علم نقشه برداری علمی است که ریاضیات عملی را با فنون اندازه گیری و هنر ترسیم توام کرده و به وسیله ی آن قطعاتی از سطح زمین را با کلیّه ی عوامل آن را بر روی نقشه نمایش داده.
مقیاس عبارت است از نسبت طول اندازه گیری شده بر روی نقشه به طول افقی بر روی زمین.
مقیاس ها یا به صورت خطی اند و یا به صورت عددی.
اندازه گیری فاصله:
روش مستقیم:با پیمودن مسیر انجام شده که روشی است کم دقّت.
به طور مثال میتوان از متر کشی نام برد.برای متر کشی می توان از انواع مختلف متر شامل متر پلاستیکی:متر پارچه ای،متر فلزی و... استفاده کرد.
روش غیر مستقیم:با استفاده از انواع دوربین های نقشه برداری انجام می شود.
ضریب استادیمتری(معمولا 100)*(قرائت تار پایین-قرائت تار بالا)=فاصله
تراز یابی:
تعیین ااختلاف ارتفاع نقاط نسبت به هم را تراز یابی می گویند.
امتداد قائم: در هر نقطه از سطح زمین امتداد قائم امتدادی است که آن نقطه را به مرکز زمین وصل می کند.به این امتداد امتداد شاقولی نیز می گویند.
در تراز یاب نیوو همیشه زاویه ی قایم وربین 90 و برای دوربین های پیشرفته تر مثل تئودولیت و توتال این زاویه بر روی صفحه ی نمایشگر دستگاه رویت می شود.
تراز یابی مستقیم:
قرائت جلو- ارتفاع دوربین=ارتفاع نقطه ی مجهول
تراز یابی فشار سنجی:در مواقعی که سرعت عمل زیاد و بعد دقّت کم مورد نیز باشد استفاده می شود.اساس این روش بر پایه ی پیدا کردن ارتفاع از روی فشار هوا و درجه ی رطوبت و درجه ی حرارت در نقطه است.
تراز یابی تدیجی: زمانی انجام می شود که به علّت وجود موانع یا عدم رویت شاخص به علت فاصله ی زیاد قادر به انجام ترازیابی مستقیم نباشیم.
خطا در تراز یابی:
از انواع خطاهای رایج در تراز یابی می توان از خطای کلیماسیون،تغییر طول میر،کرویت زمین،شکست نور،قائم نبودن میر و... نام برد.
اندازه گیری زاویه:
واحدها:درجه،گراد ،رادیان و... واحد های تعریف شده برای دوربین های نقشه برداری است.