ماءالشعیر یا کوشاب فرآوردهای است گازدار و غیرالکلی که از مالت آب جوی آب و مواد افزودنی مجاز بدون مرحله تخمیر الکلی تهیه میشود.
عصاره مالت نیز از انجام فرایند بر روی جو به دست میآید.
رنگ ماءالشعیر زلال و شفاف میباشد.
وزن ماءالشعیر حدود 330 گرم میباشد.(حدود 70٪ مایع ماءالشعیر را آب تشکیل میدهد.)
ماءالشعیر به علت دارا بودن مواد غذائی در مقابل نور و گرما آسیبپذیر میباشد.
اگرچه به خاطر جلوگیری از فعل و انفعالات شیمیایی مایع ماءالشعیر در شیشههای رنگی ارائه میگردد میبایست ماءالشعیر را در جای خنک و دور از نور خورشید نگهداری نمود کخه در این صورت مدت انقضای مصرف ماءالشعیر حدود 3 ماه بعد از تولید خواهد بود.
تعریف محصول
ماءالشعیر یا کوشاب فرآوردهای است گازدار و غیرالکلی که از مالت جو آب و مواد افزودنی مجاز بدون مرحله تخمیر الکلی تهیه میشود.
ماءالشعیر در بطری 330 میلیلیتر غیر قابل برگشت یا قوطیهای یکبار مصرف عرضه میگردد که در این طرح نوع اول مورد نظر میباشد.
ویژگیها و مشخصات فنی محصول
از نظر شکل ظاهری در بطری شیشهای 330 میلیلیتری بوده که از شیشههای معمولی رنگی با درب فلزی لستفاده شده ارائه میگردد.
همچنین محصول دارای برچشب بوده و در داخل بستههای 12 تائیس به صورت بستهبندی شرینگ (SHINING) توزیع میگردد.
از نظر شیمیایی ماءالشعیر باید ویژگیهای زیر را دارا باشد.
از نظر شکل ظاهری در بطری شیشهای 330 میلیلیتری بوده که از شیشههای معمولی رنگی با درب فلزی لستفاده شده ارائه میگردد.
ویژگیهای شیمیایی ماءالشعیر (کوشاب) تعیین فلزات در ماءالشعیر جدول ویژگیهای بهداشتی ماءالشعیر طبقهبندی محصول ماءالشعیر در ترکیبات مختلف و در بستهبندیهای مختلف ارائه میگرد.
ماءالشعیر مورد نظر در این طرح دارای ترکیبات استاندارد و بدون الکل و کربناتدار تهیه میشود و در بطریهای شیشهای میباشد.
فرمول محصول ماءالشعیر ترکیسبی از موادی مانند عصاره مالت، شکر، اسیدهای خوراکثی و گازکربنیک میباشد.
از نظر غذائی ماده اصلی ماءالشعیر یعنی عصاره مالت حاوی ویتامینهای گروه ب و اسیدهای آمینه میباشد.
بستهبندی اجزاء ماءالشعیر در بستهبندیهای مختلف ارائه میگردد که از آن جمله میتوان در بطریهای شیشهای غیر قابل بازگشت در اشکال مختلف، قوطیهای یکبار مصرف فلزی و بطریهای شیشهای قابل بازگشت توزیع نمود.
در این طرح ماءالشعیر در بطریهای شیشهای قابل بازگشت با درب فلزی ارائه و هر 12 بطری در یک بستهبندی شرینگ به بازار ارائه میگردد.
قطعات متشکله محصول عبارتند از: درب فلزی( تشتک) 1عدد رزین پی ای تی 1 عدد بطری شیشهای 330 میلیلیتری رنگی 1 عدد مایع خوراکی ماءالشعیر 330 میلیلیتر برچسب چاپ شده برای روی بطری 1 عدد حد استاندارد ملی و جهانی جهت عرضه هر کالای مصرفی در بازار، داشتن کیفیت بالا از اهم وظایف تولید کننده میباشد.
در این راستا رعایت استانداردهای ملی جهت مصرف داخلی و استاندارادهای بینالمللی و جهانی جهت صادرات امری الزامی است.
از طرف دیگر در بازارهای مختلف رقبائی داشته و لازم ایت جهت بالا بردن میزان فروش در میدان رقابت، حداکثر کیفیت به موازات کاهش قیمت تمام شده مد نظر باشد.
جهت رسیدن به این امر باید استانداردهای ملی و جهانی را به عنوان حداقل کیفیت مطلوب در مد نظر داشت.
مقایسه کالاهای جانشین با محصول اصلی در صورتی که ماءالشعیر را به عنوان نوشابههای خوراکی در نظر بگیریم میتوان از محصولات دیگری مانند نوشابههای گازدار دیگر نام برد که در این صورت در شرایط مساوی مصرف میتوان در نظر گرفت.
ولی در صورتی که بخواهیم ماءالشعیر را با محصولات دیگر ماءالشعیر ( در بستهبندیهای مختلف با مارکهای مختلف) در نظر بگیریم میتوان گفت که انواع مختلف ماءالشعیر دارای شرایط مصرف و رقابتی مساوی بوده و تنها در بازاریابی و نوع بستهبندی میتوانند قابل رقابت با یکدیگر باشند.
دیدگاههای کلی در مورد قیمت قیمت فروش ماءالشعیر با مشابه این طرح در بطریهای شیشهای 330 میلیلیتری در حال حاضر در داخل کشور بین 2500 – 1400 ریال نوسان دارد که نوسان آن بستگی به نوع بستهبندی از نظر صادراتی دارد.
محصول این طرح که با هدف صادرات و در بستهبندیهای صادراتی تهیه میشود قابل رقابت با محصولات مشابه داخلی و خارجی خواهد بود.
همچنین محصول ماءالشعیر در طی پنج سال گذشته دارای نوسان قیمتی زیر بوده که قیمت آن نیز در 5 سال آینده به صورت زیر پیشبینی میشود.
پیشبینی قیمت در 5 سال آینده بررسی و برآوردهای فنی مقدمه طراحی و احداث صنایع نیازمند شناخت مبانی تئوری و برخورداری از دیدگاههای تجربی و علمی متناسب با شرایط اقتصادی و فرهنگی حاکم و دانش فنی موجود جامعه به منظور نیل به اهداف تولید میباشد.
بررسی امکان احداث و نحوه تأمین مواد اولیه، تعیین میزان سرمایهگذاری، تطابق تکنولوژی صنعت مورد نظر با میزان تخصصها و مهارتهای بالقوه و بالفعل موجود در کشور و ...
مطالعات هماهنگ و چندجانبه اقتصادی فنی و جغرافیایی را ایجاب مینماید.
مطالعات فنی ایجاد صنایع، مجموعهای از تحقیقات در خصوص ماهیت مواد و محصولات، شناخت فرایندهای مختلف تولید و تکنولوژیهای موجود ، بررسی سیستمها، تجهیزات و ماشینآلات مورد نیاز میباشد.
این بررسیها در راستای نیل به هدف توسعه، تولید و افزایش کیفیت محصولات تولیدی صورت میگیرد که با بهبود بافت فنی واحدهای جدیدالتأسیس در داخل کشور، پاسخگویی به نیاز بازار و رقابت با سایر تولیدکنندگان جهانی را امکانپذیر میسازد.
در بررسیهای فنی، ابتدا روشهای مختلف تولید محصول مورد مطالعه قراغر میگیرد و پس از بررسیهای لازم مناسبترین تکنولوژی که با فرهنگ ماری و توانائیهای بالقوه صنعت تناسب داشته باشد انتخاب میگردد.
با انتخاب مناسبترین روش تولید هر محصول میتوان دستگاهها و تجهیزات مورد نیاز را بر اساس فرایند منتخب، انتخاب نمود.
ارزیابی روشهای مختلف تولید و گزینش روش بهینه تولید ماءالشعیر از مواد اولیه تا حالت نهایی مستلزم عبور از مراحل عملیاتی است که متناسب با شرایط تکنولوژیکی دارای یک روش تولیدی میباشد و تنها اختلاف در روشهای تولید بستگی به نوع ماشینالات و تجهیزات دارد که این امر نیز تنها موجب تفاوتهایی در میزان درصد مکانیزه بودن خطوط خواهد بود.
بنابراین تنها روش تولید با توجه به شرایط خط تولید و تکنولوژی تولید استفاده از ماشینآلات و خط پیوسته مکانیزه میباشد.
ترسیم شماتیک جریان مواد (نمودار گردش مواد) تعیین و محاسبه ظرفیت در انتخاب ظرفیت تولید برای احداث یک واحد جدید معمولاً پارامترهایی نظیر نیاز و تقاضای بازار برای محصولات واحد به عبارت مناسبتر سهم قابل کسب بازار توسط واحدهای جدیدالاحداث، امکانات صادرات محصول، محدوده ظرفیت متداول واحدهای موجود ( داخلی) یا محدوده ظرفیت جهانی متداول برای اینگونه واحدها حداقل ظرفیت اقتصادی با توجه به پارامترهای فنی و تکنولوژیکی و یا سایر محدودیتهای فنی و تکنیکی باید مورد توجه قرار گیرند.
ظرفیت اسمی با شرایط ایدهآل میلیون بطری 78 3× 270×8×12000 ظرفیت واقعی با توجه به شرایط ایدهآل واقعی میلیون بطری 9/34=270×3×6×60٪×12000 (با راندمان 6درصد برای ماشینآلات) بنابراین ظرفیت را با توجه به سادگی محاسبات 30 میلیون بطری در نظر میگیریم.
برنامه تولید و شرایط عملکرد واحد اصولاً واحدهای صنعتی در سالهای اول بهرهبرداری با ظرفیت اسمی و نهایی برآورد شده تولید نمیکنند.
و این امر با افزایش تدریجی تولید تا رسیدن به ظرفیت نهائی صورت میگیرد.
در این طرح در سال اول 75 درصد ظرفیت اسمی و در سالهای بعدی به ترتیب 85، 100 ، 100 درصد ظرفیت اسمی تولید، واحد تولید خواهد نمود.
جدول زیر برنامه تولید را تا رسیدن به ظرفیت نهایی نشان میدهد.
برنامه تولید سالیانه شرایط عملکرد واحد مشخصه عملکرد واحد شامل تعداد شیفت کاری، زمان فعال کاری در هر شیفت، و تعداد روزهای فعال کاری در سال بوده و در حقیقت نشاندهنده برنامههای زمانی عملیات تولیدی در واحد میباشند که در زیر مشخص شده است.
تعداد روزهای کاری: 270 روز تعداد شیفت در روز: 3 شیفت ساعت کار در هر شیفت: 8 ساعت و ساعت کار مفید در هر شیفت 6 ساعت میباشد.
مواد اولیه مورد نیاز طرح برای تولید ماءالشعیر نیاز به دو دسته مواد اصلی و مواد اولیه بستهبندی میباشد که در زیر مورد بررسی واقع شده است.
الف – مواد اولیه اصلی عصاره مالت جزء اصلی محصول بوده و به صورت عصاره خریداری میشود.
عصاره مالت ترکیبی از ویتامینهای گروه ب و اسیدهای آمینه میباشد که با فرایندهایی بر روی جو به دست میآید.
ضایعات آن حدود یک درصد میباشد و مصرف آن در هر بطری 5/13 گرم میباشد.
بنابراین مصرف سالیانه آن از طریق فرمول زیر به دست میآید: گرم 405000000= 30000000 × 5/13 میزان مصرف عصاره مالت با توجه به ضایعات آن تن 410=1/10× 5/4 شکر به عنوان ماده شیرین کننده ماءالشعیر در تهیه شربت به کار میرود.
میزان ضایعات آن نیز 5/1٪ میباشدو مصرف آن به میزان 23 گرم از مایع 330 گرم مایع ماءالشعیر است بنابریان مصرف آن به شرح زیر است: تن 700 1015/1 × 30/23 اسیدهای خوراکی این مواد افزودنی به کار میرود ضایعات آن حدود 1 درصد بوده و مصرف آن حدود 36/0 گرم برای هر بطری میباشد.
تن 11=01/1× 36/0 × 30 دی اکسید کربن بابت گازدار کردن مایع ماءالشعیر به کار میرود.
میزان مصرف آن حدود 4/1 گرم برای هر بطری میباشد و ضایعات آن به میزان 30٪ میباشد.
تن 50=2/1× 4/1 × 30 مواد اولیه برای بستهبندی (تشتک) – جهت بستن درب بطری استفاده شده که از جنس فلز میباشد.
ضایعات آن در حدود 16/0 درصد برآورد گردیده است.
هر تشتک دارای یک ورق پلیاتیلن بوده که جهت قرار گرفتن بین تشتک فلزی و بطری شیشهای به کار میرود تا از خروج گاز و نشت و جذب گاز توسط فلز و ...
جلوگیری کند که با احتساب قیمت تولید مصرف سالیانه درب بطری به صورت زیر محاسبه میشود: میلیون عدد 5/30= 03/1 × 30000000 بطری شیشهای – بطری ظروف مایع خوراکی بوده و در این طرح ظرفیت هر بطری 330 میلیلیتر میباشد.
در تولید ماءالشعیر از بطریهای شیشهای رنگی ( قهوهای) استفاده میشود.
میزان ضایعات آن در حدود 6/0٪ درصد میباشد.
مصرف سالانه شیشه به صورت زیر محاسبه میشود: میلیون بطری 2/30= 6/100× 30000000 ورق پلیاتیلن (نایلون) برای بستهبندی شرینگ بطریهای شیشهای به کار میرود میزان ضایعات آن در حدود 02/0 درصد میباشد.
برای هر دسته 12 تائی ماءالشعیر حدود 20 گرم نایلون استفاده میشود که با توجه به ظرفیت تولید و ضایعات میزان مصرف آن به صورت زیر محاسبه میگردد.
کیلو 51000=02/1×02/0× (3000000012) جدول زیر لیست مواد اولیه مورد نیاز برای تولید ماءالشعیر را نشان میدهد: محاسبه نیروی انسانی مورد نیاز کارایی و اثربخشی هر سازمان تا حدود زیادی به مدیریت صحیح و بهکارگیری مؤثر منابع انسان بستگی دارد.
تعیین مشاغل و تنظیم شرح وظایف هر شغل در طبقات مختلف سازمان، از اصول اساسی تشکیلات یک واحد میباشد.
مراحل اولیه هر طرح با برآورد نیاز نیروی انسانی و تعیین پست سازمانی همراه میباشد.
پارامترهای مختلفی در تعیین و تخصص نیروهای انسانی واحد تولیدی دخالت دارند.
از جمله این عوامل میتوان به سطح تکنولوژی مورد استفاده، تمایل به اشتغالزایی یا اتوماسیون، حدود تخصص و مهارت مورد نیاز اشاره کرد.
برآورد نیروی انسانی طرح در دو بخش پرسنل تولیدی و غیر تولیدی انجام میشود.
برآورد پرسنل تولیدی در این بخش با توجه به لیست ماشینآلات ارائه شده، پرسنل کارگاه برآورد میگردد.
حد تخصص مورد نیاز برای کار با یک ماشین و میزان وابستگی ماشین به کارگر (درجه اتوماسیون ماشین)، از عوامل تعیین کنندهای است که مشخص میکند هر ماشین چه تعداد پرسنل و با چه مهارتی لازم دارد.
با توجه به موارد فوق، مهارتهای مورد استفاده در صنایع به ترتیب تخصص و مهارت عبارتند از: مهندس، تکنسین، کارگر ماهر و کارگر ساده.
در این واحد با توجه به ویژگیهای فنی فرایند و حدود تخصصی مورد نیاز ماشینآلات، پرسنل تولیدی شاما خط تولید، انبار و آزمنایشگاه مطابق جدول زیر برآورد شده است.
نیروی انسانی تولید در خط تولید یک نفر تکنسین برای هر یک از بخشهای پرکننده، شیشهشور، بازرسی بطری، پالتبندی و شربتسازی منظور میگردد.
همچنین کارگران ماهر خط تولید شامل سه نفر پرکننده، دو نفر شیشهشور، دو نفر بازرس بطری، چهار نفر پالتبندی، سه نفر بستهبندی، دو نفر شربتسازی و کارگران ساده خط تولید شامل 5 نفر پرکننده، 4 نفر شیشهشور، یک نفر برچسبزن و تاریخزن، پنج نفر پالتبندی، 6 نفر بستهبندی، 4 نفر شربتساز احتیاج است .
مهندسین واحد دارای گرایش مکانیک یا شیمی میباشند.
برآورد پرسنل غیر تولیدی در این قسمت، با توجه به تعداد پرسنل تولیدی و میزان مبادلات تجاری واحد و ...
پرسنل غیر تولیدی واحد برآورد میگردد.
پرسنل غیرتولیدی شامل موارد زیر میباشد: الف) مدیریت مدیرعامل یا مدیر کارخانه مسئولیت مستقیم کل عملیات را بر عهده خواهد داشت، از جمله مسئولیتهای دیگر مدیر عامل مدیریت مالی، فروش و بازرگانی میباشد.
ب) پرسنل اداری، مالی و خدماتی برای انجام امور دفتری، حسابداری، کارگزینی و 3 نفر کارمند اداری و مالی در نظر گرفته میشود.
همچنین برای امور سرتیداری و نگهبانی، آبدارچی و نظافت نیز 2 نفر مورد نیاز میباشد.
شرح وظایف این افراد در جدول زیر درج شده است.
ج) پرسنل تأسیسات و تعمیرگاه جهت انجام امور فنی و سرویس مستمر دستگاهها و تأسیسات 3 نفر تکنسین فنی تعمیرات و تأسیسات برای واحد منظور میگردد.
نیروی انسانی غیر تولیدی مساحت زمین، ساختمان و محوطهسازی برای محاسبه اجزاء ساختمان و محوطهسازی لازم است کژمساحت کل مورد نیاز بخشهای تولیدی، خدمات تولید (انبارها، تأسیسات، تعمیرگاه) ، ادراری، رفاهی محاسبه شوند.
مساحت ساختمانها برای برآورد مساحت زمین موردنیاز واحد، جمع مساحت ساختمانها در عدد 5/3 ضرب منیگردد.
این ضریب بر طبق اصول و استاندارهای طراحی کارخانه به منظظور تأمین محوطهسازی به صورت زیر برآورد میگردند: معادل مجموع زیربنای شساختمانها، پارکینگ، خیابانکشی و فضای باز مورد نیاز خاکبرداری و تسطیح در نظر گرفته میشود.
برای خیابانکشی و پارکینگ 20٪ زمین و برای فضاسازی سبز نیز 40٪ زمین در نظر گرفته میشود.
مساحت حصارکشی نیز با محاسبه طول حصارکشی و ارتفاع به دست میآید.
حصارکشی در کارخانه به ارتفاع 3 متر میباشد که یک متر پائین آن از جنس آجر و سیمان و بالای آن نرده آهنی میباشد.
جمعبندی برآورد مساحتهای فوق در جدول زیر درج شده است.
به منظور روشنایی محوطه به ازای هر هشتاد متر مربع یک چراغ پایهبلند در نظر گرفته میشود.
بر این اساس تعداد چراغهای محوطه 36 عدد برآورد میشود.
مساحت اجزای محوطهسازی ترسیم جانمایی ساختمانها برنامه زمانبندی اجرای پروژه بررسی و تحلیل برنامه زمانبندی ططرحهای صنعتی موضوع بسیار گسترده است که از نقطه نظرهای مختلفی میتوان آن را مطرح نمود.
در این مبحث سعی شده است با در نظر گرفتن ویژگیهای طرح تولید ماءالشعیر از جنبههای مختلفی مورد بررسی قرار گیرد.
از نظر وسعت و حجم، زمانبندی طرحهای صنعتی از مرحله تحقق و فکر اولیه و انتخاب مشاورت مرحله بهرهبرداری دائم از واحد را فرا میگیرد.
در طی این مراحل، ارکان اجرائی متعددی اعم از هیئت مؤسس، مشاور، مجری فروشنده ماشینآلات\ پیمانکاران و ...
) با قضیه درگیر خواهند بود.
به عقیده صاحبنظران و کارشناسان، مراحل اجرائی کار را میتوان به پنج مرحله (فاز) تقسیم نمود که در هر فاز فعالیتهائی صئرت میپذیرند که بنا بر شرایط خاص حاکم، برخی از فعالیتهای یک فاز و حتی پارهای از فازها در یکدیگر قابل ادغام خواهند بود.
فاز اول به عنوان فاز مقدم عموماً در بردارنده فعالیتهائی از قبیل مطالعات فنی، اقتصادی، ئ امکانسنجی تا مرحله انتخاب محل، انتخاب تکنولوژی و فرایند عملیات، تعیین جانمایی موقت، مجری طرح و مهندس مشاور و مدیریت اجراء، تهیه و تدوین پیشنویس قراردادهای مربوط و هدایت مذاکرات میباشد.
در ارتباط با طرح تولید ماءالشعیر حداکثر زمان لازم برای این مرحله حدود 3 ماه برآورد میگردد.
فاز دوم این فاز از فعالیتهای تخصصیتری برخوردار بوده و مواردی همچون مهندسی اساسی و طراحی فرایند، تهیه مشخصات عمومی ماشینآلات، جانمائی تجهیزات اصلی، انتاب سازندگان و فروشندگان تکنولوژی، طراحی تفصیلی تجهیزات جانبی و کل کارخانه، تأمین و تدارک و ساخت ماشینآلات و تجهیزات اصلی و جانبی و در نهایت طراحی ساختمان را در بر میگیرد.
در این فاز ارکان عمده اجرائی، مدیریت و یا مهندس مشاور خواهند بود.
با توجه به پیچیدگی نسبی فرایند تولید ماءالشعیر و ماهیت مکانیکی اغلب اجزای فرایند کل زمان موردن نیاز برای آن سه ماه منظور میگردد.
فاز سوم در این فاز عمدتاً مراحل اجرائی، محور کار بوده و در این رابطه میتوان از فعالیتهایی مانند تدارکات مصالح و لوازم عملیات اجرائی، انتخاب پیمانکاران ساختمانی و نظارت بر آن، ترخیص تجهیزات اصلی و فرعی به همراه تعیین دستورالعملهای نصب و راهاندازی آزمایشی و موارد مشابه دیگری را نام برد.
پیشبینی زمان مورد نیاز برای انجام عملیات این فاز برای طرح حاضر مانند اغلب واحدهای نسبتاً بزرگ صنعتی حدود 12 الی 15 ماه میباشد.
فاز چهارم این فاز را میتوان فاز آمادهسازی واحد جهت نصب تجهیزات قلمداد نمود که در آن انتقال دانش و تکنولوژی فرایند تولید، آموزشهای بهرهبرداری و تعمیرات، مدیریت بهرهبرداری، طراحی و تدوین سیستم برای امور عملیاتی کارخانه، برنامهریزی و کنترل تولید، تعمیرات و نگهداری، خرید و مدیریت مواد، فروش و حمل، مدیریت مالی و پرسنلی و به طور کلی روشهای مدیریت و در نهایت تهیه و تدوین دستورالعملهای عملکرد تجهیزات و ماشینالات، خطوط تولید و تعمیرات ماشینآلات انجام خواهد پذیرف.
ارکان اصلی اجرائی و مسئول برای انجام وظایف فوق عمدتاً مشاور مدیریت طرح و فروشنده تکنولوژی و تجهیزات اصلی خواهند بود.
برای طرح حاضر انجام وظایف فوق در حداکثر زمانی بین 3 الی 4 ماه برآورد میگردد.
فاز پنجم این فاز با نصب تجهیزات، نظارت بر نصب، راهاندازی تجهیزات خط تولید و نهایتاً کل کارخانه، آزمایشهای بهرهوری اجزاء و کل کارخانه، تائید بهرهوری و صدور گواهی تحویل موقت کارخانه همراه خواهد بود.
ارکان اصلی اجرائی در این فاز پیمانکار نصب، مدیریت بهرهبرداری، فروشنده تکنولوژی و تجهیزات و مهندسی مشاور خواهند بود.
با توجه به تنوع و پیچیدگی تجهیزات حداکثر زمان مورد نیاز برای این فاز حدود 3 ماه برآورد میگردد.
********************** بررسیهای مالی و اقتصادی مقدمه به منظور تعیین میزان سودهی و شاخصهای اقتصادی طرح، ابتدا لازم است بررسیهای مالی که مشتمل بر برآورد هزینهها ( کل هزینههای سرمایهای، هزینههای منواد اولیه، تعمیرات و نگهداری، بالاسری کارخانه، استهلاک) و تنظیم جداول مالی میباشد صورت گیرد.
به منظور تعیین وضعیت مالی نیز میبایست جداول سود و زیان، گردش وجوه نقدی و ترازنامه طرح برای دوره معین (5 سال) پیشبینی و تنظیم گردد.
این جداول باید همزمان و هماهنگ تکمیل گردند زیرا در آنها ارقام مشترکی وجود دارند که نیاز به همترازی خواهند داشت.
تجزیه و تحلیل وضعیت مالی طرح ایجاب مینماید تا پارهای از نسبتها و شاخصهای اقتصادی مطرح در صنعت نیز محاسبه شوند تا بر مبنای میزان مطلوبیت هر یک از آنها ( که به شرایط خاص هر کشور مرتبط میباشد)، دیدگاه کامل و جامعی نسبت به برآوردهای مالی، اقتصادی و مبانی آنها حاصل گردد.
اطلاعات مربوط به سرمایه در گردش و برآورد آن در این قسمت بر اساس محاسبات و بررسیهای فنی به عمل آمده ، هزینههای مربوط به سرمایه در گردش واحد، از جمله مقدار و هزینه مواد اولیه مصرفی، تأمین انواع انرژی (آب، برق\ سوخت و ...)، خدمات نیروی انسانی (حقوق، مزایا و بیمه کارکنان) و سایر موارد برآورد خواهند شد.
برنامه تولید سالیانه شرایط عملکرد واحد تعداد روز کاری در این واحد 270 روز در سال میباشد که در سه نوبت کاری 5/7 ساعته در روز به فعالیت مشغول میباشد.
جمعبندی اجزاء و براورد سرمایه در گردش سرمایه در گردش طرح، بر اساس محاسبه مواد و انرژی مورد نیاز و همچنین پرسنل واحد مطابق الگوی ذیل انجام میشود.
الف) مواد اولیه و قطعات مورد نیاز هزینه مواد اولیه و قطعات مصرفی واحد برای یک دوره سفارش ( مواد داخلی 45 روز کاری و مواد خارجی 100 روز کاری) به عنوان بخشی از سرمایه در گردش منظور میشود.
ب) حقوق و دستمزد کارکنان هزینه حقوق و دستمزد کارکنان به مدت 25/0 سال (معادل 68 روز کاری) محاسبه و در برآورد سرمایه در گردش منظور میشود.
ج) انرژی مورد نیاز هزینه تأمین انرژی مورد نیاز 65 روز کاری واحد، به عنوان بخش دیگری از سرمایه در گردش در محاسبات منظور میگردد.
د) هزینههای فروش هزینههای فروش 20 روز واحد، قسمت دیگری از سرمایه در گردش را تشکیل میدهد.
لازم به ذکر است که هزینههای فروش 5/0 درصد ارزش فروش سالیانه میباشد.
و) سایر هزینهها در خاتمه برای افزایش قابلیت اطمینان محاسبات و کاهش ریسک احتمالی 50 درصد موارد فوق به جمع حاصله اضافه میشود تا موارد احتمالی که در نظر گرفته نشده است، جبران شود.
جمع اقلام سرمایه در گردش در در جدول زیر ارائه گردیده است.
جمع اقلام سرمایه در گردش اطلاعات مربوط به سرمایه ثابت و براورد آن منظور از سرمایه ثایت، آن گروه از داراییهای متعلق به واحد صنعتی است که ماهیتی نسبتاً ثابت و دائمی دارند و به منظور استفاده در جریان عملیات جاری شرکت و نه برای فروش، نگهداری میوشند.
به سرمایه ثابت، داراییهای سرمایهای با دارایی بلندمدت نیز اطلاق میگردد.
از اجزاء تشکیلدهنده سرمایه ثابت میتوان دستگاهها و تجههیزات خط تولید، تأسیسات زیربنایی، زمین، ساختمان و محوطهسازی، وسائط نقلیه، اثاثیه و لوازم ادرای، هزینههای قبل از بهرهبرداری و ...
را نام برد.
گرچه هیچ معیاری برای حداقل طول عمر لازم جهت شمول یک دارایی در طبقه سرمایه ثابت وجود ندارد.
اما این قبیل داراییها باید بیش از یک سال دوام داشته باشند، زیرا هزینههای پرداخت شده برای اقلامی که هر ساله از بین میروند.
جزء هزینههای تولید سالیانه محسوب میشود.
با گذشت زمان سرمایههای ثابت به استثنای زمین ( منظور زمینی است که برای احداث ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد) ، قابلیت بهرهدهی خود را از دست میدهند.
بدین لحاظ بهای تمام شده این قبیل داراییها، باید در طی عمر کفیدشان، به طور منظم به تدریج به حساب هزینه منظور گردد.
این کاهش تدریجی بهای تمام شده، « استهلاک» خوانده میشود.
ارزش قابل بازیافت دارایی مستهلک شده در تاریخ خروج از خدمت، ارزش اسقاطی خوانده میشود.
مازاد بهای تمام شده نسبت به ارزش اسقاط دارایی ثابت، نشاندهنده مبلغی است باید طی دوره غیر معبد دارایی به عنوان هزینه استهلاک در حسابها منظور شود.
چنانچه ارزش اسقاط در مقایسه با بهای تمام شده دارایی، قابل توجه نباشد، در محاسبه اسیتهلاک میتوان از آن صرف نظر کرد.
روشهای مختلفی برای محاسبه هزینه استهلاک وجود دارد که متداولترین آن محاسبه هزینه استهلاک به روش خطی ایت در این روش که در این طرح از آن استفاده میشود مازاد بهای تمام شده دارایی نسبت به ارزش اسقاط، به طور مساوی در طول دوره عمر آن تقسیم میشود و هر ساله این مقدار به حساب هزینههای استهلاک منظور میشود.
در ادامه اجراء سرمایهگذاری ثابت طرح با توجه به برآوردهای فنی فصل سوم محاسبه خواهد شد.
هزینه ماشینآلات و تجهیزات خط تولید هزینه ماشینآلات و تجهیزات به کار رفته در خط تولید (اعم از داخلی یا خارجی) بر اساس استعلامهای به عمل آمده از شرکتهای معبر، برآورد گردیده است که علاوه بر نرخهای ارائه شده از سوی این سازندگان، هزینههایی نیز جهت نصب و راهاندازی و ...
صرف خواهد شد که شمال مواردی همچون نصب و راهاندازی، حمل و نقل، لولهکشی، برقکشی، عایقکاری، فونداسیون، ابزار دقیق، ساختار فلزی، رنگکاری و غیره میباشند.
هزینه نصب و راهاندازی به صورت 5 درصد از کل هزینههای تأمین تجهیزات برآورد میشود.
بر اساس مبانی فوق و استعلام به عمل آمده در خصوص هر یک از ماشینآلات و تجهیزات خط تولید، هزینه تأمین آنها در جدول زیر ارائه شده است.
لازم به ذکر میباشد که در مورد ماشینآلات خارجی خط تولید نیز بابت هزینههای داخلی خرید خارجی ( ثبت سفارش، حقوق، عوارض گمرکی، سود بازرگانی و ...
) و هزینههای حمل و نقل داخلی 15 درصد به هزینه آنها افزوده میشود.
هزینههای تأمین ماشینآلات و تجهیزات خط تولید هزینه زمین، ساختمان و محوطهسازی هزینه خرید زمین و هزینههای محوطهسازی (خاکبرداری و تسطیح، خیابانکشی و پارکینگ، فضای سبز، دیوارکسی و چراغهای پایهبلند برای روشنایی محوطه) و نیز هزینههای ساختمانسازی ( سالن تولید، انبارها، تعمیرگاه، تأسیسات و آزمایشگاه، ساختمانهای اداری و سایر موراد) تماماً بر اساس قیمتهای اخذ شده برای شرایط محل احداث واحد محاسبه میگردد.
در جدول بعدی هزینههای این اقلام ارائه گردیده است.
برآورد هزینههای زمین، محوطهسازی و ساختمانسازی هزینههای قبل از بهرهبرداری هزینههای قبل از بهرهبرداری به ترتیب زیر محاسبه و در سرمایهگذاری ثابت کارخانه منظور میگردد.
الف) هزینههای مطالعات اولیه بابت هزینه مطالعات مقدماتی و تهیه طرح توجیهی و جواز تأسیس واحد و ...
معادل 3/0% و بابت دریافت محورهای لازم جهت تأسیس و ثبت شرکت معادل 7/0% سرمایهگذاری ثابت منظور میگردد.
ب) هزینه ثبت قراردادها و تسهیلات مالی این هزینهها 3 درصد میزان وام بانکی میباشد که در این طرح معادل هشتاد درصد سرمایه در گردش منظور میگردد.
ج) هزینههای مربوط به آموزش مقدماتی، راهاندازی و بهرهبرداری آزمایشی جهت آموزش پرسنل معادل 50 روز حقوق و مزایای پرداختی و به منظور راهاندازی و بهرهبرداری آزمایشی، هزینه 5 روز مواد اولیه و انرژی مصرفی در نظر گرفته میشود.
د) هزینههای جاری دوره اجرای طرح ماهانه 1 میلیون ریال و برای مدت بیست ماه در نطر گرفته میشود.
مدت اجرای طرح دو سال در نطر گرفته شده است ج) هزینههای پیشبینی نشده 5/3 درصد اقلام فوقالذکر به منظور سایر موارد پیشبینی نشده قبل از بهرهبرداری در نظر گرفته میشود.
جمعبندی هزینههای قبل از بهرهقرداری در جدول زیر ارائه شده است.
هزینههای قبل از بهرهبرداری جمعبندی اجزاء و برآرود سرمایه ثابت جمعبندی اجزاء سرمایه ثابت در جدول بعدی ارائه شده است.
این رقم کل سرمایهگذاری ثابت مورد نیاز جهت احداث واحد را تعیین میکند.
جمعبندی اجزاء و برآورد سرمایه ثابت کل سرمایهگذاری با توجه به مقادیر سرمایهگذاری ثابت و در گردش محاسبه شده، کل سرمایهگذاری این طرح مطابق جدول بعدی برآورد میگردد.
لازم به ذکر است که معادل 60 درصد سرمایهگذاری ثابت از طریق وام بلندمدت 5 ساله با بهره 15 درصد و معادل 80 درصد سرمایه در گردش از طریق دریافت وام کوتاهمدت 1 ساله با بهره 22 درصد تأمسن خواهد شد که در تنظیم ترازهای مالی طرح، بازپرداخت آن مد نظر قرار گرفته است.
برآورد سرمایهگذاری هزینههای تولید برای تولید هر محصول علاوه بر سرمایهگذاری مورد نیاز جهت احداث و راهاندازی واحد، هزینههایی نیز باید به صورت سالیانه و در طول دوره فعالیت واحد منظور کرد.
این هزینهها شامل اقلامی مانند حقوق کارکنان، تأمین انرژی و ...
میباشد.
در این بخش هزینههای ثابت و متغیر براورد میشود تا بتوان بر اساس آن نسبت به تهیه ترازهای مالی طرح و محاسبه شاخصهای مالی و اقتصادی اقدام نمود.
هزینههای ثابت هزینههای ثابت، مخارجی است که با تغییر سطح تولید، تغییر نمیکند.
هرچند با به صفر رسیدن میزان تولید ( تعطیلی کارخانه) بعضی از اقلام هزینه ثابت نیز حذف میشوند.
ولی در تجزیه و تحلیلهای مالی با توجه به کوتاه مدت بودن وقفه فوق، میتوان فرض کرد که این هزینهها وجود دارند.
از بارزترین مثالهای چنین هزینههایی هزینه بیمه کارخانه و هزینه تسهیلات دریافتی میباشد.
برآورد هزینههای ثابت هزینههای متغیر هزینههای متغیر اقلامی از هزینه هستند که با تغییر سطح تولید، تغییر مییابند.
به عنوان مثال هرچه مقدار تولید بیشتر شود.
مواد اولیه بیشتری مورد نیاز است.
به عنوان مثال با افزایش یا کاهش تولید در حدود کم، هزینه حقوق کارکنان تغییر نمیکند، ولی در صورتی که افزایش تولید، منجر به اضافهکاری شود، هزینه حقوق افزایش مییابد و یا اگر تولید از سطح خاصی کمتر شود، به کاهش پرسنل منجر میشود و حقوق نیز کاهش مییابد.
برآورد هزینههای متغیر قیمت تمام شده محصول با محاسبه هزینههای ثابت و متغیر طرح، کل هزینههای طرح مطابق جدول زیر جمعبندی میگردد.
برآورد کل هزینههای سالیانه با توجه به ظرفیت اسمی واحد، قیمت تمام شده محصول برابر است با: ریال 1196756670 = قیمت تمام شده صورتهای مالی و شاخصهای اقتصادی طرح کلیه محاسبات صورتهای مالی (مشتمل بر سود و زیان و گردش وجوه نقدی و ...) برای زمان اجرای یک ساله طرح و طی 5 ساله اول بهرهبرداری و نیز تعاریف و محاسبات شاخصهای اقتصادی طرح به طور کامل توسط نرمافزار کامپیوتری انجام گرفته است.
ارزیابی مالی و اقتصادی طرح نتایج محاسبات کامپیوتری صورتهای مالی و شاخصهای اقتصادی طرح حاکی از سودآوری طرح بوده و عمدتاً میتوان به شاخصهای اصلی آن از قبیل بازده داخلی، میزان تولید در نقطه سربهسر، سالهای برگشت سرمایه و نسبت سود و زیان ویسژه به سرمایه نقدی تأکید نمود که دلیل قاطعی بر توجیهپذیری و پایداری اقتصادی طرح و وجود اطمینان کافی در سرمایهگذاری برای احداث اینگونه واحدها میباشد.
در جدول زیر این شاخصها ارائه شدهاند.
شاخصهای مالی و اقتصادی طرح ******************** ضمیمه (1) محاسبات مالی و اقتصادی نتایج محاسبات فنی، مالی و اقتصادی عنوان طرح: ماءالشعیر گروه صنعت: فلزی برنامه تولید سالیانه مقدار و بهای زمین مورد نیاز برآورد مساحت و هزینههای ساختمانی و محوطهسازی هزینه تأمین اثاثیه ولوازم اداری بهای اثاثیه و لوازم اداری مورد نیاز 00/20 میلیون ریال برآورد میشود.
هزینههای قبل از بهرهبرداری جمعبندی اجزاء و براورد سرمایه ثابت خلاصه اجزاء و برآورد سرمایه در گردش اخذ وام بانکی وام بلندمدت الف) بدون اخذ وام کل مبلغ سرمایهگذاری ثابت معادل 6/11525 میلیون ریال توسط بنیانگذاران طرح تأمین میگردد.
ب) با اخذ وام معادل 60 درصد سرمایهگذاری ثابت به میزان 4/6915 میلیون ریال که در مدت 5 سال با بهره 15 درصد معادل هر سال 9/679 میلیون ریال هزینه تسهیلات مالی دریافت خواهد شد.
وام کوتاه مدت معادل 80 درصد سرمایه در گردش به میزان 3/4613 میلیون ریال که ددر مدت 1 سال با بهره 0/22 درصد معادل هر سال 9/1014 میلیون ریال هزینه تسهیلات مالی دریافت خواهد شد.
قیمت تمام شده محصول اصلی برآورد هزینههای ثابت برآورد هزینههای متغیر (بر اساس ظرفیت اسمی) قسمت چهارم: جداول مالی جدول پیشبینی عملکرد سود و زیان ویژه طرح * ارقام به میلیون ریال جدول پیشبینی گردش وجوه نقدی طرح منابع * ارقام به میلیون ریال مصارف ترازنامه پیشبینی شده دارائیها * ارقام به ملیون ریال دارائیهای ثابت بدهیها محاسبه خالص گردش وجوه نقدی * ارقام به میلیون ریال نرخ بازده داخلی طرح 8/26 درصد برآورد میگردد.
نرخ بازده مالی طرح 1/33 درصد برآورد میگردد.
کلیه محاسبات ذیل بر اساس ظرفیت کامل تولید و بدون وام بلندمدت انجام شده است.
جدول محاسبه ارزش افزوده جدول محاسبه سهم منابع داخلی (×) شامل هزینههای خرید و حمل مواد اولیه داخلی و حقوق گمرکی و سود بازرگانی مواد اولیه وارداتی میباشد.
درصد ارزش افزوده (درصد ) 3/22= 100 × 100 × = درصد ارزش افزوده بر مبنای هزینههای تولید.
(درصد ) 4/21= 100 × 100 × = درصد ارزش افزوده بر مبنای فروش.
درصد سهم منابع داخلی (درصد ) 8/93= 100 × 100 × = درصد سهم منابع داخلی.
محاسبه نقطه سربسر (درصد ) 2/18716= 100 × 100 × = هزینه نقطه سربسر (درصد ) 9/45= 100 × 100 × = درصد تولید در نقطه سربسر نرخ و سالهای برگشت سرمایه (درصد ) 3/28= 100 × 100 × = نرخ برگشت سرمایه 3 سال و 6 ماه = سالهای برگشت سرمایه سایر شاخصهای مالی و اقتصادی (درصد ) 0/50= 100 × 100 × = نسبت سرمایه در گردش به سرمایه ثابت 2/137= 100 × 100 × = سرمایهگذاری ثابت سرانه (درصد ) 7/35= 100 × 100 × = درصد سرمایهگذاری ارزی (درصد ) 9/60= 100 × 100 × = درصد ارزش ماشین ألات به سرمایه ثابت (درصد ) 6/78= 100 × 100 × = درصد کارکنان تولید به کل کارکنان 7/485= 100 × = = فروش سرانه 2/24= = = سطح زیربنای سرانه 9/21= = = متوسط حقوق سرانه ( درصد ) 0/12= 100 × 100 × = نسبت سود به فروش ( درصد ) 5/42= 100 × 100 × = نسبت سود به سرمایه ( درصد ) 6/38= 100 × 100 × = نسبت سود به سرمایه نقدی ردیفنوع ویژگی1رنگ بر حسب واحد EBC8-42کدورت بر حسب واحد EBCحداکثر 23میزان PH نمونه4- 6/34میزان اسیدیته2/0 – 12/05میزان الکل اتیلیک بر حسب درصد وزنیحداکثر 1/0