روش تحقیق
در ابتدای هر تحقیق ابتدا باید موضوع آن را معلوم کنیم که در مورد چه مسئله ای می خواهیم تحقیق کنیم و دیگری تجزیه و تحلیل در مورد موضوع می باشد .
موضوعات از نظر سطح وسعت به 3دسته :
1) سطح فرد 2) سطح میانی 3) سطح کلان
هر چه سطح به فرد نزدیکتر باشد سطح فرد می باشد ( کم جمعیّت ) مثل اعتیاد ، افت تحصیلی
و اگر افراد مورد تحقیق پر جمعیت باشند مثل یک شهر یا کشور ، سازمان . . . سطح کلان محسوب می شود .
- محقق باید دغدغه های شخصی خود را در هنگام تحقیق کنار بگذارد و آنرا تأثیر ندهد و ذهنیات او در هنگام تجزیه و تحلیل نباید تأثیر گذار باشد .
- در تجزیه و تحلیل باید از قضاوت ارزشی جلوگیری کند = پیش داوری نکند
فارغ از ارزش بودن
- داده ها باید خالص و بدون تغییر ارزشیابی شوند .
- محقق باید از حرفهای عوام فاصله بگیرد و به مستندات توجه کند .
- محقق می تواند ارزشهای شخصی خود را فقط در انتخاب موضوع دخالت دهد که این عمل سبب تشویق او به دنبال کردن تحقیق می شود .
دوره مک کاتیز دورهای که افراد مشکوک به کمونیستی را سر به نیست می کردند .
از مهمترین مفاهیمی که سی . رایت . میلز C . R . mils مطرح می کند :
So ciological Imagination تخیل جامعه شناختی است که محور حرکت هر جامعه شناسی و محقق علوم اجتماعی است .
تبدیل مسئله ذهنی به موضوع تحقیق :
میلز معتقد است که هر محقق باید بتواند بین مسائل فردی خود و ساخت اجتماعی پیوندی برقرار کند یعنی اگر مسئله فکری یک محقق فقط مربوط به خود او باشد نمی توان در مورد آن تحقیق کرد ولی اگر این مسئله مربوط به تعداد افرادی شبیه به او هم باشد آن موقع یک مسئله اجتماعی تلقی می شود .
Stracture = ساخت چگونگی و آرایش قرار گرفتن اجزای یک مجموعه منسجم
Institution = نهادها ساخت جامعه از نهادها تشکیل می شود :
نهاد دین ، نهاد خانواده ، نهاد آموزشی ، نهادهای سیاسی . . . .
از نظر میلز مسئله ای را می توان به عنوان تحقیق مطرح کرد که بتوان بین جنبه های فردی و جنبه هایی که ناظر ساخت اجتماعی هستند ارتباط برقرار کرد در این صورت به تخیل جامعه شناختی رسیده ایم . از نظر میلز شرایط تاریخی را هم باید در تحقیقات در نظر گرفت زیرا بسیاری از مسائل گذشته عین مسائل امروزی شده است .
cimmen sense = عقل سلیم یا باورهای مردمی مثل چشم زخم ، سق سیا ، اعتماد به جن و پری ، اینها مواردی هستند که تحقیقات در نظر گرفته نمی شود زیرا علمی نیستند .
علوم اجتماعی دچار عوام زدگی است یعنی عوام به خود اجازه دخالت و اظهار نظر در مسائل علوم اجتماعی را می دهند و مانع رشد علوم اجتماعی می شود . این عوام زدگی نباید پژوهشگر را تحت تأثیر قرار دهد .
انواع تحقیق :
1) تحقیق پیمایشی survey research :
برای بررسی جمعیّت خاصی که معرف کل جمعیّت مطالعاتی است از این روش استفاده می گردد . چون امکان بررسی تمامی جمعیّت نیست پس نمونه برداری صورت می گیرد این نمونه برداری به شکل تصادفی صورت می‌گیرد.
2) تحقیق میدانی field research :
در این روش محقق به طور مستقیم در فضای تحقیق قرار می گیرد و به طور مشاهده ای دیده ها و شنیده های خود را یادداشت می کند در واقع نوعی مشاهده مشارکتی است Participation observation مثل رفتن در دستههای عزاداری ، زندگی کردن در عشایر در این نوع تحقیق نباید سوگیری Biasشود یعنی حضور محقق در موضوع تحقیق اثر نگذارد یعنی خود محقق هم مثل عنصری از تحقیق فرض شود .
3) تحقیق آزمایشی Experimental research :
در محیطی کاملاً کنترل شده 2 گروه را مورد آزمایش و مقایسه قرار می دهند
با شرایط یکسان فقط برای یکی محرک قرار می دهند .
واحد تحلیل unit of Anolysis اینکه موضوعی را که انتخاب می کنیم و اطلاعات جمع آوری شده باید روی چه مسائلی متمرکز شوند .
مثلاً در تحقیق درباره مدارس ایران واحد تحلیل = مدارس
درباره موضوع فرهنگی در محل واحد تحلیل = افراد محل
مقایسه رفتار بین دانشجویان در‹ آزاد و ‹ تهران واحد تحلیل = دانشگاه
یا واحد خردتر = دانشجو