دانلود تحقیق طراحی ایستگاههای آتش نشانی

فضاهای جانبی
3-3-1-در مجاورت آشیانه : 1-انبار فوم ، جهت انبار کردن این مواد در گالن های مخصوص ،‌2-انبار شیلینگ های یدک شامل اتاق بسیار تمیز و خشک با امکان تهویه طبیعی و نصب قفسه ها با چنگک هایی که محل آویران کردن سر لوله ها است .

3-محل دستگاه ها تنفسی با تهویه مناسب به هوای باز و امکان نظافت در حد بالا و 4-بخش شارژ باطری شامل یک اتاق تمیز با هوای مطبوع و تازه با کابینت های درب دار مجهز به وسایل شارژ باطری متناسب با ابعاد و کلاس ایستگاه می باید پیش بینی گردند .

3-3-2-پیش بینی یک چاله سرویس جهت بازدید و تعمیرات جزیی وسایل نقلیه عملیاتی در محوطه یا آشیانه وسایل نقلیه الزامی است .

(از این مکان می توان جهت شستن وسایل نقلیه نیز استفاده کرد)‌.

3-3-3-پیش بینی فضاهای جانبی در زیرزمینی که فاقد دسترسی مناسب است مجاز نیست .

3-4-درب های آشیانه
3-4-1-جهت کنترل وضعیت حرارت آشیانه و نیز امنیت آن نصب درب ورودی و خروجی آشیانه الزامی است .

3-4-2-لوله های به کار رفته در درب های آشیانه باید از مقاومت کافی در برابر لنگر ایجاد شده در اثر وزن و طول زیاد درب ها برخوردار باشد .

3-4-3-در ایستگاه های بدون خدمه در زمان ماموریت .

می بایست سیستم باز و بسته شدن درب به گونه ای باشد تا باعث تاخیر در اعزام گروه به ماموریت نگردد .

3-4-4-استفاده از سیستم الکتریکی جهت باز و بسته شدن دربها الزامی است .

3-4-5-ضروری به نظر می رسد درب ها به ژنراتور های اضطراری برق وصل باشد تا در هنگام قطع برق نیز با مشکلی روبرو نشوند .

3-4-6-کلیه‌ آلات و ابزارهای اتوماتیک که برای باز کردن درب ها نصب می گردد باید به طریقی تنظیم شده باشند که در صورت قطع برق یا پریدن فیوز و کار نکردن ژنراتورهای اضطراری ، باز کردن درب به طریق دستی ، به فوریت امکان پذیر باشد .

3-4-7-جهت اطلاع افراد و وسایل نقلیه عبوری مجاور ایستگاه از زمان شروع عملیات ، می باید به نصب چراغ گردان در خروجی ایستگاه و در محلی که بخوبی قابل رویت است ، اقدام کرد .

3-5-محل شستشو :
3-5-1-پیش بینی مکان مناسب جهت شستن وسایل نقلیه در محوطه یا آشیانه الزامی است .

3-5-2-محل شستشوی ماشین ها باید به وسیله یک کانال مناسب از محوطه ای که وسایل نقلیه نگهداری می شوند ، جدا گردند .

3-6-مواد و مصالح :
3-6-1-محوطه تردد وسایل نقلیه عملیاتی و آشیانه می باید با مواد و مصالح مناسب جهت هدایت آبهای سطحی کانال های پیش بینی شده برای این منظور شیب بندی شوند .

3-6-2-دیوارهای آشیانه باید از نوع موادی ساخته شود که به راحتی قابل شستشو باشد و در کف این محل باید به اندازه کافی کف شور جهت تخلیه آبهای ریخته شده در اثر شستشو کار گذارده شود .

این کار امکان شستشو با شیلنگ را در این مکان میسر و‌آسان می کند .

ضمناً شیرهای آب گرم و سرد در مرکز و در کناره دیوارها در حد نیاز باید نصب گردند .

3-6-3-جایگاه های وسایل نقلیه ماشین آتش نشانی باید از مصالح غیرلغزنده مقاومی ساخته شود که به هیچ عنوان چه در شرایط خشک و چه در شرایط مرطوب لغزنده نباشند .

3-6-4-سطح زمین این محوطه باید مقاومت فشاری لازم جهت تردید سنگین ترین وسایل نقلیه عملیاتی را داشته باشند .

3-7-ورودی و خروجی 3-7-1-باید توجه داشت که خروجی ایستگاه در مکانی پیش بینی شود که اراضی مجاور آن فاقد کاربری مزاحم و یا ترافیک زیاد باشد .

3-7-2-ضروری است که ایستگاه و آشیانه دارای یک ورودی و خروجی مستقل از یکدیگر باشد تا در صورت مسدود شدن یکی امکان استفاده از دیگری وجود داشته باشد .

3-8-تهویه و نور 3-8-1-در صورت استفاده از فن برای تخلیه دود ناشی از وسایل نقلیه داخل آشیانه باید توجه داشت که موقعیت فن ها به گونه ای در نظر گرفته شود تا باعت آزار و آلودگی هوای کاربری های مجاور نگردد .

3-8-2-تهویه آشیانه باید به گونه ای صورت گیرد تا دود ناشی از وسایل نقلیه کاملاً از فضای آشیانه دفع گردد تا باعث آزار و ناراحتی کارکنان نشود و بهداشت و سلامت ‌آنان را به مخاطره نیاندازد .

3-8-3-سطوح نورگیر ساختمان آشیانه باید به اندازه ای باشد که در تمام ساعات روزحتی المقدور نور طبیعی کافی جهت فعالیت را تامین کند .

3-8-4-برای جلوگیری از انتشار دود ناشی از احتراق موتور وسایل نقلیه عملیاتی باید از لوله های خرطومی که به لوله اگزوز آنها متصل می شوند و از طریق شبکه لوله کشی شده در کف یا سقف دود را به خارج از فضای آشیانه هدایت می کنند استفاده کرد .

3-9-شیب 3-9-1-شیب عمومی آشیانه نباید به اندازه ای باشد تا احتمال حرکت وسایل نقلیه در حالت پارک وجود داشته باشد .

حداکثر میزان این شیب 5/1 درصد است که جهت دفع آبهای سطحی کف آشیانه الزامی است .

3-9-2-در محل خروج وسایل نقلیه از آشیانه نباشد شیب مثبت که باعث تاخیر در حرکت ، سر خوردن خاموش شدن‌ آنها می گردد ، وجود داشته باشد .

3-10-فضاهای بهداشتی 3-10-1-در آشیانه و یا در مجاورت آن پیش بینی سرویس های بهداشتی ، رختکن و دوش بعد از عملیات ، رختشویخانه ، اتاق خشک کن البسه و پاشویه الزامی است .

3-10-2-در آشیانه و یا در مجاورت آن پیش بینی فضای کمدخانه جهت لباس های عملیاتی شامل کلاه آتش نشانی ، اورکت ، چکمه ، دستکش و ...

الزامی است .

3-10-3-به علت وجود رطوبت در فضای خشک کن نصب هواکش اجباری است .

3-10-4-رختشویخانه و فضای خشک کن البسته ، می باید در مجاورت یکدیگر پیش‌بینی شوند .

3-11-میله فرود کارکنان عملیاتی ایستگاه های آتش نشانی در زمان حضور در ایستگاه طبق برنامه روزانه فعالیت های مختلفی را انجام می دهندو در فضاهای مختلف ایستگاه حضور پیدا می کنند .

بنابراین در زمان اعلان عملیات کارکنان در هر نقطه از ایستگاه که باشند می باید در کمترین زمان ممکن به آشیانه وسایل نقلیه عملیاتی مراجعه کنند .

برای کاهش این زمان تدابیر مختلفی پیش بینی می شوند .

یمی از این تدابیر که در ایستگاه‌های دو طبقه مورد استفاده قرار می گیرد ، کاهش زمان حرکت عمودی یعنی از طبقه بالاتر به آشیانه توسط میله فرود و یا سرسره فرود است .

هرچند استفاده از میله فرود به ویژه زمانی که ارتفاع آن افزایش می یابد و یا در زمان استراحت شبانه به دلیل احتمال سقوط حوادثی به دنبال دارد ، ولیکن در کاهش زمان دسترسی به‌آشیانه نقش موثری را یافا می کند .

سرسره فرود ضمن دارا بودن ویژگی های مثبت میله فرود فاقد احتمال سقوط و آسیب‌دیدگی های ناشی از آن است .

3-11-1-از ملیه فرود فقط برای یک طبقه ارتفاع استفاده کرد و هرگز نباید در ساختمان های چندطبقه جهت فرود از ملیه فرود استفاده نمود .

3-11-2-میله فرود باید در طبقه همکف به وسیله یک حفاظ لاستیکی ضخیم و محکم برای کاستن ضربه ناشی از فرود احاطه شود .

3-11-3-فاصله میله فرود از دیوارهای مجاور نباید کمتر از 90 سانتی متر باشد .

3-11-4-حداقل فاصله بین یک جفت میله باید حداقل 5/1 متر باشد .

3-11-5-میله فرود در سطح ورودی دارای حفاظی است که به دور دریچه مدور یا مربعی که به اندازه 9/0 متر از هر طرف کیله فرود فاصله دارد قرار می گیرد .

فاصله دریچه از میله فرود در محل پرش و گرفتن میله 5/0 متر است .

3-11-6-میله فرود می باید دارای تهویه مناسب جهت خروج دود ناشی از وسایل نقلیه آشیانه باشد .

4-محوطه ایستگاه آتش نشانی 4-1-برج خشک کن و تمرینات یکی از عناصری که موارد استفاده متعددی در ایستگاه های آتش نشانی دارد برج لوله خشک کن است .

هر چند که عملکرد اصلی این برج آویزان کردن شیلنگ های آتش‌نشانی جهت خشک کردن آنها است ، ولیکن عملکردهای دیگر این برج باعث گردیده تا در برخی ایستگاه های آتش نشانی (در کشورهای دیگر) برای مقاصد دیگری نیز مورد استفاده قرار گیرد .

این برج در شهرهای کوچک یا مناطق شهری که فاقد اختلاف سطح زیاد است به عنوان برج دیده بانی مورد استفاده قرار می گیرد .

همچنین از این برج ، جهت تمرینات روزمره عملیاتی جهت اطفای حریق و با عملیات امداد در ارتفاع استفاده می گردد .و از دیگر عملکردهای این برج نقش سمبلیک آن در معرفی ایستگاه آتش نشانی است که می تواند یک نشانه شهری مورد استفاده قرار گیرد .

4-1-1-برج چهارطبقه سرپوشیده به اضافه بام که هر طبقه آن بایک راه داخلی باریک به طبقه دیگر دسترسی دارد دارای ارتفاعی برابربا 75/13 متر است .

4-1-2-ابعاد پلان ساختمان 60/3*20/5 متر است .

4-1-3-ارتفاع بین طبقات بعنی از کف هر طبقه به طبقه دیگر 30/3 متر است .

4-1-4-هر طبقه دارای سکویی است که از دو یا سه سمت به محوطه باز است .

4-1-5-ارتفاع نرده ها 9/0 متر است .

4-1-6-محل خشک کردن شیلنگ ها در داخل تمام طول ارتفاع برج وجود دارد و 3/1 پلان را شامل می شود .

4-1-7-فضای برج باید دارای تهویه باشد .

4-1-8-محوطه اطراف برج باید مسطح باشد تا مانور عملیاتی وسایل نقلیه به سهولت انجام پذیر شود .

4-1-9-در صورتی که زمین محل احداث ایستگاه با محدودیت سطح همراه باشد الحاق برج به ساختمان ایستگاه مقدور است .

4-2-محوطه تمرینات عملیاتی محوطه ای جهت انجام تمرینات روزانه کارکنان عملیاتی ایستگاه در پشت آشیانه وسایل نقلیه که ارتباط سریع و مستقیمی با آن داشته باشد می باید در نظر گرفته شود .

در صورت مجاورت محوطه تمرینات با معبر عمومی می توان با ترکیب دیوار کوتاه و نرده امکان تماشای عملیات تمرینی اطفاء و امداد را برای عابران فراهم ساخت .

4-2-1-فضای کافی و آزاد در سایت ایستگاه جهت محوطه تمرینات در نظر گرفته شود .

4-2-2-ابعاد محوطه 31 متر عرض و 23 متر عمق است .

4-2-3-محوطه باید دارای مقاومت کافی برای تردد سنگین ترین وسایل نقلیه عملیاتی باشد .

4-2-4-محوطه باید به طریقی طراحی شود که مقدار مناسب آب و مواد لازم را در مدت زمان تعیین شده تخلیه کند .

4-3-توقفگاه وسایل نقلیه شخصی پیش بینی محوطه ای جهت توقف وسایل نقلیه کارکنان ایستگاه و سایر مراجعان که جهت انجام امور اداری و یا شرکت در کلاسها و سخنرانی ها به ایستگاه مراجعه می‌کنند ، در بخشی از محوطه ایستگاه ضروری است .

تعداد توقفگاه ها می باید متناسب با تعداد کارکنان و مراجعان در نظر گرفته شود .

در صورتیکه ایستگاه آتش‌نشانی مراجعه کننده ای نداشته باشد و یا تعداد مراجعه کنندگان محدود باشد پیش بینی توقفگاه جهت وسایل نقلیه آنها ضروری نیست .

4-3-1-محل توقفگاه وسایل نقلیه شخصی می باید در برابر خطرات و سوانح احتمالی ناشی از انجام تمرینات عملیات و اعزام گروه عملیات به ماموریت و نیز سرقت ، از ایمنی و مصونیت کافی برخوردار باشد .

4-3-2-گنجایش توقفگاه باید به اندازه ای باشد که کلیه خدمه کشیک آتش نشانی همزمان بتوانند وسایل نقلیه خود را در آنجا پارک کنند .

4-3-3-پیش بینی حداقل 15 توقفگاه برای مراجعان در ایستگاه های آتش نشانی واجد کلاس آموزش و اتاق سخنرانی الزامی است .

(تعداد توقفگاه مورد نیاز کارکنان ایستگاه به این مقدار افزوده خواهد شد ) .

4-3-4-مسیر حرکت وسایل نقلیه شخصی نباید با مسیر حرکت وسایل نقلیه عملیاتی و کارکنان عملیات تداخل داشته باشد .

4-4-ایستگاه فوریت های پزشکی : با توجه به ضرورت حضور گروه فورت های پزشکی در برخی از عملیات اطفاء و امداد منجر به جرح پیش بینی مکانی در محوطه جهت استقرار ایستگاهی برای این منظور ضروری است .

4-4-1-پیش بینی حداقل یک جایگاه به ابعاد 9*4 متر برای استقرار وسیله نقلیه فوریت های پزشکی ضروری است .

4-4-2-پیش بینی حداقل فضای مناسب نشامل نشیمن ، آشپزخانه ، غذاخوری و آسایشگاه جهت استقرار یک گروه دو نفره فوریت های پزشکی ضروری است .

4-4-3-موقعیت قرارگیری ایستگاه فوریت های پزشکی باید به گونه ای باشد که باعث ایجاد مزاحمت و اختلال در عملکرد سایر گروه های عملیاتی نگردد .

4-4-4-موقعیت قرارگیری ایستگاه فوریت های پزشکی باید به گونه باشد که فعالیت سایر گروه های عملیاتی باعث ایجاد مزاحمت و اختلال در عملکرد آن نگردد .

4-5-فضای باز ورزشی با توجه به ضرورت پیش بینی فضای ورزشی که در فصل 2-9 به آن اشاره گردید ، لازم است بخشی از محوطه ایستگاه آتش نشانی به محوطه ای جهت انجام ورزش‌های مجاز یعنی ورزش هایی که باعث تخلیه زیاد و لحظه ای انرژی و ایجاد صدمات ورزشی ناشی از برخورد بین بازیکنان نگردد اختصاص یابد .

4-5-1-در کلیه ایستگاه‌های آتش نشانی متناسب با ابعاد و کلاس ایستگاه می باید محوطه باز مناسبی جهت فعالیت ورزشی از قبیل والیبال ، داج بال و ...

پیش بینی می‌گردد .

4-5-2-موقعیت قرارگیری محوطه ورزشی باید به گونه ای باشد تا در لحظه اعلان عملیات دسترسی کارکنان عملیاتی به‌آشیانه وسایل نقلیه عملیاتی به سهولت و به سرعت امکان پذیر باشد .

5-تاسیسات خاص 5-1-1-مخزن انبار سوخت برای هر یک از مواد بنزین یا گازوئیل باید در نظر گرفته شود .

5-1-2-ذخیره سازی مواد سوختی می باید با رعایت مقررات مصوب در این زمینه صورت گیرد .

5-1-3-منبع ذخیره آب ، در فاصله 12 متری برج تمرینات با ظرفیت 20 تا 50هزار لیتر متناسب با ابعاد و کلاس ایستگاه باید در نظر گرفته شود .

5-1-4-به منظور آماده باش 24 ساعته ایستگاه های آتش نشانی باید مجهز به ژنراتورهای کمکی (متحرک یا ثابت) باشند .

6-توصیه ها در طراحی ایستگاه های آتش نشانی اکیداً توصیه می شود که تدابیر و تمهیدات لازم به منظور توسعه آتی ایستگاه مورد توجه قرار گیرد تا در آینده امکان ارتقاء ظرفیت ایستگاه در دو حوزه نیروی انسانی و وسایل نقلیه عملیاتی میسر گردد .

6-1-در آشیانه وسایل نقلیه ترجیح داده می شود هیچ گونه ستون و مانعی وجود نداشته باشد .

6-2-جهت جلوگیری از سد معبر ایجاد شده در اثر خرابی وسیله نقلیه مجاور درب خروجی اشیانه و اعزام سریع وسیله نقلیه پارک شده در پشت آن طراحی دو درب در عقب و جلو آشیانه ترجیح داده می شود .

6-3-در محوطه مجاور آشیانه (محل خروج وسایل نقلیه) جهت جلوگیری از یخ‌زدگی، ‌علیرغم پیش بینی شیب مناسب جهت دفع ابهای سطحی ، می توان از لوله‌های آب گرم در زیر کفسازی نهایی استفاده کرد .

6-4-در صورت نیاز ، اتاق فرمانده ، رییس ایستگاه و یا سایر مدیران ارشد مستقر در ایستگاه می تواند دارای سرویس بهداشتی ، دوش و رختکن مستقل باشد .

6-5-جهت ایجاد پلان باز و فضایی دلبازتر تجمع فضاهای نشیمن ، غذاخوری و آشپزخانه و ارتباط بصری بین آنها توصیه می شود .

6-6-فضای کلاس درس و اتاق سخنرانی می باید دسترسی مناسبی به جایگاه وسایل نقلیه عملیاتی داشته باشد .

6-7-جهت پاسخگویی به نیازهای حرکت بزرگترین وسایل نقلیه عملیاتی محوطه مقابل آشیانه را می توان تا 8/19 متر افزایش داد .

زیر نویس ها (1) در تهیه این مجموعه کارشناسان وزارت کشور و مهندسان مشاور عرصه همکاری داشته اند که اسامی و سمت آنها به شرح ذیل است : کارشناسان وزارت کشور - حبیب الله طاهرخانی مسئول هدایت پروژه - محمد مهدی توسلی کارشناس هدایت پروژه - حسن رجب صلاحی کارشناس مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری - سید حبیب راضی کارشناس ناظر دبیرخانه ستاد هماهنگی امور ایمنی - فرهاد پیرایش نیا کارشناس ناظر دفتر فنی وزارت کشور کارشناسان مهندسان مشاور عرصه - هما سوداگر مدیر پروژه - حسن تنها مشاور فنی امور ایمنی و‌ آتش نشانی - آربل تومه کارشناس امور مطالعاتی و طراحی کارشناس امور مطالعاتی و طراحی (2)لازم به توضیح است مجموعه ضوابط و مقررات طراحی ایستگاههای آتش نشانی که در این مقاله ارائه شده اند با اعمال تغییراتی در نسخه اصلی و مصوب تهیه و تدوین شده است .

این تغییرات توسط نویسنده و به منظور اصلاح و تکمیل موضوعات مورد بحث صورت گرفته است .

(3)گزیده آمار آتش نشانی شهرهای کشور - 1378 ، سید حبیب راضی ، انتشارات سازمان شهرداری های کشور ، تهران ، 1380 ، ص 121 (4) - Planning , The Architects' Handbook , Edited by E.D.

Mills , london , First Published 1985 , 10th Edition , PP .

293-300 .

- Time saver standards for Building Type , Edited by Joseph De Chaiara and John Hancock Callender , Singapor , International Edition 1990.

PP.

700-707 .