اهمیت نماز از دیدگاه قرآن :
در کتاب آسمانی ، قرآن ، کمتر عبارتی مانند نماز مورد اهمیت قرار گرفته است تا آنجا که تقریباً در یکصد و چهارده مورد کلمه صلوه با مشتقاتش آورده شده و در پانزده مورد امر بآن شده است و در چند جا خصوص وجود مقدس ختمی مرتبت ، حضرت رسول (ص) مورد خطاب امر بنماز قرار گرفته ، مانند : اقم الصلوه لدلوک الشمس الی فسق الیل = اقم الصلوه طرفی النهار ذرلفامن الیل = و اتل ما اوحی الیک من الکتاب واقم الصلوه = فصل لربک.
و مانند اینها و گذشته از این اوامر ودستورات که در قرآن است به منظور تشویق بندگان به بهره مندی از این نعمت بزرگ ، فوائد و نتایجی در قرآن بیان شده است .
که از جمله آنهاست نهی نمودن از فحشاء و منکر و موجب شدن آن یاد خدای غزوجل و نجات مومنان در نیا وآخرت است .
در فروع دین پس از مسئله ولایت مهمترین عبادت ، نماز است .
چنانچه در کتاب شریف کافی از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم از برترین چیزی که بندگان به وسیله آن به پیشگاه پروردگارشان نزدیک می شوند و از محبوب ترین کار در نزد خدای عزوجل فرمود : پس از شناسایی خدا ، چیزیرا برتر از همین نماز سراغ ندارم .
و ار امام صادق (ع) شنیدم که می فرمود : محبوب ترین کارها بخدای عزوجل نماز است و آن آخرین وصیت پیغمبران است .
از امام باقر روایت شده است که فرمود : اسلام بر اساس پنج چیز پایه گذاری شده است : نماز و زکوه و حج و روزه و ولایت .
که فرمود ولایت برتر است زیرا کلید همه آنها ولایت است .
فرمود در مرتبه دوم نماز و رسول خدا فرمود نماز ستون دین است .
از روایات متعدد معلوم می شود که ولایت شرط قبول شدن تمام اعمال و عبادات است .
نماز سرآمد کار و رکن و کلید همه چیز برای رسیدن به خشنودی خدای رحمن است .
خدایتعالی می فرمائید : هر کس از پیغمبر فرمان برد خدا را فرمانبردار است .
این نشان روشن و آشکار بر پذیرش و اطلاعت از امر ولایت است .
می فرماید : نماز کسی درست است که امر ولایت را بپذیرد و طاهر و بالغ ، و وضوئی بسازد .
که برابر دستور خداوند متعال در قرآن مجید باشد .
یعنی وضو گیرنده بکوشد تا آب بهمه جای اعضاء وضو برسد ، و آداب مستجبی شرع را بجا آورد .
در طهارت باید ظاهر و باطن و قلب و فکر پاکیزه باشد .
(معنی قیام) حضرت علی علیه السلام می فرماید : شبها بر پا بایستید و آیات قرآن را با آرامی و سکون می خوانند چون به آیه ای که متضمن تشویق است بگذرند از راه طمع دل بر آن می بندند و جان شان از شوق بلب می رسد آن چنانچه گوئی در جلو دیدگانشان قرار گرفته و چون به آیه ای بگذرند که معنای ترس آور داشته باشد ، گوش دلشان را بدان فرا دهند .
آنچنانکه گوئی فریاد و صیحه دوزخ را بگوشهای خود می شنوند .
از این گفتار معنی قیام به معنی کامل فهمیده می شود .
رکوع : یعنی نماز گزار با فرود آوردن سر تعظیم در مقابل پروردگار عظیم ، گوئی همه متاع و سرمایه خود را از وجود و توابع آن در راه رضای خدابذل نموده است .
و در ره وصول به هدف خود از نثار خون دل دریغ نکند .
سجود : در سجده باید همه اشتغالات از ذهن خارج و امور دنیوی از قلبش خارج و متوجه خدای تعالی گردد .
و قصدش چشم طمع به عطای او باشد .
و چون چنین نمازی بجای آورد نمازی خواهد بود که نمازگزار را از کارهای زشت و ناپسند باز می دارد .
راوی از امام صاق (ع) می فرماید : چون نمازگزار به نماز ایستد رحمت از آسمان تا زمین فرود می آید و فرشتگان گرداگرد او را می گیرند و فرشته ای آوازش دهد که اگر این نماز گزار می دانست که چه در نماز هست از نماز منصرف نمی شد .
نماز از نظر روایات : اما علی ابن موسی الرضا (ع) فرمودند : علت آنکه نماز بر مردم واجب شد ، آنست که نمازگزار بربوبیت خداوند اقرار و اعتراف می کند ، و هرگونه شریکی را از ساحت قدسش بدور نمی افکند و در پسشگاه خدای جبار جل جلاله با حالت خواری و بیچارگی و فروتنی و اعتراف می ایستد و چشم پوشی از گناهان گذشته را از حضرتش خواستار می شود و بمنظور تعظیم و بزرگداشت خدای عزوجل هر روز صورت بر زمین می گذارد تا بدین وسیله همیشه بیاد خدا باشد .
و آنی خدایرا فراموش نکند و نعمت خداوند باعث سرکشی و طغیان او نشود بلکه حالت دلشکستگی و ذلت را از دست نداده ، افزایش دین و دنیای خود را طالب وراغب باشد .
از امام صادق پرسیدند : از برترین چیزیکه بندگان خدا بواسطه آن به پیشگاه الهی تقرب می جویند و از محبوبترین چیز نزد خدا که آن چیست ؟
فرمود : پس از معرفت و شناسایی ذات احدیت چیزیرا برتر از این نماز نمی دانم .
اما باقر (ع) از قول رسول خدا فرمود : میان مسلمانان و کافر شدنش بیش از ترک عمدی نماز واجب یا سهل انگاری اش در نماز تا آنجا که نماز را بجا نیاورد فاصله ای نیست .
حضور قلب : امام صادق فرمود : هر گاه در حال نماز بودی حتما با حالت خشوع باش و روی بسوی نماز بدار که خدایتعالی می فرمایند (آنانکه در نمازشان خاشع می باشند ) شیخ صدوق از امیرالمومنین (ع) نقل می کند که فرمود هیچ یک از شما با حالت کسالت و یا خواب آلودگی یا با افکاریکه او را بخودمشغول می دارد بنماز نایستید زیرا او در پیشگاه پروردگارش عزوجل می باشد و جز این نیست که بهره و نصیب بنده از نمازش همان اندازه است که از روی دل در آن مقدار توجه بخدا داشته است .
حضرت امیرالمومنین (ع) از رسول خدا (ص) نقل می فرماید که فرمود دو رکعت نماز مختصر ولی با تفکر بهتر است از یک شب زنده داشتن .
رسول خدا (ص) در روایتی فرمود : که نماز را همچون کسی بگذار که با نماز وداع کند پس چون آماده نماز شدی بگو این آخرین نماز من از دنیا است .
و آن چنان باش که گوئی بهشت در پیش رو و دوزخ در زیر پای و فرشته مرگ در پشت سر و پیامبران در طرف راست تو و فرشتگان در سمت چپ تو قرار دارند و پروردگارت از بالا تو را می بیند .
پس متوجه باش که در پیشگاه چه کسی ایستاده ای وبا چه کسی نیایش داری و چه کسی نگران تو است .