تاریخچه صنعت آسانسور:
صنعت آسانسور جهان از زمانی که با نیروی برق کار میکند قدمتی یکصد و پنجاه ساله دارد هر چند عمر بالابرها در جهان به بیش از ده هزار سال میرسد و اولین چرخ چاه خود از اولین بالابرها بوده است.
مهمترین شرکتهای تولید آسانسور در جهان اوتیس و شیندلر با قدمتی حدود یکصدوپنجاه سال میباشند.
آسانسورهای هیدرولیکی :
مفهوم کارکرد یک آسانسور به طور باور نکردنی ساده است.
آسانسور فقط یک قسمت کوپه مانند است که به یک سیستم لیفتینگ و بلند کردن متصل شده است.
البته آسانسورهای مدرن برای حمل مسافر یا بار جزئیات بیشتری دارند .
آن ها برای گذاشتن و برداشتن وزن های قابل توجه به سیستم های مکانیکی پیشرفته تری نیاز دارند.
بعلاوه آن ها برای حرکت نرم و بی تکان و همچنین مطمئن به سیستم های کنترل وایمنی احتیاج دارند.
امروزه دو نوع اصلی و رایج از آسانسور مورد استفاده است :
آسانسورهای هیدرولیکی
آسانسورهای کابلی
آسانسورهای هیدرولیکی کابین آسانسور را با استفاده از یک تلمبه یا پمپ هیدرولیکی بلند می کنند.
پیستون قرار داده شده بر روی سیال در داخل یک سیلندر قرار دارد و سیلندر به یک سیستم پمپ سیال متصل شده است .
معمولاً سیستم های هیدرولیک از روغن استفاده می کنند ولی دیگر سیالات تراکم ناپذیر هم قابل استفاده هستند.
سیستم هیدرولیک سه قسمت دارد :
تانک ( مخزن ذخیره سیال )
پمپ ( که با یک موتور الکتریکی به حرکت در می آید )
یک Valve ( شیر) بین سیلندر و مخزن
پمپ سیال را از تانک به لوله منتهی به سیلندر می رساند .
هنگامی که شیر باز است ، سیال تحت فشار مسیر با کمترین مقاومت را در پیش خواهد گرفت و به مخزن باز می گردد.
ولی هنگامی که شیر بسته است ، سیال تحت فشار هیچ راهی به جز رفتن به داخل سیلندر ندارد.
همچنانکه سیال در سیلندر جمع می شود ، پیستون را به سمت بالا هل داده و کابین آسانسور را به بالا می برد.
هنگامی که آسانسور به طبقه مورد نظر نزدیک می شود ، سیستم کنترل یک سیگنال به موتور الکتریکی می فرستد تا به تدریج پمپ را خاموش کند .
با خاموش بودن پمپ ، سیال بیشتری که به درون سیلند جریان بیابد وجود ندارد ، بنابراین سیال درون سیلندر که هیچ راهی برای فرار و باز گشتن به مخزن ( به علت بسته بودن شیر) ندارد، در جای خود باقی می ماند و پیستون به سیال تکیه کرده و آسانسور را در جای خود نگه می دارد ( شکل های زیر) .
برای پائین آمدن آسانسور سیستم کنترل یک سیگنال به عملگر ولو ( Actuator ) می فرستد .
شیر به صورت الکترونیکی با یک سوئیچ سلونوئیدی کار می کند .
هنگامی که سلونوئید شیر را باز می کند ، سیالی که در درون سیلندر جمع شده است می تواند به درون تانک جاری شود.
وزن آسانسور و افراد درون آن ، پیستون را به سمت پائین هدایت می کند و سیال به درون تانک هدایت می شود وآسانسور رفته رفته پائین می آید .
برای نگه داشتنن آسانسور در طبقه پائین تر ، سیستم کنترل شیر را دوباره می بندد ( شکل زیر) .
این سیستم به طور باور نکردنی ساده و مؤثر است ، ولی بعضی از اشکال ها را دارد .
در قسمت بعد به اشکال های اصلی استفاده از سیستم هیدرولیک اشاره می شود.
مزایا و معایب سیستم هیدرولیک :
مزیت اصلی سیستم های هیدرولیک این است که آ نها می توانند به سادگی نیروی تقریباً ضعیف پمپ را تکپیر و اضافه کنند تا نیروی قوی تر برای بلند کردن کابین آسانسور حاصل شود.
ولی این سیستم ها از دو اشکال اساسی رنج می برند.
مشکل اصلی اندازه تجهیزات است ، زیرا به منظور این که کابین آسانسور قادر باشد تا به طبقات بالاتر برسد ، باید یک پیستون بلند تر بکار برود .
سیلندر باید کمی از پیستون بلند تر باشد.
البته پیستون هنگامی که آسانسور در طبقه پائین است باید به اندازه مسافت طبقات طی شده در زمین فرو برود.
مشکل این است که ساختار سیلندر باید به طور کامل در زیر نقطه توقف آسانسور در پائین ترین طبقه پوشانده شود.
این به این معنی است که ما باید به اندازه بلندی ساختمان در درون زمین حفاری کنیم ، که این برای ساختمان های بلند و با طبقات زیاد یک پروژه گران و پرهزینه است .
به عنوان مثال ، برای نصب یک آسانسور هیدرولیکی در یک ساختمان 10 طبقه باید به اندازه 9 طبقه در زیر زمین حفاری کنیم !
دیگر اشکال آسانسورهای هیدرولیکی بازده نسبتاً کم آن ها است ، به این معنی که برای بلند کردن کابین تا تعداد طبقات زیاد انرژی زیادی صرف می شود و نیزهیچ راهی برای ذخیره انرژی نیست.
زیرا انرژی پیستون ( انرژی پتانسیل) فقط برای هل دادن سیال به درون تانک مورد استفاده قرار می گیرد و برای بالا بردن دوباره کابین آسانسور، سیستم هیدرولیک باید تمام انرژی مورد نیاز را دوباره تولید کند.
طراحی آسانسور با کابل به هر دوی این مشکلات فائق می آید .
در قسمت بعدی می بینیم که این سیستم چگونه کار می کند.
آسانسورهای با سیستم کابلی : بیشترین طراحی آسانسورها ، عموماً نوع کابلی ( ریسمانی) است .
در آسانسورهای کابلی ، کابین به جای اینکه مانند سیستم هیدرولیکی از پائین هل داده شود ، بوسیله کشش ریسمان های فولادی ، بالا و پائین برده می شود .
کابل ها به کابین متصل شده اند و حول قرقره ( (3پیچیده شده اند.
قرقره یک پولی با شیارهایی در محیط خود است.
قرقره کابل کششی را محکم می گیرد و به آن می چسبد ، بنابراین هنگامی که قرقره می چرخد کابل نیز حرکت می کند.
قرقره به یک موتور الکتریکی (2) متصل شده است.
هنگامی که موتور در یک جهت می چرخد ، قرقره آسانسور را بالا می برد و هنگامی که موتور در یک جهت دیگرمی چرخد، قرقره آسانسور را پائین می برد.
در آسانسورهای بدون چرخ دنده یا گیربکس ، موتور، قرقره را مستقیماً می چرخاند، ولی در آسانسورهای مجهز به چرخ دنده یا گیربکس موتور مجموعه چرخ دنده ها را می چرخاند که این امر باعث چرخیدن قرقره می شود.
به طور معمول قرقره ، موتور و سیستم کنترل (1) ، در موتورخانه واقع در بالای محفظه آسانسور جای داده می شوند.
کابلی که آسانسور را بالا می برد به یک وزنه تعادل (4) که به طرف دیگر قرقره آویزان شده است نیز متصل شده است و وزن آن در حدود وزن کابین آسانسور با 40 درصد ظرفیت پراست .
به عبارت دیگر، هنگامی که آسانسور تا 40 درصد ظرفیت پراست ، وزنه تعادل و کابین آسانسور بالانس می شوند.
مقصود از این موازنه و تعادل ، نگهداری انرژی است.
با بار مساوی بر روی هر دو طرف قرقره نیروی کمتری برای یک ور شدن تعادل به سمت چپ یا راست صرف می شود و به این ترتیب موتور فقط باید به اصطکاک و سایش غلبه کند.
براین اساس وزن در طرف دیگر بیشترین کار را انجام می دهد.
این سیستم تقریباً شبیه یک الاکلنگ کار می کند که اوزان مساوی در دو انتهای آن قرار دارد .
کابین آسانسور و وزنه تعادل هردو بر روی ریل های هادی (5) در امتداد محفظه آسانسور سوارهستند.
این ریل ها کابین آسانسور و وزنه تعادل را از نوسان کردن باز می دارند و همچنین با یک سیستم ایمنی و Safety کار می کنند تا آسانسور را در حالت اورژانس نگه دارند.
آسانسورهای کابلی نسبت به آسانسورهای هیدرولیکی بسیار روان تر ، متنوع تر و تطبیق پذیرتر هستند و بعلاوه کارایی و راندمان بالاتری نیز دارند.
خصوصاً این که آن ها سیستم های ایمنی بیشتری نیز دارند.
در قسمت بعد می بینیم که این عناصر چگونه در مواقعی که یک چیز درست کار نمی کند ما را از سرنگون شدن و افتادن به درون محفظه آسانسور حفظ می کنند.
سیستم های ایمنی ( safety ) شامل گاورنر (کنترل کنندههای مکانیکی سرعت) و پاراشوت (ترمز اضطراری) : در دنیای سینمای هالیوود کابل های کشش آسانسورها هرگز از پاره شدن و سقوط افراد درون آن در امان نیستند ، ولی در واقع احتمال بسیار اندکی برای این اتفاق وجود دارد ، زیرا آسانسورها با سیستم های ایمنی زیادی ساخته می شوند تا آن را در سر جای خود نگه دارند.
اولین خط دفاعی ، خود سیستم کابل است.
هر کابل آسانسوراز تعداد زیادی سیم های فولادی به هم پیچیده ساخته شده است .
با این ساختار محکم ، یک کابل می تواند وزن آسانسور و وزنه تعادل را بوسیله خود مهار کند.
لیکن آسانسورها با چند کابل ( عموماً بین 4 تا 8 عدد ) ساخته می شوند.
اگر در یک اتفاق و رویداد بعید یکی از کابل ها گسیخته شود، بقیه کابل ها آسانسور را بالا نگاه خواهند داشت.
حتی اگرهمه کابل ها یا سیستم قرقره و چرخ دنده آن را رها کند ، سقوط آسانسور به پائین محفظه بعید است.
آسانسورهای کابلی به سیستم های ایمنی وترمزی مجهز هستند که زمانی که آسانسور خیلی سریع حرکت کند به ریل ها چنگ می زنند تا آسانسور بأیستد.
این سیستم ها بوسیله یک گاورنر فعال می شوند .
بیشتر گاورنرها حول یک قرقره ، که در بالای محفظه آسانسور قرار گرفته ساخته می شوند.
کابل گاورنر حول قرقره گاورنر و دیگر قرقره سنگین پائین محفظه آسانسور، پیچیده شده است.
کابل به کابین آسانسور نیز متصل شده است .
بنابراین هنگامی که کابین به بالا و پائین برود قرقره حرکت می کند .
زمانی که سرعت کابین آسانسور بالا برود ، گاورنرعمل می کند .
تصویر زیر یک نوع از طراحی گاورنر را نشان می دهد : در این گاورنر، قرقره به دو چنگک ( fly weight ) مجهز شده که حول مفصل پین ها می چرخند.
چنگک ها به طریقی متصل و ضمیمه شده اند که می توانند آزادانه به به عقب و جلو نوسان کنند.
البته بیشتر اوقات ، آن ها بوسیله یک فنر در جای خود نگاه داشته می شوند.
هنگامی که سرعت چرخنده گاورنر بیشتر می شود نیروی گریز از مرکز، چنگک ها را به طرف خارج حرکت می دهد ، در حالیکه فشار فنر در مقابل آن ها قرار دارد.
اگر آسانسور به اندازه کافی سریع سقوط کند ، نیروی گریز از مرکز، به اندازه کافی قوی خواهد بود تا سرهای چنگک را به سمت لبه های بیرونی گاورنر فشار دهد.
با چرخیدن و قرار گرفتن در این موقعیت ، قلاب های سر چنگک به ضامن ها گیر کرده و به آن ها می چسبند .
این فرآیند باعث ایستادن گاورنر می شود ( شکل های زیر) .
کابل های گاورنر بوسیله یک بازوی محرک actuator)) متصل شده به اهرم ، به کابین آسانسور متصل شده اند .
در حالیکه کابل های گاورنربتوانند آزادانه حرکت کنند، بازو در موقعیت مشابه نسبت به آسانسور می ایستد و بوسیله فشار فنر در سرجای خود نگه داشته می شود.
هنگامی که قرقره گاورنر خود را قفل می کند، کابل گاورنر بازوی محرک را به سرعت بالا می کشد و باعث حرکت اهرم اتصال و بکار افتادن سیستم ایمنی ترمزی می شود.
در این طرح اتصال ، یک وسیله ایمنی گوه ای شکل را که خود آن نیز در یک هادی گوه ای شکل قرار گرفته بالا می کشد.
هنگامی که گوه به سمت بالا میرود ، به بوسیله سطح اریب به ریل های هادی فشرده می شود.
این عمل باعث می شود که آسانسور به تدریج بأیستد.
این فرآیند ها در اشکال بعدی به ترتیب نشان داده شده اند : آسانسورها همچنین نزدیک بالا و پائین بدنه محفظه آسانسور، سیستم های ترمز خودکار دارند.
اگر اتاق آسانسور در یک جهت تغییر مکان زیادی داشته باشد ، ترمز آن را به حالت توقف می آورد.
اگر همه این وسایل و تجهیزات ایمنی از کار بیفتند و آسانسور به پائین محفظه بیفتد ، یک وسیله ایمنی پایانی وجود دارد که احتمالاً جان افراد درون آسانسور را نجات خواهد داد.
در پائین شفت یک سیستم جذب کننده ضربه ( shock absorber ) قوی وجود دارد که معمولاً به صورت یک پیستون قرار گرفته در داخل روغن است.
جذب کننده ضربه مانند یک بالش بزرگ عمل می کند تا فرود کابین آسانسور را نرم تر کند.
Governor & Safety Gear : این دو وسیله از مهمترین قسمتهای آسانسور هستند که به ایمنی آسانسور مربوط میباشند.
گاورنرها درهنگام تولید کنترل کیفیت گردیده و از ویژگیهای مهم این وسیله آن است که در هنگام حرکت کابین به سمت بالا یا پایین قابلیت انجام کار دارد و هنگامیکه سرعت حرکت کابین به هر عللی از سرعت نامی آسانسور بیشتر شود سیم بکسل گاورنر به پاراشوت که بر روی یوک کابین نصب میباشد فرمان مکانیکی داده و برابر عمل ترمز، کابین سریعاً متوقف میشود.
پاراشوتهای مورد استفاده باید دارای عملکرد بسیار خوبی بوده و معمولاً دو نوع میباشند: الف- پاراشوتهای تدریجی ب- پاراشوتهای لحظه ای برای آسانسورهای با سرعت حداکثر 6/0 متر بر ثانیه از انواع لحظه ای و برای سرعتهای بیشتر از 6/0 متر بر ثانیه حتماً از نوع تدریجی استفاده خواهد شد.
شستی شستیهای مورد استفاده در کابین و طبقات علاوه بر زیبایی در فریم و رنگهای متنوع و اشکال مختلف نمایش جهت و مطابق به هر سلیقه ای ساخته شده، و به طور مثال بدنه شستیها میتواند از استنلس استیل، برنز و آلومینیوم (با پوششهای آنادایز رنگی، پودر استاتیک و رنگ کوره ای) و نیز نشان دهندههای جهت میتواند از نوع ثابت (LED) و یا از نوع متحرک Dot Matrix باشد.
به طور مثال در شستی بالا ولتاژ مورد نیاز 24 ولت بوده و کاملاً اصول ایمنی در ساخت آنها رعایت شده است.
تمامی این قسمت های ذکر شده توسط سیستم های کنترل عمل می کنند .
در قسمت بعدی این سیستم ها بررسی می شوند.
سیستم کنترل آسانسورها : خیلی از آسانسورهای مدرن بوسیله کامپیوتر کنترل می شوند .
وظیفه کامپیوتر این است که همه اطلاعات وارده درباره آسانسور و چرخاندن موتور به اندازه درست را پردازش کند تا آسانسور را در آن جایی که نیاز است باشد قرار دهد.
به منظور انجام دادن این کار، کامپیوتر نیاز دارد تا حداقل سه چیز را بداند : افراد می خواهند به کدام طبقه بروند؟
مکان آن طبقه موقعیت کابین آسانسور فهمیدن این که مردم به کدام طبقه می خواهند بروند بسیار ساده است.
دکمه های آسانسور و هر طبقه به کامپیوتر سیم کشی شده اند .
هنگامی که یکی از این دکمه ها فشار داده می شود ، کامپیوتر این تقاضا را ثبت می کند.
همچنین راه های مختلفی وجود دارد تا این که کابین آسانسور در کجاست ، معین شود .
در یک سیستم رایج ، یک سنسور نوری یا مغناطیسی در قسمت جانبی آسانسور، یک سری از سوراخ ها را در طول یک نوار عمودی در محفظه آسانسور می خواند.
بوسیله شمردن سوراخ ها ، کامپیوتر می فهمد که آسانسور دقیقاً در کدام قسمت محفظه قرار دارد.
هنگامی که آسانسوربه هر طبقه می رسد ، کامپیوتر سرعت موتور را آن چنان که سرعت آسانسور به تدریج کم شود تغییر می دهد .
این عمل سواری نرم و روان را برای آسانسور مهیا می کند .
در یک ساختمان با تعداد طبقات زیاد ، کامپیوتر باید استراتژی و روش جداگانه ای داشته باشد تا حرکت آسانسور را تا حد ممکن کارآمد سازد.
در سیستم های پیشین ، استراتژی این بود که از برعکس شدن جهت حرکت آسانسور جلوگیری شود .
به عنوان مثال ؛ یک آسانسور حرکت به بالارا تا زمانی که افرادی در طبقات بالا وجود داشته باشند که بخواهند به بالا بروند ، حفظ خواهد کرد.
یعنی آسانسور به "down calls" یا تقاضا برای طبقات پائین فقط بعد از رسیدگی به همه "up calls" یا تقاضا برای طبقات بالا ، جواب خواهد داد و هچنین بالعکس .
این برنامه هر کس را با بیشترین سرعت ممکن به طبقه خودش می رساند ولی بسیار غیر قابل انعطاف است.
بیشتر برنامه های پیشرفته ، الگوها و رفتار ترافیکی و تردد افراد را در نظر می گیرند.
بدینوسیله این برنامه ها می دانند که کدام طبقه بیشترین تقاضا را در چه زمانی از روز دارد و به این ترتیب آسانسور را هدایت می کنند.
در یک سیستم آسانسور چندگانه ( چند فاز) سیستم کنترل ،آسانسورهای انفرادی را مبنی بر محل دیگر آسانسورها هدایت خواهد کرد.
در سیستم های cutting-edge ، راهروی آسانسور مانند یک ایستگاه قطار کار می کند.
در عوض فشار دادن دکمه بالا و پائین ، افراد برای یک آسانسور که می تواند اجازه وارد شدن را به متقاضیان یک طبقه معین بدهد، منتظر می مانند.
مبنی بر محل و جهت همه آسانسورها کامپیوتر تشخیص می دهد که کدام آسانسور آن ها را سریع تر به مقصدشان می رساند.
بیشتر سیستم ها یک سنسور بار ( load sensor ) نیز دارند که در کف کابین آسانسور قرار دارد.
سنسور بار به کامپیوتر می گوید که آسانسور تا چه حد پر است.
به عنوان مثال اگر آسانسور تقریباً پر باشد ، کامپیوترهیچ دستور توقف بیشتر برای سوار کردن را تا زمانی که بعضی از افراد پیاده شوند ، نخواهد داد.
سنسور بار یک وسیله ایمنی خوب نیز هست .
اگر آسانسور بیشتر از حد مجاز بار داشته باشد، کامپیوتر در را تا زمانیکه مقداری از وزن کاسته شود نخواهد بست.
در قسمت بعدی درب های خودکار آسانسور بررسی می شوند.
Actuator ها: سیستم موتور, موتور مربوط به دربها, موتور مربوط به بخش Aircondition معرفی درایو موتور: درایو موتور یک دستگاه الکترونیک قدرتی که قادر است اعمال زیر را روی موتورها انجام دهد: 1- Start 2- مکانیزم Stop 3- کنترل سرعت اگر موتور با 3000 rpm بخواهیم باید دقیقا همین سرعت را بدهد 4- کنترل مکان (سرو مکانیزم) در بعضی از درایوها امکان ایجاد پروفایل سرعت وجود دارد مکانیزم کنترل سرعت موتور محرک آسانسور استفاده از درایو موتور می باشد و سیستم کنترل (PLC) دستورات لازم را برای درایو صادر نموده (پروفایل سرعتی مطلوب, دستور Start, دستور Stop) و درایو رفتار مطلوب و خواسته شده کنترلر را ایجاد می کند.
نحوه اطلاع از طبقات و یا مکان با استفاده از میکروسوئیچها می باشد.
درب ها : درب های اتوماتیک در ساختمان های اداری و فروشگاه های زنجیره ای برای راحتی بیشتر به کار می روند ، ولی در یک آسانسور برای حفظ افراد از سقوط به پائین ضروری هستند.
آسانسورها از دو دسته درب متفاوت استفاده می کنند : درب های قرار گرفته در کابین آسانسور درب های باز شو به محفظه آسانسور درب های آسانسور بوسیله یک موتور الکتریکی که به کامپیوتر آسانسورمتصل است بکار انداخته می شوند .
روش کار یک نمونه از درب بازکن در صفحه بعد نشان داده شده است.
از راست به چپ ( ← ) ؛ موتور الکتریکی یک چرخ که به بازوی فلزی متصل شده را می چرخاند.
بازوی فلزی به یک بازوی دیگر که به در پیوسته است ، متصل شده است.
در می تواند به حالت کشویی در یک ریل فلزی به جلو و عقب برود.
هنگامی که موتور چرخ را می چرخاند ، اولین بازوی فلزی دوران داده می شود که این هم بازوی فلزی دوم و درب پیوسته به آن را حرکت می دهد.
درب از دو پانل و صفحه که روی هم بسته می شوند ساخته شده است.
هنگامی که آسانسور به طبقه مورد نظر می رسد ، کامپیوتر موتور را می چرخاند تا درب را باز کند و قبل از این که آسانسور دوباره حرکت کند ، درب را می بندد.
بسیاری از آسانسورها سیستم حسگر حرکت (motion sensor ) دارند که این سیستم از بسته شدن در زمانی که یک نفر بین آن ها است ممانعت می کند.
درهای آسانسور یک سیستم کلاچ دارند که درب های خارجی را فقط زمانی که آسانسور در طبقه مورد نظر قرار دارد ، باز می کند ( مگر این که با زور باز شوند ) .
دربهای آسانسور متناسب با نوع و کاربرد آسانسورها مطابق با استاندارد ساخته میشوند که در نهایت علاوه بر زیبایی و استحکام، کلیه ویژگیهای فنی و ایمنی را دارا باشند.
به طور مثال دربهایی که دارای سوئیچ الکتریکی میباشند.
هنگام باز بودن یا باز شدن از روشن شدن موتور و حرکت کابین جلوگیری به عمل میآورند.
دربها بهتر است با قاب به صورت دو جداره از ورقهای فولادی 1/5، 2، 3 میلیمتری و در انواع لولائی یک لنگه و دو لنگه با زاویه باز شو 105 درجه و اتوماتیک تلسکوپی کشوئی و سانترال (مرکزی) به عرضهای مختلف و مطابق استاندارد ساخته شود.
معمولاً کلیه دربها با رنگ تزئین میگردند، لیکن بر طبق درخواست مشتری دربهای اتوماتیک را میتوان با روکش استنلس استیل و یا آلیاژی از برنز نیز تزئین کرد.
انواع در آسانسور درهای تمام اتوماتیک تلسکوپی (درب کابین و طبقه اتوماتیک) درهای نیمه اتومات تلسکوپی (درب کابین خودکار درب بیرون لولایی) درهای تمام اتوماتیک سانترال (درب کابین و طبقه اتوماتیک) در لولایی (در طبقات لولایی، بدون در کابین) تابلو فرمان (تابلوی کنترلر میکروپروسسوری): از ویژگیهای آن میتواند: کنترل آسانسور با مانورهای کلکتیو سلکتیو (تا 1 طبقه) کلکتیودان و فول کلکتیو (تا طبقههای بسیار بالا) قابل استفاده با دربهای لولائی ساده، نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک قابلیت عملکرد با یک مکانیزم ساده سلکتور یا مگنت نمایش وضعیت سنسورها و سیگنالهای مهم آسانسور توسط LED (اروپای غربی) قابلیت طراحی برای سیستمهای یک سرعته، دو سرعته (VVVF, ACVV) تنظیم پارامترهای اساسی توسط دیپ سوئیچهای برد اصلی از قبیل – پارک- زمان استارت مجدد- انتخاب مانور ...
امکان رویزون (کنترل آسانسور از موتورخانه و داخل کابین) امکان کار در حد Lifter (قابلیت قطع شناسیهای بیرون از داخل کابین) برنامه ریزی شده جهت سنسورهای Over Load-Full Load و آتش نشانی دو برابر شدن ضریب ایمنی به علت وجود مراقبتهای نرم افزاری علاوه بر کنتاکتهای سری شده.
باشد که هر چه این امکانات بیشتر باشد کارایی بهتر است.
مشخصات قطعات تابلوی کنترل : کنترل رله ای یا میکروپروسسوری باید از کنتاکتورهای متناسب با قدرت موتور استفاده شود و تابلوهای میکروپروسسوری افزون بر کنترل ایمنی به وسیله مدارهای از کنترل سخت افزاری نیز برای نظارت بر عملکرد میکروپروسسور بهرهمند شود.
تابلو فرمان از نوع میکروپروسسوری به طور مثال رلههای (آی سی) مناسب برای تشخیص باز یا بسته بودن در و همچنین قفل در و تحریک کنتاکتورهای اصلی، تعبیه سخت افزار مناسب برای کنترل حرکت آسانسور در طبقات، و قرار دادن سخت افزار موازی با عملکرد در حالت استفاده تعمیرکار سیستم برای افزایش میزان ایمنی.
اصولاً در تابلوهای میکروپروسسوری تابلو تحت شرایط خرابی میکرو پروسسوری از نظر کیفی کنترل شده و جهت کنترل آسانسور نصب میگردد این کار به معنای اعمال ایمنی مضاعف در همه حالت هاست.
روند یک پروژه : الکتروموتور گیربکس (Electro Motor Gearbox) الکتروموتور گیربکسهای مورد استفاده باید از بهترین سازندگان الکتروموتور گیربکس مخصوص آسانسور انتخاب شده باشند که ضمن رعایت استاندارد بینالمللی مخصوص شرایط آب و هوای ایران از نظر درجه حرارت محیط و رطوبت و ...
نیز باشد.
در ضمن الکتروموتورها معمولاً میتواند دارای یک ترمز الکترومکانیکی (اصطکاکی) بوده که بدون هیچ تأخیری پس از قطع منبع تغذیه موتور اصلی و یا مدارهای فرمان، بطور خودکار سیستم محرکه را متوقف نماید.
شرکتهای معروف ساخت الکتروموتور گیربکسها در جهان عبارتند از: 1- ALBERTO SASSI ایتالیا 2- NOUVA M.GT ایتالیا 3- SICOR-ELECOMP ایتالیا 4- MONTANARI ایتالیا 5- SHINDLER آلمان 6- ORONA اسپانیا کابین: کابینهای آسانسور باید همگام با استاندارد نوین بین المللی با رعایت کلیه اصول ایمنی، متناسب با مشخصات فنی و کابرد آن بر طبق درخواست سفارش دهندگان ساخته شود.
دیواره، کف، سقف، قاب و کفشکهای کابین از موادی ساخته شوند که مقاومت بالایی در برابر نیروهای وارده در هنگام کارکرد عادی، عملکرد ترمز ایمنی (پاراشوت) و برخورد احتمالی روی ضربه گیرها را دارا باشند.
جداره کابین از ورق فولادی با حداقل ضخامت 5/1 میلیمتر ساخته میشود و دیواره داخلی آن میتواند بنا به سلیقه سفارش دهنده و کاربرد آسانسور با فرمیکا، چوب یا ورق روغنی و استیل روکش شده و به منظور استحکام و زیبایی آنها قسمتهای خاصی از کابین همواره با فولاد مخصوص تزیین میشود جداره خارجی کابین برای افزودن مقاومت و عمر مفید و کاهش انعکاس صدا به داخل کابین قیر پاشی میگردد.
کلیه کابینها بدون درب با نصب قرنیز متحرک (قطع کن ایمنی) در ورودی آن محافظت میشوند و هواکش، دستگیره، دکمه الکترومکانیکی، زنگ اخبار، دکمه توقف اضطراری، نشان دهنده طبقات (نمراتور)، چراغ مشخص کننده اضافه بار و روشنایی فلورنست از جمله تجهیزات استاندارد کابینها بوده و در صورت درخواست سفارش دهنده آینه، تلفن و سایر تجهیزات خاص، نیز در نظر گرفته میشود.
سیم بکسل (Rope) سیم بکسلهای مورد استفاده باید از بهترین نوع انتخاب شوند، این طنابهای فولادی مخصوص آسانسورهای کششی بوده که یک رشته کنف نیز در مرکز خود دارند و مطابق با استاندارد 3062DIN تولید میشود.
ضریب اطمینان بکار گرفته شده در طراحی سیم بکسلها بستگی به سرعت حرکت دارد و معمولاً از 8 (برای سرعتهای پایین) تا 12 (برای سرعتهای بالا) متغیر است.
مرغوبترین سیم بکسلها عبارتند از: فایفر آلمان گوستاولف براگ ریل ریل وسیله ای است از جنس صلب و عمودی که نقش هدایت کننده کابین و وزنه تعادل را در نصب آسانسور دارا میباشد.
که متعلقات و اتصالات آن میبایست تحمل نیروهای ناشی از عملکرد ترمز ایمنی (پاراشوت) و همچنین انحنا و پیچشهای ناشی از بار نامتعادل داخل کابین را دارا باشد.
آنالیز طراحی ورودی نوع ساختمان (مسکونی، تجاری، بیمارستانی، مدرسه و غیره) تعداد کل طبقات تعداد طبقات جمعیت دار اگر واحد غیرمسکونی است تعداد اتاقها در هر واحد و تعداد واحدهای هر طبقه و در غیر این صورت مساحت مفید هر طبقه جمعیت هر طبقه کل تراول (طول مسیر حرکت آسانسور) ارتفاع طبقه در صورت خاص بودن ساختمان (مهد کودک، خانه سالمندان، معلولین و ...
) پردازش تعیین جمعین کل تعیین جمعیت در زمان ترافیک زمان انتظار برای دریافت سرویس (Interval) زمان یک سفر کامل Round Trip Time پارامترهای مهم مؤثر در محاسبه زمان یک سفر کامل: زمانهای پیاده و سوار شدن زمانهای پرش خروجی تعداد آسانسور سرعت آسانسور ظرفیت آسانسور نوع کنترل: گروهی و تعداد آن مجزا طراحی آسانسور پس از آنالیز ترافیک و بررسی محدودیتهای ابعادی که بر اساس فرم صفحه بعد اطلاعات اولیه آن از طریق بازدید از محل و یا نقشههای ابعادی و مشاوره با کارفرما صورت میگیرد.
امر طراحی آسانسور صورت میگیرد.
فاز اول- بررسی و تعیین ابعاد و اندازه ها فاز دوم- بررسی و تعیین مشخصات فنی قطعات فاز سوم- تهیه نقشههای اجرایی جهت عملیات نصب و راه اندازی استاندارد مورد نظر در طراحی 81 EN: پارامترهای بسیار مهمی هستند که در انتخاب مشخصات فنی قطعات مؤثر میباشد.
لذا عوامل اصلی مهم در انتخاب قطعات و مشخصات فنی آنها عبارتند از: نوع استاندارد 81EN سرعت آسانسور ظرفیت آسانسور طول مسیر حرکت (تراول) آسانسور ابعاد و اندازهها (چاهک، موتورخانه، کابین، درب) نوع کاربری آسانسور محیط کاربری آسانسور انتخاب نوع و کیفیت حرکت آسانسور فاز سوم طراحی: تهیه نقشههای اجرایی جهت عملیات نصب و راه اندازی پس از طراحی ابعادی و تعیین مشخصات فنی قطعات و تجهیزات، نقشههای اجرایی جهت آماده سازی چاه و همچنین نحوه قرار گیری و نصب تجهیزات و نقشههای مدارهای کنترل تهیه میگردد.
در این مرحله از طراحی پارامترهای زیر مشخص میشود.
نحوه اسکلت فلزی و آهن کشی جهت چاهکهای آجری (محل نصب براکتهای ریل) نحوه پلیت گذاری برای چاهکهای بتنی (محل نصب براکتهای ریل) نحوه قرارگیری تجهیزات آسانسور برای عملیات نصب مشخص نمودن محل سوراخهای سکوی موتورخانه نحوه بتن ریزی کف چاهک و محل قرار گرفتن بافرها نحوه آماده سازی محلهای نصب درها محاسبه نیروهای وارده به سازه چاه مشخص نمودن نقشه اجرایی موتورخانه (قلاب سقف- هواکش موتورخانه و چاهک- درب ورودی- محل تابلوی 3 فاز) تهیه نقشههای کنترل فرمان و نحوه سیم کشی چاهک و موتورخانه ارائه دستور العملهای کابل کشی و آماده سازی تابلو 3 فاز جهت کارفرما انجام بازرسیهای فنی نهایی و تحویل تجهیزات به کارفرما توضیح برای نوع نصب کلکتیو سلکتیو از هر دو طرف مسافر جمع میکند.
کلکتیو دان ( Down ) از بالا به پائین مسافر جمع میکند.
کلکتیو آپ ( ( Upاز پائین به بالا مسافر جمع میکند.
روش پلوتن (Poloton): در این نوع فرمان در هر حالت همه فرمانهای احضار طبقات ثبت گردیده و آسانسور در هر دو جهت (بالا و پایین) بدان پاسخ میدهد.
مورد مصرف این روش در ساختمانهای مسکونی با جمعیت متوسط و ساختمانهای اداری میباشد.
روش پوش باتن: بدون حافظه میباشد (از لحاظ اقتصادی ارزانترین سیستم میباشد).
در این نوع فرمان در آن واحد فقط یک کلید (شاسی) داخل کابین یا در طبقات ثبت و سپس بدان پاسخ داده میشود و تا پاین حرکت هیچ فرمان احضار دیگری ثبت نمیشود.
مورد مصرف این روش در ساختمانهای مسکونی کم جمعیت و حمل بیمار و بار است.
برای چندین آسانسور نزدیک هم باید یک کلید از نوع دوبلکس نصب شود که برای احضار هر آسانسور که نزدیکتر بود احضار شود (جهت کاهش و ترافیک و مصرف برق) همانطور که میدانیم از مکان هایی که آسانسور در آنها بسیار استفاده میشود هتلها و بیمارستانها میباشد.
که بنا به اهمیت اندکی در این مورد توضیح میدهیم.
هتل ها: در قسمت مربوط به ساختمان هتل، لزوم کار گذاشتن آسانسور برای حمل غذا از آشپزخانه به طبقههای بالاتر یا آسانسور خاص پرسنل و کارکنان هتل نیازی به ذکر ندارد.
همچنین از آسانسور، برای حمل غذا برای روم سرویس و ملحفه، حوله روبالشی، پتو و امثال اینها از قسمت لاندری به خانه داری و طبقات مختلف استفاده میشود.
چنانچه آسانسور با توجه به وسعت و ظرفیت و اهمیت هتل در حد رفع کامل احتیاجات موجود نباشد باعث معطلی مسافران و نارضایی آنان و از طرفی موجب کندی و اختلال کار در قسمتهای مختلف هتل و پرسنل آنها خواهد گشت.
بنابراین در نقشه ساختمان هتل، احتیاج واقعی هتل به تعداد آسانسور و اندازه آنها باید در نظر گرفته شود تا حمل و نقل وسایل و رفت و آمد مسافران و پرسنل دچار وقفه نگردد و راندمان کار از نظر سرعت رضایت بخش باشد.
در اغلب هتلها آسانسور نصب شده است، اما متأسفانه نکات مهمی که باید در نصب آسانسور رعایت شود کمتر دیده شده است و این مهم باعث شده که مدیران به دردسر بیافتد.
ترافیک و استهلاک آسانسور در هتلها بسیار بالا میباشد و میبایست نکات ایمنی آسانسورها کاملاً رعایت شود نکات زیر برای پاسخ به پرسشهای بالا و آگاهی مدیران هتلها است که چنانچه قبلاً آسانسور نصب شده و یا تصمیم به خرید آسانسور دارند با آگاهی کامل اقدام نمایند.
لازم به توضیح است، در حال حاضر آسانسورهای ساخت خارج از کشور از تکنولوژی بسیار بالایی برخوردار است، بطور مثال در هتل هایی که کلید کارتی دارند برای فرمان دادن به آسانسور کافی است کلید کارتی اتاق را در جای مخصوص قرار دهند، آسانسور به همان طبقه ای که شماره اتاق قرار دارد حرکت و توقف میکند.