دانلود مقاله نماز

حضور قلب در نماز
امیرالمومنین علی (ع) می گوید پیامبر(ص) مردی را دید که در نماز با ریش خود بازی می کند فرمود اگر قلب او خاشع می بود اعضاء و اندام او نیز چنین بود
شخصی به مسجدی که پیامبر (ص) در آنجا بود وارد شد و به نماز ایستاد، و سجده نماز را با شتاب و ناقص بجای آورد، پیامبر (ص) فرمود بجای سجده همچون کلاغ نوک بر زمین می زند اگر اینطور بمیرد بر غیر دین محمد (ص) مرده است
امام رضا (ع) فرمود وقتی نماز می گذاری از کسالت و خواب و بازی و شتاب بپرهیز و با سکون و آرامش و وقار نماز بگزار، و بر تو باد که در پیشگاه خدای عزیز و جلیل متوجه و فروتن و متواضع باشی.....

در برابر مولای خود آنچنان بایست که بنده گناهکار در برابر مولای خود آنچنان بایست که بنده گناهکار در برابر سرور خود می‌ایستد، پاها را منظم و قامت را استوار بدار، و به چپ و راست توجه مکن و چنان باش که گویا او را می بینی، و اگر تو او را نمی بینی او تو را می بییند
مراقبت اول وقت
نزد خداوند عملی از نماز محبوب تر نیست، کار های دنیا شما را از نماز اول وقت مشغول ندارد
بدان که تمام کارهایت تابع نماز توست، کسی که نماز را ضایع سازد غیر آن را ضایع تر می‌کند
بی جهت نماز را از اول وقت به تاخیر مینداز، بر تو باد که نماز را در اول وقت بجا آوری
پیشوایان معصوم و گرامی اسلام درباره نماز و اهمیت و آداب و دستورات آن سخنان بسیار فرموده اند، و ما برخی را در شماره پیش ید کردیم و در این مقال نیز به همین مختصر اکتفا می کنیم.

اینک ببینیم نماز را چگونه باید بخوانیم؟

ما در این نوشتار اصول احکام نماز را بطور فشرده بیان می کنیم، و در جزئیات به کتاب های مفصل ارجاع می‌دهیم، هدف ما آن است که مختصری از احکام اصلی نماز را در دسترس همگان بگذاریم، و‌در مسائل اختلافی راهی را پیشنهاد کنیم که برای همه مجزا و کافی باشد.
نماز های واجب
نماز های واجب 1- نمازهای یومیه 2- نماز آیات 3- نماز قضاء 4- نماز طواف 5- نماز میت 6- نماز نذر و عهد و قسم 7- نماز قضاء پدر و مادر بر پسر بزرگ نماز های یومیه 17 رکعت است، نماز صبح 2 رکعت، نماز ظهر4 رکعت، نماز عصر 4 رکعت، نماز مغرب 3 رکعت، نماز عشاء 4 رکعت.

نماز های 4 رکعتی در سفری که رفتن و برگشتن 8 فرسخ یا بیشتر باشد 2 رکعتی خوانده می شود در صورتی که رفتن کمتر از 4 فرسخ نباشد.

و به فتوای برخی از مراجع تقلید برگشتن نیز کمتر از 4 فرسخ نباشد.

شرایط و مقدمات نماز بر نماز گزار لازم است برای انجام نماز چند شرط را رعایت کند.

1- بدن و لباسش از نجاست پاک باشد (جز در چند موارد استثنائی که در رساله مراجع تقلید بیان شده است) 2- وضو بگیرد و یا اگر موجبات غسل پیش آمده غسل کند ولی اگر نتواند وضو بگیرد یا غسل کند مثلا آب ندارد یا بدنش مجروح است باید تیمم کند.

3- اگر مرد است باید عورت خود را بپوشاند و بهتر است در حال نماز اقلا از ناف تا زانویش پوشیده باشد، و اگر زن است باید تمام بدن را بپوشاند، تنها صورت و دست‌ها تا مچ و روی پاها می تواند نپوشاند، یعنی اگر بدن مختصری از بدن و یا موی سر را نپوشیده بگذارد نمازش درست نیست.

4- لباسش باید حلال و مباح باشد یعنی غصبی نباشد از اجزاء مردار و حیوان حرام گوشت نباشد، اگر نماز گزار مرد است لباسش از ابریشم خالص یا طلا نباشد.

5- نماز را باید رو به قبله بخواند.

6-مکان نمازش غصبی نباشد، متحرک و لغزان نباشد محل ایستادنش از محل سجده بیشتر از چهار انگشت بسته پائین تر و بالاتر نباشد.

7- هر نماز را در وقت آن بخواند وقت نماز صبح از سپیده صبح تاطلوع آفتاب، وقت نماز ظهر از اول ظهر شرعی (نصف النهار) تا چهار رکعت به غروب مانده، وقت نماز عصر چهار رکعت از ظهر گذشته به غروب آفتاب و وقت نماز مغرب و عشاء از اول مغرب تا نصف شب است.

فضیلت نماز اول وقت اگرچه خواندن هر نماز از اول وقت تا آخر وقت جایز است ولی خواندن نماز در اول وقت فضیلت دارد، در این زمینه روایات زیادی از پیشوایان دین رسیده است که برخی را ذکر کنیم.

امام صادق (ع) فرمود: فضیلت نماز اول وقت برای مومن از فرزندان و اموالش بهتر است و نیز فرمود: برتری اول وقت بر آخر وقت مثل برتری آخرت بر دنیا است.

امام رضا (ع) فرمود: چون وقت نماز شد نمازت را بخوان، چه دانی چه خواهد شد.

اینک به اختصار برخی مقدمات نماز را که برشمردیم توضیح می دهیم و آنانکه خواستار جزئیات آن هستند لازم است به رساله های مراجع تقلید مراجعه فرمایند.

طهارت منظور از طهارت آنست که نماز گزار باید برای خواندن با وضو یا غسل یا تیمم باشد، و این طهارت علاوه بر آن که شرط نماز است، خود عبادت و موجب قرب به خدا نیز هست.

امام رضا (ع) فرمود: وضو پیش از عبادت از آن است که بنده خدا هنگام مناجات پاک در برابر خدا بایستد، و برای آن است که بنده مطیع و فرمانبردار گردد و از پلیدی پاک شود، با وضو کسالت و خواب زدوده می شود و دل برای کار عبادت پاکیزه و آماده می گردد.

چگونه وضو بگیریم؟

برای وضو گرفتن باید به ترتیب کارهای ذیل را انجام دهیم: 1-نیت می کنیم: برای اطاعت فرمان خدا وضو می گیریم"قربه الی الله" 2-صورت را از بال به پائین - از بالای پیشانی تا آخر چانه وبه پهنای دوانگشت شصت و میانه- می شوئیم.

3-دست راست را از بالای آرنج تا سرانگشتان می شوئیم.

4-دست چپ را مثل دست راست می شوئیم.

5-جلوی دست را با رطوبت دست راست مسح می کنیم.

6- پای راست را از سرانگشتان تاروی پا و احتیاطا تا مفصل با رطوبت دست راست مسح می کنیم.

7- پای چپ را با رطوبت دست چپ مثل پای راست مسح می کنیم.

8- این کارها را بترتیب انجام می دهیم (یعنی اول شستن صورت بعد دست راست بعد دست چپ بعد مسح سر بعد مسح پای راست و چپ) 9- این کارها را پی در پی بدون آنکه خیلی بین آنها فاصله نیفتد و رطوبت اعضاء شسته شده یا مسح شده خشک شود انجام می دهیم.

پیش از وضو کارهای مستحبی هم هست که انجام آن ها بسیار سودمند است، مثل شستن دو دست تا مچ، مسواک کردن، مضمضه کردن (سه مرتبه آب تمیز در دهان گرداندن و بیرون ریختن) و استنشاق (سه مرتبه آب تمیز در بینی کردن و آن را شستن) چگونگی غسل 1- نیت 2- شستن سر و صورت و گردن 3- شستن طرف راست بدن از شانه تا انگشتان پای راست.

4- شستن طرف چپ بدن مثل طرف راست.

(اینطور غسل کردن را غسل ترتیبی می‌گویند) توجه- در غسل ترتیبی باید هر قسمت را طوری بشوئیم که اطمینان پیدا کنیم جایی نشسته نمانده است و با هر قسمت مقداری از جوانب آن را نیز بشوئیم تا مطمئن شویم که تمام آن قسمت را شسته ایم، مثلا طرف راست را که می شوئیم قدری از طرف چپ را هم همراه آن بشوئیم.

غسل را می توان در رود و استخر و حوض و نظایر آنها با یکدفعه فرو رفتن در آب انجام داد.

اینگونه غسل کردن غسل ارتماسی نام دارد، در غسل ارتماسی باید آب در یک لحظه تمام بدن را فراگیرد.

موجبات غسل چیزهای گوناگونی است مثل جنایت، مس میت، حیض در بانوان،...و فقط غسل جنایت است که به فتوای همه فقها، نباید با آن وضو گرفت و با همان غسل باید نماز بخواند، و در سایر غسل ها فتوای علماء مختلف است و باید به رساله هر یک مراجعه کرد.

چگونگی تیمم در جایی که نماز گزار آب ندارد، و یا آبی که دارد پاک نیست، یا غصبی است، یا ظرق آب غصبی است، و یا ظرف از طلا و نقره است، یا استعمال آب برایش ضرر دارد مثلا بیمار یا مجروح است و نباید بدنش را تر کند و یا وقت نماز تنگ است و اگر بخواهد وضو بگیرد یا غسل کند نماز از دست می رود یا آبی که دارد برای آشامیدن است و اگر برای وضو یا غسل مصرف کند تشنه می ماند، و یا نفس محترم دیگری تشنه است که باید آب را به او بدهد...

در این گونه موارد لازم است جای وضو یا غسل به ترتیب ذیل تیمم کند: 1- نیت کند 2-کف هر دو دست را به زمین پاک (خاک- شن- ریگ- سنگ) بزند و البته بر خاک بهتر است.

3-کف هر دو دست را بر پیشانی از رستنگاه مو تا بالای بینی مسح کند یعنی بر پیشانی و دو طرف آن و بالای بینی دست بکشد.

4-کف دست چپ را بر تمام پشت دست راست از مچ تاسر انگشتان بکشد.

5-کف دست راست را به همان ترنیب به تمام پشت دست چپ بکشد.

برخی از علماء لازم دانسته اند در تیممی که به جای غسل انجام می شود یکبار دیگر هم کف دست ها را به زمین بزند و دوباره پشت دستها را به همان ترتیب مسح کند، و در تیممی که بجای وضو است بهتر است این کار را بکند.

چیزهایی که وضو را باطل می کند.

1- خارج شدن ادرار 2- خارج شدن مدفوع 3- خارج شدن باد از مخرج 4- خواب بحدی که نه گوش بشنود و نه چشم ببیند 5- دیوانگی 6- مستی 7- بیهوشی 8- جنب شدن 9- مس میت (جایی از بدن انسان به جایی از بدن میت بخورد) 10- حیض و نفاس و استحاضه (خون هایی که بانوان می بینند) کارهایی که نماز را باطل می کند.

1- سخن گفتن عمدی، بجز جواب سلام.

(اگر کسی با جمله صحیح سلام کند، نماز گزار در هر جای نماز که باشد باید همان طور که سلام را شنیده پاسخ دهد، مثلا اگر سلام کننده بگوید"سلام علیکم"نماز گزار هم در پاسخ بگوید"سلام علیکم"ولی اگر جواب سلام را ندهد نمازش باطل نیست ولی کار خلافی کرده است) 2- خندیدن با صدا چه با اختیار باشد چه بی اختیار.

3-گریه کردن برای امور دنیا چه با اختیار باشد جه بی اختیار، ولی اگر از خوف عذاب الهی و یا به شوق و جذبه رحمت خدا بگرید ممدوح و ماجور است و نمازش باطل نمی شود.

4- خوردن و آشامیدن 5- هر کاری که صورت و حالت نماز را بر هم زند مانند کف زدن، حرکت دادن بدن بطوری که از حالت نماز گزار خارج شود.

6-کارهایی که وضو را باطل کند.

7- انحراف از قبله یعنی پشت کردن به قبله یا به طرف چپ و راست قبله منحرف شدن.

8-دست روی هم گذاردن مثل برخی از اهل تسنن در حال نماز، در صورتی که عمدا و با اختیار این کار را بکند.

9-گفتن کلمه"آمین" بعد از سوره حمد، در صورتی که عمدا و با اختیار باشد.

10-شک در رکعات نماز، در نماز های واجب دو رکعتی و سه رکعتی، و در رکعت اول و دوم نماز های چهار رکعتی (برای آگاهی از تفصیل آن به رساله های مراجع تقلید رجوع کنید.) 11- کم یا زیاد کردن ارکان نماز چه عمدا چه سهوا.

12-کم و زیاد کردن واجبات دیگر نماز (غیر ارکان) عمدا.

13-از دست دادن یکی از شرائط نماز مثل پوشش عورت در مردان و پوشش تمام بدن در زنان.

ارکان نماز پنج چیز در نماز رکن است که چه عمدا و چه سهوا ترک یا تکرار شود نماز باطل است: 1- نیت 2- تکبیره الاحرام 3- ایستادن در حال تکبیره الاحرام و ایستادن قبل از رکوع یعنی ایستاده برکوع رفتن (قیام متصل برکوع) 4- رکوع 5- دو سجده نتیجه گیری در پایان توصیه می کنیم برای آگاهی بیشتر از مسائل نماز به رساله های مراجع تقلید مراجعه شود، و یاد آور می شویم که شایسته است برادران و خواهران مسلمان کوشا باشند، آداب و سنن نماز را انجام دهند و بویژه شرایط واجب آن را بطور کامل رعایت نمایند، در غیر اینصورت نمازشان ناقص و ناتمام خواهد بود، و اگر خدای نخواسته چنین باشد در واقع نماز را سبک شمرده اند، و مسلمانی که به خدا ایمان دارد و برای ارتباط با خدا ارزش قائل است نباید به کیفیت این ارتباط بی توجه باشد.

ما باید از پیشوایان معصوم و بزرگان اسلام بیاموزیم و در این کار تا سر حد توان از آنان پیروی کنیم وبیندیشیم که ان بزرگواران گذشته از رعایت شرائط ظاهری نماز و آداب و سنن آن تا چه حد نماز را ارجمند می داشتند و چگونه نماز می گذاشتند و در نماز چه حالی داشتند و در نماز چه حالی داشتند؟

پیامبر گرامی اسلام (ص) می فرماید: "لکل شی وجه، وجه دینکم الصلوه فلا یشینن احدکم وجه دینه هر چیز چهره ای دارد و چهره دین شما نماز مبادا کسی از شما چهره دین خود را زشت سازد.

منابع 1- فشرده هایی از احکام نماز 2- انتشاراتی در راه حق 3- رساله امام خمینی 4- جامع الاحادیث فهرست مطالب عنوانصفحهمقدمه1حضور قلب در نماز2مراقبت اول وقت2نمازهای واجب3شرایط مقدمات نماز4فضیلت نماز اول وقت5طهارت6چگونه وضوح بگیریم6چگونگی قسل7چگونگی تیمم8چیزهایی که وضوح را باطل می کند9کارهای که نماز با باطل می کند10ارکان نماز11نتیجه گیری12منابع13