هرس به منزله حذف قسمتهایی از گیاه جهت حفظ سلامت و ارزش گیاه میباشد.
پس از تعیین اهداف و اصول اولیه عمل هرس جزو لاینکف سلامت و فرم صحیح گیاه محسوب میشود البته با انتخاب صحیح گیاه برای هر امکان نیاز به هرس را میتوان کاهش داد.
گیاهانی که رشد زیاد دارند پس از مدتی بد منظر می شوند.
لذا با انتخاب گونههایی از گیاهان با رشد کم و تنظیم نور و هرس جزئی به اهداف مورد نظر میرسیم.
همانگونه که ذکر شد حتی گیاهان انتخاب شده هم به کمی هرس نیاز دارند.
چرا گیاهان را هرس میکنیم؟
1-برای حفظ شکل طبیعی گیاه 2-جهت حفظ یا محدود کردن اندازه یک گیاه نامناسب، بیمار یا آفت زده 3- برای حذف روشهای نامطلوب که از ارزش ظاهری گیاه میکارند 4-جهت حذف رویشهای شکسته بد منظر و نامناسب 5- برای گسترش یک فرم بخصوص همانند و پرچین یا ایجاد فرم متنوع با اشکال مورد نظر جهت ایجاد رشد و تراکم انبوه گیاه 6-برای ترغیب رویشهای جدید مخصوصاً در درختچههای مسنتر جهت افزایش گلدهی و یا میوهدهی با حذف گلها و میوههای قدیمی 7-برای افزایش شانس زنده ماندن و سرزندگی گیاه به هنگام جابجایی 8-جهت حفظ حداکثر رنگ در مورد گیاهانی که بخاطر رنگ شاخهها یا ساقهها انتخاب شدهاند 9-برای حفظ یا افزایش گلدهی با حذف برخی شاخهها تا به این ترتیب نور بیشتری بتواند به قسمتهای داخلی گیاه نفوذ کند 10-جهت هدایت یا تصحیح رشد در درختان سایه انداز 11-جهت جلوگیری از بروز مشکلات بعدی به طور مسن و فرتوت با حذف شاخههای قدیمیتر تا به این ترتیب رویشهای جوان بتوانند گسترش یابند 12-برای افزایش ایمنی انسانها یا اشیاء در زیر درختان با حذف شاخههای بلندی که ضعیف یا شکسته شدهاند.
مورفولوژی درختان میوه : یقه : Crownحد فاصل ساقه و ریشه را گویند.
Nod : گره برجسته روی ساقه را گویند.
میانگره internod : فاصله بین دو گره را گویند.
پسگره : یقه- میانگره در ساقه وجود دارند.
تنه فاصله یقه تا اولین انشعاب ساقه از روی محور اصلی را تنه گویند و بر حسب نوع پایه و محل پرورش، تنه مختلف و به شرح زیر است : 1-تنه پا کوتاه Duwarf به تنهای گفته میشود که ارتفاع آن، از یقه تا اولین انشعاب cm90-70 باشد که به این نوع تنه، تنه پا کوتاه گویند.
2- تنه متوسط Seniduwary 3- تنه نیمه متوسط به ارتفاع cm120-90 است.
4-تنه پا بلند به تنهای گفته میشود که ارتفاع آن بیبش از cm 120 است.
شاخههای اصلی « شاخههای اسکلتی» Branghcs Scofold به شاخههایی گفته میشود که Framework ( چارچوب اسکلت ) درخت را تشکیل میدهد و مقدار این شاخهها از 8-8-3 عدد متغیر است اغلب 4 عدد ایده آل است.
بیش از 4 شاخه ازدحام و تراکم زیاد میشود ( 4 عدد مناسب است).
عوامل مؤثر که بر انتخاب شاخههای اصلی بر روی تنه درخت 1- تعداد : تعداد شاخههای اسکلتی بایستی از 3 کمتر و از 5 بیشتر نباشد.
2- موقعیت : شاخههای اصلی را بایستی طوری روی تنه انتخاب کنیم که حالت تعادل در کانوپی ( تاج پوشش ) درخت ایجاد شود.
3- زاویه : شاخههای اسکلتی از نظر زاویه بایستی روی تعادل تنه طور ایجاد شود که از 30 درجه کمتر نباشد و از 60 درجه نیز بیشتر نباشد زاویههای تنگ باعث میِوند که شاخهها بشکنند زاویه گشاد ایجاد سایه میکند.
فاصله شاخههای اسکلتی از همدیگر : فاصله کمتر شود شاخهها تراکم می یابند، پس فاصله را مناسب در نظر میگیریم تا شاخهها نسبت به هم فشار وارد نکند.
شاخههای فرعی به شاخههایی گفته می شود که از شاخههای اسکلتی حاصل میشود و اولین شاخهای که از شاخه اسکلتی حاصل میشود شاخه فرعی ( درجه 2 ) و خود شاخه را شاخه اصلی یا درجه 1 نامند و همچنین شاخههای حاصل از شاخه درجه 2 را درجه 3 و … گویند.
بر روی شاخههای اصلی، درجه 2، … اعضایی نیز تشکیل می شوند که به شرح زیر مورد بررسی قرار میگیرد.
میخچه Dard شاخه کوچکی است به طول کمتر از cm 5 (cm 5 – cm 5/0) بوده و این اندام دارای جوانه انتهایی است که این نوع جوانه از چوب میباشد.
نحوه تکامل میخچه هر میخچه بطور طبیعی دارای یک سال سن میباشد بدین معنی که جوانه چوب در روی شاخههای فرعی رشد نموده و تبدیل به میخچه میشود و میخچه به وجود آمده معمولاً بوسیله 7-5 برگ تغذیه میشود به عبارت دیگر بر روی میخچه که بر روی سیب و گلابی است ما 7-5 برگ را مشاهده میکنیم.
جوانه گل Flower bud یا Lambourd شاخهای است به طول cm 12-5 که درختان سیب و گلابی دیده میشود و گاهی طول آن بین cm 7-4 نیز ذکر میکنند در واقع Lambourd میخچهای است با طول بیشتر و همچنین جوانه انتهایی از نوع جوانه گل است.
شاخک Brange late brandy شاخههای ضعیف و نرم و قابل انعطاف بوده که بیشتر در میوههای دانهدار سیب و گلابی دیده میشوداین شاخهها طولشان 5 الی 7 سانتیمتر و همچنین از 10 الی 20 سانتیمتر متغییر است اگر شاخهها 5 الی 10 سانتیمتر باشد brandy کوتاه و اگر 10 الی 20 سانتیمتر باشد brandy را طویل نامند.
شاخه معمولی به شاخهای گفته میشود که طول آن بین 20 الی 100 سانتیمتر متغییر است که بر روی آن جوانههای چوب و جوانههای گل وجود داشته باشند گاهی این نوع شاخهها را یکساله یاد میکنند.
شاخههای نرک water sporut شاخههایی هستند که به صورت عمودی بر روی درخت رشد میکنند و طول آنها از m 1 بیشتر است و این نوع شاخهها دارای تماماً جوانههایی از نوع چوب میباشد و اغلب در اثر هرس شدید به وجود آمده که وجود آنها بر روی درخت باعث تضعیف درخت میشود.
نحوه هرس اعضاء و ضمائم در درختان میوه مثل سیب و گلابی میخچه و جوانه گل از آنجا که اعضایی بارده برای سیب و گلابی هستند و هرگز دستخوش هرس نمیشوند مگر تعداد آنها بیش از حد انتظار باشد.
Brandy ها در چه شرایطی هرس میشوند؟
1-تعداد آنها بر روی شاخه بیش از اندازه باشد بعضی از آنها را از ته حذف میکنیم و یا آنها را سرزنی میکنیم ( پانسمان کردن ) Pickup میگویند.
در چغندر قند نباید ساقه گل دهنده باشد و توتون و پنبه نیز نباید ساقه گل دهنده باشد چون از کیفیت، محصول میکاهند.
2-موقعیت : آنها را بخاطر میوههای بیکیفیت 3-2 بار هرس میکنند.
3-شاخههای اصلی : شاخههای اصلی را به شرط طویل بودن از الی سرزنی میکنند.
هرس شاخههای قوی یا بسیار قوی 1- برای هرس شاخههای قوی استفاده از آنها برای پر کردن قسمتهای خالی در تاج درخت که در این صورت میتوانیم به سرزنی متناوب اقدام کنیم.
2- با اتخاذ و تدابیر ویژه این امکان وجود دارد که آنها را تضعیف و به سوی باردهی سوق دهیم که به روشهای زیر صورت میگیرد.
1- شکستن نسبی آنها در اوایل بهار و تابستان صورت میگیرد.
2- کمانه کردن شاخهها 3- ایجاد سرزنیهای سبز نحوه هرس یک شاخه یک ساله گلابی برای بار دهی در طی 4 سال را بنویسید؟
برای تبدیل یک شاخه یک ساله به سیستم باردهی تولید میوه بر روی Lambord و Brandy بدین ترتیب عمل میکنیم ابتدا شاخه را در موقعیت مناسب درخت انتخاب میکنیم.
2-شاخه انتخاب شده را از بالای سر جوانه هرس میکنیم.
3-جوانه باقی مانده بر روی شاخه در همان سال با توجه به پدیده غالبیت انتهایی تبدیل به شاخه، میخچه، Brandy میشود که در سال دوم ما پس از پایان رشد میخچه Brandy و شاخه را خواهیم داشت که در این صورت میتوانیم شاخه را هرس بکنیم و اعضای دیگر را بدون هرس باقی میگذاریم، در پایان فصل رشد سال سوم بر روی شاخه Lambord و Brandy تاجدار را خواهیم داشت و اگر شاخهای باشد ( 1 ساله ) آنرا از ته قطع میکنیم و در سال 4 Lmbord و Brandy تاجدار برای ما تولید میوه میکند در ضمن بر روی Lmbord جوانههای چوب تبدیل به میخچه میشود و همچنین بر روی Brandy تاجدار، جوانهها تبدیل به میخچه و اعضاء بارده میشوند.
بهترین زمان هرس کدام است ؟
هرس میتواند در طی سال صورت گیرد ولی زمانهای پیشنهادی بر حسب گیاهان مختلف تعبیر میکند انجام هرس جزئی و بی موقع گیاه را از بین نمیبرد ولی هرس مداوم و غیر اصولی میتواند به تخریب و زوال گیاه منجر شود هرس نباید زمانی صورت گیرد که هرس کننده مایل باشد بلکه زمان هرس هر گیاه مشخص و عموماً در فصل خواب هر گیاه انجام میشود اگر این اصول رعایت شود احتمال صدمه دیدن گیاه به حداقل میرسد.
بطور کلی بهترین زمان هرس اکثر گیاهان اواخر زمستان یا اوایل بهار قبل از شروع رشد میباشد استثناهای موجود در هنگام بحث در مورد هرگیاه خاص ذکر میشود، آخرین مهلت مطلوب بلافاصله بعد از ازدیاد رویشهای جدید در بهار است.
در هنگام ازدیاد رویشهای جدید، مقادیر زیادی از مواد غذایی ذخیره شده در ریشهها ساقههای گیاه مصرف شده است.
که بایستی به کمک شاخ و برگهای جدید و قبل از حذفشان جایگزین شود، در غیر اینصورت گیاه بطور قابل توجهی رشدش کاسته شده و کوتاه میماند همچنین توصیه میشود که هرس انجام شده در اواخر تابستان بطور محدود صورت گیرد چرا که این عمل موجب تحریک رویشهای جدید در برخی گیاهان میشود این رویشها فرصت کافی برای آماده شدن جهت مقابله با سرما را تا قبل از سرد شدن هوا نخواهند داشت به این جهت ممکن است در اثر دمای پایین صدمه دیده یا از بین بروند این نوع هرس همچنین ذخایر با ارزش غذایی را از بین میبرد، گیاهان آسیب دیده در اثر طوفان (یا هر گونه عامل محیطی) با توجه به فصل بایستی سریعاً هرس شوند.
هرس را باید زمانی که شاخهها خشک هستند و تا یک هفته پیشبینی بارندگی نمیشود انجام داد این مسأله در پاییز و بهار زمانی که بیماریها فعال هستند و به آسانی به گیاهان آسیبپذیر منتقل میشوند بسیار اهمیت مییابد هر زمانی که امکان دارد بایستی از هرس رویشهای حساس و ظریف بهاره خودداری کرد تا از جدا شدن پوست تنه ایجاد حفرههایی برای ورود موجودات بیماریزا جلوگیری شود اکثر گیاهان زینتی اگر یکسان در میان هرس شوند بطوری که قسمتهای داخلی تنگ شود و نور و هوا بتوانند جریان یابند، سالمتر خواهند ماند.
گاهی لازم است که گیاهان زینتی را به منظور حذف شاخههای آلوده به بیماریهایی چون لکه برگی و ساقه Unthracnose و سوختگی Firblight هرس کنیم بخش آلوده به بیماری باید به فاصله cm 30 یا بیشتر از محل بروز آلودگی حذف گردد.
برای جلوگیری از انتقال بیماریها از گیاه بیمار به سالم، در فواصل هرس و کاشت بهتر است به کمک الکل یا سفید کنندههای کلر مایع که غلظت آن 1 قسمت سفید کننده در 4 قسمت آب باشد.
سطوح تیغهای وسایل را ضد عفونی کنیم.
فرم دهی یا هرس نهالها الف- سال اول کاشت در سال اول پس از کاشت نهال فقط سربرداری نهال از cm 80-60 صورت میگیرد و هرس در فصل اول رشد محدود میشود به ترکهایی که اگر رشد بکنند میباشد.
در پایان فصل رشد پس از خزان، برای جلوگیری از خرگوش زدگی تنه توسط خرگوش اطراف تنه نهال بر حسب اصولی که قبلاً گفته شد 5-3 معمولاً 4 شاخه اسکلتی را انتخاب نموده و بقیه را حذف میکنیم.
توجه : قبل از هرس بایستی ابزار هرس کن را با الکل اتیلیک ضد عفونی شود و همچنین عمل برشها نیز با چسب پیوند پوشیده شود و از ایجاد برشهای کاملاً مسطح باید جلوگیری شود و در موقع بریدن شاخه از روی درخت، شاخه را از ته طوری بر میداریم که هیچگونه زایده روی شاخه باقی نماند.
در سال دوم : شاخههای اسکلتی را طولهایشان را بررسی کرده، اگر طول آنها از cm 60 بیشتر باشد کوتاهتر میکنیم سعی میکنیم جوانه انتهایی در زیر شاخه قرار بگیرد.
در سال سوم : پس از مراقبتهای لازم در پایان فصل رشد شاخههای سال جاری را بررسی میکنیم شاخههایی را که از طولهایشان بیشتر باشد هرس میکنیم و فاصله شاخههای فرعی باید cm 20 باشد و شاخههایی را که به طرف داخل تاج رشد میکنند از ته حذف می کنیم.
در سال چهارم : هرس نیز شبیه سال سوم است و در این سال تقریباً درخت مخصوصاً سیب و گلابی فرم گرفته و به مرحله باردهی رسیدهاند از این به بعد هرس را هرس باردهی خواهند گفت که ذیلاً به آن اشاره میشود.
نحوه هرس درختان بارده یا هرس بعد از فرم دهی درختان سیب و گلابی محدود به شاخههای شکسته، مریض و یا شاخههایی که در داخل تاج رشد میکنند میشود و همچنین شاخههایی که طول رشدشان از cm 60 بیشتر است که این نوع شاخهها به ندرت در باردهی به وجود میآیند اما سؤالی که مطرح است این است که درختان بارده را با چه شدی هرس کنیم و هر کدام چه مزایا و چه معایبی دارند.
هرس شدید اگر درختان شدیداً هرس شوند در آنموقع تعداد زیادی نرک حاصل میشود که کنترل آنها مشکل است و یا درخت را از سیستم طبیعی خارج میکند واژلی در این حال میوهها درشت بوده ولی در مقابل تا حدودی رنگ نگرفته باقی میمانند که این گونه هرس توصیه نمیشود و علت بزرگ بودن و کم بودن میوه بخاطر هرس شدید، کاهش تعداد زیاد گل است و برای داشتن میوههای بزرگ و رنگ گرفته، به جای هرس شدیداً اگر درختان میوه دارای اسپورها که حاوی گل بیشتری باشند، هرس اسپور، یا تنک کردن اسپورها توصیه میشود بر روی هر شاخه cm 30-20 نگهداشتن یک اسپور کافی است.
هرس سبک به هرسی گفته میشود که شاخهها خیلی کم هرس میشوند این نوع هرس هم قابل توصیه نیست چون تعداد زیاد گل بروی درخت باقی میمانند که براثر رقابت میوه، میوه مرغوب به دست نمیآید بنابراین هرس ایدهال هرسی است که اولاً شاخههای مریض و شکسته را حذف کنیم و شاخههای ریشه جاری را قطع کنیم.
نتایج هرس زمانی که یک شاخه را قطع میکنیم رویشهای جدید معمولاً از نزدیکترین جوانهها به محل برش به وجود میآیند زمانی که نوک شاخهها حذف میشود نزدیکترین جوانههای کناری بیشتر از حد معمولی خود رشد میکنند و نزدیکترین جوانه به محل برش یه سرشاخه جدید تبدیل خواهد شد اگر بخواهیم شاخههای بیشتری داشته باشیم بایستی رأس را حذف کنیم.
قدرت و استحکام شاخههای جدید اغلب به طور مستقیم با میزان هرس ساقه نسبت دارد به طور مثال اگر یک درختچه تا cm 30 از سطح زمین شود رویشهای جدید برای به دت آوردن نور، رطوبت و مواد غذایی رقابت کمتری میکنند نتیجتاً در سال اول با داشتن معدودی گل مقاوم خواهند بود.
با این وجود اگر تنها سرشاخههای رویش قدیمی حذف شوند اغلب شاخههای قدیمی باقی مانده و رویشهای جدید کوتاهتر و ضعیفتر میشوند همچنین تعداد گلها بیشتر ولی اندازهشان کوچکتر خواهد بود.
بنابراین اگر بخواهیم تعداد زیادی گل و میوههای کوچک داشته باشیم بهتر است هرس سبک انجام دهیم اگر تعداد کمتر ولی با کیفیت بالای بخواهیم بایستی هرس سنگین انجام دهیم زمانی که تعداد و ساقه یا بیشتر با اندازه و استحکام یکسان جهت غلبه بر یکدیگر رقابت میکند میتوان درخت یا درختچه را بامیزان هرس به کنترل درآورد اگر بگذاریم یکی از آنها بلندتر شود نهایتاً غالب هم خواهد شد.
لوازم هرس داشتن و به کار گرفتن اصول هرس همانقدراهمیت دارد که استفاده از ابزار صحیح مهم می باشد حتما لازم تیست مجموعهایاز ابزار های گرانقیمت داشته باشیم،آنکه مناسب کار باشد باید 1- لبه بیشتری داشته باشد و به راحتی حمل و منتقل شود .
ابزارهای متداول هرس را بهتر است تیز کرده و در اتاق خشک انبار کنیم.
زمانی که گیاهان بیمار را هرس میکنیم پس از آن باید تمام تیغه های- اره هاو قیچی هارا با الکل یا سفید کننده کلر مایع ضد- عفونی کرد تا گسترش بیماریها به گیاهان سالم جلوگیری شود لوازم برقی ،همچون اره های برقی سبک وزن را میتوان خرید یا اجاره کرد آنها را بخصوص در بریدن درختان یا شاخه های بزرگ به کار میبرند .
برای هرس درختان ،توسط اره های برقی بهتر است متخصصین فضای سبز نضارت داشته باشند.
قیچیهای مخصوص پرچین اصولا برای کوتاه کردن گیاه پرچین یا فرم دهی گیاهان به کار میروند.
متداول ترین نوع به صورت دستی به کار میرود ولی اگر پرچین منطقه وسیعی را تشکیل دهد، کاربرد قیچیهای برقی بیشتر است.
ارههای مخصوص هرس هر دو نوع ثابت یا تاشوی آنها برای قطع شاخههای بلند، مؤثر تر از قیچیهای دستی یا سرشاخه زنها میباشند.
ارههای درختی را همچنین میتوان برای قطع شاخههای بلند درختان به کار برد ارههای هرس که معمولاً برای قطع شاخههای قوی به کار میروند به ارههای نجاری ارجحیت دارند چرا که سریعترین و آسان ترین برش داده میشوند.
قیچیهای سرشاخه زنی برای بریدن سرشاخههای بزرگتر از آنهایی است که با قیچیهای دستی قطع میشوند آنها معمولاً شاخههای تا cm5 یا بیشتر را با توجه به اندازه تیغهها قطع میکنند.
قیچیهای هرس دستی انواع مختلف دارند اغلب آنها برای قطع ساقههایی با قطر cm12 – cm5 و کمتر به کار میروند اگر برای قطع شاخه مجبور باشیم قیچی را کاملاً باز کنیم (قطر زیاد شاخهها) با قرار دادن تیغههای قیچی روی شاخه ساقهای که قرار است از آن شاخهای جدا کنیم یک برش باریک میدهیم تیغهها بایستی رو به بالا شاخه را قطع کنند.
مراحل معمولی هرس 1- هرگونه شاخه مرده، شکسته، شدیداً آسیب دیده، بیمار یا آفتزده را کاملاً قطع میکنیم.
2- هرگونه شاخهای را که از زیبایی شکل گیاه میکاهد حذف میکنیم شاخههای را که در قسمت حیاتی گیاه جای دارند یا با تداخل در هم موجب تخریب یکدیگر میشوند قطع میکنیم.
3- هرس را زمانی شروع میکنیم که گیاهان جوان هستند با این کار از بروز بسیاری مشکلات جلوگیری شده و فرم طبیعی آنها حفظ میشود.
هرس درختان و درختچهها برخی گیاهان به صورت نهال یکساله با ساقههای طویل و انعاب کم فروخته می شوند با این وجود اکثر درختان به ورت دو ساله، سه ساله یا مسنتر و در حالی که شاخههای اصلی آنها به تازگی شروع به گسترش کردهاند فروخته میشوند در هنگام کاشت بهتر است شاخهها یا ریشههای شکسته یا آسیب دیده را که برای شکلگیری گیاه به فرم هندسی یا فرم دهی چارچوب اصلی آن مناسب نیستند قطع کنیم هیچ گاه نباد ساقه و محور اصلی گیاه را هرس کرد مگر آنکه بخواهیم درختان گلدار کوچک داشته باشیم اگر بخواهیم عملکرد درختان بالغ همانگونه که انتظار داریم باشد، هرس پیش از موقع برای هدایت رشد درختان جوان بسیار مهم خواهد بود.
طرز رویش گیاه و کاربرد آن در منظر عواملی هستن که مشخص میکنند هرس درچه زمانی و به چه میزان باید صورت گیرد درختان به فرم مخروطی همچنین سوزنی برگان و برخی گونههای خزان کننده، به هرس نیازی ندارند اگر هم نیاز باشد کم است درختان که رشد نامنظم فرم شاخهبندی نامطلوب یا شاخههای جانبی نیرومند همچنین Sacoharum Acer ممکن است به هرس قابل توجهی نیاز داشته باشند، درختان جوان را تنها به اندازهای که رشد شان هدایت شود و هرگونه ضعف ساختاری شان اصلاح شود، هرس میشوند شاخههایی که به عنوان داربستهای دائمی انتخاب میشوند برای داشتن بیشترین استحکام ، بایستی زوایای اتصالشان با تنه باز باشد، موقعیت یک شاخه بروی تنه در طول عمر درخت یکسان باقی بماند که اولین نشانه دائمی در چه ارتفاعی از زمین بایستی باشد، بستگی به استفاده از درخت در درختانی که به عنوان بادشکن و یا به عنوان پیش زمینه کاربرد دارند، پایینترین شاخه میتواند چند cm از زمین فاصله داشته باشد این فاله برای درختان سطخ خیابانها میتواند بیشتر باشد قرارگیری عمودی شاخهها میتواند چند سانتیمتر از زمین در بسیاری از گونه ها، برای استحکام ساختاری و ظاهری درخت دارای اهمیت می باشد.
در درختان بالغ، شاخههایی که به عنوان داربست به کار می روند اگر نزدیک به هم قرار گیرند آسانتر از آنهایی شاخههای جانبی کمتری خواهند داشت و به شکل طویل و باریک با استحکام ساختاری کم در میآیند.
گسترش شعاعی شاخهها، بایستی به گونهای باشد که 5 تا 7 داربست اصلی بتوانندفضای حلقوی دور درخت را پر کنند با قرار گیری شعاعی شاخهها مثل پرههای چرخ به صورت شعاعی از به خارج میشوند از آنجایی که هیچ از شاخهها، مستقیماً روی دیگری قرار نمیگیرد رقابت برای به دست آوردن نور هم وجود نخواهد داشت رشد گیاه در طی فصل رشد هرس به اخههای موقتی که به شاخههای اصلی دل نمیشوند کوتاه کردن سرشاخهها یعنی نقاط رشد کننده با حذف کامل محدود میشود.
یک شاخه میتواند در قالب آن را با ساقه اصلی Leader یا شاخههایی که به عنوان داربست انتخاب شدهاند کاهش دهد.
شاخههایی را که نسبت به شاخه اصلی و یا شاخههایی که به عنوان داربست انتخاب شدهاند بیش از اندازه پایین نزدیک یا محکم میباشند.
کاملاً قطع یا هرس میکنیم سرشاخه زنی شاخههای موقتی با رشد قوی در طی فصل رشد، ممکن است برای محدود کردن آنها و کاهش رقابتشان با شاخه اصلی و شاخههای دائمی ضروری باشد.
ممکن است یک درخت در هنگام کاشت به اندازه کافی بلند نباشد که بتوان شاخههای جانبی دائمی را انتخاب کرد اگر شاخههای جانبی در زیر ارتفاعی که میخواهیم پایینترین شاخه دائمی قرارگیرد وجود باشند بایستی به عنوان شاخههای جانبی موقتی به کار روند که بعد از دو یا سه سال زمانی که تنه درختان کوچک قطری برابر cm5 یا بیشتر مییتبند میتوان شروع به کاهش شاخههای موقتی نمود.
درختان بالـغ میتوان با هرس شاخههای مرده، ضعیف، بیمار و آفتزده و ظاهر درخت را بهبود بخشید این کار منابع آلودگی و عفونت را کاهش میدهد.
شاخههای بزرگ بایستی با اره قطع شوند روش پیشنهادی این است که شاخههای بزرگ را در دو مرحله شامل سه برش حذف کنیم این برش را در زیر شاخه به فاصله cm 60-30 از محل انشعاب شاخه از تنه انجام میدهیم این روش زیری بایستی به راحتی در حدفاصل بین دوبرش شکسته شود بدون این که پوست تنه کنده شود سپس برش سوم را از محل انشعاب از تنه انجام داده بدون آنکه پوست تنه کنده شود و برش نامنظم بجا بماند.
موقعیت این برش مهم است تا اینکه ار التیام سریع زخم، اطمینان کامل حاصل شود در بسیاری از درختان در بالا و پایین در نقاط اتصال شاخهها به تنه برآمدگیهایی تشکیل میشود.
اینها sholder rinrs حلقههای بازویی نامیده میشوند.
برش هرس بایستی حدفاصل برآمدگیهای مرکزی این حلقهها صورت گیرد برش نبایستی مستقیم یا موازی با تنه باشد بلکه باید به آرامی از آن دور شود چنین برشی زخم کوچکتری ایجاد می کند بافت کالوز به سرعت شکل گرفته زخم را میپوشاند بافت کلوز به طور یکنواختی به دور حاشیه زخم پخش می شود.
ویژگیهای ساختاری یک درخت میتواند با هرس متوسط برای کاهش تراکم، تأکید شود.
بهتر است هرس درخت زمانی انجام شود که دستیابی به ارتفاع دلخواه را شروع کرده است تأخیر در هرس تا زمانی که درخت بسایر بزرگتر از اندازه دلخواه شود، انجام هرس را مشکل می سازد.
رویشهای مجدد rgrowth و بیش از اندازه را باعث میشود هرس تنک کردن میتواند برای تقلیل ارتفاع، و گسترش یافتن درخت بکار رود.
شاخههای جانبی پایین را قطع میکنیم لذا برخی شاخهها، ممکن است بطور کامل حذف شوند، یک درخت تنک شده، در مقایسه با یک درخت متراکم فرم طبیعی خود را حفظ میکند.
خروج شیره گیاهی از زخمهای هرس میتواند در برخی درختان چون توس – کرنوس – افرا از گونه saccharum و نارونها شدید باشد.
خروج شیره گیاهی در درختان را میتوان با ایجاد برشهای کوچک کمتر از 5/7 سانتیمتر در قطر و انجام هرس در تابستان به حداقل رسانید.
زمانی که هرس شدید قبل از شروع رشد در بهار انجام گیرد احتمال خروج شیره گیاهی بیشتر است.
خروج شیره گیاهی در حالت عادی به درخت آسیب نمیرساند ولی اگر شدیداً و مداوم صورت گیرد ممکن است مشکل آفرین باشد و منجر به تشکل آهسته زخم در قسمت پایینتر شود.(در زیر ناحیه برش داده شده) اگر شاخههای بزرگ نیاز به قطع داشته باشند یا اگر نتوانیم به شاخههایی که باید هرس شوند دسترسی پیدا کنیم بهتر است از خدمات کارشناسان فضای سبز که در زمینه هرس و حفظ زیبایی درختان آموزشهای لازم را دیدهاند بهرهمند شویم.