منبع تغذیه در کامپیوتر همانند قلب در بدن فعالیت می کند همانطور که قلب خون کافی برای تامین انرژی مورد نیاز بافت های مختلف را به آنها می رساند ، منبع تغدیه نیز توان مورد نیاز برای قسمت های مختلف سیستم را تامین می کند.
منبع تغذیه در کامپیوتر همانند قلب در بدن فعالیت می کند همانطور که قلب خون
کافی برای تامین انرژی مورد نیاز بافت های مختلف را به آنها می رساند ، منبع تغدیه نیز توان مورد نیاز برای قسمت های مختلف سیستم را تامین می کند.
فناوری بدون وجود یک منبع تغذیه مناسب در واقع بهترین قطعات کامپیوتری کارایی مناسبی نخواهند داشت پس همیشه سعی کنید قلبی مناسب برای سیستم خود انتخاب کنید تا قطعات سیستم شما به طور کامل از انرژی کافی بهره مند شوند .نکاتی را که باید درخرید یک پاور مدنظر باشد را به صورت کامل در زیر می آوریم:
۱) توان پاور :
یکی از اولین فاکتور ها در خرید پاور توجه به توان آن است که در تامین انرژی مورد نیاز سیستم به سزایی دارد .
توان خروجی پاور به دو صورت روی آن ثبت می شود :
الف) توان واقعی Real
ب) توان حداکثر ( Peak ) .
توان واقعی به توانی اطلاق می شود که پاور بدون تحمل فشار در شرایط عادی قادر به تامین آن است ، اما توان حداکثر در حدود ۱ دقیقه می تواند در این توان فعالیت کند و بعد از آن از کار می افتد در کل حدود ۱۵۰وات مابین توان واقعی و توان حداکثر تفاوت وجود دارد به طور مثال پاوری باتوان ۵۸۰ وات دارای توان حداکثر ۷۳۰ وات است و توانایی تحمل بیش از این توان را نخواهد داشت پس همیشه سعی کنید در خرید پاور به میزان توان واقعی آن توجه کنید زیرا به عنوان ملاک قدرت اصلی و واقعی پاور شناخته می شود .
▪ نکته :
در صورتی که روی یک پاور میزان توان واقعی ثبت نشده باشد باید به میزان توان خروجی هر شاخه توجه کرد به این صورت که باید دید پاور مورد نظر روی شاخه ۱۲ و یا ۵ ولت توانایی پشتیبانی از چند آمپر را دارد که این عامل نشان دهنده توان واقعی هر شاخه است البته در صورتی که آگاهی نسبی درباره پاور داشته باشید با دیدن منبع تغذیه نیز می توانید تا حدودی به واقعی بودن توان نوشته شده پی ببرید .
▪ اشاره : همیشه در خرید منبع تغذیه به این نکته توجه کنید که حداکثر توان واقعی پاور شما در حدود۲۰درصد بیشتر از توان مصرفی سیستم شما باشد زیرا این عامل باعث افزایش کارایی و همچنین ماندگاری سیستم و پاور در شرایط سخت کاری می شود .
اما در صورتی که توان مصرفی سیستم شما بیشتر از توان واقعی باشد در شرایطی که سیستم به برق بیشتری برای پردازش های پیچیده نیاز داشته باشد ، منبع تغذیه برای تامین برق مصرفی تحت فشار قرار می گیرد و در این حالت ولتاژ های نامناسبی وارد سیستم می شود که باعث بروز مشکل در سیستم خواهد شد .
۲) ورژن پاور :
شاید برای بعضی از افراد این سوال به وجود آید که مگر پاور هم ورژن بندی دارد ؟
بله پاور هم همانند بسیاری از قطعات سخت افزاری دارای ورژن بندی است و بر اساس این ورژن بندی قابلیت های آن تغییر می کند .
در بازار کشور ما صحبتی از نسخه های مختلف پاور نمی شود به همین علت باید در خرید نسخه مناسب از پاور به ساختار پاور توجه کرد ، پاورهای امروزی که در بازار کشورمان وجود دارد دارای نسخه های۲/۱ و ۲/۲ هستند این پاور ها دارای مشخصاتی مانند کانکتور برق۲۴پین برای تامین برق مادربورد ، وجود کانکتور PCI-E و تعدادی فاکتور های امنیتی جدید در ساختار خود هستند که باعث محافظت از سیستم می شود اما در نسخه های جدید پاور علاوه بر۲۴پین یک کانکتور برق۸ پین نیز وجود دارد که به جای کانکتور ۴ پین کنار پردازنده قرار داده شده است و وظیفه آن تامین انرژی مورد نیاز پردازنده است پس باید به این نکته توجه کرد ، پاوری که خریداری می کنید با قابلیت های مادربورد شما هماهنگی داشته باشد به همین دلیل قبل از خرید پاور ، نوع و مدل مادربورد خود را مشخص و بر اساس آن اقدام به خرید پاور مناسب کنید .
▪ اشاره :
نسخه های جدید پاور به زودی وارد بازار می شود تغییر خاصی یافته اند که یکی از مهمترین آنها وجود کانکتور۸ پین برای اتصال با مادربورد است ، در واقع این کانکتور ۸ پین برای مادربورد های جدیدی که از چیپ ست های ۹۷۵ و ۹۵۵ بهره می برند ساخته شده است زیرا توان مصرفی در پردازنده های جدید اینتل به قدری بالاست که دیگر یک کانکتور۴ پین توانایی پشتیبانی از این مقدار انرژی را ندارد .
نسخه های جدید پاور به زودی وارد بازار می شود تغییر خاصی یافته اند که یکی از مهمترین آنها وجود کانکتور۸ پین برای اتصال با مادربورد است ، در واقع این کانکتور ۸ پین برای مادربورد های جدیدی که از چیپ ست های ۹۷۵ و ۹۵۵ بهره می برند ساخته شده است زیرا توان مصرفی در پردازنده های جدید اینتل به قدری بالاست که دیگر یک کانکتور۴ پین توانایی پشتیبانی از این مقدار انرژی را ندارد .
۳) نکات امنیتی در پاور : پاور های امروزی هر روز قوی تر می شوند و این قوی تر شدن نیاز به توجه بیشتری برای امنیت سیستم دارد زیرا کوچکترین خطا در تنظیم ولتاژ و عدم قطع جریان های نادرست می تواند باعث بروز مشکلات اساسی در قطعات سخت افزاری شود به همین علت شرکت های سازنده ی پاور هر روزه تکنولوژی های جدیدی را در ساختار منابع تغذیه خود قرار می دهند تا باعث افزایش امنیت آنها شوند .
یکی از این نکات که بدون نیاز به هیچ تخصص خاصی قابل درک است توجه به تفکیک سازی کابل های برق پاور است به طوری که با کمی توجه به پاور های قدرتمند خواهید دید که روی کابل های خروجی آنها به تفکیک کارایی کابل ها یک لایه جدا کننده روی آنها کشیده شده است این عامل باعث افزایش امنیت منبع تغذیه می شود زیرا توان خروجی روی هر شاخه در منبع تغذیه های امروزی بالاست و در صورت عدم وجود این امکانات ، امکان بروز مشکلاتی در پاور وجود دارد همچنین توجه به طراحی مناسب کانکتور های پاور هم در امنیت آن نقش دارد زیرا عدم نصب درست این کانکتور ها روی قطعات می تواند باعث بروز ایراداتی در قطعات و حتی مشکل تامین انرژی مورد نیاز سیستم شود .
▪ PFC :امروزه دیگر روی اکثر پاور های موجود در بازار گزینه ی PFC نوشته شده است ، در واقع PFC یا Power Factor Correction قسمتی در پاور است که با تنظیم و هماهنگی ولتاز ورودی برق باعث استفاده بهینه از ولتاژ ورودی و کاهش مقدار برق مصرفی توسط پاور می شود .
این فاکتور امروزه در تمام پاور های حرفه ای به عنوان یکی از فاکتور های استاندارد برای فروش شناخته می شود زیرا با وجود این فاکتور مصرف برق توسط پاور های کامپیوتر به مقدار چشمگیری کاهش می یابد .
۴) طراحی پاور : طراحی پاور یکی از عوامل مهم در افزایش کارایی پاور است زیرا در صورتی که یک پاور از طراحی نامناسب برخوردار نباشد در هنگام فعالیت قادر نخواهد بود گرمای تولیدی خود را به طور مناسب خارج کند که در این حالت بروز مشکلاتی مانند : ۱) تغییر در ولتاژ های خروجی به علت افزایش دمای داخلی پاور ۲) افزایش دمای قطعات داخلی کیس به علت انتقال گرما به فضای داخلی کیس ۳) کاهش عمر قطعات و کارایی سیستم تا حد چشمگیر می شود .
پس با توجه به این مسائل همیشه باید پاوری خریداری کرد که بهترین تهویه و طراحی را داشته باشد تا در شرایط سخت بتواند بدون کمترین مشکلی فعالیت کند .
امروزه اکثر پاور های جدید مجهز به یک فن ??در ??
سانتی متر هستند که به راحتی می تواند جریان هوای لازم برای خنک کردن قطعات پاور را به وجود آورد .
در صورت بروز مشکلات زیر می توانید به منبع تغذیه خود شک کنید : افزایش زمان ظبط دیسک های نوری توسط درایو نوری که یکی از مهمترین دلایل کاهش ولتاژ توسط پاور است افزایش دمای بیش از حد پردازنده که یکی از نشانه های عدم تامین توان مناسب برای فعالیت پردازنده است .
مشکل در تشخیص قطعاتی توسط مادربورد مانند هارد دیسک ، درایو نوری و قطعات دیگر که به علت عدم تامین انرژی کافی برای مادربورد و اختلال در کار پل جنوبی ( South Bridge ) به وجود می آید .
هنگ مکرر سیستم و کاهش کارایی حتی بعد از تعویض نه چندان طولانی در شرایط آب و هوایی مناسب .
▪ اشاره : پل جنوبی یا South Bridge چیپ ستی در مادربورد است که وظیفه ی کنترل قطعاتی مانند درایو نوری ، هارد دیسک و فلاپی را بر عهده دارد ، همچنین این چیپ ست کنترل شکاف های PCI ، ISA موجود روی مادربورد را نیز در اختیار دارد .
اهنمای خرید منبع تغذیه کامپیوتر (power supply) منبع تغذیه در کامپیوتر، تامین کننده انرژی و برق مصرفی اجزا مختلف کامپیوتر است و از این نظر آن را می توان همانند قلب در بدن دانست.
همانطور که قلب خون کافی برای تامین انرژی مورد نیاز بافت های مختلف بدن را به آنها می رساند، منبع تغدیه نیز توان مورد نیاز برای قسمت های مختلف سیستم را تامین می کند و بدون وجود یک منبع تغذیه مناسب و خوب، بهترین قطعات کامپیوتر هم کارایی چندان مناسبی نخواهند داشت (در این مورد مطالبی نیز درتالار گفتگوی سایت میکرو رایانه وجود دارد) پس همیشه سعی کنید قلبی مناسب برای سیستم خود انتخاب کنید تا قطعات سیستم شما به طور کامل از انرژی کافی بهره مند شوند.
نکاتی که باید در خرید پاور به آن توجه کرد : 1- توان پاور: یکی از اولین فاکتور ها در خرید پاور توجه به توان آن است که در تامین انرژی مورد نیاز سیستم، اهمیت به سزایی دارد .
توان خروجی پاور به دو صورت روی آن ثبت می شود: 1- توان واقعی یا نامی(نرمال) و توان حداکثر.
توان واقعی به توانی اطلاق می شود که منبع تغذیه کامپیوتر بدون تحمل فشار در شرایط عادی قادر به تامین آن است، در صورتی که منبع تغذیه با توان حداکثر می تواند در حدود 1 دقیقه کار کند و بعد از آن از کار می افتد.
به طور متوسط در کل حدود 150 وات بین توان واقعی و توان حداکثر اختلاف وجود دارد.
مثلا منبع تغذیه باتوان 580 وات دارای توان حداکثر 730 وات است و توانایی تحمل بیش از این ندارد.
پس همیشه در خرید پاور به میزان توان واقعی آن توجه کنید که ملاک توان اصلی و واقعی پاور کامپیوتر شناخته می شود.
در صورتی که روی یک پاور، میزان توان واقعی ثبت نشده باشد باید به میزان توان خروجی هر شاخه توجه کرد.
به این صورت که باید دید پاور مورد نظر روی خروجی 12 و یا 5 ولت توانایی پشتیبانی از چند آمپر را دارد که این عامل نشان دهنده توان واقعی هر ولتاژ خروجی است.
همیشه در خرید منبع تغذیه به این نکته توجه کنید که حداکثر توان واقعی پاور شما در حدود 20 درصد بیشتر از توان مصرفی سیستم شما باشد زیرا این عامل باعث افزایش کارایی و همچنین ماندگاری سیستم و پاور در شرایط سخت کاری می شود.
اما در صورتی که توان مصرفی سیستم شما بیشتر از توان واقعی باشد در شرایطی که سیستم به برق بیشتری برای پردازش های پیچیده نیاز داشته باشد، منبع تغذیه برای تامین برق مصرفی تحت فشار قرار گرفته و در این صورت با افت ولتاژ، سیستم با ولتاژ های نامناسبی تغذیه شده که خود باعث بروز مشکلات زیاد در سیستم خواهد شد.
2- ورژن پاور: شاید این سوال پیش بیاد که مگر پاور هم ورژن بندی دارد؟
بله پاور هم همانند بسیاری از قطعات دارای ورژن است و بر اساس این ورژن قابلیت های آن تغییر می کند.
پاورهای امروزی که در بازار کشورمان وجود دارد دارای نسخه های 2/1 و 2/2 هستند این پاور ها دارای مشخصاتی مانند کانکتور برق 24 پین برای تامین برق مادربورد، وجود کانکتور PCI-E و تعدادی فاکتور های امنیتی جدید در ساختار خود هستند که باعث محافظت از سیستم می شود اما در نسخه های جدید پاور علاوه بر 24 پین یک کانکتور برق 8 پین نیز وجود دارد که به جای کانکتور 4 پین کنار پردازنده قرار داده شده است و وظیفه آن تامین انرژی مورد نیاز پردازنده است پس باید به این نکته توجه کرد، پاوری که خریداری می کنید با قابلیت های مادربورد شما هماهنگی داشته باشد به همین دلیل قبل از خرید پاور، نوع و مدل مادربرد خود را مشخص و بر اساس آن اقدام به خرید پاور مناسب کنید.
منبع تغذیه های جدید دارای کانکتور 8 پین برای اتصال با مادربرد است، در واقع این کانکتور 8 پین، برای مادربورد های جدیدی ساخته شده که از چیپ ست های 975 و 955 بهره می برند.
(در این مورد مطالبی در تالار گفتگوی سایت میکرو رایانه وجود دارد) زیرا توان مصرفی در پردازنده های جدید اینتل به قدری بالاست که دیگر یک کانکتور 4 پین توانایی پشتیبانی از این مقدار انرژی را ندارد.
3- نکات امنیتی در پاور: پاور های امروزی هر روز قوی تر می شوند و این قوی تر شدن نیاز به توجه بیشتری برای امنیت سیستم دارد زیرا کوچکترین خطا در تنظیم ولتاژ و عدم قطع در شرایط نادرست می تواند باعث بروز مشکلات اساسی در قطعات سخت افزاری شود به همین علت شرکت های سازنده ی پاور هر روزه تکنولوژی های جدیدی را در ساختار منابع تغذیه خود قرار می دهند تا باعث افزایش امنیت آنها شوند.
یکی از این نکات که بدون نیاز به هیچ تخصص خاصی قابل درک است توجه به تفکیک سازی کابل های برق پاور است به طوری که با کمی توجه به پاور های قدرتمند خواهید دید که روی کابل های خروجی آنها یک لایه جدا کننده کشیده شده است.
این عامل باعث افزایش امنیت منبع تغذیه می شود زیرا توان خروجی روی هر خروجی در منبع تغذیه های امروزی بالاست و در صورت عدم وجود این امکانات، امکان بروز مشکلات در پاور وجود دارد همچنین توجه به طراحی مناسب کانکتور های پاور هم در امنیت آن نقش دارد.
زیرا نصب اشتباهی این کانکتورها روی قطعات، می تواند باعث بروز ایراداتی در قطعات و حتی مشکل تامین انرژی مورد نیاز سیستم شود.
PFC :امروزه دیگر روی اکثر پاور های موجود در بازار گزینه ی PFC نوشته شده است.
در واقع PFC یا Power Factor Correction بخشی در پاور است که با تصحیح و هماهنگی ولتاژ ورودی، باعث استفاده بهینه از توان ورودی و کاهش توان مصرفی توسط پاور می شود.
این عامل امروزه در تمام پاور های حرفه ای به عنوان یکی از فاکتور های استاندارد برای پاور شناخته می شود و با وجود این فاکتور مصرف برق توسط پاور های کامپیوتر به مقدار چشمگیری کاهش می یابد.
4- طراحی پاور: طراحی پاور یکی از عوامل مهم در افزایش کارایی پاور است.
مثلا نحوه خنک شدن، زیرا در صورتی که یک پاور از طراحی مناسب برخوردار نباشد در هنگام فعالیت قادر نخواهد بود گرمای تولیدی خود را به طور مناسب خارج کند که در این حالت بروز مشکلاتی مانند تغییر ولتاژ های خروجی به علت افزایش دمای داخلی پاور و یا افزایش دمای قطعات داخلی کیس به علت انتقال گرما به فضای داخلی کیس و حتی کاهش عمر قطعات و کارایی سیستم تا حد چشمگیری خواهد شد.
پس با توجه به این مسائل همیشه باید پاوری خریداری کرد که بهترین تهویه و طراحی را داشته باشد تا در شرایط سخت بتواند بدون کمترین مشکلی فعالیت کند.
امروزه اکثر پاور های جدید مجهز به یک فن 12در 12 سانتی متر هستند که به راحتی می تواند جریان هوای لازم برای خنک کردن قطعات پاور را به وجود آورد.
خرابی در سیستم در صورت بروز مشکلات زیر می توانید به منبع تغذیه خود شک کنید: 1- افزایش زمان ضبط دیسک های نوری توسط درایور نوری که یکی از مهمترین دلایل کاهش ولتاژ توسط پاور است.
2- افزایش دمای بیش از حد پردازنده که یکی از نشانه های عدم تامین توان مناسب برای فعالیت پردازنده است.
3- مشکل در تشخیص اجزا و قطعات توسط مادربرد مانند هارد دیسک، درایور نوری و قطعات دیگر که به علت عدم تامین انرژی کافی برای مادربرد و اختلال در کار پل جنوبی (South Bridge) به وجود می آید.
(پل جنوبی یا South Bridge چیپ ستی در مادربرد است که وظیفه ی کنترل قطعاتی مانند درایو نوری، هارد دیسک و فلاپی را بر عهده دارد، همچنین این چیپ ست کنترل شکاف های PCI ، SA موجود روی مادربرد را نیز در اختیار دارد.) 4- هنگ مکرر سیستم و کاهش کارایی.