دانلود مقاله معماری ‏سیستم ‏توزیعی مدیریت‏ اطلاعات‏ بیمارستانی

پیشرفت علم پزشکی و در کنارآن پیشرفت علم اطلاع رسانی و علم کامپیوتر در سالهای گذشته ، تحولات اساسی را در سیستمهای مدیریت بیمارستانی بوجودآورده است .

سیستمهای کامپیوتری در سیستمهای مدیریت بیمارستانی رخنه کرده و در بیمارستانها از سیستمهای کامپیوتری اطلاعات پزشکی بهره برداری می‏شود .حرکتهای مختلفی در این راستا صورت گرفته است و سیستمهای متنوعی ایجاد شده است .

در ایجاد این سیستمها از روشهای مختلفی بهره‏برداری شده .

به هرحال تمامی این سیستمها به هر گونه که ایجاد شده باشند ، باید شرایط خاصی را در بر بگیرند و مواردی را رعایت نمایند .

در غیر اینصورت سیستمها کارائی مناسبی در بهبود عملیات سیستم مدیریت بیمارستان نخواهند داشت .

در این مقاله پس از بحثی مختصر پیرامون چنین سیستمهائی ، خصوصیاتی را که این سیسستمها باید داشته باشند مورد بحث قرار می‏دهیم و پس ازآن طرح یک سیستم پیشنهادی و اجزاءآن مطرح شده و مورد بررسی قرار می‏گیرد .
مقدمه‏ای بر سیستم‏های اطلاعات بیمارستانی

پیشرفت علوم پزشکی و رشد انفجارگونه تکنولوژی‏در جهان ، در دو قرن اخیر، منجر به پیچیدگی روابط و عملیات پزشکی گردیده است وباافزایش این پیچیدگی نیاز به علمی احساس می‏گردد تا بتواند این پیچیدگی را کنترل نماید و هدایت عملیات‏را در این میان بدست گیرد .شالوده علم پزشکی امروز بر اطلاعات بناشده است زیرا این اطلاعات‏است که مشخص میکند یک فراروند در عملیات پزشکی به چه صورت انجام شده و این اطلاعات است‏که‏باید مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا بتوان‏براساس آن تصمیم‏گیری بعدی را مشخص و برنامه ریزی نمود .

اما هرچه پیچیدگی عملیات و قوانین بیشتر می‏شود و حجم اطلاعات با سرعت سرسام‏آوری بالا می‏رود علم پزشکی به عنوان یک مکانیزم منفرد از همگامی بارشد تکنولوژی در میماند .

قبل ازآنکه یک پزشک بتواند اطلاعات کافی را برای تصمیم‏گیری در مورد بیمار بدست‏آورد ، زمان اجرای تصمیم فرا رسیده و پزشک یا باید زمان تصمیم‏گیری را به تاخیر بیاندازد که ممکن است خطر آفرین باشد و یا اینکه از دستیابی به اطلاعات لازم چشم بپوشد و بر اساس بخشی از اطلاعات موجود تصمیم‏گیری نماید .

در هر دو صورت خسارات فراوانی ممکن است وارد شود .

و این،یعنی زمان سریعتر ازآن میگذرد که اطلاعات موجود را مورد دسترسی و پردازش قرار داد .تصمیم گیری در فضائی از تریلیونهاداده‏آماری ، برای‏آنکه‏آینده‏ای قابل پیش بینی را فراهم کند،نیازمند بررسی این تریلیونهاداده‏است ،ولی قبل‏ازآنکه بتوان این داده ها را پردازش کردآینده ، حال وگذشته شده است .

در اینجا نطفه‏های علوم اطلاعات پزشکی بنا نهاده شدوسیستماتیک کردن بررسی اطلاعات و روند تصمیم گیری به عنوان یک ضرورت پذیرفته شد و به صورت‏یک علم درآمد و اختراع کامپیوترها به دادبررسی کنندگان اطلاعات‏و تصمیم گیرندگان رسید و سرعت پردازش اطلاعات را به حد غیر قابل تصوری بالا برد .
در پزشکی امروز حجم اطلاعات چنان بالاست که بدون کامپیوترها نمیتوان به هیچ عملی دست‏یازید .

سرعت عملیات سیستم‏ها وحجم اطلاعات ورودی و خروجی یک سیستم با استفاده‏ازتکنولوژی مدیریت‏اطلاعات‏وکامپیوتر آنچنان بالاست که حیات یک سیستم کند و دور از این تکنولوژی را در کنار دیگر سیستم‏ها غیر ممکن میسازد .

سیستم‏های قدیمی موجود در بیمارستانها در دنیای امروز جوابگوی نیازها نیست .دریک‏تصمیم‏گیری ، پزشک ، امروز نیاز به هزاران موضوع اطلاعاتی از وضعیت بیمار و سایر اطلاعات‏آماری دارد .

بدون این اطلاعات تصمیم‏گیری پزشک بی‏شباهت به یک بند بازی نیست .
سیستمهای اطلاعاتی بیمارستانی باید دارای خصوصیاتی باشند که این خصوصیات در بخشهای بعدی مورد بحث قرار می‏گیرند .

همچنین یک سیستم نمونه مثالی بعنوان یک پیشنهاد و یک بررسی نمونه مطرح می‏شود .
سیستم پیشنهادی بیمارستان به صورتی پیش بینی گردیده است تا علاوه بر امکان دستیابی به اطلاعات بیماران در سریعترین زمان ممکن و به کاملترین شکل ، عملیات اداری و مالی بیمارستان را که یکی از معضلات مدیریت یک بیمارستان محسوب می‏شود با ساده‏ترین نحوانجام‏داد.


توضیح پاره‏ای از اصطلاحات بکار رفته در متن
شبکه تشکیل می‏شود از تعدادی کامپیوترمستقل که بوسیله کابل با یکدیگر متصل گردیده‏و امکان مبادله اطلاعات با هم را دارند .
ایستگاه به کامپیوتری گفته می‏شود که در یک شبکه قرار دارد و می‏تواند با کامپیوترهای دیگر موجود در شبکه متصل شود .
سرویس‏دهنده SERVER کامپیوتری است که در یک شبکه امکان خاصی را نظیر ذخیره‏سازی بانک اطلاعات در اختیار کامپیوترهای دیگر موجود در شبکه قرار می‏دهد .
سیستم توزیعی سیستمی است که هر یک از بخشهای‏آن در یک کامپیوتر قرار گرفته است ولی از طریق شبکه دسترسی به تمام بخشها میسر است .
سیستم متمرکز سیستمی است که تمام بخشهای‏آن در یک کامپیوتر قرار گرفته ( مخالف توزیعی ) .

این سیستم نسبت به سیستم توزیعی دارای معایبی است که در متن مقاله‏پیرامون‏آن توضیحات بیشتری ارائه می‏شود .



2- خصوصیات عمومی که سیستم اطلاعات بیمارستانی باید داشته باشد
1-2- انعطاف پذیری
سیستمها تماما باید از انعطاف پذیری بسیار زیاد برخوردار باشند ، به نحوی که تغییراتی را که به مرور زمان با توجه به پیشرفت وتغییرات محیطی باید بر سیستم اعمال نمود به سادگی بر سیستم قابل انجام باشد .

این انعطاف‏پذیری ، عمر سیستم را به مدت بسیار زیادی افزایش می‏دهد .

2-2- پیاده سازی بر طبق اصول مهندسی

سیستم‏های کامپیوتری تشکیلات بسیار پیچیده‏ای است که در صورتی که این تشکیلات به نحو مناسب سازماندهی نشده باشد و از اصول مهندسی پیروی نکند ، مشکلات فراوانی را در بر خواهد داشت .

این مشکلات منجر به عدم استفاده بهینه از سیستم‏ها و در بعضی موارد شکست کلی سیستم می‏شود .




3-2- توزیعی بودن سیستم

معمولا به سه طریق می‏توان سیستم‏ها را ایجاد نمود :
1- سیستم‏های کامپیوتری منفرد و جدا از هم .
در این حالت سیستم‏ها به صورت مستقل ایجاد شده و هیچ ارتباطی با هم ندارند و بزرگترین اشکال چنین سیستمی در همین موضوع است که نمی‏توان اطلاعات بخشهای مختلف سیستم‏ها را با یکدیگر مبادله نمود .

ایجاد چنین سیستم‏هائی در محیط یک بیمارستان بزرگ از نظر علم کامپیوتر کاملا مردود است .
در این حالت سیستم‏ها به صورت مستقل ایجاد شده و هیچ ارتباطی با هم ندارند و بزرگترین اشکال چنین سیستمی در همین موضوع است که نمی‏توان اطلاعات بخشهای مختلف سیستم‏ها را با یکدیگر مبادله نمود .

ایجاد چنین سیستم‏هائی در محیط یک بیمارستان بزرگ از نظر علم کامپیوتر کاملا مردود است .

2- سیستم‏های کامپیوتری متمرکز .

در این حالت یک سیستم بزرگ کلیه عملیات را انجام می‏دهد و عملیات کامپیوتری کل بیمارستان تحت نظارت یک سیستم انجام می‏شود .

در واقع یک کامپیوتر بسیار قوی در بیمارستان قرار گرفته و تمام بخشهای بیمارستان به این کامپیوتر متصل شده و عملیات خود را بر روی‏آن انجام می‏دهد .

چنین سیستمی نیاز به سخت‏افزارهای بسیار گران دارد و مهمترین مسئله‏آن است که پیچیدگی تولید چنین سیستمهائی باعث کاهش ضریب‏اطمینان سیستم می‏گردد و همین موضوع باعث می‏شود که تولید نیمی ازچنین‏سیستم‏هائی در کشور به مرحله بهره برداری نرسد و در مراحل تولید متوقف بماند ، سیستم‏های به نتیجه رسیده نیز هزینه بسیار زیاد و زمان بسیار زیادی را طلب می‏کند که گاها چندین برابر سیستم‏های توزیعی مشابه است .

از طرف دیگر انعطاف پذیری سیستم‏ها کم می‏شود و به دلیل پیچیدگی به سادگی نمی‏توان تغییرات لازم را در سیستم‏ها به مرور زمان ایجاد نمود ، بنا براین چنین سیستم‏هائی بسیار زودتر از رده کاری خارج می‏شوند .

این سیستم‏ها و سخت‏افزارآن‏ها در سال نیاز به هزینه بسیار بالائی برای نگهداری دارند و از این رو نسبت به سیستم‏های توزیعی مناسب نیستند .

3- سیستم‏های کامپیوتری توزیعی .

یک سیستم توزیعی به زبان بسیار ساده دارای خصوصیات زیر است : بیش از یک عضو ( سیستم ) دارد .

هر عضو میتواند به صورت مستقل عمل نماید .

یعنی اگر عضو دیگری وجود نداشته باشد خللی در عملیات سیستم پیش نمی‏آید .

تبادل اطلاعات بین اعضاء بدون دخالت عامل خارجی ( انسان ) صورت میگیرد .

( اپراتورهای‏سیستم در تبادل اطلاعات بین سیستم‏ها دخالتی نمیکنند ) .

اعضاء با یکدیگر سازگارند .

منابع اطلاعات‏میتواند در عضوهای دیگر باشد .

یعنی لزوما تمام اطلاعات لازم برای یک سیستم نباید در همان‏سیستم متمرکزباشد و میتواند در سیستمهای دیگر قرار داشته باشد و در مواقع لزوم‏از سیستم مورد نظر درخواست در اختیار قرار گذاشتن‏اطلاعات انجام میشود.این موضوع از افزونگی اطلاعات میکاهد .یعنی اطلاعاتی که در یک سیستم به صورت محدودمورداستفاده قرار میگیرد ولی در سیستم دیگرکاربرد زیادی دارد در هر دو سیستم ذخیره نمیشود بلکه در سیستمی ذخیره میشود که کاربرد زیادی دارد .

نوع برنامه‏ها و محیط هر عضو میتواندبا عضودیگرمتفاوت‏باشد.به عنوان مثال یک‏سیستم در محیط سیستم‏عامل DOS و سیستم‏دیگر در محیط سیستم‏عامل UNIX عمل‏نماید.

یا اینکه یک‏سیستم در محیط کامپیوترهای Main و دیگری در محیط کامپیوترهای PC عمل‏کند .

چنین سیستم‏هائی سریع‏تر تولید می‏شوند ، ارزان‏تر هستند ، سخت‏افزار ارزان‏تری نیاز دارند ، ارزان‏تر نگهداری می‏شوند و انعطاف‏پذیری بسیار بالائی دارند و همچنین قابلیت اطمینان بالاتری دارند .

یک محاسبه ریاضی نشان می‏دهد که اگر یک سیستم دارای n بخش باشد و هر بخش درصد خطای E را داشته باشد درصد خطای کل سیستم عبارت است از : n در سیستم متمرکز E در سیستم توزیعی E*n و واضح است که در مواقعی که n بسیار بزرگ باشد ، چه تفاوتی بین قابلیت اطمینان سیستم‏های متمرکز و توزیعی وجود دارد .

4-2- امنیت بسیار بالا امنیت در سیستمهای بیمارستانی جایگاه ویژه‏ای دارد .

از قابلیت‏های امنیتی سیستم می‏توان موارد زیر را برشمرد : بررسی وضعیت در خواست کنندگان از نظراجازه دستیابی به اطلاعات و برنامه‏ها .

تعریف تائید کننده و صادر کننده اجازه برای یک عمل‏خاص از بین افراد مختلف ( امضاء تائید) .

تعریف قابلیت دستیابی عمومی‏درحالتهای‏خاص‏بانظرمدیریت.

محدود سازی اپراتورها از لحاظ قدرت اعمال تغییرات در سیستم.

( هر اپراتور فقط به محدوده‏ای که مجاز است وارد شود ) .

یافتن تغییرات غیرعادی در سیستم .

یافتن تغییرات‏حاصل از نفوذ غیر کانالیزه‏به‏سیستم .

یافتن تغییرات در کدها و وضعیت سیستم‏امنیتی .

هشداردهی در مواردی که احساس شود امنیت سیستم به مخاطره افتاده و یا اینکه خللی در عملیات عادی سیستم پیش‏آمده باشد و ارسال این هشدار به سیستم مدیریت بصورت خودکار .

5-2- مکانیزم‏های جستجوو استنتاج هوشمند انجام عملیات هوشمندانه به صورتی است که میتوان شیوه‏های عملیات جدیدی را بخصوص در زمینه جستجو و استنتاج اعمال نمود.

واین به‏کاربر امکان میدهد که خود روالهای‏استنتاج و جستجوی مورد نیاز خودرا طراحی نماید .

6-2- زبان برنامه‏سازی میزبان HOST LANGUAGE در بکارگیری عملیاتی سیستم امکان‏دارد حالتی پیش آید که درآن حالت سیستم جوابگوی نیاز کاربران نباشد .

از این جمله حالات میتوان به مواردی که یک محقق نیاز به انجام یک‏جستجوی بسیار پیچیده که‏با ساخت‏های موجود در سیستم قابل انجام نیست اشاره کرد.

در چنین حالتی باید مجموعه‏ای از کتابخانه‏هاوابزارهاTOOLSBOX رابه‏زبان‏های برنامه سازی متداول در اختیار داشت که توسط این ابزارها و با کمک کتابچه‏های راهنمای برنامه‏نویسی ، یک برنامه نویس بتواند عملیات مورد نظر خود را انجام‏دهد .

7-2- ابزارهای جانبی اعمال تغییرات سیستمی در یک محیط کاربردی ، ابزارهای جانبی اعمال تغییرات سیستمی از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است .

این‏ابزارها باید از ساده‏ترین عملیات گرفته مانند تغییرمحل کاراکترها بر صفحه کلیدو تغییر شکل و رنگ منوها ، تا عملیات پیچیده مانند تغییر قوانین ( مثلا تغییر بندهای نظام‏هماهنگ پرداخت‏حقوق در سیستم حقوق ودستمزد ) را انجام دهند .

8-2- رابط کاربر در محیط فارسی - لاتین باتوجه به وضعیت محیط نوشتاری در بیمارستانهاکه محیط ترکیبی فارسی-لاتین است در تمام سیستم‏ها باید این مسئله در نظر گرفته شود.

9-2- استقلال سیستم‏ها سیستم‏هاباید ازیکدیگر کاملا مستقل باشند .

بگونه‏ای که در صورتی که تنها یک سیستم در محیط وجود داشته باشد میتواند به حیات خود ادامه دهد .

این موضوع در چند مورد نقض میشود وآن مواردی است که‏اصولا عملیات سیستم کنترل ONLINE عملیات سیستمهای دیگر است.

از جمله سیستم اطلاعات درمانی و سیستم مدیریت عملیات .در این حالت وجود یک‏سیستم بدون ارتباط با دیگر سیستمها معنائی ندارد .

10-2- امکان ارتباط با خارج سیستم‏ها باید این امکان را در اختیار قرار دهند که در صورت نیازازخارج از بیمارستان به اطلاعات مورد نیاز دست یافت .

مثلا پزشک معالج بتواند از مطب خود و توسط مودم به اطلاعات مورد نیاز خود دست پیدا کند .

همچنین در صورتی که در سایر بیمارستانها ، سیستم مکانیزه وجود داشته باشد ، این سیستم بتواند اطلاعات خود را با سایر بیمارستانها رد و بدل نماید .

مثلا پرونده یک بیمار خاص را از بیمارستان دیگری دریافت و یا در اختیار بیمارستان دیگری قرار دهد .

11-2- امکان وجود پرونده‏های دستی به صورت موازی در مواقعی که تشخیص داده شود پرونده دستی نیز در کنار پرونده کامپیوتری باید وجود داشته باشد ، خود سیستم علاوه بر مدیریت پرونده‏های کامپیوتری ، به مدیریت پرونده‏های دستی نیز اقدام کند و هماهنگی کامل بین پرونده‏های دستی و پرونده‏های کامپیوتری وجود داشته باشد .

3- بررسی یک سیستم نمونه پیشنهادی 1-3- سازمان سیستم پیشنهادی با توجه به عملیاتی که در بیمارستانها انجام می‏گردد ، سیستم باید دارای دو بخش اصلی و چند بخش فرعی باشد که بر روی کلیه ایستگاههائی که در بیمارستان پیش بینی می‏شود سازماندهی شود .

از هر یک از کامپیوترهای موجود در ایستگاهها که در تمام بخشها پزشکی ، کلینیک‏ها ، بخشهای اداری و جانبی وآزمایشگاهها نصب می‏شود ، بخشی از سیستم که مربوط به ایستگاه می‏باشد قابل‏استفاده است.

مثلا از ایستگاه اطلاعات می‏توان به سرعت و به سادگی به لیست بیماران بستری در تمام بخشها دست پیدا کرد و امثال‏آن .

همچنین مدیریت بیمارستان باید امکان دستیابی و کنترل‏کلیه‏اطلاعات موجود در سازمان را در هر لحظه داشته باشد به صورتی که‏بتواند تا جزئی‏ترین اطلاعات موجود را مشاهده و کنترل نماید .

دو بخش اصلی سیستم عبارتند از : 1 - سیستم اطلاعات بالینی و درمانی دراین سیستم سوابق کلیه بیماران‏اعم‏از بستری شده و یا بیماران مراجعه کننده به کلینیک بیمارستان نگهداری و در صورت نیاز در اختیار پزشک معالج قرار می‏گیرد .

اطلاعات‏کامپیوتری بیماران باید شامل موارد زیر باشد: مشخصات بیمار شرح‏معالجات انجام شده نتایج‏آزمایشات لیست‏داروهای مصرف‏شده به همراه‏زمان مصرف‏ومیزان‏آن تصاویر نمودارهای تجهیزات‏اندازه گیری‏وضعیت‏بیمار نظیر نوارقلبی و غیره و حتی تصاویر رادیولوژی فرم‏های علائم حیاتی بیمار ......

تمام این اطلاعات از طریق ایستگاههای موجود در کلیه بخشها وآزمایشگاههای بیمارستان قابل دسترسی است .

2 - سیستم اطلاعات مالی در این سیستم کلیه عملیات گردش ریالی و حسابداری به صورت منسجم و به هم پیوسته کنترل می‏گردد و محاسبه هزینه بیماران و سایر هزینه‏های مطرح در بیمارستان به سادگی و به سرعت قابل انجام است .

بخشهای فرعی سیستم عبارتند از : 1- سیستم اطلاعات پرسنلی و کارگزینی 2- سیستم حسابداری 3- سیستم انبارداری گسترده 4- سیستم اطلاعات پرونده‏های عمومی و متفرقه سازمان 5- سیستم داروخانه بیمارستان 6- سیستم فروشگاه تجهیزات پزشکی 7- سیستم حضور و غیاب کارکنان و کارت زنی 8- سیستم تعیین موقعیت پزشکان 9- سیستم حقوق و دستمزد پرسنل 10- سیستم اطلاعات 11- سیستم پذیرش 12- سیستم پذیرش و تعیین وقت کلینیک‏ها 13- سیستم مکاتبات و بایگانی نامه‏ها 14- سیستم مدیریت عملیات 15- سیستم تله کنفرانسینگ ( کنفرانس از راه دور ) 2-3- محیط عمومی سیستم هر یک‏از سیستم‏ها به عنوان یک عنصر مستقل بر روی کامپیوترهای PC عمل میکند .

از طرفی هر یک از PC ها به عنوان یک گره (Node) از یک شبکه محلی (LAN) و یا شبکه گسترده (WAN) تلقی میگردد و هر سیستم میتواند از طریق محیط شبکه با دیگر سیستم‏ها ارتباط برقرار نماید.ارتباط بین هر یک‏از این عناصر مستقل (PCها) در مسیرهای کوتاه‏از طریق کابل های مخصوص انجام میگیرد.به اینگونه شبکه‏هاکه معمولا در یک ساختمان برقرار میشود LAN یا شبکه محلی اتلاق میگردد و درحالتی که عناصر در فاصله‏ای بیشتر قرار داشته باشند،برقراری ارتباط بین عناصر معمولا توسط خطوط تلفن انجام میگردد و توسط عبارت WAN یا شبکه گسترده و پهناور نامیده میشوند .

عملیات کنترل تبادل اطلاعات بین عناصر شبکه توسط تعدادی کامپیوتر PC تحت‏عنوان SERVER انجام میگیرد .

برای مواردی که نیاز به سرعت و حجم بالای پردازش باشد از کامپیوترهای Mini ویا کامپیوترهایMain استفاده میشود .

در واقع معمولا یک کامپیوتر سریع درهر شبکه میتواند توسط عناصر دیگر موجود در شبکه مورد استفاده قرار گیرد و در مواقع خاص که لازم‏است حجم زیادی ازاطلاعات با سرعت‏بالا مورد پردازش قرار گیرد اطلاعات و برنامه مورد نظر از طریق شبکه در اختیار کامپیوتر سریع قرار گرفته و پس از انجام پردازش نتایج به کامپیوتر متقاضی بازگردانده میشود .

در این حالت لازم نیست که‏برای هر قسمت یک کامپیوتر سریع در نظر گرفته شود .

بلکه‏یک‏کامپیوتر سریع از طریق شبکه جوابگوی نیاز چندین عنصر متقاضی خواهد بود .

شمای یک شبکه مثالی در شکل نشان داده شده است : 3-3- سیستم اطلاعات بالینی و درمانی 1- اطلاعات و سوابق بیماران اساس کار این سیستم بر سوابق بیماران استوار است.

در واقع اطلاعات بیماران چه بیماران بستری شده در بخشها و چه بیماران معالجه سرپائی در کلینیک‏ها در این سیستم ثبت و از هر دو طریق قابل مشاهده است .

این اطلاعات شامل موارد زیر می‏باشد : اطلاعات گزارش درمانی بیماران سرپائی در کلینیک که توسط پزشک معالج ثبت می‏گردد .

اطلاعات ثبت شده مشخصات بیمار و سوابق بیماری درهنگام‏پذیرش بیمار .

اطلاعات گزارش درمانی بیماران بستری در بخشها طی پرونده‏هائی نظیر : برگ پذیرش بیمار ( داخلی بخش ) گزارش پرستاری موارد مهم و حیاتی دستورات پزشک برگ سیر بیماری برگ علائم حیاتی لازم به تذکر است که هرگونه اطلاعات دیگر که به مقتضیات زمان لازم باشد تا در پرونده بیمار به صورت فرم‏های خاص ثبت گردد ، قابل تعریف در سیستم باشد و از این لحاظ سیستم‏بایدامکان‏تعریف هر گونه شکل پرونده جدید را داشته باشد.

لیست داروهای مصرف شده توسط بیمار .

عمل ثبت داروهای مصرف‏شده توسط بیمار و نیز درخواست دارو از داروخانه هر دو به صورت خودکار و همزمان انجام می‏شود .

نتایج‏آزمایشات بیمار به صورت خودکار از سیستم‏های موجود در آزمایشگاههای بیمارستان .

تصاویر و نمودارهای خروجی هر یک از تجهیزات اندازه‏گیری و آزمایشگاهی بیمارستان به صورت خودکار .

سیستم باید این قابلیت را داشته باشد که از هر یک‏ازوسائل آزمایشگاهی که در بیمارستان موجود است و امکان ارسال خروجی خود را برای سیستم‏های کامپیوتری دارد ، تصاویر و اطلاعات مربوطه را دریافت نماید .

بدین طریق دیگر نیازی به ارائه نتیجه بر روی کاغذ بجز در موارد خاص نیست و پزشک معالج می‏تواند نتایج‏آزمایشات را بلافاصله پس از انجام‏آزمایش از روی ایستگاه موجود در بخش مشاهده نماید .

همچنین برای نگهداری نتایج و سوابق‏آزمایشات بیمار ، نیاز به نگهداری اوراق این‏آزمایشات نیست و تمام نتایج‏آزمایشات قدیمی انجام شده به سادگی و به سرعت در هر لحظه قابل مشاهده است .

مثلا دستگاه سی‏تی‏اسکن به جای اینکه عکس و نتایج عکسبرداری را بر روی کاغذ چاپ کند ، این اطلاعات را مستقیما به سیستم کامپیوتری منتقل می‏کند و تصویر سی‏تی‏اسکن از روی مانیتور بخش قابل مشاهده خواهد بود .

مزایائی که این روش نسبت به روش معمول دارد عبارت است از : سرعت در انتقال اطلاعات‏ازآزمایشگاه به بخش در موارد حیاتی .

کاهش چشمگیر حجم بایگانی بیمارستان و بالنتیجه هزینه‏های مربوط به‏آن .

عدم امکان گم شدن نتایج‏آزمایشات .

دسترسی به‏آزمایشاتی که حتی در چند سال قبل انجام شده ، به سرعت .

امکان مطالعه راحت‏تر و مشاهده سریعتر توسط پزشک معالج .

در مورد اتصال تجهیزاتی که خود تجهیزات امکان ارسال نتایج را بر روی شبکه دارند مشکل چندانی وجود ندارد ولی برای اتصال تجهیزاتی که این امکان را ندارند ، باید تمهیدات خاصی فراهم گردد .

لیست دستگاههائی که اتصال‏آنها به سیستم پیشنهاد می‏گردد عبارتند از : الکترو کاردیوگراف - نوار قلب الکترو انسفالوگراف - نوار مغز الکترو میوگراف - تست اعصاب EMG تجهیزات‏آزمایشگاه - دستگاه الیزا دستگاه‏کاپلاماک- اندازه گیری گازهای بیهوشی در اتاق عمل اکو کاردیوگراف پاس اکس‏متر سونوگرافی دستگاه تست ورزش مانیتورهای بخشهای ویژه سی‏تی‏اسکن دستگاه فشارخون دیجیتال دستگاه‏های رادیولوژی - ثابت و پرتابل بلاد گاز BLOD GAS - وضعیت گازهای خون سدیم پتاسیم - وضعیت گازهای خون سنگ‏شکن کلیه اسپیرومتری - اندازه‏گیری وضعیت تنفس ونتیلاتور سی‏وی‏پی - اندازه‏گیری فشار وریدی ....

لازم به تذکر است که اطلاعات مورد نظر زمانیکه توسط پزشک متخصص دستگاه،لازم دانسته شود در پرونده بیمار ثبت می‏شود و زمانیکه اطلاعات ارزش چندانی نداشته باشد از ضبطآن خود داری می‏شود .

2- بخشهای سیستم اطلاعات بالینی و درمانی این سیستم از بخشها و ایستگاههای زیر تشکیل می‏گردد : ایستگاه پذیرش بیماران ایستگاه سرویس‏دهنده بانک اطلاعات مرکزی بیمارستان ایستگاه سرویس‏دهنده بانک اطلاعات مرکزی بیمارستان - پشتیبان ایستگاه کنترل عملیات بایگانی ایستگاههای کلینیک ایستگاه اورژانس ایستگاههای مرکزی بخش‏ها ( در هر بخش حداقل یک ایستگاه ) ایستگاههای سیار بخش‏ها ( در هر بخش حداقل یک ایستگاه ) ایستگاههای‏آزمایشگاهها ایستگاههای اتاق‏های عمل ایستگاههای نظارت بخشهای مدیریت بیمارستان ایستگاه نظارت رئیس بیمارستان 3- سایر خصوصیات سیستم اطلاعات بالینی و درمانی این سیستم باید امکان اتصال به سیستم‏های هوشمند کمک‏پزشک‏راداشته باشد به نحوی که در صورت درخواست پزشک معالج این سیستم‏ها با استفاده از اطلاعات و سوابق بیمار به تشخیص‏و معالجه‏بیمارکمک‏کنند.

مثلا سیستمی که بتواند با استفاده از سوابق‏بیمارداروی تجویز شده‏توسط پزشک‏کنترل کند و در صورت خطرناک بودن داروی مربوطه برای بیمار مورد نظر هشدار لازم را صادر کند .

انواع‏آمارگیری های خودکار بر روی اطلاعات موجود در سیستم به سادگی قابل انجام است به نحوی که تحقیق‏های پزشکی و علمی مورد نیاز ، به سادگی و با استفاده از این نتایج‏آماری از روی اطلاعات موجود قابل انجام است .

هرگونه تعریف‏آمارگیری بر روی سیستم انجام‏پذیر است.

تغییر محل بیمار در بیمارستان و انتقال از یک بخش به بخشهای دیگر به هیچ عنوان مشکلی را در عملیات و اطلاعات سیستم بوجود نمی‏آورد و به سادگی قابل انجام است .

رئیس بیمارستان و مدیریت به سادگی و در هر لحظه می‏تواند از وضعیت معالجه بیماران در بیمارستان کسب اطلاع نماید .

4-3- سیستم اطلاعات مالی این سیستم چرخش نقدینگی و موارد هزینه در کل بیمارستان را کنترل می‏کند .

کلیه هزینه‏هائی که صرف بیمار می‏شود ، چه در کلینیک بیماران سرپائی و چه در مورد بیماران بستری شده توسط این سیستم ثبت می‏گردد .

هر هزینه‏ای که بر بیماری که توسط بیمارستان پذیرش شده ودر یکی از بخشها بستری شده صرف می‏گردد توسط سیستم به صورت خودکار ثبت می‏شود ، اعم از هزینه تخت ، لوازم مصرفی ، عمل ، داروها ، غذا ، آزمایشها و سایر موارد پیش‏بینی شده و نشده .

همچنین عملیات حسابداری و ترخیص بیماران نیز به صورت خودکار صورت می‏گیرد و در هنگام ترخیص بیمار ، کلیه هزینه‏های انجام شده به سرعت محاسبه و در اختیار قرار می‏گیرد .

علاوه بر این کلیه چرخه ریالی در کل بیمارستان که به بیماران نیز مربوط نمی‏باشد نظیر هزینه‏های اختصاصی بخشها و سایر موارد به سادگی در سیستم باید قابل تعریف و انجام باشد .

همچنین وضعیت‏گردش مالی در بیمارستان درهرلحظه باید توسط رئیس بیمارستان قابل مشاهده و کنترل باشد .

5-3- بخشهای جانبی سیستم 1- سیستم اطلاعات پرونده‏های عمومی و متفرقه بیمارستان انواع پرونده‏های مختلفی که‏در بیمارستان‏وجوددارد در سیستم قابل تعریف است.

به عنوان مثال می‏توان به پرونده‏های زیر اشاره نمود : پرونده اموال بیمارستان پرونده مشخصات فنی تجهیزات بیمارستان پرونده تعمیرات تجهیزات فنی بیمارستان پرونده قراردادهای تعمیر و نگهداری تجهیزات فنی بیمارستان پرونده قراردادهای تعمیر و نگهداری تاسیسات بیمارستان پرونده قراردادهای درمانی پرونده قراردادهای شخصی پرونده سایر قراردادها پرونده وام و کمک‏هزینه‏ها .....

کلیه این پرونده‏ها با استفاده از سیستم‏های موجود قابل تعریف و تغییر است .

در این پرونده‏ها می‏توان انواع و اقسام خصوصیات خاص پرونده‏های مربوطه حتی تصاویر اموال و نقشه‏های تجهیزات را نگهداری نمود .

این سیستم مدیریت بیمارستان را قادر می‏سازد در هر لحظه بدون نیاز به تماس با کارکنان بخشهای بیمارستان به اطلاعات موجود در کلیه پرونده‏های بیمارستان دست پیدا کند و از وضعیت کلیه پرونده‏ها مطلع شود .

2- سیستم داروخانه بیمارستان این سیستم کنترل و مدیریت عملیات تامین ، انبارداری ، فروش و عملیات مالی و حسابداری دارو را در داروخانه بیمارستان کنترل می‏کند.این سیستم علاوه بر اینکه به صورت مستقل عمل می‏کند با سایر سیستمهای موجود در بیمارستان از جمله سیستمهای موجود در بخشها برای مبادله دارو و سیستم حسابداری بیمارستان برای مبادله اطلاعات حسابداری و مالی مرتبط است .

همچنین عمل درخواست دارو از بخشهای بیمارستان به صورت خودکار انجام می‏شود و برای درخواست دارو برای بیمار کافی است از ایستگاه بخش مربوطه لیست اقلام داروئی درخواست شود و با اینکار هم اطلاعات مربوط به دارو در پرونده بیمار ثبت می‏گردد و هم‏درخواست به صورت خودکار و ازطریق شبکه برای داروخانه ارسال می‏گردد و هزینه دارو نیز در حساب بیمار مربوطه ثبت می‏گردد .

3- سیستم فروشگاه تجهیزات پزشکی این سیستم کنترل و مدیریت عملیات تامین ، انبارداری ، فروش و عملیات مالی و حسابداری تجهیزات پزشکی را در فروشگاه بیمارستان کنترل می‏کند.این سیستم علاوه بر اینکه به صورت مستقل عمل می‏کند با سایر سیستمهای موجود در بیمارستان از جمله سیستمهای موجود در بخشها برای مبادله تجهیزات پزشکی و سیستم حسابداری بیمارستان برای مبادله اطلاعات حسابداری و مالی مرتبط است .

همچنین عمل درخواست تجهیزات پزشکی از بخشهای بیمارستان به صورت خودکار انجام می‏شود و برای درخواست لوازم برای بیمار یا اتاق‏عمل کافی است از ایستگاه بخش مربوطه لیست اقلام درخواست شود وبااینکار هم درخواست به صورت خودکار و ازطریق شبکه برای فروشگاه ارسال می‏گردد و هزینه لوازم نیز در حساب بیمار مربوطه ثبت می‏گردد .

4- سیستم تعیین موقعیت پزشکان این سیستم همانند سیستم کارت ساعت زنی عمل نموده و تنها تفاوت‏آن در این است که پزشک با ورود به هر بخش از بیمارستان کارت خود را در دستگاه مربوطه بخش قرار می‏دهد .

از این طریق می‏توان متوجه شد که پزشک مورد نظر در حال حاضر در کدامیک از بخشهای بیمارستان قرار دارد تا در موارد ضروری امکان دسترسی سریع به وی وجود داشته باشد .

5- سیستم اطلاعات این سیستم اطلاعات مورد نیاز بخش اطلاعات را برای پاسخگوئی به مراجعین به صورت مستقیم از سایر سیستم‏ها دریافت می‏کند .

6- سیستم پذیرش این سیستم عملیات پذیرش و تشکیل پرونده برای بیماران را انجام می‏دهد و پرونده تشکیل شده را برای بخش مورد نظر ارسال می‏کند .

7- سیستم پذیرش و تعیین وقت کلینیک‏ها این سیستم عملیات تعیین وقت برای بیماران کلینیک‏ها و تعیین هزینه‏های مربوطه را در کلینیک بیمارستان انجام می‏دهد .

8- سیستم مکاتبات و بایگانی نامه‏ها این سیستم با استفاده از امکانات ویراستاری کامل ، امکان تایپ و چاپ متن نامه‏ها را به منشی می‏دهد و شماره‏و تاریخ زدن و ثبت نامه را به صورت خودکار انجام می‏دهد .

بر روی این سیستم می‏توان به‏سادگی عملیات مشاهده نامه‏های قدیمی وانجام انواع جستجوها را بر این نامه‏ها انجام‏داد .

9- سیستم مدیریت عملیات این سیستم مدیریت عملیات اجرائی در یک سازمان را به نحو بسیار مطلوبی انجام می‏دهد و به مدیر این امکان را می‏دهد که برای هر یک از کارکنان خود، کار تعریف کند و بدون ارتباط مستقیم و حضوری با کارکنان و از طریق سیستم کامپیوتری روند پیشرفت کار را کنترل نماید و دستورات جدیدی را برای شخص مربوطه صادر نماید و نیز گزارشات شخص مربوطه را مطالعه نماید .

همچنین این سیستم گزارشات افراد مربوطه‏را به صورت خودکار گردآوری و بایگانی می‏نماید .

به نحوی که بعدا در صورت نیاز می‏توان به این گزارشات دست پیدا کرد و نیزآنها را طبقه بندی نمود .

این سیستم ابزار کار مدیریت است برای کنترل کارکنان .

10- سیستم تله کنفرانسینگ ( کنفرانس از راه دور ) در صورتی که چند پزشک با فاصله دور از هم بخواهند با یکدیگر جلسه‏ای برگزار نمایند ، سیستم این امکان را در اختیارآنان قرار می‏دهد که با یکدیگر به صورت مکتوب و نیز صوتی ( در صورت وجود تجهیزات مربوطه ) هر یک از پشت کامپیوتر خود مکالمه نمایند .

این سیستم‏برای انجام جلسات فوری و کوتاه بسیار مناسب می‏باشد .

11- سیستم حسابداری این سیستم با اتصال به سیستم اطلاعات مالی بیمارستان عملیات حسابرسی و حسابداری بیمارستان را انجام می‏دهد .

روالهای انجام عملیات‏حسابداری به سادگی قابل طراحی و تعریف‏و تغییر است و با تواجه به قوانین موجود کشور قابل انجام است و با تغییر قوانین نیز به سادگی می‏توان روالهای‏آن را تغییر داد .

همچنین انواع حسابها و وضعیت اسناد و طبقه‏بندی اسناد در سیستم با توجه به سیستم موجود حسابداری قابل تعریف است به نحوی که حسابداران بیمارستان کمترین تغییر را در شیوه کار خود حس نخواهند کرد و تنها از خودکار شدن انجام عملیات و سرعت‏آن بهره‏می‏برند .

این سیستم همچنین می‏تواند انواع گزارشات پیچیده حسابرسی را برای مدیریت تهیه نماید و مدیریت بدون درخواست و تماس با کارکنان بخش حسابداری می‏تواند انواع گزارشات وآمارگیری‏ها را دریافت نماید .

12- سیستم انبارداری گسترده این سیستم در دو بخش سازماندهی شده است : 1- سیستم انبار مرکزی ( انبار کل ) .

2- سیستم‏های انبار داخلی بخشهای بیمارستان .

این سیستم کلیه عملیات انبارداری و انبارگردانی را با کاملترین نحو انجام می‏دهد و کلیه استانداردهای انبارداری و روشهای پیشرفته انبارداری را نظیر روشهای ثبت‏سفارش و انجام خودکار سفارش را دارا است .

سیستم کلیه انبارها با یکدیگر به صورت ONLINE مرتبط هستند و بین خود مبادله اطلاعات می کنند .

مثلا در صورتی که یک بخش بیمارستان نیاز به کالای خاصی داشته باشد ، عمل درخواست کالا از کامپیوتر موجود در بخش انجام شده و به صورت خودکار درخواست به انبار ارسال شده و انباردار دستور خروج کالای مربوطه و ارسال‏آن به بخش درخواست کننده را دریافت می‏کند .

سیستم به صورت هوشمند تشخیص می‏دهد که چه کالائی توسط چه بخشی قابل دریافت است و برای چه کالائی باید تائید چه مدیری انجام شود .

در صورتی که برای دریافت کالای خاصی نیاز به تائید مدیری باشد ، درخواست کالای مربوطه به صورت خودکار برای مدیر مربوطه ارسال و در صورت تائید مدیر از پشت کامپیوتر خود ، دستور خروج کالا برای انبار ارسال می‏شود .

با توجه به اتصال کلیه سیستمهای انبار در بخشهای مختلف بیمارستان به یکدیگر ، مدیریت در هرلحظه می‏تواند بدون درخواست از کارکنان انبار اطلاعات مورد نیاز خود را از کلیه انبارهای بیمارستان ، چه انبار کل و چه انبارهای بخشها دریافت نماید .

13- سیستم اطلاعات پرسنلی و کارگزینی این سیستم اطلاعات کلیه پرسنل بیمارستان را نگهداری می‏کند .

امکان انواع طبقه بندی پرسنل و تفاوت بین پرونده‏های‏آنان در سیستم وجود دارد ، نظیر پرونده پزشکان ، پرونده کارکنان بخشهای پزشکی ، کارکنان اداری ، کارکنان خدماتی و غیره .

و اطلاعات هر یک می‏تواند به صورت جداگانه با قوانین خاص و ویژه‏ای منطبق باشد .

14- سیستم حضور و غیاب کارکنان و کارت زنی این سیستم با اتصال یک یا تعدادی دستگاه کارت ساعت زنی در جلو درب ورودی بیمارستان و اتصال‏آنها به سیستم کامپیوتری ، وضعیت ورود و خروج کلیه پرسنل را مشخص می‏سازد .

اطلاعات این سیستم از دو دیدگاه قابل استفاده است .

1 - برای سیستم حقوق و دستمزد به جهت محاسبه میزان حضور و سیستم پرسنلی برای محاسبه مرخصی‏ها و غیبت‏ها .

2 - برای مدیریت بیمارستان جهت اطلاع از وضعیت حضور کلیه پرسنل به صورت‏آماری در هر لحظه و نیز حضور شخص خاص در بیمارستان .

15- سیستم حقوق و دستمزد پرسنل این سیستم کلیه عملیات محاسبه و پرداخت حقوق پرسنل را با توجه به اطلاعات موجود در سیستم پرسنلی و کارگزینی و اطلاعات دریافتی از سیستم کارت ساعت‏زنی انجام می‏دهد و پس از چاپ فیش حقوق ، اسناد مربوطه را برای سایر محاسبات به سیستم حسابداری و کامپیوتر شعبه بانک ارسال می‏کند .

6-3- مراحل پیاده سازی با توجه به اینکه پیاده سازی یک سیستم کامپیوتری نیاز به فراهم‏آوردن شرایط خاص و مناسب می‏باشد ، لذا برای پیاده‏سازی هر یک از سیستم‏ها به‏صورت مستقل ، مراحل زیر پیشنهاد می‏گردد :