آنفلانزای مرغی یک بیماری مسری در پرندگان است که توسط ویروس A آنفلانزا ایجاد می شود .
مرغ های مهاجر و مرغ های وحشی مخزن طبیعی ویروس های A آنفلانزا هستند .
آنفلانزای مرغی که نوع به شدت بیماری زاست بیش از صد سال قبل در ایتالیا شناخته شده و به طاعون مرغی معروف بوده است .
از میان 15 زیر گونه اصلی ویروس آنفلانزای A فقط نژادهای زیرگونه های H5 و H7 بیماری شدیدا عفونی آنفلانزای مرغی را ایجاد می کند که بسیار مسری است و در گونه های پرندگان آسیب پذیر شدیدا کشنده است .
مرغ ها و بوقلمون ها به همه گیری بسیار حساس هستند .تماس مستقیم یا غیر مستقیم پرندگان اهلی با ماکیان آبی به عنوان علت متداول شناخته شده بوده است .
بازار پرندگان زنده نیز نقش مهمی در انتشار اپیدمی دارد .
پرندگانی که بعد از آلوده شدن زنده می مانند حداقل برای 10 روز ویروس را از طیق دهان و مدفوع دفع می کنند و بنابراین زمینه انتشار بیشتر را فراهم می نماید .
اردک ها برخلاف مرغ ها به این ویروس ها مقاوم هستند ومی توانند ناقل بدون علامت این ویروس ها باشند و بنابراین به انتشار بیشتر آنها کمک کنند.
ویروس آنفلانزای مرغی به طور طبیعی فقط پرندگان و خوک ها را آلوده می کند .
از سال 1959 ویروس های زیرگونه های H5 وH7 وH9 از مانع گونه های خود گذشته اند تا انسان ها را در 10 وضعیت آلوده سازند .
اکثر ویروس های آنفلانزای مرغی که انسان ها را متاثر می سازند علایم خفیف تنفسی یا التهاب ملتحمه ایجاد کرده اند به استثنای نژاد H5N1 .
این نژاد بیماری بسیار شدید با مرگ و میر زیاد در سال های 1997 ، 2003 ،2004 ایجاد کرده است .
مطالعاتی که نمونه های ویروس را طی زمان بررسی نموده است نشان می دهد که H5N1 بطور فزاینده ای برای پستانداران ، بیماریزا می شود و اکنون نیزاز قبل مقاوم تر شده است و در محیط تا چندین روز باقی می ماند .
پیشنهادهای سازمان بهداشت جهانی برای حفاظت افراد از آنفلوآنزای طیور دکتر علیرضا گائینی از انتشارات دفتر منطقه ایی WHO در غرب اقیانوس آرام ، مانیل .
آنفولانزای پرندگان از بیماریهای با قدرت سرایت بسیار بالا در میان پرندگان است که هم اینک در آسیا در میان پرندگان بحالت اپیدمی در آمده است .
قرار گرفتن در معرض پرندگان بیمار ، مدفوع آنها و یا غبار و خاکی که با مدفوع آنها آلوده شده باشد میتواند منجر به آلودگی انسان شود .
این پیشنهاد نامه از آن جهت تهیه شده است که مواردی از ابتلای انسان به این بیماری در خلال اپیدمی اخیر طیور شناسایی شده است .
1.
بایستی برای قصابها و حمل کننده های گوشت طیور تجهیزات شخصی مناسب حفاظتی فراهم شود : لباسهای حفاظتی ترجیحا همراه با کاور پیشبند دار و یا گان ( پیشبند ) جراحی با سرآستین بلند و پیش بند اضافه .
دستکش کار ضخیم پلاستیکی غیر قابل نفوذ .
استفاده از ماسک تنفسی ، ترجیحا ماسک N95 ( این ماسک مورد تائید US NIOSH قرار گرفته است ) .
در صورت عدم دسترسی به این نوع ماسکها میتوان از ماسکهای استاندارد جراحی که بخوبی بر روی صورت سوار میشوند استفاده کرد .
چکمه هایی از جنس پلاستیک و یا پولیورتان و یا استفاده از کاورهای حفاظتی جدانشدنی کفش .
2.
تمامی افرادی که بطور نزدیک با حیوانات درگیر بیماری تماس داشته اند بایستی دستان خود را بکررات با آب و صابون بشویند .
قصابها و حمل کننده های حیوانات بایستی پس از انجام کار دستهایشان را ضد عفونی کنند.
3.
محیط کشتار نیز باید بشدت موارد ذکر شده ضدعفونی و پاکسازی شوند .
4.
تمامی افرادی که در معرض پرندگان و یا مزارع مشکوک به بیماری بوده اند باید توسط مسئولین بهداشت محلی تحت نظارت کامل قرار بگیرند .
پیشنهاد می شود افرادی که آمادگی لازم برای درمان افراد مشکوک به ابتلا به عفونت تنفسی H5N1 را داشته باشند، استفاده کرد .
oseltamivir phosphate (Tamiflu®) برای درمان این بیماری می باشدو میتوان کپسولهای 75 گرمی این دارو را بمدت پنج روز و روزی دوبار مصرف کرد .
برای اجتناب از عفونت توام آنفولانزای انسانی و آنفولانزای پرندگان آنها بایستی با واکسنهای آنفولانزای پیشنهادی WHO واکسینه شوند تا احتمال بهم پیوستن ژنهای ویروسها نیز کاهش یابد .
مراقبتهای بهداشتی برای افرادی که در معرض کانونهای عفونت قرار دارند بایستی اعمال شود .
این مراقبت شامل خانواده های آنها نیز میشود .
در این مراقبتها بایسی بصورت تک به تک ، برای بوجود آمدن امکان مراقبتها و پیشگیریهای لازم ، برخی از مشکلات بهداشتی اعضای خانواده ، مانند : بیماریهای تنفسی ، آنفولانزا و یا عفونتهای چشم گزارش شود .
همچنین افرادی که احتمال بالایی برای ابتلا به این بیماری دارند ، بایستی از کار در محلهایی که پرندگان آسیب پذیر وجود دارند اجتناب کنند .
این افراد میتوانند شامل : افراد بالای شصت سال ، افرادی با سابقه ناراحتی قلبی و افرادی که ناراحتی تنفسی دارند باشند .
5.
نظارتهای سرولوژیکالی بر دامپزشکان و کارگران در ارتباط با حیوانات میتواند صورت بگیرد .
6.
نمونه هایی آزمایشگاهی از روده ، مغز ، کبد ، قلب ، ترشحات مخرجی ، کلیه ها ، شش های حیوانات ( همچنین خوک ) بایستی جمع آوری شده و برای تحقیقات بیشتر و جداسازی ویروس به آزمایشگاه های برگزیده فرستاده شود .
بایستی به این نکته مهم توجه کرد که تحقق اقدامات بالا زمانی امکان پذیر است که بخشهای مرتبط به آن ( سازمانهای دامپزشکی و سازمانهای بهداشتی ) با یکدیگر همکاری نزدیک دوجانبه داشته باشند .
اقدامات بالا در صورت اثبات اطلاعاتی جدیدتر قابل اصلاح هستند .
تهیه ، تنظیم و ترجمه : علیرضا گائینی .
دانشجوی رشته دکترای دامپزشکی .
دانشگاه آزاد اسلامی .
واحد گرمسار مروری بر آنفلوآنزای مرغی و پیامدهای آن دکتر علیرضا گائینی مقدمه : با پیشرفت روز افزون علم و روی کار آمدن روش های پزشکی مختلف، همچنان دیده می شود که گاهی بروز یک بیماری ، بدون اینکه راهی کارآمد و مفید برای درمان آن عرضه شود هزاران نفر را به کام مرگ می کشاند ..
در واقع اگر تا قرن ها پیش دیفتری، سرخک و...
در زمره بیماری های مرگ آور به حساب می آمد و حتی نام آنها سبب ترس و وحشت افراد می شد، در قرن ۲۰ و پس از آن بیماری های عفونی زمینیان را تهدید می کند که برای بسیاری از آنها هنوز راه درمانی یافت نشده است.
زمانی که سازمانهای بهداشتی کشورها برنامه های بهداشتی مختلفی را پیگیری می کردند و نوید ریشه کنی بسیار از بیماریها را به مردم میدادند ، نوعی بیماری در سال 1918 گریبانگیر اسپانیا شد که بروایت تاریخ تا سال بعد از آن بیش از نیمی از جمعیت کره پهناور خاکی ( حدود یک میلیارد نفر ) را بیمار ساخت و بیش از پنجاه میلیون نفر را به کام مرگ کشاند .
بیماری که بیش از شیوع هر بیماری دیگر و حتی بیش از طاعون در قرون وسطی قربانی گرفت.
نام این بیماری آنفولانزای مرغی بود که در آن زمان ، نام آنفولانزای اسپانیایی را بر آن نهادند .
این که احتمالا منشا این بیماری در خاور دور بوده است، دلیل شهرت آن به آنفلوآنزای اسپانیایی از آنجاست که اسپانیا اولین کشوری بوده که شیوع وسیع آن را گزارش داده است.
گفته می شود که گسترش این ویروس احتمالا دلیل پایان جنگ جهانی اول بوده است چون سربازان بیش از حد مریض بودند که در جنگ شرکت کنند و در آن زمان تعداد تلفات ناشی از ابتلا به آنفلوآنزا در میان طرفین متخاصم بیش از کشته شدگان در میدان نبرد بود.
با این که بسیاری از افرادی که به ویروس آنفلوآنزای اسپانیایی آلوده شده بودند پس از یک هفته استراحت سلامت خود را بازیافتند، بسیاری هم در مدت 24 ساعت پس از ابتلا جان دادند.
درسالهای ۱۹۵۷ و ۱۹۶۸ ، بیماری آنفولانزا دو بار دیگر شیوع جهانی پیدا کرد و باعث کشته شدن میلیونها نفر دیگر گردید .
این ویروس پس از گذشت نزدیک به یک قرن و با وجود پیشرفتهای عظیم در عرصه پزشکی و دامپزشکی هنوز قربانی میگیرد ، زیانهای اقتصادی عظیمی به صنایع مرغداری زده و سبب ترس و دلهره جهانیان میشود .
اما سوالی که در این قسمت مطرح میشود اینست که اپیدمی سال 1918 چگونه اتفاق افتاد ؟
سوالی که شاید در آن زمان به جوابی نینجامیده بود .
اپیدمی آنفلوآنزا در سال 1918 چگونه رخ داد ؟
پس از تحقیقاتی که بنا به ضرورتهای بجود آمده چندی پیش توسط دانشمندان صورت گرفت ، مشخص شد که این بیماری در سال 1918 از پرندگان به انسان منتقل شده بود .
مطالعات هیئت تحقیقی انستیتو ملی تحقیقات پزشکی در مورد هماگلوتیتز ویروس آنفلوآنزا که در سال 1918 شایع شد ، نشان داده که یک تغییر جزئی در ساختار آن می توانسته هم به سلول انسان و هم سلول پرندگان متصل شود .
این توانایی باعث شده که ویروس از پرندگان به انسان منتقل شود و آن نتیجه فاجعه بار را به همراه داشته باشد .
نتایج این تحقیقات در مجله Sience منتشر شد .
پیامدها : نتایج این تحقیقات میتوانست ، به دانشمندان کمک کند تغییرات در انواع ویروس های آنفلوآنزا را تحت نظر داشته باشند .
پس از انتشار این مطلب ، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که بهتر است ، ویروس هایی را که ممکن است در آینده از پرندگان به انسان منتقل و به تهدیدی مهلک تبدیل شود، شناسایی کنند .
اما نکته ایی که در این بین مطرح میشد این بود که آیا صرف شناسایی ساختار یک ویروس برای مهار کردن آن کافی است ؟
سوالی که جوابی بجز ( خیر ) بهمراه نداشت .
از سوی دیگر ، در سال اخیر میلادی سازمان بهداشت جهانی در پایان نشستی سه روزه در ژنو بر اساس آزمایشات صورت گرفته اخطار داد ، عواملی که می تواند سبب جهش بیماری میان گونه های مختلف شود ، بی وقفه در تغییر و تحول است و پیش بینی موارد تازه بروز چنین بیماری هایی را به شدت دشوار میکند .
انتقال ویروس آنفلوآنزا : تا چندی پیش تصور میشد که آنفولانزای مرغی تنها ماکیان را مبتلا می کند و عامل مولد آن ویروسی است که با ساختار فیزیکی پرندگان سازگار شده است .
این بیماری کشنده را برخی سارس جدید نامگذاری کرده اند .
در مقایسه با سارس باید گفت از آنجا که آنفولانزای مرغی برخلاف سارس به صورت دوره ای در حال گردش است، اما سارس را می توان برای مدتی تحت کنترل قرار داده و شیوع آن را متوقف کرد .
وضعیت به همین صورت در حال پیشروی بود تا چندی پیش هیئت تحقیقی انستیتو ملی تحقیقات پزشکی هشدار داد که از انتقال ویروسها میان نمونه های زیستی نمی توان جلوگیری کرد .
در ابتدا تصور نمیشد که این بیماری به انسان منتقل شود و در صورت انتقال در مواردی سبب مرگ شود .
ولی پس از مرگ شش نفر بیمار مبتلا به آنفلوآنزای مرغی در ویتنام که همگی کودک بودند با اعلام وضعیت فوق العاده ، جنگ تک تک کشورها بر علیه این بیماری آغاز شد .
در واقع در سالهای اخیر ظاهرا این ویروس به گونه های دیگر جانداران نیز منتقل شده و موجب ابتلای انسان ها به این بیماری شده است .
آنچه نگرانیها را در این اواخر بیشتر کرده اینست که آنفولانزای مرغی آلوده کردن پستانداران از جمله پلنگها و ببرها را آغاز کرده است .
یک بررسی اخیر آزمایشگاهی نشان داد که ویروس آنفولانزای مرغی می تواند در میان گربه ها نیز رد و بدل شود.
همچنین این ویروس توانسته اردک ها را بدون بروز بیماری و علائم ظاهری آن آلوده کند .
نحوه انتقال به انسان : در دسامبر گذشته دانشمندان موفق شدند رمز تمامی کدهای ژنتیکی مرغ را شکسته و به این ترتیب نقشه ژن های آن موسوم به ژنوم را تهیه کنند .
این گروه بین المللی از دانشمندان ، موفق به رمزگشایی ژنی نوعی مرغ وحشی بنام گالوس گالوس شده اند که گمان میرود اجداد اولیه مرغهای اهلی امروز باشند .
این مرغها در آسیای جنوب شرقی زیست میکند .
اما این دستاورد بزرگ هم میتوانست در تولیدات بهتر و با کیفیت تری از طیور منجر شود وهم درک بهتری از نحوه انتقال آنفلوآنزای مرغی به انسان را فراهم کند .
طبق تحقیقات بعمل آمده ، انسان و مرغ از اجداد مشترک چند صد میلیون ساله پدید آمده اند .
طی تحقیقاتی که اخیرا انجام شده است ، دانشمندان دریافته اند که انسان و مرغ هنوز بخشی از اطلاعات ژنتیکی 310 میلیون سال قبل ، یعنی قبل از زمانی که راه تکامل آنها از هم جدا شده است را حفظ کرده اند .
بر اساس تحقیقات بعمل آمده در حدود 60 درصد ژن های فعال مرغ دارای معادلی انسانی هستند.
این شباهت ها می تواند به آشکار شدن مسیر اتنقال ویروس آنفلوآنزای مرغی از مرغ به انسان کمک کند .
این در حالی بود که در سال جاری میلادی ایوان برنی از موسسه بایوانفورما تیک اروپایی و یکی از محققانی که کد ژن های مرغ را شکسته بود ، گفت : این تحقیقات مجموعه ای باورنکردنی از ابزارها را برای مطا لعه تفا وت های ژنتیکی این پرندگان در اختیار بشر قرار داده است .
وی همچنین افزود : ما می دانیم که تفاوت های زیادی میان انواع مختلف مرغ و انواع مختلف پرندگان و همچنین راه های مختلفی که این دو، بیماری را منتقل می کنند وجود دارد.
اما نمی دانیم کدام ژن ها واقعا در کمک به پیشگیری از انتقال ویروس آنفلوآنزا تاثیر دارند .
با کمک ژنوم (نقشه کدهای ژنتیکی) و ابزارهای ژنتیکی که ژنوم در اختیار ما می گذارد در موقعیت بسیار بهتری برای انجام اینگونه تحقیقات قرار میگیریم .
انتقال آلودگی از پرندگان به انسان : شیوع آنفلوآنزای مرغی معمولا به این صورت است که مرغ آلوده شمار اندکی از خریداران یا قصابان و فروشندگان را نیز آلوده میکند ، اما روند انتشار آلودگی همانجا متوقف شده و این ویروس به بقیه سرایت نمیکند .
· اولین مرحله از آلودگی زمانی است که ویروس آنفلوآنزا به سلول می چسبد و در مرحله بعدی در آن رشد میکند .
· ویروس عمل اتصال به سلول را با استفاده از ملکولهای شاخه ایی موسوم به هماگلوتینز انجام میدهد .
· هماگلوتینزها به گیرنده های ویژه ایی بر روی سطح سلول متصل میشوند .
· گیرنده هایی که هماگلوتیتزها به آن متصل می شوند در انسان و پرندگان متفاوتند، به همین دلیل، معمولا آلودگی از پرندگان به انسان منتقل نمی شود .
پس چه عاملی سبب انتشار آلودگیها از پرندگان به انسان شده است ؟
گمان میرود که جهشهای ژنتیکی متوالی در طی سالهای متمادی سبب پدید آمدن نوع خاصی از این ویروس گشته است که توانایی انتقال به انسان را نیز دارد .
این حالت وضعیت خطرناکی میباشد ، بخصوص که در دنیای امروزه گوشت طیور بعنوان یک منبع غذایی بزرگ میباشد و نیز شمار افرادی که با طیور در ارتباط هستند بالاست .
انتقال از انسان به انسان ؟
خطرناکتر وضعیت ذکر شده آنست که ویروس مرغی بتواند فردی را آلوده کند که همزمان به بیماری آنفولانزای انسانی مبتلاست .
در صورتی که ژنهای ویروسهای مرغی و انسانی در این شرایط با یکدیگر ترکیب شوند ویروس می تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود و در نتیجه یک آنفولانزای عالم گیر شایع خواهد شد .
در اینصورت ویروسی با کشندگی آنفولانزای پرندگان و با شدت انتقال آنفولانزای انسانی پدید خواهد آمد .
این امر خطر آلودگی مرغداران را افزایش میدهد .
در واقع این ویروس اغلب ، در فضولات پرندگان یافت میشوند و مرغدارانی که این ویروس را تنفس میکنند به آن مبتلا میشوند .
تقریبا هیچ فردی به طور طبیعی در برابر ویروس جدید مصونیت نخواهد داشت.
در حالی که این ویروس میتواند ظرف ۶ ماه به همه مناطق جهان برسد .
در اینصورت هیچ کس نمیداند ما چقدر به زمان این اپیدمی احتمالی جهانی نزدیک هستیم، اما بسیاری از دانشمندان میگویند که ما به این نقطه خواهیم رسید .
عوارض این بیماری در انسان : علائم این بیماری تب ، سردرد و درد مفاصل است در برخی از موارد نیز ، انسانهای مبتلا به این بیماری ، بینایی خود را از دست میدهند .
اقدامات صورت گرفته : در سال گذشته میلادی این بیماری به صورتی شروع به گسترش کرد که پیتر کوردینگلی، سخنگوی سازمان بهداشت جهانی وضعیت شیوع این بیماری را به حدی دانست که مبارزه تک به تک کشورها در برابر آنرا بی نتیجه شمرد .
در نتیجه یک بسیج بین المللی برای مبارزه با این بیماری تشکیل شد .
بیش از چند ماه از این پیام میگذرد ، با این حال سازمان جهانی بهداشت چندی پیش هشدار داد که اگر در حال حاضر این بیماری شایع شود، هیچ کشوری برای مقابله با آن چه به لحاظ دارویی و چه به لحاظ واکسینه کردن آماده نیست.
نوامبر سال ۲۰۰۴، سازمان جهانی بهداشت در یک درخواست قطعی از دولتها خواست تا در جهت تولید و توزیع واکسن بیماری اقدام کنند.
ظاهرا تاکید آمریکا در این زمینه در رأس کشورهای اروپایی قرار داشته است.
هم اکنون درحدود ۱۰ شرکت در حال کار کردن بر روی تهیه واکسن این بیماری هستند و بسیار نیز انتظار میرفت که در سال جاری آزمایشهای بالینی در این زمینه را آغاز کنند .
نشست ژنو : سازمان بهداشت جهانی اخطار می دهد که شمار بیماری هایی که می توانند از حیوانات به انسان منتقل شوند رو به افزایش است و از دولت ها، پزشکان و دامپزشکان می خواهد به منظور کنترل موارد تازه بروز این بیماری ها بر همکاری خود بیافزایند.
آنفلوآنزای مرغی چنانکه از نام آن بر می آید از مرغ به انسان سرایت کرده است.
سازمان بهداشت جهانی از دولت ها می خواهد در زمینه تحقیق و نظارت بر چنین بیماری هایی بیشتر همکاری کنند.
نشست ژنو توصیه کرد یک سیستم اخطاردهنده اولیه ایجاد شود تا مقام های مسوول بهداشت حیوانات و مقام های مسوول بهداشت انسانی بتوانند بروز احتمالی چنین بیماری هایی را به یکدیگر هشدار دهند.
سازمان بهداشت جهانی همچنین خواستار تحقیقات تازه ای درباره چگونگی تاثیر سفرهای هوایی و حتی تغییرات جوی در انتشار این نوع بیماری ها و همچنین بررسی چگونگی رشد شهرهای جهان در حال توسعه که شمار زیادی از مردم را در فاصله نزدیک با کشتارگاه های حیوانی قرار میدهد شده است .
اجلاس دو روزه FAO : بر اساس آخرین گزارشات منتشر شده توسط سازمان ملل، قاره آسیا طی 3 سال آینده به حدود 100 میلیون دلار هزینه برای مقابله با آنفولانزای مرغی نیاز دارد.
رییس سازمان خوار و بار کشاورزی ملل متحد در اجلاس 2 روزه مالزی گفت : آسیا تا سال 2008 به حدود 100 میلیون دلار هزینه برای مقابله با شیوع ویروس آنفولانزای مرغی نیاز دارد .
در حالی که قاره آسیا توان تامین این میزان پول را ندارد، اتحادیه اروپا، آمریکا و استرالیا تاکنون کمتر از 30 میلیون دلار این پول را تامین کرده اند.
سازمان بهداشت جهانی نیز در این نشست اعلام کرد : با توجه به اینکه تاکنون راهی برای مقابله با شیوع این ویروس یافت نشده است، شمار مبتلایان به این بیماری نیز روز به روز به ویژه در آسیا در حال افزایش است.
به عقیده کارشناسان، برای آنکه بیماری آنفلوآنزای مرغی در آسیا ریشه کن شود و کشاورزان بتوانند از عواقب این بیماری خلاصی یابند، باید بر میزان سرمایه گذاری ها در این زمینه افزوده شود .
مقابله با این بیماری : بسیاری از پزشکان می گویند که برای درمان این بیماری از همان روند درمان آنفولانزای عادی بایستی پیروی کرد .
اما درکل پزشکان پیشگیری را بهترین راه مقابله با این بیماری میدانند .
این در حالی بود که چندی پیش محققان موفق شدند واکسنی تهیه کنند که می تواند انتشار بیماری آنفلوآنزای مرغی بر روی انسان متوقف کند.
این واکسن در برابر بیماری آنفلوآنزای مرغی مقابله کرده و بدن انسان را در مقابل بروز این بیماری ایمن می کند.
به گفته محققان موسسه بین المللی آلرژی و بیماریهای عفونی آمریکا، در حالی که هم اکنون آزمایش های اولیه انجام شده بر روی انسان ها بسیار موفقیت آمیز بوده است، برای استفاده وسیع آن به بررسی های بیشتر نیاز است .
انتقال به احشام : بر اساس تحقیقات صورت گرفته توسط تیم سازنده واکسن آنفلوآنزا ، احشام مانند گاو و گوسفند در برابر آن مصونیت دارند که باتوجه به مطالب ذکر شده در بخشهای قبل این مورد نیز نیاز به گذشت زمان و نحوه برخورد سیستمهای دفاعی و فیزیولوژیکی این دامها در برابر عفونتهای احتمالی دارد .
کشورهای آسیب دیده : بیشترین ضررها را کشور اندونزی در این زمینه دیده است .
ژاپن، تایوان، کره جنوبی ، ویتنام ، کامبوج ، روسیه نیز از کشورهای آسیب دیده از این بیماری بودند .
آلودگیهای اخیر روسیه و پیامدهای آن : آنفولانزای مرغی از آسیای جنوب شرقی به سیبری روسیه رسید .
این احتمال میرود که این ویروس به تدریج به سمت خاورمیانه و اروپا پیش رود و حتی این احتمال وجود دارد که یک فاجعه انسانی را در جهان به راه بیندازد .
با فرارسیدن فصل سرما آنفولانزای مرغی از سیبری روسیه به سمت مناطق کشاورزی جنوب روسیه و از آنجا بسمت خاورمیانه و کشورهای مدیترانه ایی گسترش یابد .
گنادی انیشچنکو در گزارشی به وزارت بهداشت روسیه نوشته است : با تجزیه و تحلیل مسیر مهاجرت پرندگان وحشی مشخص گردیده است که ممکن است ویروس آنفولانزای مرغی در فصل پاییز از سیبری غربی به دریای خزر و دریای سیاه انتقال یابد .
وی در این گزارش افزوده است: پرندگان مهاجر ممکن است این ویروس را به کشورهای همسایه روسیه یعنی ایران ، عراق ، آذربایجان ، گرجستان ، اوکراین و کشورهای مدیترانه ایی انتقال دهند و این بدان علت است که پروندگان وحشی در فصل پاییز از سیبری به این مناطق مهاجرت میکنند .
کوه های اورال جدا کننده آسیا و اروپا از یکدیگر میباشند .
در طی روزهای گذشته ، اولین مورد از آنفولانزای مرغی در منطقه چلیابینک سیبری نزدیک کوه های اورال مشاهده شده و این امر نگرانیها در مورد انتشار ویروس آنفولانزای مرغی به داخل اروپا را افزایش داده است .
نتیجه گیری : بنظر میرسد با توجه به دورهایی بودن این بیماری ( این بیماری در دوره های بیست و پنج ساله رخ میدهد ) و همچنین اخطارهای مختلف سازمانهای بهداشتی جهانی و از سوی دیگر همجواری ایران با کشور روسیه که طی روزهای اخیر کانون مهم این بیماری مهلک بوده است ، آماده بودن برای مقابله آنی در برابر این بیماری یکی از بهترین راه های مقابله با این بیماری باشد .
با توجه به تجربه های بدست آمده ، تامین کل خسارتهای احتمالی و یا بخشی از توسط منابع دولتی میتواند سبب اطلاع داوطلبانه مرغداران از بروز این بیماری در مرغداریها و جلوگیری از اشاعه آن در کشور شود .
منابع : World Health Organization Of United Nations Food And AgricultureOrganization Of United Nations Voa News BBC Persian Mehr News IRNA ISNA IANA Reuters Foundation تهیه و تنظیم : علیرضا گائینی .
واحد گرمسار .
پرسش های متداول در مورد بیماری آنفلوانزا گروه علمی موسسه اطلاعات مرغداری بیماری آنفلوانزا چیست ؟
بیماری آنفلوانزا مرغی یک بیماری مسری می باشد که بطور معمول باعث عفونت در پرندگان و در موارد کم در خوک ها می شود.
با اینکه همه گونه های پرندگان به این بیماری حساس می باشند ولی گله های اهلی و تجاری به این عفونت حساسیت بسیار شدیدتری دارند.
این بیماری در پرندگان به دو فرم دیده می شود.
فرم اول بیماری ضعیف بوده و بعضی اوقات تنها با پریشانی پرها و یا کاهش تولید تخم مرغ همراه است.
فرم دوم از اهمیت بیشتری برخوردار است و به آنفلوانزای مرغی با بیماری زایی بالا معروف است.
این فرم اولین بار در ایتالیا در سال 1878 شناخته شد.
این نوع شناخته شده شدیداً مسری بوده و در صورت شیوع تا 100 درصد تلفات را موجب می شود.
با بروز این بیماری در روز اول ممکن است تمام پرندگان تلف شوند.
اقدامات کنترلی در پرندگان چیست؟
اهم اقدامات در امر پیشگیری شامل تشخیص سریع عفونت و اقدامات سریع شامل قرنطینه، معدوم کردن لاشه ها و ضدعفونی کامل مزرعه می باشد.
این ویروس در حرارت 56 درجه سانتیگراد به مدت 3 ساعت و یا حرارت 60 درجه سانتیگراد در مدت 30 دقیقه و همچنین ضدعفونی با ترکیبات فرمالین و ید از بین می رود.
این ویروس در حرارت پایین در کود آلوده به مدت حداقل 3 ماه زنده می ماند.این ویروس در آب با حرارت 22 درجه سانتیگراد، بیشتر از 4 روز و در آب صفر درجه سانتیگراد بیشتر از یک ماه زنده باقی می ماند.
تحقیقات نشان می دهد که تنها یک گرم از کودی که حاوی این ویروس باشد، برای آلوده ساختن یک میلیون پرنده کافی است.
از مهمترین اقدامات پیشگیری، محدود کردن کوچ پرندگان زنده است.
عواقب شیوع بیماری آنفلوانزا در پرندگان چیست ؟
شیوع آنفلوانزای مرغی، مخصوصاً به فرم حاد، باعث ویرانی صنعت طیور و مرغداران می شود.
برای مثال، شیوع شدید آنفلوانزای مرغی ایالات پنسیلوانیای آمریکا در سالهای 1983-1984، باعث از بین رفتن 17 میلیون پرنده به ارزش نزدیک به 65 میلیون دلار شد.
این زیان اقتصادی مخصوصاً در کشورهای در حال توسعه بسیار زیاد می باشد چون این صنعت به عنوان منبع درآمد و خوراک کشاورزان روستایی می باشد.
زمانی که شیوع بیماری در کشور حالت اپیدمی (همه گیر) پیدا می کند، کنترل این بیماری بسیار سخت می شود.
برای مثال شیوع این بیماری در مکزیک در سال 1992 شروع شد ولی تا سال 1995 نتوانستند این بیماری را بطور کامل کنترل کنند.
چگونه آنفلوانزای مرغی در داخل کشور شیوع پیدا می کند؟
در داخل یک کشور، انتشار بیماری از یک مزرعه به مزرعه دیگر به راحتی انجام می گیرد.
ویروس بیشتر از طریق ترشحات پرندگان موجب آلودگی گردوغبار موجود در سالن های پرورشی می شود و از طریق استنشاق هوای آلوده باعث ایجاد عفونت می شود.
تجهیزات آلوده، وسایل نقلیه، غذا، قفس ها، لباس و مخصوصاً کفش ها می توانند عامل انتقال ویروس از یک مزرعه به مزرعه دیگر باشند.
همچنین ویروس بوسیله پاها و بدن حیواناتی از قبیل موش انتقال می یابد.
ترشحات پرندگان آلوده می تواند ویروس را به گله های تجاری و خانگی انتقال دهد.
خطر انتقال بیماری از طریق پرندگان وحشی ، در زمانی که گله ها بصورت آزاد پرورش داده می شوند و محل آبخوری آنها با پرندگان وحشی مشترک است، بالا خواهد بود.
دادوستد پرندگان بصورت زنده و در شرایط غیربهداشتی به عنوان منبع گسترش این بیماری محسوب می شود.
گسترش بیماری آنفلوانزا از یک کشور به کشور دیگر چگونه اتفاق می افتد؟
این بیماری از طریق تجارت بین المللی طیور زنده از یک کشور به کشور دیگر انتقال می یابد.
پرندگان مهاجر از قبیل مرغابی وحشی، پرندگان دریایی و پرندگان ساحلی می تواند ویروس را تا مسافت طولانی انتقال دهند.
مرغابی های مهاجر مخصوصاً اردک های وحشی منبع طبیعی ویروس آنفلوانزا هستند و این پرندگان به این ویروس مقاوم هستند.
آنها می توانند ویروس را از طریق ترشحات خود به مسافت های طولانی ببرند و در محیط پخش کنند.
اردک های اهلی، بوقلمون ها، غازها و سایر گونه ها به عفونت های کشنده حساس تر هستند.
وضعیت کنونی آنفلوانزا چیست؟
از اواسط دسامبر سال 2003 شیوع بیماری آنفلوانزا در کشورهای آسیایی در بین مرغ ها و اردک ها مشاهده شد.
گسترش سریع آنفلوانزای مرغی، همزمان با شیوع آن در کشورهای گوناگون بوقوع پیوست.
این شیوع بی سابقه موجب نگرانی انسان ها به خصوص کشاورزان گردید.
در بین سویه های ویروس آنفلوانزا،H5N1 بیشتر مورد توجه قرار گرفته و گسترش بیشتری پیدا کرده است بطوری که در حال حاضر در دو کشور ویتنام و تایلند در حال توسعه است.
دلیل اهمیت شیوع بیماری آنفلوانزا چیست؟
اکثریت موارد - ولی نه همه موارد- شیوع اخیر آنفلوانزا از آسیا گزارش شده که توسط سویه بسیار بیماریزای H5N1 اتفاق افتاده است.
این سویه از ویروس، بطور انحصاری در بین ناقلین انتشار یافته و بیماری شدید با مرگ و میر بالا را در انسانها سبب می گردد.
بر طبق بررسی های انجام شده توسط محققین، مشخص شده است که تبادل ژنی در بین ویروس آنفلوانزای ماکیان و ویروس آنفلوانزای انسانی زمانی که بطور همزمان وارد بدن یک انسان می شوند، رخ می دهد.
این تبادل ژنی در درون بدن انسان، علی رغم وجود سیستم ایمنی طبیعی، می تواند منجر به ایجاد یک گونه جدیدی از ویروس آنفلوانزا شود.
اما لازم به ذکر است که واکسن های تولید شده بر علیه ویروس آنفلوانزا به منظور حمایت از سلامتی انسان ها، نمی تواند ایمنی مؤثر بر علیه ویروس جدید آنفلوانزا را فراهم سازد.
اگر ویروس جدید به مقدار کافی از ژن های انسانی را دریافت نموده باشد، با انتقال در بین انسان ها، شیوع جدید اپیدمی آنفلوانزا شروع می شود بطوری که بیماری شدید با مرگ و میر بالا را در پی خواهد داشت.
در سال 1918-1919 در مدت 4 تا 6 ماه ویروس کامل و جدید آنفلوانزا در کل جهان گسترش یافت و در مدت دو سال در حدود 40-50 میلیون انسان را از بین برد.
آیا تا به حال نمونه ای از موارد انتقال ویروس در بین انسان ها گزارش شده است؟
تا به حال انتقال ویروس آنفلوانزا از یک انسان به انسان دیگر گزارش نشده است.
گروه های سازمان سلامت جهانی(WHO) در ویتنام و تایلند با همکاری دولت تحقیقات لازم برای تشخیص نخستین مراحل انتقال ویروس از انسان به انسان را طراحی و اجرا می کنند.
هدف اصلی از انجام این بررسی ها تعیین منشاء و خصوصیات سویه H5N1 به عنوان سویه رایج ویروس آنفلوانزا می باشد.
بعلاوه، مطابق بررسی های اخیر،سویه جدیدی از ویروس آنفلوانزا که در انتقال بیماری در بین انسان ها بسیار مؤثر می باشد، به سرعت پدیدار و انتشار خواهد یافت اما هنوز هیچ مدرکی برای اثبات این مطلب وجود ندارد.
آیا عفونت H5N1 در انسان رخ داده است؟
عفونت H5N1 در انسان بندرت اتفاق افتاده است.
نخستین مورد عفونت انسانی سویه H5N1 در سال 1997 در هنگ کنگ گزارش شد و 18 انسان به آنفلوانزا مبتلا و بستری شدند و 6 نفر از آنها جان خود را از دست دادند.
منشاء آلودگی در یک مورد تماس مستقیم افراد با پرندگان آلوده در فارم ها و در 17 مورد بازارهای فروش پرندگان زنده بود.
علت نگرانی های زیاد در ارتباط با شیوع کنونی آنفلوانزا چیست؟
این موارد از آلودگی های انسانی با شیوع سویه بسیار بیماری زای H5N1 آنفلوانزای مرغی همزمان بوده است.
در موارد محدودی از آنفلوانزای انسانی، آنتی بادی های H5 شناسایی شدند که بیانگر عفونت با ویروس بود اما در هیچ مواردی عفونت شدید رخ نداده بود.
10% موارد تشخیص آنتی بادی ها در کارگران مرغداری و 3% آن در جمع آوری کنندگان طیور بوده است.
در فوریه 2003 یک مورد از انتقال سویه H5N1 از پرنده آلوده به دو نفر از اعضای یک خانواده(پدر و پسر) پس از بازگشت به هنگ کنگ بدنبال سفر به جنوب چین، گزارش شد.
پدر خانواده جان خود را از دست داد اما پسرش بهبود یافت.
نفر سوم در همین خانواده در اثر بیماری شدید تنفسی در چین درگذشت اما هیچ دلیلی برای اثبات مرگ او شناسایی نشد.