دانلود مقاله موقعیت جغرافیایی و صنعت توریسم کشور لهستان

نام بین ا‌لمللی جمهوری خلق لهستان پولند [1] و نام محلی آن پولسکا [2] است .

[3] پلنی نام فرانسوی کشورلهستان است.

[4] بنا به یک روایت افسانه ای حدود بیش از یکهزارسال پیش درسرزمین کنونی لهستان قومی زندگی میکرده‌اندکه به نامLAH خطاب میکردند.
وقتی نخستین باردرلهستان دولت مستقلی تشکیل شد به همین مناسبت نام قدیمی رابه این سرزمین اطلاق می کردند درنتیجه مردمان اولیه این کشورله نامیده شدند.کشورهای شرق نیز به تبعیت از همسایگان وسرزمینهای دور وبر لهستان اهالی و ساکنین آنجا را له می نامیدند.امپراطوری عثمانی،ترک ها و تاتارهاکه قسمت اعظمی از سرزمینهای اروپای شرقی امروز را تصرف کرده بودندبه سوی مرزهای شرقی وجنوبی لهستان پیشروی
می کردندواطراف آنراکاملا احاطه کرده بودند به نام له [5] وسپس لهستان را ازملتهای همسایه و اطراف این سرزمین اقتباس نمودند،پس از آنها ،ایرانی ها نیز به تبعیت از ترکان عثمانی به این کشور لهستان می گفتند ودراصل نا‌م را از ترک ها فراگرفتند.علاوه براین جای گفتگو ست که غیراز اقوام له ،قوم و قبیله های دیگری نیز درنواحی مرکزی لهستان می زیستندکه آنان به پولنی [6] یا پولونی مشهور بودند .

[7]
ادوارباستانی وتاریخی کشور لهستان مانند ادوار تاریخی بسیاری ازملل متمدن روی زمین آمیخته به افسانه وقصص و حکایات اغراق آمیز و شگفت انگیز است.
بنابر اسناد قطعی ومطمئن آغاز تاریخ کشور ملت لهستان راباید از نیمه اول قرن10میلادی (قرن 4هجری )محسوب داشتکه با مقایسه باتاریخ ایران از آغاز زمامداری هخامنشیان تاریخ لهستان مدت پانزده قرن جوانتر وجدیدتر است.حدود ده قرن پیش بعضی از اقوام اسلا و مانند پولانها ویسلانها و سیلزینها درتحت فشاراقوام ژرمنی نژاد ازمساکن اصلی خود رانده شده درکناره های رودهای وارتا ،ویستول وادرسکونت اختیارنموده و هسته مرکزی دولت لهستان رابرای مقابله با اقوام مهاجم و متعرض تشکیل دادند.
اقوام و نژادها
برای نشان دادن بافت جمعیت درنواحی شبه جزیره بالکان و اروپای مرکزی و شرق ،اصطلاح چهل تکه بکارمی رود.به کاربردن این اصطلاح از این جهت است که ملیتهای ساکن این ناحیه از اجزاء نامتجانس و بی ثبات تشکیل یافته‌اند [8] .بطورکلی نژاد مردم لهستان از نژاد سفید وتیره اسلاوی است.
اقلیتهای زیادی نظیر اوکراینها ،یهودیها،روسهای سفید،آلمانیها ،روسها،چکها،لیتوا‌نیها ،
روتنی ها و غیره درلهستان سکونت دارند .

]9[
یکی از نژادهای کهن کشور لهستان نژاد قرائیم است .« قرا‌ئیم ها» فرقه‌ای یهودی با سوابق یکهزارودویست ساله می باشند که آداب و سنن تلمودی ومتأخر برتورات رابه عنوان احکام شریعت قدیمتر از اسلام می شناسند.منشاء قرا‌ئیم ها درایران و عراق بوده است و به تدریج درخاورمیانه و شبه جزیزه بالکان پراکنده شده‌ا‌ند.سقوط ا‌مپراطوری بیزانس باعث شدکه مراکز زندگی و تجمع این مردمان به شبه جزیره کریمه ولیتوانی و لهستان انتقال یاید.بازوال امپر‌اطوری عثمانی درسراسر اروپا پراکنده شدند وجوامع قرائیمی اروپا نسبت به نواحی دیگر به خصوص آسیا رشد وبرتری یافتند .

[10]
قوم بیابانگر دیگری که منشاء ایرانی داشتندو اززمان هرودت شناخته شده بودند ودرقرون نخستین مسیحی درسراسر استپهای اروپای شرقی ومرکزی پراکنده بودندکه بعدها به عنوا‌ن اجداد مردم لهستان شناخته شدند.وظن قوی آنست که اینان نژا‌د سرمتی هستندو این سرمتی ها درحقیقت اجداد اشراف لهستانی می باشندسرمتی ها از یک سوبه نژاد خودبه صورت بسیار تعصب آمیزی می نگریستند واز سوی دیگر به مذهب کاتولیک نیز اعتقادراسخ داشتند وبه پندارآنها لهستان سنگرمسیحیت دراروپابه شمارمی‌رود.
سرمتی‌نژادان‌به‌سبب همین‌تعصبات‌خشک ونژادپرستی مجموعه ای ازقواعد وآداب مخصوص به خود پدیدآوردند.قابل ذکر است که از اواخر قرن شانزدهم به بعد شکل لباس لهستانی از مشرق زمین به این کشورواردمی شد وبه هیچ وجه علاقه‌وتوجهی به شکل ونوع لباس غربی نداشنند.درحقیقت لباس اشراف لهستان به پوشاک وظواهردرباریان امپراطوری‌عثمانی‌یااشراف‌زمان‌صفویه شباهت داشت.
لهستانیها الگوهای لباس وزروزیوروتجملات راازمدلهای هنری که الهام‌بخش‌ذوق‌وقریحه سرشار‌مردم مشرق زمین بخصوص ایرا‌نیان که ازدیر باز دارای فرهنگ وهنرغنی وقابل اهمیت وبی نظیری بودندالهام می گرفنند.

[11]
ملاحظات جغرافیایی
کشور لهستان درنیمکره شرقی،نیمکره شمالی، درست دروسط قاره اروپا، جزو ممالک اروپای شمالی ومرکزی است وازلحاظ عرض جغرافیایی دردرجه با لاتری ازکشور ایران قرار دارد عرض جغرافیایی ورشوپایتخت لهستان مانندشهرهای لندن ویرلن در52درجه عرض جغرافیایی قرارگرفته است(عرض جغرافیایی شهرتهران 33درجه است).
لهستان ازحیث موقعیت شرایطی مغایر با وضعیت جغرافیایی ایران دارد .
درلهستان کوه خیلی کم مشاهده میشود درصورتیکه درایران کوههای مرتفع ومستور از برف زیادی وجود دارد.درلهستان آب به حدوفورپیدا میشود.مثلا درایالت پولزیا [12] فراوانی آب زحمت زیادی تولید نموده زیرا اهالی مجبورند قسمتی از آبها رابه نقاط دیگر ببرند.

در ایران خورشید روشن وتابان است وشدت آفتاب دربعضی ازنقاط ایران مردم رابه زحمت می ا‌‌ندازد.درلهستان بالعکس روزهای آفتابی کمتر دیده می شوند وروزهای خیلی گرم کمتر وجوددارند .
در ایران خورشید روشن وتابان است وشدت آفتاب دربعضی ازنقاط ایران مردم رابه زحمت می ا‌‌ندازد.درلهستان بالعکس روزهای آفتابی کمتر دیده می شوند وروزهای خیلی گرم کمتر وجوددارند .

موقعیت جغرافیایی کشور لهستان با سیصد ودوازده هزار وششصد وهشتادوسه کیلومترمربع [13] وسعت جغرافیایی درشرق قاره اروپا و درجنوب دریای بالتیک بین مدارهای 14درجه تا 7/24 درجه طول شرقی و 49درجه تا 50/54درجه عرض شمالی قراردارد.این سرزمین از شمال شرقی و مشرق به جمهوریهای لیتوانی ، بیلوروسی (یا روسیه سفید) واوکراین وازجنوب به جمهوریهای چک واسلواکی ، از مغرب به جمهوری آلمان واز شمال به دریای بالتیک وخلیج داتریک محدود می شود .

طولانی ترین مرزلهستان با همسایه های جنوبی آن یعنی کشورهای چک واسلواکی است .لهستان با این دوکشور1310 کیلومتر مرز مشترک دارد.این کشورکوتاهترین مرز مشترک را با جمهوری آلمان دارد که نزدیک به 460 کیلومتر است .بادرنظر گرفتن مرزهای آبی این کشور که به 524 کیلومتر می رسد کشور لهستان درمجموع 3538 کیلومتر مرزهای آبی وخاکی دارد.به طور کلی 4/3% سرزمین این کشور از زمینهای پست تشکیل شده است .

تعداد دریاچه ها دراین کشورفراوان است .شمار دریاچه ها راتقریبا به میزان 930 دریاچه تخمین می زنند که درحقیقت 32000 کیلومتر مربع از زمینهای لهستان را در بر می گیرد.بیشتردریاچه ها درایالات شمالی هستان واقع است که مهمترین آنها عبارتنداز : اسنیاردوی [14] مامری.5حدود پانزده هزار کیلومتر مربع از مساحت کشور را مردابها تشکیل میدهند.درلهستان رودهای متعددی جریان دارد.طولانیترین آنها رود ویستول [15] (ویستولا )با 1069 کیلومتردرازی که به دریای بالتیک میریزد.رود ادربرگ [16] با 860 کیلومتر طول دومین رود طولانی و بزرگ این سرزمین به شمار می آید .ازرودهای مهم دیگر لهستان وارتا ، ینه من وپریپت (شعبه ای ازرود دنی پیر)میباشد.رود « دنی پیر» و « دنی یستر » از کوههای لهستان سرچشمه می گیرد وبه سرزمین روسیه جاری می شود.چنانکه اشاره شد رود ویستولا دازترین رود این کشور است که به آن ویستایا وایکزل [17] می گویند.این رود از کوههای « کارپات » در جنوب این سرزمین سرچشمه می گیرد وبه خلیج « دانزیک » جاری می شود .ازرودهای دیگرلهستان می توان « نارف » و « سان » رانام برد.

به طورکلی سراسر سرزمین لهستان جلگه ای و هموار است و ارتفاع 87 درصد از مساحت این کشور از سطح دریا به سیصد متر نمی رسد،.زیرا شمال ومرکز لهستان دنباله جلگه بزرگ اروپای شمالی است .بریدگی های ساحلی لهستان در کناره های بالتیک واقع است .خلیج «دانزیک »درشمال وحلیج پومرا نی درشمال غربی آن قرارگرفته است و درخلیج پومرانه [18] که مرز مشترک آلمان و لهستان قرار دارد هردو کشورشریک هستند .شبه جزیره ه ای نسبتا باریک به نام هل [19] در خلیج دانزیک واقع است که به کشور لهستان تعلق دارد .

آب وهوا آب وهوای لهستان بین معتدله واقیانوسی است.زمستانها سردو طاقت فرساست.درجه حرارت در تابستان تا 33 درجه بالای صفر میرسد و دربعضی نقاط آب و هوا معتدل و مرطوب است و روی هم رفته آب و هوای لهستان متغیر است و درجه حرارت متوسط سالیانه آن بین 6 تا 8/8 سانتی گراد میرسد.باران درنواحی جلگه ای کمتر ولی در مناطق کوهستانی بیشتر است و میزان متوسط باران سالیانه در سطح کشوربه شش هزار میلیمتر درسال میرسد.

آب وهوای لهستان در فصل پاییز و سراسر زمستان تا اواسط فصل بهار بسیار سرد و طاقت فرساست .

ملاحظات سیاسی ساختارحکومت تاریخچه سیاسی اولین خاندان سلطنتی ،تاریخی لهستان خاندان «پیاست»می‌باشدکه مانند خاندان تاریخی هخامنشیان درایران اساس حکومت وتشکیل دولت لهستان توسط آنها بنیان نهاده شد.

این خاندان مدت چهارصد سال یعنی از قرن دهم تا 1370میلادی بصورت مستقیم و سپس تا سال 1386م درنتیجه زناشوئی درلهستان پادشاهی نمودند.

[20] درسال 966میلادی«میشکوی اول» یکی ازپادشاهان سلسله پیاست وآئین حضرت مسیح (ع)گروید [21] وکیش عیسوی از همین زمان در سرزمین لهستان رایج گردید .درزمان حکومت فرزند وجانشین وی (یوگسلاو1025-992) کشورسلطنتی لهستان یک مملکت پادشاهی مستقل و مقتدر منطقه شناخته شد.درطول سه قرن لهستان همواره با آلمانها درغرب واسلاوها درشرق و مغولان درجنوب شرقی درمبارزه و کشمکش بودواز طریق روابط حسنه باتمدنهای اروپایی داشت.

هجوم سیاستهای خارجی ونفوذ آنها درلهستان مشکلات زیادی برای فرمانروایان و حکم سلسله پیاست بوجود آورد.به سال 1410میلادی نیروهای متفق اتحادیه بزرگترین دشمن ورقیبت خودعثمانی را در پهنه اروپا مغلوب کردو در1411 میلادی به همین مناسبت پیمان صلحی منعقد نمود.به سال 1434م لادیسلاو سوم فرزندیاگیلوجانشین پدرشد و این پادشاه درسال 1440م مجارستان را به زیر سلطه خود درآورد وبرای بالابردن عظمت واقتدار خویش دوبار با امپراطوری عثمانی جنگید.لهستان در سال 1515م وارد اتحادیه امپراطوری روم شد .سیگیسموند اول درمدت بیست سال ازدوره حکومت و سیطره خود پیوسته با دولت مسکو(روسیه) به جنگ وجدال پرداخت و ازسوی دیگر مغولها در مرزهای جنوب شرقی قلمرو وی به تاخت وتاز پرداختند .نفوذ فرهنگ (نوین اروپائی )از زمان حکومت وی در لهستان راه یافت و این دوره را دوره رنسانس لهستان باید به شمار آورد.

پس از درگذشت این پادشاه ،فرزند سیگیسموند دوم با آوگوستوس اول جانشین وی گردید وسعت وگسترش سرزمین لهستان دراین زمان موجب درگیری این کشور با روسیه شد وبا « ایوان چهارم»پادشاه روس به ستیز وجدال برخاست.اصلاحات دینی هم دراین دوره به ا وج خودرسید وبه سال 1570م پروتستانهای این کشور برای پیش بردن مقاصد خود به وحدت ویکپارچگی نایل آمدند .درسال1699م آوگوستوس دوم با پطرکبیر امپراطوری روسیه و فردریک چهارم ،پادشاه دانمارک در مقابل شارل دوازدهم پادشاه سوئد متحد شدند و جنگی سخت بین قوای متحدین و شارل بوقوع پیوست.شارل ورشو وکراکف رادرسال1702م تسخیر کرد وا‌ستانسیلا و اول پادشاه لهستان را دست نشانده خود کرد آوگوستوس را مجبور نمود که ضمن کناره گیری از اتحادبا روسیه استانسیلاو اول رابه رسمیت بشناسد .

استانیسلاو دوم که درسال1764م به سلطنت لهستان رسیده بود و تنها توسط روسها می توا‌نست مقام خود را حفظ کند به عنوان آخرین پادشاه لهستان برسریر شاهی تکیه زد ولی در سال 1772م به ناچار قسمتهای عمده سرزمین لهستان رابه همسایگان قدرتمند این سرزمین مانند اتریش وپروس واگذارکرد.

درحقیقت این نخستین تجزیه و ازهم پاشیدگی لهستان به شمار می آید .استانیسلاو درسال 1792م قانون اساسی مملکتش را اصلاح نمود و دومین تجزیه لهستان درسال 1793م میان دولتین روسیه و پروس ا‌نجام گردیدوپادشاه را از ادامه سلطنت ناکام گذارد تجزیه دیگر لهستان پیامدجنگهای 1793 ـ1792م میان لهستان و همسایگان بود.

درسال 1794م یکی ازآزادیخواهان این سرزمین به نام«تاونونس کوشیخوتسکو» قیامی را برعلیه نفوذ بیگانگان برپاکرداما مبارزات وی با شکست مواجه شد.سومین تجزیه لهستان درسال 1795م میان روسیه،پروس و اتریش اتفاق افتاد به طوری که می رفت نام لهستان ازنقشه اروپا پاک گردد .ناپلئون بناپارت دوک نشین ورشو را به عنوان کشور میانگیر که درتصرف شاه ساکسن بودتأسیس کرد.

درسالهای 1813ـ1807م کنگره‌ وین (1815ـ1814)ایالات پروس غربی و پزنان را به دولت پروس و گالیس را به اتریش داد و کراکف را نیزبه صورت جمهوری جداگانه ای درآورد .کراکف درسال 1846م به سرزمین اتریش ملحق گردیدو سرانجام مملکت سلطنتی لهستان به نام «لهستان کنگره» تأسیس شد.پایتخت این کشور ورشو بود.لهستان کنگره از متحدان روسیه بود و لی قانون اساسی مخصوص به خودداشت .شکست شورش عمومی در« لهستان کنگره»درسالهای 1831ـ1830م به رکورد و مسکوت ماندن قانون اساسی انجامید.

بعدازآن شورش دیگری درسال 1863م سبب روسی کردن شدید آن گردید و به موازات این اتفاقات بیسمارک صدراعظم آلمان در قسمتهای غربی لهستان برنامه آلمانی کردن زبان ساکنین اقدام کرد ولی قسمتی از لهستان که سهم اتریش بود خودمختاری قابل توجهی به ساکنین آن ارزانی داشت .حاکمیت دراز مدت روس ،آلمان ،اتریش درقسمتهای شرقی ،غربی و جنوبی لهستان تا قرن بیستم ادامه یافت تا این که لهستان درجنگ جهانی اول در مقام تجدیدحیات ملی خودبرآمد .

[22] لهستان طی قرون 18و19م چندین بار بین ا‌مپرطوریهای بزرگ مانند آلمان ،اتریش و روسیه تقسیم شد .

[23] با شکست قدرتهای حاکم براین کشوردرجنگ جهانی اول وپیروزی متفقین ،استقلال خودرا دوباره بدست آورد.اولین رژیم جمهوری این کشور را« یوسف پیلسودسکی » درسال 1918م تأسیس نمود.

تاجنگ جهانی دوم ژنرالهای مختلفی روی کار آمدند ،حکومت نازی در آلمان مسأله دالان و بندر دانتزیک (گدانسک فعلی )را بهانه تجاوزخودقرارداد و باحمله به این کشوردرعمل جنگ جهانی دوم را آغاز کرد.منشأ اختلاف دوکشور،پاسخ منفی لهستان درموردتقاضای آلمان نسبت به الحاق دانتزیک به آن کشور بود.درروز اول سپتامبر سال 1939م ناگهان ارتش نازی به لهستان حمله کرد،مرکز وغرب این کشوررا به تصرف خود درآورد.درهفدهم سپتامبر ،شوروی نیز از موقعیت استفاده کرداز شرق به لهستان حمله کرد وقسمت شرق این کشوررا اشغال کرد.به دنبال این وقایع دولت لهستان آزاد ابتدا درپاریس و سپس باسقوط آن شهربدست آلمانیها، درلندن مستقر گشته وشروع به رهبری قوای تبعیدی لهستان نمود.

[24] درژوئن سال 1941م آلمان تمام خاک لهستان را اشغال کرد .درطول جنگ دوم جهانی شش میلیون لهستانی که نیمی از آنها یهودی بودند،کشنه شدند وبیش از 5/2 میلیون نفر نیز به کار اجباری گرفته شدند کوره های آدم سوزی نازی ها ،اتاقهای گاز و کشتاردسته جمعی ،از جمله روشهای نابود کردن مردم لهستان بود بعداز شکست نازیها ،تمام خاک لهستان دراوائل سال 1945م به دست شوروی افتاد.این کشور درطی جنگ جهانی دوم 5میلیارد دلار خسارت دید وتعداد زیادی از آثار تاریخی آن ازبین رفت .از این به بعد لهستان توسط حزب کمونیستی کارگران متحدکه کاملادنباله رو حزب کمونیست شوروی بود،اداره می شد .

در28 ژوئن سال 1956م اولین بحران کارگری ضد کمونیستی جهان درشهر پزنان بوقوع پیوست درطی این درگیریها 53تن کشته ،3000تن زخمی و 323تن بازداشت شدند .درسال 1966م این کشور جشن هزاره خودرا به عنوان یک ملت مسیحی برگزار کرد.در بیستم اوت سال 1968م ارتش لهستان درمسأله اشغال چکسلواکی بوسیله قوای نظامی کشورهای عضو پیمان ورشو،شرکت کرد .درهمین سال شورشهای دانشجویی و تصفیه لهستان از یهودیان روی داد .

[25] با گران شدن اجناس در سال 1980،اعتصاب کارگران شروع شد ،این اعتصاب سرآغاز بزرگترین تحولات این کشور درقرن جاری گردید.محل اصلی اعتصابات درکارخانه کشتی سازی لنین در شهر گدانسک بود.بعداز فعالیتهای زیاد اعتصابیون‌اولین اتحادیه مستقل‌خود به نام« اتحادیه همبستگی »رادرآنجا ایجادکردندونهاینا اجازه‌تأسیس آنرابه‌تصویب‌دولت‌رساندند.

رهبری‌این‌انحادیه‌را «لخ والسا» [26] پسریک زارع کاتولیک متعصب عهده دار بودکه روابط خوبی با اتحادیه های همبستگی کشورهای صنعتی غرب داشت .پس ازسالها برای اولین بار کلیسا نیز قدم به عرصه سیاست واقتصاد نهادودرطی سالهای 82ـ1980م مداخلاتی دراین راستا صورت داد.بااوج گرفتن اعتصابات سرانجام دولت کمونیستی درسیزدهم دسامبرسال 1981م اعلام وضع جنگی وفوق العاده کرد،‌ویک شورای نظامی قدرت مطلقه را دردست گرفت .بتدریج از آغاز سال 1982م از شدت حکومت نظامی کاسته شد تا اینکه در سال 1983م حکومت نظامی لغو گردید .

[27] اززمان روی کار آمدن گورباچف درشوروی درسال 1985م بویژه پس از سفر وی به ورشو درسال 1986م ضدیت حزب کمونیست لهستان با اتحادیه همبستگی رفته رفته کم رنگتر شد و ازمرحله آزاد سازی اعضای برجسته و رهبران این اتحادیه اززندان در سال 1986م و اعطای مجوزلازم برای فعالیتهای قانونی آنها به شرکت اتحاد به همبستگی درانتخابات پارلمانی آغاز ودرنهایت به ریاست جمهوری رهبرهمبستگی لخ والسا درآخرین روزهای سال 1990م منجرگردید.لخ وا‌لسا یک مردوطن پرست ویک مسیحی کاتولیک متعصب می باشد .

[28] نظرات وی از ابتدای مبارزاتش جنبه ملی و دموکراتیک داشت .درداخل اتحادیه همبستگی نیزهم لیبرالها،کمونیستها،سوسیال دموکراتها وهم نمایندگان آرایشهای ملی ومسیحی وابسته به کلیسا حضور داشتند بویژه نمانیدگان گرایشهای مذهبی نقش مهمی رااز ا‌بتدای کارخود ایفا می کردند.لخ والسا پیشنهادکرد که نخست وزیر کلیه زندانیان سیاسی را آزاد نماید و ازسانسور مطبوعات جلوگیری کند وبه اتحادیه های کارگر ی اجازه فعالیت دهد.وی از بدو به قدرت رسیدن با حزب کشاورزان و حزب دموکرات ائتلاف کرد.اعضای هردوحزب متشکل ازاربابان صنایع وحرف نیروهای ملی بود.عجیب اینجا‌ست‌که لخ والسا پس از به قدرت رسیدن‌اعلام‌کرد،ما دیگربه‌کمونیزم اجازه‌تولددیگرنمی‌دهیم .

[29] قانون اساسی قانون اساسی لهستان درتاریخ هفدهم مارس 1921م به تصویب سجم [30] (بامجلس شورای ملی)رسیده و بعدها در آوریل 1935م تغییراتی در آن داده است.

[31] قانون اساسی فعلی درسال 1952م تدوین گردیده ودرسال1976ماصلاحاتی درقانون این کشورصورت گرفته است .

[32] مطابق قانون اساسی حق رأی دادن ازجمله حقوق تمامی شهروندان است وکلیه اشخاص حق رأی دارند (مگر به حکم قانون ازدادن رأی محروم شوند)حداقل سن شرکت در انتخابات هجده سال وحداقل سن داوطلبان نمایندگی درپارلمان بیست ویک سال است .نمایندگان به موجب قانون اساسی بارأی مستقیم ومخفی مردم برای مدت 4 سال انتخاب می شوند.

[33] قانون اساسی به تمام اهالی آن کشورحقوق وامتیازات برابری اعطاء می کند.داشتن هرگونه مذهب آزاد است و هیچکس درموردمذهبش متحمل زحمت یا شکنجه نخواهدشد.امنیت خانواده نیز به موجب این قانون ضمانت می شود.خانواده های ویژه رافقط می توان براساس تصمیم محکمه عالی کشوری و به وسیله قوا‌نین مخصوصی مورد بازخواست قرارداد.

جمهوری لهستان هیچگونه عنوان ولقب نجبایا اعیان رانمیشناسد وقبول نمیکند ولی درکارهای اختصاصی درجات والقاب خدمت وجودداردکه موردقبول هم است .

اختیار داشتن مقام عالی دردستگاه دولت حق داشتن با‌لاترین مقامات دولتی برای هر فرداین کشورممکن ومجاز است.رازداری نامه ها به وسیله قانون مخصوصی تأکید وبه مورد اجرا گذاشته می شود.

[34] ویژگیهای قوای سه گانه قوه مجریه (ریاست جمهوری) ریاست جمهوری لهستان توسط پارلمان انتخاب میشودومهمترین وظایف وی معرفی نخست وزیر به پارلمان ،اعلان جنگ وصلح ،تعیین سفراء ودریافت استوارنامه های رؤسای نمایندگی های دیپلماتیک در لهستان می باشد .

[35] همچنین رئیس جمهورفرمانده عالی نیروهای عالی (نظامی)کشوراست ولی او برا ی فرماندهی کل ارتش کسی را انتخاب می کند .رئیس جمهور مطابق قانونی که به تصویب هیأت وزراءرسیده قدرت و اختیار دارد که درهرزمان هردومجلس رامنحل کند.درموقع تعطیل مجلس و بی تکلیف بودن انتخابات جدیدمجالس ،رئیس جمهور با مسئولیت هیأت وزراءمیتواند مطابق فرامین سلطنتی قوا‌نینی اعلام وانتشار دهد .کلیه اسناد وقوانین مهم کشور به امضاء رئیس جمهور ونخست وزیر و همچنین وزیر مخصوص که کارش ملاحظه وامضاء اسناد خصوصی می باشد می رسد.

[36] شورای وزراء شورای وزراء یکی از ارگانهای عالی اجرایی کشوراست که زیر نظر پارلمان فعالیت می کند که اعضای آن از سوی مجلس به عضوبت این شورا منصوب میشوند .این ارگان مجری قوانین مصوب مجلس درصحنه داخلی وخارجی پارلمان هستند.شورای وزراءدراجرای مصوبات مذکور مجاز به تصویب آیین نامه ها میباشند .اولین کابینه بجز سوسیالیستی لهستان بعدازجنگ جهانی دوم درتابستان 1989م برسرکار آمد که ریاست آنرا یاروزلسکی از اتحادیه همبستگی برعهده داشت وتا سال1369رییس شورای وزراء شخص نخست وزیربود.

درگذشته نه چندان دور اکثریت وزرای کابیته از اعضای اتحادیه همبستگی بودند [37] .

با انجام انتخابات پارلمانی آزاد در چهارم ژوئن 1989،اتحادیه همبستگی به رهبری لخ وا‌لسا یک وسوم کرسی های پارلمان راکه برا ساس توافق مذاکرات معروف به میز گرد بامخالفان می توانست به نمایندگان آن اتحادیه تعلق بگیردکسب نمود و99درصد کرسی های مجلس سنا را نیز به خود اختصاص داد.

قوه قانونگذاری « پارلمان سجم» (مجلس شورای ملی) مسئول قانونگذاری درکشور است ودوره آن چهار سال می باشدمجلس 460عضودارد که از میان احزاب مختلف انتخاب می شود مجلس توسط هیأت رئیسه وبا کمک ارگانی به نام شورای مشورتی اداره می شود .هیأت رئیسه (پرزیدیوم )شامل مارشال(رئیس جمهور)و چهارتن معاون است که کلیه آنان از میان نمایندگان منتخب تعیین می شوند.مجلس دارای 21کمیسیون است که نقش راهنمایی پارلمان را عهده دارهستند.

مجلس وظیفه قانونگذاری ونظارت براجرای آن را برعهده دارد.انتخاب رئیس جمهورتوسط مجلس دراولین اجلاس افتتاحیه صورت میگیرد ولی درباره انتخاب رئیس جمهوربعدی از طریق آگهی عمومی وتوسط مجلس انجام میپذیرد.کمیته ها ی پارلمانی درمجلس لهستان نقش مهمی دارند.ودرابتدای تقدیم طرحها ولوایح این کمینه ها به بررسی آنها می پردازندواعضای هرکمیته توسط مجلس ا‌نتخاب می شوندوهرنماینده ای حداقل دریکی از کمیته ها عضویت دارد.رئیس سجم و رئیس مجلس سنای [38] لهستان مارشال نامیده می شوند.

قوه قضا ئیه قوه قضائیه ودادگستریها توسط قضات اداره می شوند .وکلای دادگستری دروظایفشان مستقل بوده و طبق قانون عمل می کنند.آنها نمی توانند عقایدی مخالف قوانین موجود ابرازکنندولی می توانند قوانین را موردبحث وبررسی قرارداده و بگویند قبلا فلان قانون دارای موافق یا مخالف قوانین موجودمیباشد.

پایین‌ترین‌محکمه های کشورمحکمه های قصبات میباشد.Sady Powatowe محکمه های درجه دوم محکمه های نواحی کنتSady Okregowe گویند ومحکمه های درجه بعدی رامحاکم استیناف مینامند.Sad Apelacyinyعالیترین محکمه لهستان محکمه عالی ورشو میباشد که به چهارشعبه تقسیم میشود.درلهستان همچنین محاکم اداری وجوددارندکه کارشان رسیدگی به کارهای اداری وملکی می با شد.

[39] ملاحظات اقتصادی سیستم اقتصادی [40] ازدیر زمان لهستان دارای اقتصاد سوسیالیستی مبنی بر برنامه ریزی متمرکز دولتی بوده است .تا قبل از جنگ جهانی دوم اقتصاد این کشور بیشتر به کشاورزی ،دامپروری وصنایع دستی متکی بوده است.امابا اجرای 7برنامه عمرانی پنج ساله که از 1950 م به مورد اجراگذارده شد ، تحولات زیربنایی قابل توجهی درساخت نظام اقتصادی این کشورمرحله به مرحله به وجود آمد.بامقایسه بین آمار و ارقام موجود درارتباط بامیزان درآمد ملی لهستان درسالهای گذشته مشخص می شود که باگذشت زمان ازسهم بخش کشاورزی کاسنه شده و درمقابل بخش صنعت رشد قابل توجهی رانشان می دهد.تا حدی لهستان به عنوان یکی از کشورهای بزرگ صنعتی به شمار رفته وبعد ازشوروی دومین قدرت اقتصادی درکومکن [41] بود.صنایع لهستان به طورکلی به وسیله دولت اداره می شود .هفتاددرصد جمعیت فعال کشور دربخش صنعت مشغول به کاراست.گذشته از برنامه ریزی متمرکز که موجب رشدصنایع درلهستان شده است و جود ذخایر عظیم معدنی دراین کشور خود عامل مهمی درجهت رشد صنایع این کشور محسوب می گردد.لهستان با داشتن بیش از 85میلیارد تن زغال سنگ دراروپای شرقی مقام اول ودرجهان مقام پنجم راداراست.عامل مهم دیگر که در صنعتی شدن لهستان نقش مؤثری داشته است بهره گیری صحیح از پوشش جنگلی در این کشور می باشد که نقریبا 4/1 از خاک لهستان را پوشانده است به عنوان نمونه بهره برداری از جنگلهای انبوه دامنه کوههای «کاپارت » درمنطقه جنوب نقش مهمی درراه اندازی کارخانه های کشتی سازی وکاغذسازی ایفا میکند.

دراین میان نباید کمکهای تکنولوژیکی غرب وشرق رابه لهستان از نظر دور داشت .

از لحاظ درآمد عمومی مردم به طوری که آمارهای رسمی نشان می دهد تا قبل از شورشهای 1980درآمد سرانه 3384 دلار بوده است.اما درطول چهارسال پس از این تاریخ درزمان آغاز فعالیتهای نهضت همبستگی که براثر اعتصاب متعدد بخشهای مختلف تولید ی به تعطیلی کشانده شد ، به میزان قابل توجهی درآمد سرانه پایین آمد.به طورکلی سرا نه مردم از بسیاری از کشورهای کمونیستی بیشتراما از کشورهای صنعتی کمتر است .

[42] لهستان کشوری صنعتی است اما با اقتصادی وابسته به غرب و شرق بوده و هست .

درسال 1979میزان تولید ناخالص ملی لهستان1/119 میلیارد بوده (درآمد سرانه 3384 دلار)که 66% آن از صنایع و 9% ازکشاورزی بدست آمده است .هزینه های نظامی کشور در سال 9/2%و هزینه های آموزش وپرورش 4/3% تولید ناخالص ملی بوده است .

نرخ سالانه رشد تولید ناخالص ملی حدود 3/6 %بوده است .

[43] اقتصاد لهستان درسال 1993م شاهد پدیده های مثبتی همچون افزایش میزان تولید در صنعت و کشاورزی ، بهبود شرایط اقتصادی شرکتهای دولتی و خصوصی ، افزایش میزان و شتاب سرمایه گذاری بود.درعوض این کشورتبعات ناشی ازبیکاری، شرایط بدکار درامور بهداشتی و همچنین نارسایی در بخش آموزش و پرورش رانیز درسال 1993م تحمل کرد .

با اینکه واردات لهستان بیشتر شامل نفت ،سنگ آهن،‌کودشیمیایی ،مواد معدنی درسال 1993 م وسایل چرمی است و به نسبت ورود ازروسیه (شوروی سابق)به میزان بالایی حدود 31% کالادرسال1993 م وارد این کشورشده است از آلمان شرقی به میزان 8%، ازچکسلواکی به میزان 6% واردات فوق ا‌لذکر تامین شده است .اماباتوجه به نیاز شدیدی که صنایع لهستان به کا‌لاهای واسطه و همچنین ابزارو آلات پیشرفته صنعتی که درغرب تولید میشود داراست ،ازسوی دیگر ورود مقدار معتنابهی غلات به مقدارنسبتا قابل توجهی ازکشورهای غربی با اندکی تأمل میتوان به نقش غرب دراقتصاد لهستان پی برد.اقلام صادراتی لهستان بیشترشامل: مس،گوگرد،زغال سنگ،کشتی،منسوجات،فولاد،سیمان،موادشیمیایی ومواد غذایی است واکثرا به کشورهای شوروی سابق(35%) ،آلمان شرقی(7%)آلمان (7%)چکسلواکی (7 درصد) ودرصدی هم به کشورهای جهان سوم صادر شده است .

مبادلات بازرگانی ایران ولهستان د رتاریخ 2/9/68 حدود 70تا 80 میلیون دلاربوده است .و مذاکرات کمیسیون مشترک ا‌قتصادی ،اقتصاددانان لهستان به این نتیجه رسیدندکه حجم مبادلات ایران ولهستان صرف نظر از مشکلات بانکی احتمال داده میشود باازیاد صدور نفت به این کشور افزایش اقلام غیر نفتی واردات از ایران خشکباربه خصوص پسته و کشمش می با شد.درمقابل لهستان به ایران ماشین آلات ،جاده سازی ،صنعتی ،موا‌د شیمیایی و کاغذ صادرمی کند .

[44] امورمالی واحد پول لهستان « زلوتی » [45] است که برابر یکصد گروشی [46] می باشد .درسال1998م هر4775/3 زلوی برابر یک دلار امریکا بوده است .پس از سقوط کمونیزم زلوتی در داخل کشور ارزش واقعی خودرا پیداکرد.بعداز یک دوره تورم شدید دراوائل دهه 1990 نرخ مبادله آن در برابر دلار امریکا به میزان24برابر افزایش یافت .درماه ژانویه سال 1995م دولت لهستان به جای پول قدیمی یک زلوتی جدیدبا نرخ مبادله ده به یک ایجاد نمود .باتوجه به زمینه اصلاحات بازار آزاد و زلوتی جدید درماه مه سال1995م دربازارهای بین المللی ارزبه جریان افتاد و درسطح وسیعی ارزش خودراحفظ نمود.

[47] درسال 1979م میزان تولید ناخالص ملی لهستان 1/119 میلیارد دلار بوده (درآمد سرانه 3384 دلار)که 66%آن از صنایع و 9%از کشاورزی بدست آمده است .هزینه های نظامی کشور در سال 9/2%وهزینه های آموزش وپرورش 4/3 % تولید ناخالص ملی بوده است .نرخ سا‌لانه رشد تولید ناخالص ملی حدود 3/6%است .

[48] بانک ملی لهستان که درسال 1945م تأسیس شد به عنوان بانک مرکزی این کشور عمل می کند.بانک های دولتی این کشورعبارتنداز :‌بانک اقتصاد مواد غذایی ،بانک توسعه صادرات ، بانک تجاری ورشو، بانک های خارجی نیز درلهستان فعال می باشند.

[49] بخشهای اقتصادی کشاورزی نظر به موقعیت جغرافیایی واقلیمی لهستان ،کشت دیم دراین سرزمین رواج فراوان دارد .کشور لهستان قبل از جنگ جهانی دوم دارای اقتصاد کشاورزی وصادرکننده عمده محصولات کشاورزی به ممالک اروپایی بوده است .اکنون بخش کشاورزی با جذب 6/27% نیروی کار تنها 4/13% درآمدملی راتامین می کند .آمارنشان می دهد که تولیدات کشاورزی درسال1993م ازرشدی معادل2/2درصد برخوردار بوده است .دراین حال به دلیل قیمت بالای علوفه درسال1992م صنایع گوشت کشوردر سال 1993م بارشد معین روبرو بود .یک ششم از کل مساحت لهستان چمنزار و مراتع وسیع است.

دامپروری دراین سرزمین به همین دلیل رواج زیادی دارد و مراکز عمده دامپروری درلهستان در درجه اول شامل پرورش اسب وخوک می باش که به میزان فراوان پرورش می یابد ولی پرورش گاو و گوسفند دردرجه دوم اهمیت است .

[50] درسال1993م تولیدمحصولات نباتی20 درصدافزایش یافت اما میزان تولیدگوشت و فرآورده های حیوانی با 12درصد کاهش روبروبود.میزان تولید سیب زمینی،چغندرسفیدوگندم مطلوب بوداماتولیدشلغم روغنی با کاهش چشمگیری مواجه شد.

معادن معادن مهم لهستان عبارتنداز:گازطبیعی،زغال سنگ سخت،لیگنیت(زغال سنگ قهوه ای)،روی گوگرد،سرب سولفور،کادمیم،آهن،مس،آنادیوم،نیتانیوم،سیلیس وانواع سنگهای ساختمانی پتاس وفسفات26درصد جمعیت کشور به عنوان نیروی انسانی دربخشهای صنعتی فعالیت دارند.همچنین منابع نفتی دراین کشور وجود دارد.لهستان یکی ازغنی ترین کشورهای جهان ازلحاظ ذخایر زغال سنگ میباشد.کارشناسان عقیده دارندکه زغال سنگ این کشورها صدها سال مصارف داخلی و صادراتی لهستان را تأمین خواهدکرد.ذخایر زغال سنگ این کشور علاوه برفراوان بودن،مرغوب‌وسهل‌الوصول نیز می‌‌باشد.زیراقسمت اعظم این منابع زغالی‌را لیگنیت(زغال سنگ قهوه ای)تشکیل می دهد که بهترین نوع زغال سنگ محسوب میشود و معادن آن بیشتردر سطح زمین و یا درعمق زمین قراردارند.این معادن بیشتر درمناطق یلزی علیا وسیلزی سفلی واقع شده اند.لهستان دومین تولید کننده زغال سنگ سخت وهمچنین تولید کننده زغال سنگ قهوه ای (لیگنیت) دراروپا است .انواع دیگرصادرات زغال سنگ وموا‌دمعدنی گوناگون دیگر حدود 17درصدازصادرات آن را تشکیل میدهد.این کشور با تولیدحدودپنج میلیون تن سولفوردرسال چهارمین تولیدکننده سولفوربعداز کانادا،امریکا و روسیه است .

[51] صنایع مهمترین صنایع لهستان عبارتند از:‌ا‌ستخراج معادن ،‌ تولید ماشین آلات ،کشتی سازی ،صنایع فولاد سازی ،صنایع الکتریسته ،صنایع غذایی ،صنایع نساجی، صنایع شیمیایی ،صنایع فلزی، تولید سیمان ،ساخت ابزارآلات صنعتی ،تهیه وتولید لوازم خانگی و صنایع اتومبیل سازی است.صنایع لهستان با جذب 28درصد نیروی کارکشور 3/50درصد درآمدملی این مملکت راتأمین میکند ونسبت به دیگر بخشهای اقتصادی لهستان از بازدهی بیشتری برخوردار است صنایع لهستان طی سالهای 1971تا 1975م درنتیجه اعمال سیاستهای اقتصادی« ادوارد گیرگ»تحولی پیداکرد ودرحقیقت نوسازی شد.درپایان سال 1975م نیمی ازتجهیزات تولیدی کارخانجات از نظر فاصله زمانی مدنت کمتر از 5سال از تأسیس آنها نمی گذشت وباوجود این ،کشور لهستان از صادرکنندگان عمده محصولات صنعتی و کشاورزی شد.

امروزه صنایع بویژه صنایع سنگین این کشورنیاز مبرم به نوسازی و تجهیزات و ماشین آلات مدرن راداراست.لهستان درسال 1990م باگرفتن وامهای خارجی و افزایش وبالا بردن بدهی های خارجی خودوازطرفی سرمایه گذاریهای مشترک با تسهیلات بسیاری که برای حمایت از صنایع داخلی ایجادنموده است،بسرعت دراین راستا گام برمیدارد.این کشورپنجمین صادرکننده کشتی در اروپا وهشتمین تولید کننده آن درجهان است.میزان تولید صنعتی لهستان درسال1993 برابربا 2/6درصدنسبت به سال 1992مافزایش نشان میدهد.این جهش درحالی است که تنها2درصد رشد دربرنامه ریزی دولت پیش بینی شده بود.لارم به یاد آوری است که تولید ات صنعتی لهستان درسال 1992م نیز ازرشدی معادل 9/3درصد در مقایسه با سال 1991م برخوردارگردیده است .

[52] ملاحظات علمی لهستان دارای یک سنت وسابقه طولانی در زمینه دستاوردهای آموزشی است و آموزش وپرورش درفرهنگ لهستان جایگاه مهمی دارد.دردوره حکومت بیگانگان درلهستان آموزش وپرورش به طبقه ممتاز جامعه اختصاص داشت .بعداز جنگ جهانی اول که لهستان مجددا به ا‌ستقلال رسید یک سیستم آموزشی متمرکز در این کشور برقرارشد.بعداز جنگ جهانی دوم دولت کمونیست دراین کشوریک سیستم کمونیستی برمبنای الگوی شوروی برقرارساخت.دردهه1990،تقریباکل جمعیت15سال به بالادراین کشوربا سوادبودند.تحصیل درکشورلهستان برای افراد بین 7تا 15سال رایگان و اجباری است بعداز تکمیل دوره هشت ساله مدرسه ابتدایی،تقریبا همه دانش آموزان وارد دبیرستان می شوند.حدود 20درصداز این محصلان به دبیرستانها ی عمومی می روندکه آنها را برای ورود به دانشگاه آماده می سازد.در اواسط دهه 1990م سا‌لانه حدود5میلیون محصل درمدارس ابتدایی وحدود 2/2میلیون دردبیرستانهای فنی وحرفه ای وحدود794600نفردرمراکز آموزش عالی لهستان به تحصیل مشغول بودند.دردهه 1970م درغرب ،اقتصاد به سوی تکنولوژی اطلاعاتی ،خدمات بازاری وامورمالی بازسازی شده بودودرحالیکه دروس تجاری وعلوم مربوطه دراکثر کشورهای عضو سازمان توسعه همکاریهای اقتصادی شاهدرشد چشمگیری بود.این دروس دراروپای شرقی واتحاد شوروی سابق مورد غفلت قرارگرفته بود.از سال 1989م درنظام آموزش عالی کشورتحولاتی د رجهت مطابق نمودن وبه روز درآوردن برنامه های درسی صورت گرفته و دراین خصوص لهستان از کمکهای فنی اتحادیه اروپا و امریکای شمالی برخوردار بوده است .با این حال نظام کلی آموزش در این کشوربا مشکلاتی مواجه است .مراکز آموزش عالی از نظر مالی درمضیقه هستند،حقوق فرهنگیان پایین است ،اخلاقیات دراین کشور روبه ضعف نهاده است و قاچاق مشروبات الکلی به صورت یک شغل متداول درآمده است .دولت از رؤسای دانشگاههای این خواسته تا تعداد دانشجویان را افزایش دهندولی درمنابع مربوطه افزایش متناسبی صورت نگرفته است تعدادکمی ازدانشجویان دراین کشورقادربه پرداخت مخارج تحصیلات دانشگاهی هستند.

بنابراین علیرغم افزایش میزان شرکت دربخش آموزش عالی،تعداددانشجویان این کشور هنوز ،نسبت به تعداد دانشجویان درکشورهای اروپای غربی کم است .

نرخ افراد با سواد در سال 1999، تعداد جمعیت جوان زیر29 سال 16891800نفرکه 7/43% از جمعیت را تتشکیل می داد و 5249065 نفردانش آموز درمقطع سنی آموزش اجباری قرار داشتند.

نرخ افراد با سواد رده های سنی 15 تا 24 ساله طی سالهای 1978 و1996 نرخ دانش آموزان تجدیدی طی سال تحصیلی 1999-1998 نرخ افراد بیسواد رده های سنی 15 تا 24 ساله طی سالهای 1978 و1996 مقایسه نرخ مردان و زنان باسواد در مناطق شهری و روستایی طی سالهای 1996- 1978 جمعیت ترکیب جمعیتی وپراکندگی آن پایتخت این کشور«ورشو» با 1448900 نفر جمعیت وشهرهای مهم و پرجمعیت آن کراکف 600000 نفر لذا818000 نفر،ورتسلاف693000، پزنان 521000و گدانسک 444000 نفر میباشند.براساس تقسیمات کشوری ، لهستان از 49 استان تشکیل شده است که زیر نظر یک شورای منتخب مردم و یک رئیس از سوی دولت مرکزی اداره می شوند