دانلود مقاله موریانه

شرح : زنگاری باشد که آهن و فولاد را ضایع کند.(برهان ).

زنگاری که آهن و فولاد را ضایع می کند به طوری که از صیقل کردن برطرف نشود.

(ناظم الاطباء).

مورانه .

مورجانه .

مورچانه .

(غیاث ) (آنندراج):
بس که دنیارا کمر بستم چو مور دانه کش
مدتی چون موریانه روی در آهن کشم .

سعدی .

آهنی را که موریانه بخورد
نتوان برد از او به صیقل زنگ.

جانورکی که چوب را می خورد و آن را سوراخ سوراخ می کند .

مورچه سفید.

ریونجه .

تافشک .

ریونجو.

رونجو.

کرم چوب خوار.

چوبخوار.

چوبخوارک .

ارضه .

کرمک چوبخوار.

ریوچه .

خوره .

چوبخواره .

حشره ای است از راسته آرکیپترها که نزدیک براسته رگبالان است .

موریانه حشره ای است اجتماعی و دو نوع از آن دیده می شود یک نوع در داخل چوبهای منازل است و نوع دیگر در نواحی استوایی که در بیابانها برای خود مسکن می سازد و طول و قطر خانه هایشان گاهی به پنج متر و هشت متر می رسد.

موریانه نیز مانند مورچه گونه هایی دارد چون موریانه های کارگر و موریانه های مدافع (سرباز) که بال و چشم و دستگاه تناسلی ندارندو فقط موریانه نر چهار بال دارد.

در دستگاه گوارشی این موریانه ها عده ای از تک یاختگان از دسته فلاژله ها می زیند که با موریانه ها زندگی اشتراکی دارند.

رشمیز و آن را در اصطلاح شوشتر ریمیز و در اصطلاح گناباد خراسان رَوَنجَک گویند.

(یادداشت پروین گنابادی ).

دابه الارض: همچنان بر عصا تکیه زده بود تا موریانه عصای او را خورد و عصا بیفتاد.

(قصص الانبیاء ص 175).

ماروض ; موریانه زده .

(یادداشت مولف ).

-امثال :
موریانه همه چیز خانه را خورد جز غم صاحب خانه .

(امثال و حکم دهخدا).

چوب نرم را موریانه خورد .

به معنی مور است .

(جهانگیری ).

موریانه(Termite) حشره ای است که غالباً در مناطق حاره و تحت حاره مانند بعضی مناطق قاره افریقا و همچنین زندگی کرده و باشیاء و آثار چوبی حمله ور شده و آنها را بکلی فاسد میکند.

حشره ای را که در کشور ما و بطور کلی در مناطق معتدله بنام موریانه می‌شناسیم در حقیقت (Termite) نیست بلکه باید آنرا کرم چوب بنامیم و انگلیسی زبانان نیز بآن (Wood - Worm) میگویند


با توسعه شهر و سیستم های شهر سازی در قالب مدرنیته نمودن شهرها و امکان ساخت ساختمانها و تاسیسات جدید و بوجود آمدن برج ها و آسمانخراش ها در دنیا همیشه به این فکر بوده ایم که بنایی بسازیم که قدمت آن به طول قدمت بنایی باشد که از اجداد ما تاکنون سر قامت فرود نیاورده اند و این بناها همان فرهنگ و تاریخ ما می باشند .

اما بایستی بدین نکته اشاره نماییم که هیچگاه بنایی تخریب نمی شود مگر به دست طبیعت و یا انسانها.

در طبیعت بلایایی می باشند که هر از چند سالی آمده و ردپایی از خود به جا می گذارند .

زلزله ، سیل ، آتش سوزی ، از یک سو و جنگ و بازسازی نماهای شهری و مدرن نمودن آنها و ساخت بناهای فرسوده و تبدیل آنها به برجهای آپارتمانی در حالا حاضر به خاطر سودجویی و ازدیاد جمعیت از مواردی می باشد که دست انسان ها را بسوی تخریب و نابودی عمارت و ساختمانهای قدیمی برده است

تاریخ :
"راز خلقت موریانه"
مطالعه در کشورعجیب، منظم و دو سه میلیونی موریانه ها، همچنین بررسی ارتباط دائم آنها با یکدیگر، بیانگر این حقیقت است که موریانه ها هم حرف می زنند و هم زبان مخصوص به خود دارند.

لانه موریانه ها که نیمی از آن در زیرزمین و نیمی از آن روی زمین است، مخروطی شکل و با ارتفاع شش الی هشت متر از دور دیده می شود.

در هر یک از این لانه ها یک ملکه وجود دارد که حدود ده تا پانزده سال عمر می کند و هر سال تعداد فرزندان وی زیاد می شود.

چرا که ملکه هر دو ثانیه یک تخم می گذارد.

ساختمان خانه موریانه ها از دارای چندین طبقه است که در ورودی آن، برخلاف ساختمان های بشری، در بالای عمارت قرار دارد.

طبقات و ساختمان خانه موریانه ها به شرح زیر است:
طبقه دوم: خوابگاه تابستانی کارگران.

طبقه سوم: اطاق نهار خوری تابستانی.

طبقه چهارم: انبار آذوقه.

طبقه پنجم: سرباز خانه.

طبقه ششم: مقر تابستانی ملکه.

طبقه هفتم: انبار تره بار.

طبقه هشتم: آغل حیوانات شیرده .

(موریانه ها شته درختان را اسیر کرده، به لانه خود برده،از آنها مراقبت می کنند و از شیره و عصاره ای که این شته ها می سازند، استفاده می کنند.)

طبقه نهم: اطاق بچه ها.

طبقه دهم: اطاق بازی.

طبقه یازدهم: بیمارستان و تأسیسات پزشکی.

طبقه دوازدهم: خوابگاه زمستانی کارگران و گورستان.

طبقه سیزدهم: مقر زمستانی ملکه.

اگر این کشور عجیب دو سه میلیونی را خطری تهدید کند، بلافاصله همه موریانه ها به وسیله ماموران انتظامات یا فرد مطلع با خبر شده وآماده مقابله با خطر می گردند.

" تعویض موریانه نگهبان و احوالپرسی آنان "
سربازان نگهبان در ورودی به لانه، به پاسداری مشغول اند و لحظه ای غفلت نمی کنند.

این سربازان ریز به محض احساس خطر، دیگران را خبر می کنند.

نگهبانان درفواصل معین و دقیق عوض می شوند، از اینجا می توان استنباط نمود که موریانه دارای قادربه تشخیص وقت است.

همچنین از نزاکت و ادب نیز بی بهره نیستند، هنگامی که همدیگر را ملاقات می کنند، به هم نزدیک شده و بینی به همدیگر می مالند.

مثل اینکه می خواهند یکدیگر را بشناسند یا سلام و احوالپرسی کنند.

پس ازآن خداحافظی کرده و به راه خود ادامه می دهند.

"اعلام خطر موریانه ها"
موریانه ها برای اینکه خطر را به سایرین اطلاع دهند، سرشان را به دیواره چوبی لانه خود میکوبند، در نتیجه ارتعاشی در داخل محفظه خالی درخت ایجاد شده و سایر موریانه ها آگاه می گردند.

دارکوب ها وقتی می خواهند به طعام لذیذی از موریانه دست یابند، چند بار به درخت پوسیده ای نوک می زنند، ضربه های وارده در داخل حفرات و لانه موریانه ها ارتعاشاتی شبیه به آنچه گفته شد، به وجود می آورد و موریانه ها به خیال اینکه خطری آنها را تهدید می کند، از یک سمت لانه راه فرار اختیار می کنند.

اما دارکوب با زبان باریک و چسبناک خود راه را بر آنها می بندد و دام چرب و نرمی برایشان می گستراند.

"گفتگو با گرسنه ها" موریانه ها مانند مورچه ها در تمام امور با هم همکاری می کنند.

این همکاری دلالت بر ارتباط مستقیم و دقیق همه آنها با یکدیگر دارد.

به عنوان مثال در جامعه موریانه ها گرسنه وجود ندارد.

یعنی گرسنه با سیر تماس می گیرد و احتیاج خود را با او در میان می گذارد.

خمیری که موریانه های مأمور تهیه غذا از چوب می سازند، پیش از آن که کاملاً هضم شود، از ده معده مختلف عبور می کند.

تقسیم آن بنا بر قاعده بسیار صحیحی انجام می گیرد.

هر قدر موریانه ای گرسنه تر باشد، از محتوای" معده اجتماع" خود کمتر به دیگران می دهد و در عوض ازعابرین، بیشتر خوراک هضم شده می گیرد.

اگر موریانه ای که بسیار گرسنه است، با موریانه ای که گرسنه تر از خود او است برخورد نماید، بدون تأمل، قسمتی از غذای کمی که در معده دارد را به او می دهد.

بدین طریق شرایط تغذیه در تمام کشور موریانه ها یکسان است.

در جوار موریانه های سیر موریانه گرسنه ای وجود ندارد.

در کشور آنها فقیر و ثروتمند نیست.

آنها با این روش بسیار هوشمندانه و ساده، جامعه کاملی را بنا نهاده اند .

به علاوه بد نیست بدانیم که تشکیلات جامعه مورچه ها و زنبورها هم همینطور است.

موریانه آنچه به اینجا پیوند دارد...

گور کن حشرات مورچه خوار موریانه مغناطیسی فهرست نام های متداول حشرات مورچه تک یاخته‌ها و انواع آن مفهوم جامعه در بیولوژی شته اشکال همزیستی پرورش زنبور عسل رفتار شناسی در حیوانات ملخ سلولز موریانه‌ها حشراتی هستند که بدنی نرم دارند و به کندی حرکت می‌کنند به حکم طبیعت تا پایان عمر در تاریکی که محل اجتماع آنهاست به سر می‌برند.

زیرا در روشنایی آفتاب و فضای باز یارای ایستادگی در برابر دشمنان بی‌شمار خود را ندارند از نظر ساختمان بدنی و چگونگی رشد (دگر دیسی) به سوسکهای حمام شباهت دارند.

« دابه الارض » به معنای موریانه در قرآن خداوند در آیه 14 سوره سبا ، از مرگ عجیب و عبرت انگیز حضرت سلیمان پیامبر بزرگ سخن می‌گوید و این واقعیت را روشن می‌سازد که پیامبر با آن عظمت و حکمرانی با آن قدرت و ابهت چگونه به آسانی جان به جان آفرین سپرد.

می‌فرماید: هنگامی که مرگ را برای سلیمان مقرر کردیم، کسی مردم را از مرگ او آگاه نساخت.

مگر جنبنده‌ای از زمین (موریانه) که عصای او را خورد، تا عصا شکست و پیکر سلیمان فرو افتاد.

(لازم به ذکر است که سلیمان در موقع مرگ به عصای خود تکیه داده بود و کسی از مرگ او آگاه نبود.) نگاه اجمالی موریانه (Termit) حشره‌ای است از راسته آرکیپترها (Archipteres) که نزدیک به راسته رگ بالان است.

موریانه‌ها حشراتی هستند اجتماعی که دو نوع از آنها دیده می‌شود: یک نوع در داخل چوبهای منازل زندگی می‌کنند و نوع دیگر مخصوص نواحی استوایی بوده و در بیابانها برای خود مسکن می‌سازند و طول خانه‌هایشان گاهی به 5 متر و قطرش به 8 متر می‌رسد و بسیار هم سخت است، بطوری که با کلنگ هم شکسته نمی‌شود.

در حالت کلی موریانه‌ها ، شاه ، ملکه ، شاهزاده ، کارگر و سرباز دارند و اگر تپه آنها را بشکافید همه اینها را از هم تشخیص خواهید داد.

تعداد زیادی از موریانه‌ها با استفاده از چوبهای جویده شده و یا گل لانه‌های بزرگی درست می‌کنند.

این لانه‌ها بسیار اصولی ساخته شده و برای ساخت آن هر موریانه وظیفه مشخصی دارد.

معمولا موریانه‌ها در درون لانه‌هایشان پنهان می‌شوند، ولی در صورتی که کسی مزاحم آنها شود یا برای تشکیل اجتماع جدید قصد پرواز داشته باشند، از لانه‌هایشان بیرون می‌آیند.

تنوع موریانه‌ها در هر دسته امروزه در حدود دو هزار گونه موریانه در دنیا می‌شناسیم که در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر فراوانند یکی از نمونه‌‌های بزرگ و معروف آن موریانه تپه سیاه است که در دماغه امید (جنوب آفریقا) به سر می‌برند و نام علمی آن آمی ترمز آتلانتیکوس است.

گونه دیگری که خیلی نزدیک به این نوع و دارای عادات مشابه است در آفریقا و همچنین در استرالیا و بعضی نواحی آمریکا و هندوستان و مالایا و سواحل مدیترانه یافت می‌شود.

البته بطور عمده در سراسر ایالات متحده آمریکا و نیز در قسمت جنوبی کانادا یافت می‌شود.

در اروپا تا مناطق شمالی این قاره مثلا تا پاریس و وین جای زیست موریانه است، اما پرشمارترین موریانه‌ها در مناطق باران خیز مدارگانی یافت می‌شوند.

در موریانه‌ها نیز مانند مورچه‌ها چند شکلی در هر دسته دیده می‌شود.

یعنی در هر اجتماع موریانه تعداد زیادی موریانه‌های کارگر و و موریانه‌های مدافع یا سرباز موجود هستند.

وظیفه کارگران تهیه غذا برای مجتمع است، یعنی چوب را می‌خورند و سپس هضم شده آن را در اخیتار دیگر موریانه‌ها قرار می‌دهند.

سربازان بال ندارند، کور هم هستند، ولی با این وصف جنگجویان دلیری به شمار می‌روند.

موریانه ملکه می‌تواند تا سی هزار تخم در یک روز بگذارد.

او قادر به حرکت نیست و برای زنده ماندن کاملا به موریانه‌های کارگر متکی است.

بعضی از موریانه‌های ملکه می‌توانند تا 50 سال زندگی کنند.

ساختمان مورفولوژیکی موریانه‌ها بسیاری از مردم موریانه را با مورچه سفید اشتباه می‌گیرند.

اگر چه موریانه‌ها نیز مانند مورچه‌ها جانورانی اجتماعی هستند، ولی به کلی با آنها تفاوت دارند.

موریانه کمدی کلفت ، رنگی روشن و شاخکهای یکنواخت و خمیده دارد.

شکل هر موریانه به نوع وظیفه‌اش در اجتماع موریانه‌ها ، بستگی دارد.

برای مثال کارگرانی که وظیفه غذا دادن و تمیز کردن ملکه را به عهده دارند، معمولا کور بوده و بدون بال هستند و دستگاه تناسلی هم ندارند.

فقط موریانه نر دارای 4 بال است و بیش از چند روزی زندگی نمی‌کند، یعنی پس از جفت گیری با نر تنها فرد ماده (ملکه) است که در اجتماع موریانه‌ها زندگی می‌کند و دارای شکمی بزرگ است و کارش فقط تخم‌گذاری است.

در دستگاه گوارش موریانه‌ها که از چوب استفاده می‌کنند، عده‌ای از تک یاختگان از دسته فلاژله‌ها به نام «پلی ماستیژین» زندگی می‌کنند که با موریانه‌ها زندگی اشتراکی دارند، بدین نحو که این تک سلولی‌ها دیاستازی به نام سلولاز ترشح می‌کنند که موجب هضم و نرم شدن چوبها می‌شود و در این حالت موریانه‌ها چوبهای نرم شده را می‌خورند.

تپه‌های موریانه‌ای و زندگی اجتماعی موریانه‌ها تپه‌های موریانه‌ای که بوسیله موریانه‌های تپه سیاه ساخته می‌شوند ممکن است به شکل لکه‌های نمایانی در تمام نقاط دامنه‌های کوهستانی جنوب غربی دماغه امید دیده شوند.

سطح هر تپه درست مانند سطح خارجی مغز دارای برجستگیها و شیارهای مخصوصی است.

بزرگترین آنها در حدود 60 سانتیمتر بلندی دارد و پهنای قاعده آن نیز به 60 سانتیمتر می‌رسد اگر یکی از آنها را بشکافیم دیده می‌شود که داخل آن مانند اسفنج است و از تعداد زیادی اطاقک تشکیل شده که عرض هر کدام از آنها 2.5 سانتیمتر است و با دریچه‌های کوچک راه دارد.

گرچه در یک تپه موریانه‌ای بزرگ ممکن است بیش از 50000 موریانه زندگی کنند ولی داخل آن همیشه تمیز است.

این تمیزی به این دلیل است که موریانه‌ها مدفوعات خود را به منزله سیمان در ساختن دیواره‌های تپه و اطاقکها بکار می‌برند و لاشه‌ها را نیز می‌خورند و مصرف می‌کنند.

بیشتر ساکنین تپه حشرات کوچکی به طول 5 میلیمتر هستند که سرهایی سفید و بدنی به رنگ خاکستری تیره دارند.

اینها کارگرها را تشکیل می‌دهند کارگرها ممکن است نر یا ماده باشند اندام تناسلی آنها رشد نمی‌کند و فعالیتی ندارد و فقط اثری از آن باقی است موریانه‌های کارگر کاملا‌ کورند و کارشان جمع آوری غذا و رسیدگی به بچه‌ها و پرستاری از شاه و ملکه و شاهزاده هاست.

موریانه ملکه می‌تواند تا 30000 تخم در یک روز بگذارد او قادر به حرکت نیست و برای زنده ماندن کاملا به موریانه‌های کارگر متکی است بعضی از موریانه‌های ملکه می‌توانند تا 50 سال زندگی کنند که از طول همه حشرات دیگر بیشتر است.

افراد دیگری که در حدود یک دهم کلیه ساکنین تپه را تشکیل می‌دهند و با کارگران تفاوت دارند سربازها هستند که رنگشان زرد و سرشان بیضی شکل است و یک جفت آرواره بلند و نوک تیز دارند که سلاح آنها را تشکیل می‌دهد کار آنها دفاع در برابر هجوم دشمنان خارجی است.

سربازها در کار کارگرها شرکت ندارند ولی همیشه برای حمله به دشمنانی که می‌خواهند به زور وارد جایگاه آنها شوند آماده‌اند.

بزرگترین دشمن موریانه‌ها ، مورچه‌ها هستند که اگر آنها را بگیرند فورا می‌کشند و لاشه‌شان را برای تغذیه به لانه خود می‌برند.

لانه سازی در موریانه‌ها در مناطق مدارگانی ، بسیاری از موریانه‌ها لانه سازی می‌کنند.

لانه‌هایی به صورت تپه‌ها و گنبدها که حدود 20 متر وسعت و ارتفاعی شاید بیشتر از 10 متر از سطح زمین دارند.

برخی دیگر از موریانه‌ها درخت آشیان هستند، یعنی آشیانه‌هایی به اندازه‌های گوناگون معمولا به بزرگی یک توپ بستکبال ، بر فراز درختان می‌سازند.

موریانه‌ها در داخل چنین آشیانه‌هایی خود را از خطر حمله پرندگان ، سوسمارها ، عنکبوتها و مورچه‌ها مصون می‌دارند.

آشیانه برخی از موریانه‌های آفریقایی مانند چتر است، طوری که آب باران به اطراف آن سرازیر می‌شود.

دسته‌ای دیگر از موریانه‌ها ، لانه خود را به گونه‌ای می‌سازند که دمای درون آن هماهنگ‌پذیر گردد.

لانه و آشیانه سازی موریانه‌ها نمونه شگرفی از کار غریزی است.

این کار بر عهده کارگران نوزاد نهاده شده است.

چرا که کارگران تازه تولد یافته هیچگاه در لانه پدر و مادر خود زیست نمی‌کنند و در نتیجه راهی برای آموختن لانه سازی ندارند موریانه ها یک شهر را در خراسان خوردند جام جم : کوتاه و مختصر «حمله موریانه ها به یک شهر 20 هزارنفری موجب شد ساکنان شهر منازل خود را ترک کنند».

مسوولان شهر «آشخانه» از توابع مانه و سملقان در خراسان شمالی می گویند: موریانه ها سالهاست به شهر ما حمله کرده اند اما نهادها و سازمان های ذی ربط تاکنون برای دفع این حمله اقدامی نکرده اند.

شهردار آشخانه می گوید: نخستین موریانه ها در سال 74 به یکی از منازل شهر هجوم آوردند اما از آن سال تاکنون هجوم آنها روند تندی به خود گرفته است ، به گونه ای که در حال حاضر 150 خانوار ساکن در بخش قدیمی شهر مجبور شده اند منازل خود را ترک کنند.

علی اصغر پیله ور می افزاید: موریانه ها دیگر به بافت قدیمی شهر هم بسنده نمی کنند و بتازگی به مناطق جدید شهر هم که با گچ ، آجر ، سیمان و آهن ساخته شده است ، هجوم آورده اند.

وی با اشاره به خسارت یک میلیارد و 230 میلیون تومانی حمله موریانه ها به منازل آشخانه ، اظهار می کند: سقفها و چارچوب درهای چوبی خورده شده و فقط آسفالت پشت بامها ، سقف خانه ها را نگه داشته است ؛ به گونه ای که اگر کوچک ترین زلزله ای بیاید ، خانه ها فرو می ریزد.

پیله ور ، از هلال احمر استان انتقاد می کند که به درخواست چادر برای ساکنان منازل آسیب دیده جواب مثبت نداده است.

او می گوید: موریانه ها همه جای خانه ها هستند.

در رختخواب اهالی ، در اتاق بچه ها ، در آشپزخانه ها و...

به گونه ای که هنگام آشپزی ، موریانه ها از سقف به داخل ظرف غذا می افتند و این حشرات موذی در یخچال ها، لوازم خانگی ، سفره غذا ، مواد غذایی و...

جاخوش کرده اند.

سرپرست ستاد حوادث غیرمترقبه خراسان رضوی نیز دراین باره می گوید: حمله موریانه ها از قدیم در برخی مناطق مانند آشخانه و طبس وجود داشته و در 3سال گذشته این مساله در کمیته دفع آفات نباتی مطرح شد و اعتباراتی هم برای مبارزه با این آفت به دانشگاه علوم پزشکی اختصاص یافت.

سیدمهدی سیادتی درباره علل پیدایش این پدیده می افزاید: بافت شهر قدیمی و چوبی است.

نوع اقلیم هم به گونه ای است که چون رطوبت زاست ، موریانه ها بشدت در منطقه رشد می کنند.

وی بنیاد مسکن ، دانشگاه علوم پزشکی و جهادکشاورزی را 3 نهاد ذی ربطی می داند که باید برای این مشکل چاره سازی کنند اما می گوید: حمله موریانه ها جزو حوادث و بلایای طبیعی نیست ، اما ستاد حوادث غیرمترقبه اگر کمکی از دستش برآید ، انجام می دهد.

شهردار آشخانه می گوید: مبلغ 5 میلیون تومان اعتبار برای انجام مطالعات درخصوص علت پیدایش و جلوگیری از افزایش موریانه ها به مرکز بهداشت و درمان خراسان اختصاص یافته است اما برای پیشگیری از بحران جدی در این شهر از مسوولان می خواهیم مقامات محلی را یاری کنند.

عضو شورای شهر آشخانه هم اظهار می کند: موریانه ها به گونه ای شهر را خورده اند که فقط پوسته ای از آن به جای مانده است.

کافی است یک برف سنگین ببارد تا سقفهای چوبی پوسیده بر سر مردم آوار شود.

خبرنگار «جام جم» موضوع را از دفتر معاونت عمرانی استان خراسان شمالی پیگیری کرد اما مسوول دفتر مهندس پرویزی گفت : این موضوع باید از سرپرست اداره کل دفتر فنی استانداری پیگیری شود.

علی نیا ، سرپرست دفتر فنی نیز در این باره گفت : هفته گذشته در این خصوص مکاتباتی صورت گرفته اما واحد فنی پس از تقسیم استان بتازگی آغاز به کار کرده است و ما هنوز در این باره نمی توانیم وارد عمل شویم موریانه بلای جان ساختمانها موریانه ها را بایستی مخرب ساختمانها نامید این حشره به ظاهر کوچک می تواند خسارات فراوانی را به ابنیه ها وارد نماید .

قدرت تحرک این حشره بسیار بالا بوده و در ۲۴ ساعت می تواند بین ۱۰ الی ۲۵ سانتیمتر بر مبنای نوع محیط زندگی و موادی که در آن قرار دارد حرکت نماید.

قدرت تخریب صمغی که از آرواره های این حشره خارج می شود به راحتی برای نفوذ در بتونها امکان پذیر خواهد بود .

قدرت جابجایی این حشره ضعیف بوده ولی بایستی بدین نکته اشاره داشت برای این منظور کانالهای فرعی را در کانالهای اصلی به ظرافت تمام تعبیه می نماید بطوری که این کانالها راه فرار حشره را امکانپذیر می نماید .

امروزه با مدرن شدن ساختمان سازی و ترکیب مصالح جدید و سبک این حشره قدرت سازگاری خود را نیز بالاتر برده به حدی که براحتی در فضاهای ایجاد شده در بتون های آرمه نفوذ می نماید که این مشکل باعث ایجاد فضاهای حالی در بتون و کوتاه کردن استحکام مصالح می گردد .

امروز علم بتون با این مشکل مواجه شده است که براستی برای این مشکل چه باید کرد .

ساخت مواد شیمیایی جدید و ترکیب نمودن آنها با بتون یکی از علومی می باشد که امروز برای کنترل این حشره بدانها پرداخته شده است .

تعیین میزان ترکیب مواد مختلف بر مبنای نوع و گونه موریانه از جمله علومی میباشد که در ساختمان سازی بدان پرداخته می شود .

ترکیبات بکار رفته در علوم شیمیایی و کارایی آنها ما را پیشتر به حفظ ابنیه و بالاتر بردن طول عمر ساختمانها کمک خواهد نمود.

این ترکیبات هم اکنون در گروه محققین دفع آفات محفوظ میباشد .

شناسایی و راههای مبارزه با آن تمام خانواده های موجود در راسته موریانه ها به صورت اجتماعات بزرگ و کوچک در محدوده سیستمی لانه ای و به صورت کلنی زندگی می کنند .

ارتباط بین لانه ها و دنیای خارج بستگی به عادت مخصوص تغدیه ای گونه ها دارد .

موریانه ها توانایی کنترل اقلیم داخل لانه خود را دارند.

موریانه ها همه چیز خوارند و از مواد گیاهی ، الیاف ، فرآورده های پشمی و پنبه ای ، کاغذ دیواری ، چرم ، موکت ، لاستیک ، پوشش کابل ها ، جانوران نگهداری شده در موزه ها ، انواع چوب و فرآورده های چوبی تغذیه می کنند 0 در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر فعالیت زیاد دارند 0 عموما در محیط مرطوب و تاریک زندگی می کنند از طریق ایجاد دالان های زیرزمینی و کانال های سر پوشیده در سطح دیوارها ، ستونها و غیره بداخل ساختمان ها و محل های تامین مواد غذایی نفوذ میکنند .

لانه ها ممکنست در اعماق خاک ، داخل تنه پوسیده درختان ، داخل چوبهای خشک یا اثاثیه چوبی داخل ساختمانها بنا شوند0 برخی دارای لانه آشکار در بالای سطح خاک می باشند تعدادی از موریانه ها از مواد چوبی تغذیه میکنند و با حفاری در چوبهای تر ادامه زندگی می دهند 0 موریانه های دروگر در چراگاه های خشک که درختان کمی دارند لانه سازی میکنند ، بعضی از موریانه ها از مواد گیاهی خشک تغذیه می نمایند تعدادی از موریانه ها بسته به شرایط محیطی لانه هایی ایجاد میکنند و موجبات خسارت به محصولات کشاورزی ، لوازم ساختمانی و ساختمانها را فراهم می آورند0 از 1800 گونه شناخته شده در دنیا 148 گونه به ساختمانها صدمه می زنند و خسارت آن چنان شدید است که داخل هر محدوده ای که انتشار یابند دیر یا زود الوارهای بی محافظ و یا وسایل چوبی به کار رفته در ساختمان ها تخریب می شود0موریانه هایی که در داخل خاک و زیر زمین دالان حفر می کنند توانایی آن را دارند که راهروهای خود را از خاک به درون آجر و حفره های داخلی دیوار باز نمایند گاهی تیر های شیروانی و چوب های سقف را مورد حمله قرار می دهند موریانه های چوب خشک ،گاهی در الوارهای دور از زمین حتی روی سقف نیز کلنی ایجاد می نمایند0 در سالهای اخیر به سبب بالا رفتن مخارج تعمیر و نگهداری ، موریانه ها خسارات بسیاری به ساختمانها واردآورده اند خصوصا" در مناطقی که پروژه های خانه سازی ارزان قیمت و به تعداد زیاد وجود دارد و به برنامه های تعمیر و نگهداری اهمیتی داده نمی شود ساختمانها بیشتر در معرض حمله موریانه ها قرار میگیرند.

انتشار موریانه ها ازمحلی به محل دیگر و حتی کشوری به کشور دیگر به راحتی امکان پذیر است افزایش تعداد ساختمان ها با تغییر روش ساختمان سازی موجب شده است که موریانه ها در کشورهایی که تا کنون مطرح نبوده اند به صورت آفت در آیند مثلا در مناطقی که خانه ها را از خشت و گل بدون استفاده از الوار می ساختند بنظر می آید که ساختمانها بدون موریانه باشند در حالیکه استفاده از تیر ، الوار و تغییر بافت ساختمانی سبب شده است که موریانه ها تکثیر یافته و مشکل آفرین شوند 0 تعداد اجتماعات موریانه های زیرزمینی بالغ بر هزار حشره است و جمعیت اجتماعاتی که در مناطق گرمسیری لانه های تپه ای می سازند به میلیونها حشره تخمین زده می شود به همین جهت حمله سریع و وسیع آنها به ساختمانهای جدید از حمله سایر موریانه ها مشخص ترا ست0 علامت مشخصه آلودگی به موریانه های زیرزمینی وجود خاک یا مخلوطی از شن وموریانه چوب جویده شده در الوارها است در همین حال لوله های خاکی یا راهروهای پوشیده که بر روی دیوارهای غیر قابل نفوذ بنا می شود خطوط ارتباطی بین لانه و غذا می باشد.

اگر الوار با خاک تماس داشته باشد موریانه ها از زیر دالان های داخل خاک با چوب در تماس داشته بدون هیچگونه علامت مشخصه وارد الوار می شوند دیوارهای خشتی یا سنگی با ملات گل به حفره های ممتد راه را برای موریانه های الوار سقف ایجاد می کنند0شروع کلنی موریانه ها با نر ها و ماده های بالدار می باشد این موریانه ها پس از جفتگیری بالهای خود را از دست می دهند در این مرحله موریانه ها سلول کوچکی در خاک ایجاد میکنند و ماده (ملکه ) تخم می گذارد ، پس از باز شدن تخم ، والدین از ذخیره بدن خود ، نوزادان را تغذیه می نمایند اولین سری کارگران کوچکتر از کارگران بعدی هستند در موریانه های چوب های خشک اولین دسته نوزادان تماما به کارگران تبدیل می شوند و یک موریانه سرباز هم تولید می شود0 تا فعال شدن کارگران ماده تخمگذار که ملکه نامیده می شود دیگر تخم نمیگذارد و پس از آن شروع به تخمگذاری می کند و این کارگران هستند که از نوزادان نگهداری میکنند و تغذیه آنها را بر عهده دارند.

درکلنی موریانه ها علاوه بر کارگران پوره ها(نوزادان) سن پایین هم فعالیت دارند اگر کلنی خوب رشد کرده باشد موریانه سرباز هم مشاهده می شود فعالیت موریانه ها با پیدا شدن افراد جنسی نر و ماده بالدار خاتمه می یابد ملکه چندین سال تولید مثل می کند وقتی قدرت تخمگذاری ماده ها از بین رفت و نرها از بین رفتند کلنی برای آنها جانشین تعیین میکند و بدین ترتیب کلنی توسعه می یابد (گاهی ارتفاع کلنی ها به چندین متر می رسد) .

مبارزه مسئله ای که در امر ساختمان سازی به آن بایستی توجه شود این است که ساختمانهای ساخته شده از بتن و فلز و شیشه لزوما" ضد موریانه نیستند مگر اینکه ساختمانها طوری طراحی شده باشند که دسترسی موریانه ها به مبلمان چوبی ، کتابها ، وسایل تزئینی و 000 غیر ممکن باشد0اقداماتی که صرفا" جنبه پیشگیری دارد به شرح زیر می باشد:الف - موریانه های خاکزی1-دقت در تهویه2- استفاده از زیر زمین یا ایجاد ساختمان برروی ستون و پایه3-جلوگیری از مرطوب شدن محیط4-استفاده از موانع مکانیکی مانند قطعات بتون پیش ساخته به صورت ممتد حداقل 15cm و فاقد هر گونه شکاف تا از رسیدن موریانه های خاک جلوگیری شود05-نصب کلاهک در قسمت پایه ساختمان که مانع از بالا آمدن موریانه از پایه می شوند06-آغشته کردن محل به سموم شیمیایی مانند دیلدرین Dieldrin ، پنتاکلروفنات سدیم و هگزاکلروبنزن 7- استفاده از سموم خاک خصوصا در ساختمانهایی که از قطعات بتون ساخته می شوند و امکان بازبینی وجود ندارد8-پاکسازی محل ساختمان از لانه های موجود و منهدم کردن چوب و فرآورده های چوبی آلوده و ریشه گیاهان9-مقاوم نمودن الوارهایی که به کار برده می شودب - مبارزه با موریانه چوباین موریانه ها در شاخه های خشک و مرده درختان و الوار بریده در حال خشک شدن زندگی می کنند آنها به صورت دستجاتی کوچک پرواز کرده انتشار می یابند در ساختمانهای جدید هر جا که الوار ساختمانی یا مبلمان چوبی که دارای شکاف یا بریدگی باشد محل جایگزینی موریانه ها است .

استفاده از چوب ساختمانهای قدیمی در محلی که موریانه چوب وجود دارداشتباه محض است با این همه موریانه های چوب از طریق انتقال وسایل چوبی آلوده به ساختمانهای جدید منتقل می شوند .

تنها راهکار موثر در ساختمانها استفاده از الوارهایی است که نسبت به موریانه مقاوم هستند یا بوسیله مواد موثر ضد موریانه محافظت شده اند، همچنین معدوم نمودن وسایل آلوده و سوزاندن آنها توصیه می شود0 ج - مبارزه با موریانه در ساختمانها 1 - شناسایی موریانه هایی که خسارت زده اند زیرا اقدامات مبارزه فقط با آگاهی از عادات موریانه ها و اطلاع کافی از نحوه ساختمان سازی آنها امکان پذیر است 02- مشخص نمودن محل ورود موریانه که با بر داشتن تکه های چوب چوبی امکان پذیر است ضمن اینکه ارتباط موریانه ها نیز از بین خواهد رفت زمانی که ارتباط موریانه های داخل ساختمان با خارج از ساختمان قطع شود موریانه ها بتدریج از بین می روند03- استفاده از سموم شیمیایی در خاک که موریانه ها از میان آنها عبور میکنند تا به ساختمان برسند روش متعارفی است مانند استفاده از امولسیون1% کلردان chlordane امولسیون 5/0% دیلدرین ، دیازینون 3- 2 در هزار .4- برای سمپاشی اماکنی که بر روی بتون پیش ساخته روی خاک بنا شده باید سوراخهایی با فاصله 45-30 سانتیمتر 15 سانتیمتر از سطح داخلی دیوار فاصله داشته باشند ایجاد نموده واز این طریق حشره کش را وارد خاک نمود0 5- چوب ساختمانهایی که به موریانه چوب خشک آلوده شده اند بایستی بتدریج با مواد شیمیایی محافظت کننده آغشته نموده تا با نفوذ به عمق کافی موریانه های موجود را نابود نماید 0 برای مبلمان آلوده برای ریشه کن کردن موریانه های چوب خشک از روش تدخین استفاده می شود که این عمل با پوشاندن ساختمان به چادر پلاستیکی و استفاده ازمتیل برد ماید به میزان 1 کیلوگرم در 20 متر مکعب به مدت 24 ساعت صورت می پذیرد0 موریانه موریانه زیرخاکی فورموزی ، سربازان سرهای قرمز و کارگران سرهای کم‌رنگ دارند.

طبقه‌بندی علمی فرمانرو: جانوران شاخه: بندپایان رده: حشرات زیررده: بالداران فُرورده: نوبالان بالاراسته: سوسری‌ها و شیخک‌ها راسته: جوربالان خانواده‌ها Mastotermitidae Kalotermitidae Termopsidae Hodotermitidae Rhinotermitidae Serritermitidae Termitidae موریانه حشره‌ای است از راسته مساوی بالان (Isoptera)، بالاراستهٔ سوسری‌ها و شیخک‌ها (Dictyoptera).

موریانه‌ها حشراتی هستند که بدنی نرم دارند و به کندی حرکت می‌کنند به حکم طبیعت تا پایان عمر در دژ تاریکی که محل اجتماع آنهاست به سر می‌برند.

زیرا در روشنایی آفتاب و فضای باز یارای ایستادگی در برابر دشمنان بی‌شمار خود را ندارند.

موریانه‌ها حشراتی هستند اجتماعی که دو نوع از آنها دیده می‌شود: یک نوع در داخل چوب‌های منازل زندگی می‌کنند و نوع دیگر مخصوص نواحی استوایی بوده و در بیابان‌ها برای خود مسکن می‌سازند و طول خانه‌هایشان گاهی به ۵ متر و قطرش به ۸ متر می‌رسد و بسیار هم سخت است، بطوری که با کلنگ هم شکسته نمی‌شود.