موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون میتواند استاندارد رسمی فرآوردهها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام نماید.
وظایف و هدفهای موسسه عبارتست از:
(تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی – انجام تحقیقات بمنظور تدوین استاندارد بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی، کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارائی صنایع در جهت خودکفائی کشور - ترویج استانداردهای ملی – نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری – کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استاندارد اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب بمنظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین المللی کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری بمنظور حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید، نگهداری، بسته بندی و ترابری کالاهای مختلف – ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش – آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقایسه ای و صدور گواهینامه های لازم).
موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد میباشد و لذا در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده مینماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار میدهد.
اجرای استانداردهای ملی ایران بنفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینهها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتها میشود.
فهرست مطالب روش اندازه گیری فیبر خام در غذای دام مقدمه هدف دامنه کاربرد نمونه برداری روش آزمون بسمه تعالی پیشگفتار این استاندارد ایران بوسیله کمیسیون غذای دام زیر نظر کمیته ملی مواد خوراکی و فرآورده های کشاورزی مؤسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران تهیه گردیده و به تصویب شورای عالی مؤسسه رسیده است.
به استناد ماده 1 قانون راجع به اجازه تاسیس مؤسسه استاندارد ایران مصوب هفدهم خرداد 1339 و ماده 3 اساسنامه مصوب کمیسیون مشترک دارائی مجلسین در نهم تیرماه 1344 منتشر می گردد.
برای حفظ همگامی با پیشرفتهای ملی وجهانی صنایع و علوم, استانداردهای ایران گاه بگاه موردتجدید نظر قرار خواهند گرفت , هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد در هنگام تجدیدنظر در اختیار کمیسیونهای مربوطه گذاشته خواهد شد استفاده کنندگان نیز باید آخرین چاپ این استانداردها یا آخرین تجدیدنظر ها و اصلاحات آنها را قبلاَ به دست آورند.
استانداردهای ایران را می توان مبنای تنظیم قراردادها یا سفارش کالاها قرار داد و برای این منظور در صورت لزوم می توان تغییرات مناسبی در عبارات یا شرایط آنها داد.
در تهیه این استاندارد سعی بر آن بوده است که با توجه به نیازمندیهای خاص ایران حتی المقدور میان روشهای معمول در این کشور و استانداردها و روشهای متداول در کشورهای دیگر هماهنگی و همگامی ایجاد شود.
بنابراین با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم استاندارد حاضر با استفاده از استاندارد زیر تهیه گردید: ISO TC 34 332 ( Agricultural Food Products 1967) روش اندازه گیری فیبر خام در غذای دام مقدمه فیبر در کلیه ترکیبات گیاهی به مقدار کم و بیش متفاوتی وجود دارد و تاثیر آن در قابلیت هضم عناصر مختلف غذایی و تنظیم اعمال گوارشی به ثبوت رسیده است از طرفی در جیره غذائی عده ای از دامها و طیور مقدار فیبر محدود و بایستی به آن توجه خاصی مبذول شود با توجه به نکات فوق اندازه گیری مقدار فیبر خام در غذای دام واجد اهمیت زیاد است.
1- هدف یکنواخت کردن روش آزمون فیبر خام در غذای دام است.
2- دامنه کاربرد این استاندارد روش اندازه گیری فیبر خام در غذای دامی ساده و مخلوط را بیان می کند.
3- نمونه برداری نمونه برداری از غذاهای مخلوط و نرم طبق استاندارد شماره 331 ایران انجام بگیرد در مورد غذاهای خشبی (یونجه و غیره) غذه ها و ریشه ها نمونه برداری باید در موقع مصرف غذا بهمان صورتی که مورد استفاده حیوان قرار می گیرد انجام شود مطابق استاندارد شماره 625 ایران 3-1- نگهداری و آماده کردن نمونه ها: نمونه رسیده به آزمایشگاه را با خرد کن میکانیکی خرد کرده و در شیشه در بسته قرار دهید چنانچه نمونه ها آبدار یا رطوبت زیادی داشته باشد بایستی قبلاَ آنرا خشک کرده و رطوبت اولیه آنرا تعیین نمایند سپس آنرا خرد کنید و مجدداَ رطوبت آنرا تعیین نماید و از روی آن مقدار رطوبت در ماده اولیه را طبق فرمولهای زیر حساب کنید.
که P= وزن ماده برداشت شده در مرحله اول بر حسب گرم P'= وزن ماده خارج شده از گرم خانه (اتوو) در مرحله اول بر حسب گرم P1= وزن برداشت شده از ماده خرد شده در مرحله دوم بر حسب گرم P1'= وزن ماده خارج شده از گرمخانه در مرحله دوم برحسب گرم h= درصد رطوبت اولیه h'= درصد رطوبت ثانوی H= درصد رطوبت کل 4- روش آزمون 4-1- اصول کار: نمونه مورد آزمون را تحت تاثیر اسید سپس قلیا قرار دهید پس از شستشو و خارج کردن مواد هیدرولیز شده مانده را خشک و توزین کنید و پس از خاکستر کردن وتوزین مجدد نمونه تفاوت وزن حاصل عبارت است از فیبر خام در نمونه برداشتی .
4-2- موادشیمیائی لازم 4-2-1- اسید سولفوریک 0/0255 نرمال : برای تهیه آن 1/25 گرم اسید سولفوریک خالص را در 100 میلی لیتر آب حل کنید و یا اینکه 50 گرم اسید سولفوریک غلیظ را در یک لیتر آب حل کنید و درهنگام نیاز حجم 50 میلی لیتر از این محلول را با آب مقطر به 200 میلی لیتر برسانید.
4-2-2- سود 0/313 نرمال: برای تهیه آن 1/25 گرم سود خالص را در 100 میلی لیتر آب مقطر حل کنید یا 50 گرم سود خالص را در یک لیتر آب مقطر حل کنید و هنگام نیاز حجم 50 میلی لیتر از این محلول را با آب مقطر به 200 میلی لیتر برسانید به جای محلول سود می توان از پتاس 0/23 نرمال استفاده کرد برای تهیه آن 1/25 گرم پتاس خالص را در 100 میلی لیتر آب مقطر حل کنید و هنگام نیاز حجم 50 میلی لیتر از این محلول را با آب مقطر به 200 میلی لیتر برسانید.
4-2-3- آستن 4-3- وسایل لازم 4-3-1- فیول تخلیه به گنجایش 2 لیتر که روی آن در محل 800 میلی لیتر نشانه گذاری شده است .
4-3- 2- قیف شیشه ای به قطر 12 سانتی متر مجهز به یک چوب پنبه کائوچوئی که بتواند دهانه فیول را مسدود کند.
4-3-3- آمییانت یا آسبست (پنبه نسوز9 مخصوص کروزه کوچ که به ترتیب زیر آماده میشود.
آمییانت را با اسید کلریدریک به نسبت حجمی 3 : 1 (یک قسمت اسید کلریدریک و سه قسمت آب) نیم ساعت تا سه ربع ساعت بجوشانید سپس آنرا صاف کرده با آب مقطر آنقدر بشوئید تا مایع صاف شده عاری از اسید گردد پس از آن آنرا با سود یا پتاس 5 درصد به مدت نیم ساعت تا سه ربع بجوشانید و صاف کنید و با آب مقطر شستشو دهید تا مایع صاف شده خنثی گردد بعد رطوبت آنرا با آستن بگیرید و در گرم خانه خشک کنید.
در کوره الکتریکی گرمای 600 تا 900 درجه سانتی گراد خاکستر کنید (6 گرم آمییانتی که بدین ترتیب تهیه شده است در موقع خاکستر کردن نبایستی بیشتر از 10 میلی گرم کسر وزن پیدا کند).
4-3-4- گرم خانه خودکار 4-3-5- کوره الکتریکی خودکار 4-3-6- بشر دهانه گشاد 600 میلی لیتری که محل 200 میلی لیتر آن با محاسبه حجم دسیک چینی که بایستی در آن قرار گیرد مشخص شده باشد.
4-3-7- دسیک چینی به قطر 8 سانتی متر و کلفتی 4 میلی متر که دارای 32 سوراخ چهار میلی متری است.
4-3-8- صفحه صافی از جنس چینی به قطر 4 سانتی متر و کلفتی 4 میلی متر که دارای 16 سوراخ 4 میلی متری است اطراف این دسیک بایستی مخروطی شکل باشد.
بطوریکه با پیرامون قیف کاملاَ مطابق کنید و همچنین سطح بالائی این صفحه چینی باید بوسیله شبکه فلزی که قطر سوراخهای آن یک میلی متر بوده و مقاوم با اسید و قلیا است پوشیده باشد.
4-3-9- کپسول نیکلی یا پلاتینی 4-3-10- دسیکاتور محتوی جذب کن رطوبت.
4-4- روش کار: 3 گرم از نمونه مورد آزمون را بدقت توزین کنید و اگر مقدار چربی آن زیاد باشد آنرا روی کاغذ صافی بریزید و با اتر دوپترول چربی آنرا استخراج کنید سپس آنرا با 2 گرم آمییانت تهیه شده به بشر 600 میلی لیتری منتقل کنید و روی آن 200 میلی لیتر از محلول اسید سولفوریک 1/25 درصد بریزید و بر روی شعله به مدت نیم ساعت بجوشانید در این مدت 2 گرم آمییانت تهیه شده در مقدار آب مقطر ریخته بهم بزنید و آنرا روی قیفی که دهانه آن بوسیله صافی پوشیده از شبکه فلزی زنگ نزن مسدود شده است بریزید و بدستگاه تخلیه وصل کنید و مانده روی صافی را آنقدر با آب مقطر گرم بشوئید که مایع خارج شده کاملاَ خشی باشد مانده روی صافی را به داخل بشر منتقل کنید و روی آن 200 میلی لیتر محلول سود یا پتاس بریزید و نیم ساعت بجوشانید در ضمن کار بشر یا ارلن مایر را تکان دهید تا موادیکه به دیواره آن چسبیده بداخل مایع برگردد در ضمن این عمل ,2 گرم دیگر آمییانت را به روشی که گفته شده در آب مقطر بریزید و روی همان صافی صاف کنید و آنقدر با آب مقطر گرم بشوئید تا مایع خارج شده کاملاَ خنثی باشد .
مانده روی صافی را سه مرتبه با آستن (جمعاَ در حدود 100 میلی لیتر) بشوئید تا آب اضافی آن خارج گردد و سپس ماده فوق را روی صافی بداخل کپسول نیکلی یا کپسول پلاتینی منتقل کنید .
و آنرا مدت 2 ساعت در گرم خانه دائرهای 103 درجه سانتی گراد خشک کنید و پس از خشک کردن در (دسیکاتور) دقیقاَ توزین کنید و سپس آنرا به مدت 2-3 ساعت در کوره الکتریکی در گرمای 750 تا 800 درجه سانتی گراد خاکستر کنید و دوباره پس از خنک کردن در دسیکاتور توزین کنید تفاوت وزن مقدار فیبر موجود در نمونه غذائی تعیین می کنید که از فرمول زیر می توان درصد آنرا حساب کرد.
درصد مقدار فیبر خام ( ) که در آن P وزن ماده برداشت شده P1= وزن ماده و کپسول در موقع خروج از گرم خانه P2= وزن ماده و کپسول پس از خاکستر کردن C= مقدار درصد فیبر بهتر است که 6 گرم آمییانت راتوزین کرده و تمام کارهای گفته شده را روی آن انجام دهید وتفاوت وزن آنرا پس از خاکستر کردن در محاسبه در نظر بگیرید.
کمیسیون روش اندازه گیری فیبر خام در غذای دامکمیسیون روش اندازه گیری فیبر خام در غذای دامکمیسیون روش اندازه گیری فیبر خام در غذای دامرئیسرئیسرئیسساعدی – دکتر هوشنگاستاد تغذیه دام دانشکده دامپزشکیاعضاءاعضاءاعضاءبقائی – حسینمهندس کشاورزیکارشناس امور فنی مؤسسه استاندارددینی - دکتر جلالدامپزشکسازمان دامپروری کل کشورسلیمی وحید - دکتر حسناستاد دپارتمان شیمی دانشکده دامپزشکیفرهی - دکتر فرج الهداروسازدانشیار مواد غذائی دانشکده داروسازی .مزینی – دکتر پرویزدامپزشککانون دامپروران ایراندبیردبیردبیرصیانتی – احمدمهندس کشاورزیکارشناس مؤسسه استاندارد