دانلود مقاله دیابت

مقدمه
کلید معمای خوب زیستن در افرادی که مبتلا به بیماری قند به خصوص بیماری قند نوع دوم هستند رعایت «تغذیه مناسب» است.فرد مبتلا از طریق آموزش دانست که چه بخورد ،چگونه غذا را تهیه کند ،چه موقع و به چه اندازه بخورد،بخش عمده ی بیماری را مهار کرده است.

به امید اینکه دقت در اجرای این راه کارها و مهم تر از همه شناخت بیماری و نگرش بیمار نسبت به غذا یعنی «خوب خوردن و سالم خوردن» علاوه بر نگرانیها از بار هزینه های بی مورد درمانی بکاهد ،تا فرد بتواند همانند سایر افراد جامعه که بیماری قند ندارند،فردی فعال و مفید برای خود و جامعه شود و از کیفیت بالای زندگی برخوردار گردد.مهم تر اینکه از زندگی خود لذت ببرد و از تغذیه درست و اجرای اصول مراقبت های ویژه ،چشم،پوست،کلیه ،قلب و غیره ...سدی نفوذ ناپذیر در برابر بروز عوارض احتمالی بیماریها بسازد.

سلامت همه افراد به خصوص فرد مبتلا به دیابت ،مرواریدی است که فقط در عمق آبهای زلال آگاهی و مراقبت به دست خواهد آمد.

تعریف بیماری قند
این بیماری به میزان بالای قند موجود در خون اطلاق می شود و بالا رفتن میزان قند خون زمانی به وجود می آید که لوزالمعده انسولین ترشح نمی کند و یا این مقدار آن ناکافی و بی تأثیر است.انسولین هورمون محرک سلول بوده و آن را وادار به جذب و یا ذخیره قند خون می کند.بنابراین اگر انسولین کافی برای جذب و یا ذخیره گلوکز(قند)وجود نداشته باشد میزان قند خون به طور غیر طبیعی بالا رفته و در نتیجه منجر به بیماری قند می گردد.به بیان ساده تر می توانیم مقایسه کنیم یک انبار مواد غذایی که در پشت دربهای بسته آن فردی گرسنه نشسته که دسترسی به مود غذایی ندارد،قندی که از طریق تغذیه وارد بدن می شود و برای سوخت و ساز سلول لازم است،در پشت دربهای سلولها نشسته «یعنی داخل جریان خون»و سلولها با وجود داشتن منبع انرژی برای ترمیم ،خود «در قحطی به سر می برند»علایم بالا رفتن غیر طبیعی قند خون شامل ادرار زیاد،ضعف،خستگی و گرسنگی زیاد می باشد .اگر فرد متوجه نگردد و در صدد معالجه بر نیاید در دراز مدت تبدیل به بیماری قند کامل و کنترل نشده خواهد شد که صدمات و عوارض قلبی ،عروقی ،کلیوی،چشم(با احتمال کوری) را به دنبال خواهد داشت.

انواع بیماری قند
بیماری قند را به طور کلی می توان به دو دسته تقسیم نمود:
نوع اول:که به آن بیماری قند وابسته به انسولین نیز می گویند،این نوع بیماری قند وابسته به انسولین نیز می گویند،این نوع بیماری قند از نوع شدید و غیر معمول و شروع آن در کودکی و نوجوانی و افراد زیر35 سال دیده می شود .اصطلاحاً دیابت جوانان به آن اطلاق می شود .

نوع دوم:بیماری قند غیر وابسته به انسولین می باشد که در سنین بالاتر به وجود می آید.این نوع بیماری از بیماریهای است که سهم عمده درمان و کنترل به عهده ی خود بیمار گذاشته می شود.موفقیت این خود درمانی و مراقبت از خود در آموزش می باشد.یعنی فرد باید از فرایند بیماری خود آگاه باشد،با طبیعت بیماری آشنایی پیدا کند ،علایم خطر را شخصاً تشخیص دهد و به طور کلی اثر انسولین و یا قرصهای دیابت را فهمیده و طبق دستور و نیاز عمل کند .اهمیت ورزش و کم کردن وزن را درک کرده ،به نشانه های بالا رفتن یا پایین آمدن ناگهانی میزان قند خون و علل آن واقف باشد .فرد دیابتی بایستی همواره گوش به زنگ پی آمدهایی دراز مدت بیماری بوده و از بروز عوارض احتمالی پیشگیری کرده و یا تا حد امکان آن را به تعویض اندازد .برای رسیدن به یک هدف کلی و عمده - یعنی سلامت و خوب زیستن با وجود داشتن بیماری قند و داشتن زندگی عادی با کیفیت خوب ،فرد دیابتی بایستی در همه حال تحت نظر پزشکان متخصص قلب و عروق،زنان و مامایی(در مورد خانم ها )کلیه و چشم باشد.در دیابت نوع دوم به خصوص رکن اصلی مراقبت از خود درمانی درک صحیح بیمار از تغذیه ،خوب خوردن و درست خوردن و اثرات معجزه آسای آن در پیشگیری و کنترل اثر بیماریهای مزمن است.

بیماری قند نوع دوم و یا غیر وابسته به انسولین خطر وسیع تری است که جامعه را تهدید می کند .این نوع بیماری همه گیر تر بوده و در سنین بالای 40 سالگی شروع می شود .در این افراد لوزالمعده انسولین ترشح می کند ولی مقدار آن برای جذب و ذخیره قند در بدن کافی و مؤثر نیست.دلیل آن مقاومت سلول در برابر انسولین ارزیابی شده است .نود درصد بیماریهاییهای قند را بیماری نوع دوم تشکیل می دهد.در حدود 12 میلیون نفر در آمریکا و نیمی از این افراد از ابتلا به بیماری قند خود بی اطلاعند و زمانی متوجه می شوند که عونارض ناشی از آن آشکار می گردد .از آنجایی که آنچه می خوریم تأثیر به سزایی در مقدار و میزان قند خون و انسولین مورد نیاز دارد.بنابراین تغذیه مهمترین عامل شروع ،تشدید و کنترل این نوع بیماری قند می باشد.

عوامل خطر
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دوم هستند؟

1- افرادی که اضافه وزن داشته و یا چاق هستند.

2- سابقه بیماری قند در خانواده دارند.

3- افرادی که در دوران حاملگی دچار دیابت شده اند.

4- افرادی که نوزادان 5 کیلو به بالا به دنیا آورده اند.

5- افرادی که در معرض استرس یک بیماری قرار گرفته اند .

6- افرادی که فشار خون بالا دارند.

7- افرادی که سن 40 به بالا دارند.

توجه: اگر یکی از اعضای خانواده شما بیش از 3 عامل ذکر شده در بالا را داشته باشد باید به پزشک مراجعه کرده ،آزمایشات لازم را انجام داده و دستورات غذایی،ورزشی و دارویی مورد نیاز را به دست آورده و اجرا کند.

علایم و نشانه های بیماری قند نوع دوم غیر وابسته به انسولین
1-خستگی
2- عفونت های مکرر
3- دیر جوش خوردن زخم پا و یا بریدگیها
4- ضعف شدید دید
5- کم شدن انگیزه های جنسی
6- خشکی و خارش پوست
7- خواب رفتن و مور مور شدن دست ها و پاها
8- گرسنگی زیاد
9- تشنگی زیاد
10- تکرر ادرار- و زیاد شدن حجم آن
غذا،انسولین و عملکرد آنها برای تولید انرژی و حفظ سلامت بدن
هنگامی که غذا وارد معده می شود آنزیمهای گوارشی ،قند های مرکب آن را به گلوکز که همان قند معمولی است تبدیل می کند.

همزمان با آن لوزالمعده ترشح انسولین را آغاز می کند .انسولین در حقیقت وسیله ی حمل قند از جریان خون به داخل بافتها و سلولهای مختلف بدن به منظور تولید انرژی و ی ذخیره قند است .در گذشته ای نه چندان دور مردم عام بر این باور بودند که خوردن قند زیاد عامل اصلی تولید بیماری قند می باشد.در نظر داشته باشید که این بیماری بسیار پچیده بوده و عوامل متعددی که هنوز هم بیشتر آنها جزو ناشناخته های علم پزشکی و سایر علوم زیستی است باقی مانده است .همین اندازه می دانیم که بیماری قند شبانه به وجود نمی آید بلکه سالها لازم است که به صورت یک بیماری علایم آن ظهور کند.

«عوامل ژنتیکی که فرد را در معرض خطر ابتلا به بیماری قند قرار می دهند حائز اهمیت می باشند .اما بدون استثناء تمام یافته های تحقیقی در این مورد نشان داده است که نوع زندگی (Life Style ) عامل تعیین کننده ای در پیروزی یا مغلوب شدن حساسیت های ژنتیکی می باشد (یعنی ابتلا به بیماری قند و یا زندگی سالم.) پس عادات غذایی نادرست ،بی تحرکی ،وزن زیاد،عادات نادرست بهداشتی مجموعه ای است که نوع زندگی غیر سالم فرد را تشکیل می دهند».

هدف:هدف اولیه معالجه دیابت کنترل قند خون است یعنی سعی کنیم که میزان قند خون را هر چه بیشتر نزدیک به حد طبیعی آن نگه داریم.

اگر شما بیماری قند نداشته باشید بدن شما قند خونتان را بین 70 الی 115 میلی گرم بالا نگه می دارد(یعنی مقدار قند در هر دسی لیتر خون )و این میزان طبیعی قند خون در افراد غیر دیابتی است.در افراد دیابتی بدن شما به تنهایی نمی تواند این میزان را حفظ کند بلکه نیاز به کمک دارد .توجه داشته باشید که کنترل قند خون ضامن سلامت و شادابی بوده و از بروز عوارض متعدد به خصوص دیابت جلوگیری می کند.

یکی از روشهای کنترل قند خون آزمایش خون می باشد .لازم است به این نکات توجه شود.

کنترل خوب ،نگه داشتن قند خون به حالت طبیعی و نزدیک به طبیعی است .عوارض ناشی از قند خون بالا را کاهش داده و سلامت کامل را در دراز مدت تضمین می کند.

عوامل ششگانه معالجه دیابت به قرار زیر هستند: 1- آموزش:یادگیری و دانستن ،مهمترین وسیله ی معالجه ی دیابت می باشد.

یعنی اینکه یاد بگیرید چگونه از خودتان مراقبت کنید و مهارتهای لازم را برای این کار کسب کنید.

2- تنظیم برنامه غذایی: انواع و اقسام مواد غذایی را که باید مصرف کنید ×حبوبات ،غلات،کربوهیدراتهای مرکب(ماکارونی،برنج ،سویا)،روغن زیتون ،ماهی،مرغ(بدون پوست و کاملاً بی چربی) ×وزن خود را در حد طبیعی مناسب با سن و قد خود نگه دارید.

×از مصرف چربی به خصوص چربی های حیوانی و اشباع شده پرهیز کنید.

×مواد غذا یی را بیشتر از سبزیها و میوه ها انتخاب کنید.

×شکر را به مقدار خیلی کم و یا اصلاً مصرف نکنید.

×نمک و سدیم را در حد محدود مصرف کنید.

مصرف مقدار مناسب غذا اگر دیابت نوع اول دارید:بایستی همان اندازه غذا بخورید که اگر دیابت نداشتید مصرف می کردید.

میزان بالای قند خون ،کالریهای اضافی بدن را از طریق ادرار دفع می کند و هنگامی که دیابت (قند خون)کنترل نشود نگه داشتن وزن در حد طبیعی بسیار مشکل خواهد بود.

بنابراین خوردن مقدار غذای مناسب در هر روز و هر وعده ،هماهنگی مقدار انسولین را برای جذب مواد غذایی مصرف شده آسانتر می کند و این مهمترین قسمت برنامه ریزی غذایی برای دیابت نوع اول می باشد.

اکثر افرادی که وزن بالایی دارند و «چاق» می باشند مبتلا به دیابت نوع دوم می شوند .پس قدم اول کم کردن وزن که همان کاهش چربیهای اضافی بدن می باشد بایستی مورد توجه قرار گیردافرادی که به مدت 10 سال یا کمتر دیابت داشته اند بایستی بدان مساله توجه خاصی عنایت کنند.

بنابر این کمتر خوردن و کاهش وزن مهمترین قسمت درمان در دیابت نوع دوم می باشد.

پس وزن اضافی را کم کنید و وزن خود را در همان حد متعادل پایین نگه دارید.

برای این کار بایستی : ×مقدار غذای هر وعده را کم کنید.

×غذاهای کم چربی مصرف کنید.

×مصرف قند و مواد قندی را کاهش دهید.

×فعالیتهای بدنی خود را افزایش دهید (ورزش - تحرک) ×سه وعده غذا را حتماً به طور منظم میل کنید.

×وعده های غذایی و بین غذایی را به موقع میل کنید.

وقت مناسب برای وعده های غذا همان طور که در مورد سایر افراد هم صادق است خوب خوردن و به موقع خوردن سبب می شود که فرد حال بهتری داشته باشد ،خوب غذا بخورید و انرژی بیشتری برای کارهای روزانه خود داشته باشید.

مصرف قرصهای دیابت امکان دارد قند خون افرادی که قرصهای دیابت می خورند به طور ناگهانی کاهش یابد.

اگر انسولین مصرف می کنید توجه کنید: حذف یک وعده غذا و یا دیر خوردن و به موقع نخوردن غذا می تواند عامل عوارض بسیار شدیدی در افرادی که نیاز به انسولین دارند باشد.

بنابراین بسیار مهم است که مواد غذایی مورد مصرف روزانه را به طور منظم در طول روز تقسیم کرده تا بتواند تعادل کارکرد انسولین را حفظ کند و با انجام این برنامه از کاهش ناگهانی قند خون و یا افزایش آن جلوگیری کند.

3- با متخصص برنامه ریزی غذاییDietitian مشاوره کنید 4- ورزش ورزش برای همه خوب است ولی در مورد فردی که بیماری قند دارد امر مهمی است .ورزش روزانه می تواند به سادگی راه رفتن باشد.نکته مهم مستمر بودن و منظم بودن آن می باشد .نتایج حاصله به شرح زیر است: کنترل خوب قند خون کنترل وزن:از طریق سوخت کالریهای اضافی و چربیها.

ورزش و برنامه ریزی غذایی به کمک هم ،وزن شما را در حد دل خواه نگه می دارد.

احساس شادابی ـشادابی روانی و فیزیکی و ورزش منظم ،انرژی را افزایش می دهد و برای رفع استرس و کنترل آن بسیار مؤثر است.

توجه:اگر از اشیای نوک تیز و برنده سروکار دارید حتماً دستکش استفاده کنید و مواظب باشید بریدگی در انگشتان را به سرعت ضد عفونی کرده و معالجه کنید.

5- داروهای مصرفی برای کنترل دیابت اکثر افراد مبتلا به دیابت برای کنترل قند خون یا انسولین تزریق می کنند و یا این که از قرص دیابت استفاده می نمایند و تعداد اندکی هستند که انسولین و قرص دیابت را تؤام با هم مصرف می کنند و تعداد زیادی از افراد دیابتی به خصوص نوع دوم به هیچ یک از موارد فوق نیاز نداشته و تنها با تغذیه مناسب میزان قند خون خود را تنظیم می کنند.

انسولین همه ما به انسولین نیاز داریم در صورت نداشتن بیماری قند ،لوزالمعده به اندازه کافی انسولین ترشح می کند که نیازهای متابولیکی بدن را تأمین کند و میزان قند خون را در حد طبیعی آن نگه دارد.

افرادی که دیابت نوع اول دارند قادر به تولید انسولین نبوده و برای ادامه زندگی نیاز به تزریق روزانه انسولین دارند.

افرادی که دیابت نوع دوم دارند می توانند مقداری انسولین تولید کنند اما بدن آنها قادر به استفاده صحیح از آن نمی باشد.

در حدود 40 درصد یعنی (4نفر از 10 نفر مبتلا به دیابت نوع دوم از انسولین استفاده انسولین را فقط از طریق تزریق می توان به بدن رسانید و قرص آ‎ن وجود ندارد .انسولین تزریقی زیر جلدی است با استفاده از سرنگ و سوزن مخصوص و طریقه تزریق آسان و بدون درد می باشد.

نکاتی که بایستی هنگام خرید انسولین و سرنگ مخصوص به آن توجه شود:توجه به جعبه انسولین و بر چسب اطلاعات روی آن مطمئن شوید که نوعی از انسولین را به شما بدهند که پزشک معالج تجویز کرده زیرا مصرف اشتباه نوع انسولین تأثیر نامطلوبی در کنترل دیابت شما خواهد داشت.

جنس،نام کارخانه ،نوع و غلظت قرنهاست تلاش برا ی پیدا کردن «پادزهر»بیماری قند مشغله فکری همه ی دست اندر کاران طب گیاهی ،پژوهشگران و سایر دانشمندان علوم تغذیه ای و زیستی بوده است.در راستای گیاهان طبی تا به حال بیش از 400 گیاه مختلف به عنوان درمان یا مهار کننده بیماری قند شناسایی و معرفی گردیده است .به طور مثال در اروپا ،آسیا ،خاورمیانه ،مصرف پیار خام و سیر را توصیه می کنند.

در چین Ginseng ودر بعضی قسمتهای اروپا قارچهای خوراکی در عراق نان جو و فرآورده های جو و در سایر فرهنگها و سنتها سبزیهایی مثل:کلم،کاهو،شلغم،لوبیا،توت،آلفا آلفا،تخم گشنیز را برای معالجه این بیماری تجویز می کنند.

تحقیقات بدون هیچ تردیدی نشان می دهد که مصرف هر چه بیشتر میوه ها و سبزیجات ،حبوبات ،غلات،و یا ترکیبات ساخته شده از آنها به صورت دارو در کاهش قند خون مؤثر می باشد.

امروزه مطالعات متعددی بر روی مواد آنتی اکسیدان ؛(مواد ضد سرطان)مثل ویتامین ث ( C)و ویتامین ای (E)و مواد رنگی در هویج که ترکیبات بتاکاروتین دارند در کنترل و حفظ تعادل قند خون همراه با به کار بردن سایر موارد تغذیه ای و بهداشتی نقش عمده ای را بر عهده دارند.

مواد غذایی که مصرف آنها به تنظیم قند خون و حفظ تعادل آن کمک می کند عبارتند از : ماهی براکلی حبوبات پیاز تخم شنبلیله ویتامین E , C سیر دارچین توجه:بیماران مبتلا به دیابت نبایستی قرصهای روغن ماهی را بدون مشورت پزشک معالج خود مصرف کنند ،زیرا مصرف بی رویه این نوع دارو ،بدون نظر و دستور پزشک تنظیم قند خون را مشکل آفرین می کند.

پیاز تحقیقات جدید نشان داده است که پیاز قدرت کاهش قند خون را دارد حتی اگر مصرف آن به تهیه غذای روزانه محدود شود.

در این مطالعه تأثیر پیاز خام و پیاز پخته برای کاهش قند خون یکسان گزارش داده شد.

ادویه پودر کاری،دارچین،زرد چوبه ،برگ بو،میخک،پودر کاری که قسمت اعظم آن را تخم شنبلیله تشکیل می دهد ،سالهاست که به صورت مصرف ادویه در خاورمیانه و هندوستان برای معالجه بیماری قند استفاده شده است.

دارچین انسولین ترشح شده را فعال می کند .ادویه هایی مثل میخک و دارچین نه تنها ذایقه را خوشحال می کند و غذاها را خوشمزه تر و خوش عطر می کند بلکه خاصیت دارویی آنها به هضم و جذب قند غذاها در بدن کمک می کند.

مصرف غلات و حبوبات مثل لوبیا و گندم که حاوی بالای الیاف و قندهای مرکب است به کنترل قند خون کمک می کند .روغن زیتون را برای مصرف انتخاب کنید که مفید است و بی ضرر.همان طور که می دانیم در افراد مبتلا به بیماری قند خطر ابتلا به بیماریهای قلب و عروق سه برابر بیشتر از افراد غیر بیماری قند می باشد .مصرف مواد غذایی که برای قلب نیز مفید هستند به کنترل قند خون نیز کمک می کند .بنابراین تأکید می کنیم که روغن زیتون مصرف کنید.روغنهای حیوانی را از غذای خود حذف کنید.مصرف گوشت قرمز را به مقدار زیادی کاهش داده و ماهی و گوشت مرغ را جایگزین آن کنید.

در تهیه غذای روزانه خود به نکات ذیل توجه فرمایید: ×مرکز اصلی مواد غذایی شما بایستی شامل قندهای مرکب ،مثل برنج،نان،سبوس،انواع ماکارونی،غلات،سبزیجات،میوه ها،لبنیات کم چربی، گوشت بی چربی،(کمتر)مرغ بدون پوست و ماهی باشد.

×کنترل کالریها و چربی در انتخاب و تهیه غذا.

×می توانید غذاهای سنتی تهیه کنید،با کمی ابتکار و توجه از جایگزینی مواد استفاده کرده به جای مایونز و یا سسهای چرب از ماست کم چربی استفاده کنید.

روغن زیتون را جایگزین روغن های مایع نمایید.در تهیه غذاهایی که نیاز به تخم مرغ دارد سفیده تخم مرغ را دو برابر کرده و زرده ی آنها را کمتر نموده و اگر لازم است حذف نمایید.

×هنگام خرید غذاهای آماده مثل بسته بندیها،کنسروها،به اطلاعات روی بسته بندی توجه کنید،مقدار کالری ،چربی،کلسترول سدیم و قند موجود در آنها را هنگام انتخاب در نظر بگیرید.

قانون کلی می گوید خوراکیهایی که مقدار قند آنها از 10 درصد کمتر باشد می توانند به هر اندازه ای که فرد مایل است بدون وزن کردن مصرف شود که تقریباً تمام سبزیجات جزو این دسته هستند.