- روشهای آزمون توجه - در انجام آزمایشها باید از مواد شیمیائی خالص ، همچنین آب مقطر یا آب با خلوص معادل آب مقطر استفاده شود.
-1-7اندازه گیری فعالیت آنزیمیطبق استانداردهای مربوطه هر یک از آنزیم ها انجام شود.
5 -2-7اندازه گیری فلزات سنگین بر حسب سرب توجه - در انجام آزمایشها باید از مواد شیمیائی خالص ، همچنین آب مقطر یا آب با خلوص معادل آب مقطر استفاده شود.
-1-7اندازه گیری فعالیت آنزیمی طبق استانداردهای مربوطه هر یک از آنزیم ها انجام شود.
5 -2-7اندازه گیری فلزات سنگین بر حسب سرب -1-2-7مواد لازم : -1-1-2-7محلول ذخیره نیترات سرب 159/8میلی گرم نیترات سرب را در 100میلی لیتر آب حاوی یک میلی لیتر اسید نیتریک حل کنید و با آب به حجم 1000میلی لیتر برسانید و مخلوط کنید.این محلول را در ظرف شیشه ای بدون سرب نگهداری کنید.
-2-1-2-7محلول استاندارد سرب در روز آزمایش ، 10میلی لیتر از محلول ذخیره را برداشته و با آب رقیق و به حجم 100میلی لیتر برسانید.
هر میلی لیتر این محلول شامل 10میکروگرم یون سرب است .
-3-1-2-7محلول آمونیاک 400میلی لیتر آمونیوم هیدروکساید را با آب به حجم 1000میلی لیتر برسانید.
-4-1-2-7هیدروکلریک اسید ( 1به 2) -5-1-2-7سولفوریک اسید غلیظ -6-1-2-7استیک اسید رقیق = حدودا ًمحلول 6درصد وزن به حجم : 60میلی لیتر اسید استیک گلاسیال یا 166/6میلی لیتر اسید استیک 6نرمال ( 36درصد) را با مقدار کافی آب به حجم 1000میلی لیتر برسانید.
-7-1-2-7هیدروژن سولفید محلول اشباعی از هیدروژن سولفید با عبور دادن آن در آب سرد تهیه کنید.
این محلول را در شیشه رنگی کوچک و تقریبا ًپر شده نگهداری کنید.
چنانچه این محلول بوی تند نداشته باشد و یا بر اثر افزودن آن به حجم مساوی از کلرورفریک 9درصد رسوب زیاد تشکیل ندهد برای استفاده مناسب نمی باشد.
-8-1-2-7کاغذ لیتموس -2-2-7دستور کار: -1-2-2-7محلول استاندارد -2میلی لیتر از محلول استاندارد سرب بند (2-1-2-7) را به یک لوله مقایسه رنگ 50میلی لیتری منتقل کنید و سپس با آب به حجم 25میلی لیتر برسانید و لوله را با علامت (S) مشخص کنید.
PHاین محلول را با کاغذ شناساگر PHبا دامنه کوتاه و افزودن اسید استیک رقیق طبق بند (6-1-2-7) یا آمونیاک بند (3-1-2-7) در 3 PHالی 4تنظیم کنید.
و سپس با آب تا 40میلی لیتر برسانید و مخلوط کنید.
-2-2-2-7محلول نمونه - 500میلی گرم از نمونه مورد آزمایش را در یک بوته مناسب دقیقا ًوزن کنید و مقدار کافی اسید سولفوریک بر آن بیفزائید تا مرطوب شود و سپس با دقت آنرا در دمای کم تا وقتی که کاملا ًذغالی شود بسوزانید و در طی سوزاندن در بوته را بطور شل ببندید پس از آن 2میلی لیتر اسید نیتریک و 5قطره اسید سولفوریک اضافه کنید و با احتیاط حرارت دهید تا بخارات آن متصاعد گردد و سپس آنرا در کوره ای که 500الی 600درجه سلسیوس دما دارد بسوزانید تا تمام کربن آن بسوزد.
پس از سرد کردن ، 4میلی لیتر هیدروکلریک اسید ( 1به 2) به آن اضافه کنید و در آنرا ببندید و روی حمام بخار تا خشک شدن تبخیر کنید.
باقیمانده را با یک قطره اسید هیدروکلریک مرطوب و بعد 10 میلی لیتر آب داغ بر آن بیفزائید و برای دو دقیقه بگذارید کاملا ًهضم شود سپس آمونیاک بند (3-1-2-7) را قطره قطره تا وقتی که محلول نسبت به کاغذ لیتموس قلیائی شود بر آن بیفزائید و بعد با آب تا 25میلی لیتر برسانید و PH این محلول را با استفاده از کاغذ شناساگر با دامنه کوتاه و افزودن اسید استیک بند (6-1-2-7) در 3 PHالی 4تنظیم کنید.
در صورت لزوم آنرا صاف کنید.
بوته و کاغذ صافی را با 10میلی لیتر آب بشوئید و حاصل شست و شو را به محلول اضافه کنید و سپس مجموع را به یک لوله مقایسه رنگ 50میلی لیتری منتقل نمائید و با آب آنرا به حجم 40 میلی لیتر برسانید و مخلوط کنید.
بهر یک از دو لوله ، 10میلی لیتر سولفید هیدروژن تازه تهیه شده (7-1-2-7) اضافه کنید و بگذارید 5دقیقه به حال خود بماند.
سپس دو لوله را در سطح سفیدی مورد بررسی و مقایسه قرار دهید.
رنگ محلول نمونه (2-2-2-7) نباید تیره تر از رنگ محلول استاندارد (1-2-2-7) باشد.
-3-7اندازه گیری ارسنیک ارسنیک را بر طبق استاندارد شماره «2836» ایران - روش اندازه گیری ارسنیک به طریق فتومتری با دی اتیل دی تیو کاربامات نقره تعیین کنید.
-4-7اندازه گیری سرب -1-4-7مواد لازم : هشدار - محلولهای مورد استفاده باید حتی الامکان کمترین میزان سرب را دارا باشند و در ظروف شیشه ای از جنس بروسیلیکات که قبلا ًبا اسید نیتریک گرم و رقیق ( 1به 2) شسته شده اند نگهداری شوند.
هشدار - محلولهای مورد استفاده باید حتی الامکان کمترین میزان سرب را دارا باشند و در ظروف شیشه ای از جنس بروسیلیکات که قبلا ًبا اسید نیتریک گرم و رقیق ( 1به 2) شسته شده اند نگهداری شوند.
-1-1-4-7اسید سولفوریک غلیظ -2-1-4-7هیدروژن پراکسید 30درصد محتوی 2/5یا 3/5درصد H2O2 در 100میلی لیتر آب -3-1-4-7محلول آمونیاکی سیاناید: 2گرم پتاسیم سیاناید را در 15میلی لیتر آمونیاک غلیظ (بند زیر) حل نموده و با آب تا 1000میلی لیتر رقیق نمائید.
-4-1-4-7محلول آمونیاک غلیظ: محلولی از آمونیاک اشباع شده در آب که شامل 28تا 30درصد آمونیاک (NH3) باشد.
-5-1-4-7محلول آمونیوم سیترات : 40گرم اسید سیتریک را در 90میلی لیتر آب حل نموده و سپس 2الی 3قطره معرف فنل رد (6-1-12-7) به آن بیفزائید و بعد به آن آمونیاک غلیظ (4-1-4-7) افزوده تا رنگ محلول قرمز شود و بعد آن را با حجمهای 20میلی لیتری از دی تیزون استخراج نمائید.
عمل استخراج را ادامه داده تا محلول دی تیزون رنگ سبز حفظ نموده و تغییر ننماید.
-6-1-4-7معرف فنل رد (فنل سولفونفتالئین ) 100میلی گرم سولفونفتالئین را در 100میلی لیتر الکل حل کنید و در صورت لزوم آن را صاف کنید.
-7-1-4-7محلول ذخیره نیترات سرب : 159/8میلی گرم نیترات سرب را در 100میلی لیتر آب شامل یک میلی لیتر اسید نیتریک حل کنید و با آب تا 1000میلی لیتر رقیق و مخلوط نمائید.
محلول آماده را در شیشه ای تمیز و عاری از نمکهای سرب حفظ کنید.
-8-1-4-7محلول استاندارد سرب : در هنگام آزمایش ، 10، میلی لیتر از محلول ذخیره نیترات سرب را با آب تا 100 میلی لیتر رقیق نمائید.
هر میلی لیتر محلول استاندارد سرب حاوی 10میکروگرم یون سرب است .
-9-1-4-7محلول استاندارد سرب حاوی یک میکروگرم یون سرب در میلی لیتر: قبل از آزمایش ، 10میلی لیتر محلول استاندارد سرب حاوی 10میکروگرم یون سرب را در یک بالن ژوژه 100میلی لیتری بریزید و با اسید نیتریک 1درصد به حجم برسانید و مخلوط کنید.
هر میلی لیتر این محلول حاوی یک میکروگرم یون سرب است .
-10-1-4-7محلول استاندارد سرب ( 20میکروگرم یون سرب ) برای آزمون شاهد.
20میلی لیتر از محلول استاندارد سرب (حاوی یک میکروگرم یون سرب در میلی لیتر) را بردارید.
-11-1-4-7محلول استخراج دی تیزون : 30میلی گرم دی تیزون را در 1000میلی لیتر کلروفرم حل کنید و به آن 5 میلی لیتر الکل اضافه نمائید.
این محلول را در یخچال نگهداری کنید و قبل از مصرف ، حجم مناسبی از آن را با حدود نصف حجم خود از اسید نیتریک رقیق (یک درصد) به یک قیف جدا کننده 6 منتقل نموده و تکان دهید.
پس از جدا شدن دو لایه ، لایه کلروفرمی (زیرین ) را جمع آوری و لایه اسیدی (بالائی ) را دور بریزید این محلول حداکثر تا یک ماه قابل استفاده است .
-12-1-4-7محلول هیدروکسیل آمین هیدروکلراید: 20گرم هیدروکسیل آمین هیدروکلراید را در مقداری آب حل نموده ، سپس حجم آن را حدودا ًبه 65میلی لیتربرسانید.
این محلول را به یک قیف جدا کننده منتقل نموده و به آن چند قطره تیمول بلو بند (14-1-4-7) و بعد آمونیاک غلیظ اضافه نمائید تا محلول برنگ زرد درآید.
به آن 10 میلی لیتر محلول دی اتیل دی تیو کاربامات سدیم 4درصد وزن به حجم افزوده و مخلوط کنید.
بگذارید مدت 5دقیقه بماند و بعد با مقادیر 10 - 15میلی لیتری از کلروفرم آنقدر عمل شستشو و استخراج را انجام دهید تا هنگامی که اگر 5 میلی لیتر از محلول هیدروکسیل آمین شسته شده با کلروفرم ، با محلول سولفات مس مخلوط و تکان داده شود رنگ زرد بخود نگیرد به آن هیدروکلریک اسید رقیق 10درصد بیفزائید تا محلول استخراج شده صورتی گردد.
در صورت لزوم 1-2قطره بیشتر تیمول بلو به آن بیفزائید و سپس با آب تا 100میلی لیتر رقیق و مخلوط کنید.
-13-1-4-7محلول پتاسیم سیاناید: 50گرم از پتاسیم سیاناید را در مقداری آب حل نموده و به حجم 100 میلی لیتر برسانید.
پتاسیم سیاناید را با شستشو توسط معرف استخراج دی تیزون بند (11-1-4-7) عاری از سرب نمائید بقایای دی تیزون را در محلول سیاناید با شستشو توسط کلروفرم جدا نمائید.
نهایتا ًمحلول سیاناید را با مقداری آب طوری رقیق کنید که در هر 100میلی لیتر آن ، 10گرم پتاسیم سیاناید باشد.
-14-1-4-7محلول تیمول بلو: 100میلی گرم تیمول را در 100میلی لیتر الکل حل کرده و در صورت لزوم صاف کنید.
-15-1-4-7هیدروکلریک اسید رقیق (محلول 10درصد وزن به حجم ) 226میلی لیتر هیدروکلریک اسید 36درصد را با مقدار کافی آب مخلوط کرده و به حجم 1000میلی لیتر برسانید.
-16-1-4-7محلول استاندارد دی تیزون : 10میلی گرم در تیزون را در 1000میلی لیتر کلروفرم حل نموده و آن را در یک ظرف شیشه ای قهوه ایی رنگ عاری از سرب نگهداری کنید.
محافظت محلول در برابر نور ضروری است .
این محلول در یخچال نگهداری شود.
2-4-7آماده کردن نمونه 4گرم نمونه مورد آزمایش را به ظرف شیشه ای مناسبی منتقل و 5میلی لیتر اسید سولفوریک و چند گلوله شیشه ای به آن اضافه کنید و سپس آن را در زیر هود و روی اجاق برقی در دمای پائین تر از 120درجه سلسیوس تا شروع ذغالی شدن هضم کنید.
ممکنست برای مرطوب شدن نمونه ، مقدار بیشتری اسید سولفوریک مورد نیاز باشد ولی در هر حال حجم کلی اسید افزوده شده نباید از 10میلی لیتر بیشتر باشد.
پس از تجزیه مقدماتی نمونه ، با احتیاط قطره قطره به آن هیدروژن پر اکسید 30درصد افزوده و صبر کنید تا واکنش متوقف شود و دوباره بین افزودن قطرات حرارت دهید.
افزودن چند قطره اول باید به آهستگی و با هم زدن توام باشد تا از واکنش سریع جلوگیری شود.
همچنین در صورت ایجاد کف زیاد حرارت دادن باید قطع گردد.
در طی عمل هضم برای جلوگیری از چسبیدن نمونه به دیواره ظرف ، باید ظرف حاوی نمونه را متناوبا ًچرخاند هنگامی که محلول شروع به تیره شدن می کند مقدار کمی هیدروژن پراکسید بیفزائید و عمل را ادامه دهید تا ماده آلی از بین برود.
تدریجا ًحرارت اجاق برقی را تا 250الی 300درجه سلسیوس افزایش دهید تا بخارات سولفورتری اکسید خارج گردد و محلول بی رنگ و یا زرد کمرنگ بماند.
سپس آن را سرد کنید و با احتیاط 10میلی لیتر آب مقطر به آن افزوده و دوباره تبخیر کنید.
سپس باقیمانده موجود در بالن را به کمک مقدار کمی آب به یک قیف جدا کننده منتقل کنید.
-5-7روش کار: به محلول آماده شده طبق بند 2-4-7در قیف جدا کننده ، 6میلی لیتر آمونیوم سیترات و 2میلی لیتر محلول هیدروکسیل آمین هیدروکلراید و 2قطره فنل رد اضافه نمائید و محلول را با افزودن آمونیاک غلیظ، قلیائی نمائید (رنگ محلول قرمز) در صورت لزوم آن را زیر جریان شیر آب سرد نمائید و بعد به آن 2میلی لیتر محلول پتاسیم سیاناید اضافه کنید و بلافاصله محلول را با مقادیر 5میلی لیتری از محلول استخراج دی تیزون (11-1-4-7) استخراج کنید و قسمتهای استخراج شده را به قیف جدا کننده دیگری منتقل کنید.
عمل استخراج را آنقدر ادامه دهید تا محلول دی تیزون سبز رنگ شود.
مخلوط محلولهای دی تیزون را با 20میلی لیتر اسید نیتریک رقیق ( 1در 100) برای 30ثانیه تکان دهید.
لایه کلروفرمی را دور ریخته و به لایه اسیدی 5میلی لیتر محلول استاندارد دی تیزون (16-1-4-7) و 4میلی لیتر محلول آمونیاکی سیاناید اضافه کنید و برای 30ثانیه تکان دهید رنگ قرمز ارغوانی تیره ایجاد شده در محلول کلروفرمی نمونه مربوط به تیزونات سرب است که نباید از رنگ محلول شاهد که محتوی حجمی از محلول استاندارد سرب رقیق شده معادل 20میکروگرم یون سرب است تجاوز کند.
محلول شاهد نیز همانند نمونه آزمایش شود و سپس رنگ دو محلول با یکدیگر مقایسه گردد.
رنگ محلول نمونه نباید پر رنگ تر از رنگ محلول شاهد (محلول استاندارد سرب ) باشد.