دانلود گزارش یزد

خداوند متعال توفیقی داد که من با دیگر دوستانمان بعنوان کار آموز سفری به نگین کویر یعنی شهر خشت و خاطره یزد داشته باشیم .شهر بادگیرها ، مساحت آن 000/130 کیلومتر مربع می‌باشد .
یزد از کلمه‌ی یزدان گرفته شده یزد شهر هنر است .

از رس خشت ،کوزه ا ز پشم فرش ،از نخ ایکات ، از ابریشم ترمه ، از نخل پوریا می‌آفریند.یزد شهر ،همزیستی با کویر است شهر خشک و گرم یزد شهری است که مردمش سینه کویر را شکافتند از دل سوخته‌ی آن آب زلال جاری ساختند یزد شهر خشت خام وخاطره است یزد شهر بادگیرهاست .
بیشتر آثار تاریخی یزد مربوط به دوران اسلامی می‌باشد ،آثار بیش از اسلام این منطقه می‌توان از نقوش برجای مانده بر کوه ارنان درجنوب یزد نام برد.بر این کوه تصاویری از انسان نیز به دست و بزهای وحشی با شاخهای بلند نقش بسته که نتیجه‌ی بررسیهای یکی از نشانه‌های دیرینه بودن این شهر سرو پنج برابر رساله این کوه می‌باشد.باستان شناسی آن هنوز منتشر شده است .تاریخ میبد را به سلیمان نبی ابر کوه را به ابراهیم پیامبر نسبت دادند.نارین قلعه ی میبد ، نیز نشانه هایی از معماری بیش از اسلام و دوران اسلامی را در خود نهفته دارد.در این گزارش گوشه هایی ازویژگی‌های معماری و شهر سازی یزد به اختصار برای مدرس بزرگوار می‌نویسم .

1- هنر و معماری سنتی یزد
بزرگترین هنر یزدی را می‌توان ( هنر زیستن) و تلاش او در خطه‌ای دانست که مجموعه‌ ی شرایط برای تداوم بقاء ناگوار است ( هنر ) تبدیل محدودیت ‌ها به امکان استخدام طبیعتی خشن و تبدیل آن به محیطی با صفا ، برای زندگی و زنده ماندن هنری که با علم و فن عجین میشود از گل ارزان‌ترین و فقیر ترین مصالح، غنی‌ترین آثار معماری را می‌آفریند که درنوع خود ، بی‌نظیر است .اول زمین را می‌کاوند و با احداث قنات شالوده‌ی شهر و آبادی‌هایی که پی می‌افکند.به همین دلیل اصلی‌ترین بنیان شهر و اثر تاریخی آن پدیده است .
که از دیده‌هایشان پنهان است و آن شبکه آبرسانی زیر زمینی ( قنات) آن است .بسیاری از خانه‌ها،مدارس علمیه ،بازارها و مساجد از طریق ( جوب ) و پا کنته ، بریده ، پایاب گودال باغچه به قنات مربوط میشوند قنات‌ها پس ازتغذیه‌ محلات مسکونی برای سیراب کردن در اراضی کشاورزی در شمال ادامه می‌یابد.
از مناطقی که دیدن کردیم و جزوء هنر و معماریهای یزد بحساب می‌آید می‌توانم اینها را نام ببرم .
1- محله‌ی فهادان ازجمله‌ی محله‌های قدیمی شهر می‌باشد خیابان 12 متری فهادان روی خندق قدیمی شهر بنا شده است محله‌های قدیمی شهر دارای طاقی و ساباط بودند بدلیل گرمای بیش از حد تابستان دیگری اینکه سوار با اسب نتواند از آنجا عبور کند و داخل محله شود ساختن سرداب که درتابستان در آنجا استراحت می‌کردند درون سرداب حرارت 23 و بیرون 44 درجه بود آب اَنبارهای یزد معروفیت خاصی داشته ودارد ودرمراکز محله معمولا حمام – بازارچه – آب انبار – مسجد ، حسینه – کارگاههای کوچک – دستگاههای شعر بافی یعنی ( پارچه بافی) به روش دستی بندرت دیده میشود و اکنون بیشتر بصورت مکانیزه دراین محلات جریان دارد.
از مساجد مهم قدیمی یزد می‌توان مسجد جامع قدیم در اوایل قرن ششم ایجاد در سال 724 ه.ق به پایان رسید.و مسجد جامع فعلی توسط سید رکن الدین شاه بناشده مسجد جامع به مسجد کبیر معرف می‌باشد از اهمیت خاصی برخوردار است .از جمله سردر رفیع و منحصر بفرد ، مقرنسهای معرق در نفیس چوبی گره دار و منبت کاری شده ایوان فرین به اسماء مبارکه الهی به صورت خط کوفی ، بنایی با گنبد ، پوش ،مناره‌ها ، محراب معرق ، گنبدهای ثلث وکوفی ، این مسجد را در عداد یکی از آثار کم نظیر جهان اسلام قرار داده است .درجوار این مسجد ،کتابخانه ای بنام ( کتابخانه‌ی وزیری ) احداث شده که گنجینه‌ای نفیس از قرآنها و کتابهای خطی است این مسجد بیش از انقلاب اسلامی محل برگزاری نماز جمعه بود ، اماپس از پیروزی انقلاب اسلامی نماز جمعه در مسجد ملا اسماعیل برگزاری میشود از بزرگترین مساجد استان است در این مسجد در روز سیزدهم محرم هر سال ، تمامی دسته های سینه زنی وهیاتهای عزاداری حضرت سید الشهدا (ع) مراسم ویژه‌ای برگزاری می‌کنند که درایران بی‌نظیر است .تزئینات مسجد ( ملا اسماعیل ) به مقرنسهای گچی و آجری محدود میشود که مقدار کمی کاشی در آنها بکار رفته است ، طاق کریاس بین مسجد و مدرسه بصورت کادر بندی آجری اجرا شده که زیبائی خاصی دارد .
گنبد مسجد ملا اسماعیل تک پوش وفاقد تزئینهای بیرونی است .قطر دهانه آن به 6/15 متر می‌رسد که با دهانه‌ی ایوان یکی است .این ویژگی معماری در تمامی مساجد ایران نظیر ندارد این مسجد همراه با مدرسه ،آب انبار ، بازار ، مقبره در غرب مجموعه بازارها ومیدان خان یکی از مجموعه‌های معماری شهر یزد است .
از دیگر مساجد جامع استان می‌توان این مساجد را نام برد .
مسجد جامع باق ( تلفیقی از مسجد ومدرسه علمیه ) ، مسجد امام ( شاه ولی ) مسجد جامع ندوشن، مسجد جامع میبد، مسجد جامع اردکان ، مسجد جامع بُندر آباد ، مسجد جامع خرانق ، مسجد جامع بیدا خوید ومسجد جامع طزر جان .
مسجد جامع طزر جان از لحاظ معماری با دیگر مساجد استان متمایز است ، به لحاظ موقعیت کوهستانی آن از تیر و ستونهای چوبین وسقف تخته پوش استفاده شده است .
مسجد جامع فهرج در سی کیلومتری شرق یزد می‌باشد وساخته شده از خشت و گل که از صدر اسلام به همان صورت اولیه باقی مانده است این مسجد در تاریخ معماری اسلامی ایران از اهمیت بسیاری بالایی برخوردار است.ک
آسیابها - معولا درکنار آبادیها بر سر راه قنات ، هر جا که پستی وبلندی زمین اجازه می‌داد از انرژی پاک و ارزان آب جهت چرخش سنگ آسیاب استفاده می‌شده است .عمده ترین قسمت آسیاب تنوره ی آن است که بصورت مخروطی ناقص و وارونه طراحی و ساخته میشده در آن از روزنی کوچک با فشار پره‌‌های سنگ آسیاب به حرکت در می‌آورد.

سنگ آسیاب از نوعی مقاوم ومدور است که یکی ثابت و دیگری متحرک می‌باشد .
گندم یا جو از روزنی به مرکز آن هدایت و به آرد تبدیل میشود.

از میان آسیابهای معروف استان یزد می‌توان به مجموعه‌ی آسیابهای سنگ سیاه ، بیده ، باغستان ، امیری بفروئید ( درمیبد ) مهریز(تفت ) اسلامیه ( فراشاه ) آسیاب اشکدر .تفت وآسیاب اسلامیه ( فراشاه ) از نمونه های دایر و دیدنی است .
باغها- منظور از باغ – باغهای کشاورزی نیست بلکه مراد باغهایی است که از نظر طراحی معماری و ردیف کاری درختان مفاهیمی ویژه را در خود دارد و بیشتر به عنوان فضای سبز و محل استراحت و تفریح استفاده شده است .ازمیان باغهای استان می‌توان به باع دولت آباد ، باغ خان ( درجاده قدیم تفت ) باغ شیر ، باغ کلاه فرنگی ( در رحمت آباد ) باغ مرشد ( محله‌ی تل ) باغ دکتر اولیاء و باغ محمودیه ( در نعیم آباد ) باغ گلکارد باغ اکرمی ( درمهریز ) و باغ علی نقی خان ( درتفت ) نام برد .
آب انبارها معمولا در آخر محله های شهر واقع شده‌ و از چهار عنصر اصلی تشکیل شده‌اند.
1- خزینه –شکل استوانه‌ای ( محل ذخیره آب ) که در دل زمین ایجاد میشده آب قنات بر آن مسلط بوده .
2- گنبد – پوشش به شکل نیمکره بر روی خزینه به منظور حفاظت آب از آلودگیهای محیطی و خنک نگه داشتن آب .

3- پاشیر – راهرو پلکانی جهت برداشتن آب از خزینه (مثل آب انبار امیر چخماق) دارای 50 پله می‌باشد .
4- بادگیر – وسیله‌ای برای هدایت جریان هوا به درون آب انبار برای جلوگیر ی ازفساد آب است .
آب انبارها گاهی در ورودی داشته که مانند آب انبار خواجه در اول بازار مسگرها که شش بادگیرنیز داشته .
بیشتر بادگرهابه فضاهای مسکونی قدیمی تعلق داشته در ضمن بر فراز محراب برخی مساجد مانند ریگ ودیگر مسجد ملا اسماعیل درمسجد جامع محمد حسین جریان هوا به کانالهایی درکف مسجد هدایت میشود که درنوع خود بی‌نظیر است در مهریز یک نوع بادگیر منحصر بفرد شناخته شده که به فضای عمومی بازارچه ارتباط دارد .بادگرهاسیستم تنفسی شهر محسوب میشوند آنها برجهایی هستند که توجه به نحوه ساختمان ویژه خود جریان طبیعی هوا را به داخل بناهای مختلف هدایت می‌کنند درخانه‌ها ، بادگیر معمولا در ضلع جنوبی حیاط یعنی در قسمت رنسِر (تابستان نشین خانه) ساخته میشود.
بیشتر بادگرهابه فضاهای مسکونی قدیمی تعلق داشته در ضمن بر فراز محراب برخی مساجد مانند ریگ ودیگر مسجد ملا اسماعیل درمسجد جامع محمد حسین جریان هوا به کانالهایی درکف مسجد هدایت میشود که درنوع خود بی‌نظیر است در مهریز یک نوع بادگیر منحصر بفرد شناخته شده که به فضای عمومی بازارچه ارتباط دارد .بادگرهاسیستم تنفسی شهر محسوب میشوند آنها برجهایی هستند که توجه به نحوه ساختمان ویژه خود جریان طبیعی هوا را به داخل بناهای مختلف هدایت می‌کنند درخانه‌ها ، بادگیر معمولا در ضلع جنوبی حیاط یعنی در قسمت رنسِر (تابستان نشین خانه) ساخته میشود.

بادگیرها نوعا به تالار حوضخانه کلاه فرنگی و زیر زمین مربوط میشوند و شرایطی را بوجود می‌آورند تا جریان هوا در داخل ساختمان برقرار شود در ضمن تماس با عناصر رطوبت زا مثل حوض ، باغچه ، جداره‌ی زیر زمین جوب و پایاب کمبود رطوبت زمین را جبران و محیطی مطبوع برای زندگی در ایام گرم وطاقت فرسای تابستان برای ساکنان فراهم آورند.مصالح ساختمانی بادگیر معمولا خشت خام ، آجر ،گل ، گچ و چوب شورو نه می‌باشد.

(چوب شورونه از انواع چوبهایی است که دارای استحکامی عالی است و در برابر حمله موریانه نیز مقاوم است .) بادگیرها از چهار بخش عمده ساخته شده اند: بدنه ( یا ساقه ) 2- قفسه 3- تیغه‌ها 4- سقف غالب بادگیرها منطقه اردکان و میبد یک طرفه در طرف جهت باد وبادگیر باغ دولت آباد با 33 متر ارتفاع از زمین بلندترین بادگیر جهان 8 طرفه می‌باشد که توسط سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران مرمت و باز سازی شده است .

دیگر از آثار دیدنی یزد خانه‌های یزدی می‌باشد .

خانه‌های قدیمی از نظر وضعیت استقرار نوعا درجهت قبله قرار دارند تا فضاهای تابستانی و اطاقهای زمستانی به طرزی منطقی پیرامون حیاط مرکزی قرار گیرند.

( حیاط مرکزی ) اصلی‌ترین فضای خانه‌های یزدی است حوض آب در وسط حیاط که ابعاد آن به حداکثر می‌رسد و انرژی خورشید را درخود جای می‌دهد باغچه ها با درختان کم آب خواه ، همچون انار – انگور – انجیر ، مورد( مورت نیز گفته میشود مورت درختچه‌ای همیشه سبز) عناب و بَعضاً پسته ضمن تامین سایه و ایفای نقش درتولید زیبایی فقر رطوبت محیط را جبران می‌کنند دار بند ( داربست) درختان انگور در تابستان بصورت چتر مانع ورود تابش خورشید ودر زمستان در حالت عریان نعمت خورشید را به درون اطاقها هدایت می‌کنند.

دراغلب خانه‌های یزد ( تالار ) وجود دارد که بصورت صفه‌ و ایوان بزرگ محلی برای گذران ساعات عصرو شبهای تابستان است.اطاقها با نامهای سه دری ، پنج دری ، هفت دری ، ارسی ، شکم دریده از هم تفکیک می‌شوند که هر کدام در پاسخگویی به نیازهای ساکنان خانه مسئولین مشخص دارند.

بازارها ،شامل راسته بازار ، تیمچه – سرا – مسجد – حسینیه مدرسه – آب انبار – میدان – کاروانسرا – کارگاه تولید ی را در بر دارد دیگر بازارها بازار اُرس دورها – بازار محمد علی خان راسته بازار پنچه علی عمده ترین کالاهای مورد معامله پارچه و شیرینی‌های یزدی خوشمزه – مانند ( باقلبا – قطاب – پشمک ) طلا و فرش می‌باشد .

بازار قیصریه که حد فاصل میدان خان و مدرسه خان قرار دارد از لحاظ معماری نسبت به بازارها از انتظام فضایی بهتری برخوردار است و توسط در چوبی که دارای ارزش هنری است بسته میشود در این بازار اکنون پارچه‌های یزدی عرضه می‌گردد.

از کارگاههای تولیدی بازار می‌توان از کارگاه ، مازاری ( محل ساییدن برگ حنا– رنگ طبیعی) ،کارگاه حلوایی محل تبدیل کنجد به حلوا دارد.

کارگاه رنگرزی ( محل رنگ آمیزی الیاف نخی و پشمی ) نام برد.

مساجد ، مسجد بازار فهادان ، مسجد بازارچه محله ئل ، مسجد کونک نو ، مسجد پشت باغ ، مسجد ساباط ، مسجد ریگ مسجد بیاق خان (دربازار ) مسجد زاویه ( با سردری ارکاشیکاری نفیس معرق ) مسجدشود درتفت مسجد کوشک نو ( دراردکان ) مسجد فیروز آباد ( در میبد ) مسجد امام حسن ( ع) در بُندر آباد مسجد فرشاه ساخته شد .از گچ به لحاظ ظرافت یکی از نمونه های شاخص است دیگر از آثار تاریخی شهر یزد مدرسه ضیائیه و معروف به زندان اسکندر .مجموعه‌ی امیر چخماق شامل مسجد ها مناره ، حسینیه ، و نخل عزارداری آب انبار بقعه دوازده امام .مدرسه مارکار .

خانه‌ها از دیگر خانه‌های نفیس یزد .

خانه‌ی حاج علی اکبر قناد – خانه‌ی شیخ هراتی – خانه مشیر – خانه‌ی حسینیان – خانه میرزا محمد حسن قزوینی زاده – خانه پوست فروش‌ها ( که اکنون مقداری از آن خیابان شده و خرابه ای بیش نیست )خانه کلاهدوزها – خانه ی حاج آقا حسین باغی وخانه ی بی بی فاطمه تاجر – خانه‌ی قدیمی لارها – خانه‌ی عربها در شهر تفت ، اردکان – ابرقو – بافق – میبد و مهریز خانه های نفیس متعدد وجود دارد.

اقلیت‌ها – اقلیت‌های دینی مانند یهودیان وزرتشتیان ازمعروفترین بناهای زردشتیان ( آتشکده یزد)است که گفته میشود قدمت آتش آن به هزارو پانصد سال می‌رسد .

گرجه قدمت عمارت آن زیاد نیست و به دوران پهلوی اول مربوط می‌شود.از دیگر زیارتگاههای مهم زردشتیان ، پیرسبز(چک چک) می‌باشد که در دامنه کوهی نزدیک اردکان واقع است که به قرار معلوم قدمت آن به صدر اسلام می‌رسد.یکی دیگر از زیارتگاههای زردشتیان ( درب مهر ) است که در هر محله زردشتی نشین یافت میشود.

این مکان محل اجتماعی ریش سفیدان و رفع مشکلات مردم بوده است .درب کهن (در محله نظر کرده ) درب مهرنوس( پشت مدرسه کیخسرو) درب مهر دستوران در کوی تل از نمونه‌های موجود در یزد می‌باشد.

پیرانگاه نیز از دیگر زیارتگاههای زردشتیان است از معروفترین آنها می‌توان پیرانگاه سرو چم ، پیرشاه ورهرام ایزد در خرمشاه، پیر( مهر ایزد ) در آبشاهی ، پیرنارستانه ( نزدیک درُ بید ) پیربانو در روستای زرجو ( عقدا ) زردشتیان خیردر احداث بناهای عام المنفعه یادگاری ارزشمندی از خود به جای گذاشته‌اند تعداد زیادی آب انبار در داخل شهر – مثل آب انبار رستم گیو کار استاد حاجی علی اکبر خرمی درمحله تل (مربوط به دوره معاصر ) و آب انبار رستم صداقت رو به روی آتشکده نمونه‌ای از اینهاست .تاسیسات دیگری چون بیمارستان – گودرز – زایشگاه بهمن و مدارس مارکار در دوره‌ی معاصر ساخته شده .دخمه زردشتیان ( گورستان ویژه زردشتیان) یکی در نزدیکی زراج و دیگری درجنوب یزد ( درمحله صفانیه ) بر فراز کوهی باقی است که محل نگهداری مردگان بوده ورد دهه‌های اخیر به صورت متروک در آمده است .

قسمهای دیدنی یزد می‌توان خانه‌های یزدی ازجمه خانه رسولیان که اکنون دانشکده‌ی معماری وشهر سازی می‌باشد نام برد.این خانه که بیش از یک قرن از عمر آن می‌گذرد .در محله سهل بن علی یزد واقع شده است و شامل بخش متمایز از هم، بصورت بیرونی و اندرونی است حیاط بیرونی محل پذیرایی از میهمانان و برگزاری مراسم روضه خوانی حضرت امام حسین ( ع ) بوده است .

اطاق بزرگ اُرسی با شیشه‌های رنگین ، حوضخانه ، تالار ، زیرزمین و بادگیر فضاهای اصلی قسمت بیرونی را تشکیل می‌دهد .

حیاط اندرونی بخش کاملا خصوصی خانه است که اطاقهای سه دری ه پنج دری ، ارسی ، تالار ، وکلاه فرنگی ( بخشی از فضای تابستان نشین خانه که نور و هوا ازنصف تامین می‌شود) و بادگیر پیرامون حیاطی بزرگ و مشجّربا حوضی وسیع در میان آن آرایش داده شده‌اند.

در قسمت تحتانی اطاقها ، تالار، کلاه فرنگی ، زیر زمین ، وجوب ( برون چوب ) راهرو زیرزمین جهت دسترسی به آب قنات با استفاده از پله های زیاد منظم قرار دارند.

که هر کدام برای نگهداری لوازم زندگی ، مواد غذایی واستراحت در فصل تابستان مورد استفاده بوده است خانه رسولیان دارای حمام سنتی است که حد فاصل حیاط بیرونی و اندرونی قرار دارد.

این خانه که یکی از خانه‌های ارزشمند یزدی است درسال 1368 به صورت وقف دراختیار دانشگاه یزد قرار گرفت و پس ازمرمت ، به عنوان هسته اولیه دانشکده معماری و شهر سازی ،حیات نوین خود را آغاز کرد .

یخچالها – یخچال میبد یخچالهای قدیمی ، یکی از بهترین تاسیسات ساختمانی‌اند که جهت ذخیره سازی انرژی سرمایه به یادگار مانده‌‌اند متاسفانه یخچالهای یزد در دهه‌های اخیر تخریب شده‌اند اما یخچال ابر کوه و یخچال میبد هنوز استوار وپا برجا هستند که یخچال میبد از بهترین‌های موجود است .

یخچالها از چهار بخش عمده به شرح زیر تشکیل شده‌اند: یخدان 2- گنبد 3- دیوار اصلی 4- حوضچه یا استخر که ویژگی خاصی داشتند.

در ایام زمستان که آب به حد کافی وجود داشته و شبهای کویر با سرمای 20 تا 30 درجه و بیشتر آب به درون حوضچه یا استخر رها و شب هنگام تبدیل یخ می‌شده دیواری بلند درطول استخر قرار داشته که مانع تابش خورشید به یخ‌ها شد .

شبهای پیاپی ( لایه‌های یخ بیشتر می‌شد) یخها توسط کارگران شکسته واز طریق درگاهی مخصوص بداخل یخدان که به صورت مخروطی بزرگ در زمین قرار دارد ، منتقل می‌شدند .

گنبد مدوری مرتفع ساخته شده از گل و ساروج یخها را از تابش مستقیم خورشید حفاظت می‌کرد و درفصل گرما امکان استفاده از یخها را ممکن می ساخت .

کاروانسرا یا رباط در استان یزد سه نوع کاروانسرا وجود دارد .

کاروانسراهای ( تاجر نشین ) یا سرا که جزئی از بافت بازار است و یک فضای تجارتی محسوب میشود ، مثل کاروانسرای علی آقا شیرازی وکاروانسرای سادات در بازار پنجه علی .

کاروانسرای درون شهری به عنوان فضاهای اقامتی که درمحله‌های مسکونی بجا وبازار واقع بودند و ازبیشتر مورد استفاده‌ی ساکنان آبادیهای اطراف یزد بود، است مثل کاروانسراهای بافقی ها کاروانسرای بُندر آبادی‌ها، کاروانسرا شیرو کارونسرای امیر چقماق کاروانسرای بین شهری مثل کاروانسرای خرگوشی واقع درجاده قدیم یزد – اصفهان کرمان رباط میبد در جاده قدیم یزد – تهران – رباط زین الدین در 60کیلومتری جاده فعلی یزد – کرمان واقع شده و همزمان با مجموعه گنجعلی خان درکرمان احداث شده است.

کاروانسراها از اطاق و صفه‌هایی برای استراحت مسافران – شاه نشین و بادگر فضاهای داخلی آنرا تشکیل می‌دهند .

در طراحی معماری رباط زین الدین اعداد 1 و 5 و12 ملحوظ شده‌اند.

اعدادی که درمذهب تشع از احترام و تقدس بالایی برخوردارند.

خانقاه در سراسر استان یزد خانقاههای متعددی وجود داشته که برخی از آنها سالم و برخی از میان رفته از جمله خانقاه شیخ تقی الدین دادا ، خانقاه درمحله کوشک نو خانقاه قطریان ، خانقاه شیخ محمد ، خانقاه مجو مرد – خانقاه میبد – خانقاه تفت خانقاه ابر قو -خانقاه بُندر آباد دراینجا به معرض یک نمونه از آنها می‌پردازیم .

خانقاه بُندرآباد – مجموعه سلطان بندر آباد که درمنطقه رستاق واقع است یک مجموعه کم نظیر از طاق تویزه‌هاست که با خشت وگل ساخته شده است .این مجموعه که به مرور زمان در زیر ریگهای روان کویری مدفون شده بود ، به همّت سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران نجات داده شده عمدترین عناصر متشکله مجموعه را خانقاه، مسجد جامع ، حسینیه ، آب انبار – برج حفاظتی و مقبره‌ای تشکیل می دهد که مدفون عمده‌ای از مشایخ سلسله دادایی است سنگهای متنوعی که به روی قبور مختلف قرار دارند به لحاظ هر طراحی، خوشنویسی، حجاری دارای ارزش فراوانند درتمرینهای بنا از کاشی‌های شش گوش فیروز‌ه‌ای به صورت اِزاره (قسمت پایین متمایز گردد) استفاده شد که درپاره‌ای موارد نقوش اسلیمی به صورت معرق به زیبایی آن افزوده در مسجد جامع این مجموعه منبری منبری ساخته شد .از کاشی معرق با نقوش گره ، اسلیمی و خط ثلث وجود دارد که از نظر نفاست هنری شبیه آن درتمامی استان نمی‌توان یافت .