردد.

معمولاً فعالیت در آب و هوای معتدل کمتر به انرژی احتیاج دارد تا در هوای بیش از اندازه سرد یا گرم ، مخصوصاً اگر هوا گرم و بیش از اندازه مرطوب باشد.

برگشت به حالت اولیه و وام اکسیژن برای اینکه بدن از حالت استراحت به فعالیت درآید ، فعل و انفعالات متعددی در عضله صورت می گیرد تا انرژی لازم کسب شود .

بدن ، با توجه به نوع فعالیت انرژی لازم را از طرق مختلف به دست می آورد.

همچنین برگشت بدن از فعالیت به حالت استراحت نیز بسیار مهم است که آن را برگشت به حالت اولیه نامند.

ذخیره اکسیژن بدن ، هنگام فعالیتهای شدید ، به مصرف سوخت و ساز بدن می رسد.

در نتیجه هنگام استراحت اکسیژنی که از ذخیره بدن مصرف شده است.

لازم است مجدداً تامین گردد.

از آن گذشته اسید لاکتیک جمع شده در عضلات باید از سلول عضلانی و محیط داخلی بدن خارج شود و این عمل احتیاج به اکسیژن دارد.

مقدار اکسیژن لازم برای از بین بردن اسید لاکتیک و همچنین بازگردانیدن انرژی از دست رفته بدن چنانکه گفتیم ، وام اکسیژن نامیده می شود مقدار وام اکسیژن برابر است با مقدار اکسیژن مورد نیاز در هنگام فعالیت .

اگر نوع فعالیت شخصی طولانی و یکنواخت باشد ، شخص اکسیژن مورد احتیاج را از هوا می گیرد و وام اکسیژن به وجود نمی آید.

ولی اگر فعالیت شدید باشد ، به طوری که شخص مجبور باشد که علاوه بر مصرف اکسیژن ذخیره شده و اکتسابی توسط بدن با کمبود اکسیژن به فعالیت خود ادامه دهد در این صورت مبتلا به وام اکسیژن می گردد.

رابطه زیر این چگونگی را نشان می دهد : وام اکسیژن = تجمع اسید لاکتیک + انرژی از طریقه بی هوازی گلیکوژن به تجربه دریافته ایم که احتیاج بدن به اکسیژن در زمان برگشت به حالت اولیه خیلی کمتر از زمان فعالیت است ، ولی با وجود این از زمان عادی و استراحت خیلی بیشتر است.

مدت زمانی که طول می کشد تا بدن به حالت اولیه برگردد بستگی به مدت و شدت فعالیت و آمادگی جسمی فرد دارد.

بعدر از فعالیت ، در دو یا سه دقیقه اول ، مصرف اکسیژن بشدت پایین می آید ، سپس از شدت آن بتدریج کاسته می شود تا به حالت یکنواخت می رسد.

بعد از یک فعالیت سخت و شدید ، اگر شخص به جای استراحت ، کار ساده و ملایم ، مثل راه رفتن یا دویدن آهسته انجام دهد، اسید لاکتیک موجود در بدن زودتر از بین می رود.

مصرف مواد غذایی به هنگام مسابقه ورزشی برنامه غذایی شما باید با نوع فعالیت و رشته ورزشیتان مطابقت داشته باشد .

مسابقات بعضی رشته های ورزشی معمولاً شب و برخی بعد از ظهر یا عصر و گاهی صبح برگزار می شوند.

در هر حال باید برنامه غذایی خود را طوری تنظیم کنید که حداقل چهار ساعت قبل از مسابقه غذای خود را خورده باشید.

حتی المکان از خوردن غذاهای خیلی چرب قبل از مسابقه خودداری کنید.

غذای قبل از مسابقه باید به اندازه کافی حاوی نمک و مواد قندی باشد.

اگر مسابقه هنگام عصر برگزار می شود ، باید صبحانه کامل ، ناهار سبک و شام متوسط صرف کنید.

اگر مسابقه پیش از ظهر است ، صبحانه سبک ، ناهار کامل و شام متوسط باشد .

نوشیدن آب میوه بعد از اتمام مسابقه مناسب است و باعث رفع خستگی می شود.صرف مواد قندی بعد از مسابقه باعث ترمیم مواد قندی از دست رفته خواهد شد.

معمولاً بعد از مسابقه ، ورزشکار اشتها به إذا ندارد و مدتی طول می کشد تا بدن کاملاً بحالت عادی برگردد و اشتها به وجود آید.

استراحت و رفع فشارهای روحی بعد از مسابقه باعث می شود که شخص زودتر به حالت عادی برگردد.

معمولاً بعد از چند ساعت ورزشکار کاملاً به اشتها می آید .

در این هنگام ، خوردن غذاهای متنوع در حد معمول بسیار مفید است.

تنظیم انرژی در مسابقه اگر در طول مسابقه ، فعالیت به طور یکنواخت صورت گیرد ، در مصرف انرژی صرفه جویی خواهد شد.

در مسابقاتی که لازم است مسافتی طی شود ، مثل شنا ، دوچرخه سواری ، دو های استقامت و قایق رانی ، مصرف انرژی خود را باید طوری تنظیم کنید که در طول مسابقه بدن شما کارآیی یکنواختی داشته باشد.

معمولاً در شروع این نوع ورزشها انرژ بیشتری صرف می شود.

مثلاُ در دوها ، برای اینکه بدن از حالت ساکن به سرعت مطلوب برسد ، نیاز به مقداری انرژی دارد.

پس اگر در طول مسابقه چندبار از سرعت خود بکاهید و دوباره سرعت بگیرید ناگزیر باید انرژی بیشتری صرف کنید.

اگر شدت فعالیت در طول مسابقه با آهنگی یکنواخت صورت گیرد ، از انرژی موجود حداکثر استفاده به عمل خواهد آمد.

ورزشکار بهتر است انرژی خود را طوری تقسیم کند که ضمن اینکه حداکثر کوشش خود را به کار می برد ، سرعتش کم و زیاد نشود.

لازم است در یک فاصله معقول و قبل از اتمام مسابقه سرعت را زیاد کنید تا جایی که بعد از پایان مسابقه به حداکثر بدهی اکسیژن رسیده باشد.

اگر مسابقه تمام شود و شخص همه انرژی خود را مصرف نکرده باشد این بدان معنی است که از حداکثر توانایی خود استفاده نکرده و کل توانایی خود را به نمایش نگذاشته است.

کاهش آب بدن در تمرینات سخت و جدی مخصوصاً در روزهای گرم ، مقدار زیادی از آب بدن به صورت عرق خارج می شود.

لازم است مقدار آبی که از بدن شما خارج شده است به نحوی تامین گردد ، در غیر اینصورت ، ممکن است به گرمازدگی و عوارض آن دچار شوید.

در یک جلسه تمرین ممکن است بین 2 تا 7 لیتر آب بدن از دست برود.

عواملی که در این کار موثرند عبارتند از : شدت و مدت تمرینات ، نوع لباس ، گرمای محیط و درجه رطوبت هوا.

تحقیقات نشان داده است که انسان در یک جلسه تمرین ممکن است حتی 10 لیتر آب از دست بدهد که در این صورت باید آن را در 24 ساعت آینده جبران کند.

بعضیها تصور می کنند که پوشیدن لباسهای پلاستیکی در تمرینات سبب تولید عرق بیشتر و در نتیجه کاهش وزن بدن می شود.

همان طور که قبلاً اشاره شد این مقدار آب از دست رفته باید به طریقی به بدن باز گردانیده شود.

برای کم کردن وزن بدن باید چربیهایی که در بدن ذخیره شده است از طریق فعالیتهای ورزشی سوزانیده و مصرف شود.

لازم است دقت شود که در روز چه مقدار کالری مصرف می شود و چه مقدار کالری به صورت غذا جذب می شود .

برای از بین بردن هر کیلوگرم چربی بدن باید در حدود 8500 تا 9000 کالری انرژی مصرف شود.

نتیجتاً اگر شخص در هر روز 2000 کالری از راه تغذیه به بدنش برسد و 300 کالری انرژی مصرف کند ، بعد از 9 روز یک کیلو از وزن خود را از دست خواهد داد.

در رژیم لاغری نکته مهم این است که مقدار کالری جذب شده باید از انرژی مصرف شده کمتر باشد.

آب هیچگونه ارزش کالری ندارد ، پس نمی تواند نقشی در کم و زیاد شدن وزن حقیقی بدن داشته باشد.

از مطالب بالا چنین نتیجه می شد که نباید از راه تعریق بیشتر سعی در کاستن وزن بدن کنیم ، بلکه این کار باید از راه فعالیتهای بدنی و سوختن چربیها صورت گیرد.

2ـ بهداشت و ورزش بسیاری از دانشمندان و پزشکان بر این عقیده اند که نقش بهداشت در جامعه به مراتب از مداوا و درمان مهمتر است و لذا باید بیش از آن مورد توجه قرار گیرد.

هرچه در یک جامعه به امر بهداشت بیشتر توجه شود به همان اندازه از شمار بیماران کاسته خواهد شد.

به سخن دیگر ، قبل از اینکه مردم بیمار شوند ، باید از ابتلای آنها به بیماری پیشگیری شود.

این برخورد از نظر اقتصادی نیز کم خرج و بسیار سودمند است ، زیرا افراد مریض خواهی نخواهی جزء و یا قسمت بیشتر کارایی و توان خود را موقتاً و یا برای همیشه از دست می دهند.

در صورتی که اگر عمل پیشگیر به موقع انجام شود مردم از بیماری و عوارض ناشی از آن مصون می مانند و همواره می توانند سلامت و نشاط خود را در فعالیتهای شغلی و مذهبی و اجتماعی ادامه دهند.

پیامبر گرامی ما (ص) می فرماید «النظافه من الایمان» .

مسلمانان و کسانی که اهل ایمان هستند باید به اصول بهداشتی و نظافت خود و خانواده و محیطی که در آن زندگی می کنند توجه کنند و پیوسته نسبت به بهبود و پیشبرد این امر مهم کوشا باشند.

عادتهای بهداشتی انسان را به رعایت موازین تندرستی وادار می کند.

این ویژگیها بر اثر شناخت ، تمرین و ممارست در نهاد آدمی شکل می گیرد.

علی علیه السلام فرموده است : «العاده طبع تان : عادات اکتسابی ، طبیعت دوم انسان است » خوبی و بدی عادتهای انسان تحت تاثیر تربیت و محیط پرورشی اوست و لذا این گونه عادتهای بهداشتی همانند سایر عادتهای رفتاری باید در دوران کودکی و عادت پذیری فرد دنبال شود.

افرادی که با تربیت بدنی و ورزش سروکار دارند مسئولیتی سنگینتر بر عهده دارند و لذا لازم است که به امر بهداشت ورزشکاران خود عنایت بیشتری داشته باشند و دانشجویان را با اصول بهداشتی در زمینه ورزش آشنا کنند.

در اینجا به ذکر پاره أی از این نکات بهداشتی می پردازیم : 1ـ وقتی که به فعالیتهای ورزشی می پردازید ، عمل تعریق برای تنظیم درجه حرارت بدن فعال می شود .

پس از اتمام ورزش و فعالیت ، بخشی از مواد زائد و عرق بدن بر روی پوست باقی می ماند که باید از سطح پوست بدن پاک شود.

بنابراین دانشجویان باید حتی الامکان سعی کنند که بعد از فعالیتهای بدنی و ورزشی برای حفظ و رعایت بهداشت پوست بدن خود ، استحمام کنند و با آب و صابون بدن خود را خوب بشویند و سپس آن را خشک کنند.

مخصوصاً باید مواظب باشند که بعد از ورزش با بدنی که بوی عرق می دهد در کلاسهای سربسته حاضر نشوند.

در شست و شو و استفاده از صابون نباید وسواس بخرج داد و بیش از اندازه از صابون استفاده کرد ، زیرا مصرف بیش از اندازه صابون باعث می شود که چربی طبیعی پوست بدن که بهترین عامل حفاظت آن است از بین برود و پوست بدن خشک و شکننده شود.

برای کسانی که هر روز بدن خود را شست و شو می دهند ، دوش گرفتن بعد از ورزش تنها به منظور شستن عرق از سطح پوست است که این کار با استفاده از آب گرم نتیجه بخش است.

بعد از ورزش ، سعی کنید لباسهای ورزشی را بشویید و در زیر نور آفتاب خشک کنید.

در صورتی که به این امر توجه نکنید و لباسهای ورزشی و آغشته به عرق بدن شما در جای نمناک و کم نور باقی بماند محیط مناسبی برای رشد قارچ بخصوصی در آنها ایجاد میشود و با استفاده مجدد لباسهای شسته نشده ، قارچ تولید شده به پوست بدن شما سرایت می کند.

اگر جورابهای شما به این نوع قارچها آلوده شود ، قارچها به سرعت به پاها و انگشتان پای شما منتقل می شوند.

توجه داشته باشید که لای انگشتان پا محل مناسبی برای رشد و توسعه این نوع قارچهاست.

دلیل اصلی مبتلا شدن پا و انگشتان به این عارضه عدم رعایت اصول بهداشتی بعد از ورزش بخصوص استفاده از لباس و جورابهای آلوده است.

کسانی که به این بیماری دچار می شوند لازم است به پزشک مراجعه کنند.

و برای جلوگیری از توسعه سریع آن حتماً بعد از ورزش جورابهای خود را با آب گرم و صابون بشویند و در صورت امکان بعد از هر جلسه تمرین و ورزش جورابهایی که از نایلون یا الیاف مصنوعی یافته شده است از جورابهای نخی استفاده کنند و دستورهای پزشک خود را تا رفع کامل عارضه به طور جدی رعایت کنند.

در خرید کفش سعی کنید کفش مناسب ورزشی که تنگ نباشد و بتواندی براحتی با آن بدوید انتخاب کنید.

همچنین تهیه و استفاده از پیراهن و شلوار ورزشی باعث خواهد شد که بعد از ورزش از لباسهای خشک و تمیز خود استفاده کنید و با لباسهای خیس آغشته به عرق که ممکن است باعث سرماخوردگی شوند به سر کلاس نروید.

2ـ محل تمرینات و فعالیتهای ورزشی باید مطابق با اصول بهداشتی آماده شده باشد.

اگر محل تمرین سرپوشیده است توجه داشته باشید که پنجره ها باز و هوا در جریان باشد.

استخرهای سرپوشیده ، اگر با کلر و سایر مواد ضدعفونی کننده تمیز نگهداری نشوند ، محیط بسیار مناسبی برای رشد و نمو میکروبها و قارچهای مختلف و امراض پوستی هستند.

در بهره برداری از این گونه اماکن ورزشی باید همواره رعایت گنجایش و ظرفیت استخر و دستگاه تصفیه آب شود.

پذیرفتن بیش از اندازه شناگر در استخر باعث تنزل سطح بهداشت و افزایش امکان صدمه دیدن شناگران خواهد شد.

در غیراینصورت این فضاهای ورزشی که در واقع برای تامین و حفظ سلامت افراد جامعه دائر شده اند به اماکنی با حداقل ضوابط بهداشتی تبدیل خواهند شد که در این صورت تعطیل کردن آنها به مراتب بهتر از دائر نگهداشتن آنهاست.

کف زمینهای ورزشی و سالنهای سرپوشیده باید هموار و بدون پستی و بلندی باشد و اصول ایمنی از هر جهت در آنها در نظر گرفته شود.

اصلح آن است که کفپوش سالنهای ورزشی از موادی ساخته شود که بسیار سخت نباشد و کف پای ورزشکاران را آزار ندهد و باعث دردهای عضلانی و استخوانی در پاها نشود.

اطراف زمینهای ورزشی باید تا فاصله مطلوبی از هرگونه مانع و میله های آهنی آزاد باشد تا بازیکنان بتوانند براحتی در زمین حرکت کنند و با این گونه اشیاء مزاحم و خطرناک تصادم نکنند.

بهتر است پایه های تخته بسکتبال و یا میله های تور والیبال را با ابرهای اسفنجی و یا سایر مواد پلاستیک بپوشانند تا در صورت برخورد بازیکنان با ،ها حادثه ناگواری پیش نیاید.

کلیه پنجره ها و لامپها باید دارای حفاظ توری و فلزی باشند تا در صورت برخورد توپ به آنها شیشه ها و لامپها خرد نشود.

در پایان بار دیگر به نکاتی چند در مورد بهداشت ورزشکاران به طور خلاصه اشاره می شود : هرگز با لباس معمولی و روزانه خود در تمرینات و فعالیتهای ورزشی شرکت نکنید.

لباسهای ورزشی (پیراهن ، شلوار ، جوراب و گرمکن ) و حوله خود را بعد از ورزش بشویید و در زیر آفتاب خشک کنید.

سعی کنید که کفش ورزشی و راحت و به اندازه پای خود تهیه کنید.

کفش تنگ یا گشاد در فعالیتهای ورزشی باعث ناراحتی پا و محدودیت در حرکات ورزشکار می شود.

از لباسهای پلاستیکی به منظور تعریق بیشتر استفاده نکنید.

پوشیدن این گونه لباسها بهداشتی نیست و از تبخیر سطح پوست و در نتیجه خنک شدن بدن جلوگیری می کند و خستگی زودرس و غیر بهداشتی پیش می آورد.

سعی کنید که از وسائل ورزشی و لباسها و بخصوص حوله اختصاصی خودتان استفاده کنید و لباسهای خود را به دیگران عاریت ندهید.

مراقب باشید که بعد از ورزش دچار سرماخوردگی نشوید و در صورتی که استحمام کرده اید سر و موهای خود را خشک کنید و در زمستان از کلاه برای پوشانیدن موهای سر خود استفاده کنید و حتی الامکان بعد از ورزش از لباسهای تمیز خشک و گرم استفاده کنید.

حتماً بعد از انجام فعالیتهای ورزشی استحمام کنید و هنگام استحمام از دمپایی استفاده کنید.

3ـ عوامل تهدید کننده قلبی ـ عروقی احساس نیاز به فعالیتهای بدنی در زندگی روزمره و نقش این فعالیتها در جلوگیری از بیماریهای قلبی ـ عروقی در جوامع مختلف با توجه به پیشرفت روزافزون صنعت متفاوت است.

در کشورهای صنعتی که ماشین روز به روز بیشتر جایگزین انسان می شود ، میزان مرگ و میر نیز رو به افزایش است.تحقیقات نشان م دهد که در کشورهای صنعتی پنجاه درصد از مرگ و میر مردم ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی و ناراحتیهایی در این زمینه است.

با توجه به نسبت افزایش مرگ و میر در جوامع صنعتی و امکانات تحقیقاتی و پزشکی در این کشورها ، مطالعات زیادی به منظور یافتن علل اصلی این گونه بیماریها و ازدیاد آنهانسبت به جوامع غیر صنعتی انجام شده است.

علتهایی که این محققان یافته اند به طور خلاصه از این قرارند : افزایش سن ، وراثت ، وزن ، مصرف تنباکو و سیگار ، میزان فعالیتهای بدنی ، مقدار کلسترول یا مواد چربی در رژیم غذایی ، فشار خون ، جنس.

لازم به ذکر است که در بسیاری از تحقیقات فشارهای عصبی و ناراحتیهای ناشی از زندگی شهرنشینی به عنوان یکی از عوامل تهدید کننده دستگاه قلب و عروق معرفی شده است.

از جمله توصیه های که توسط محققان و دانشمندان برای جلوگیری از این گونه بیماریها شده است ، پرداختن به فعالیتهای ورزشی و دیگر فعالیتهای جسمانی در زندگی روزمرده است.

حتی در بعضی از مقالات علمی اجرای برنامه های ورزشی مرتب که زیر نظر متخصصین انجام شود به عنوان یکی از راههای درمان اینگونه بیماریها ذکر شده است.

نکته أی که باید به آن اشاره شود این است که در گزارش تمام تحقیقات و مطالعات علمی در این زمینه از نقش ورزش و فعالیتهای بدنی که به طور مرتب و با نظر متخصصین این رشته انجام شده در پیشگیری از بیماریهای قلبی ـ عروقی ذکر شده است.

اینک به منظور آشنایی با عوامل تهدید کننده ای که قبلاً ذکر شد به توضیح مختصری درباره هریک از این عوامل می پردازیم 1ـ سن هرچه سن انسان بالاتر برود ، انسان بیشتر در معرض بیماریهای قلبی قرار می گیرد.

مثلاً افرادی که در سنین 20 تا 30 سالگی بر اثر سکته قلبی می میرند به مراتب کمتر از افرادی هستند که در سنین بین 50 تا 60 سالگی دچار این عارضه می گردند .

با افزایش سن میزان تحرک بدن کم می شود.

هر قدر شخص مسن تر می شود به طور طبیعی کمتر در کارهایی که احتیاج به فعالیت بدنی و تحرک دارد شرکت می کند.

لذا توصیه می شود که شخص بتدریج که سنش بالا می رود ، برای جبران کم حرکتی و عدم فعالیت ، نسبت به تثبیت برنامه های ورزشی به عنوان جزئی از زندگی روزمره دقت بیشتری به عمل آورد ، حتی در سنین پیری هم فعالیتهای ورزشی را با نظر متخصصین همه روزه انجام دهد.

2ـ وراثت به عقیده دانشمندان وراثت نقش موثری در سکته های قلبی دارد.

به طوری که تحقیقات نشان داده است ، کسانی که دچار سکته قلبی می شوند یک یا چند نفر از اقوامشان نیز به همین عارضه دچار شده و در گذشته اند.

البته باید این را هم در نظر داشت که ممکن است مجموعه محیط خانوادگی نقش اساسی در ابتلای شخص به سکته قلبی داشته باشد.

به این معنی که شیوه های خاص زندگی خانواده از قبیل غذاخوردن ، نوع حرفه ، روابط عاطفی و احساسی پدر و مادر تقلی فرزندان قرار می گیرد.

لذا اگر این عادت در بروز سکته قلبی در پدر و مادر و سایر اقوام نزدیک موثر واقع شده ، در فرزندان نیز اثر خواهد داشت.

3ـ وزن داشتن وزن اضافی یکی از عوارض زندگی شهرنشینی مخصوصاً در جوامع صنعتی و پیشرفته است.

میزان مرگ و میر در افرادی که وزنشان از میانگین وزن معمولی بیشتر است به مراتب بیش از افرادی است که وزن بدنشان از حد متعارف تجاوز نمی کند.

حرکت نکردن و بهره بردن از حداکثر امکانات زندگی ماشینی یکی از عوامل ازدیاد وزن است.

شرکت در برنامه های ورزشی مرتب و منظم سالمترین راه برای جلوگیری از اضافه وزن است.

البته داشتن رژیم غذای مناسب و همراه با انجام فعالیتهای ورزشی از عوامل موثر برای رفع این نقیصه است.

4ـ مصرف تنباکو و سیگار کشیدن کسانی که دخانیات استعمال می کنند بیش از دیگران در معرض خط ابتلا به سکته قلبی قرار دارند.

امروزه متداولترین نوع استعمال دخانیات ، سیگار کشیدن است.

آمار نشان می دهد که کسانی که در شبانه روز بیش از یک بسته سیگار مصرف می کنند ، دو برابر افرادی که سیگار نمی کشند در معرض بورز سکته های قلبی قرار دارند.

5ـ میزان فعالیتهای بدنی به عقیده محققان عدم فعالیتهای جسمانی یکی از عوامل شناخته شده در بروز ناراحتیهای قلبی ، عروقی است.

داشتن برنامه های منظم ورزشی و شرکت در برنامه هایی که باعث تحرک بیشتر می شود لازمه زندگی در شهرهای بزرگ و صنعتی است.

دستگاه بدن انسان احتیاج به تحرک دارد.

عدم فعالیتهای بدنی باعث بورز اختلالاتی در بدن می شود که مهمترین آنها سکته قلبی است.

توصیه ما به شما و تمام افراد خانواده شما این است که در برنامه کارهای روزانه خود سهمی هم به ورزش اختصاص دهید و از روی یک برنامه منظم و با مشورت با متخصصان فن تربیت بدنی به این کار بپردازید.

6ـ مقدار کلسترول یا مواد چرب در رژیم غذایی مصرف بیش از حد نیاز غذاهای چرب و اشباع شده باعث تصلب شرایین و مویرگها می شود برای جلوگیری از این کار یک رژیم غذایی ساده بسیار موثر است.

زیاده روی در خوردن غذاهایی مثل گوشت گوسفند ، انواع چربیهای حیوانی ، کره ، کرمهای مختلف ، دل و جگر قلوه و جز اینها باعث می شود که سطح کلسترول خون بالا برود و شخص را به بیماریهای قلبی دچار کند بهترین طریقه مبارزه با این عارضه اجتناب از خوردن غذاهای سرخ کرده و چرب است.

7ـ فشار خون بالابودن فشار خون یکی دیگر از عوامل تهدید کننده قلبی ـ عروقی است.

اگر فشار خون شخصی از حد معمول بالاتر برود امکان بروز سکته قلبی در او افزایش پیدا می کند.

تحقیقات نشان میدهد که این عارضه در کودکان نیز مشاهده شده و در جوامع صنعتی روز به روز رو به افزایش است.

تحرک بیشتر و فعالیت بدنی در پایین آوردن فشار خون بسیار موثر است.

8ـ جنس به طور ی که تحقیقات نشان می دهد میزان مرگ و میر ناشی از سکته های قلبی در پسران جوان 6 تا 10 برابر بیشتر از دختران همسال آنهاست.

بنابراین ، بروز سکته های قلبی در پسران به مراتب بیش از دختران است.

البته این نسبت در سنین پیری تقریباً مساوی می شود.