دانلود مقاله نماز و ارزش های معنوی

نماز چیست ؟
نمازمراسم مخصوصی است برای پرستش خداوند و راز و نیاز با او است که در آن جنبه های ارزنده و آموزنده خاصی در نظر گرفته شده و به همین جهت شکل مخصوصی به خود گرفته است .
نماز سرود توحید و یکتا پرستی و سرود فضیلت و پاکی است که باید فکر و روح ما را در برابر عوامل روزمره با آنها سرو کار داریم پاک و یکتا پرست نگه دارد.
کمتر کسی است که در زندگی روزانه تن و چهره و البسه ها یش مورد آلودگی قرار نگیرد و به تعویض و تمیز کردن آن می پردازد تا آن ظاهر ناپاک و آلوده را از خود دور گرداند روح ما نیز چنین است و به همین اندازه یا بیشتر در معرض آلودگی است آلودگی به خود خواهی ها و چشم و همچشمی ها و هوس‌ها ،‌ کینه و انتقام و .

.

.
بنابراین همانطور که لباس و تن خود را شستشو می دهیم و پاکیزه می کنیم باید روح خود را نیز به سرچشمه پاکی و کمال نزدیک سازیم لحظاتی را به یاد خدا ، به نیایش با او و راز و نیاز با او بگذرانیم و روح آلوده را در چشمه صاف و زلال الهی شستشو دهیم .
بنابراین همانطور که لباس و تن خود را شستشو می دهیم و پاکیزه می کنیم باید روح خود را نیز به سرچشمه پاکی و کمال نزدیک سازیم لحظاتی را به یاد خدا ، به نیایش با او و راز و نیاز با او بگذرانیم و روح آلوده را در چشمه صاف و زلال الهی شستشو دهیم .

این است نمازی که مسلمان روزی چند بار می خواند ـ نماز یکنوع وظیفه شناسی است .

شرایط ظاهری طهارت یکی از این شروط است که عبارت است از غسل ، وضو ، تیمم و رفع آلودگی از بدن و لباس و حتی الامکان تمام محل نماز و دیگر احتراز از لباس ابریشم ، حریر و نیز طلا برای مردان و دوری جستن از پوست و پشم و کرک حیوانات حرام گوشت تهیه شده است .

شرط دیگر مراعات وقت نماز ، بخصوص اول وقت و ایستادن در محلی که کسانی یا چیزی از جلوی آدمی عبور نکند و دیگر قرار گرفتن به طرف قبله با تمام وجود و توجه به اینکه انسان می خواهد چه برنامه ای را اجرا کند و در برابر چه قدرت عظیمی ایستاده است و بسیاری از شرایط دیگر .

شرایط باطنی : از جمله شرایط باطنی حضور قلب : حضور قلب حقیقی است که از تمرکز در برنامه های نماز و توجه عمیق انسان به حق پدید می آید .چنانچه در نماز فکر انسان و حالات قلب مکلف ، میدان جولانی جز یاد محبوب داشته باشد ، حضور روی نخواهد داد و روی جان به جانب از عالم ملکوت کسب نور کند.

نماز و ارزش های معنوی نماز پیوند میان انسان و خالق است و اگر نباشد انسان دچار طغیان وسرکشی می شود.

از این رو باید روزانه حداقل پنج مرتبه خداوند را یاد کند تسبیح گوید، سجده و رکوع و ابزار خضوع و خشوع کند تا همواره در راه راست ومستقیم گام بردارد و از بدی ها و پلیدی ها وزشتی ها دور ماند و روابطش با مردم براساس حق و عدالت باشد مال مردم را به باطلب نخورد، احتکار نکند، ظلم نورزد، دزدی نکند،..

تا نفسش پاکیزه وروحش تزکیه شود و احساس آرامش درونی کند و به سعادت دنیاو آخرت دست یابد و در نتیجه جامعه نیز در آرامش وسعادت به سر برد.

تفهم عبارت از چشیدن معنای نماز و دریافت لطایف الهی آن است؛ لطایفی که به دست آوردنش انسان را مست باده عالم معنا می کند و قدرت عجیبی برای معراج روح بوجود می آورد .

هیبت حالت خوف و ترس از مقام با عظمت الهی است که مبدأش معرفت و حقیقی به حق است ، و آن کس که از معرفت محروم است و به خاطر توجه به مقام دوست قلبش را تسخیر نکرده ، نمی تواند دارای هیبت باشد .

امید چه بسا که انسان از صاحب مقامی بتر سد ، اما به عنایت ولطف او امید داشته باشد .

نمازگزار علاوه بر تعظیم نسبت به حق و خوف از مقام صاحب هستی ، باید به مولا امید داشته و از او متوقع لطف و کرم و رحمت باشد .

مکان انسان باید بداندکه در پیشگاه عدالت قرار دارد و محل رسیدگی به حساب است ، اگر پرونده اش سراسر از کثرت گناه سیاه باشد چه باید کرد؟

ما باید توجه داشته باشیم که بهترین مکان برای نماز مساجد و مشاهده مشرفه است زیرا خداوند مهربان این گونه مکانها را محل اجابت دعا و مرکز رسیدن رحمت و لطف ومحبت و عنایت به بندگان قرارداده است .

و از جمله دیگر شرایط باطنی می توان از حیا ، تعظیم ، اذان ، وقت نماز و قبله نیز اشاره کرد .( سیمای نماز / حسین انصاری ) فلسفه و روح نماز 1-نماز یاد خداست : خداوند به موسی می فرماید : اقم الصلوه تذکری ـــ برای یاد من نماز به پا دار.

ذکر قلبی با روش مخصوص یاد خداوند ، با شیوه ایی ابتکاری که اعضای انسان از موی سر تا نوک پا در آن نقش دارند.

هنگام وضو هم روی سر را مسح میکنیم و هم روی پا را ، هنگام سجده هم پیشانی بر زمین نهاده می شود .

هم انگشت پا و هم زبا ن حرکت می کند هم دل به یاد اوست .

در نماز بایدچشمها به محل سجده در حال نیمه باز دوخته شود .

قسمتهایی از بدن باید پوشیده شود ، کمر در رکوع خم می شود .

دستها هنگام گفتن (( الله اکبر‌)) بالا بیاید ، گردن صاف و در رکوع کشیده شود ،‌ به هر حال در نماز همه اعضاء‌ به نحوی در خدمت یاد خدا هستند .

2- نماز و تشکر : یکی از اسرار نماز تشکر از ولی نعمت است ، قرآن می‌فرماید ( عبادت کنید پروردگاری را که شما و نیکان را که شما را آفرید هستی شما و همه از اوست ) و اعبدوا ربکم الذی خلقکم و الدین من قبلکم ــــ تشکر از ولی نعمت ارزش است .

خشوع روح نماز است اگر رکوع و سجود و قرائت و تسبیح را جسم نماز بدانیم حضور قلب و توجه درونی به حقیقت نماز و کسی که با او راز نیاز میکنیم نماز است .

خشوع نیز در واقع چیزی جز حضور قلب توأم با تواضع و ادب و احترام نیست و به این ترتیب روشن می شود که مؤمنان تنها به نماز به عنوان یک کالبد بی روح می نگرد .

بلکه تمامی توجه آنها به باطن و حقیقت نماز است.

بسیارند کسانی که اشتیاق فراوان به حضور قلب و خشوع و خضوع در نمازها دارند اما هر چه میکوشند توفیق آنها را نمی یابند نماز یکی از اصول نیکی هاست سومین اصل از اصول نیکها بر پا داشتن نماز است .

نمازی که اگر با شرایط و حدودش و با اخلاص و خضوع انجام گیرد انسان را از هر گناهی باز می دارد و به هر خیر و سعادتی تشویق می کند.و پیامبر در مورد نماز می فرماید : نماز چشمه پر از آب زلالی است که یک مسلمان خود را پنح نوبت میشوید .( تفسیر نمونه ، جلد اول ، آیت الله مکارم شیرازی ) بر پا داشتن نماز یکی از اوصاف نیکوکاران است آیه بعد محسنین را با سه صفت توصیف کرده ، می گوید : ْ آنها کسانی هستند که نماز را بر پا می دارند و زکات را ادا می کنند ،‌و به آخرت یقین دارند.ْ ( الذین یقیمون الصلوه و یؤتون الزکاه و بالاخره هم یوقنون ).

پیوند آنها با خالق از طریق نماز و با خلق خدا از طریق زکات قطعی است و یقین آنها به دادگاه قیامت انگیزه نیرومندی است برای پرهیز از گناه و برای انجام وظایف .(تفسیر نمونه ، جلد هفدهم ، آیت الله مکارم شیرازی ).

نماز دعوت به توحید و پاکی می کند قوم گمراه شعیب از روی تعجب از پیامبرشان پرسیدند که آیا این نماز تو به ترک پرستش بتها و ترک کم فروشی و تقلب می کند ؟

شاید آنها فکر می کردند این حرکات و اذکار چه اثری می تواند در این امور بگذارد در حالی که ما میدانیم نیرومند ترین رابطه میان این دو برقرار است ، اگر نماز به معنی واقعی یعنی حضور انسان با تمام وجودش در برابر خدا باشد ، این حضور نردبان تکامل و وسیله تربیت روح و جان و پاک کننده زنگار گناه از قلب او است ، این حضور اراده انسان را قوی ، عزمش را را سخ و غرور و کبر را از او دور میسازد .

( تفسیر نمونه ، جلد نهم ، زیر نظر آیت الله مکارم شیرازی ).

نماز بازدارنده از زشتیها و بدیهاست خداوند می فرماید که قرآن بخوان و در زندگیت به کار بند، بخوان و از آن الهام بگیر ‌،‌ بخوان و قلبت را به نور تلاوتش روشن کن بعد از بیان این دستور که در حقیقت جنبه آموزش دارد به دستور دوم می پردازد که شاخه اصلی پرورش است ، می گوید ْ‌نماز را بر پا دار ْ‌سپس به فلسفه بزرگ نماز پرداخته می گوید : زیرا نماز انسان را از زشتیها و منکرات باز می دارد .( إن الصلاه تنهی عن الفحشاء و المنکر ).

طبیعت از آنجا که انسان را به یاد نیرومندترین عامل بازدارنده یعنی اعتقاد به مبدأ و معاد می اندازد ،‌ دارای اثر بازدارندگی از فحشاء و منکر است.

(تفسیر نمونه ، جلد شانزدهم ، آیت الله مکارم شیرازی ).

جنبه های اجتماعی نماز مخصوصاً نماز از اذان و اقامه که دعوت به اجتماع برای نماز است گرفته تا سوره های حمد که آغاز گر نماز است السلام علیکم که پایان آن است همه دلیل بر این است که این عبادت در اصل جنبه اجتماعی دارد یعنی باید به صورت جماعت انجام شود درست است که نماز فرادی نیز در اسلام صحیح است اما عبادت فرادی جنبه های فرعی و درجه دوم را دارد .(‌ تفسیر نمونه ، جلد اول ، آیت الله مکارم شیرازی ).