مقدمه : رشدآگاهیهای عمومی از قابلیت آلودگی آبهای زیرزمینی وسطحی ونیز افزایش تمایل به انجام فعالیتهای تفریحی درمحیطهای باز،در مناطقی که تحت پوشش آب شرب سالم وبهداشتی قرارندارندمنجربه افزایش بهره گیری ازسیستم های ضدعفونی کننده آب گردیده است.
بطور کلی چشمه ها وچاهها،دریاچه ها،رودخانه ها ودیگر منابع آب سطحی ،بعنوان منابع منحصربه فردآب برای گروههایی ازمردم بویژه روستائیان،چادر نشینان،مسافران وگردشگران مورداستفاده قرارمی گیرند.
برخلاف سیستم های آب شهری، این منابع ممکن است تحت پوشش آزمایشات روتین وروزمره برای تشخیص آلودگیهای میکروبی قرارنگیرند ویا حتی روشهای مناسب گند زدائی آب در خصوص این منابع به اجراء درنیاید.
چاههاوچشمه های شخصی درصورتیکه درمحل ویا شرایط نامناسب ایجاد شده باشند ویا مورد نفوذ آبهای سطحی آلوده قرار گیرند می توانند به راحتی آلوده گردند.
در حقیقت سفره های آب زیرزمینی (در اثر عبورازلایه های زیرین خاک از جمله خلل وفرج سنگها یا ماسه ها ) حتی به تنهایی می توانند منشاء آلودگی باشند.آبهای سطحی وآبهای زیرزمینی حفاظت نشده همواره در معرض آلودگی مدفوعی از سوی انسانها ، احشام ، حیوانات وحشی وخانگی هستند.
آب برداشت شده از دریاچه ها ، رودخانه ها ، رودها وتالاب ها ممکن است تمیز وزلال بنظر برسد وطعم وبوی نامطلوب نداشته باشد، امامتاسفانه در هر صورت عوامل بیماریزایی درآب یافت می شوند که نه تنها مضر هستند بلکه قابل رویت با چشم غیر مسلح نیزنمی باشند ،ضمن اینکه ممکن است بدون طعم وبونیز باشند.
این باکتریها ،ویروسها وتک یاخته ایها ممکن است موجب ایجادحالت تهوع یا تب ویا منجر به بیماریهای خطرناکتر از جمله اسهال شدید، هپاتیت ویا تب تیفوئید (حصبه) گردند.
این گونه آبها همواره باید قبل از مصرف برای شرب یا طبخ غذا ضد عفونی شوند.
گند زدائی آب : بسته به منابع آب،شرایط استفاده واهمیت ومیزان آلاینده های میکروبی، ممکن است گند زدائی بصورت مقطعی ودربازه های کوتاه زمانی ویابصورت پیوسته ومداوم انجام پذیرد.برای گندزدایی مقطعی ویا درشرایط اضطراری وکوتاه مدت ، چندین روش ساده وجود دارد که البته به سیستم های پیچیده وخاصی نیاز ندارد : 1–جوشاندن آب برای مدت یک دقیقه ارگانیزمهای بیماریزا را نابود وآب را ضد عفونی می نماید.
2-مواد سفید کننده خانگی بدون بو که محتوی 4تا5 درصد هیپوکلریت سدیم باشند در صورتیکه حداقل دو قطره از آن را به هر لیتر آب اضافه نموده وزمان تاثیر به مدت30 دقیقه برای آن در نظر بگیریم می تواند آب را ضد عفونی نماید.
3-قرصهای ضدعفونی کننده آب که مستقیماً کلریا یُد را به آب می افزایند وبویژه برای مسافران مفید می باشند مشروط به اینکه طبق دستورالعمل شرکت سازنده مورد استفاده قرار گیرند.
کیستهای تک یاخته ایها غالباً در آبهای سطحی یافت می شوند، ازآنجائیکه کیستها مقاوم تر از از باکتریها وویروسها هستند یُد وکلر نمی تواند برای غیرفعال کردن آنها اطمینان بخش باشد.در مواردی که آب باید بصورت مستمرگندزدائی شود- بخاطر کیفیت غیر قابل قبول منبع ، احتمال آلودگیهای پراکنده ویا حضور کیستها- استفاده از یک سیستم تصفیه آب مرکب از فیلتراسیون وگند زدائی بجای گند زدائی مختصر وکوتاه مدت توصیه می شود.
سیستم های تصفیه آب: سیستم های تصفیه آب براساس نوع عملکردشان به دو گروه عمده تقسیم می شوند،هرکدام از این گروهها مشتمل برچندین نوع ازسیستمهایی می باشند که هریک مرتبط با موضوع خاصی از کیفیت آب می باشند.
سیستم های تصفیه آبی که در خصوص گند زدائی آب کاربرد دارند در این مبحث مطرح می شوند.سیستمهایی که طعم ،بووظاهرآب رابهبود می بخشندویامواد شیمیایی نامطلوب راحذف می نمایند درمجموعه مطالبی از همین دست توسط سازمان بهداشت کانادا معرفی گردیده است.
(جهت مطالعه مبحث مذکور به ترجمه مقاله ای تحت عنوان سیستم های تصفیه آب برای حذف طعم ،بو ومواد شیمیائی در بخش متون علمی همین وبلاگ مراجعه شود.) سیستم های گندزدائی درنقطه مصرف (point of use) قابل اجرا برروی شبکه های لوله کشی شده ویا شیرهای نصب شده می باشند ومعمولاً برای تصفیه آب برداشت شده از یک شیرتکی یا چندتایی صرفاً برای آشامیدن وطبخ غذا مورد استفاده قرارمی گیرند.
سیستم های گند زدائی در محل ورود آب ( point of entry) برروی منبع یا خط اصلی آب نصب شده وکل آب ورودی به خانه را ضد عفونی می نمایند.
سیستم های تزریق کلر،یُد وتابش پرتو فرا بنفش (UV) بیشتردرمواردیکه گند زدائی تمام آب برای مصرف کنندگان ضرورت داشته باشد کاربرد دارند( گند زدائی آب شبکه شهر).
کلرویُد عمده ارگانیزمهای بیماریزا را نابود می کنند ضمن اینکه نیاز به زمان تماس کوتاه تا متوسط برای تاثیر عملکرد آنها می باشد.
در حقیقت استفاده ازکلردرسیستم های تصفیه آب شهری عملاً بیماریهای واگیر منتقله توسط آب از قبیل تیفوئید ووبا را حذف نموده است.
به هر حال تصفیه با کلرویُد به تنهایی ممکن است ایمنی کافی در مقابل تک سلولیهایی ازقبیل ژیاردیا لامبلیا وکریپتوسپوریدیوم ایجادننماید.(درصورت تمایل به مطالعه مطلبی دراین زمینه به ترجمه مقاله ای تحت عنوان میکروارگانیزمهای ژیاردیاوکریپتوسپوریدیوم درآب آشامیدنی در بخش مقالات وب سایت شرکت آب منطقه ای یزدwww.yazdwater.ir مراجعه شود.) اگردرآب موردمصرف وجود تک سلولیهای مذکور فطعی ویا موردتردیدمی باشد توصیه می شود که برای حذف این ارگانیزمها، ابتدا آب از یک فیلتر با منافذ 0/1میکرون یاریزتر عبورداده شودوسپس تصفیه شیمیائی برروی آن برای نابود کردن باکتریها وویروسها توسط کلریا یُد صورت پذیرد.
گندزدائی آب شرب با استفاده از یُد صرفاً بعنوان یک روش خاص برای کاربردهای اضطراری ومقطعی پیشنهاد می گردد( بعنوان نمونه در یک کلبه روستائی در تعطیلات آخر هفته ویا تفریحات خارج از خانه).
از یُد برای گند زدائی مداوم ودرازمدت نبایداستفاده گردد زیرا این ماده ازلحاظ فیزیولوژیکی بسیارفعال بوده وممکن است مصرف مقادیرزیاده ازحدآن ایجاد ضرروزیان نماید.
سیستم های تابش UV علاوه براینکه برویروسها،باکتریهاوتک یاخته ایهاموثرند هیچ ماده شیمیایی رابه آب اضافه نمی کنندوهیچگونه طعم وبویی نیزدرآب ایجاد نمی نمایند.علاوه براین کافیست که آب فقط چند ثانیه درمعرض تابش UV قرارگیرد مشروط به اینکه آب موردنظرصاف وزلال (شفاف) باشد.
درهرصورت سیستم های UV به خاطر نداشتن با قیمانده ای از عامل گندزدا درآ ب ، ایمنی وسلامت آب را بعد از مرحله گندزدائی تضمین نمی نمایند، از اینروتوصیه می شود درمواردیکه سیستم آبرسانی برای مدتی بلا استفاده مانده است قبل ازبهره برداری مجدد،آب باقیمانده درشبکه تخلیه گردد.سیستم هایی از تابش UV نیزقابل دسترسی هستند که می توانندآب را در محل مصرف گند زدائی کنند.
به هرحال در اینگونه موارد یک مرحله فیلتراسیون (پیش صافی ) برای کاهش کدورت مورد استفاده قرار می گیرد تا عملکرد وتاثیر گذاری تابش UV را بهبود بخشد.
فیلترهایی باالیاف شیشه یا سرامیک برای تصفیه مقادیر کم آب بکار می روند ومعمولاًدر مواردیکه لازم است آب برای نوشیدن یا طبخ غذا تصفیه شود ویا برای تهیه آب شرب درتفریحاتی نظیراردوها ، قایقرانی وپیاده روی، کاربردمناسبی دارند.این فیلترهامی توانند باکتریها وتک یاخته ایها را ازآبهایی که به میزان متوسطی آلوده هستند حذف نمایند.
درعین حال این سیستم ها برای حذف ویروسها یا تصفیه آبهایی با مقادیر بالای آلودگی مناسب نیستند.
ازاینرودرموردتصفیه آبهای سطحی توصیه می شود که این فیلتر ها همراه با سیستم های گند زدائی بصورت پیوسته مورد استفاده قرار گیرند.
لازم به ذکراست سیستم های پرتابل(قابل حمل)مرکب ازفیلترهایی ازالیاف شیشه یاسرامیک ورزینهای آزاد کننده یُد نیزبرای گندزدائی آب توسط چادرنشینان ویا استفاده مسافرین درکشورهایی که کیفیت بهداشتی آب مورد تردید می باشدقابل دسترسی می باشند.
برخی ازاین سیستم هادارای یک فیلتر کربن فعال برای حذف یُد اضافی از آب می باشند.
سیستمهای تقطیر کننده وتزریق کننده های ازن ازجمله سیستم های گند زدائی درنقطه مصرف می باشند که درمناطقی که انرژی الکتریکی وفضای کافی برای نصب تجهیزات مربوطه وجودداشته باشدمناسب می باشند.
تقطیرعموماًبرای کاهش میزان تمام ترکیبات شیمیائی موجوددرآب شرب مورد استفاده قرارمی گیرد.
سیستم های تقطیربرای حذف ترکیبات شیمیائی معدنی شامل فلزات سنگین وبرخی از مواد آلی کاملاً موثرندلیکن برای حذف تعدادی از ترکیبات شیمیایی فرارازقبیل تری هالومتانها وکلرواتیلن ها اغلب این سیستمها بایک فیلتر کربن فعال ترکیب می گردند.
فرایندجوشاندن همچنین هرگونه میکروارگانیزم موجود درآب (شامل ویروسها ، باکتریها وتک یاخته ایها)رانابود می سازد.
هنوزاطلاعات و شناخت کافی نسبت به مفید یا مضر بودن استفاده از آبهای عاری از مواد معدنی(آب مقطر) در ارتباط با سلامتی انسان وجود ندارد.
سیستم های تزریق ازن باتولیدمقدارکمی ازن- به عنوان یک عامل اکسید کننده قوی- درمدت زمان کوتاهی عوامل بیماریزارانابودمی سازند.
فرایند ازوناسیون هیچ گونه طعم یابویی رادرآب ایجاد نمی نماید.
ضمناًتاثیر فرایند گندزدایی به اختلاط مطلوب ازن باآب ارتباط مستقیم دارد.
برخلاف کلرویُد،ازن نیزهمانند UV آب رابعدازنقطه تزریق ازنظر آلودگی محافظت نمی کند(بعلت عدم ایجاد باقیمانده درآب).برای دستیابی به آب تصفیه شده باکیفیت به مراتب بهتر،غالبا سیستم های ازوناسیون با یک فیلتر کربن فعال ترکیب می گردند.
نتیجه گیری: دربرنامه هایی نظیراردوها،قایقرانی یاگردش وپیاده روی،شما بایدفرض کنید که تمامی آبها دارای ارگانیزمهای بیماریزاهستند ولذاباید آبراقبل ازاستفاده برای شرب حتماً ضد عفونی نمایید.همچنین باید مراقبت کافی برای اجتناب ازخوردن آب تصفیه نشده درخلال فعالیتهایی ازقبیل مسواک زدن وغیره صورت پذیرد.
آب چشمه ها باید بصورت روتین ومستمربرای تعیین میزان آلاینده های میکروبی مورد آنالیز قرارگیرد.مطابق با آخرین استانداردهای موجود هیچ آبی برای شرب نبایدمحتوی بیش از10 عدد باکتری کلیفرم در100 میلی لیترازآن باشد.
ضمن اینکه هیچ باکتری کلیفرمی ازنوع اشرشیا کلیفرم یادیگر کلیفرمهای مدفوعی نباید مشاهده گردد.درصورتیکه آب چشمه ای بااستانداردهای مذکورمطابقت نداشته باشدبایدبااستفاده ازمتدهای معرفی شده تحت عملیات گندزدایی قرارگیرد.
نظربه اینکه سیستم های گندزداغالبا برای کارایی وتاثیر حداکثری نیازبه آب زلال وشفاف دارندلذاضروریست که همواره دوسیستم خاص یکی برای حذف ترکیبات گوناگون آلی ومعدنی یاکاهش کدورت آب ودیگری برای کاهش آلاینده های میکروبی بایکدیگرترکیب شوند.
درنهایت بهترین شیوه برای حصول اطمینان ازگندزدایی کامل آب مورد مصرف،استفاده ازیک فرایند چندقسمتی مرکب ازجمع آوری آب ازتمیزترین منبع ممکن،فیلتراسیون وگندزدایی می باشد.
هوای پاک، مصرف بهینه و انسان سالم بحران آلودگی هوا در تهران و شش شهر دیگر آلوده ایران شامل تبریز، مشهد، اراک، اصفهان، شیراز و اهواز، مسؤولین ستاد اجرایی کاهش آلودگی هوا را بر این داشت تا به منظور ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه، از سال 1374 روز 29 دیماه را به عنوان روز ملی هوای پاک اعلام نمایند.
هدف از اعلام روز ملی هوای پاک ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه بوده است و از آنجایی که کلید اصلی کاهش آلودگی هوا، مشارکت مردمی و افزایش هماهنگی بینبخشی است این روز میتواند عامل مهمی در ایجاد این مشارکت و هماهنگی بینبخشی باشد.
برگزاری مراسم نمادینی مانند هفته هوای پاک می تواند تصویر روشنی را از اهمیت حفظ منابع ملی و مصرف بهینه انرژی ترسیم کند که این تصویر با فرهنگ سازی موثر نقش ماندگاری است که هرگز پاک نخواهد شد.
ایران با توجه به اهمیت مباحث هوای پاک، متعهد به کنوانسیون هایی همانند کنوانسیون تغییرات آب و هوا و قراردادهایی مانند پروتکل مونترال هستند که هم اکنون در کشور ما نیز در حال اجرا هستند.
بر این اساس، پروتکل مونترال به منظور حفاظت از لایه ازن شکل گرفت، چرا که انتشار آلاینده هایی مانند کلر که یکی از عناصر تشکیل دهنده CFC ها به عنوان مواد مخرب لایه ازن هستند، در گرمایش زمین و تخریب این لایه موثرند.
· براساس تعاریف سازمان جهانی بهداشت دو درصد از کل مرگ ومیرهای ناشی از عوارض قلبی در شهرهای آلوده به طور مستقیم و غیرمستقیم مربوط به آلایندههای هوا است.
در شهرهای آلوده متوسط سالانه بستری بیماران قلبی به علت آلودگی مونوکسید کربن 68 درصد افزایش مییابد.
· از آنجایی که میل ترکیب CO با هموگلوبین 200 برابر اکسیژن است با ایجاد ترکیب پایدارکربوکسی هموگلوبین میزان اکسیژن رسانی به بافت بدن کاهش یافته و به تناسب درصد آلودگی علایمی نظیر سرگیجه سردرد، خوابآلودگی و در موارد شدیدتر مرگ بروز میکند.
چنانچه افراد در ایام سال با بیش از حد مجاز آلاینده CO مواجه باشند، مرگ و میر افراد 30 تا 65 ساله تا 11 درصد افزایش مییابد.
· ذرات معلق به ویژه ذرات معلق به اندازه 10 میکرون به علت ریز بودن از مجاری طوقانی تنفس نفوذ و وارد سیستم تنفس میشوند و به علت ریزی در سطح حبابچه ریوی نشست میکنند که بخشی از بیماریهای ریوی نظیر آمفیزم را به آنها نسبت میدهند.
تماس افراد با سابقه بیماری تنفس با ذرات معلق در هوا، حملات آسم و تنگی نفس ریوی را در پی دارد.
میزان بستری این افراد در هوای آلوده دو درصد بیشتر است؛ این در حالی است که میزان بستری افرادی با سابقه بیماریهای مزمن انسدادی مجاری تنفسی در مواجهه با آلایندههای هوا به ویژه مونوکسید کربن،3 درصد افزایش می یابد.
· بر اساس گزارش 2002 سازمان جهانی بهداشت 5 درصد از موارد سرطانهای برونش و ریه در شهرهای آلوده به علت آلودگی هوا است.
· مصرف کنندگان دخانیات که در هوای آلوده زندگی میکنند، آلودگی بیشتری را وارد بدن میکنند.
آلودگی هوا در فضاهای بسته به ویژه مناطق روستایی که از سوخت جامد برای گرمایش و پخت و پز استفاده میکنند نیز مطرح است.
میزان دریافت آلایندگی یک زن خانهدار روستایی که در طول روز از سوخت جامد برای پخت و پز و گرمایش استفاده میکند، معادل مصرف دو پاکت سیگار است.
· بررسی ها نشان داده است، کودکان و سالخوردگان، دو گروه آسیب پذیر بر اثر آلودگی هوا هستند اما کودکان صدمات بیشتری را متحمل می شوند چرا که تعداد تنفس هوای آنها بیشتر است، به این ترتیب میزان آلاینده های بیشتری را وارد سیستم تنفسی خود می کنند.
عناوین روزهای هفته هوای پاک (30 دی تا 6 بهمن): روز اول "هوای پاک و موهبت الهی"، روز دوم "هوای پاک، مصرف بهینه انرژی و آموزش"، روز سوم "هوای پاک، حمل و نقل عمومی کارآمد"، روز چهارم "هوای پاک، صنعت سبز"، روز پنجم "هوای پاک، کنترل آلودگی صوتی"، روز ششم "هوای پاک، کودک و خانواده" و روز هفتم "هوای پاک و بسیج ملی".
آلودگی هوا و مسمومیت گیاهان گیاهان، قربانیان ناخواسته آلودگی هوا هستند و بر اثر آلودگی هوا مسموم می شوند.
بر این اساس، با این که گیاهان از عوامل مهم کاهش آلودگی هوا بـه شمـار می آینـد، ولـی افزایـش مقـدار و غلظت آلوده کننده ها در 10 سال گذشته موجب شده تا گیاهان نیز آسیب ببینند.
تحقیقات نشان می دهد یکی از این عوامل تاثیرگذار، دی اکسید گوگرد است، این گاز در فضا اکسید می شود و در بخار آب حل می گردد و به این ترتیب، اسیدسولفوریک تولید می کند.
این اسید باعث افزایش اسیدیته باران می شود و مسمومیت موضعی در گیاهان به وجود می آورد.
همچنین این گاز از طریق روزنه ها وارد گیاهان می شود و با آب موجود در گیاه، تولید اسید می کند که این اسید باعث مسمومیت گیاه، تخریب روزنه ها و مانع فتوسنتز می شود.
همچنین براساس تحقیقات کارشناسان محیط زیست، آلاینده ازن موجود در هوا می تواند روی میزان گل دهی، میوه و حساسیت به بیماری درختان و گیاهان تاثیر داشته باشد.
این تحقیقات نشان می دهد آلاینده های موجود در هوا باعث می شود روزنه های برگ گیاه از خود، حالت دفاعی داشته باشند و در مقابل آلاینده ها بسته شوند.
نوع و درجه واکنش برگ گیاه به ازن بستگی به نوع، درجه، شدت و مدت زمان تماس با ازن دارد، به طوری که تماس معین این لایه معمولا در رطوبت بالا اثر زیادتری نسبت به رطوبت کم دارد، زیرا در رطوبت بالا روزنه ها بیشتر باز هستند و تبادل گازها به آسانی صورت می گیرد.
همچنیـن بـر اثـر آلودگـی هـوا، سبزینـه گیـاه از میـان مـی رود و باعث می شود برگ گیاه که مواد مورد نیاز برای درختان و گیاهان را فراهم می کند، زرد شود.
به این ترتیب مواد غذایی مورد نیاز به درختان و گیاهان نمی رسد.
نشانه های مسمومیت گیاه با آلاینده های هوا را می توان به صورت پلاسیدگی یا مرگ سلول های گیاه مشاهده کرد که بر اثر تماس با غلظت های کم آلودگی در دراز مدت به ریزش گیاه منجر می شود و این موضوع، حساسیت گیاه را نسبت به بیماری افزایش می دهد و گیاه را آسیب پذیر می کند.
به این ترتیب، آلاینده ازن می تواند باعث کاهش فتوسنتز، کاهش سطح برگ، کاهش امکان بهره وری از آب و کاهش گل و میوه در گیاه شود.
آلودگی هوا و آثار آن بر بارداری تحقیقات نشان داده است طیف وسیعی از اختلالات و عوارض آلودگی هوا بر دستگاه تولید مثل، باردای، جنین و نوزاد اثر می گذارد.
همچنیـن تحقیقاتـی در مـردان درخصـوص تغییـرات کیفـی و کمـی اسپـرم صتورت گرفته که نشان دهنده نقش منفی آلاینده هایی مثل سرب، دی اکسید گوگرد و ذرات معلق است.
بررسی ها نشان می دهد؛ اثرات آلاینده ها بر جنین شامل عوارضی مانند وزن پایین زمان تولد، تاخیر رشد داخل رحمی و مرگ داخل رحمی است که آلاینده های منواکسید کربن، دی اکسید گوگرد و ذرات معلق، بیشترین تاثیر را در این میان دارند.
میزان مواجهه مادر با گروهی از ذرات معلق یا هیدروکربـن در هشتمیـن مـاه بارداری بـر رشد جنین اثر مستقیم دارد.
این اتفاق بیشتر در نواحی صنعتی و شهرهای بزرگ بویژه در زمستان رخ می دهد.
از سوی دیگر، تحقیقات نشان می دهد زنان بیشترین گروه آسیب پذیر و در معرض خطر آلودگی هوا در منزل هستند.
بیماری ها بر اثر تنفس آلاینده ها بر اساس تحقیقات، وسایل نقلیه موتوری در شهرهایی مانند تهران بیش از 95 درصد از منواکسید کربن موجود در هوا را تولید می کنند که تنفس آن، به سکته های قلبی و مغزی منجر می شود.
غلظت منواکسید کربن در ساعات اولیه صبح و ساعات پایانی روز به بیشترین مقدار خود می رسد؛ در صورتی که در روزهای آخر هفته و تعطیل، غلظت این آلاینده ها در ساعات پایانی روز کاهش قابل توجهی می یابد.
حتی مقدار بسیار کم کربوکسی هموگلوبین باعث آثار فیزیولوژیک مهمی در بدن می شود و با افزایش آن، درصد این اثرات افزایش می یابد.
افراد مبتلا به بیماری های قلبی نسبت به افزایش کربوکسی هموگلوبین، بسیار حساس هستند زیرا با افزایش غلظت این ترکیب در خون، قلب باید برای جبران کمبود اکسیژن، سریع تر کار کند.
مطالعات نشان می دهد حتی در مقادیر کمتر از 2 درصد نیز احتمال حمله قلبی در افراد وجوددارد.کاهش غلظت اکسیژن در خون، بر فعالیت مغز نیز تاثیر به سزایی دارد.
مطالعات در این زمینه نشان می دهد در 2.5 درصد کربوکسی هموگلوبین، قدرت تفکیک اشیاء و اشخاص به وسیله مغز انسان کاهش می یابد و در 5 درصد کربوکسی هموگلوبین، سرعت واکنش های عضلانی تحت تاثیر قرار می گیرد و در بیماران قلبی علائم استرس افزایش می یابد.
بررسی ها نشان می دهد؛ در 10 درصد کربوکسی هموگلوبین، بیشتر مردم به سردردهای شدید دچار می شوند و در صورت افزایش کربوکسی هموگلوبین به میزان 50 درصد، مرگ شخص حتمی خواهد بود.
حمل و نقل و آلودگی هوا بیش از 20 درصد مصرف انرژی کل کشور در تهران صورت می پذیرد، فراتر از 2.5 میلیون خودرو در آن تردد می کند و حمل و نقل در تهران به تنهایی معادل 2 برابر کربن سرانه تولید شده در کشورهای جهان سوم را ایجاد می کند.
در حال حاضر، بسیاری از شهرها حتی در کشورهای توسعه یافته دارای سطوح خطرناکی از آلودگی هوا هستند.
این معضل بزرگ از طریق جریان باد یا حرکت وسایل نقلیه موتوری در شهرها منتشر می شوند.
ورود خودروهای بیشتر در جاده ها و خیابان های یکسان به معنی ترافیک سنگین تر و هوای کثیف تر است.
آلودگی های میکروبی حاصل از حمل ونقل در شهر نیز قابل توجه است.
تحقیقات نشان می دهند زندگی در مجاورت بزرگراه های پر ترافیک با نرخ سرطان در کودکان ارتباط مستقیم دارد، به طوری که کودکان ساکن در منازل مجاور خیابان هایی که بالغ بر 20 هزار خودرو در آن به طور روزانه تردد می کنند، حدود 6 برابر بیشتر از دیگر کودکان در معرض آسیب هستند.
دلیل اصلی سرطان خون در کودکان و بزرگسالان، تاثیر هیدروکربن های حلقوی ازجمله بنزن است که منبع عمده انتشار آنها خودروها هستند.
طرح تحقیقاتی بررسی آلاینده های زیست محیطی موثر در شیوع سرطان تهران -خبرگزاری ایسکانیوز : توسط دانشجوی دکتری علوم محیط زیست واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی بررسی آلاینده های زیست محیطی موثر در شیوع سرطان در غرب استان مازندران و تهیه نقشه پراکنش آن درمحیطGIS طرح ریزی شد.
مرجانه خراط صادقی عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر و دانشجوی دکتری علوم محیط زیست دانشکده محیط زیست و انرژی واحد علوم و تحقیقات در رابطه با این طرح تحقیقاتی به ایسکانیوز گفت: همواره واکنش انسان بر محیط زیست در سالهای اخیر مورد توجه بوده لیکن اثرات محیط زیست طبیعی بر سلامت انسان کمتر مورد توجه واقع شده است .
خراط صادقی ادامه داد: تحقیقات اولیه حاکی از آن است که تشعشعات طبیعی رخنمودهای زمین شناسی به همراه انتقال عناصر سنگین و سموم کشاورزی از طریق مواد غذایی می توانند دارای اثرات سرطان زایی بر انسان باشند.
با توجه به درصد بالای سرطانهای معده، مری و سینه در استان مازندران انجام تحقیق برای مشخص کردن عوامل موثر در بروز سرطان مهم است و این تحقیق در این راستا انجام شده است.
وی تصریح کرد : با توجه به اینکه اطلاعات اولیه نشان می دهند پراکنش سرطان در سطح استان مازندران یکسان نیست امید می رود با انجام این گونه تحقیقات بتوان به علل زیست محیطی پی برد.
به گفته دانشجوی دکتری علوم محیط زیست واحد علوم و تحقیقات مشخص کردن عوامل طبیعی و انسان ساخت در بروز سرطان ، شناخت مناطق حساس و ارایه طریق جهت کاهش خطرات ، نحوه پراکنش مواد سرطان زا در واحدهای مختلف زیست محیطی در سطح (آب، خاک زمین شناسی) استان مازندران از اهداف این طرح تحقیقاتی بوده است .
وی افزود : در این تحقیق عمده ترین عوامل تاثیر گذار در بروز سرطان نظیر زمین شناسی منطقه، مواد پرتوزا، عناصر سنگین در آب و خاک غرب استان بطور همزمان با روش دقیق و علمی برای نخستین بار در کشور ( مرکز تحقیقات محیط زیست و انرژی واحد علوم و تحقیقات ) انجام می شود .
تا به حال در محیط زیست به بررسی آلاینده های انسانی توجه می شده است اما در طرح حاضر به اثرات محیط زیست بر انسان اشاره شده است و در سالهای گذشته سعی شده به صورت پراکنده منشاء بالای سرطان در استان مازندران مشخص شود لیکن تا کنون پاسخ قطعی به این مسئله داده نشده است .
خراط صادقی ادامه داد : دغدغه های راجع به ارتباط بین سرطان و در معرض مواد سمی در محیط زیست قرار گرفتن، همواره مورد توجه علوم بوده است و فاکتور های مختلفی در ایجاد سرطان سهیم هستند به طور تخمینی دو سوم سرطان ها مربوط به دلایل زیست محیطی هستند و اهمیت محیط زیست در تفاوتهای میزان سرطان در سرتاسر جهان و تغییر میزان سرطان هنگام مهاجرت مردم از یک کشور به کشور دیگر مشاهده می شود .
وی گفت: مورد توجه ترین عوامل زیست محیطی درایجاد سرطان بنا به گزارشات NTP : تنباکو،رژیم غذایی،نوشیدنی های الکلی،تشعشع امواج فرابنفش،ویروسها و باکتریها، اشعه یونیزه کننده،آفت کش ها، داروهای پزشکی،محلولها،الیاف و ذرات بسیار کوچک و گرد و خاک،دی اکسین ها، هیدروکربن های آروماتیک پلی سیکلیک PAHS) ) ،فلزات، ذرات موجود در دود موتور گازوئیلی، سمهای منتشره از قارچ ها،کلرید وینیل و بنزیدین است ولی مشخص نیست که کدامیک از موارد فوق ، در ایجاد سرطان از بخش بیشتری برخوردار است .
به گفته دانشجوی دکتری علوم محیط زیست واحد علوم و تحقیقات فرسایش زمین، انحلال ترکیبات معدنی و مواد آلی ناشی از تجزیه گیاهان و تخلیه فاضلاب ها سبب شده است تا منابع آب و بویژه آبهای سطحی به درجات مختلف به آلاینده های متعدد معدنی، آلی و میکروبی آلوده گردند.
وجود رگه های اورانیوم و توریم و دختران آنها در لایه های زیرزمینی و انحلال برخی از ترکیبات آنها در آب می تواند آلودگی آبهای زیرزمینی را به مواد پرتوزای طبیعی باعث گردد.
در اثر فعالیت تاسیسات هسته ای و آزمایش سلاحهای اتمی مقادیری از مواد پرتوزای مصنوعی گازی شکل وارد جو می شود که انتقال آنها از طریق بارندگی ،باد ویا سایر عوامل جوی و نشست آنها بر روی آب و خاک می تواند سبب آلودگی آبهای سطحی به مواد پرتوزای مصنوعی شود.
وی ادامه داد: در سراسر دنیا سرطان مری هفتمین علت مرگ ناشی از سرطان است و در چین و بسیاری از کشورهای در حال توسعه ،سرطان مری بیشترین مرگ ناشی از سرطان را به خود اختصاص می دهد.
حتی در امریکا با وجود اینکه سرطان رکتوم از سرطان مری شایع تر است ،مرگ ناشی از سرطان مری بیشتر از سرطان رکتوم است .
دانشجوی دکتری علوم محیط زیست واحد علوم و تحقیقات گفت: بروز سرطان مری با افزایش سن افزایش می یابد و در مردان دو تا چهار برابر زنان است .
میانه سن تشخیص 66 سال و بروز سرطان مری در سیاه پوستان بیش از سفید پوستان است.
خراط صادقی افزود: طبق گزارش UNSCEAR در سال 1993 در جهان مناطقی وجود دارند که ساکنین آنها در معرض پرتوهای طبیعی زمینه بالا هستند این مناطق به(High Background Radiation Areas) HBRAs معروف هستند از جمله این مناطق به کرالا و مدرس هند ، NiueIsland در اقیانوس آرام ،جیانگ یانگ در چین، رامسر در ایران می توان اشاره کرد .
و رامسر در این میان مقام اول را بر اساس دو مطالعه مجزا در 1990 دارا است .
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به سازمانها و نهادهای بهره برداری از این طرح گفت: سازمان حفاظت محیط زیست ، وزارت بهداشت ، سازمان زمین شناسی، سازمان آب، شرکت آب و فاضلاب و مراکز علمی و پزشکی کشور می توانند از نتایج این طرح بهره برداری کنند.
شایان ذکر است بخشی از این طرح تحقیقاتی ملی مورد حمایت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است.
وی اظهار داشت: در حال حاضر رایزنی هایی در شرف انجام است تا بتوان این طرح را در سطح گسترده تر و بصورت یک طرح ملی توسط مرکز تحقیقات و مطالعات محیط زیست و انرژی (CEERS) وابسته به واحد علوم و تحقیقات و با حمایت نهادها و سازمانهای ذیربط به انجام رسانید.
منابع : این مقاله، ترجمه مطلبی است باعنوان : WATER TREATMENT DEVICES - FOR DISINFECTION OF DRINKING WATER برگرفته ازسایت: Water Talk سازمان بهداشت کانادا