دانلود گزارش کارآموزی کارخانه تولید محصولات الکترونیکی

در طی این دوره توسط سرپرست کارآموزی در تمامی خطوط کارخانه که هر طبقه از آن به تولید محصول خاصی اختصاص داشت منتقل شدم، از خط مونتاژ گرفته تا مراحل بسته‌بندی محصول و با کلیه محصولات و چگونگی تولید محصولات الکترونیکی این شرکت آشنا شدم.
در تمامی این مراحل فعالیت‌های لازم را انجام دادم و با اطلاعات تئوری که در درسها با آنها مواجه بودم به صورت عملی برخورد کردم و مهارت‌هایی بدست آوردم.

همچنین توسط مسئول قسمت علمی کارخانه با نرم‌افزار پروتل آشنا شدم و بر اطلاعات من افزوده شد.
تجربه بسیار خوبی بود، در طی این دوره مطالب جدیدی یادگرفتم به علاوه با محیط کار هم آشنا شدم.
خط تولید صفحه آیفون:
قاب آیفون که در قسمتی از همین کارخانه تولید می‌شود وارد این طبقه از کارخانه می‌شود.
کارهای زیر روی این قاب انجام می‌شود تا تبدیل به آیفون شود:
1- روی هر قطعه از آیفون نام محصول و نام کارخانه چاپ می‌شود، یک نفر مسئولیت دارد توسط دستگاه چاپ کار چاپ را انجام دهد.
2- برای جلوگیری از واردشدن گرد و خاک به داخل قاب در قسمتهای داخلی فوم می‌چسبانند.
3- مرحله بعدی نصب‌کردن دوتا لولا برای اتصال رویه آیفون به قاب زیری است برای سهولت کار.
4- سفت‌کردن پیچ‌ها
5- وصل‌کردن سیم‌های لازم به بلندگو
6- پس از تست‌شدن بردهای سپهر سیم‌های لازم به بردها هم متصل می‌شوند.
7- وصل‌کردن زنگ و بلندگو روی برد.
8- کاربعدی وصل‌کردن بلندگو برد در قاب مخصوص خودش است (پیچ‌کردن)
9- گذاشتن قاب حاوی بلندگو و برد و زنگ در داخل صفحه آیفون
10- گذاشتن شابی زنگ
11- برد سوئیچ روی شابی زنگ پیچ می‌شود.
12- مرحله بعدی تست صدا توسط سرپرست و زدن تاریخ است.

این مرحله بسیار حائز اهمیت می‌باشد چون کیفیت صدا در آیفون بسیار مهم است و این کار باید توسط سرپرست انجام می‌شود که کاملاً نسبت به کیفیت صدا دقیق است.
13- در این مرحله درباره به قسمتهای کناری آیفون فرم می‌چسبانند.
14- متصل نمودن آیفون به کاسه برای نصب داخل دیوار.
15- زدن برچسب روی زنگ.
16- این مرحله مربوط به بسته‌بندی کالا می‌باشد در این مرحله کاتالوگ هم همراه با کالا در داخل پوشش نایلونی قرار می‌گیرد.
17- قراردادن محصول داخل جعبه، هر 10 عدد محصول در یک جعبه قرار می‌گیرد.
لازم به ذکر است که وقتی بردهایی آیفون در خط کارخانه تولید می‌شود توسط سرپرست پشت بردها تسست برد می‌شود.
پشت تمامی بردهای تولید شده در این قسمت توسط سرپرست تست می‌شود.

این کار برای جلوگیری از اتصال کوتاه‌شدن یا عدم اتصال کامل المانهای مدار انجام می‌شود.
انواع صفحه: شامل صفحه سپهر 535 fq و معمولی TL534 می‌باشد.
انواع صفحه: شامل صفحه سپهر 535 fq و معمولی TL534 می‌باشد.

انواع گوشی‌های آیفون: 1- گوشی سایه TL917 2- گوشی سایه 633 3- گوشی تخم مرغی THD- 815 خط تولید گوشی 633 تست برد 633 مدل سایه زدن فوم پیه کفی برای گوشی چیدن ترمینال و رویه سپس پرس ترمینال رویه کفی پیچ‌کردن کفی 633 وصل‌کردن سیم‌های مربوطه به برد زدن قلع‌کفی و زدن تاریخ در این مرحله سیم‌کشی برد انجام می‌شود و میکروسوییچ به کفی وصل می‌شود.

مرحله بعدی مربوط به جازدن برد و شاسی و فنر و دماغه و میکروسوییچ است.

گذاشتن میکروفن متصل نمودن میکروفون به بلندگو پیچ‌کردن دماغه و دسته گوشی و وصل‌کردن بند گوشی گذاشتن فوم و بلندگو در گوشی‌ها و وصل‌کردن سیم‌ها مرحله تست گوشی مرحله نهایی بسته‌بندی کردن محصول است.

خط تولید گوشی 815 چسباندن فوم به چهارپایه گوشی قراردادن زیره ترمینال پرس زیره ترمینال (دوپرس) گذاشتن رویه ترمینال پیچ‌کردن ترمینال شارژ قلع 6 پایه ترمینال وصل سیم بلندگو به برد وصل 4 سیم کانکتور به برد وصل کانکتور به ترمینال‌های کفی و شاسی به ترمینال‌های کفی آماده‌سازی زیره دسته گوشی و جازدن شاسی روی کفی وصل بلندگو به سیم‌های برد.

سیم‌دارکردن میکروفن و شارژ میکروفن زدن نام روی پنل و شاسی روی دماغه دار و نصب پنل به دماغه پیچ‌کردن کفی به دماغه زدن فوم به کفی جازدن میکروفن- برد- بلندگو روی کفی دسته گوشی و زدن رویه به زیره گوشی پیچ‌کردن دسته گوشی و زدن بلندگوئی به آن اتصال دسته گوشی بنددار به گوشی و تست آن مرحله گذاشتن کاتالوگ و قراردادن در نایلون کارتن ساختن و قراردادن گوشی‌ها در آن.

مرحله آخر بسته‌بندی کارتن‌ها و مهر و قیمت‌دار کردن محصول خط تولید آیفون تصویری مدل 8402 ابتدا نحوه وصل‌شدن سیم‌ها به برد کفی: به سیم زررنگ (D) مربوطه به زنگ سیم آبی (+B) مربوط به تغذیه سیم سبز (A) مربوط به صدای رفت و برگشت سیم سفید (G) مربوط به زمین سیم نارنجی (V) مربوط به ویدئو اجزای داخلی: شامل 5 برد می‌باشد: 1- برد ویدئو: برای ظاهرکردن تصویر در مونیتور استفاده می‌شود و شامل یک سری پتانسیومتر به صورت ورتیکال، هریزنتال و فکوس و ترانس High voltage است.

2- برد ادیو: شامل یک قسمت زنگ، تقویت صدای رفت و برگشت و تامیر می‌باشد.

3- برد تغذیه سوییچینگ: برای تبدیل برق شهر به DC توسط مدار الکترونیکی 4- برد سوییچ: شامل یک LED و یک سوییچ برای روشن‌کردن مونیتور و یک سوییچ قفل‌بازکن است که به برد اریو وصل می‌شود این اتصل توسط یک کانکتور چهارتایی و یک کانکتور سه تایی انجام می‌شود.

5- برد کنتراست و لوم: شامل یک ولوم برای کنتراست و یک ولوم برای کم و زیادکردن زنگ است و کنتراست با یک کانکتور سه‌تایی ویدئو وصل می‌شود و برد و لوم زنگ با یک کانکتور دوتایی به برد اریو وصل می‌شود.

از دیگراجزای این وسیله لامپ تصویر است و یک اسپیکر برای پخش زنگ از مونیتور.

پنل صفحه تصویری: پنل صفحه تصویری شامل سه قسمت است: 1- قسمت دوربین: دارای دو نوع دوربین CCD و CCIR مربوط به sony است که قابلیت جداسازی تصویر 380 خط تلویزیونی را دارد با نسبت سینگنال به نویز 45 db و سیگنال خروجی IV پیک توپیک با توان 6/3 وات.

2- تقویت کننده صدا: شامل رله برای بازکردن قفل- alarm یا دزدگیر- تقویت‌کننده صدای رفت و برگشت و شامل پتانسیومترهایی برای کنترل صدا- ولتاژ خروجی برای IR روی دوربین (شامل LED مادون قرمز برای دید در شب در کنار دوربین) از این قسمت یک تغذیه فرستاده می‌شود برای روشن‌شدن LED سوییچ 3- برد سوییچ: شامل یک میکروسوییچ که برای زدن زنگ به کار می‌رود و شامل دو LED است.

تغذیه تصویری: دارای ولتاژ 5/14 ولت DC برای برد صفحه و یک ولتاژ 12 ولت AC برای بازکردن قفل.

قفل: شامل اهرمها و یک بوبین می‌باشد.

صفحه دربازکن تصویری جنس صفحه از آلومینیوم و سرب خشک مقاوم در مقابل حرارت و برودت وجود روشنایی ملایم جهت تشخیص اسامی واحدها سیستم مودولار 4 اسمی غیرقابل نفوذ در برابر باران مجهز به نور مادون قرمز پخش صدای زنگ همزمان با داخل ساختمان برای مراجعه‌کننده قابلیت تنظیم زاویه دید دوربین (توسط پیچ پشت دوربین) دوربین (CCD) 3/1 سونی قابلیت جداسازی تصویر (رزولوشن) 380 خط تلویزیونی سیستم (Scanning) (CCIR) سینگنال خروجی 1 ولت پیک تا پیک نسبت سیگنال به نویز db 45 توان مصرفی 6/3 وات درجه حرارت قابل کارکرد 10- تا 55 درجه سانتیگراد حداقل روشنایی ux 1/0 صدای زنگ دینگ دینگ جدول زیر ابعاد حفره مورد نیاز طبقات مختلف را در داخل دیوار جهت نصب کاسه نشان می‌دهد.

سیم‌کشی درب بازکن تصویری بدون استفاده از سوییچر، ماکزیمم تا 4 واحد سیم‌کشی درب‌بازکن تصویری با استفاده از سوییچر، برای طبقات بالا (توجه) شاسی‌ها در پنل مدل سپهر در مدولهای چهارتایی طراحی شده و از پشت هر مدول چهار سیم رنگی خارج شده که ارتباط سیم‌ها با شاسی‌ها در زیر مشخص است.

آمپلی فایر: آمپلی فایر تقویت کننده صوتی است، سیگنال‌های صوتی توسط میکروفن گرفته می‌شود و سپس به سیگنال الکترونیکی تبدیل می‌شود بعد در پری آمپلی‌فایر دامه آن تقویت می‌شود و بعد اکولایور فرکانس‌های خاصی که می‌خواهیم تقویت می‌کند (پری آمپلی فایر یک پیش تقویت کننده است) در power تقویت جریان صورت می‌گیرد بعد بلندگو سیگنال الکترونیکی را به صوتی تبدیل می‌کند در این زمان است که صدا به گوش می‌رسد.

مانیتورینگ یک آمپلی فایر 2 وات کوچک است که نمونه سیگنال را از پیش تقویت کننده گرفته و به سیگنال صوتی تبدیل می‌کند، در پیش تقویت‌کننده به نام LM386 وجود دارد که تقویت صدا را بر عهده دارد که از همین تقویت در بخش مانیتورینگ استفاده می‌شود.

ولوم مستر: برای کم و زیادکردن صدای کل آمپلی‌فایر است.

تغذیه، ترانس 10 آمپر است که 25 ولت AC را از آن تهیه می‌کنیم.

یک برد به نام برد تغذیه ولتاژ در بخش‌های مختلف آمپلی فایر را تأمین می‌کند.

Heat sink: در بخش power برای خنک‌نگه داشتن ترانزیستورهای TIP 35C از یک heat sink بزرگ استفاده می‌شود تا از سوختن ترانزیستورها جلوگیری شود.

مراحل تست آمپلی فایر: یک سیگنال سینوسی با سیگنال ژنراتور به ورودی میکروفن آمپلی فایر اعمال می‌شود و عملکرد سیگنال دربخش‌های مختلف آمپلی فایر و بردهای مختلف آن تحت نظر گرفته می‌شود و از نظر پاسخ فرکانسی و باس و تریبل، تست می‌شود و با نمونه‌های رفرنس تطبیق داده می‌شود.

مراحل کار در کارخانه برای تولید آمپلی فایر: زدن قطعه‌ها روی برد‌های مختلف مورد استفاده در آمپلی فایر (مونتاژ) عبور از وان قلع کات کردن و تست بردها و شستشو و بعد واردشدن بردها به خط آماده‌سازی کفی دستگاه (آمپلی فایر) بستن چوک و ترانس روی کفی آمپلی فایر بستن پنل پشت و روی کفی بستن برد تغذیه، برد پری، برد اکو، ولوم کشویی و بلندگو سیم‌کشی بردهای مختلف داخل آمپلی فایر تست صدای آمپلی فایر که در صورت بروز هر گونه مشکل، مورد توسط سرپرست خط بررسی شده و برد مورددار توسط ایشان تحت تعمیر قرار می‌گیرد و تست نهایی صورت می‌گیرد و در صورت بی‌اشکال بودن دستگاه، دستگاه داخل کارتن می‌رود.

قابلیت‌های آمپلی فایرها: دارای دو خروجی برای ضبط‌کردن صدا و یا اتصال به آمپلی‌فایر دیگر جهت تأمین قدرت بیشتر دارای دو ورودی ضبط صوت و یا رادیو برای پخش مستقیم صدا.

امکان کنترل حجم صدای میکروفن‌ها امکان کنترل حجم صدای ضبط صوت امکان کنترل حجم صدای رادیو امکان کنترل زیر و بم صدا امکان تنظیم مقدار تکرار اکو امکان تنظیم مقدار تاخیر اکو امکان کنترل حجم صدای اکو امکان اتصال به باطری 24 ولت بلندگو این بلندگوها معمولاً با قدرت خروجی کم و تعداد زیاد جهت یکنواختی صدا در پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ترانس میچینگ تعبیه شده داخل بلندگو دارای دوخروجی 3 و 5 وات می‌باشد که بدون نیاز به ولوم کنترل می‌توان بطور نسبی کنترل روی قدرت خروجی بلندگو داشت و همچنین از تلفات انرژی در طول خط (فاصله بین آمپلی‌فایر و بلندگو) جلوگیری کرد.

انواع بلند‌گوها: بلندگوی شیپوری (درایور نونیت) دارای قدرت خروجی 35وات RMS و قابل استفاده در فضای باز و بسته بلندگوسی سقفی در انواع مدل‌های ظاهری متفاوت با کارایی یکسان و با قدرت خروجی 5 وات مراحل کاری در کارخانه بستن چوک با نگه دار پیچ‌کردن بلندگو چوک لحیم‌کردن سیم چوک و تست آن کاسه‌کردن بسته‌بندی بلند‌گوی ستونی بلندگوسی ستونی این نوع بلندگو با قدرت‌های خروجی متفاوت تولید می‌شود.

(5-10-20-30وات) بلندگوها روی پنل مشکلی نصب می‌شوند سپس کلید دوحالته روی ترمینال نصب می‌شود و چوک هم روی پنل نصب می‌شود.

از بلندگوهای ستونی بیشتر در اماکن عمومی و محوطه‌های باز استفاده می‌شود.

رک صوتی در مواردی که پیام رسانی از حالت ساده که فقط به یک دستگاه آمپلی‌فایر نیاز دارد خارج شود رک صوتی جوابگوی نیاز است.

در اتاق تولید رک قسمتهای مختلف که به اختصار توضیح داده می‌شود گردآوری شده و در طبقات رک صوتی قرار می‌گیرد.

بردهای مختلف که اجزای رک را تشکیل می‌دهند در بخش مونتاژ، مونتاژشده پس از عبور از وان قلع و کات شدن پایه‌ها و تست بردها به مسئول رک داده می‌شود و ایشان پس از سوارکردن انواع بردها روی کفی و سیم‌کشی، تک‌تک اجزا را تست کرده و پس از بستن اجزا آنها را در طبقات رک قرار می‌دهند.

اجزاء: مانیتورینگ پایین آگاهنده پری آمپلی فایر/ میکسر دک رادیو- پخش صوت انتخاب کننده بلندگو بلانک پنل یک واحدی آمپلی فایر قدرت بلانک پنل یک واحدی آمپلی فایر قدرت بلانک پنل یک واحدی آمپلی فایر قدرت بلانک پنل یک واحدی آمپلی فایر قدرت بلانک پنل یک واحدی دستگاه توزیع کننده برق پنل آگاهنده (مانیتورینگ): این دستگاه معمولاً در قسمت فوقانی رک نصب می‌شود و قابلیت اتصال به چهار دستگاه آمپلی فایر قدرت را دارد.

اپراتور با انتخاب هر آمپلی فایر مقدار صدای خروجی را چه از طریق بلندگوی تعبیه شده در دستگاه و چه از طریق LEVEL METER می‌شوند و می‌بیند و در صورت لزوم حجم صدای خروجی مربوط به آن آمپلی فایر را با دکمه ولوم آمپلی فایر تنظیم می‌کند.

پری آمپلی فایر/ میکسر 10 کاناله: این دستگاه امکانات اتصال به شش دستگاه میکروفن و چهار دستگاه صوتی جانبی را دارد.

دارای مدار پیش خبر (CHIME) بوده و همچنین از طریق LEVEL METER، اپراتور مقدار صدای خروجی را دیده و با ولوم کنترل مربوطه صدا را تعظیم می‌کند.

سه ولوم کنترل جهت بهبود در کیفیت صدای خروجی و یا بعبارتی تنظیم فرکانس‌های پایین، میانی و بالا به صورت جداگانه تعبیه شده است.

دارای مدار اولویت برای میکروفن شماره یک بصورتیکه هنگام استفاده از میکروفن شماره یک صدای دستگاههای جانبی از قبیل رادیو- ضبط و غیره بصورت اتوماتیک کاهش می‌یابد.

(با ولتاژ ورودی 220 ولت AC- Hz50 و توان مصرفی 5/4 وات) رادیو- پخش صوت این دستگاه جهت پخش صدای ایستگاههای رادیویی و یا نوار کاست به کار می‌رود.

رک صوتی می‌تواند بسته به نوع سفارش در دو مدل را رادیو- پخش صوت و یا ضبط صوت دو کاسته باشد.

انتخاب کننده بلندگو (سلکتور): این دستگاه دارای ده کلید برای ده منطقه (Zone) مجزا و یک کلید برای پیام‌رسانی همگانی (ALL CALL) می‌باشد.

در صورتیکه تعداد زون‌ها بیشتر از ده منطقه باشد، می‌توان از تعداد بیشتری از این دستگاه در یک رک استفاده کرد.

آمپلی فایر قدرت 120 وات: براساس حجم صدای درخواستی می‌توان یک الی چهار دستگاه آمپلی فایر 120 را در یک رک نصب کرد.

در صورت نیاز به حجم صدای بیشتر آمپلی فایرهای بعدی در رک دیگر نصب شده، ورودی آن به رک اول متصل می‌شود.

دستگاه توزیع کننده برق و ترمینال‌هال خروجی: این دستگاه در قسمت تحتانی رک نصب شده و وظیفه توزیع برق‌رسانی به دستگاههای منصوبه در رک را دارد.

همچنین اتصالات بلندگوها به خروجی آمپلی‌فایرها از طریق ترمینال‌های تعبیه شده در این دستگاه انجام می‌گردد.

نرم‌افزار پروتل اجزا و ترسیم نقشه شماتیک در تشریح این نرم‌افزار، ابتدا کتابخانه‌ها و قطعات موجود در نرم‌افزار، روش قراردادن قطعات روی صفحه ترسیم، رسم اتصالات بین آنها و به طور کلی ترسیم نقشه مورد نظر توضیح داده می‌شود سپس چگونگی و مراحل آماده‌سازی فایل شماتیک و ایجاد فایل Netlist برای استفاده در محیط PCB بیان خواهد شد.

شروع به کار با اجرای دستور File/New، صفحه ترسیم (Sheet) نرم‌افزار باز می‌شود به گونه‌ای که تمام صفحه ترسیم در صفحه مانیتور، قابل مشاهده است.

کتابخانه‌ها و قطعات موجود یک نقشه شماتیک، شامل قطعات و اتصلا بین آنهاست؛ بنابراین برای ترسیم یک نقشه ابتدا لازم است قطعات تشکیل دهنده نقشه را شناخته و نحوه قراردادن آنها روی صفحه ترسیم را بدانیم.

قطعات موجود در این نرم‌افزار (مقاومت، خازن‌ها، ICها، کانکتورها و ...) نسبتاً کامبل بوده و برای امکان دسترسی سریع و آسان با توجه به نوع یا شرکت سازنده در کتابخانه‌های مختلف قرار داده شده‌اند.

قطعات پرکاربرد مانند مقاومت ()، خازن ()، ترانزیستور (NPN و ) و سلف (INDUCTOR) در کتابخانه device (یا d_device)، Icهای TTL و به ترتیب در کتابخانه‌های d_ttl و d_cmos، Icهای خطی در کتابخانه d_linear و اغلب Op-Ampها در کتابخانه d_opamps قرار دارند.

Icهای از نوع میکروپروسسور، حافظه و در کتابخانه‌هایی با نام شرکت سازنده (مثل amd1) و Icهای A/D و D/A در کتابخانه d_adc/dac قرار دارند.

همچنین قطعاتی که در مجموعه کتابخانه‌ها وجود ندارد، مثل 7- Segmentها نیز در این نرم‌افزار قابل ایجاد هستند که در قسمت Library Editor توضیح داده خواهد شد.

توجه: برای نمایش پانل Component Browser روی صفحه نمایش، باید گزینه Component Browser در منوی Option فعال باشد (این گزینه به صورت پیش فرض فعال است).

برای اضافه‌کردن یا حذف یک کتابخانه از این لیست، روی گزینه Add/Remove از منوی Library کلیک کنید (یا دکمه Add/Remove در پانل Component Browser را کلیک نمایید).

در قسمت Current File List کتابخانه‌های فعلی نرم‌افزار لیست شده است.

برای اضافه‌کردن یک کتابخانه به این لیست، بعد از انتخاب مسیری که نرم‌افزار در آن نصب شده، کتابخانه مورد نظر را در قسمت File، انتخاب کرده و دکمه Add را کلیک کنید (یا روی کتابخانه مورد نظر کلیک مضاعف نمایید).

برای حذف یک کتابخانه آنرا در قسمت Current File List انتخاب و دکمه Remove را کلیک کنید.

در پانل Component Browser با کلیک ماوس روی فلش رو به پایین در قسمت Library می‌توان کتابخانه مورد نظر را انتخاب کرد که قطعات موجود در این کتابخانه در زیر قسمت Components In Library نشان داده خواهد شد.

با انتخاب هر قطعه در این لیست توسط ماوس و کلیک دکمه Edit برنامه Library Editor اجرا شده و این قطعه در آن محیط نمایش داده می‌شود که امکان ویرایش قطعه در آن محیط وجود دارد.

توضیحات بیشتر راجع به این موضوع را به فصل 5 موکول می‌کنیم.

پیداکردن یک قطعه در کتابخانه‌ها در صورتی که نام (Library Ref) یک قطعه را به طور کامل نمی‌دانید یا نمی‌دانید قطع مورد نظرتان در کدام کتابخانه قرار دارد، برای پیداکردن آن می‌توانید دکمه Find در پانلComponent Browser را کلیک کنید یا روی گزینه Find component از منوی Library کلیک نمایید.

در این صورت پنجره‌ای مطابق شکل 4-2 باز می‌شود که با واردکردن نام قطعه یاحتی چندحرف از نام قطعه می‌‌توانید نام کامل قطعه و کتابخانه‌ای را که قطعه در آن قرار دارد پیدا کنید.

به طور مثال برای پیداکردن Ic های تمام 374 به این ترتیب عمل کنید: در قسمت By Library Reference عبارت *374 را وارد کنید.

(* به معنی "هرچه" در نظر گرفته می‌شود) در قسمت Scope مشخص کنید جستجو در چه کتابخانه‌هایی انجام گردد.

سپس دکمه Find را کلید کنید (انتخاب Specified Path جستجو، فقط در مسیر تعیین شده در قسمت Path، انتخاب Listed Library جستجو، فقط در کتابخانه‌های فعلی نرم‌افزار و انتخاب All Drives، جستجو در تمام دیسک سخت را باعث می‌شود).

کتابخانه‌هایی که این قطعه در آنها وجود دارد در قسمت Found Library و قطعات پیدا شده در قسمت Components نشان داده می‌شود (شکل 4-2).

با کلیک دکمه Add to Library List این کتابخانه‌ها به لیست کتابخانه‌های فعلی نرم‌افزار اضافه می‌گردند.

ترسیم نقشه مدار همان‌طور که گفته شد نقشه مدار شامل قطعات و اتصالات بین آنهاست.

در این قسمت طریقه قراردادن و وارد مشخصات مربوط به هر یک و چگونگی ترسیم اتصالات بین آنها را شرح می‌دهیم.

قراردادن قطعات برای قراردادن قطعات روی صفحه به دو روش می‌توان عمل نمود؛ انتخاب قطعه مورد نظر در کتابخانه مربوطه و کلیک Place در پانل Component Browser که در قسمت قبل توضیح داده شد.

استفاده از گزینه Part منوی Place.

با اجرای دستور Place/ Part (یا استفاده از کلیدهای میانبر P-P) و واردکردن نام (Library Ref) قطعه موردنظر و کلیک Ok سپس وارد شماره قطعه (Designator) (مثلاً R1) و کلیک OK می‌توانید قطعه مورد نظر را روی صفحه ترسیم قرار دهید.

هنگام واردکردن شماره قطعه، توجه داشته باشید که شماره قطعات نباید تکراری باشد همچنین سعی کنید استانداردها رعایت شود.

مثلاً برای مقاومت‌ از شماره‌های R1 و R2 و ...، برای خازن از شماره‌های C1 و C2 و ...

و برای ترانزیستور از شماره‌های Q1 و Q2 و ...

استفاده کنید.

به این ترتیب قطعات مورد نیاز را روی صفحه ترسیم قرار دهید.

توجه1: در این روش باید نام قطعه به طور کامل وارد شود و در صورتی که نام قطعه مورد نظر را به طور کامل نمی‌دانید باید از روش اول استفاده کنید.

توجه2: در این روش قراردادن قطعه، لازم نیست کتابخانه در بردارنده قطعه، در لیست کتابخانه‌های فعلی باشد.

برای جابه‌جاکردن قطعه قرارداده شده از دستور Edit\Move\Move و برای حذف آن از دستور Edit\Delete و کلیک ماوس روی آن استفاده کنید؛ همچنین برای حذف قطعه می‌توانند روی آن کلیک کرده (که باعث می‌شود اطراف آن یک کادر خط چین ظاهر شود) و سپس کلیک Delete صفحه کلید را فشار دهید.

رسم اتصالات الکتریکی بعد از قراردادن قطعات مورد نیاز روی صفحه ترسیم، لازم است اتصالات بین آنها ترسیم شود.

البته قراردادن قطعات و رسم اتصالات می‌تواند به طور همزمان انجام گیرد.

برای رسم اتصال بین پایه‌ها می‌توان از Write استفاده کرد و یا پایه‌هایی را که لازم است به همدیگر وصل شوند با برچسب مشابه به عنوان یک گره (Net) تعریف نمود که به ترتیب شرح داده می‌شود.

استفاده از Write معمولاً برای رسم اتصالات از Write استفاده می‌شود.

با کلیک روی گزینه Write از منوی Place یا استفاده از کلیدهای میانبر (P-W) و کلیک ماوس در دو نقطه یک Write بین آنها رسم می‌گردد.

توجه1: برای برقرارشدن اتصال بین پایه‌ها، Write باید فقط به انتهای پایه‌ها متصل شود.

در موقع ترسیم Write وقتی Write به انتهای پایه یا انتهای یک Write برخورد کند یک Junction آشکار می‌گردد که نشان‌دهنده برقرارشدن اتصال است.

توجه2: می‌توان Writeها را بدون اینکه به یکدیگر متصل شوند از روی همدیگر عبور داد و در صورتی که لازم است دو Write در محل تقاطع به همدیگر وصل گردند، باید یک Junction در یک محل تقاطع قرار داده شود.

برای قراردادن Junction، روی گزینه Junction از منوی Place کلیک کنید (یا از کلیدهای میانبر P-J استفاده کنید) نکته: در هنگام برقراری اتصال بین دو پایه توسط Write سعی کنید Write را به طور یک تکه رسم نمایید و از رسم Write به صورت منقطع بپرهیزید زیرا هنگام عبور Write از انتهای یک Write دیگر یا یک پایه، نرم‌افزار به طور خودکار یک Junction در محل تقاطع آنها قرارداده و آنها را به همدیگر وصل می‌کند (البته به شرطی که گزینه Auto Junction در پنجره Option\Preference فعال باشد).

رنگ و ضخامت Write را می‌توان با کلیک روی گزینه Change از منوی Edit و کلیک ماوس روی Write (یا کلیک مضاعف روی آن) تغییر داد.

برای حذف یک Write می‌توانید از گزینه Delete از منوی Edit و کلیک ماوس روی آن استفاده کنید؛ همچنین با کلیک ماوس روی Write که باعث می‌شود دوانتهای روی آن صفحه مشخص شود و فشار کلید Delete این کار انجام می‌شود.

نکته: هنگام رسم Write بهتر است گزینه Electrical Grid منوی Option فعال باشد.

فعال‌بودن اینگزینه باعث می‌شود یک شبکه نامرئی روی صفحه ترسیم قرارگیرد که وجود این شبکه باعث تسهیل رسم Write بین پایه‌ها خواهد شد.

استفاده از برچسب همان طور که گفته شد برای وصل‌کردن دو پایه یا دو Write می‌توان از برچسب استفاده کرد.

برای برچسب‌زدن پایه‌ها و Writeهایی که باید به همدیگر وصل شوند می‌توان از دو جزء Net Label و Power Port استفاده کرد که به ترتیب توضیح داده می‌شود.

Net Label برای رسم اتصالات برای پرهیزاز کشیدن Write و شلوغ‌شدن نقشه، بخصوص در مدارات دیجیتال که تعداد اتصالات زیاد است، از Net Label استفاده می‌شود.

در یک نقشه، هنگامی که دو قطعه Write در هرجای صفحه با Net Label مشابه برچسب زده شوند، نرم‌افزار آنها را متصل به هم در نظر می‌گیرد، از این رو برای اتصال دو پایه در یک نقشه شماتیک به این روش، باید دو قطعه Write به هر کدام وصل نموده و Net Label مشابه به آنها اختصاص داد.

با کلیک روی گزینه Net Label از منوی Place (یا فشار کلیدهای میانبر P-N) کادر مربوط به Net Label روی صفحه ظاهر می‌شود که با فشار کلید Tab در این لحظه پنجره مشخصات Net label مطابق شکل 6-2 باز شده و مشخصات آن مانند Net (نام Label)، موقعیت مکانی، رنگ و نوع قلم (Font) مربوط به متن Net Label، تعیین می‌شود.

Net، مهمترین مشخص Net Label می‌باشد که در ابتدا به صورت پیش‌فرض Text در نظر گرفته شده است.

بعد از ایجاد تغییرات موردنظر در این پنجره و کلیک دکمه OK با حرکت ماوس Net Label را در کنار یا روی Write مورد نظر قرار دهید.

توجه به این نکته ضروری است که تمام Writeهای برچسب خورده توسط Net Label با Net یکسان به همدیگر متصل شده و به عنوان یک گره محسوب می‌گردند.

بعد از قراردادن Net Label با انتخاب گزینه Change از منوی Edit یا کلیک مضاعف روی آن نیز می‌توان مشخصات مربوط به آن را تغییر داد.

نکته: درمورد Writeهایی که به طور عمودی رسم شده‌اند Net Label باید در سمت چپ آنها قرار گیرد.

توجه1: بهتر است از حروفی مانند R، C، Q و ...

که برای شماره‌گذاری قطعات استفاده می‌شود، به عنوان Net در Net Label استفاده نگردد.

توجه2: Net Label نباید با Text ایجاد شده توسط دستور Place\Text اشتباه گردد.

این دستور برای قراردادن یک متن مثلاً نام و شماره بورد یا نام شرکت، روی نقشه استفاده می‌شود و باعث هیچ‌گونه ارتباط الکتریکی نخواهد گردید.

برای ترسیم نقشه شماتیک از دو جزء Bus و Bus Entry نیز استفاده می‌شود.

این اجزائی به تنهایی هیچ اتصال الکتریکی برقرار نکرده و فقط براحتی دنبال‌کردن اتصالات (نقشه‌خوانی) استفاده می‌شوند.

معمولاً یک Net label روی Buss قرار می‌دهند (مثلاً D[0…7]) که معرف اتصالاتی است که به آن Bus وصل هستند.

(شکل 7-2) معمولاً برای برقراری اتصال بین پایه‌های تغذیه و زمین قطعات استفاده می‌شود.

با کلیک روی گزینه Power port از منوی Place (یا استفاده از کلیدهای میانبر P-O) شکل یک Power Port که به صورت پیش فرض برای اولین بار به شکل می‌باشد روی صفحه ظاهر خواهد شد که با فشار کلید Tab پنجره مربوط به مشخصات آن مطابق شکل 8-2 باز می‌شود.

عملکرد Power Port از نظر برقراری اتصال شبیه Net Label است و مانند Net Label، Net مهمترین مشخصه Power Port می‌باشد و از دید نرم‌افزار، تمام Power Portهای با Net همنام به هم متصل هستند.

برخلاف Net Label، اتصال Power Port به Write الزامی نیست و می‌توان آن را مستقیماً به پایه قطعه وصل کرد.

Power portها دارای چند Style مختلف هستند که در قسمت Style انتخاب می‌شود (شکل 8-2) مثلاً برای Power Portهای مربوط به پایه‌های تغذیه (VCC، +5، +12 و ...) معمولاً از Style، Bar استفاده می‌شود.

همچنین در مداراتی که لازم است زمینهای قدرت و دیجیتال از هم جدا شوند (مثلاً مداراتی که در آنها از ICهای A/D استفاده شده است) معمولاً برای زمین قدرت از Style، Power Ground و Net مثلاً PGND و برای زمین دیجیتال از Style، Signal Ground و Net مثلاً DGND استفاده می‌شود.

مجدداً تذکر داده می‌شود که معیار نرم‌افزار برای اتصال Power Portها به همدیگر Net آنهاست و نوع Style در این رابطه نقشی ندارد.

بعد از قراردادن Power Port با کلیک روی گزینه Change از منوی Edit و کلیک روی یک Power Port (با کلیک مضاعف روی آن) نیز می‌توان مشخصات آن را تغییر داد.

اتصال تغذیه و زمین Icها همان طور که قبلاض نیز اشاره شد پایه تغذیه (VCC) و زمین (GND) در ICهای دیجیتال مخفی شده‌اند.

در این نرم‌افزار به طور خودکار، پایه تغذیه ICها به گروه VCC و پایه زمین آنها به گره GND متصل می‌شود.

روش کار به این صورت است که نرم‌افزار نام (Name) پایه‌های مختلف مخفی شده قطعات را بعنوان برچسب در نظر گرفته و بنابراین تمام پایه‌های همنام مخفی شده، به هم متصل می‌گردند.

نکته: در صورتی که لازم باشد، پایه تغذیه ICهای مختلف را به ولتاژهای متفاوت، مثلاً بعضی را به +5 و بعضی را به +12 وصل کنید، با توجه به توضیحات بالا، کافی است گزینه Hidden Pins در پنجره مربوط به مشخصات این ICها را فعال کنید؛ بنابراین همانطور که قبلاً در قسمت مربوط به مشخصات قطعات بیان شد، پایه‌های تغذیه وزمین آنها نیز روی صفحه نشان داده شده بنابراین بصورت خوکار به همدیگر متصل نشده و می‌توانید مانند بقیه پایه‌ها اتصالات آنها را رسم نمایید.

جابه‌جا کردن اجزاء به منظور تغییر مکان اجزای قرارداده شده روی صفحه از گزینه Move منوی Edit استفاده می‌شود.

گزینه‌های مختلف دستور Edit\Move و عمل هر کدام به شرح زیر است.

Drag: با انتخاب این مورد و کلیک ماوس روی یک قطعه، Write یا آن جزء و اتصالات مربوط به آن با حرکت ماوس جابه‌جا می‌شوند (درمورد بقیه اجزا مانند Move\Move عمل می‌کند).

کلیدهای میانبر M-D معادل این دستور است.

Move: با انتخاب این مورد و کلیک ماوس روی یک جزء، فقط همان جزء جاتبجا می‌شود.

کلیدهای میانبر M-M معادل این دستور است.

Selection: با انتخاب این مورد و کلیک ماوس روی صفحه ترسیم، تمام اجزای انتخاب شده، جابه‌جا می‌گردند، کلیدهای میانبر M-S معادل این دستور است.

Drag Selection: مانند مورد Selection عمل می‌نماید با این تفاوت که اتصالات مربوط به قسمت انتخاب شده را نیز جابه‌جا می‌ کند.

Move To Front: با توجه به اینکه ترتیب زمانی قرارگرفتن اجزا روی نقشه در یک پشته (Stack) قرار می‌گیرد (این ترتیب هنگام اجرای دستور Annotate مورد استفاده قرار می‌گیرد).

وقتی می‌خواهید مکان مربوط به یک قطعه را در این پشته تغییر دهید از این دستور استفاده نمایید.

این مورد مانند مورد Move عمل می‌کند با این تفاوت که وقتی یک قطعه توسط این دستور جابه‌جا شود موقعیت آن در پشته تغییر کرده و در بالای پشته قرار می‌گیرد.

گزینه‌های Bring To Front، Send To Back، Bring To Front Of و Send To Front Of برای تغییر موقعیت قطعات در پشته به کار می‌رود.

مثلاً با اجرای دستور Move\Bring To Front و کلیک ماوس روی قطعات موقعیت مربوط به هر قطعه به ترتیب کلیک شدن، از بالا به پایین در پشته قرار می‌گیرد.

نکته1: پایین نگه‌داشتن کلید Ctrl و کلیک ماوس روی یک جزء مانند دستور Move/Drag عمل می‌کند.

نکته2: هنگام جابه‌جاکردن یک جزء با پایین نگاه‌داشتن کلید Ctrl می‌توان آن را فقط در راستای عمودی و با پایین نگهداشتن کلیدهای Ctrl و Shift می‌توان آنرا فقط در راستای افقی حرکت داد.