دانلود تحقیق پرورش گاو

پرورش گاو اصیل شیرده
کلیات پرورش گاو
تاریخچه
بشر اولیه که سالیان درازی را به صورت بدوی از میوه درختان و شکار حیوانات امرار معاش می نمود رفته رفته درصدد برآمد برای مواقعی که دسترسی بشکار نداشت حیواناتی را که مفید تر و مطیع تر تشخیص داده بود به تدریج رام و اهلی نماید .

کم کم در اثر تماس مداومی که بدین طریق با گاو ، بز و میش کوهی حاصل کرد علاوه بر فوائد گوشت از مزایای شیر هم برخوردار شد و پس از قرون متمادی هنگامی که شهرنشین شد در گوشه خانه و کاشانه ای که برای خود می ساخت جای مخصوصی هم برای نگهداری گاو ترتیب می داد.

به عقیده مارشاک اهلی کردن حیوانات 8 هزار سال قبل از میلاد مسیح ابتدا در خاور میانه انجام شده است .

آمار گاو
آمار گاو و سایر دامها بعلت کشتار و عوامل مختلف دیگر متغیر است .

در کشور هندوستان بعلت قیود مذهبی ذبح گاو قدغن بوده و در حال حاضر نیز نزدیک به 200 میلیون راس گاو نگهداری می شود که قسمت اعظم آنها پیر و فرتوت بوده وتا فرارسیدن مرگ طبیعی بحیات خود ادامه خواهند داد .

نژاد های معروف گاو
اهمیت پرورش نژادهای ممتاز گاو از نظر افزایش شیر و گوشت از دیرزمان مورد توجه بشر قرار داشته است .

تا آنجا که در تواریخ منقول است بعد از میلاد مسیح ایتالیائیها ضمن تبادل تجارت با چین و رونق کشتیرانی تعدادی گاو گوشتی عظیم الجثه از چین وارد کرده و در ایتالیا به نام CHIANINA پرورش داده اند .

در اثر جنگاهای صلیبی نیز نقل و انتقالات دیگری بین کشورهای داخلی اروپائی بعمل آمد .

پس از کشف آمریکا و استرالیا صادرات گاو از اروپا از یک طرف و از هندوستان و آفریقا از طرف دیگر در آمریکا و استرالیا توسعه یافته و مطالعات دانشمندان درباره نژادهای گوشتی و شیری و آمیخته گری آنها وارد مراحل نوینی گردید.

کشت علوفه مصرفی دامپروریها
تاسیس دامپروری بویژه پرورش گاو اصیل شیری و گوشتی بدون داشن زمین علوفه کاری و یا مرتع به هیچ وجه مقرون بصرفه نمی باشد .

با وجود اینکه خاک کره ارض در اثر ازدیاد جمعیت بشر روزبروز کوچکتر از پیش به نظر می رسد و ایجاد شهرها و صنایع عظیم احتیاج به زمین بیشتری دارد معذالک در غالب کشورها سعی می شود که از زمین های کشاورزی کسر نشده و با تکنولوژی صحیح از هر متر مربع زمین بهره برداری بیشتری به عمل آید .

مواد متشکله گیاهان علوفه ای
آب :
قسمت اعظم ساختمان گیاه را آب تشکیل می دهد .

مقدار آب در علوفه سبز 70 – 80 درصد و در دانه ها و غلات 8-10 درصد می باشد .

آب مواد غذایی را از قسمتی از گیاه بوسیله شیره های داخلی به قسمتهای دیگر حمل کرده و این عمل از طریق حمل کردن مواد یا با بحال تعلیق نگاهداشتن آنها انجام می گیرد .

در حیوان هم این وظیفه را خون انجام می دهد .

مواد معدنی زمین بکمک آب در مجاورت ریشه و آنزیمها و باکتریهای موجود حل شده و جذب گیاه
می شوند، بعلاوه آب شکل طبیعی گیاه را حفظ کرده و فضای خالی سلولها را پر می کند .

آب حرارت گیاه را با عمل تعرق و تبخیر تنظیم کرده و درداخل سلولها سبب گرم نگه داشتن گیاه می شود ، زیرا آب بهتر از سایر عناصر حرارت را در خود حفظ می کند .

مواد پروتئینی :
مواد پروتئینی علاوه بر کربن ، اکسیژن و هیدروژن دارای ازت با نیتروژن نیز می باشند و هر مولکول آن چندین هزار اتم داشته و در حدود 23 نوع اسید آمینه گیاهی تشکیل می دهد که همچون الفبا که در ترکیب کلمات بصور مختلف داخل می شوند ، اسیدهای آمینه هم در بدن حیوان و گیاه به همین ترتیب ترکیب شده اند .

مواد پروتئینی در گیاهان قسمت اعظم مواد متشکله پروتوپلاسم و هسته سلول را تشکیل می دهند در صورتیکه در حیوان علاوه بر هسته و پروتوپلاسم و هسته سلول را تشکیل می دهند در صورتیکه در حیوان علاوه بر هسته و پروتوپلاسم پوست خارجی سلول هم از آن ترکیب شده است .

پروتئین گیاهی قسمتی در اثر جذب نیتروژن هوا از طریق ریشه به کمک باکتریها تشکیل می شود مانند یونجه و شبدر و قسمت دیگری نیز از طریق مواد از ته خاک مانند نیتراتها با کمک مواد هیدروکربنه در اثر اعمال آنزیمها انجام
می گردد .

در صورتیکه حیوانات پروتئین بدن خود را از طریق پروتئین گیاهی و اسیدهای امینه استخراجی بافت روده جذب می کنند .

چربیها :
چریبها هم مانند مواد هیدروکربنه از کربن ، اکسیژن و هیدروژن ساخته شده ولی قسمت کربن و هیدروژن آنها به مراتب بیشتر از مواد هیدروکربنه
می باشد و به همین علت 25/2 برابر مواد هیدروکربنه در بدن حیوان حرارت و انرژی تولید می کنند .

موقعی که چربیها تند می شوند دلیل بر شکستن آنها و تغییر و تبدیل شدن آنها به اسیدهای چرب ، گلیسرول و آب است که در شیر و کره کهنه غالباً انجام شده و در کره بیشتر به شکل اسید بوتریک درمی آید که مصرف آنها صحیح نیست بعضی از اسیدهای چرب نیز اشباع می باشد مانند مانند روغن بزرگ که به همین علت در صنعت رنگ سازی بکار می رود و در مجاورت هوا اکسیژن را جذب کرده و یک غشاء نازک چربی مقاوم تشکیل می دهد .

چربیها علاوه بر دانه های نباتی مانند سویا و بزرگ در دانه های غلات و یونجه هم به مقدار کم دیده می شود .

استرولها هم جزو مواد چربی محسوب می شود که در نباتات وجود داشته و به صورت کلسترول در بدن حیوان در نسوج مختلف در بافت عصبی ، مغز و خون یافت می شود ، بعلاوه ویتامین D هم از کلسترول و نباتی موجود در پوست بدن گاو تحت تاثیر اشعه ماوراء بنفش خورشید ساخته می شود .

انواع علوفه مصرفی در گاوداریها یونجه از نظر پروتئین غنی ترین علوفه بوده و کمبود پروتئین جو و گندم را جبران می کند به علاوه از نظر کلسیم و فسفر و ویتامین A بالاترین مقدار را در بین سایر علوفه دارا می باشد .

یونجه خشک گرچه از نظر ویتامین A‌ ضعیفتر از یونجه سز می باشد ولی در صورتیکه در آفتاب خشک باشد سرشار از ویتامین D می شود در این نوع علوفه ویتامین B بخصوص ریبوفلاوین و نیاسین و ویتامین C , K و ویتامین E غنی بوده و یونجه خشک در هر پوند دارای 2000 تا 3000 واحد ویتامین D می باشد .

شبدر نوع شبدر مصری بنام برسیم در مناطق گرمسیری بسیار خوب رشد کرده و بخصوص در زمستان که یونجه در خواب می باشد برسیم بمقدار وفور بدست می آید و در گاوداریهای مصر بهترین علوفه محسوب می شود .

اخیراً‌ در کالیفرنیا نیز از بذر آن کشت شده و چندین کشت از آن در سال برداشت می شود .

شبدر ایرانی هم معروف می باشد ، برای کشت در مزارع و مراتع محصول خوبی عاید می کند و در ایالات جنوبی آمریکا هم از کشت آن بخصوص در زمینهای مرطوب نتایج خوبی گرفته شده است .

بعلاوه بطورکه می دانیم محصول شبدر در بهار زودتر از یونجه بدست آمده و برای جذب ازت زمین بهتر از یونجه مساعد می باشد تنها عیب آن کم دوام بودن آن برای چند سال می باشد.

شبدر بخصوص در زمینهای اسیدی که یونجه بعمل نمی آید با نتیجه بهتر کشت شده و در جای مرطوب و در زمستان کشت آن مقاوم تر از یونجه می باشد بعلاوه در زمینهایی که خوب زه کشی شده و کلسیم داشته هم خوب رشد می کند شبدر برای سیلو کردن بسیار مناسب بوده و نوع سفید آن خیلی کوتاه و برای کشت در مرتع مورد استفاده قرار می گیرید .شبدر دارای 12 درصد پروتئین می باشد .

بیماریهای انگلی بیماری تیلریوز این بیماری نظیر پیروپلاسموز توسط انگلهای تک یاخته خونی از طریق گزش خون گاو بیمار بوسیله کنه به گاو سالم منتقل می شود .

انگلی که عامل بیماری پس از حمله به گلبولها تولید مثل نمی کند ولی بمحض دخول در بدن گاو وارد خون شده و در یاخته های لنفی و طحال و کبد موضعگیری کرده و تولید مثل خود را از طریق تقسیم انجام می دهد .

این انگلها در بافت پوششی کبد و طحال و غدد لنفاوی بنام جسم آبی کخ نامیده می شود که با رویت آنها در زیر میکروسکوپ بیماری به طور قطع مشخص می شود .

انگل پس از خراب کردن سلولهای بافتهای اپی تلیوم مجدداً وارد جریان خون شده است که در سه نوع مختلف بیماریزا بوده که کنه نوع مختلف بیماریزا بوده و بوسیله کنه نوع Rhipicephalus منتقل می شود .

علائم این بیماری در گاوداریهای ایران بخصوص در سالهای اولیه که گاو اصیل از خارج وارد شد بشدت شایع و تلفات و خسارات آن بقدری زیاد سنگین بود .

بیماری بشکل حاد ابتدا با ازدیاد درجه حرارت 41-42 درجه شروع شده ضربان قلب شدید ، اشتها قطع شده و شیر تقلیل می یابد .

اختلالات گوارشی ابتدا با یبوست سپس با اسهال ادامه یافت و مسیر بیماری 4-15 روز طول می کشد .

تشخیص در این بیماری اجسام آبی کخ از طریق خون و برداشت نمونه خون از گوش عامل بیماری تشخیص داده می شود ولی بیماری از روی علائم ممکن است با شاربن ، پیروپلاسموز ، هموگلبیونری با سیلی و آناپلاسموز و لیتوسپیروز و بعضی مسسمومیتها اشتباه شود که با تشخیص صحیح عوامل و سیر بیماری هر یک از هم جدا می شود .

درمان معالجه با خورانیدن مواد آبکی آرد آب شربت قند ، لعاب بزرگ ، تنقیه مکرر با پارافین ، خورانیدن شیر و تزریق خون بفواصل یک هفته به مقدار 2-5 لیتر با افزایش سیترات دو سود بمنظور جلوگیری از انعقاد نتایج خوبی دارد .

آناپلاسموز مخصوص گاو بوده بندرت گوساله تا یکسالگی باین بیماری مبتلا می شود .

در گاوداریهای اطراف تهران این بیماری دیده شده است .

علائم گاهی زردی ، کم خونی ، افزایش دفعات ادرار ، خشن شدن پوست خمودگی زیاد و مرگ بین 25-60 در صد که در عرض چند روز اتفاق می افتد .

درجه حرارت بیمار تا 41 درجه سانتی گراد بالا می رود .

پوست بدن بخصوص در سر پستانها و اطراف دهان زرد رنگ شده در کالبد گشائی محتوی کیسه صفرا سبز تیره و ژلاتین شکل می باشد .

کبد بزرگ و زرد رنگ طحال صاف و نرم و بزرگتر از معملوبوده و بافت آن شبیه مربای توت فرنگی می باشد .بعلاوه در کیسه صفرا مقداری خون آبکی نیز دیده شده است .

درمان این بیماری نسبت به سایر بیماریهای انگلی مانند تیلریوز و پروپلاسموز معمولاً خفیف تر بوده و با تجویز داروهای ضد انگلی مانند پیرورازی توام با داروهای تقویتی نتایج درمان رضایت بخش تر است .

فصل دوم پرورش و نگهداری بزهای شیرده تاریخچه و اهمیت اقتصادی بز یکی از مهمترین حیوانات اهلی کشور ما بوده و در هر دهی گله های متعددی از آن دیده می شود .

دهات بدون گاو شیرده و بدون اسب و قاطر و حتی بدون گوسفند در ایران زیاد است ولی بدون بز وجود ندارد .

بز بدون اینکه از جهت خوراک و علوفه توقع زیادی داشته باشد ، شیر ، پوست ، کرک ، گوشت ، شاخ و کود می دهد .

پوست بز فوق العاده بهتر از پوست گوسفند بوده ، ( شورو ) که معروف است از آن می سازند و برای تهیه کفشهای ممتاز نرم و دستکش های چرمی به کار می رود .

کرک بز هم یکی از منابع مهم ثروت بوده .

در ایران پارچه های معروف ( برک ) در کرمان و شرق خراسان و نیز انواع شالها و ترمه از کرک بز بافته می شود و اهمیت اقتصاید زیادی دارد.

در دنیای متمدن امروز پارچه های ( موهر ) که مورد توجه مردم جهان است از کرک بز تهیه می شود .

پرورش بز به یقین از کشورهای آسیائی سرچشمه گرفته و در خلال ایام که اهالی به کشورهای غربی مهاجرت کرده اند دامهای خود را با خود برده اند و بدین طریق بز را به اروپا و سایر ممالک معرفی کرده اند .

پرورش بز بعلل وجود برخی عوامل و قوانین اصلی که به طور کلی در پیشرفت کشاورزی موثر است ، تابع وضعیت و شرایط موجوده محلی است و روی این اصل پیشرفت دادن این صنعت آنطور که در بعضی نواحی دارای اهمیت است ممکن است درپاره ای از نقاط دیگر دارای آن ارزش نباشد.

نژادهای بز در ایران نژادهای بومی ایران در تمام سطوح دهات کشور تقریباً پراکنده است و با اینکه هیچگونه روش علمی برای اصلاح نژاد معمول نشده ( غیر از چند سال اخیر قبل از انقلاب که در باره آن بازگوئی خواهد شد ) .

معهذا در برخی از استانها از محصول و فرآورده های آن حداکثر استفاده می شود .

نژادهای معروف به شرح زیر است : بزنژاد مرغز کردستان این نژاد دارای موهای لطیف و بلند و مجعد و براق بوده و در سال از هر بز بین دو تا دوکیلو نیم می توان مو برداشت نمود و این محصول را در رمه های اصیل گاهی تا دو برابر مقدار بالا می توان برداشت گرد.

نژاد مرعز کردستان از تیره های بز نژاد ( آنگورا ) می باشد که از اختلاف نژادآنگورا با بز بومی کردستان بوجود آمده است ولی در اثر عدم توجه و نگهداری به صورت بد و بسیار ابتدائی خصوصیات اصلی آن نژاد را از دست داده است .

در حال حاضر بز آمیخته مرغز در گله های مخلوط در بخشهای کردستان به اصطلاح این نژاد بعمل نمی آید .

جای تردید نیست که با مراقبت در پرورش می توان خصوصیات مطلوب این نژاد را ترقی داد.

اهمیت نژاد بز آنگورا و آمیخته های آن برای موی لطیف و براقی است که از این نژاد بدست می آید و در بافندگی برای تهیه پارچه های مخصوص گرانبها از آن استفاده می شود .

باید دانست ارزش موی این نژاد بسیار گرانتر از پشم مرینوس است .

در این نژاد بزهای بالغ نر به وزن 55 تا 70 کیلو و بز هیجده ماهه بین 30 تا 40 کیلو و ماده هیجده ماهه بین 22 تا 32 کیلو می باشد.

طول مو در شش ماه از ده تا هیجده سانتی متر است .

بز کرکی کردستان بز کرکی کردستان که در گله های زیادی پرورش داده می شود ولی کرک آنها زیاد مرغوب نیست .

بزکرکی رائین در رائین کرمان بزهایی تربیت می شوند که دارای کرک مرغوب و لطیف با الیاف بلند می باشند .

بز کرکی بافت در ایستگاه بافت کرمان بزهایی تربیت می شوند که مانند بز کرکی رائین دارای موهای بسیار لطیف و مرغوبند .

بز تالی بندر عباس در بندر عباس بزهایی بنام تالی پرورش داده می شوند که شیردهی آنها نسبت به سایر بزهای آن منطقه دو برابر است.

شیر بز خالص تقریباً دارای رنگی سفید است .

کوچکی گلبولهای چربی و خاصیت مایه آن دو عنصر مهمی هستند که شیر بز را متمایز می سازند .

خامه شیر بز خیلی به آهستگی بالا می آید و این فعل و انفعال هیچوقت مانند شیر گاو کامل نیست .

به همین مناسبت جدا ساختن کامل خامه از شیر بز خیلی دشوار است .

گفته می شود که شیر بز خیلی زودتر از شیر گاو شیرینی خود را از دست می دهد ولی آزمایشهای علمی خلاف این امر را ثابت کرده است .

اصولاً باید گفت که نگهداری شیر با طرز دوشیدن و نحوه انتقال ان ارتباط دارد .

آزمایشهای متعددی که در دانشگاه و مراکز علمی بعمل امده است ثابت نموده است که می توان شیر بز را به خوبی تا سرحد امکان تجزیه کرد یعنی مثلاً شیر بزی که 4/4 درصد چربی دارد وارد دستگاه خامه گیری کرده اند و چربی آن را گرفته اند فقط سه صدم چربی داشت .

نژادهای پست و غیر قابل اهمیت دیگر در حال حاضر در ممالک متحده نژادهای گوناگون و بی اهمیت تری که از لحاظ اقتصادی قابل توجه نمی باشند وجود دارد .

نسل بزهای ( مورسیان ) از کشور اسپانیا آورده شده است .

بعضی از گله های نژاد فوق الذکر در کالیفرنیا و جنوب غربی پرورش یافتند .

تطابق این نژاد با محیط گرم قابل ملاحظه است .

رنگ انها روی هم رفته قهوه ای ، پشمی کوتاه و ابریشم مانند دارند ، بیشترشان فاقد شاخ هستند پستانهایشان کامل و شیر آنان از لحاظ چربی حیوانی غنی است .

( نورسکا ) بز تنومند دیگری است که سالها پیش از نروژ اورده شده ولی مثل نژاد مورسیان چندان مورد توجه واقع نشدند .

پاهایشان کوتاه و پشمی بلند و درهم دارند ، رنگشان روی هم رفته سفید و مختلف است .

بز معمولی آمریکا که در اکثر ایالات متحده دیده می شود در جنوب کشور بیشتر به چشم می خورد و از اختلاط نژادهای گوناگون پا به عرصه وجود نهاده اند .

متاسفانه در طی سالیان دراز صاحبان آنان بدون اینکه نامی از نژاد انان ذکر کنند بزها را پرورش داده اند بالنتیجه امروز مشابهت خاصی با یکدیگر دارند خصوصیات عمده انان به قرار زیر است : تنه متوسط بوده ، پاها کوتاه ، وضع ظاهری گوشت آلود و کوچکترین وجه تشابهی با یزهای سویسی ندارند ، گر چه در بعضی موارد چند تا از آنان خوب شیر می دهند ولی اکثریت آنها شیرشان خیلی کم است و مدت شیردادن کوتاه می باشد و بیش از چند ماه نیست .

یکی از نواقص عمده ایشان این است که دندانهایشان عموماً کوتاه و کوچک است ، طبق یک سنت طبیعی هر دو جنس در این نژاد شاخ دارند ولی جنس نر شاخهایش بلندتر است .

این نژاد رنگهای گوناگونی دارد ، رنگ قهوه ای از روشن تا تاریک گرفته ، قهوه ای مخلوط با سفید ، سفید و سیاه خاکستری متمایل به آبی و بالاخره سفید یک دست یا کرمی در میان آنان زیاد به چشم می خورد .

این بزها پر نسل هستند .

بز معمولی آمریکا بخصوص برای مقایسه با نژادهای عالی تر مثل توگن بورگ ، سانن و نوبیان و دیگر نژادهای کوهپایه ای آلپ نمونه خوبی است .

نظر به اینکه بزهای معمولی امریکا را به وسیله جفت گیری پی در پی با نژادهای عالی تر مثل سانن و توگن بورگ و غیره می توان ترقی داد و تبدیل به یک بز شیرده ایده آلی نمود ولی نباید از نظر دور داشت که این کار سالیان دراز محتاج زمان بوده و حصول نتیجه قطعی در مدتی کم امکان پذیر نیست .

لازم به تذکر نیست که در طی قرنها بزهای بی شماری از مکزیک به داخل آمریکا آورده شده اند و بدون شک نژاد بزهای جنوب و جنوب غربی ، آمریکا را دستخوش تحول ساخته اند بویژه تاثیر وراثت آنان روی نژاد بزهایی که از اسپانیا آورده شده اند بیشتر بوده است