یک شبکه در تعریفی ساده عبارت از مجموعهای از کامپیوترهای مستقل است که میتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار نموده و منابع خود را با هم به اشتراک گذارند.
برای این کار کامپیوترها به سختافزار و نرمافزار خاص شبکه نیاز دارند.
سختافزار مورد نیاز عبارت از مجموعهای است که کامپیوترها را بهصورت فیزیکی به هم متصل میکنند.
نرمافزار مورد نیاز چیزی است که به ما امکان میدهد تا سختافزار را برای برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات بهکار گیریم.
نرمافزارهای مورد بحث، برای برقراری ارتباط انواع مختلف کامپیوترها با انواع سختافزارهای ارتباطی باید از مجموعه قراردادهای استاندارد شدهای پیروی کنند.
ضمناً شبکهها با ابزارها و شیوههای مختلف میتوانند به هم متصل شده و شبکهای از شبکهها پدید آورند.
بسته داده و راهگزینی بستهای:
یک بسته داده به مجموعه واحدی از اطلاعات که قابلیت ارسال برروی شبکه را داشته باشد اطلاق میگردد.اطلاعات اولیه قبل از ارسال برروی شبکه به بستههای کوچکتر تقسیم میشوند.
این اطلاعات اولیه میتوانند یک فایل، یک پیام پستی، یک تصویر و نظایر آن باشد که میبایست بین دو کامپیوتر متصل به شبکه مبادله شوند.
علاوه براطلاعات اصلی به ابتدا و انتهای هر بسته، مقداری اطلاعات کنترلی نیز اضافه میشود.
این اطلاعات کنترلی بهعنوان مثال میتوانند نشانی گیرنده و فرستنده بسته اطلاعات در شبکه باشند.
شبکههای ارتباطی که برای انتقال اطلاعات بین اجزای خود، از بستههای داده استفاده میکنند؛ شبکههای راهگزینی بستهای نامیده میشوند.در این شبکهها علاوه بر ماشینهای اصلی ارسال کننده و دریافت کننده اطلاعات، ماشینهای دیگری نیز وجود دارند که وظیفه آنها رساندن بستهها از مبدأ به مقصد میباشد و اصطلاحاً مسیریاب نامیده میشوند.
مسیریابها از اطلاعات کنترلی موجود در ابتدای هر بسته استفاده نموده و براساس جدول مسیریابی خود بهترین سیستم را برای رساندن بستهها به مقصد پیدا میکنند.
نکته قابل توجه در شبکههای مبتنی بر راهگزینی بستهای این است که در بسیاری از موارد بستههای اطلاعاتی مرتبط با هم که از یک مبدأ به یک مقصد استفاده میشوند؛ مسیرهای متفاوتی را در شبکه طی میکنند.
به این ترتیب در این نوع شبکهها خطوط ارتباطی و مسیریابها بهصورت مشترک و در یک زمان، برای برقراری ارتباط بین چند نقطه مورد استفاده قرار میگیرند و در صورت بروز اشکال یا از کار افتادن برخی مسیرها و مسیریابها در اکثر موارد هنوز امکان تبادل اطلاعات بین نقاط مختلف متصل به شبکه موجود میباشد.
پروتکلهای ارتباطی و مجموعه پروتکلهای TCP/IP
در حوزه شبکههای کامپیوتری پروتکل یا قرارداد عبارت از مجموعهای از قوانین و ضوابط استاندارد شده میباشد که چگونگی برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات بین کامپیونرهای متصل به شبکه را تعیین میکند.
وقتی کامپیوترها با هم ارتباط برقرار میکنند؛ آنها در حقیقت مجموعهای از پیامها را با هم مبادله مینمایند.
کامپیوترها باید در مورد قالب و مفهوم هر پیام با هم توافق داشته باشند تا بتوانند پیامی مناسب را ارسال نموده و پاسخهای مناسب را بازگردانند.
یک پروتکل ارتباطی مشخص میکند که اولاً قالب و شکل پیامها چگونه باید باشد و ثانیاً مبادله پیام بین دو کامپیوتر با چه شیوه و طی چه مراحلی باید انجام پذیرد.
پروتکلها در لایههای مختلف شبکههای کامپیوتری به کار گرفته میشوند و هریک قوانین و تعاریف خاص خود را دارند.
شبکه اینترنت براساس مجموعه پروتکلهای خانواده TCP/IP کار میکند.
از بین پروتکلهای مختلف این خانواده به FTP برای انتقال فایل، Telnet برای ارتباط پایانهای راه دور، SMTP برای تبادل پیامهای پست الکترونیک و PPP برای تبادل اطلاعات بین دو نقطه مجاور اشاره نمود.
TCP/IP از دو بخش اصلس تشکیل میگردد.
بخش اول مجموعه پروتکلهای بین شبکهای (IP) است که وظیفه عمده آن افزودن اطلاعات کنترلی مورد نیاز برای رساندن بستههای داده به مقصد و در نهایت رساندن بستههای IP از مبدأ به مقصد میباشد.
بخش دیگر مجموعه پروتکلهای کنترل انتقال (TCP) میباشد که وظیفه آن تقسیم اطلاعات اولیه به بستههای کوچکتر(قابل انتقال توسط شبکه) در مبدأ و چسباندن آنها به هم در مقصد و نیز منترل ورود بستهها براساس ترتیب ارسال از مبدأ میباشد.
برای درک بهتر نحوه کار پروتکل TCP/IP و نیز شبکههای راهگزینی بستهای توجه به مثال زیر میتواند سودمند باشد.
فرض کنید میخواهید خانه چوبی خود را از نقطهای از کشور به نقطهای دیگر منتقل کنید.
یکی از مناسبترین راهها این است که ابتدا در مبدأ، خانه را به قطعات کوچک تقسیم نموده و بستهبندی کنید و روی هر بسته شماره ترتیب هر قطعه را بنویسید.
سپس از یک شرکت حمل و نقل بخواهید تا بستهها را برای شما به مقصد مورد نظر برساند.
شرکت حمل و نقل نیز برای این کار از تعدادی کامیون استفاده میکند.
نشانی مقصد هر بسته را تعییین نموده و هریک یا جند بسته را داخل یک کامیون قرار میدهد.
کامیونها نیز با توجه به شرایط مختلف هرکدام بهترین راه را برای رسیدن به مقصد استفاده میکنند(ممکن است هرکدام از مسیرهای متفاوتی استفاده نمایند.) بههرحال تمام قطعات در مقصد مجدداً به تحویل میگردد.
شما ابتدا ضمن کنترل سالم بودن قطعات براساس شماره ترتیبشان آنها را به هم وصل میکنید و به این ترتیب خانه مورد نظر شما در محل جدید آماده میگردد.
در این مثال شما نقشی مشابه TCP و شرکت حمل و نقل و کامیونهایش نقش IP را ایفا نمودهاید
مدل سرویسگر/مشتری(سرویسگیر)
پردازش مبتنی بر سرویسگر/مشتری(سرویسگیر) در حقیقت یک مدل علمی را برای شبکهسازی کامپیوترها معرفی میکند.
این مدل روش کارآمدی را برای فراهم کردن اطلاعات و سرویسها برای مجموعهای از کاربران شبکه ارائه میدهد.
در این مدت یک ارتباط شبکهای تنها وقتی برقرار میشود که کاربر بخواهد به اطلاعات یا بطور کلی منابع موجود روی یکی دیگر از کامپیوترعای موجود در شبکه دسترسی پیدا کند.
این عدم نیاز به برقراری ارتباط دائمی در عمل بازده یا گذردهی شبکه را به میزان قابل ملاحظهای افزایش میدهد.
بهعلاوه سرویسدهنده میتواند به تعداد بیشتری سرویسگیرنده پاسخ دهد.
در این مدل پردازشها بین سرویسدهنده و سرویسگیرنده تقسیم شده و ارتباط براساس دنبالهای از درخواستها و پاسخها صورت میگیرد.
به این ترتیب که سرویسگیرنده، سرویس یا اطلاعات مورد نیاز را از سرویسدهنده درخواست میکند و سرویسدهنده در اولین فرصت با ارسال نتایج تقاضا به سرویسگیرنده به او پاسخ میدهد.
در این مدل کامپیوتر سرویسدهنده برنامه سرویسگر و سرویسگیر(مشتری) برنامه سرویسگیرنده سرویس مورد نظر را اجرا مینمایند.
اکثر پردازشها و سرویسها در اینترنت مبتنی بر مدل سرویسگر/مشتری (سرویسگیر) میباشند که از آن جمله میتوان به سرویسهای FTP, E-mail ,Web اشاره کرد.
در این مدل پردازشها بین سرویسدهنده و سرویسگیرنده تقسیم شده و ارتباط براساس دنبالهای از درخواستها و پاسخها صورت میگیرد.
اکثر پردازشها و سرویسها در اینترنت مبتنی بر مدل سرویسگر/مشتری (سرویسگیر) میباشند که از آن جمله میتوان به سرویسهای FTP, E-mail ,Web اشاره کرد.
مودم: مودم ابزاری است که به کامپیوترها امکان میدهد تا از طریق خطوط تلفنی (ویاسایر انواع ارتباط از راه دور) با یکدیگر به مبادله اطلاعات بپردازند.
مودم همانگونه که از نام آن پیداست دارای دو وظیفه اصلی میباشد.
نخست دریافت اطلاعات دیجیتالی از کامپیوتر محلی تبدیل آنها به فرم قابل ارسال برروی خطوط راه دور و در نهایت ارسال آنها، دوم دریافت اطلاعات ارسال شده توسط مودم راه دور و تبدیل آنها به فرم اطلاعات دیجیتالی و ارسال آنها به کامپیوتر محلی.
در برخی موارد مودمها وظایف دیگری مانند انجام عملیات شمارهگیری و برقراری ارتباط، آشکارسازی و اصلاح خطای ناشی از انتقال اطلاعات روی خطوط راه دور و … انجام میدهند.
همچنین مودمها دارای مشخصات و پارامترهای متعددی میباشند که برخی از آنها عبارتند از: -پروتکلهای ارتباطی مورد پشتیبانی و سرعت ارسال اطلاعات (Baud Rate) که برحسب بیت در ثانیه بیان میگردند.
امروزه مودمها با سرعتهای متفاوتی در بازار یافت میشوند که از 9600 بیت در ثانیه تا 56000 بیت در ثانیه در تغییر میباشند.
-مودمها بهصورت دستگاه مجزای خارج کامپیوتر (External) و یا برد سختافزاری قابل نصب در داخل کامپیوتر (Internal) میتوانند وجود داشته باشند.
-مودمها ممکن است از یکی از انواع ارتباط با استفاده از خطوط شمارهگیری و یا خطوط استیجاری و یا هر دو آنها پشتیبانی نمایند.
اینترنت شبکهای از شبکهها: برای شناساندن اینترنت تعاریف مختلفی ارائه گردیده است ولی شاید هیچیک از این تعاریف نتواند تصویر کاملی از اینترنت به دست دهد.
اینترنت در معنای عمومیاش (Internetwork) به معنی مجموعهای از شبکههاست که اولاً بهصورت فیزیکی به هم متصلاند.
ثانیاً میتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و منابع اطلاعاتی را با هم به اشتراک بگذلرند و ثالثاً قادرند در کنار یکدیگر بهصورت یک شبکه واحد عمل نمایند.
برای اینکه چنین شبکهای بتواند کار کند شبکهها و کامپیوترهای موجود در اینترنت باید به یکی از دو طریق زیر عمل کنند: -همگی از یک زبان یکسان برای برقراری ارتباط با یکدیگر استفاده کنند.
-مترجم و مفسر مناسب را برای درک زبان یکدیگر بکار گیرند.
زبان مورد اشاره در حقیقت یک مجموعه نرمافزاری است که کامپیوترهای متصل به شبکههای مستقل را قادر به تبادل اطلاعات با یکدیگر میسازد.
اطلاق اینترنت به شبکه اطلاعاتی جهانی امروز نیز به همین خاطر است.
کامپیوترهای نزدیک به هم که غالباً تحت مدیریت واحدی هستند بعه هم متصل میشوند و شبکههای کوچک محلی را به وجود میآورند.
شبکههای کوچک محلی به یکدیگر مرتبط شده و شبکههای بزرگ منطقهای را ایجاد میکنند.
شبکههای بزرگ منطقهای نیز با اتصال به یکدیگر شبکه گسترده جهانی اینترنت را پدید میآورند.
قسمت عمده این شبکه از پروتکلهای خانواده TCP/IP استفاده میکنند (زبان یکسان) و برخی نیز با استفاده از دروازههای ارتباطی به شبکههای مبتنی بر TCP/IP متصل میشوند.
(استفاده از مترجم) اینترنت امروزه تقریباً تمام کره زمین را پوشش میدهد و انواع شبکههای کوچک و بزرگ، محلی و منطقهای را در برمیگیرد و تمام خدمات و سرویسهای موجود این شبکهها را بصورت یکپارچه به کاربران خود ارائه میکنند.
اینترنت برای کاربران خود امکان دسترسی به انواع اطلاعات مورد نیاز بصورت متن، صوت، تصویر، نرمافزارها و … را فراهم میکند.
ضمن اسنکه کاربران با استفاده از اینترنت میتوانند با یکدیگر نیز ارتباط برقرار کنند.
این تسهیلات با استفاده از مجموعهای از سرویسها و ابزارهای متنوع ارتباطی و مبادله کننده اطلاعات صورت میگیرد.
پست الکترونیک، انتقال فایل، پایانه راه دور، تور جهانگستر و … تنها گوشهای از این سرویسها و امکانات میباشند.
نامها و آدرسها در اینترنت: گفتیم که اینترنت انسانها، منابع اطلاعاتی و کامپیوترهای پراکنده در سرتاسر جهان را به هم مرتبط میسازد.
بنابراین در این محیط نیز مانند هر سیستم ارتباطی امروزی دیگر، باید روشی سیستماتیک برای شناسایی اعضاء ایجاد گردد.
در اینترنت علاوه بر کامپیوترها، افراد و منابع اطلاعاتی نیز دارای اسم و نشانی میباشند.
آدرس IP: هر کامپیوتر که مستقیماً به اینترنت وصل است باید حداقل دارای یک آدرس IP باشد.
این آدرس که در حقیقت یک شماره یکتا در حوزه اینترنت میباشد؛ از 4 شماره (بین 0 تا 255) تشکیل میشود که با نقطه از هم جدا میگردند.
شمارهها به ترتیب از چپ به راست خوانده میشوند.
بهعنوان مثال 203.35.7.169 نمونهای از آدرسهای IP میباشد.
یک آدرس IP از دو بخش تشکیل میشود که عبلرتند از: شناسه شبکه و شناسه میزبان (کامپیوتر) شناسه شبکه معرف شبکهای است که کامپیوتر مورد نظر در آن قرار دارد و به آن متصل است.
شناسه میزبان در حقیقت معرف کامپیوتر مورد نظر در آن شبکه میباشد.
اینکه چه بخش از آدرس IP متعلق به شناسه شبکه و چه بخشی متعلق به شناسه میزبان میباشد، براساس کلاس آدرس IP تعیین میشود.
بهطور کلی آدرسهای IP به پنج کلاس تقسیم میشوند.
نمودار زیر پارهای اطلاعات در مورد کلاسهای فوقالذکر ارائه میدهد: شکل کلی آدرس IP W.X.Y.Z و W, X, Y, Z کلاس آدرس IP براساس مقدار W طبق جدول زیر قابل تعیین است: نام حوزه کامل (FQDN): علاوه بر آدزس IP اکثر کامپیوترهای متصل به اینترنت دارای یک نام حوزه کامل اینترنتی نیز میباشند.
هر نام حوزه کامل اینترنتی دارای دو یا چند بخش میباشد که با نقطه (Dot) از یکدیگر جدا میشوند.
بخش اول (ازسمت چپ) معمولاً مبین نام کامپیوتر مورد نظر و بخشهای بعدی معرف نام حوزهای است که کامپیوتر مورد نظر به آن تعلق دارد.
مثلاً rose.ipm.ac.ir یک نام حوزه کامل میباشد و مشخص میکند که rose نام یک کامپیوتر در IPM در حوزه ac در حوزه اصلی ir میباشد.
درواقع میتوان الگوی somewhere.domaine را بخاطر سپرد که در این الگو domain حوزه اصلی و somewhere محلی در داخل این حوزه اصلی میباشد .
آخرین بخش از نام حوزه کامل نشاندهنده حوزه اصلی است که کامپیوتر به آن تعلق دارد.
حوزههای اصلی به دو روش تعیین میشوند.
روش اول، روش قدیمی که معمولاً برای شبکههای موجود در آمریکا بکار میرود.
این روش مبتنی بر حوزه سازمانی و عملیاتی مؤسسه یا نهاد مورد نظر میباشد.
شیوه دوم مبتنی بر حوزه جغرافیایی میباشد.
در این روش به هرکشور یک دو کد دو حرفی نسبت داده میشود.
نمودار صفحه قبل، نشاندهنده برخی از حوزههای اصلی در هر یک از دو شیوه نامگذلری میباشد.
تبدیل و مدیریت آدرسها: دیدیم که کامپیوترهایی موجود در اینترنت دارای نام و آدرس میباشند.
کاربران ترجیح میدهند که با اسامی کار کنند ولی شبکه TCP/IP براساس آدرسها اطلاعات را بین مبدأ و مقصد جابجا میکند.
از سویی اسامی آدرسها باید یکتا باشد بهعبارت دیگر هیچ دو کامپیوتری در اینترنت دارای نام و آدرس مشابه باشند.
بنابراین نام و آدرسها در اینترنت نیاز به مدیریت و تبدیل دارند.
مدیریت توزیع و ثبت آدرسها در اینترنت زیر نظر مرکز اطلاعات اینترنت (Internic) انجام میگیرد.مرکز اطلاعات اینترنت در برخی مناطق دنیا و برخی نهادها و سازمانها اختیاراتی برای توزیع آدرسها و اسامی، بین درخواستکنندگان محلی داده است.
براین اساس برای هر حوزه نام باید حداقل یک سرویسدهنده حوزه نام (DNS) در دنیا وجود داشته باشد.
سرویس اصلی این سرویسدهنده تبدیل اسامی کامل اینترنتی به آدرسهای IP متناظر میباشد.
این سرویس به کاربران امکان میدهد تا از اسامی قابل فهم برای دسترسی به کامپیوترها استفاده کنند بجای آنکه مجبور باشند که تعداد زیادی را بخاطر بسپارند.
ضمناُ این اسامی بهنوعی در سایر سیستمهای نامگذاری اینترنت مانند آدرسهای پست الکترونیکی و آدرسهای URL بهکار میروند.
مروری بر سرویسهای اینترنت: الف-پست الکترونیکی و لیستهای پستی بهعنوان یک کاربر اینترنت با استفاده از سرویس پست الکترونیک، شما میتوانید با سایر کاربران اینترنت پیام مبادله نمایید.
همچنین امکان مبادله پیام با اعضای سایر سیستمهای اطلاعرسانی که بهطور غیرمستقیم به اینترنت متصل هستند مانند Compusery و Prodigy را خواهید داشت.
در اینجا باید نکتهای را مورد تأکید قرار دهیم و آن اینکه استفاده از پست الکترونیک تنها به مبادله پیامهای شخصی محدود نمیگردد.
بلکه هر چیزی را که بتوان بهصورت مستقیم یا کد شده در داخل یک فایل متنی ذخیره کرد میتوان با پست الکترونیک مبادله نمود.
بهعنوان مثال میتوان به مبادله عکس، صدا، برنامههای کامپیوتری و مجلههای الکترونیکی با استفاده از پست الکترونیک اشاره نمود در عمل سرویس پست الکترونیک رایجترین و پرکاربردترین سرویس اینترنت میباشد.
اکثر سرویسهای دیگر اینترنت نیز با استفاده از پست الکترونیک قابل دسترسی میباشند.
یکی از امکانات اینرنت که براساس سیستم پست الکترونیک بنا شده امکان لیستهای پستی است.
یک لیست پستی عبارت از مجموعهای است که در آن گروهی از کاربران پست الکترونیک اینترنت اقدام به مبادله پیام با یکدیگر و در ارتباط با یک موضوع خاص مینمایند.
پیامها میتوانند اقلام اطلاعاتی، توضیحات و یا هرچیز مرتبط با موضوع محوری لیست پستی باشد.
هر لیست پستی دارای فردی است که وظیفه مدیریت لیست پستی را به عهده دارد.
در اکثر موارد این کار عملاً توسط یک کامپیوتر انجام میگردد.
هر کاربر با داشتن شناسه پست الکترونیک و عضویت در لیست مورد نظر، میتواند پیامهای مرتبط با آن موضوع را دریافت کنند و یا خود به ارسال پیام با موضوع مورد نظر اقدام نماید.
البته بعضی از لیستهای پستی حالت تعدیل شده دارند.
به این ترتیب که پیامهای ارسال شده برای لیست توسط مدیریت لیست بازبینی شده و در صورت موافقت او برای اعضای لیست پستی ارسال میگردد.
ب-FTP بینام و سرویسگرهای Archie: سرویس FTP یا پروتکل انتقال فایل به شما اجازه میدهد تا فایلها را از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر در اینترنت منتقل نمایید.
به دلایل امنیتی شما نمیتوانید این کار را انجام دهید مکر اینکه اجازه ورود به کامپیوتر مورد نظر را داشته باشید.
(مثلاً یک شناسه کاربر و کلمه عبور برروی آن سیستم داشته باشید) برای انجام انتقال فایل، شما ابتدا با اجرای برنامه سرویسگیرنده FTP با کامپیوتر مورد نظر مرتبط میشوید و سپس با دادن شناسه کاربر و کلمه عبور مجاز، به سیستم وارد میشوید.
حال میتوانید فایلهای مورد نظر را دریافت کنید.
بناربراین اگر کاربری بخواهد از این سرویس در اینترنت استفاده کند باید برروی هر سرویسدهنده FTP شناسه کاربر و کلمه عبور مجاز را داشته باشد.
اما در اینترنت هزاران کامپیوتر وجود دارد که مسئولان آن میخواهند فایلهای موجود در روی کامپیوترهای خود را بهطور رایگان در اختیار تمام کاربران اینترنت قرار دهند؛ بدون اینکه برای تکتک آنها شناسه کاربر مجاز تعریف نمایند.
برای نیل به این مقصود، آنها با افزودن ویژگی جدیدی به FTP از سرویس FTP بینام استفاده میکنند.
با استفاده از این امکان هر کاربر اینترنت میتواند با اجرای سرویسگیر FTP با کامپیوتر مورد نظر مرتبط شده و با استفاده از یک شناسه عمومی وارد آن سیستم گردد.
در این حالت کاربر مجاز خواهد بود که به فیلهای موجود در ناحیه ویژه عمومی کامپیوتر مورد نظر دسترسی داشته باشد.
FTP بینام یکی از مهمترین سرویسهای اینترنت میباشد.
با استفاده از این سرویس بهطور بالقوه تمام انواع اطلاعات که به صور مختلف روی کامپیوترهای مختلف ذخیره شده (در صورت موافقت صاحبانش) بهطور رایگان توسط تمام کاربران اینترنت قابل دسترسی میباشد.
در حال حاضر هزاران سرویسدهنده FTP بینام در سراسر دنیا وجود دارند و حجم غیر قابل تصوری از انواع فایلها را بهطور رایگان در اختیار کاربران اینترنت میگذارند.
ولی جستجو در این مجموعه عظیم برای پیدا کردن فایل مورد نظر برای اغلب کاربران، یک کار بسیار دشوار است.
نقش سرویسدهنده Archie این است که این مجموعه عظیم را برای کاربر، قابل جستجو مینماید و تا حد امکان سرویسدهندههای FTP بینام را که دارای اطلاعات مورد نظر کاربر میباشند به او معرفی مینماید.
فرض کنید دوستی از شما میخواهد که یک برنامه را از روی اینترنت برای او تهیه نمایید.
برای اینکار شما میتوانید با اجرای برنامه سرویسگیر Archie به یک سرویسدهنده Archie مرتبط شوید.
سپس اسم برنامه مورد نظر را برای جستجو به آن سرویسگر بدهید.
پس از اندک زمانی سرویسگر، لیستی از کامپیوترهای سرویسدهنده FTP بینام که فایل مورد نظر شما در آنها یافت میشود به شما ارائه میدهد.
شما میتوانید با داشتن آدرس سایت مورد نظر و استفاده از سرویسگیر FTP و استفاده از شناسه کاربر Anonymous فایل مورد نیاز دوستتان را دریافت کنید.
ج-پایانه راه دور: در بعضی از سیستمهای کامپیوتری، برای ایجاد یک نشست کاری با سیستم، شما میبایست شناسه کاربر و کلمه عبور مجاز از نطر سیستم میزبان را وارد کنید.
در مورد اکثر این سیستمها شما برای برقراری ارتباط باید از یکی از پایانههای این سیستم که بهطور مستقیم به سیستم میزبان متصل است، استفاده کنید.
یکی از دلایل اولیه ایجاد اینترنت این بود که افراد مختلف بتوانند با سیستمهای میزبان در نقاط مختلف جغرافیایی با استفاده از کامپیوتر محلی خود ارتباط پایانهای برقرار کنند.
بهعنوان مثال یک دانشمند با کامپیوتر محلی دانشگاه خود کار میکند.
با استفاده از اینترنت میتواند با کامپوترهای مختلف ارتباط برقرار کند و برنامههای مورد نظر خود را روی آن کامپیوتر اجرا کند.
درست مثل اینکه این دانشمند یک کاربر محلی کامپیوتر دانشگاه مقصد میباشد.
سرویسی که این امکان را در اینترنت فراهم میکند سرویس پایانه راه دور یا Telnet نامیده میشود.
برای استفاده از این سرویس شما باید از یک برنامه سرویسگیر Telnet استفاده نموده و ارتباط ترمینالی با کامپیوتر راه دور برقرار نمایید.
این برنامه سرویسگیر در حقیقت یک پایانه کامپیوتر مورد نظر شما را روی کامپیوتر محلی خودتان شبیهسازی مینماید.
البته توجه داشته باشید که برای ورود به سیستم میزبان باید شناسه کاربر و کلمه عبور مجاز را داشته باشید.
د-گروههای خبری (Usenet): معنی لغوی Usenet شبکه کاربران میباشد.
در حالیکه Usenet واقعاً یک شبکه نیست، بلکه سیستمی از گروههای مباحته میباشد که در ابتدا به منظور ایجاد محیطی برای مبادله اقلام خبری ایجاد شد.
به این دلیل بسیاری از عبارات بکار رفته در Usenet به نوعی اطلاعات خبری اشاره دارد.
مثل گروههای مباحثه که گروههای خبری خوانده میشوند یا خود Usenet که گاهی شبکه اخبار یا NetNews خوانده میشوند.
Usenet دارای هزاران گروه مباحثه است.
با کمی اغراق میتوان گفت در مورد هر موضوعی که تصور نمایید حداقل یک گروه خبری در Usenet موجود است.
با برقراری ارتباط با گروههای خبری میتوانید اطلاعات مفیدی در مورد موضوع مورد نظرتان پیدا کنید و یا سایر کاربران را در جریان اطلاعاتی که خود به دست آوردهاید قرار دهید.
برای استفاده از این برنامه میتوانید اقلام مورد نظر خود را برای خواندن انتخاب کنید.
اقلام اطلاعاتی خود را در فایل و یا اقلام مورد نظر خودتان را برای دیگران ارسال کنید.
ه-گوفر: گوفر یک سیستم مرور اطلاعات میباشد و شباهتهای زیادی به وب دارد.
با استفاده از گوفر، کاربر اینترنت میتواند به حجم عظیمی از اطلاعات توزیع شده در سراسر جهان دسترسی داشته باشد.
مجموعه این اطلاعات فضای گوفر نامیده میشود.
در فضای گوفر اطلاعات بهصورت دنبالهای از لیستهای ساده سازماندهی شدهاند.
برای استفاده از این سیستم تنها کافی است گزینه مورد نظر را در لیست انتخابها، انتخاب نمایید.
به دنبال آن لیست بعدی و یا اطلاعات نهایی را دریافت خواهید نمود.
با استفاده از این سرویس نیز میتوانید بهاقلام مختلفی از اطلاعات نظیر متن ساده، عکس و مانند آنها دست پیدا کنید.
البته سرویس گوفر قدیمیتر از وب میباشد.
سطوح دسترسی به اینترنت: شبکه اینترنت با همه گستردگی و قابلیتهایش با روشهای مختلفی قابل دسترسی میباشد.
هریک از این روشها امکانات سختافزاری و نرمافزاری و هزینههای ویژه خود را دارد و متناسب با این ملزومات امکانات و تسهیلاتی را نیز در اختیار کاربران قرار میدهد.
بهطور کلی دسترسی به اینترنت را میتوان در سه سطح طبقهبندی کرد که هر سطح خود روشهای متفاوتی را در بر میگیرد.
سطح اول- دسترسی غیرمستقیم از طریق دروازههای ارتباطی: در این روش ارتباط کاربر از طریق کامپیوتر با شبکهای برقرار میشود که مستقیماً به اینترنت وصل نیست.
چنین شبکهای پروتکلها و استانداردهای خاص خود را دارد و در یک یا چند نقطه از طریق دروازههای ارتباطی به اینترنت متصل است.
این دروازههای ارتباطی به دو شبکه موجود در دو سوی خود اجازه میدهد تا با یکدیگر صحبت کنند.
کاربران شبکه غیر اینترنتی معمولاً از نرمافزارهای غیر اینترنتی استفاده میکنند و عملاً به تمام سرویسهای اینترنت دسترسی ندارند.
این نوع دسترسی معمولاً توسط فراهم کنندگان سرویسهای اطلاع رسانی ارائه میگردد.
این ارگانها برای اینکه به کاربران خود اجازه استفاده از امکانات اینترنت را بدهند معمولاً پارهای از سرویسهای اینترنت را بصورت محدود در اختیار آنها قرار میدهند.
در اکثر موارد سرویس ارائه شده پست الکترونیک است.
لازم به تذکر است که برای این نوع کاربران جای نگرانی زیادی نیست.
زیرا اکثر سرویسهای اینترنت از طریق پست الکترونیکی قابل دسترسی است.
سطح دوم-دسترسی بهصورت پایانه راه دور: در این روش کاربر به روی کامپیوتر خود یک نرمافزار شبیهساز پایانه را اجرا میکند و با استفاده از یک مودم و خطوط تلفنی شمارهگیری معمولی به یک سیستم میزبان که مستقیماً به اینترنت متصل است، مرتبط میگردد.
این سیستمهای میزبان معمولاً دارای سیستمهای عاملی چون VMS, UNIXو … میباشند.
در اغلب موارد کاربر باید روی سیستم میزبان شناسه کاربر و کلمه عبور مجاز داشته باشد.
پس از ورود به سیستم کاربر میتواند برنامههای مورد نظر خود را برای استفاده از سرویسهای اینترنت برروی سیستم میزبان اجراکند.
در این نوع ارتباط سه نکته حائز اهمیت میباشد.
نخست آنکه کاربر تنها میتواند برنامههای آماده بروی سیتم میزبان را اجرا نماید و مثلاً اگر برروی کامپیوتر شخصی خود برنامهای برای سرویس گفتگو در اینترنت داشته باشد با اجرای آن هیچ ارتباطی با اینترنت برقرار نمیکند.
دوم آنکه ارتباط کاربر با اینترنت بهواسطه سیستم میزبان میباشد و سرویسها در اصل سیستم میزبان را میشناسند.
مثلاً اگر کاربر فایلی را از اینترنت دریافت کند این فایل بروی سیستم میزبان ذخیره خواهد شد.
کاربر میبایست بعداً با ابزارهای دیگری فایل را از سیستم میزبان به کامپیوتر شخصی خود منتقل نماید.
سومین نکته قابل توجه در این ارتباط آنکه کاربر نیازی به استفاده از پروتکل TCP/IP بروی کامپیوتر خود برای برقراری ارتباط با سیستم میزبان ندارد و فقط باید یک مجموعه ابزار ارتباطی و نرمافزار شبیهساز پایانه (ترمینال) که توسط سیستم میزبان پشتیبانی میشود؛ روی کامپیوتر شخصی خود اجرا نماید.
سطح سوم-دسترسی مستقیم با استفاده از ارتباط SLIP/PPP: در این حالت کامپیوتر شخصی مورد استفاده کاربر بصورت یک گره واقعی اینترنت عمل میکند.
ارتباط میتواند با استفاده خطوط استیجاری و یا با استفاده از خطوط شمارهگیری به صورت دائم یا موقت برقرار شود که لبته نوع اخیر آن برای کاربران منفرد رایج است.
در ارتباط با اصطلاح SLIP/PPP باید گفت که اینها دو پروتکل از مجموعه پروتکلهای TCP/IP هستند که TCP/IP را بروی خطوط سریال مانند خط تلفن پشتیبانی میکنند.
بنابراین SLIP و PPP دو روش برای دسترسی مستقیم به اینترنت میباشد.
SLIP پروتکل اینترنت بروی خط سریال و PPP پروتکل ارتباط نقطه به نقطه است.
البته SLIP قدیمیتر از PPP است در حالیکه PPP تکنولوژی جدید با قابلیتهای قابل ملاحظه میباشد.
ولی هر دو پروتکل از بعد نحوه کار و نوع کاربرد شباهتهایی دارند و معمولاً به همراه هم بصورت SLIP/PPP به کار میروند.
برای برخورداری از چنین ارتباطی کاربر به م=کامپیوتر و مودم، یک شناسه و کلمه عبور مجاز از طرف فراهمکننده سرویس اینترنت، مجموعه نرمافزارهای مورد نیاز برای SLIP/PPP و سایر پروتکلهای TCP/IP قابل اجرا روی کامپیوتر شخصی کاربر و یک آدرس IP نیاز دارد.
به این ترتیب کاربر پس از فعالسازی برنامه شمارهگیری همراه SLIP/PPP برقراری ارتباط و ارائه شناسه کاربر و کلمه عبور میتواند تمام برنامههای کاربردی و سرویسهای اینترنت را که نرمافزار سرویسگیرنده متناظرش را روی کامپیوتر شخصی خود دارد اجرا نماید.
به این ترتیب کاربر دسترسی کامل به تمام سرویسها و منابع اینترنت را خواهد داشت.
البته باید در نظر داشت که این سطح از دسترسی گرانتر از سطوح قبلی تمام میشود و در برخی موارد ممکن است فراهمکنندگان سرویسهای تینترنت این سطح از دسترسی را در اختیار کاربران خود قرار ندهند.
لازم به تذکر است که نوع دیگری از دسترسی به اینترنت وجود دارد که بیشتر مبتنی بر ارتباط سریع و دایمی بوده و برای برقراری ارتباط بین سایتها و شبکههای موجود در مؤسسات مختلف و یا بین فراهمکنندگان سرویس اینترنت و ستون فقرات اصلی آن برقرار میگردد.
کابرانی که روی چنین شبکههایی قرار دارند دیگر نیاز به استفاده شخصی از مودم و یا پروتکل SLIP/PPP و شمارهگیری ندارند.
به این ترتیب شاید این دسترسی حالت خاصی از سطح سوم دسترسی به اینترنت باشد و یا شاید بتوان آنرا بهعنوان یک سطح جدید معرفی نمود.
نیازهای سختافزاری و ارتباطی: برای تعیین نیازهای سختافزاری و ارتباطی برای استفاده از سرویسهای اینترنت هر کاربر باید به دو سؤال زیر پاسخ دهد -آیا کاربر از سرویسهای On-Line اینترنت که نیاز به قابلیتهای گرافیکی و جند رسانهای دارند استفاده مینماید؟
-آیا کاربر بهصورت انفرادی به یک فراهمکننده سرویس اینترنت متصل است یا در قالب گروهی که توسط یک شبکه محلی با هم مرتبط بوده مجموعه آنها به فراهمکننده سرویس اینترنت متصل است، از سرویسهای اینترنت استفاده میکند؟
اگر پاسخ به سؤال اول مثبت باشد، با توجه به کامپیوترهای شخصی رایج امروزی کامپیوتری با مشخصات زیر برای استفاده از سرویسهای اینترنت توصیه میگردد: CPU: INTEL Pentium 133 Mhz RAM: 8 MB HDD:1.2 GB Video Adaptor: S-VGA 1MB RAM Sound card + Speaker (Optional) نکته: کامپیوترهای با پردازندههایی چون 80486 و 80386 میتوانند مورد استفاده قرار گیرند.
اما استفاده از آنها در مواردی که سرویس با کیفیت بالا مورد نظر است توصیه نمیگردد اگر پاسخ به سؤال اول منفی باشد در این صورت کامپیوترهای شخصی با پردازندههایی چون 80286 و یا پایانههای عادی سیستمهای چند کابره مانند پایانههای Wyse 60 میتوانند مورد استفاده قرار گیرند.
در پاسخ به سؤال دوم نوع تجهیزات ارتباطی مورد نیاز مشخص میگردد.
اگر شما کاربر یک شبکه محلی میباشید که به فراهمکننده سرویس اینترنت متصل است، شما تنها نیاز به یک کارت سختافزاری شبکه محلی مانند Ethernet Adaptor و یک اتصال شبکه محلی دارید.
اما اگر میخواهید بهصورت یک کاربر منفرد از راه دور فراهمکننده سرویس اینترنت متصل شوید.
در اینصورت نیاز به یک مودم و یک خط شمارهگیری تلفن معمولی دارید.
در این حالت استفاده از مودمهای با سرعت حداقل 28800 bps توصیه میگردد.
البته مودمهای با سرعتهای پایینتر نیز میتوانند مورد استفاده قرار گیرند ولی کیفیت سرویس بهدست آمده پایینتر بوده و هزینه تلفنی نیز به دلیل طولانیتر شدن زمان ارتباط افزایش خواهد یافت.
لازم به ذکر است که در حالت اول نیز نیاز به مودم و خط ارتباطی وجود دارد و مودم و خطوط ارتباطی مورد بحث به شبکه گسترده معمولاً از یک دروازه ارتباطی یا مسیریاب استفاده میگردد که مسئولیت نصب، راهاندازی ، پیکربندی و نگهداری تجهیزات فوقالذکر بهعهده فراهمکننده سرویس اینترنت و یا مدیران و اپراتورهای شبکه محلی مذکور میباشد و نیازی به درگیری تکتک کاربران اینترنت با این مسائل نیست.
نیازهای نرمافزاری : نیازهای نرمافزاری هر کاربر برای دسترسی به اینترنت بستگی مستقیم با سطح دسترسی مورد نظر به اینترنت دارد.
ضمناً موضوع مطرح شده در سؤال دوم از قسمت قبل در اینجا نیز مطرح میباشد.
و بدین ترتیب سناریوهای مختلفی برای دسترسی به اینترنت قابل طرح میباشند که ما انواع رایجتر آنها را مورد بررسی قرار میدهیم.
1-دسترسی بهصورت غیرمستقیم: در این حالت کاربر برروی کامپیوتر خود نیازی به پروتکلهای TCP/IP و نرمافزارهای مربوطه ندارد.
فراهمکننده سرویس مورد نظر او معمولاً نرمافزارهای مورد نیاز و محیط سیستم عامل قابل پشتیبانی را تعیین مینماید.
عمدهترین سرویسی که در این حالت ارائه میگردد سرویس پست الکترونیک است و کاربر میبایست نرمافزارهای مورد نیاز را تهیه و نصب نماید.
ارتباط با فراهمکننده سرویس نمیتواند بهصورت انفرادی از طریق مودم یا در قالب شبکه محلی متصل به فراهمکننده سرویس مورد نظر باشد.
2-دسترسی بهصورت پایانه راه دور: در این حالت نیز کاربر نیازی به پروتکلهای TCP/IP و نرمافزارهای مربوطه بروی کامپیوتر خود ندارد.
این پروتکلها و نرمافزارها بروی سیستم میزبان قرار دارند که کاربر به آن متصل میشود.
ارتباط میتواند از طریق شبکه محلی یا شمارههگیری برقرار شود.
در اینجا کاربر باید به سیستم وارد شود (LOGIN) و برای اینکار نیاز به شناسه کاربر و کلمه عبور مجاز دارد.
پس از طی این مرحله کاربر میتواند برای دسترسی به سرویسهای اینترنت نرمافزارهای موجود در سیستم میزبان را اجرا نماید.
در اینجا اغلب، کاربر تنها یک نرمافزار شبیه ساز پایانه را برروی کامپیوتر خود نصب و اجرا میکند.
به دلیل اینکه اکثر پایانههای شبیهسازی شده فاقد قابلیتهای گرافیکی میباشند اکثر سرویسهایی که نیاز به رابط کاربر گرافیکی دارند قابل دسترسی نبوده و یا با کیفیتی پایینتر در حالتهای متنی شبیهسازی میشوند.
ضمناً در هنگام دریافت فایل از اینترنت فایلها عملاً به سیستم میزبان منتقل میشوند.
کاربر در صورت نیاز به این فایلها باید با استفاده از نرمافزارها و پروتکلهای ویژهای مانند KERMIT یا Zmodem فایلها را از سیستم میزبان به کامپیوتر شخصی خود منتقل نمایند.
3-دسترسی مستقیم: همانگونه که قبلاً اشاره شد در این سطح از دسترسی نیاز به نصب و پیکربندی پروتکلهای TCP/IP و نرمافزارهای مرتبط برروی کامپیوتر خود دارد.
در این حالت نیز دو شکل رایج وجود دارد.
دسترسی بهصورت انفرادی با استفاده از خطوط شمارهگیری و دسترسی بهصورت یک کاربر در شبکه محلی که به فراهمکننده سرویس اینترنت متصل است.
شکل اول و دوم از حیث نوع سرویسهای قابل دسترسی توسط کاربر تفاوتی با هم ندارند.
ولی از حیث نحوه برقراری ارتباط، در شکل اول کاربر باید برروی کامپیوتر خود از SLIP/PPP استفاده نماید.
سیستم عامل رایج برای کامپیوترهای شخصی دارای دسترسی مستقیم به اینترنت، ویندوز 95 یا ویندوز 3.1 میباشد.نرمافزارهای اساسی TCP/IP در مجموعه ویندوز 95 وجود دارند ولی در محیط ویندوز 3.1 باید این نرمافزارها را بهصورت جداگانه تهیه و نصب نمود.