دانلود تحقیق تاریخچه نساجی

تاریخچه
از آغاز پیدایش انسان ، همواره چگونگی پوشش و نجات او از سرما مطرح بوده است.

مصریها نزدیک به 5500 سال پیش هنر ریسندگی و بافندگی پنبه را آموختند و چینیها با پرورش کرم ابریشم در حدود 3600 سال پیش مشکلات پوشش خود را حل کردند.

در سده هفدهم دانشمند انگلیسی به نام رابرت هوک "Robert- Hooke" پیشنهاد کرد که می‌توان الیاف را با توجه به شیوه‌ای که کرم ابریشم عمل می‌کند تولید نمود.

پس از آن ، یک بافنده انگلیسی به نام لویزشواب Lois- Schwabe توانست الیاف بسیار ظریف شیشه را با عبور شیشه مذاب از منافذ بسیار ریز تهیه نماید.

پس از چندی ، سایر دانشمندان موفق به استخراج سلولز چوب و در نتیجه تولید الیاف شدند در سده‌های هجده و نوزدهم، همراه با انقلاب صنعتی ، رسیدگی و بافندگی مبدل به تکنولوژِی تهیه پارچه از الیاف گوناگون طبیعی و مصنوعی شد.

رده بندی الیاف در صنعت نساجی
در صنعت نساجی الیاف به سه دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
الیاف طبیعی "Natural fibers" الیاف طبیعی شامل دو بخش الیاف نباتی و الیاف حیوانی می‌باشند.

الیاف نباتی مانند: پنبه، کتان، کنف، رامی و الیاف حیوانی مانند: پشم و ابریشم
الیاف کانی "Mineral fibres": الیاف کانی الیافی هستند که مواد اولیه آنها از کانیها بدست می‌آیند مانند الیاف شیشه‌ای و الیاف فلزی.

الیاف مصنوعی که شامل دو دسته می‌باشند: یکی الیافی که منشا طبیعی دارند ولی توسط انسان دوباره تهیه می شوند مانند ویسکوز ، استات و تری استات که هر یک ریشه سلولزی دارند.

و دیگری الیاف سینتتیک یا مصنوعی که از مشتقات نفتی تولید می‌شوند مانند: نایلون ، داکرون ، ارلون یا بطور کلی پلی آمیدها ، پلی استرها ، پلی اورتانها ، پلی اکریلونیتریل ، پلی وینیل کلراید و ...

.

مقدمات تکمیل کالای نساجی
تمام پارچه‌های نساجی پس از خروج از سالن بافندگی کم و بیش دارای مقادیری ناخالصی و عیوب می‌باشند.

لذا لازم است به منظور آماده کردن پارچه برای عملیات تکمیل اصلی آنرا تحت عملیات مقدمات تکمیل قرار داد.

مانند توزین و متراژ پارچه ، کنترل عیوب پارچه ، گره گیری ، رفوگری و گرفتن ناخالصیها بخصوص در مورد پارچه‌های پشمی که دارای ناخالصیهای سلولزی و خرده چوب و ...

می‌باشد.

روشهای تکمیل کالای نساجی
عملیات و کارهای تکمیل در نساجی برای افزایش نرمی زیر دست ، درخشندگی و بطور کلی افزایش مرغوبیت پارچه می‌باشد.

عملیات تکمیل بستگی به چند عامل مهم دارد که عبارتند از: نوع الیاف ، ویژگی فیزیکی الیاف ، ابلیت جذب مواد گوناگون شیمیایی ، حساسیت الیاف نسبت به مواد تکمیل.

عملیات تکمیل در مجاورت رطوبت ، دما و فشار معمولا به سه روش انجام می‌گیرد:
روشهای مکانیکی: مانند تراش پارچه ، خار زدن ، اطو کردن ، پرس کردن و ...

روشهای شیمیایی: مانند تکمیل رزین ، سفید کردن و مقاوم کردن پارچه در برابر آتش و غیره.

در این روش معمولا در اثر فعل و انفعالات شیمیایی حاصل بین لیف و ماده شیمیایی مصرف شده عمل تکمیل بدست می‌آید و یا اینکه ماده شیمیایی مصرف شده در اثر رسوب کردن و یا اضافه شدن در روی پارچه ، باعث تغییر در خواص پارچه می‌شود، مانند آهار دادن پارچه پنبه‌ای با محلول مواد پلیمری.

روشهای مکانیکی- شیمیایی: در این حالت از روشهای مکانیکی و شیمیایی بطور توام بهره گرفته می شود، مانند بشور و بپوش کردن پارچه و یا تثبیت حرارتی پارچه.

انواع تکمیل
تکمیل موقت
در این نوع تکمیل ، کالا را به منظور خاصی تحت عملیات تکمیلی قرار می‌دهند بطوری که اثر تکمیلی آن در عملیات بعدی مثل شستشو و غیره از بین می رود، مانند آهار دادن پارچه‌های پنبه‌ای برای عملیات بافندگی و شستشوی آهار پس از خاتمه عملیات بافندگی.

تکمیل دائم
در این نوع ، اثر تکمیلی تا زمانی که پارچه حالت خود را از دست ندهد (مخصوصا در مقابل شستشو و پوشش) باقی خواهد ماند، مانند رسوب دادن رزینهای مصنوعی مثل استرها و اترهای سلولز در روی پارچه و یا کلرینه کردن کالای پشمی یا تکمیل با فرمالدئیدها.

تکمیل ثابت
در این نوع ، اثر تکمیل مادام العمر در روی کالا باقی می‌ماند و حتی بعد از اینکه پارچه حالت و ماهیت خود را به عنوان پارچه خارجی از دست بدهد، آثار تکمیل در آن باقی خواهد ماند.

مانند پلیمریزه کردن بعضی از منومرهای اکریلیکی در روی زنجیرهای اصلی مولکولهای پارچه‌های سلولزی و یا پروتئینی
شستشوی کالای نساجی
عمل شستشو ، اولین عمل تکمیل مرطوب می‌باشد و به منظور بر طرف کردن مواد خارجی مانند روغنهای ریسندگی ، واکسها و ناخالصیهای قابل حل در محلولهای شستشو انجام می‌گیرد.

عملیات شستشو عبارتست از عمل کالا با پاک کننده‌های مناسب همراه با مواد قلیایی و یا در غیاب مواد قلیایی.

در صورت استفاده از صابون برای عملیات شستشو ، احتیاج به آب نرم می‌باشد.

ولی برای پاک کننده‌های مصنوعی چگونگی سختی آب اهمیت ندارد.

همچنین برای اصلاح سفیدی پارچه و شفافیت رنگ الیاف آن عمل شستشو انجام می‌گیرد.

آهار زنی و آهار گیری
به منظور افزایش استحکام در برابر پارگی ، کاهش نیروی سایشی و خواباندن پرزهای سطحی الیاف نخهای تار را آهار می دهند.

مواد آهاری ، ماکرومولکولهایی هستند که ممکن است بر اثر پیوند بین خود و یا با الیاف تشکیل پوششی به دو نخ دهند.

آهار طبیعی عبارتند از: نشاسته‌ها و مشتقات آنها ، مشتقات سلولزی و (پروتئینها)).

آهارهای مصنوعی عبارتند از: انواع پلی وینیل الکلها ، انواع پلی اکریلات و انواع کوپلیمراستایرین و مائیک اسید.

قبل از انجام عملیات تکمیل مرطوب لازم است آهار نخ تار پارچه با اندازه کافی بر طرف شود تا در مراحل شستشو ، سفیدگری و رنگرزی یا چاپ ، مزاحمت و نایکنواختی ایجاد نکند و در ضمن مقداری از مواد در تکمیل رنگ را به خود جذب نکند.

روشهای آهارگیری عبارتند از: آهار گیری با اسید ، آهار گیری با روش تخمیر ، آهار گیری با اکسید کننده‌ها ، آهار گیری با آنزیمها.

مرسریزاسیون
یکی از عملیاتی که روی پنبه انجام می شود، عمل مرسریزه می‌باشد که شامل تماس پنبه (اعم از الیاف نخ یا پارچه) با محلول سود سوزآور و سپس شستشوی محصول در محلول رقیق اسید و سپس آب سرد به منظور خنثی کردن قلیایی و سرانجام خشک کردن محصول است.

بر اثر مرسریزاسیون درخشندگی و جلای پنبه افزایش می‌یابد و ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آن تغییرات زیادی پیدا می‌کند.

معمولا پارچه‌های مرغوب پنبه‌ای پیراهنی ، رومیزی ، ملحفه‌ای و همچنین نخهای قرقره مرسریزه می‌شوند.

سفیدگری هدف از سفیدگری ، از بین بردن رنگدانه‌ها و ناخالصیهای دیگر و در نتیجه سفید جلوه دادن الیاف می‌باشد.

البته سفیدگری پنبه بسیار مهم تراز سفیدگری پشم می‌باشد، چون درصد بالایی از پشم بصورت کالای رنگی به بازار عرضه می‌شود.

ولی در مقابل ، مقدار زیادی از پارچه‌های پنبه‌ای بصورت سفید و یا پارچه‌های چاپ شده با زمینه سفید مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پارچه‌های ملحفه‌ای ، رومیزی و پیراهنی نمونه‌هایی از پارچه‌های پنبه‌ای هستند که احتیاج به سفیدگری دارد.

سفیدگری پنبه بیشتر با مواد اکسید کننده مثل کلریت سدیم و هیپوکلریت سدیم و آب اکسیژنه و مواد احیا کننده مانند هیدروسولفیت و سفیدگری پشم با اکسید کننده آب اکسیژنه همراه با آمونیاک یا سیلیکات قلیایی و مواد احیا کننده ، اکسید گوگرد و یا بی سولفیت سدیم و اسید سولفوریک و سفیدگری الیاف مصنوعی با اکسید کننده آب اکسیژنه ، کلریت سدیم و هیپوکلریت سدیم و احیا کننده ، هیدروسولفیت و در صورت لازم مواد سفید نوری به همراه سفید کننده قبلی انجام می‌گیرد.

تکمیل ضد آب و دور کننده آب تکمیل ضد آب پارچه به دو صورت امکان پذیر می‌باشد.

پوشش کل سطح پارچه توسط مواد هیدروفوب (موادی که آب را به خود جذب نمی‌کنند) است، به نحوی که تمام منافذ پارچه مسدود گردد.

این روش تکمیل ضد آب نام دارد.

پارچه با کاربردهای خیمه و چادر ماشین با این روش تکمیل می‌گردد.

الیاف و یا نخ از مواد ضد آب پوشیده می‌شوند، به این ترتیب فضای بین نخها در پارچه کاملا باز می‌ماند و امکان انتقال هوا وجود دارد.

این روش تکمیل دور کننده آب نام دارد و بیشتر پارچه‌های لباس مثل بارانی ، لباس ورزشی و کاربردهای مشابه با این روش تکمیل ضد آب می‌گردند.

بعضی از مواد ضد آب و دور کننده آب عبارتند از: مواد هیدرولیز کننده نمکهای زیرکونیوم ، استره کردن سطح الیاف با اسیدهای چرب ، استفاده از رزینهای هیدروفوب مثل رزین کاربومید ، Permel ، Paraf fion و غیره ، ترکیبات آلی سیلیکونی و اسیدهای چرب کمپلکس گرم.

تکمیل ضد آتش یکی از روش های تکمیل ضد آتش کالای نساجی ، پوشش آن بوسیله نمکهای آمونیوم می‌باشد که در گرما تولید آمونیاک نموده و بدین ترتیب با محبوس کردن آتش در خود باعث خاموش شدن و عدم پیشرفت آن می‌گردد.

مناسبترین نمکهای آمونیوم ، دی آمونیوم فسفات و کربنات آمونیوم می‌باشد.

سایر تکمیل کننده‌های ضد آتش عبارتند از: اکسیدهای نامحلول قلع ، آنتیموان و تیتان ، استره کردن سطحی سلولز با اسید فسفریک و یا دی آمونیوم در حضور اوره هیدروکسی متیل فسفونیوم کلراید (THPC) و غیره.

تکمیل ضد باکتری و ضد قارچ مواد تکمیل کننده ضد باکتری بعنوان محافظت کننده از عرق عمل کرده و از تاثیر باکتریها و یا قارچها بر آن جلوگیری می‌کنند لذا چنانچه لباسهای ورزشی و یا لباس زیر با این مواد تکمیل گردند، از تخمیر عرق بدن توسط باکتریهای موجود در هوا و در نتیجه تجزیه و بوی بد آن جلوگیری می‌کنند.

برخی از این تکمیل کننده‌ها عبارتند از: ترکیبات آمونیوم چهارتایی ، Irgasan DP300 ، Dodigen 226 ، پیوند زدن سلولز با نمکهای مس و نقره توسط گروههای کربوکسیل اسید آکریلیک و یا اسید متاکلریلیک و غیره.

نرم کننده‌ها نرم کننده‌ها مایه لطافت و نرمی زیر دست پارچه می‌شوند و در اثر بیشتر کارهای چاپ و رنگرزی و عملیات تکمیل مانند ضد آتش کردن و ضد چروک کردن پارچه زیردست، حالت خشک و شکننده‌ای پیدا می‌کند که آنها را بوسیله نرم کننده‌ها ، نرم و لطیف می‌نمایند.

متداولترین نرم کننده‌ها عبارتند از: استرهای اسیدفتالیک و بنزیل فتالاتها برای نرم کردن اغلب رزینها بویژه PVC ، تری ملیتانها برای نرم کردن رزینهای مصرفی در ساخت کابلهای سیم و برق و ساخت سایر عایقها ، هیدروکربنهای نفتی با وزن زیاد که دارای اتم N , S , O می‌باشند در ساخت لاستیکها بکار می‌روند، نرم کننده‌های مقاوم در برابر آتش سوزی مانند فسفاتهای آلی و پارفینهای کلردار ، نرم کننده‌های اپوکسی و پلی اورتان و غیره.

گروه اقتصادی:اینجا بایگ تربت حیدریه قطب تولید ابریشم در کشور است.

منطقه ای خوش آب و هوا در دل طبیعت و در میان کوههایی که مردمانی پر تلاش را در خود جای داده است.

در تمام کوچه پس کوچه های بایگ بوی پیله هایی که برای استحصال ابریشم در آب جوش انداخته شده به مشام می رسد.

اکثر خانه ها در این بخش به کارگاههای پرورش کرم و تولید نخ ابریشم تبدیل شده است.

به گفته دست اندرکاران حدود 80 درصد اشتغال در بایگ را صنعت ابریشم به خود اختصاص داده به طوری که زندگی کودکان، افراد جوان، میانسال و حتی مسن نیز با ابریشم عجین شده و کارگاههای کوچک ابریشم کشی به جزء لاینفک زندگی آنان مبدل گشته است.

در بسیاری از خانه های بایگ اتاقهایی تو در تو برای پرورش کرم ابریشم تعبیه شده و هزاران کرم در لابه لای شاخ و برگ درختان توت قرار داده شده اند.

در برخی اتاقها کرمهایی که وارد سومین مرحله زندگی و دوره تنیدن شده اند، بر روی شاخه ها ی خشک مخصوصی قرار گرفته تا پس از پایان این دوره وارد مرحله ابریشم کشی شوند.

در گوشه دیگری از این منازل اتاقکهایی قرار دارد که درون آن دیگی برای جوشاندن پیله قرار گرفته و در آنجا کار استعصال ابریشم از پیله صورت می گیرد.

تمام مراحل یاد شده طی یک دوره زمانی 40 روزه انجام می گیرد که در نوبه خود کار بسیار سخت و طاقت فرسایی است.

این در حالی است که در اغلب خانه ها اعضا بار هر کدام از مراحل تولید ابریشم را با درآمد بسیار اندک به دوش می کشند.

چرا که اغلب کارگران به دلیل کسادی بازار ابریشم در سالجاری از بایگ مهاجرت کرده و به شهرهای بزرگ رفته اند.

برخی از سرپرستان خانوار که به کار نوغانداری و ابریشم کشی در بایگ اشتغال دارند، معتقدند:اگر از صنعت ابریشم در بایگ که قدمتی دیرینه دارد حمایتهای لازم صورت نگیرد، اشتغال در این صنعت با خطر جدی مواجه شده و تولید ابریشم کشور به نابودی کشیده خواهد شد.

برخی از اهالی بایگ که از راه ابریشم کشی امرار معاش می کنند نیز وضعیت تولید ابریشم را با توجه به عدم حمایتهای دولت بسیار وخیم تر از سال گذشته می دانند و بر این عقیده اند که درحال حاضر این کار صرفه اقتصادی برای تولید کنندگان ابریشم در برندارد و با واردات و قاچاق ابریشم خارجی تمام مجموعه های دخیل در تولید ابریشم و کارگاههای ابریشم کشی بایگ در آستانه تعطیلی قرار گرفته اند.

قیمت بالا و غیر واقعی پیله حداد یکی از دست اندرکاران تولید ابریشم در مورد مشکلات این صنعت به خبرنگار اعزامی ما می گوید:طی سال جاری بیش از 60 درصد بازار نخ ابریشم ایرانی به تسخیر نخهای ابریشم وارداتی و قاچاق در آمده است که این امر به دلیل ضعف مدیریت در برخی سازمانهای ذیربط و دستگاههای نظارتی است.

وی می افزاید:در حال حاضر گفته می شود اغلب نخهای خارجی موجود در بازار به طریق رسمی و قانونی وارد کشور می شود که واردکنندگان تعرفه کمی بابت آن پرداخت می کنند و نخهای وارداتی برای آنان بسیار ارزانتر از نخهای ابریشم تولید داخل تمام می شود.

وی با اشاره به این که نخ های خارجی کیفیتی در حد نخهای ابریشم ایرانی دارد، تصریح می کند:یکی از وظایف دولت و سازمانهای مرتبط با بخش کشاورزی حمایت از کشاورزان و تولید کنندگان ابریشم است واین در حالی است که نیمی از پیله های خریداری شده از سال قبل در انبارها مانده و دولت برای خرید هر کیلو پیله قیمتی در حدود 7 هزار و 120 تومان تعیین کرده است.

وی با بیان این که دولت نرخ پیله را به صورت تصنعی، دستوری و بخشنامه ای بالا نگه داشته که این مسأله برای ابریشم کشان صرفه اقتصادی ندارد، خاطر نشان می سازد:اغلب تولیدکنندگان ابریشم با این نرخ و همچنین سایر هزینه ها قادر به تولید ابریشم نیستند و به همین دلیل اغلب کارگاههای ابریشم کشی به دلیل عدم تأمین پیله مورد نیاز در آستانه تعطیلی قرار گرفته اند.

وی با بیان این که در اثر پافشاری و اصرار دولت و شورای اقتصاد برای بالا نگه داشتن قیمت پیله، بازار ابریشم دچار رکود بی سابقه ای شده است، تصریح می کند:دولت پیله تر را از کشاورزان به نرخ تضمینی 3 هزار تومان خریداری می کند و قیمت فروش پیله خشک را 7 هزار و 120 تومان تعیین کرده است.

از سویی دیگر نیاز بازار نیز اکنون به وسیله واردات و قاچاق نخ ابریشم ارزان قیمت برطرف می شود که این موارد تولیدکنندگان داخلی را دچار سردرگمی کرده و به آنان ضرر زده است.

وی با بیان این که در مرحله تبدیل پیله به ابریشم هیچ سازمان و دستگاهی از ما حمایت نمی کند و در این بخش به حال خود رها شده ایم، تصریح می کند:دولت حاضر نیست قیمت پیله را کاهش دهد و به عبارتی مواد اولیه ما که پیله می باشد را احتکار کرده است و از این رو اغلب ابریشم کشان بیکار شده اند.

وی می افزاید:در حالی که نیمی از پیله خریداری شده سال گذشته در انبارهاست، فضا برای واردات و قاچاق نخ ابریشم خارجی فراهم شده است.

یکی از کارگران ابریشم کشی نیز در مورد وضعیت این کارگاهها به خبرنگار ما می گوید:اغلب کارگاههای تولید ابریشم در بایگ ضعیف هستند و به دلایل و مشکلات متعدد هیچ سرمایه گذاری تمایل به سرمایه گذاری در این بخش ندارد و از سال قبل تاکنون میزان سرمایه گذاری و اشتغال در تولید ابریشم کاهش قابل توجهی یافته است.

وی با اشاره به این که از سال قبل تا خرداد ماه سال جاری به دلیل تناقض در سیاستهای دستگاههای دولتی و عدم حمایت از صنعت ابریشم و تعدد و کارگاههای ابریشم کشی و تولید ابریشم به نحو چشمگیری کاهش یافته است، می گوید:نتیجه چنین مشکلاتی این است که اکنون حدود 60 تا 70 درصد نخهای استفاده شده در قالیها و فرشهای ابریشم ایرانی را نخ ابریشم خارجی تشکیل می دهد وی معتقد است:دولت از صنعت ابریشم حمایت نمی کند و به همین علت تولید ابریشم روز به روز ضعیفت تر شده و به مرحله نابودی نزدیک تر می شود.

وی بر این عقیده است که به دلیل کسادی بازار ابریشم در سال جاری و عدم حمایتهای لازم از این بخش، تاجران و بازاریان در حال خارج کردن سرمایه های خود از صنعت ابریشم هستند که این امر نوغانداری و ابریشم کشی را با بحران روبرو کرده است.

بیکاری معضل ابریشم کشان بایگ حسینی شاد یکی از دست اندرکاران بازار ابریشم در خصوص مشکلات ابریشم کشان بایگ به خبرنگار ما می گوید:هم اکنون مشکل اغلب ابریشم کشان بیکاری است، چرا که دولت از سال قبل اقدام به خرید پیله از کشاورزان کرد و اکنون قیمت پیله خشک را بیش از 7 هزار تومان تعیین کرده است که این قیمت برای تولیدکنندگان ابریشم به صرفه نیست.

وی تصریح می کند:در صورتی که پیله خشک با همان قیمت مصوب شورای اقتصاد به تولیدکننده داده شود با احتساب قیمت هر کیلو ابریشم تولید شده در داخل و نخ ابریشم خارجی، رقم ابریشم ایرانی 500 تا 1000 تومان گرانتر تمام می شود و این امر قدرت رقابت را از تولیدکننده می گیرد.

وی با اشاره به این که اکثر تولیدکنندگان ابریشم به دلیل عشق و علاقه و حرفه سنتی خود در این کار مانده اند، خاطر نشان می سازد:از 5 کیلو پیله خشک در مجموع 2 کیلو نخ ابریشم به دست می آید، در حالی که با نرخ مصوب شورای اقتصاد (7120 تومان) و با احتساب هزینه ها نیز قیمت تمام شده هر کیلو نخ ابریشم استحصال شده 19 هزار تومان تمام می شود در حالی که هر کیلو نخ ابریشم خارجی در بازار در حدود 18 هزار تومان قیمت دارد وی می گوید:چندی قبل دولت 400 تن پیله خشک را به مزایده گذاشت، اما به دلیل قیمت بالا هیچ فردی تمایل به خرید آن نداشت و با این وجود نیز خریداران پا پیش نمی گذارند.

وی با بیان این که برای برخی دستگاههای دولتی حتی تعیین نرخ پیله با توجه به نرخ بازار ملاک عمل قرار نمی گیرد، می گوید:دولت پیله را به هر قیمتی که خودش بخواهد می فروشد و اصولاً کسانی که حتی سررشته ای از تولید پیله و مشکلات آن ندارند برای آن تعیین تکلیف کرده و قیمت آن را مشخص می کنند حسینی یکی از ابریشم کشان نیز که از وضعیت بازار در سال جاری چندان رضایت ندارد، در خصوص قیمت پیله ابریشم به خبرنگار ما می گوید:دولت باید قیمت پیله ابریشم را در حدود 6 هزار تومان تعیین و پیله را با این قیمت به دست تولید کنندگان برساند تا بدین وسیله کارگاههای ابریشم کشی جان دوباره بگیرند و بتوانند روی پای خود بایستند وی قیمت نخ ابریشم خارجی در بازار را در مقایسه با نخ ابریشم داخلی هزار تومان ارزانتر عنوان می کند و می گوید:واردات و قاچاق ابریشم بازار را تحت تأثیر خود قرار داده و از 20 روز قبل تاکنون ابریشم ایرانی در بازار به دلیل رقابت با نخ خارجی هزار تومان افت قیمت داشته است.

وی با بیان این که اگر دولت و سازمانهای ذیربط در تولید ابریشم حمایتهای لازم را از این صنعت انجام ندهند، با روند قاچاق و واردات نخ ابریشم به کشور این صنعت به مرحله سقوط خواهد رسید، می گوید:از سال قبل تاکنون به دلیل کسادی بازار ابریشم 200 خانوار شاغل در کارگاههای ابریشم کشی بایگ به سایر شهرها مهاجرت کرده اند که این روند در سال جاری و با وضعیت کنونی بازار ادامه خواهد داشت.

وی خاطر نشان می کند:دولت در سال قبل پیله منطقه را به نرخ تضمینی خریداری کرد، اما حدود 7 تا 8 ماه آن را در اختیار تولیدکنندگان و ابریشم کشان قرار نداد و به همین علت در این مدت برخی کارگاهها تعطیل شدند.

وی بر این باور است که اگر دولت پیله خریداری شده از نوغانداران را با نرخی مناسبتر در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد کارگاههای تولید نخ ابریشم تعطیل نخواهد شد، اظهار می دارد:با وضعیتی که در مورد فروش پیله وجود دارد و نرخی که شورای اقتصاد برای آن مشخص کرده است از 1200 کارگاه ابریشم کشی موجود 800 کارگاه در شرف تعطیلی قرار دارند.

وی می گوید:یکی دیگر از مشکلات کنونی نوغانداران کمبود برگ درخت توت به علت خشکسالیهای سالهای قبل و سرمازدگی شاخه های درختان در اواخر سال گذشته است و این امر موجب شد تا اکثر نوغانداران به دلیل کمبود برگ از این کار منصرف شوند.

وی می افزاید:سال قبل برخی از تخمهای نوغان به مرحله باروری نرسید که اداره نوغان تربت حیدریه از این بابت 70 هزار تومان خسارت به نوغانداران سایر مناطق پرداخت کرد که این مبلغ به نوغانداران بخش بایگ پرداخت نشد.

وی اظهار می کند:از دو سال گذشته قرار بود تا ابریشم را در برابر خسارتهای احتمالی بیمه کنند، اما با وجود خسارتهای ناشی از خشکسالی سالهای قبل و سرمازدگی سال گذشته هنوز از این بحث خبری نیست.

تخمهای نوغان فاسد است یکی از زنان نوغاندار که به گفته خود تمام زندگی و سرمایه اش را صرف تولید پیله کرده، در مورد مشکلات آن می گوید:اکثر مردم بایگ از نوغانداری و ابریشم کشی امرار معاش می کنند و غیر از این، شغل دیگری ندارند.

وی با بیان این که هیچ گونه حمایتی از طرف سازمانهای ذیربط در مورد صنعت ابریشم صورت نمی گیرد، اظهار می کند:کار نوغانداری بسیار پر زحمت، طاقت فرسا و کم سود است و طی دو سال اخیر مشکلاتمان چند برابر نیز شده است.

وی می افزاید:تمام اتاقهای خانه ام به دلیل رطوبت حاصل از تولید پیله صدمه دیده، اما به دلیل این که معاشر خود را از این راه تأمین می کنیم چاره ای جز ماندن و غصه خوردن نداریم.

وی تصریح می کند:برخی تخمهای نوغان که از طرف اداره نوغان به ما داده می شود خرابند و تنها نیمی از تخمهای موجود در قوطیها به کرم تبدیل می شود و این کرمها در مرحله سوم از زندگی که همان مرحله تنیدن است، اغلب درون پیله می میرند که این مسأله رنگ پیله را نیز تغییر می دهد.

وی تصریح می کند: تاکنون هیچ گونه خسارتی از طرف اداره نوغان به خسارت دیدگان پرداخت نشده است.

حکایت نخ های افغانی خداپرست مسؤول یکی از کارگاههای ابریشم کشی نیز در رابطه با نارساییها و معضلات تولید ابریشم به خبرنگار ما می گوید:در رابطه با فروش ابریشم با مشکلات متعددی مواجهیم، به طوری که اکنون وجود نخ خارجی ارزان قیمت در بازار توان رقابت از تولید کننده داخلی را سلب کرده است و اگر وضع به همین منوال باشد، دولت باید برای جلوگیری از ضرر و زیان تولیدکنندگان، نخ را نیز به مانند پیله و به قیمت تضمینی از آنان خریداری نماید.

وی می افزاید:با تضاد شدید بین نخ ایرانی و خارجی بازار نیز به وضعی درآمده که خریداران ابریشم تولید داخل را با قیمت معمول و با ارایه چک مدت دار خریداری می کنند.

وی با بیان این که اکثر نخهای خریداری شده به شهرهای کاشان و تبریز بابت تولید فرش فرستاده می شود، می گوید:در حال حاضر نخ ابریشم تولیدی اکراین و حتی افغانستان بدون هیچ محدودیتی توسط برخی افراد صاحب نفوذ وارد کشور می شود و حتی این نخها به صورت قاچاق نیز به کشور می آید.

وی ادامه می دهد:بدین ترتیب هر از چند گاهی بازار از نخهای خارجی اشباع می شود و هیچ کس هم جلوی این مسأله را نمی گیر وی با اشاره به این که با تعرفه ای که برای واردات نخ ابریشم مشخص شده باز هم این امر برای وارد کنندگان صرفه اقتصادی دارد، می گوید:به عنوان مثال واردات ابریشم اکراین با تعرفه آن 17 هزار تومان تمام می شود، در حالی که نخ ابریشم ایرانی در بازار 19 هزار تومان قیمت دارد.

وی با بیان این که برای حمایت از تولیدکننده داخلی باید جلوی قاچاق و واردات نخهای ابریشم خارجی گرفته شود، می گوید:با وجود این معضلات و عدم حمایت برخی دستگاهها در این خصوص به زودی تولیدکنندگان ابریشم در بایگ بیکار و با بحران روبرو خواهند شد.

وی می گوید:هم اکنون نخ ابریشم تک لای افغانی جانشین نخ دولای تولید ایران در بازار شده است که این امر کارخانه ها را با مشکل مواجه کرده است.

ابریشم کش متضرر می شود موسوی بخشدار بایگ نیز با بیان این که 70 درصد ابریشم کشور در بایگ تولید می شود، به خبرنگار ما می گوید:هم اکنون حدود 1200 کارگاه ابریشم کشی در بایگ 70درصد تولید نخ ابریشم کشور را بر عهده دارند و 30 درصد مابقی تولید ابریشم کشور را چند کارخانه (حدود 3تا4 کارخانه) بر عهده دارند.

وی با بیان اینکه عمده پیله مورد مصرف بایگ از استانهای گلستان، مازندران و گیلان تأمین می شود، می افزاید:اصولاً میزان پیله تولیدی در استان خراسان و حتی شهرستان تربت حیدریه جوابگوی 10درصد نیاز هم نیست و طبیعتاً این پیله ها از شهرهای یاد شده وارد می شود که عموماً متولی خرید پیله نیز شرکت ابریشم ایران است.

وی می گوید:معمولاً صنعت ابریشم به سه بخش تولید پیله، ابریشم کشی و صنایع تبدیلی تقسیم می شود که این سه بخش گاه در تأمین منافع خودشان در تضاد با یکدیگر قرار می گیرند.

وی ادامه می دهد:به عنوان مثال در برخی موارد تولید کننده پیله به دلیل آن که سود بیشتری نصیب خود کند سعی بر آن دارد که پیله را با قیمت بالاتری به ابریشم کش دهد و از طرفی تلاش خریدار نیز بر این است که ابریشم را با کمترین قیمت از تولید کننده آن بخرد تا سود بیشتری در تولید صنایع تبدیلی خود داشته باشد، لذا در این میان ابریشم کش از هر دو سو متحمل ضرر می شود.

وی می افزاید:به همین علت دستگاه یا سازمانی که بخواهد در این صنعت سیاست گذاری و برنامه ریزی انجام دهد پیش بینی نشده است.

وی یکی از مشکلات عمده ابریشم کشان بایگ را طی سالهای گذشته ضررهای ناشی از نوسان قیمت پیله و ابریشم عنوان می کند و می گوید:تاکنون سعی مان بر این اصل بوده که میزان خسارات وارده به ابریشم کشان را به حداقل برسانیم و سعی کرده ایم از کانالهای مختلف شرکت ابریشم را تحت فشار قرار دهیم تا بتوانیم پیله را با قیمت کمتر و در وقت مناسبتر در اختیار مردم قرار دهیم ولی به دلیل عدم حمایت، توفیقی حاصل نکرده ایم.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر کارگاههای ابریشم کشی در بایگ به صورت نیمه تعطیل درآمده اند، می گوید:هم اکنون تا حدودی پیله در دست مردم وجود دارد، اما آنها به دلیل افت و خیز در قیمت جرأت نمی کنند وارد بازار شوند.