دانلود مقاله طب و طبیعت در اسلام

علم پزشکی روز به روز در حال پیشرفت و توسعه است، در روزگار ما همراهی دو کلمه قرآنی و علم بعضی از اشخاص را به تعجب وا می دارد بخصوص اگر بدانند که نتیجه بحث نیز گزارشگر هم آهنگی این دو با هم است .

قرآن معجزه جاوید زمان است، هر چند سالها از نزول آن گذشته باشد.

قرآن آیت کبری است که خداوند رسالت خاتم پیامبرانش را به برکت آن استحکام بخشید.

مسلمانان صدراسلام بلاغت آن را گواهی برصدق دعوت وی دانسته اند و امروزه به سلسله اعجازهای این کتاب در ابعاد بلاغی، اخلاقی، تربیتی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، جهان بینی و تبیین هدف ازخلقت انسان، علوم پزشکی، بهداشتی، اشارات علمی عمیق به خلقت و کون و حتی در ترتیب آیات وتعداد کلمات و حروف آن پی برده اند .

«مافرطنا فی الکتاب من شی ء»
ما در کتاب آفرینش بیان هیچ چیز را فرو گذار نکردیم (سوره انعام/آیه38)

به همین دلیل است که هر کس از روی تعمق نگاهی به قرآن بیفکند ،در خواهد یافت که این کتاب تفاوت بسیاری با سایر کتب که تعدادشان از میلیونها می گذرد، دارد و این امر با توجه به عظمت این کتاب چندان شگفت انگیز نیست.

مطالبی را که در این تحقیق بیان خواهیم کرد سنجشی است که بین بهداشت و علم روز با تکیه بر آیات و روایات اسلامی صورت گرفته است که امیدواریم خواننده با مطالعه آن به وسعت و عظمت و حکمت این کتاب آسمانی و دین اسلامی پی ببرد و به خوبی متوجه شود چگونه اولیاء گرامی این آئین، در14 قرن قبل نکات دقیق بهداشتی و غذاشناسی و طبی را به پیروان خود خاطر نشان کرده و برای مداوای مردم از آنها استفاده نموده اند.

اهمیت اسلام به سلامت جسم:
از آنجا که تا جسم ،توانا و سالم نباشد روح و عقل و فکر نمی تواند به درستی ترقی و پیشرفت نماید و از طرفی هم ترقی هر انسان به وسیله عقل و فکر او می باشد باید دانست که سلامت بدن سهم به سزایی در عظمت انسان از نظر جنبه های علمی و صنعتی دارد لذا حضرت علی (علیه السلام) مصیبت بشر را در سه چیز به ترتیب اهمیت آن خلاصه نموده اند:
1- فقر و تنگدستی
2- کسالت بدن
3- امراض روانی از قبیل حسد ،بخل، تکبر....

و در مقابل سه چیز را از نعمت های بزرگ برای انسان و انسانیت می شمارد :
1- عدم احتیاج به مردم یعنی داشتن مال و کسب کافی برای اداره امورزندگی
2- صحت و سلامتی جسم و نیرومندی و توانایی بدن
3- سلامت روان از جهت داشتن صفات خوب انسانی و آلوده نبودن به اخلاقیات زشت و ناپسند.

«الاو ان البلاء الفاقه و اشد من الفاقه مرض البدن، واشد من البدن مرض القلب الا و ان من النعم سعه المال، و افضل من سعه المال صحه البدن و افضل من صحه البدن تقوی القلب.»

پیامبر (صلی الله و علیه و آله و سلم) می فرمایند:
«طوبی لمن اسلم و کان عیشه کفافا و قواه شدادا»
خوشا بحال کسی که اسلام بیاورد و در آمدش برای معاش او کافی و بدنش نیرومند باشد .

حضرت علی(علیه السلام) در روایاتی دیگر می فرمایند: «الصحه افضل النعم» سلامتی بزگترین نعمتهاست.

با توجه به تأکید دین مقدس اسلام بر دو جنبه روان و جسم و تأیید دانشهای پزشکی و روانی بر این نظریه، به این نتیجه می رسیم که روان آرام کاملا به جسم سالم متکی است و متقابلا سلامتی بدن بدون اندیشه و اخلاق نیکو میسر نیست.

روزه: قرآن کریم می فرماید : «یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون» (سوره بقره/ آیه183) ای کسانیکه ایمان آورده اید نوشته شد بر شما روزه همانطور که بر کسانیکه پیش از شما وجود داشته اند نوشته شده بود شاید پرهیزگار گردید.

امروزه علم کشف کرده است که فایده بزرگ کم خوردن در یک مدت آنست که چون معده در طول یازده ماه مرتب پر از غذا بوده، در مدت یک ماه روزه داری مواد غذایی شکم خود را دفع کند و همین طور کبد که برای حل و هضم غذا مجبور است دائما صفرای خود را مصرف کند در مدت سی روز ترشحات صفراوی را صرف حل کردن باقیمانده غذا ی جمع آوری شده خواهد کرد .

روزه بهترین معالجه برای حفظ تندرستی است که طب قدیم و جدید را از این حدیث متوجه خود ساخته، مخصوصا امراضی را که به جهاز هاضمه بخصوص کلیه و کبد عارض می شود و توسط داروها نمی توان آنها را علاج نمود روزه به خوبی معالجه می کند.

محمد خلیلی درکتاب «القران و الصلب الحدیث» می نویسد: طبیب و دانشمند یونانی جناب فیثاغورث شاگردهای خود را درهنگام مرگ توصیه می نمود به روزه گرفتن و نیز می نویسد: اطباء و پزشکان در زمان بقراط بیماران خود را که به بیماری سخت دچار بودند از غذا خوردن منع می کردند.

روزه از نظر بهداشت کمک می کند به خشک کردن رطوبتهای زیاد بدن، از میان بردن موانعی که در جهاز هاضمه و مجاری خون و غیره تدریجا وجود گرفته، تصفیه کردن خون و کمک کردن به معده و دستگاههای عمومی هضم و به سلامتی و تندرستی افراد کمک فراوانی می کند، همچنین در از بین بردن جوشها و کورکها مفید است، رسوبات چربی را در شریانها کاهش می دهد، از تصلب شرائین پیشگیری می کند و سموم و فضولات متراکم بدن را دفع می کند .

روزه در قرآن یک عبادت است و باید به فرمان الهی در این رابطه گردن نهاد و نباید فقط از دیدگاه یافته های علمی به آن نگریست زیرا میدان علم و دانش به هر اندازه هم پیشرفت کرده باشد، باز محدود است و گنجایش حکمتهای الهی را ندارد.

حکمت روزه گرفتن تربیت روح است بنابر این مقصود از روزه گرفتن زمام سرکش بدست گرفتن و هوی و هوس را پایمال عزم خود نمودن است .

روزه و نماز از نظر فردی (روحی ،مادی ) و هم از نظر اجتماعی دارای فوائد بیشماری هستند.

آب: قرآن کریم می فرماید: «وجعلنا من الماء کل شیء حی» (انبیاء/30) هر چیز زنده را از آب آفریدیم.

آب مایه حیات است و برای بسیاری از امراض، دارویی شفابخش است .

به عقیده «سیمون باروخ» آب دارای خواص زیر است : 1- مقوی است 2- مسکن درد است 3- نیرو بخش است 4- مدر است 5- معرق است 6- مهوع است 7- مسهل است 8- برای نگهداری متابولیسم مفید است .

9- ضد عفونی کننده است 10- قاطع تب است 11- خواب آور است 12- خاصیت بی حس کردن موضعی دارد .

حضرت علی(علیه السلام) می فرمایند: « الماء البارد یطفیء الحراره و یصیب به علی المحموم» آب سرد حرارت بدن را می کاهد و تب را از بین می برد .

در کلام دیگر فرمو ده است: « الماء البارد و الماء المغلی ینفع من کل شیء و لایفتر من شیء» آب سرد و آبهای جوشیده هیچگونه ضرری ندارند، بعلاوه دارای منافعی نیزهستند .

اعصاب کوفته است وهمچنین شنا کردن در آب سرد عادت کردن بدن به سرما و یکی از جنبه های شفا بخشی آب، آب تنی و بهتر از آن شناوری است که مقوی اعصاب کوفته است .

همچنین شنا کردن در آب سرد موجب عادت کردن بدن به سرما و گرما است .

نوشیدن آب: امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: « لو ان الناس اقلوا من شرب الماء لاستقامت ابدانهم» اگر مردم آب کمتری بیاشامند بدنهای آنها محکم تر و قوی تر می شود.

رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «اذا شربتم الماء فشربوه و لاتشربوه عبا؛فان العب یورِث الکباد» وقتی آب می آشامید آهسته آهسته بیاشامید زیرا آشامیدن آن با سرعت موجب درد و ناراحتی کبد است.

امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: « ومن اراد لا یوذیه معدته فلا یشرِب بین طعامه ماء حتی یفرِغ و من فعل ذلک رطب بدنه؛ وضعف معدته و لم یأخذالعروق قوه الطعام» هر کس مایل است معده اش او را آزار و اذیتی نرساند بایستی بین غذایش آب نیاشامد تا آنکه از غذا فارغ شود.

کسی که در بین غذا آب بیاشامد بدنش مرطوب ومعده اش ضعیف می شود و رگها نیرو و انرژی غذا ها را جذب نمی کنند.

گوشت خوک: قرآن مجید می فرماید: «انما حرم علیکم المیته و الدم و لحم الخنزیر» (بقره/173) خداوند مردار و خون و گوشت خوک را بر شما حرام کرده است.

ابتدا در سال 1385میلادی یک نفرانگلیسی بنام «سرجامس یاز» میکروب تریکیین را در گوشت خوک کشف کرد و 25 سال بعد یعنی (1860)یک دکتر و دانشمند آلمانی بنام "فردریک فون زنیکر " زیان تریکین را کشف کرد و ضرر خوردن گوشت خوک را اعلام داشت.

تریکین کرم کوچکی است که طبق بررسیهای علمی در مدت یکماه می تواند تا پانزده هزار تخم گذارده و ممکن است در یک کیلو گوشت خوک تا چهار صد میلیون نوزاد تریکین وجود داشته باشد.

بیماریهایی که در اثر خوردن گوشت خوک بوجود می آید عبارتند از: کرم کروی خوک، تصلب شرایین، دردهای مفصلی،مسمومیت غذایی و کم خونی.

اگر کرم وارد معده و خون شود عوارضی که ایجاد می کند عبارتند از: سرگیجه، ایجاد تبهای دستگاه هاضمه سپس اسهال و مرضی بنام "تریکینوز" تولید می کند که معالجه آن بسیار مشکل است و مریض باید خود را برای مرگ آماده کند .

مرض دیگری که عامل ا یجاد کننده آن «تنیا» یا کرم کدو است و سم آن بوتولیسم نام دارد در گوشت خوک یافت می شود.

خوردن گوشت خوک در امراض روانی و اخلاقی نیز موثر است از جمله امراض ناشی از گوشت خوک بی غیرتی است .

در علوم طبیعی ثابت شده که بشر گوشت هر حیوانی را که زیاد بخورد صفات مشهور همان حیوان در وجودش تقویت می شود.

این درست است که میکروبها با حرارت و برودت زیاد از بین میروند ولی اثر یا خاصیّت طبیعی غذا ها که به سردی یا گرمی معروف شده است از بین نمی رود و این اثرها ست که بزرگترین تأثیرها را در بدن ما دارند پس گوشت خوک را هم تنها با از بین بردن میکروب تریکین نمی توان استفاده نمود زیرا اثر خاصیتی در مواد غذایی گوشت و پیه خوک است که با حرارت و برودت زیاد و یا کم و مساوی هم کشته و نابود نمی شوند.

پس علت کلی حرمت آن اینست که با تقویت و ترقی جسم، مقام انسانیت از جهات مختلف معیوب و زائل می شود و ایمان انسان راضعیف و نابود می کند و شهوات نفسانی و غریزه جنسی را به حد کمال تحریک می نماید.

مشروبات الکلی: قرآن مجید می فرماید: « یا ایها الذین آمنو إنما الخمر و المیسر و الأنصاب و الأزلام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون ، انما یرید الشیطان أن یوقع بینکم العداوه و البغضاء فی الخمر والمیسر ویصدکم عن ذکرالله وعن الصلوه فهل انتم منتهون » (مائده/90،91) ای اهل ایمان شراب و قمار و بت پرستی و تیرهای گرو بندی (یکی از رسوم جاهلیت) همه اینها پلید و از عمل شیطان است .

البته از آن دوری کنید تا رستگار شوید .

همانا شیطان قصد دارد که بوسیله شراب و قمار میان شما عداوت و کینه برانگیزد و شما را از ذکر خدا باز دارد ،پس آیا شما از آن دست بر می دارید ؟

قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم): «الخمر ام الخبائث» شراب ریشه جنایات و زشتیهاست مردی از امام پنجم (علیه السلام) علت حرام شدن شراب را سئوال کرد.

آن حضرت اینطور فرمودند: « ان مؤمن الخمر کعاب وثن و یورثها لارتعاش و یهدم مروءته و تحمله علی التجسر علی المحارم ، من سفک الدماء و رکوب الزنا حتی لا یؤمن اذا سکر ان یثبت علی حرمه و هو لا یعقل ذلک ،والخمر لا تزید شاربها الا کل شر.» دائم الخمرمانند بت پرستی است شراب برایش رعشه بدن پدید می آورد ، مردانگی و انصاف و مروتش را نابود می کند، شراب است که شراب خوار را وادار بر جسارت بر نزدیکان و اقوام و خویشان و خون ریزی و زنا می نماید حتی از زنای با محارم ایمن نمی توان بود او پس از مستی این کار را بی توجه انجام می دهد و خلاصه شراب وادار کننده به هر نوع شر و اعمال ضد انسانی است .

آثاروخیمه مشروبات الکلی عبارتند از : سکته ،فلج،دیوانگی، رعشه ، درد زبان، لب و دندان و همینطور سبب ضیق نفس وخفقان و یرقان می شود.

دهلیزهای قلب را منبسط وحلق رامتورم می سازد و باعث گرفتگی صدا می شود.

امراض کلیه ای و کبدی و جلدی، امراض عصبی ازقبیل؛ تکان خوردن سر، لرزش دست، لکنت زبان، سستی کمر، بی خوابی، بی ارادگی، بی غیرتی، بی میلی به غذا، فراموشی، بی طاقتی، کم خونی، ضعف استخوان و...

از دیگر آثار نوشیدن مشروبات الکلی است.

از نظر اخلاقی: مسکرات یگانه سرمایه و امتیاز انسان که عقل است از وجود انسانی می برد یعنی قوای اخلاقی انسان عقل و هوش و هر چه از آدمیت در میان چهار دیوار کالبد او یافت می شود می گیرد فقط هیکلی باقی می گذارد: دیوانه، مست، بیچاره، قی آلود، بی اراده، مرتعش و بی شعور.

اینست معجزه بزرگ الکل و اینست معجونی که آدم را حیوان و بدتر از حیوان می سازد.

در حقیقت اگر از تمام جنایتهای جهان آمار بگیریم و منشاء آنها را جستجو کنیم به این نتیجه خواهیم رسید که منشاء و علت اکثریت آنها نوشیدن الکل بوده است .

دستور ضد عفونی در اسلام: با توجه به اینکه میکروبها با سرعت فوق العاده ای، محیط های مجاور و افراد را آلوده می سازند اسلام برای مبارزه با انتشاروسرایت آنها، دستورضد عفونی کردن مکانهای پوشیده و سقف دار، مانند اطاقها و امثال آن را داده است، که می توان بخور یا حرمل را یکی از آن دستورها دانست.

امام ششم (علیه السلام) فرمودند: «ان الشیطان لعنه الله لیتنکب سبعین دارا ، دون الدار التی هو فیها ، و هو شفاء من سبعین داء اهونه الجذام، فلا تغفلوا عنه» در خانه ای که «حرمل» به طور بخور استعمال شود تا هفتاد خانه اطراف آن میکروبها دور می شوند و بخور دانه «حرمل» شفاءی امراض بسیاری است، که کوچکترین آنها میکروب جذام است، از فوائد سر شار «حرمل» غافل نشوید.

حرمل نام درختی است مانند کنجد که از بخور دانه های آن استفاده می کنند .

سگ یکی از مسائل بدیهی بین مسلمانان، نجاست سگ و نهی از نگهداری آن در مواقع غیر ضروری در خانه و اجتناب از ظرفی است که آن را لیسیده است.

البته خدمات این حیوان به انسانها از نظر اسلام نادیده گرفته نشده ولی به خاطر جنبه های بهداشتی از نگهداری آن در منزل جلوگیری شده، زیرا بوسیله این حیوان امراض بسیاری به انسانها سرایت می کند.

امام ششم (علیه السلام) فرمودند: «لا تمسک کلب الصید فی الدار الا ان یکون بینک و بینه باب.» سگ شکاری را در خانه نگهداری نکن مگر اینکه بین تو و او درب دیگری باشد.

از جمله بیماریهایی که از سگ به انسان منتقل می شود عبارتند از : 1- امراض جلدی (جرب وکچلی) 2- هاری 3 - کرم کدوی سگ 4- سرایت سل .

اسلام دستور می دهد ظرفی را که سگ لیسیده باید خاک مال شود بعد یک مرتبه درآب کر یا جاری، یا دو مرتبه با آب قلیل شسته شود.

یکی از دانشمندان بزرگ این مسئله را که ظرف سگ را باید با خاک تمیز کرد و فقط خاک میکروب آن را از بین می برد، آزمایش و بررسی کرد، که شرح این تجربه و کشف آن در یکی از مجلّات فرانسوی بنام «لوشاسورفرانسه» که درشهر "سنت ایتن" چاپ می شود، درج گردیده است.

رنگ سبز قرآن در آنجا که به توصیف اهل بهشت پرداخته، بارها از رنگ سبز سخن به میان آورده است جایی که ساکنانش در آرامش روحی، امنیت، وجد، سرور و در نعمت به سر می برند.

خداوند در سوره های مختلف می فرماید: «متکئین علی زخرف خضر و عبقری حسان» (رحمن/76) در حالیکه بهشتیان با حوریان بر زخرف سبز و بساط زیبا تکیه زده اند.

«علیهم ثیاب سندس خضر و ستبرق و حلو أساور من فضه و سقاهم ربهم شرابا طهورا» (انسان/21) بر بالای سر بهشتیان دیبای سبز و حریر استبرق و بر دستهایشان دستبند نقره فام و خدایشان شرابی پاک و گوارا بنوشاند.

«یلبسون ثیابا خضرا من سندس واستبرق» (کهف/31) و لباسهای سبز حریر و دیبا پوشند.

رنگها می توانند تأثیر عمیقی بر تصمیم ها و دیدگاههای ما بوجود آورند.

رنگها می توانند احساس گرما یا سرما، شادی و اندوه در انسان بوجود آورند و بر شخصیت و دیدگاه او نسبت به زندگی تأثیر بگذارند.

به دلیل تأثیر رنگها هم اکنون رنگ آمیزی دیوارهای بیمارستان، رنگ لباس پزشکان و پرستاران را در اتاقهای جراحی رنگ سبز قرار داده اند.

جالب اینجاست که از وقتی رنگ پل"بلاک فرایر"لندن را که آن را پل انتحار لقب داده اند از تیره به سبز تغییر داده اند آمار خودکشیها به میزان قابل توجهی پایین آمده است.

رنگ سبز برای چشمها خوشایند است و آرامش بخش، زیرا از طول موج متوسطی برخوردار می باشد، نه مانند طول موج رنگ قرمز بلند است و نه مثل طول موج رنگ آبی کوتاه.

برکات سحرخیزی: «و قرآن الفجر إن قرآن الفجر کان مشهودا» (اسراء/78) نماز صبح را بجای آر که همانا خواندن (نماز)صبح به حقیقت مشهود نظر فرشتگان شب و فرشتگان روز است.

قرآن انسان را به زودخوابیدن و سحرخیزی ترغیب می فرماید.روایاتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل گردیده که می فرمایند: «بورک لامتی فی بکورها» آفرین بر امت من برای سحرخیزی آنان.

«رکعتا الفجر خیرمن الدینا و ما علیها» دو رکعت نماز صبح بیش از تمام دنیا و هر چه روی آن است ارزش دارد.

«لا تجتمعوا بعد صلاه العشاء الا لطلب العلم» .

پس از نماز عشاء اجتماع نکنید مگر برای طلب علم.

اما بهره های بهداشتی ناشی از سحر خیزی که عاید انسان می شود عبارتند از: صبح قبل از طلوع آفتاب هوا بالا ترین میزان گاز اُزن (53) را در خود دارد که به مرور کم می شود و پس از بالا آمدن خورشید به کلی از بین می رود.

این گاز تأثیر بسیار خوبی بر دستگاه عصبی و فعالیتهای فکری و عضلانی دارد بطوریکه باعث می شود در این زمان انسان در بالاترین درجه نشاط فکری و بدنی خود باشد.

رنگ خورشید بهنگام طلوع متمایل به قرمز است و بطوریکه معروف است رنگ قرمز انسان را تحریک کرده و به فعالیت وامی دارد.

نسبت اشعه مادون بنفش در نور خورشید بهنگام طلوع آن بیش از زمانی است که کاملا طلوع کند.

این اشعه همان عاملی است که پوست بدن رابه ساختن ویتامینD وادار می سازد.

سحرخیزی باعث عدم اعتیاد به خواب طولانی می شود.

اکنون روشن شده است انسانی که ساعات زیادی را یکباره و مداوم می خوابد، در معرض ابتلا به بیماریهای قلبی قرار می گیرد، بویژه تصلب شرائین.

اگر خواب بیش از حد طولانی شود باعث رسوب مواد چربی در دیواره شریانها و از جمله شریانهای قلبی می گردد.

خداوند در سوره فرقان می فرماید: «والذین یبیتون لربهم سجدا و قیاما» (فرقان/64) آنان هستند که شب را به سجده و قیام (نماز) برای رضای خدا روز کنند.

«إن ناشئه اللیل هی أشد وطا و اقوم قیلا» (مزمل/6) البته نماز شب (دعا و ناله سحر) بهترین اخلاص قلب و دعوی صدق ایمان است.

از نظر علمی اثبات شده که میزان کورتزول خون صبحها به بالاترین میزان خود می رسد.

کورتزول ماده ای است که باعث افزایش فعالیتهای بدن شده و نسبت قند موجود در خون را بالا می برد تا انرژی لازم را برای بدن فراهم نماید.

و اگر فوائد وضو و نماز را به فوائد سحرخیزی نیز اضافه نمائیم ملاحظه خواهیم کرد مسلمان ملتزم به قرآن، انسانی است از هر نظر بی مانند.

اکنون اگر فرض کنیم که تمام انسانهای یک جامعه خود را ملزم به این روش زندگی نمایند چه خواهد شد ؟

پاسخ روشن است در این صورت جامعه ای بی نظیر و ممتاز خواهیم داشت که نبض زندگی در آن از صبح زود به حرکت در می آید.

بهداشت کبد، معده و روده: عده ای از دانشمندان عقیده دارند که آدمی وقتی پیر می شود که دستگاه گوارش و هاضمه او از کار بیفتد و یا به خوبی کار نکند.

"مچینکوف" دانشمند میکروب شناس می گوید: « پیری زودرس و بیماری آن وقتی بر بدن چیره می شود که میکروبهای مسموم کننده وزهرداربواسطه مسمومیت غذایی در داخل روده ها به فعالیت بپردازند و سموم خود را به رگهای بدن بفرستند.

کسانیکه معده ای مرتب و سالم دارند دارای اراده ای قوی بوده و حوصله کار کردن دارند و برعکس کسانیکه مبتلا به یبوست می باشند همیشه کسل و به کار علاقه مند نیستند دائماً خمیازه می کشند و چرت می زنند، سرشان اغلب درد می کند و به زندگی علاقه ای ندارند.

کسانیکه هاضمه ای منظم دارند، کمتر مریض می شوند و هر موقع بیمار شدند زود معالجه می شوند.

در خوردن باید اعتدال را رعایت کرد زیرا که پر خوری را می توان ام الامراض یا ریشه بیماریها دانست.

قرآن مجید در این زمینه این چنین می فر ماید: «کلوا و شربوا ولا تسرفوا انه لا یحب المسرفین» (اعراف/31) بخورید وبیاشامید ولی زیاده روی نکنید زیرا خداوند، متجاوزین از حد اعتدال را دوست نمی دارد.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: « ما ملاء آدمی وعاء شرا من بطن حسب الادمی لقیمات یقمن صلبه» هیچ ظرفی را فرزند آدم پر نکرد که بدتر از ظرف شکم باشد در حالیکه برای ادامه زندگی او چند لقمه کافی است.

و همچنین پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: « من قل طعمه صح بدنه و صفا قلبه و من کثر طعمه سقم بدنه و قسی قلبه» کسی که کمتر غذا بخورد بدنش سالم و قلبش با صفا است، افراد پر خور بدنی مریض و قلبی با قساوت دارند.

در روایتی از امام صادق (علیه السلام) می خوانیم: «...

و اقرب ما یکون العبد من الله اذا جاع بطنه و ابغض ما یکون العبد الی الله اذا متلاء بطنه»25 نزدیکترین حالات بنده به خدا وقتی است که گرسنه باشد و مبغوض ترین حالت او وقتی است که شکم خود را پر کرده باشد.

اگر پر خوری باعث زیان و ضرر باشد از نظر اسلام حرام است چنانکه یکی از فقها و بزرگان اسلام می فرماید: « یکره کثره الاکل و ربما حرم اذا ادی الی الضرر» پرخوری از نظر شرع مکروه و ناپسند است و بسا در اثر زیانی که دارد حرام گردد.

با توجه به اینکه احتیاج به غذا نسبت به اندام و جثّه افراد متفاوت است و نیز نسبت به کار آنها کم و زیاد می شود بنابر این نمی توان برای همه مردم قیاس و اعتدال معینی برای غذا خوردن تعیین کرد اما اسلام برنامه غذا را طوری طرح کرده که برای همه طبقات مناسب و معتدل است.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: «کل و انت تشتهی وامسک و انت تشتهی» در حالی غذا بخور که اشتها داشته باشی و هنگامی دست از غذا بکش که هنوز اشتهایت باقی است.

امام علی (علیه السلام) در ضمن سفارشی به فرزندش امام مجتبی (علیه السلام) اینطور می فرمایند: «لاتجلس علی الطعام الا انت جائع، ولا تقم عن الطعام الا وانت تشتهی بر سفره غذا منشین مگر در حالی که گرسنه باشی و دست از طعام برمدارمگر وقتی که هنوز میل به خوردن داری.

بعضی در غذا خوردن به فکر میل و اشتها نیستند بلکه هر وقت سفره آماده شد شروع به خوردن می کنند و اصلا فکر عواقب سوء آن نیستند.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: «الاکل علی الشبع یورث البرص» خوردن غذا در ساعاتی که انسان سیر است باعث بیماری "برص"است.

(برص لکه های سفیدی است که روی پوست بدن ظاهر می شود) غذایی که به تندی و سرعت بلعیده شود نمی تواند در معده به راحتی و آسانی با مواد تخمیری قابل حل، مخلوط شده و هضم گردد و در نتیجه تولید اختلال کرده و شکم درد و عوارض دیگر دستگاه هاضمه پیش می آید.

وقتی غذا خوب جویده شود اگرسمی درمیان غذا باشد فوراً ترشحات دهان آن را از بین می برد.

غذای نجویده زحمت معده را زیاد می کند و غدد هاضمه را خسته و ضعیف می سازد دراینجاست که معده، متعفن می شود و میکروبهای گندزا که عامل پیری می باشند میدان برای خود نمایی پیدامی نمایندوهمچنین دراثرنجویدن غذا مقداری ازمواد نشاسته ای مستحیل نشده واردمعده می شوند و به جای هضم، با زحمت دفع می شوند در نتیجه از غذا حداکثر استفاده را نمی توان برد.

بعضی افراد که اشتغالات زیادی دارند فکر می کنند با تند خوردن غذا وقت گرانبهای خود را از دست نداده اند در صورتیکه با این کارعلاوه بر ضربه ای که به سلامتی خود زده اند، از عمر طولانی خود نیز کاسته اند.

امام ششم (علیه السلام) فرمودند: «اطیلوا الجلوس علی الموائد فانها ساعه لا تحسب من اعمارکم» غذا خوردن را طولانی کنید (آهسته آهسته و خوب بجوید) زیرا لحظات آن از عمرهای شما به حساب نمی آید.

صعود به آسمان: قرآن کریم می فرماید: «فمن یرد الله أن یهدیه یشرح صدره للاسلام و من یرد أن یضله و یجعل صدره ضیقا حرجا کأنما یصعد فی السماء» (انعام/125) هرکه خدا هدایت او خواهد، دلش را به نوراسلام گشاده گرداند و هر که را خواهد به حال گمراهی واگذارد دل او را از پذیرفتن اسلام تنگ و سخت کند، گویی که می خواهد از زمین بر فراز آسمان رود.

روزی که مردم این آیه را شنیدند، پنداشتند که این بیان قرآن صرفاً جنبه تشبیهی دارد و منظور از صعود، صعود مجازی است نه حقیقی.

اما واقعیت اینست که این آیه یک دستورعلمی، بهداشتی و پزشکی است که بعد از گذشت قرن ها اکنون تحقق یافته است که اینک به توضیح آن می پردازیم: بالا رفتن بیش از حد از سطح زمین موجب عسرت تنفس و احساس خفگی در انسان می شود و هرچه ارتفاع بیشتر باشد این احساس بیشتر و شدید تر می شود تا اینکه به مرحله ای سخت و بحرانی برسد وعلّت سختی تنفس دو چیز است: الف: پایین بودن نسبت اکسیژن هوا در ارتفاعات؛ اکسیژن تقریباً21% هوای موجود در سطح زمین را تشکیل می دهد و در ارتفاع 67 مایلی هوا خالی از اکسیژن خواهد بود.

میزان رطوبت هوا در سطح دریا 100 و در ارتفاع 800 متری از 25 تجاوز نمی کند.

دراین ارتفاع انسان ابتدا بیهوش شده و سپس می میرد.

ب: کاهش فشار جو: اولین کسی که فشار جو را کشف کرد دانشمندی به نام تور شیلی بود.

وی میزان این فشار را معادل فشار عمود هوای دور کره زمین بر یک سانتی متر مربع از آن تخمین زد که معادل فشار عمودی از جیوه به طول 76 سانتی متر است.

هر چه از سطح زمین بالاتر برویم از میزان این فشار کاسته می شود و این امر باعث ایجاد اختلال در رسیدن هوا از طریق ریه ها به خون می گردد و از طرفی کاهش فشار هوا باعث تمدد و انبساط گازهای موجود در معده و امعاء شده و به همین علت دیافراگم به طرف بالا می رود و این امر موجب نارسایی در کار استنباط ریه ها و تنفس می گردد .

این عارضه با دور شدن بیشتر از سطح زمین شدت بیشتری یافته تا جایی که شخص دچار خونریزی بینی و یا دهان شده و پس ازمدت کوتاهی می میرد.

عدم آگاهی از این پدیده که قرآن به آن اشاره فرموده است، باعث قربانی شدن عده زیادی در ابتدای پیدایش بالن و هواپیما گردیده است.

ولی در هواپیماهای مدرن دستگاه های کنترل فشار و اکسیژن تعبیه شده است.

غذا را با میوه آغاز کنید: خداوند در سوره واقعه و طور خوردن میوه را بر گوشت مقدم داشته است: « وفاکهه مما یتخیرون ولحم طیر مما یشتهون» (واقعه/20،21) و میوه خوش برگزینید و از گوشت مرغان که مایل هستید.

«و امددنا هم بفاکهه و لحم مما یشتهون» (طور/22) و بر بهشتیان از هر نوع میوه و گوشت که مایل باشند بیفزاییم.

خوردن میوه قبل از وعده های غذا در بر گیرنده فوائد بهداشتی بسیاری است.

میوه دارای مواد قندی ساده و سهل الهضمی است که به سرعت جذب بدن می شودزیراامعاء این مواد قندی ساده رادرمدت بسیارکوتاهی که ازچند دقیقه تجاوز نمی کند، جذب می نماید و موجب بر طرف شدن عوارض گرسنگی و نیاز بدن به مواد قندی می شود، در حالیکه اگر کسی معده خود را از انواع مختلف غذایی انباشته کند، حد اقل سه ساعت طول می کشد تا مواد موجود در غذا جذب شود.

عوارض گرسنگی نزد این افراد مدت بیشتری طول می کشد.

مواد قندی ساده علاوه بر سهل الهضم بودن، منبع انرژی مناسبی برای تمام سلولهای بدن هستند و از جمله سلولهایی که به سرعت از این مواد قندی استفاده می کنند، سلولهای دیواره معده و پرزهای روده ها که پس از در یافت مود قندی، آمادگی پیدا می کنند تا وظیفه خود را در جذب سایر مواد غذایی مفید به نحو احسن انجام دهند.

عسل: « و أوحی ربک الی النحل أن اتخذی من الجبال بیوتا ومن الشجر ومما یعرشون ثم کلی من کل الثمرات فاسلکی سبل ربک ذللا یخرج من بطونها شراب مختلف الوانه فیه شفاء للناس» (نحل/68،69) و خداوند به زنبو وحی کرد که از کوهها و درختان و سقفهای رفیع منزل گیرد سپس از میوه های شیرین (و حلاوت گلهای خوشبو) تغذیه کند و راه پروردگارتان را به اطاعت پوید آنگاه از درون آنها شربتی به رنگهای مختلف بیرون آید که شفای مردمان است.

در عسل مواد بسیاری وجود دارد که عمده اش از این قراراست: مواد معدنی: پتاسیم-آهن-فسفر-ید-منیزیم-سرب-منگنز-آلومینیم-مس-سولفور-کرومیوم-لیتیوم-نیکل-روی-اسمیوم-تیتانیم-سدیم-موادآلی-مانیت ها-صمغ-پولن-اسید لاکتیک-اسیدفرمیک-اسیدمالیک- اسید تارتاریک-اسیداگزالیک-اسیدسیتریک-رنگها-روغنهای معطر-مواد ازته.

مواد تخمیری: انورتاز-آمیلاز-کاتالاز-(پراکسیداز-لیپاز) عناصردیگرعسل: گلولز-ساکارز-صمغ-دکسترین-موادالبومینوئید- سولفاتها-انورتین-اسیدفرمیک- آب.

ویتامین: عسل دارای ویتامین های شش گانهE- K A-B-C-D- است.

برخی قائل به وجود ویتامین pp در عسل می باشند.

در دنیا هیچ غذایی به اندازه عسل نیروهای کهربایی و تشعشعات رادیو اکتیو ندارد.

عسل یک غذای مفید برای اطفال است زیرا تمام مایحتاج غذایی را بطور طبیعی دارد.

قندش برای هر سنی مناسب است و سرشار از قیمتی ترین مواد حیاتی است.

آهن موجود در عسل مرض کم خونی و فسفر و کلیسم ،بیماریهای استخوان و ریه را معالجه می نماید.

امیرالمؤمنان علی (علیه السلام) می فرمایند: « لم یستشف مریض بمثل شربه عسل» هیچ چیز مانند عسل شفای بیمار نخواهد بود.

ارزش درمانی عسل فوق العاده اهمیت دارد، در درجه اول اسید فرمیک است که زنبورآن رابرای حفظ از فساد به آن اضافه می کند.

این ماده ضدعفونی کننده طبیعی ،ضرری ندارد و ضد روماتیسم است و در عین حال نیروبخش می باشد قندش یک قند بسیار خوبی است و مقوی قلب است و سبب بهبود وضع فشار مایعات بدنی است.

کمی و زیادی فشار خون را علاج می کند برای کبد بسیار نافع است و امراض کبد را معالجه می کند و اغتشاشات کبدی را اصلاح می نماید مخصوصا فوائد زیادی در درمان یرقان دارد.