سرد و خوشمزه (تاریخچه بستنی ) در یک بعد از ظهر گرم تابستان ، آیا چیزی دلپزیرتر از خوردن یک بستنی خوشمزه و خنک سراغ دارید ؟
بستنی به احتمال زیاد نوع تحول یافته نوشیدنی های یخ زده است .
در قرن چهارم قبل از میلاد ، اسکندر کبیر به نوشیدنی های یخ زده یا به اصطلاح امروز تگرگی ، علاقه فراوانی داشته و در مدارک باستانی نیز دیده شده که در سال 62 قبل از میلاد .امپراتور روم گروه های را به کوهستانهای آپنین می‌فرستاد تا برایش یخ و برف بیاورند ، سپس آن را با شربت ، پوره میوه یا عسل مخلوط می‌کرده و می‌خورد .
هزاران سال است که آب یخ زده در آسیا به مصرف خوراکی می‌رسد .
مصرف مواد لبنی یخ زده ، اولین بار در ادبیات چین باستان دیده شده است که قدمت این منابع به قرن دوازدهم بر‌میگردد .
بازرگانان و ماجراجویانی چون مارکوپلو، دستور تهیه یخ را از خاور دور به اروپا بردند .در میانه سالهای 1600 ، مخلوط یخ و نمک ( برای پایین آوردن نقطه انجماد ) برای تولید سریع یخ و انواع مختلف مایعات یخ زده مورد استفاده همگان قرار می‌گرفت .
در سال 1660 ، کافه پروکوپ توسط یک ایتالیایی به نام کولتلی در پاریس افتتاح شد که در آن انواع یخ ( طعمدار ) و خامه یخ زده یا همان بستنی ، تولید و عرضه کند .
در سال 1843 میلادی ، اولین فریزر دستی چرخشی توسط ( نانسی جانسون ) اختراع و ثبت شد .
در فاصله سالهای 1848 و 1873 بستنی ساز چرخشی دیگری به ثبت رسید و در سال 1851 اولین واحد صنعتی تولید بستنی توسط جاکوب فیوزل در بالتیمور راه اندازی شد .
یک سال قبل از پایان قرن ( آگوست گالین ) دستگاه هموژنیزه کننده را اختراع کرد که به ایجاد بافت نرم و خاص بستنی بسیار کمک کرد ، با وجود آمدن دستگهای سرد کننده مکانیکی ، اولین فریزر افقی یک پارچه توسط ( اچ.اچ میلر ) ساخته شد که با قطعات کوچک بستنی ، جداگانه فریز می‌شدند .
اولین بستنی قیفی اما اولین بستنی قیفی توسط یک مهاجر ایتالیایی به نام ( ایتالو مارچیونی ) در نیویرک تهیه شد و او قالب مخصوص خود را در 1903 به ثبت رساند و در یک سال قبل به طور اتفاقی در نمایشگاه جهانی سنت لوئیس معرفی شد .
در این نمایشگاه یک تولید کننده نان شرین اهل سوریه به نام (حموی ) تعدادی نان شیرین را به شکل مخروط لوله کرد تا همسایه بستنی فروشش بتواند برای توزیع بستنی از آن استفاده کند .
این شکل عرضه بستنی تا امروز ، یکی از محبوب ترین شیوه ها باقی مانده است .
تولید انواع دیگر بستنی از نوع چوبی ، بستنی با رویه میوه و شکلاتی از سال 920 آغاز شده است که در آن زمان پدیده ای نوظهور بوده است .
شیوه تولید بستنی در کارخانه‌ها ماده اولیه برای تولید بستنی ، خامه و مواد لبنی دیگر است که با شیرین کننده مخلوط میشود این مواد به میزان لازم در یک مخزن مخصوص با دقت مخلوط می‌شوند .
این مخلوط ممکن است شامل مقدار کمی از مواد دیگر مثل ثابت کننده ها باشد که از ایجاد بلورهای یخ در بستنی جلوگیری کند .
این مخلوط سپس به بخش هموژنیزه می‌رود و در آنجا تحت فشار 300/0 اتمسفر ، مولوکولهای چربی شیر به اندازه کوچکتر خرد شده و بستنی را نرم تر می‌کند .
پس از این مرحله مخلوط به سرعت سرد میشود و دمای آن تا 4 درجه سلسیوس پایین می‌آید و سپس برای فریز شدن آماده میشود .
طی فریز شدن بستنی ، تیغه های مخصوصی در فریز ، مخلوط را بطور مرتب هم می‌زند تا به اصطلاح هوا بگیرد .
در غیر این صورت محصول بدست آمده ، بلوک سخت و غیر قابل مصرفی از شیر یخ زده خواهد بود در این مرحله ، انواع افزودنی ها مانند میوه ، انواع آجیل یا طعم دهنده های مایع به مخلوط اضافه می‌شوند .
اکنون این بستنی برای بسته بندی در انواع لیتری ، لیوانی و چوبی آماده است .
در آخرین مرحله ، بستنی های غالب ریزی شده و آماده در اتاق مخصوص باز هم سردتر شده و برای توزیع آماده می‌شوند .
منبع : روزنامه همشهری شماره 3765