دانلود تحقیق هورمون ها و مواد تنظیم کننده رشد گیاهی

مقدمه
تمام گیاهان عالی و بسیاری از گیاهان پست از تعداد زیادی یاخته تشکیل شده‌اند .

این یاخته ها پس از تخصصی شدن و قرار گرفتن در بافتهای مختلف ، نخست اندامها و نهایتاً گیاه را بوجود
می آورند .

هنگامی که زندگی یک گیاه بطور دقیق مورد مطالعه قرار می‌گیرد ملاحظه می شود که توانایی آن برای ادامه زندگی و تداوم نسل بستگی تامی به همکاری بین بافتها و اندامهای مختلف و سازگاری گیاه با محیط پیرامون خود دارد که از طریق بروز واکنشهای مناسب در مقابل تغییرات ناگهانی یا ادواری محیط ایجاد می گردد .

بررسیها نشان می‌دهند که واکنشها دارای سه مرحله مجزا از یکدیگر هستند .(1)
مرحله اول : دریافت علایم محیطی توسط اندامهای خاص می باشد .(1)
مرحله دوم : درک پیام دریافت شده و صدور فرمانهای لازم به اندام مربوطه است .(1)
مرحله سوم : هورمونها ( افرولان ) (1)
که در این پروژه من به روی هورمونها و مواد تنظیم کننده رشد گیاهی که مرحله سوم است تحقیق کرده ام .

کلمه هورمون منشاء یونانی داشته و اولین بار توسط «ارنست استرلینگ ) فیزیولوژیست انگلیسی در سال 1905 برای هورمونهای جانوری بکار برده شد .

سپس گیاه شناسان نیز واژه هورمون برای موادی که پدیده های رشد و نمو گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دادند استفاده کردند .(4)
هورمونهای گیاهی ، ماده ای است آلی که در بخشی از گیاه ساخته شده و به قسمتهای دیگری در گیاه انتقال پیدا می‌کند و می‌تواند با غلظتهای بسیار کم پدیده‌های فیزیولوژیکی گیاه را
تنظیم کند .(3)
هورمونهای گیاهی موادی هستند که بطور طبیعی توسط گیاه ساخته می شوند و مواد تنظیم کننده رشد گیاهی هم بصورت مصنوعی ساخته می شوند و هم ممکن است هورمونها را نیز
شامل شوند .

(5)
هم اکنون مواد تنظیم کننده رشد را در 5 گروه طبقه بندی می کنند که عبارتند از : اکسین ها ، جیبرلین ها ، سیتوکنیین‌ها ، اتیلن و مواد باز دارنده رشد.(5)

اکسین ها
اسیداندول استیک (A .

I.

A ) مهمترین اکسینی است که بصورت طبیعی در بافتهای گیاهی یافت می شود میزان این ماده در بافتهای مختلف گیاهی و در گیاهان مختلف متفاوت است مانند تمامی هورمونهای گیاهی مقدار آن در بافتها بسیار کم است .(2)
اکسین ها اولین گروه افژولان های گیاهی بودند که کشف شدند و مورد استفاده قرار گرفتند .

که این کشف در بررسی هایی که بر نورگرایی غلاف برگ اولیه یولاف به عمل می آمد ، حاصل شد و پی بردند که این غلاف لوله ای شکل تنها هنگامی به نور واکنش مثبت نشان می‌دهد که قسمت انتهایی آن سالم باشد و هنگامی که دو یا سه میلی متر از انتهای غلاف قطع گردد باقیمانده آن دیگر نمی‌تواند به طرف نور خم شود .

(1)
بویسن - جنسن ، دانشمند دانماری ( 1910-1913 ) نشان داد که با قرار دادن رأس بریده یک کولئوپتیل بر روی کولئوپتیل دیگری که رأس آن قطع شده ، حساسیت فتوتروسیمی کولئوپتیل اخیر تجدید می‌شود .

همچنین نشان داد که انتقال محرک فتوتروپسیمی نه به وسیله لایه‌ای از ژلاتین و نه با قرار دادن ورقه‌ای از میکل در طرف روشن شده قطع نمی‌شود .(5)







شکل (1) : به سوی کشف اکسین علامت + واکنش را نشان می‌دهد (خمیدگی یا افزایش طول) ، 0 فقدان واکنش (5)
حساسیت اندامهای مختلف گیاه نسبت به غلظتهای اکسین با یکدیگر متفاوت است .

در
نمودار (2-1 )مشاهده می شود که وجود غلظتهای حدود یک پی ام اکسین در ساقه سبب رشد
می شود ، در حالی که این مقدار در رشد اثر بازدارندگی دارد .

به عبارتی بافت ساقه نسبت به اکسین مقاوم و بافت ریشه حساس است .

این موضوع موجب رشد ساقه به طرف بالا و ریشه به طرف پائین میشود .(3)








نمودار 1- 1 : اثر غلظت های مختلف اکسین (LAA ) در رشد شاخه ها و ریشه ها .(3)

آزمون یولاف
آزمون یولاف ونت در مدت زمان معینی ( 1928- 1950 ) مورد استفاده بسیار قرار گرفت .

این آزمون شامل پخش کردن اکسین در قطعات ژلوز ( مستقیماً از کولئوپتیل یا پس از استخراج به وسیله اتر ) است و این قطعات دارای اکسین را بر روی کولئوپتیل قطع شده قرار میدهند (شکل 2 ) خمیدگی ثبت شده پس از 90 دقیقه غلظت عصاره را بعد از تعیین عیار با محلولهای اسید اندول
- 3- استیک با عیار معلوم به دست می دهد ( اگر خمیدگی زیاده از حد باشد ، با عصاره رقیقتر شروع می کنند ) .

از آن زمان آزمونهای زیست شناختی دیگری انجام شده‌اند : مانند آزمون گندم بونه ، که دقت آن از آزمون ونت کمتر و شامل افزایش طولی قطعات کولئوپتیل به طول CM 1 است که به حالت معلق در محلول آزمونی قرار دارند ، آزمون نخود ونت بر روی قطعات هیپوکوتیل ، که به شکل V شکافته شده و در محلول آزمونی غوطه ور است ، انجام می شود : بدین ترتیب که اکسین با مقدار متوسط (تا 10 گرم در میلی لیتر ) شاخه ها را از هم جدا می سازد ، اگر غلیظ تر باشد موجب خمیدگی یکی از شاخه ها به طرف دیگری می شود ( شکل
از آن زمان آزمونهای زیست شناختی دیگری انجام شده‌اند : مانند آزمون گندم بونه ، که دقت آن از آزمون ونت کمتر و شامل افزایش طولی قطعات کولئوپتیل به طول CM 1 است که به حالت معلق در محلول آزمونی قرار دارند ، آزمون نخود ونت بر روی قطعات هیپوکوتیل ، که به شکل V شکافته شده و در محلول آزمونی غوطه ور است ، انجام می شود : بدین ترتیب که اکسین با مقدار متوسط (تا 10 گرم در میلی لیتر ) شاخه ها را از هم جدا می سازد ، اگر غلیظ تر باشد موجب خمیدگی یکی از شاخه ها به طرف دیگری می شود ( شکل 2 ).

شکل 2 (آزمون ونت در مورد یولاف و نخود(5).

اثــرات اکسیـــن بارزترین ویژگی اکسین اثر بر رشد طولی یاخته های ساقه دارد ، بسیاری از تأثیرات این ماده مانند خمش های گرایشی معلول همین ویژگی می باشند ، که در حالت عادی ، اکسین در انتهای ساقه ساخته شده و به طور یک جهته یا قطبی ( گاسه‌ای ) دریافته‌های پارانشیم به طرف ریشه حرکت می کند و ضمن این حرکت ، یافته هایی را که در مسیر آن قرار دارند تحریک به رشد طولی می کند (4).

اکسین در موارد ویژه ( مقادیر بالا ، در حدود 10 تا 10 گرم در میلی لیتر ، در مورد یاخته های مغز توتون ، مراجعه به بخش 10- 1 ) می تواند موجب هیبرتروفی یاخته‌ها شود ، ولی معمولاً بر روی افزایش طولی یاخته که در آن اکسین دارای نقش اصلی است عمل می کند (1) کولئوپتیل‌ها - چنانکه در آزمون ونت دیده می شود اکسین تا حدود 10 گرم در میلی لیتر (شکل 3 ) رشد طولی کولئوپتیل را تحریک می کند (1) شکل (3) اثر اکسین بر روی خمیدگی کولئوپتیل.

آزمون ونت(1).

ایجــاد غلبـه جـوانه انتهـایی عدم رشد جوانه های جانبی گیاهان که در اثر وجود چیرگی جوانه انتهایی ایجاد می شود غالبیت انتهایی نام دارد .

علت این موضوع آن است که اکسین تولید شده در نوک شاخه ، به طرف پایین حرکت کرده و به جوانه های موجود در زاویه برگی میرسد .

در نتیجه غلظت اکسین در جوانه های جانبی از حد لازم تجاوز کرده و بدین طریق رشد جوانه های جانبی محدود و کند می شود زیرا همانطوری که قبلاً بیان شد برای رشد هر اندامی از گیاه نظیر ساقه ، جوانه یا ریشه گیاه به غلظت معینی از اکسین ها نیازمند است حال اگر جوانه انتهایی گیاهی را حذف کنیم رشد جوانه های راکد موجود در زاویه برگی شروع شده و شاخه های فرعی زیادی بر روی گیاه تولید می کند .

در باغبانی از این اثر مهم استفاده کرده و برای پر پشت شدن و زیبایی برخی گیاهان زینتی نظیر حسن یوسف و شفلرا جوانه انتهای حذف می شود (3).

ریشــه دار کــردن قلمــه ها ریشه زایی قلمه ها در گونه های مختلف گیاهان متفاوت است ، بدین معنا که ممکن است گونه‌ای وجود داشته باشد که قلمه آن به هیچ وجه نتواند ریشه نابجا تولید کند در چنین وضعیتی احتمالاً مصرف اکسین ها زیاد مؤثر نخواهد بود اما معمولاً در بسیاری از گونه ها ، مصرف خارجی اکسین ها با غلظت مطلوب سبب افزایش تعداد ریشه های منشعب از پنبه شده و همچنین طویل شدنریشه ها را به تأخیر می اندازد .

تیمار قلمه ها با مواد اکسینی برای تسریع و تسهیل در ریشه زایی متداول است که در مورد چگونکی روشهای انجام آن در انتهای این فصل توضیحات لازم آمده است (3).

شکل (4) : اثر حذف جوانه انتهایی و اکسین در رشد جوانه های جانبی(3) اختصـاصـات فیـزیـولوژیک اکسیـن ها وایت از قطعات کوچک تومورها ( که بر اثر واکنشهای ناشی از زخمها بر روی دو رگه های توتون و یا در نتیجه آلودگیهای باکتریایی ، مانند آلودگی به نوعی باکتری به نام اگروباکتریوم - تومه فاسینس ، که مولد سرطان گیاهی به صورت غده هایی به نام کرون- گال ( تاج پینه ) بر روی توتون و کاهوی افعی و غیره است ، ایجاد می شوند ) استفاده کرد و گوتره بافتهای لایه زاینده را در حضور اکسین کشت داد .(2) این کشت معمولاً در لوله های بزرگ ( شکل 7-5 و7 -6 ) با نمونه های برداشت شده از غده‌ها ( هویج و کاهوی افعی ).

از ساقه ها یا دمبرگها ( مو ، موچسب ) یا حتی شاخه های جوان در موقع بالا رفتن شیره گیاهی (بید) انجام می گیرد .

کشت آنها بر روی محیط غذایی ژلوزدار ( ژلوز 1% گلوکز 3% نمکهای کانی ، با مراجعه به جلد اول ، AIA به مقدار 10×3 گرم در میلی لیتر + احتمالاً سایر عوامل رشد ) انجام می شود : کشت متوالی معمولاً هر ماه یک بار صورت می گیرد (2).

شکل 5 : اصول کشت بافتهای گیاهی به روش گوتره ( 2) 7- 6 خـلاصه دخـالتهـای اکسیـن در جدول زیر مهمترین دخالتهای اکسین را که به آنها برخورد کردیم به طور خلاصه ذکر می کنیم .(5) جدول 1- مهمترین اثرات اکسین .(5) در جدول بالا نکاتی مشخص مشخص می شوند که بویژه عبارت اند از : × تضاد بین اثرات اکسین بر افزایش طولی ساقه و ریشه : ( 5 ) × اختلاف اثرات اکسین بر افزایش طولی و نموریشه : (5 ) ×‌ اختلاف اثرات اکسین بر نمو ریشه و نمو جوانه .

( 5 ) همچنین این مفهوم اصلی قابل قبول برای تمام مواد اولیگو دینامیک را در نظر می گیریم که : اکسین ، برحسب مقدار موجود ، می تواند اثرات متضاد یعنی تحریک کننده یا باز دارنده داشته باشد برای مقدار بهینه آن ، القای فرایند رشد یا تمایز بیشینه است .

اگر غلظت آن از این حد کمتر ، یعنی به مقدار زیر حد بهینه باشد تأثیر کمتری دارد و افزودن اکسین از خارج اثری مثبت خواهد داشت ولی اگر مقدار آن بیش از حد بهینه باشد ، سمی است و افزودن اکسین از خارج این سمیت را تشدید می کند (5).

جیبــرلیـن هـا تاریخچـه و انـواع جبـرلیـن از حدود 160 سال قبل ، دانشمندان ژاپنی متوجه شده بودند که در مزارع برنج تعداد قابل توجهی از بوته ها رشد بیشتری می نمایند و این رشد معمولاً با زرد رنگی برگها و عدم بازدهی همراه است .

بررسی های بعدی نشان داد که این حالت در اثر حمله قارچی به نام جیبرلافوجیکورویی بوجود می آید و اگر افشرده ( عصاره ) یک گیاه بیمار و یا افشره قارچ ، به یک گیاه سالم زده شود همان واکنش ها بروز خواهد کرد .(1) نام جیبرلین از آنجا ناشی شد که نخستین بار از قارچ اسکومیت انگل برنج ، به نام ژیبرلا فوجیکوروئی که موجب رشد فوق العاده گیاه میزبان خود می شود به دست آمد (6) .

در سال 1926 فیزیولوژی دان جوان ژاپنی به نام کوروساوا نشان داد که رشد فوق العاده می تواند با عصاره آبکی قارچ نیز القا گردد و در سال 1938 یا بوتا و سومیکی از این قارچ مخلوطی از موادی میتلور به دست آوردند که با تکفیکهای آن زمان جدا ناشدنی بودند و آنهارا جیبرلین نامید .(5) نخستین آزمون توسط فینی ، در ایالات متحده آمریکا به سال 1957 ابداع شد که ژیبرلین به صورت محلول آبکی یا الکی کم و بیش رقیق به کار می روند موجب دراز شدن میانگرها در واریته های پا کوتاه ذرت یا نخود می شوند که در این صورت به شکل واریته های خزنده در می آیند .

شکل (6) - اثر اسید ژیبرلیک بر رشد نخود پاکوتاه (واریته M eteor ) اثـرات فیـزیولـوژیکـی جیبـرلیـن هـا همانند اکسین ها اثر اصلی جیبرلین ها رشد طولی ساقه است .

این عمل از طریق افزایش فواصل میانگره های ساقه انجام می گیرد .

اکثر دولپه‌ایها و برخی از تک لپه ایها در اثر تیمار با جیبرلین ها رشدشان سریع می شود .

پس ارتفاع بوته و رشد گیاه به طور کلی تحت تأثیر جیبرلین ها می باشد .

گیاهان دو ساله ای که برای گلدهی به سرما نیاز دارند ، در اثر تیمار با جیبرلین ها بدون تأمین سرمای لازم وادار به گلدهی می شوند .

مانند هویج ، شلغم ، کلم و آندیو .

این موضوع به علت تکثیر سریع سلولها در انتهای ساقه انجام می گیرد مثلاً در کلم محلول پاشی با اسید جیبرلیک سبب گلدهی بی موقع می شود ( شکل 7) .

شکل (7) : اثر محلول پاشی با اسید جیبرلیک در کلم .

کـاربـرد تجـارتـی جیبـرلیـن هـا تـأخیـر در رسیـدگـی میـوه هـا گاهی لازم است که رسیدن میوه در برخی درختان به تأخیر افتد زیرا زمان مناسب برای عرضه به بازار وجود ندارد و یا میوه پس از چیدن به سرعت نرم و فاسد می شود به عنوان مثال خرمالو و برخی از مرکبات را هنگامی که میوه آنها به رنگ سبز روشن است با محلول پاشی به وسیله اسید جیبرلیک می توان به مدت چند هفته دیگر آنها را به حالت سبز و نارس بر روی درخت نگهداری کرد و علاوه بر آن برخی از مواقع اندازه میوه نیز درشتتر می شود ( 6) 2- افـزایش محصـول در انگـور محلول پاشی با اسید جیبرلیک در تولید انگورهای بی دانه تازه فوری ، از سال 1960 متداول است .

معمولاً اگر محلول پاشی به غلظت 50- 30 پی پی ام و قبل از لقاح انجام شود ریزش زیادی در گلها صورت گرفته و خوشه ها باز می شوند 3- افـزایـش تولیـد میـوه هـای پـارتنـوکـارپ در گیاهانی که امکان تولید میوه پارتنوکارپ وجود دارد ، محلول پاشی با اسید جیبرلیک به غلظت 500- 200 پی پی ام ، گلهایی را که گرده افشانی کاملی نشده اند به میوه تبدیل می کند .

که این میوه ها معمولاً کشیده تر از میوه های بذر دار هستند (3) 4- جایگزینی سرمای لازم برای گلدهی و تسریع در گلدهی گیاهان زینتی در برخی از گیاهان زینتی مانند آزالیا و هورتاسینا ، محلول پاشی با اسید جیبرلیک به ترتیب با غلظت 250 و 5 پی پی ام در زمانهای مشخص می تواند جایگزین سرمای لازم برای جوانه زنی و گلدهی شود .

در گیاهان زینتی سیکلامن محلول پاشی با غلظت 25 - 10 پی پی ام سبب تسریع در گلدهی می شود (3).

سیتـوکینیـن هــا همانطور که اکسین ها به عنوان مواد محرک رشد طولی کولئوتپیل توصیف شده‌اند سیتوکینین ها نیز موادی هستند که به سبک کینتین موجب تقسیم یافته های مغز توتون می شوند .(5) نخستین سیتوکینین طبیعی در سال 1964 به وسیله لِتام از دانه های ذرت استخراج شده این شخص واژه سیتوکینین را به سال 1963 به کار برد .( 5) (سایتر کینین ها انگیزاننده تقسیم یاخته ای در لپه ها ، برگها و همچنین ساقه های تاریک روییده ( رشد کرده در تاریکی ) نیز می باشند .

این رشد یاخته ای برخلاف اثر آکسین ها و جیبرلین ها که قطبی و جهت دار است ( یعنی یاخته را فقط جهت طولی وادار به بزرگ شدن می کند )، در تمام جوانب انجام می پذیرد و در نتیجه اندام مربوطه در تمام جهات بزرگ می شود .) ( در فرایند های رشد و نمو ، تخصصی شدن یاخته ها نیز تحت تأثیر سایتوکینین ها قرار دارد .

این اثر بویژه در کشت بافت اهمیت دارد که در آن میزان آکسین نیز نقش مهمی بازی می کند ، بدین معنا که اگر به طور کلی میزان آکسین و سایتوکینین هر دوکم باشد بافت کشت شده فقط پینه تولید می کند ، اگر میزان آکسین بالا و سایتوکینین کم باشد در پینه تشکیل شده ریشه بوجود خواهد آمد و اگر سایتوکینین زیاد و آکسین کم باشد جوانه ساقه تشکیل می گردد ) سایتوکینین ها به خاطر تأثیری که در ساخته شدن اسیدهای هسته ای و پروتئین ها دارند قادرند پیری را در برگها و سایر اندام های گیاهی پس بیندازند .

( در بعضی گیاهان که تعدادی از بذرهای تولید شده دچار رکود هستند ، سایتوکینین ها باعث شکست رکود و تنژیدن بذر می گردند .)(1) (از اثرات بسیار مهم دیگر سایتوکینین ها ، بسیج یا تحرک بخشی مواد غذایی و جلب این مواد به عضوی مثل میوه ها ، برگ ها و ژوخه های (غده‌های) جوانی است که یا خودشان سازنده سایتوکینین هستند و یا مصنوعاً به سایتو کینین های خارجی آغشته شده اند .) (1) شکل 8 - اثر کیتیتن بررشد جوانه های جانبی نخود .

اتیلــــن با اینکه از سالیان پیش تأثیر گاز اتیلن در رسیدن میوه ها شناخته شده بود اما تنها در دهه 1960 بود که اتیلن به عنوان یک هورمون گیاهی معرفی شد .

اتیلن ساده ترین ترکیب هیدروکربنه غیر اشباع است که یک فراورده اصلی در صنعت نفت بشمار می رود ، بطوری که تنها کشور ژاپن در سال1990حدود 8 میلیون تن اتیلن تولید کرده است .

این موضوع بسیار جالب است که اتیلن به صورت گازی فعالیت هورمونی خود را در گیاه انجام می دهد .

در گذشته به کمک سوزاندن مواد نفتی در انبارهای محدود و سربسته ، تغییر رنگ در میوه های سبز و نارس درون انبار ایجاد می‌کردند تا میوه ها بازار پسندی خوبی داشته باشند بنابراین اثر اتیلن فقط در فضای بسته قابل مشاهده بود .(2) اکثر بافتهای زنده اتیلن تولید می کنند .

میوه های رسیده محتوی اتیلن زیادی هستند و قارچ پنی سیلیوم دی جی تاتوم از موجودات اتیلن زا است ، که میوه های آلوده به این قارچ در انبار اتیلن تولید می کنند .

اتیلن به صورت گاز است که در شرایط محدود و کنترل شده قابل مصرف است .

به همین دلیل از دهه 1960 و با کشف ماده ای به نام اتفن بود که اثرات اتیلن در هوای آزاد و بر روی گیاهان آشکار شد .(6) کـاربـردهـای تجـاری اتیلــن از مهمترین ترکیبات شیمیایی اتیلن زا می توان اتفن و ACC را نام برد .

اتفن ، اهمیت و کاربرد زیادی در تجارت دارد .

هنگامی که پودر آن در آب ریخته می شود تولید گاز اتیلن می کند .

اتفن در محلولهای آبکی و در پ.

هاش بالاتر از 4 اتیلن تولید می کند اما در پ.

هاش کمتر از 4 ، نسبتاً پایدار است .

بنابراین در این شرایط (پ.

هاش کمتر از 4 ) می توان آن را برای مدتی قبل از مصرف انبار کرد .

اتفن پس از محلول پاشی جذب گیاه شده و در آنجا به اتیلن فسفات و کلر تبدیل می شود .(1) امروزه از اتفن برای تحریک ریزش میوه و تسهیل در برداشت مکانیکی برخی میوه ها نظیر گردو ، گیلاس و هلو استفاده می شود .(1) درکدوئیان مانند خیار و هندوانه اتفن ( برعکس جیبرلین ) باعث تشکیل بیشتر گلهای ماده می شود .

به طورمعمول بوته های خیار در اوایل فصل گلدهی ، گلهای نر بیشتری نسبت به گلهای ماده تولید می کنند ، در این حالت غالباً مصرف اتفن ، از تشکیل گل نر جلوگیری می کند .

تولید گل ماده در اثر مصرف اتفن ، روشی است کاملاً تجارتی که به منظور برداشت زودرس و افزایش عملکرد در تیره کدوئیان انجام می شود .

از اتفن با غلظت 1000 پی پی ام برای تسریع در تشکیل شاخه های گل در گیاه زینتی آکمئا ( از تیره بروملیاسه ) استفاده می شود و همچنین مصرف اتفن برای تشکیل شاخه گل دهنده در میوه آناناس کاربرد تجارتی دارد .(5) یکی دیگر از مصارف مهم اتیلن ، تسریع در رساندن میوه های درون انبار است .

مـواد بـازدارنـده رشـد اسیــد آبسـزیـک هورمونی است طبیعی که اثر بازدارندگی رشد در گیاهان داشته و بطور وسیعی در بسیاری از گیاهان تک لپه و دو لپه و حتی در برخی قارچها یافت می شود .

اثرات آن ضد اکسیف و جیبرلین بوده و بدین ترتیب مانع رشد گیاه است .

(3) برعکس اثر باز دارندگی آن بر رشد و نمو بسیار مهم است یعنی نوعی ضد جیبرلین است که با جلوگیری از دراز شدن میانگرهها رشد شاخه ها را به تأخیر می اندازد و همچین بر روی کولئوپتیل و کشت بافتها نیز عمل می کند .خقتگی جوانه ها و دانه ها را طولانی می کند از این جهت مدتی اسید آبسزیک را دورمین نامیدند .(5) اسید آبسزیک یکی از باز دارنده هایی است که بوسیله کلاهک منتشر می شود و احتمالاً در زمین گرایی ریشه دخالت می کند (2) دومین نقش مهم اسید آبسزیک اخیراً معلوم شده است که به مقدار فراوان در موارد کمبود آب ساخته می شود .

موجب بسته شدن روزنه ها می گردد .

همین انتقال نشانه «خشکی »به برگها را که به وسیله سایر اندامها گرفته شده تأمین کند .

در جدول زیر نام برخی از مهمترین مواد تنظیم کننده رشد گیاهی و کاربردهای آنها در باغبانی آمده است جدول:نام و مصارف عمده برخی از مواد تنظیم کننده رشد گیاهی و کاربردهای آنها در باغبانی آمده است منــابع و مـآخـذ دکتر خوشخوی ، مرتضی .

1372 .

اصول باغبانی .

انتشارات دانشگاه شیراز حیدرلو ، تقی .

1379 .

باغبانی عمومی .

انتشارات آوای نور عدالت ، علی .

انتشارات آوای نور مهندس مرادی نژاد ، فرید .

انتشارات فرهنگ جامع مهندس حکمتی ، جمشید .

1374 .

باغبانی .

انتشارات علمی و فنی 5) شیبانی ، حسن .

1377 .

اصول باغبانی ، انتشارات تهران 6) قربانلی ، مه‌لقا .

1375 .

فیزیولوژی گیاهی .

مرکز نشر دانشگاهی تهران مقادیر ( گرم در میلی لیتر)ضعیف 108متوسط 107،106قوی 105افزایش طولکولئوپتیل،ساقه ،دمبرگ ،پهنک ( تک لپه ایها )++ + ++پهنک ( به استثنای تک لپه ایها )-- -- - -ریشه+- -- - -تکثیرلایه های زاینده ، میوه‌ها++++-منطقه ریزش-- -- - -تمایزبافت زدایی++++-جوانه ها+- -- - -ریشه‌زدایی0+++++ ناممصارف اصلیآلار (SADH ) B9کند کننده رشد ، جلوگیری از سال آوری ، تسریع در باردهیاتفن(Ethephon )اترل ، فلورلهورمون رسیدگی ، تسهیل در برداشت مکانیکیاسید آبسزیک(ABA)برگ ریزیاسید جیبرلیک(CA3)افزایش عملکرد انگور، شکستن رکودایندول استیک اسید (IAA)افزایش حجم سلولایندول بوتیریک اسید (IBA)افزایش حجم سلول ، ریشه زایی قلمه هابنزیل آدنین (BA)تقسیم سلولی ،باز شدن زاویه شاخه جانبی نهالتری آیدوبنزونیک اسید (TIBA)باز شدن زاویه شاخه جانبی نهال هاتو،فور- دی (2 - 4- D)علف کشسایکوسل (C C C )کند کننده رشد و ایجاد پاکوتاهیسوین ( Carbaryl)تنک کننده ( کاهش تشکیل تعداد میوه )کاینیتین (Kinetin)شکستن رکودمالئیک هایدرازاید(MH)علفکش،کندکننده رشد،کنترل جوانه زنی سیب زمینی و پیازنفتالین استیک اسید (NAA)تنک کننده ، ریشه زایی قلمه ها ، کاهش رشد پس از هرس شدید از طریق تسریع در غالبیت انتهایی ( جلوگیری از رشد ترک و پاجوش )