منظومه شمسی
زمین ،سیاره ای است که به دور خورشید می گردد.
گردش زمین به دور خورشید ، یکسال طول می کشد.
ماه به دور زمین می گردد.
ماه ، به علت نزدیک بودن به زمین ، به اندازه خورشید به نظر می رسد ، اما از آن ، خیلی کوچکتر است.
هشت سیاره دیگر هم وجود دارند که دور خورشید می گردند.
بعضی از این سیاره ها قمرهایی دارند.
عطارد ، نزدیکترین سیاره به خورشید است.
بعد از آن ، زهره ، زمین و مریخ قرار گرفته اند.
که همه آنها سیارهای نسبتا کوچکی هستند.
بعد از مریخ ، تا فاصله زیادی هزارها سیارک وجود دارد و پس از آن ، چهار سیاره بسیار بزرگ به نامهای مشتری، زحل، اورانوس و نپتون قرار گرفته اند .
یک سیاره کوچک به نام پلوتو هم دورتر از همه سیاره های دیگر وجود دارد.
به این مجموعه ، منظومه شمسی گفته می شود.
مشاهده سیارات
سیاره ها مانند ماه ، از خود نور ندارند.
علت مشاهده آنها این است که به وسیله خورشید روشن می شوند.
چنان که ، شما هم می توانید در اتاق تاریکی سطح یک توپ را با چراغ قوه روشن کنید.
ستاره ها به خورشید بسیار شبیه اند.
آنها هم بسیار داغ اند ، اما به علت دور بودن خیلی کم نور به نظر می آیند.
با آنکه سیاره ها ، مانند ستاره ها به نظر می رسند ، اما با آنها فرق های زیادی دارند.
سیاره ها ، از ستاره ها به زمین بسیار نزدیکترند .
آنها به آرامی در آسمان جا به جا می شوند.
به همین علت هم مردمان قدیم بین آنها و ستاره ها فرق می گذاشتند ( سیاره به معنای جابه جا شونده است.)
حرکت سیارات
همه سیاره ها دور خورشید می گردند ، اما آنها که به خورشید نزدیکترند، نسبت به سیاره های دورتر ، تندتر حرکت می کنند.
زمین ، در مدت یک سال ( 365 روز ) یک بار دور خورشید می گردد.
اما گردش عطارد به دور خورشید ، فقط 88 روز طول می کشد در حالی که زمان گردش پلوتو به دور خورشید ، 248 سال است.
اگر محل زندگی شما در روی پلوتو بود ، برای رسیدن نخستین سالروز تولد خود ، باید 248 سال صبر می کردید .
زهره ، مریخ ، مشتری و زحل ، به علت روشنی زیاد ، به آسانی قابل تشخیص اند.
عطارد همیشه نزدیک خورشید است.
اورانوس را به زحمت می بینید.
اما دو سیاره آخری هم چنان کم نورند که آنها را فقط با کمک تلسکوپ باید پیدا کنید.
سفر به سیارات
تا کنون چندین نفر به ماه سفر کرده اند ، ولی هنوز کسی به سیاره نرفته است ، زیرا برای سفر به آنها ، زمان بسیار درازی لازم است.
اما سفینه هایی را به اطراف همه سیاره ها بجز پلوتو فرستاده اند.
این سفینه ها ، عکسهایی از آن سیاره ها به زمین مخابره کرده اند ، بنابراین ، می دانیم آنها به چه چیز شباهت دارند.
شما ، حتما موشکهای آتش بازی را دیده اید.
موشکهایی هم که به فضا فرستاده می شوند، درست به همین شکل عمل می کنند.
اما موشکهای فضایی باید موتورهای بسیار قوی داشته باشند تا بتوانند از نیروی جاذبه زمین بگریزند.
سیارات داغ عطارد و زهره بسیار داغند.
مشاهده عطارد ، به علت نزدیک بودن آن به خورشید ، مشکل است.
این سیاره کوچک است و هوا ندارد ، پس کسی نمی تواند روی آن زندگی کند.
زهره ، یعنی سیاره دوم حجمی تقریبا به اندازه حجم زمین دارد.
زهره ، سیاره پر نوری است و آن را در هنگام غروب خورشید در افق مغرب ، یا قبل از طلوع خورشید در افق مشرق می توانید بیابید.
اتمسفر بسیار غلیظی اطراف این سیاره را پوشانده است که برای تنفس کردن مناسب نیست.
سطح آن چنان داغ است که آب فورا در آنجا جوش می آید و هنوز ، کسی نمی تواند به زهره سفر کند.
سیاره قرمز مریخ ، نخستین سیاره بعد از زمین است .
مریخ از زمین کوچکتر و از ماه بزرگتر است.
رنگ مریخ قرمز رنگ است.
به کمک تلسکوپ های قوی معلوم شده است که در دو قطب مریخ هم مانند دو قطب زمین ، یخ وجود دارد.
در روی این سیاره ، دریایی دیده نمی شود و سطح آن همیشه سرد است.
هوای مریخ چنان رقیق است که انسان نمی تواند در آنجا تنفس کند.
هنوز کسی به آثار موجودات زنده در روی مریخ برخورد نکرده است.
مریخ ، دو قمر کوچک دارد که مانند قمر زمین نیستند.
ضمنا مشاهده کردن دو قمر در آسمان کمی عجیب است !
ممکن است تا چند سال دیگر بتوانیم به مریخ سفر کنیم .
بزرگترین سیاره مشتری ، بزرگتری سیاره منظومه شمسی است.
در چند ماه از سال ، می توانید این سیاره را ببینید .
مشتری ، از بیشتر ستاره ها درخشان تر است.
این سیاره ها ، هر 12 سال یک بار به دور خورشید می گردد ، اما طول روز آن بسیار کوتاه و کمتر از 10 ساعت است .
مشتری مانند زمین نیست.
سطح آن از جنس گاز است ، پس نمی توان با سفینه در روی آن نشست.
در روی سیاره مشتری خطهایی دیده می شود که آنها را کمربندهای ابری می نامند.
یک لکه بزرگ قرمز هم در روی این سیاره دیده می شود که باید مربوط به گردباد گازها باشد.
مشتری 16 قمر دارد که چهارتای آنها بسیار بزرگند.
یکی از این قمرها به نام گانی مد ، از سیاره عطارد هم بزرگتر است.
حتی با دوربین های چشمی قوی هم می توان این چهار قمر را مشاهده کرد.
سیاره حلقه دار سیاره بعدی ، زحل ، از مشتری کوچکتر اما از زمین بسیار بزرگتر است.
این سیاره هم در آسمان مانند یک ستاره روشن به نظر می رسد.
زحل ، مانند مشتری ، سطحی از جنس گاز دارد.
زحل ،به علت دارا بودن چند حلقه در اطراف خود ، بسیار زیبا است ، اما حلقه ها را فقط با تلسکوپ می توان دید.
جنس حلقه ها ، خرده یخ است که در اطراف سیاره می چرخند.
تا کنون ، 18 قمر برای زحل تشخیص داده اند.
اما اختر شناسان عقیده دارند که ممکن است بین 3 تا 7 قمر دیگر هم در اطراف زحل وجود داشته باشد.
یکی از قمرهای زحل به نام تیتان ، هوای غلیظی در اطراف خود دارد، اما سطح آن به علت سردی زیاد ، قابل زندگی کردن نیست.
سیارات بسیار سرد سه سیاره آخری ، به علت دوری زیاد ، بسیار کم نور به نظر می رسند .
اورانوس و نپتون ، تقریبا نصف بزرگی زحل را دارند.
اورانوس 15 قمر و نپتون 8 قمر دارد.
اورانوس سبز و نپتون آبی به نظر می رسد.
چند سال پیش سفینه ای ( به نام ویجر 2 ) بسوی این دو سیاره فرستاده شد که عکسهای بسیار خوبی را از آنها به زمین مخابره کرد.
پلوتو ، حتی از کره ماه هم کوچکتر است .
هنوز ، هیچ سفینه ای به آن نرسیده است.
هوای این سیاره چنان سرد است که اگر هم اتمسفری داشته باشد ، آن اتمسفر منجمد است.
اگر کسی به پلوتو سفر کند، خورشید را در فاصله دور مانند یک ستاره روشن خواهد دید.
اکنون که تا حدودی سیاره ها را شناختید ، شب به آسمان نگاه کنید ، بلکه بتوانید خودتان بعضی از آنها را تشخیص بدهید.
زمین های دیگر هیچکدام از سیاره های منظومه شمسی برای ما ، قابل زندگی کردن نیستند.
بعضی بسیار داغ و بعضی بسیار سردند.
هوای مناسب برای نفس کشیدن هم در آنها وجود ندارد.
اما ممکن است ستاره های دیگر ، برای خود سیاره هایی با موجودات زنده دارا باشند .
اگر این تصور درست باشد ( که به درستی نمی دانیم ) ، در آن صورت ، مردمانی مانند ما هم وجود دارند .
ما نمی توانیم سفینه هایی را به سوی سیاره های ستارگان دیگر بفرستیم ، زیرا آنها از ما بسیار دورند ، اما ممکن است روزی بفهمیم که در این جهان بزرگ تنها نیستیم این اتفاق ، چه بیفتد و چه نیفتد ، می توان با اطمینان گفت که تا چند سال دیگر واقعیتهای تازه زیادی را درباره فضا و جهان بزرگ کشف می کنیم .