دانلود تحقیق بررسی نگرش معلمین و والدین درخصوص کاربست ارزشیابی توصیفی

ارزشیابی پیشرفت تحصیلی به نمره دادن و صدور گواهینامه خلاصه نمی شود بلکه یکی از اهداف اصلی آن کمک به معلم در بهبود شیوه های آموزشی خود و رفع نواقص یادگیری دانش آموزان است، در صورتی که ارزشیابی صحیح و مناسبی صورت نگیرد.

تبعاتی همچون کاهش علاقه به یادگیری، افزایش اضطراب امتحان، بروز رفتارهای منفی در دانش آموزان، هدر رفتن سرمایه های مادی و انسانی، افزایش نرخ مردودی و تکرار پایه، اختلال در رشد عاطفی دانش آموزان، از میان رفتن خلاقیت و...

را در پی خواهد داشت، بنابراین مشاهده دانش آموزان در کلاس درس، آزمایشگاه و سایر موقعیت های پرورشی، استفاده از گفتگوهای غیر رسمی و مصاحبه، بررسی کارهای علمی دانش آموزان، اجرای آزمونهای مختلف و...

از مهمترین فعالیتهای آموزشی معلمان قلمداد می شود...

ارزشیابی توصیفی الگویی کیفی است که تلاش می کند به جای کمی نگری از طریق توجه به معیارهای درسی و آموزشی به عمق و کیفیت یادگیری دانش آموزان توجه کند و تبیین و توصیفی از وضعیت آنان ارایه دهد.

اهداف تحقیق: 1 _ هدف کلی: بررسی نگرش معلمین درخصوص کاربست ارزشیابی توصیفی در پایه های اول و دوم ابتدایی شهر تهران در سال 84 _ 83 2 _ اهداف ویژه: _ بررسی تأثیر طرح ارزشیابی توصیفی در بهبود رفتار دانش آموزان _ بررسی تأثیر طرح ارزشیابی توصیفی در بهبود یادگیری دانش آموزان _ بررسی تأثیر طرح ارزشیابی توصیفی در تعامل اولیاء دانش آموزان با مسئولین مدرسه _ بررسی تأثیر طرح ارزشیابی توصیفی در دشواری کار معلمین _ بررسی تأثیر طرح ارزشیابی توصیفی در سلامت روحی و روانی دانش آموزان سؤالات تحقیق: 1 _ ارزشیابی توصیفی چه میزان در بهبود یادگیری دانش آموزان مؤثر است؟

2 _ ارزشیابی توصیفی چه میزان در تعامل اولیاء دانش آموزان با مسئولین مدرسه مؤثر است؟

3 _ ارزشیابی توصیفی چه میزان در بهبود رفتار دانش آموزان مؤثر است؟

4 _ ارزشیابی توصیفی چه میزان در دشواری کار معلمین مؤثر است؟

5 _ ارزشیابی توصیفی چه میزان در سلامت روحی و روانی دانش آموزان مؤثر است؟

جامعه و نمونه آماری: جامعه آماری در این پژوهش کلیه معلمینی هستند که در مدارس مورد بحث مشغول به تدریس هستند و همچنین کلیه والدینی که فرزندانشان در این مدارس مشغول به تحصیل هستند.

در این تحقیق روش نمونه گیری، تصادفی ساده بوده، 6 مدرسه در 6 منطقه آموزش و پرورش شهر تهران شامل مناطق 1 _ 5 _ 9 _ 12 _ 16 و جمعاً 25 کلاس (25 معلم و 325 نفر از والدین) انتخاب شدند.

ابزار اندازه گیری: ابزار اندازه گیری در این پژوهش نگرش سنج محقق ساخته با طیف لیکرت و با استفاده از تکنیک دلفی است.

طرح پژوهش: داده ها با 2 روش توصیفی (ترسیم جداول فراوانی و تعیین شاخص های گرایش های مرکزی و پراکندگی درخصوص هر یک از ابعاد) و استنباطی (استفاده از آزمون Z یا T تک نمونه ای و تحلیل واریانس) تجزیه و تحلیل شده اند.

نتایج یافته ها: سؤال 1 _ نتایج حاصل از داده های بدست آمده حاکی از توافق نظر معلمان و والدین در خصوص «اثربخشی طرح در بهبود یادگیری» است.

سؤال 2 _ به اعتقاد معلمین و اولیاء این طرح به اندازه زیاد و خیلی زیاد موجب «تعامل بیشتر والدین با مسئولین مدرسه» می شود.

سؤال 3 _ به اعتقاد معلمین و والدین طرح ارزشیابی توصیفی تا حد زیاد و خیلی زیاد در «بهبود رفتار دانش آموزان» تأثیر دارد.

سؤال 4 _ اثربخشی طرح ارزشیابی توصیفی «در بهداشت روحی و روانی» دانش آموزان مثبت ارزیابی شده است.

سؤال 5 _ نتایج نشان می دهد این طرح تا حد زیاد و خیلی زیاد در «دشواری کار معلمین» در یک جمع بندی کلی می توان گفت: 1 _ اکثر معلمین و والدین نگرش مثبت و مساعدی نسبت به طرح دارند.

2 _ معلمین بازدهی این روش را در کلاسهای پرجمعیت مطلوب پیش بینی نمی کنند.

3 _ تکمیل نمودن کارنامه به مهارت خاصی نیاز دارد که به دشواری کار معلمین می افزاید.

4 _ ارزیابی دانش آموزان تحت تأثیر قضاوتهای شخصی قرار نمی گیرد.

5 _ طرح مذکور در ابعاد مورد بررسی بیشترین تأثیر خود را در حفظ و ارتقاء بهداشت روحی و روانی دانش آموزان نشان داده است.

¤ نوشته شده در ساعت توسط پیام های دیگران ( 2 نظر ) چهارشنبه، 27 اردیبهشت، 1385 ارزشیابی توصیفی الگویی جدید در ارزشیابی تحصیلی زهرا حصاربانی کارشناس ارزشیابی تحصیلی دوره عمومی ارزشیابی تحصیلی، فعالیتی است که معلم، در جریان تدریس خود انجام می دهد.

این فعالیت، شامل جمع آوری اطلاعات و داوری درباره وضعیت یادگیری و پیشرفت دانش آموز است.

جمع آوری این اطلاعات از طریق شیوه های مختلف صورت می پذیرد و نیازمند کسب مهارت و دانش کافی در این زمینه است.

معلم باید با استفاده از نتایج حاصل از سنجش و ملاحظه اهداف و انتظارات آموزشی درباره وضعیت فرد، داوری کرده، ضعفها و قوتهای دانش آموز را مشخص کند و برای بهبود فعالیتهای یادگیری به او توصیه هایی را ارائه دهد.

متأسفانه فرآیند سنجش و ارزشیابی در کشور ما، مطابق عرف، فقط شامل ارزیابی مجموعی یا نهایی است که در پایان دوره آموزشی به منظور تشخیص پیشرفت تحصیلی و رتبه بندی صورت می گیرد.

در این روش تمامی تلاش معلم، دانش آموز، والدین و کل نظام آموزشی معطوف به آزمونهای نهایی و نمره آنهاست و ماحصل همه زحمتها در یک عدد یک یا دو رقمی خلاصه می شود.

این نمره، نه تنها ملاک قضاوت وتصمیم گیری درخصوص دانش آموز است، بلکه به نوعی ارزشیابی از عملکرد معلم، مربی، مدیر و والدین و نظام آموزشی، تلقی می شود.

تردیدی نیست که نتایج حاصل از این گونه تصمیم گیری ها دقیق نبوده، ممکن است عواقب ناگواری به همراه داشته باشد؛ به عبارت دیگر به جای آنکه نظام ارزشیابی و اندازه گیری در خدمت آموزش و رشد و توسعه دانش فراگیران و معلمان قرار گیرد، فرآیند تدریس و یادگیری در خدمت نظام سنجش و آزمون در آمده است و ملاک قضاوت در مورد عملکرد نظام و دانش آموز در یک مقیاس صفر تا بیست خلاصه می شود.

دفتر ارزشیابی تحصیلی و تربیتی سابق، با توجه به رویکردهای جدید ارزشیابی، پس از مطالعات فراوان و در پاسخ به رأی صادره در جلسه 674 مورخ 2/5/81 شورای عالی درخصوص تبدیل مقیاس کمی (20 _ 0) به مقیاس کیفی، طرح ارزشیابی توصیفی را ارائه داد.

این طرح، الگویی کیفی است که تلاش می کند بر خلاف الگوهای رایج ارزشیابی، به جای کمی نگری از طریق توجه به معیارهای برنامه درسی و آموزشی به عمق و کیفیت یادگیری دانش آموزان توجه کند و توصیفی از وضعیت آنها ارائه دهد و ارزشیابی را در خدمت آموزش و یادگیری قرار دهد.

مهمترین ویژگیهای الگوی ارزشیابی توصیفی عبارت است از: _ توجه به تنوع و تغییر مقیاس سنجش _ توجه به یادگیری دانش آموز _ توجه به تنوع و تغییر ابزارهای ارزشیابی _ توجه به انتظارات برنامه درسی _ توجه به اهمیت سازگاری اجتماعی در کنار پیشرفت تحصیلی _ توجه به اهمیت بهداشت روانی در فرآیند یاددهی _ یادگیری _ توجه به حیطه های مختلف یادگیری _ توجه به حیطه های مختلف یادگیری این طرح با مد نظر قرار دادن ویژگیهای فوق، همراه با ایجاد تغییرات بنیادی در نظام موجود ارزشیابی تحصیلی تهیه شد.

این تغییرات عبارتند از: تغییر مقیاس فاصله ای (20 _ 0) به مقیاس ترتیبی (در حد انتظار _ نزدیک به انتظار _ نیازمند به تلاش بیشتر): در طول سالیان دراز، نمره 20 بسیار مورد احترام و توجه بوده است و معلمان ما نتایج آزمونها را براساس آن به دانش آموزان و والدین بازخورد داده اند.

که همین امر باعث رقابت نامطلوب شده است.

مقیاسهای ترتیبی کمتر ایجاد رقابت می کند و مشکلات نمره های کمی را ندارد؛ زیرا با مقیاسهای ترتیبی و بازخوردهای توصیفی دانش آموزان، دیگر نگران کسب نمره نیستند.

آنها به دنبال شناخت اشتباه خود در فعالیتهای یادگیری هستند.

والدین نیز از فرزندانشان نمره نمی خواهند و به جای اینکه از آنان بپرسند امروز چند گرفته ای؟

می پرسند: امروز چه یاد گرفته ای؟

تغییر مقیاس فاصله ای به مقیاس ترتیبی، یعنی حذف یکی از عوامل استرس آور در کلاس درس.

تغییر تأکید از ارزشیابی پایانی به ارزشیابی تکوینی در نظام آموزش سنتی رایج در کشور ما، معلمان سعی می کردند از طریق ارزشیابی پایانی، نتایج یادگیری دانش آموزان را به شکل نمره گزارش دهند و توجهی به چگونگی یادگیری و بهبود آن نداشتند.

در ارزشیابی توصیفی معلم، ارزشیابی را در خدمت آموزش قرار می دهد؛ به عبارت دیگر تلاش می کند که ارزشیابیهای او به یادگیری بهتر منجر شود.

به همین دلیل در فرآیند یادگیری ضعفها و قوتهای یادگیری دانش آموز برای برطرف کردن و بهبود بخشیدن بررسی می شود.

تنوع بخشی به ابزارهای جمع آوری اطلاعات در شیوه سنتی رایج، اطلاعات عمدتاً از طریق آزمونهای مواد _ کاغذی (امتحان) و پرسشهای کلاسی جمع آوری می شد.

اما در طرح ارزشیابی توصیفی، ابزارهای جمع آوری متنوع شده اند و علاوه بر آزمونهای مواد _ کاغذی و پرسشهای کلاسی ابزارهای دیگری مانند پوشه کار، روشهای ثبت مشاهده، تکالیف درسی و آزمونهای عملکردی نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

اساس کار در تنوع بخشی به ابزارهای گردآوری اطلاعات از وضعیت یادگیری دانش آموز، واقعی تر کردن اطلاعات است که همان مشاهده کودک در حین فعالیت و بررسی آثار و محصولات یادگیری است.

تغییر در ساختار کارنامه: در طرح ارزشیابی توصیفی کارنامه تحصیلی «گزارش پیشرفت» نام گرفته است.

در گزارش پیشرفت توضیحات مفصل تر و عمیق تر به شکل توصیفی در خصوص رشد و پیشرفت دانش آموز به والدین ارائه می شود.

همچنین در این گزارش تنها به وضعیت درسی صرف توجه نمی شود، بلکه به ابعاد عاطفی، جسمانــی و اجتماعـــی دانش آموز نیز توجه شده است.

توصیه های ارائه شده در این گزارش نیز باعث می شود والدین دریابند که کودکشان احتمالاً در چه بخش از انتظارات آموزشی، مشکلاتی دارد و برای بهبود عملکرد تحصیلی فرزندشان چه باید بکنند.

تغییر در مرجع تصمیم گیرنده درباره ارتقاء دانش آموزان در نظام سنتی ارزشیابی تحصیلی، تصمیم گیری درباره ارتقاء دانش آموز به نمره های پایانی او بستگی دارد.

در این نظام طبق شرایطی که از پیش تعیین شده است و بر اساس نمره های کسب شده مشخص می شود که آیا دانش آموز می تواند به پایه بالاتر ارتقاء یابد، یا اینکه باید تکرار پایه نماید.

این تصمیم گیری را حتی در سالهای اخیر به عهده رایانه گذاشته اند و رایانه به راحتی مشخص می کرد که فردی اجازه ارتقاء دارد یا خیر!!

در الگوی ارزشیابی توصیفی به دلیل اینکه اطلاعات جمع آوری شده متنوع و شامل داده های کمی و کیفی است، تحلیل و ترکیب این داده ها و تصمیم های آموزشی مبتنی بر آن، از جمله تصمیم گیری درباره ارتقاء یا عدم ارتقاء دانش آموزان به عهده معلم و شورای مدرسه است.

در این الگوی ارزشیابی، به معلم اختیار تصمیم گیری تفویض می شود؛ زیرا وی لایق ترین فردی است که می تواند درباره دانش آموز تصمیم بگیرد.

توجه همه جانبه به تمامی جنبه های رشد در الگوی ارزشیابی توصیفی، علاوه بر رشد بُعد عقلانی دانش آموز، به جنبه های دیگر رشد، از جمله بعد اجتماعی، عاطفی و جسمانی نیز توجه شده است.

معلم در طول سال با مشاهده رفتار و عملکرد دانش آموز گزارشی را از وضعیت او در حیطه های ذکر شده به شکل توصیفی، ارائه می دهد.

این گزارش باید دقیق و حساب شده باشد و به دور از اغراق، از الفاظ و کلمات مثبت استفاده شود.

دقت در رعایت نکات بهداشتی _ کسب عادتهای مطلوب جسمانی _ همکاری با دیگران _ عمل به قوانین مدرسه _ احترام گذاشتن به دیگران _ شرکت در مباحث و گفتگوها و...

از جمله انتظاراتی است که در الگوی ارزشیابی توصیفی در زمینه توجه به حیطه های گوناگون رشد شخصیتی دانش آموز، مطرح شده است.

انتظاراتی که در نظام سنتی، کاملاً نادیده انگاشته شده.

طرح ارزشیابی توصیفی از سال 83 ـ 82 به شکل آزمایشی در سراسر کشور به اجرا در آمد و در سال جاری تعداد 1000 کلاس، تحت پوشش این طرح قرار گرفته است.

از آغاز اجرای طرح، دوره‌های توجیهی برای مجریان به شکل استانی و قطبی در سراسر کشور برگزار گردید و این دوره‌ها به شکل مستمر تاکنون ادامه داشته است.

از جمله‌ مهمترین دوره‌هایی که برگزار شد، دوره‌ تربیت مدرس ارزشیابی توصیفی بود که در تابستان سال جاری (84) انجام پذیرفت .

مدرسان آموزش دیده موظف شدند پس از بازگشت به استانهای خود، سه دوره دیگر را به شرح زیر برگزار نمایند: 1ـ دوره مقدماتی ارزشیابی توصیفی که با توجه به افزایش تعداد کلاسهای مجری طرح در سال تحصیلی 85ـ 84 برای معلمینی که به این طرح می‌پیوندند در نظر گرفته شده است.

2ـ دوره تکمیلی که برای افزایش دانش و مهارت معلمان مجری طرح برگزار می‌شود.

3ـ‌ دوره آشنایی با ارزشیابی توصیفی که برای آشنایی کارشناسان و مدیران مدارس با این طرح در نظر گرفته شده است.

از آنجا که برای بررسی عملکرد مجریان و میزان تحقق اهداف طرح، نیاز به نظارت دقیق و مستمر می‌باشد، گروه پشتیبانی و نظارت (شامل : معاون آموزش عمومی سازمان معاون پشتیبانی سازمان ـ مدیر گروه ابتدایی سازمان ـ‌کارشناس مسئول ارزشیابی دوره عمومی سازمان ـ ناظر علمی طرح در استان ـ‌ نماینده‌ معلمان) این مهم را به عهده گرفت و با تشکیل جلسات منظم، حمایتهای لازم را از اجرای طرح به عمل آورده است.

در زمینه ارزیابی از عملکرد طرح و به دست آوردن نقاط قوت و ضعف اجرای آن ، دفتر ارزشیابی تحصیلی و تربیتی اقدام به جمع‌آوری گزارش ناظرین طرح و نظریات معلمان، مدیران، والدین و کلیه دست‌اندرکاران نمود.

جمع بندی گزارش نشان می‌دهد که به طور کلی ارزشیابی کیفی ـ توصیفی با توجه به ویژگیهای آن از جمله : توجه به ویژگیهای اجتماعی ـ عاطفی، توجه به عملکرد واقعی دانش‌آموز، افزایش علاقه به یادگیری، توجه به ارزشیابی مستمر و فرایندی، تعامل بیشتر اولیاء‌ با مدارس در زمینه‌ امور تحصیلی دانش‌‌آموز ، ارائه بازخوردهای پیوسته به‌ دانش‌‌آموز اولیاء برای بهبود عملکرد دانش‌‌آموز تقویت ارتباط عاطفی بین معلم و شاگرد ، از بین رفتن حس حسادت و رقابت کاذب ، افزایش استقلال دانش‌‌آموز، خلاقیت و تفکر خلاق و سرانجام توجه به اهداف و معیارهای تعلیم و تربیت و برنامه‌های درسی دانش‌‌آموزان در ارزشیابی آنها که در مقایسه با ویژگیهای الگوهای رایج ارزشیابی پیشرفت تحصیلی که محور اصلی آنها بر مقایسه دانش‌‌آموزان با توزیع نرمال کلاس درس و وضعیت دیگر دانش‌‌آموزان است و با خود هیجانها و اضطرابهای کاذب و غفلت از اهداف و معیارهای اصلی برنامه‌ها و مواد درسی را به همراه دارد، با استقبال و توجه رو به رو شده، به عنوان یک طرح ضروری و مهم تلقی می‌شود.

در گزارش ، به مواردی نیز به عنوان نقاط ضعف طرح اشاره شده است: از جمله وقت گیر بودن و افزایش حجم کاری معلمان در مدرسه و خانه به دلیل تنوع ابزارها و عدم تناسب آن با حجم کتاب درسی، بالا بودن تعداد دانش‌‌آموزان کلاس، کمبود امکانات و تجهیزات متناسب با حجم فعالیت معلمان ، اظهار نظرهای منفی و غیر کارشناسی از سوی برخی از معلمان.

در عین حال مشاهدات و نظریات نشان می‌دهد که اجرای آزمایشی طرح ارزشیابی کیفی ـ توصیفی در صورت توجه به ابعادی چون اطلاع رسانی و ترویج آموزشهای مستمر و تهیه کتابچه‌ها و راهنماهای آموزشی، تأمین اعتبار و پشتیبانی مناسب مالی و اجرایی طرح و توجه به انگیزه‌های مالی معلمان و دست‌اندرکاران، بهبود ابزارها و آسان سازی و تکمیل گزارش پیشرفت تحصیلی و...

می‌تواند در سالهای آینده ودر کلاسهای بالاتر به تدریج به یک الگوی جایگزین تبدیل شود.

امید است با عنایت به اصول حاکم بر ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و اهداف تفضیلی طرح ارزشیابی توصیفی که بنیان آن بر شکوفا شاختن استعدادهای طبیعی دانش‌آموزان و آزادی و انتخاب است، به نتایج قابل توجهی در زمینه‌ اجرای این طرح برسیم.