شهرستان سبزوار به عنوان یکی از قدیمی ترین شهرستانهای استان خراسان شناخته شده است که در دامنه جنوبی رشته کوههای جغتای که خود نیز دنباله جنوبی ترین سلسله ارتفاعات البرز می باشد بنا شده است .
در جنوب این شهرستان دشت کویر واقع شده است .
این شهرستان با وسعت 20502 کیلومتر مربع تقریباً 14/1 خاک استان خراسان را اشغال کرده و از لحاظ موقعیت جغرافیایی در عرض َ 58 ْ36 تا َ30 ْ35 شمالی و حدود َ15 ْ58 تا
َ40 ْ 56 شرقی واقع گردیده است .
این شهرستان در غرب خراسان واقع شده است که از طرف شمال با قوچان ، اسفراین و بجنورد از طرف جنوب با شهرستان کاشمر و از طرف شرق با شهرستان نیشابور و از طرف غرب و جنوب غربی با شهرستان شاهرود همجوار است.
وضعیت طبیعی
محیط طبیعی اثر غیر قابل انکاری بر اقتصاد یک منطقه بر جای می گذارد تا آنجا که شیوه های زندگی را در یک محدوده دستخوش تغییر می گرداند.
شمال و جنوب سبزوار از یکدیگر بوسیله عوامل طبیعی مانند مقدار بارندگی ، درجه حرارت ، پوشش گیاهی و خاک کاملاً متفاوتند .
در شمال شهرستان آب و هوا مساعدتر ، مقدار بارندگی بیشتر خاکها مساعدتر و تنوع پوشش گیاهی بیشتر است.
سیمای طبیعی هر منطقه بیانگر توان تولیدی آن منطقه محسوب می گردد.
جنوب شهرستان شامل زمینهای کویری با خاکهای شور ، کمبود آب جهت کشاورزی و شرب و بعضاً زمینهایی است که غیر قابل کشاورزی می باشد .
در این قسمت از شهرستان که منطبق با محدوده دهستان قصبه غربی می باشد امکانات و شرایط دامداری فراهم گردیده و از مشاغل اصلی اهالی این قسمت پرداختن به دامداری است.
امروز بهترین و مناسب ترین قسمت شهرستان سبزوار که از لحاظ طبیعی باعث رونق و پیشرفت شگرفی در کشاورزی ، صنعت و دامپروری گشته ، دشت جوین است که کارایی بسیار مناسبی را ایجاد کرده است .
طبیعت منطقه و ویژگی های آن ، بر روابط شهر و روستا مؤثر است.
امروز بهترین و مناسب ترین قسمت شهرستان سبزوار که از لحاظ طبیعی باعث رونق و پیشرفت شگرفی در کشاورزی ، صنعت و دامپروری گشته ، دشت جوین است که کارایی بسیار مناسبی را ایجاد کرده است .
طبیعت منطقه و ویژگی های آن ، بر روابط شهر و روستا مؤثر است .
وضعیت توپوگرافی رشته ارتفاعاتی که در شمال شهرستان سبزوار قرار دارد و دشت جوین را از دشت سبزوار جدا می کند معروف به کوههای جغتای می باشد.
این کوهها دنباله جنوبی ترین ارتفاعات سلسله جبال البرز به شمار می روند .
کوه جغتای از شرق سبزوار به بینالود و از طرف غرب و شمال غربی از گدار میندر تا گدار ناوده و طبس در سه رشته مختلف موازی هم قرار گرفته اند و در هر منطقه اسم بخصوصی دارد.
در قسمت جنوبی شهرستان رشته کوه ، کوه میش قراردارد که از شرق به غرب کشیده شده و ارتفاع آن در امتداد غرب و حاشیه کویر کم شده و در ناحیه مزینان تقریباً مسطح می گردد.
ارتفاع سبزوار از سطح دریا 940 متر اندازه گیری شده است.
ژئومورفولوژی منطقه زمین شناسی منطقه از عوامل متفاوتی مانند اقلیم ، خاک ، پوشش گیاهی ، امکانات و استعدادهای کشاورزی و غیره متأثر بوده است .
در بخش جغرافیایی سبزوار می توان گفت که نوع بافت خاک آن شامل دامنه وسیع آبرفتی و قسمت پایین آن دارای بافت سنگین ، شوری خاک و لیمون شنی ، لیمون رسی می باشد .
از لحاظ خاک شناسی دشت سبزوار شامل سه ناحیه بزرگ و طبیعی است که شامل ناحیه شامکان ، ساحل چپ کال شور و ساحل راست کال شور است.
مطالعه ژئومور فولوژی دهستان قصبه غربی جهت تخمین و ارزیابی امکانات بالقوه آن پیاده کردن طرحهای منطقه أی عمران محیط و اختصاص دادن واحدهای مرفولوژی به اقدامات مختلف و در نتیجه برنامه ریزی صحیح و توسعه در رابطه با مقاصد اجتماعی ، اقتصادی ، کشاورزی ، هیدرولوژی و غیره لازم و ضروری است.
در این راستا رابطه آب و هوایی و فعالیتهای تکتونیکی یا به عبارت دیگر رابطه بین دینامیک درونی و بیرونی در این منطقه که امروز شرایط آب و هوایی خشک در آن حکمفرماست باید تشریح گردد.
در منطقه قصبه غربی عوامل متعددی در ژئومورفولوژی منطقه دخالت داشته که مهمترین آنها عبارت است از : 1ـ جنس زمین و زمین ساخت آن.
2ـ قرار گرفتن در حاشیه کویر و شوری خاک 3ـ نبود آب کافی وضعیت اقتصادی اقتصاد هر ناحیه بستگی به شرایطی دارد که طبیعت برای او بوجود آورده است.
برای توضیح اقتصادی هر ناحیه ، نخست باید به شرایط و ویژگیهای جغرافیایی آن توجه گردد تا با آگاهی کامل از استعدادهای طبیعی منطقه ، شیوه و نوع کشاورزی منطقه تعیین شود.
دهستان قصبه غربی با واقع شدن در حاشیه کویر ، دارابودن مشکلات تامین آب کافی جهت کشاورزی و همچنین شوری خاک با مشکلات زیادی در جهت افزایش تولید محصولات زراعی روبرو است.
بدلیل عوامل بالا و عدم مساعدت آب و هوا در این دهستان ، روی آوردن به دامداری در این منطقه کاملاً مشهود است.
با حفر چندین چاه عمیق و نیمه عمیق مبادرت به کشتهای تجاری مانند پنبه ، زیره و پسته کرده اند.
قالی بافی در این دهستان بسیار نادر است.
کشاورزی نیز به صدد موتورهای عمیق و نیمه عمیق میسر است.
این مساله در روستاهای جنوبی دهستان بارزتر است.
از لحاظ استعداد کشاورزی در شهرستان سبزوار باید گفت که روستاهای واقع در آن ، دارای 3 موقعیت جلگه أی ، کوهپایه أی و حاشیه کویر هستند.
عمق آب در این منطقه پایین بوده و اغلب آنها شور می باشد ، با وجود این با احداث چاههای عمیق بی شمار در این منطقه مبادرت به کشت محصولات تجارتی کرده اند که شوری آب به آنها زیان جدی نمی رساند.
فاصله اندک این دهستان از شهر سبزوار ، باعث استفاده و بهره برداری بیشتر کشاورزان آن از امکانات متنوع اداره کشاورزی و سهولت اخذ وام برای توسعه زراعت گردیده است.
چنانچه مشکلات مالی کشاورزان دهستان برای توسعه کشاورزی حل گردد ، تولید محصولات تجاری خصوصاً پنبه ، زیره و پسته با افزایش چشمگیری مواجه خواهد شد.
توزیع جمعیت تراکم جمعیت علاوه بر اینکه در سطح شهرستانهای استان متفاوت می باشد ، در دهستانهای شهرستان سبزوار نیز به دلیل ویژگیها تفاوتهای طبیعی و امکانات اقتصادی خود دارای تراکم کاملاً متمایزی از یکدیگر است.
دهستان قصبه غربی با وجود مهاجرت قابل توجه دارای تراکم نسبی بیشتری نسبت به شهرستان سبزوار می باشد .
1ـ نزدیکی سکونتگاه های دهستان به یکدیگر و جمعیت نسبتاً زیاد اغلب این سکونت گاه ها که تراکم نسبی را بالا می برد .
2ـ تعداد قابل توجه روستاهای دهستان ، در مقابل وسعت کم آن تراکم نسبی را نسبت به شهرستان سبزوار افزایش داده است.
3ـ همجواری دهستان قصبه غربی با شهر سبزوار که در افزایش تراکم جمعیت آن به خاطر برخورداری از امکانات بیشتر شهر سبزوار نسبت به سایر دهستانها موثر است.
بر اساس تغییرات جمعیتی دهستان قصبه غربی در دوره های سرشماری گذشته می توان به پیش بینی جمعیت در سالهای آتی پرداخت.
در حال حاضر به دلیل موقعیت جغرافیایی دهستان و نزدیکی به مراکز جمعیتی چون سبزوار ، مشهد ، اسفراین و جغتای ، نبودن مرکزی برای جمعیت و اشتغال آنها در سطح دهستان و سایر جاذبه های شهری ، اکثر جوانان روستایی به شهرهای پیرامون خود خصوصاً سبزوار جهت کار مهاجرت می کنند.
بر اساس سرشماری سال 1375 بیشترین تراکم در روستای کلاته سفیر است که جمعیت آن 3194 نفر می باشد که نشانگر روند رشد مثبت جمعیت است.
فهـرست مطالب عنــوان صفحه موقعیت و مقر دهستان قصبه غربی 1 وضعیت طبیعی 1 وضعیت توپوگرافی 2 ژئومورفولوژی منطقه 2 وضعیت اقتصادی 3 توزیع جمعیت 4 فهرست جـداول جدول شماره 1 ـ طبقه بندی بر اساس کل جمعیت 5 جدول شماره 2 ـ طبقه بندی بر اساس جمع نهادها 6 جدول شماره 3 ـ طبقه بندی بر اساس امتیاز نهادها 7 الف فهرست نقشه ها عنــوان صفحه نقشه شماره (1) نهادهای آموزشی ـ فرهنگی (رادیو و تلویزیون) 8 نقشه شماره(2) نهادهای بهداشتی ـ درمانی 9 نقشه شماره (3) نهادهای اداری ـ ارتباطی 10 نقشه شماره (4) نقشه تلفیقی (آموزشی ـ بهداشتی ، اداری) 11 ب